Vaderlandsche poëzy. Deel 1
(1840)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 106]
| |
Simon de Lalaing.aant.Wij hoopten, aan uw zijde, op 't zoetst geluk van 't leven,
Wij hadden voor geen schat uw min ooit veil gegeven;
Maar 't hart moet zwijgen voor de stem van 't Vaderland.
loots, Leonidas.
In 't woelig oord der Gentenaren
Hief opstand d'ongetemden kop,
Herschiep er helden in barbaren,
En gaf menschlievendheid den schop.
Wat hertog Filips aen mocht wenden,
De twistvlam groeide, en greep in 't rond,
En dreigde nooitbeproefde ellenden
Aen Vlaendrens sidderenden grond.
Maer de oude vlaemsche trouw blonk ook in hemelluister:
En rees in 't harnas op, ter schutting van 's lands heer;
De muitery niet min verdoemend dan den kluister,
Stond zy voor Filips bly te weer.
| |
[pagina 107]
| |
Aen Gent bood De Lalaing den schedel,
Wat vest des hertogs zyde ontviel,
En bleef niet slechts door titlen edel,
Maer waerlijk ridder in de ziel.
Hy zwaeit den staf op Oudenaerde,
Beschut die vesting met zijn zwaerd,
En tart den Gentnaer, hoe de ontaerde
Hem overmachtig tegenvaert.
De ridder blijft getrouw, ten trots der muitelingen;
Een misdrijf in hun oog, een strafbre gruweldaed.
Hy ook, hy moest het woord van: Vryheid! trouwloos zingen,
En zich verheffen door verraed.
Daer naken onverwachts hun drommen;
Zy naken, en de hel genaekt.
De burgers staren, en verstommen;
Maer De Lalaing - hun engel - waekt!
Hy trekt den onbevlekten degen
Den vyand in het aengezicht,
En hoopt gerust op 's Hemels zegen,
By 't volgen van den heilgen plicht.
De vesting blijft getrouw; ter schaêuw der vleuglen veilig,
Die De Lalaing op haer met majesteit ontplooit.
Ja, de eens gezworen eed blijft ieder burger heilig,
En zich verlagen kan hy nooit.
| |
[pagina 108]
| |
De vrouwen voelen 't schuchter harte
Voor 't vaderland ook sneller slaen,
En overheerschen zwakte en smarte,
By Belgies grootsch ontrolde vaen.
't Zijn Audenaerdes edelvrouwen,
Die manlijk tygen aen het werk,
En de eerste heldenmoed ontvouwen
In 't woestontsloten oorlogsperk.
De gade van Lalaing toont, als die held, zich edel,
En klimt en klautert stout ten hoogen wallen op;
Al drukke een mande, zwaer van steen, haer teedren schedel;
Al stijg' vermoeienis ten top.
‘Mijn God, 'k heb moederingewanden
(Zucht zy)! Wat ramp ons overvall',
U dank! mijn kroost is in uw handen,
Gevaervry, ver van dezen wal.’
En op het hoogst der vest geklommen,
Slaet zy haer kalmen blik ter nêer
Op de aengestormde vyandsdrommen,
En heft dien biddend tot den Heer.
De burger blijft getrouw: uit dertig bronzen monden
Gonst hem de looden kloot alom, verdelgend, na.
Wel zinken helden neêr, maer overdekt met wonden,
En elk sprak tot zijn makker: ‘Sta!’
| |
[pagina 109]
| |
Hier baet geweld, noch list en lagen:
Geschandvlekt in zijn eigen oog,
Moet zich de ontrouwe 't hart verknagen,
Hoe of hy 't brein ook spitsen moog'.
Maer, zie! de Geest des kwaeds, gestegen
Uit d'overwonnen jammerpoel,
Vloog, in de sombre nacht hun tegen,
En doofde in hun alle eergevoel.
‘Te Veltsic (lispelt hy) heft zich, ter olmenlommer,
Een needrig dakjen op, waer gy een schat ontdekt:
Het kroost van De Lalaing speelt daer, bevrijd van kommer -
Dit kroost, dat u ter wrake wekt.’
Het morgenrood ziet hen vergaderen:
Zy zoeken 't dakjen vry van zorg,
Dat tusschen eenzame olmenbladeren
De nederige kruin verborg.
Zy vinden 't: aen den hals en boezem
Der voedster speelde een wichtjenspaer,
De wang versierd met roozenbloesem,
En lachend in het doodsgevaer.
Zy scheuren ze, onvermurwd, uit hunner voedster armen.
Vergeefs dat zy die schut, feljamrend om hun lot;
Vergeefs vliegt zy die na, en roept, met woedend kermen,
Om wraek tot De Lalaing - en God!
| |
[pagina 110]
| |
Een zendling treedt den stadsvoogd nader.
‘Uw kindren zijn in onze macht.
Geef op! geef op! en toon uw vader,
Of beef voor 't noodlot, dat hen wacht.’ -
God (sprak hy) kan me er andren geven.
Ik ruil mijn kroost niet voor die schand';
Want de eer keert nimmer; en hun leven
Behoort, als 't myne, aen 't vaderland.
De vyand naekt de vest, en gilt den vader tegen:
‘Zie daer uw kroost: geef op! of 't bloed van beiden stroomt!’
Het lemmer blinkt; de dood bedreigt hen allerwegen,
En hunne moeder... God! zy koomt.
Zy koomt, de doodverw op de wangen,
En ziet den barschen beulenstoet,
En ziet het zwaerd, al hongrend, hangen
Op hoofdtjens van haer eigen bloed,
En hoort haer liefelingjens kermen,
En smeekt Gods tuchtigende roê,
En steekt hun vruchtloos minnende armen
Van de aengevallen vesten toe.
‘Natuer verheft de stem: verzaek ze niet, mijn Gade!
Ei! sta, om held te zijn, den naem van mensch niet af.
Zorg, dat uw eigen hart u met geen vloek belade.
Ik dael met hen in 't zelfde graf!’
| |
[pagina 111]
| |
En forscher gillen nu de ontaerden:
‘Het geldt uw kroost: geef of! geef op!’
En wreeder dreigen nu de zwaerden:
De ontboeide wraeklust klimt in top.
De vader (zal hy 't lang nog wezen?)
De vader staet verbleekt - en denkt;
En zielsverhooging is te lezen
In 't verontwaerdigd oog - Hy wenkt!
't Kanon brult los, en spreekt: ‘Gy zult dees vest niet krygen.
'k Ben vader, maer ook Belg: ik blijf den plicht gestand.
In dit beslissend uer moet vaderliefde zwygen
Voor hooger stem van 't Vaderland.’
Dit onverwachte heldenwonder
Schokt hen met peilloosdiep ontzach.
Dit antwoord klinkt hun, als een donder,
Als een bazuin van d'oordeelsdag.
't Is hun, als daegde de Opperrechter
De basterts voor zijn majesteit;
Als trad hy-zelf hier op ten vechter,
Ten wreker dier onmenschlijkheid.
Gelijk toen Gods heraut Sennacherib deed beven,
En schrikverwarring smeet in zijn ontelbaer heir,
Zoo beeft dier boozen trots, hoe hemelhoog verheven,
En ploft in 't bloedig zand ter neêr.
| |
[pagina 112]
| |
Ze wyken van die vrye wallen,
En vluchten, waer die donder daelt.
De burger, manlijk uitgevallen,
Vervolgt, en velt, en zegepraelt.
Lalaing - hy vindt de wichtjens weder,
Nog ademend in stille vreê,
En zinkt op dankbre kniën neder;
En tot den Hemel klimt deez' beê:
‘Geduchte Heer der legermachten
En vader van uw lydend volk,
Wiens stemme die natuer verkrachten
Toebliksemt uit de ontvlamde wolk;
Gy - die, schoon deze stem niet klettert,
Hen door de rechterhand verplettert,
Waermeê gy ze aengrijpt in het hart -
Hebt de onschuld, onverwachts besprongen
Door tygers, hunnen muil ontwrongen;
Verheemling volgt op vader smart.
Maria, morgenstar der aerde,
Wier zoete glans heur nacht verkwikt,
Heeft in de ramp, die de afgrond baerde,
Op Audenaerde neêrgeblikt.
| |
[pagina 113]
| |
“Een nieuw Herodes wil ontwaken:
Zie Gent in kindermoord-zucht blaken;
Verstomp den dolk der dwinglandy,
Mijn Zoon!” Nu sprak een traen in de oogen,
Door teedre moedermin bewogen;
Gy wenktet - en de, stad was vry!
Ontsluit de heilge tempelchooren,
In zegeryke majesteit.
Den hertog werd er trouw gezworen -
Zweert God er dank in eeuwigheid!
Laet de overwonnen krijgsbanieren
Verkondigen, by plechtig zwieren:
Gods arm verhoogde ze in den krijg!
Gy, priesters! doet uw stemme schateren,
By zielverheffend orgelklateren,
En dat de lof ten starren stijg'!’
De domklok riep het volk naer de opgepronkte altaren,
By 't zwaeien der banier, uit vyandlyke hand
Gevallen: 't golfde toe. Daer knielen krygerscharen;
De wierook van 't gebed ontbrandt.
En De Lalaing, door dank gedreven,
Stapt aen, volzalig echtgenoot;
En, van zulk heiltriomf omgeven,
Voelt zich als vaderlander groot.
| |
[pagina 114]
| |
Zijn dapper vaderharte huppelt,
En zwelt, geschokt van vreugd, omhoog;
Een wellustvolle traen ontdruppelt
Het op zijn ga gevestigd oog.
Hy knielt voor 't outer neêr, droomt zich in hooger streken,
Reikt haer de wichtjens toe, vol teedren vadertrots,
En kust hun alle drie, maer poogt vergeefs te spreken;
En 't grootsch te Deum dondert los!
|
|