Vaderlandsche poëzy. Deel 1
(1840)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 43]
| |
De Gentsche Vaderbeul.aant.Thans stont natuur verbaast, en 't aardrijk was van schrik.
Besturven om den mont; ja op dit oogenblik
Verbleekt de zon, en durft naau door de wolken kyken.
hoogvliet, Abraham.
O Belgen, vereenigd van tael en van ziel,
O zonen der teederste moeder,
Met wie ik godvruchtig voor de outeren kniel
Van Belgies nooit slapenden Hoeder!
Ik ook werp een greintj' in den wierookvatbrand,
Dien dichtkunst weêr aenstookt met vlytige hand;
O Belgen, ik ook ben uw broeder!
O Belgen, o broeders in ziel en in tael,
Weêr daelde de vrede op uw akker;
Weêr luistert ge ontroerd naer een belgisch verhael:
De bard zingt de landsliefde wakker.
Ik ook, al versier' my niet de eernaem van bard,
Ik offer den lande mijn vaderlandsch hart,
Al klinke mijn toontjen veel zwakker.
| |
[pagina 44]
| |
Alleen filomeelen bezielen het bosch,
En houden den wandlaer gekluisterd.
Zy gorglen, en orglen, en schateren los,
Door stille verrukking beluisterd.
Toch belge den wandlaer het neurien niet
Van 't nederig muschjen, verborgen in 't riet,
Waer 't windtjen door fladdert en fluistert!
Valt open, o vlaemsche kronyken! ontsluit
My plechtig uw zilveren krappen:
Verhef u; klink hooger, mijn belgische luit;
Volg stoute en verhevene stappen!
My streele 't bewustzijn: Ik zong voor mijn land!
Ofschoon ik nooit de Eere, met juichende hand,
In 't kunstperk my tegen hoor klappen.
‘Wie, vader of zoon, zal zich redden door 't zwaerd,
Ten koste van 's anderen leven?
Dus gaet het, wie tegen den Graef zich verklaert:
Hy straft onder schijn van vergeven.’
Zoo riep en zoo raesde het Gentsche gemeen;
En zwartte de straten, en golfde daer heen,
Alom door elkander verdreven.
Met kloppenden boezem en vliegenden blik,
Wier angst en nieuwsgierigheid groeide,
| |
[pagina 45]
| |
Keek ieder naer 't schouwspel vol teederen schrik,
Welks weêrga nog nimmer hen boeide.
Daer rilde 't rampzalige paer voor 't gericht;
Daer lag al het zwaerd, dat voor beider gezicht
Met ijslyke flikkering gloeide.
‘Neen, nooit (sprak de vader); nooit, dierbare zoon!
Zal ik aen dien gruwel my wagen.
Ik huiver te rug van het vloekbare loon,
En rek met uw' dood niet mijn dagen.
U heb ik, zoo innig, zoo heilig verrukt,
Niet by uw geboorte aen den boezem gedrukt,
Om eens naer dit bloedloon te jagen.’
- ‘O vader! grijp moed (sprak zoo gloeiend de zoon)!
Wat wilt gy mijn offer weêrstreven?
Wie beter dan gy toch verdient er dit loon?
Ik zal met de zaligheid sneven,
Die 't hart u doortintelde by mijn geboort;
O vader, zoo iets nog die zaligheid stoort,
't Is slechts u te moeten begeven!’
- ‘Mijn eenige zoon! o, ras dael ik in 't graf;
Wat kan my het leven nog baten?
God! doofde ik het licht, dat ik minnend u gaf,
Wat troost zag ik me overgelaten?
'k Zal tweemael 't u schenken met dubbele vreugd.
Gy bloeit in den bloesem der lachendste jeugd:
Dien knotten, dit waer' te verwaten.’
| |
[pagina 46]
| |
- ‘Hoe langere dagen, hoe langer berouw,
Die 't ledige harte my schokken -
Die 't wroegend gewisse my folteren zou,
En 't offer werd tweemael voltrokken.
Ras daelde ik ook, vader! in 't schandlyke graf;
Niet zalig als dit, wat de liefde my gaf -
De liefde in den nood onverschrokken.’
- ‘Ik leef (riep de vader) in u liever voort,
Dan langer mijn dagen te slepen.
De Hemel heeft gunstig mijn bede verhoord;
Het stael in de vuist dan gegrepen!
Ze is kloek nog: de myne verloor heure kracht.
De dood, die een' liefeling redt, is zoo zacht!
Wat staet gy van rouw zoo benepen?’
- ‘O vader! ik staer op dien gruwel, en ijs:
Ik staer op den dood zonder beven.
Blijf leven! leef lang nog! Mijn noodlot bewijz'
De wraeklust, waerdoor is gedreven
Hy die op dien vloekprijs onze ademtocht stelt;
't Bewijz', hoe rechtvaerdig wy 's Graven geweld
Heldhaftig eens dorsten weêrstreven.’
- ‘Neen, nooit (riep de vader, en greep hem de hand),
Gy hebt me in uw ziel doen lezen.
Aen my blijv' de roem dier gewyde offerand':
Gy toont u dier waerdig te wezen.
Nooit zegg' men: Die lafaert, van dagen reeds zat,
| |
[pagina 47]
| |
Heeft zich met den bloede zijns zoons nog bespat,
Dien de edelste dood niet deed vreezen.
Wel treft ons de meester, wiens wreedheid ik doem,
Maer stelle onze liefde er zich tegen.
Zijn schande dure eeuwig, gelijk onze roem:
Grijp moedig den reddenden degen!
Uw vader, mijn kind! en de Hemel vergeeft.
Hy sterft niet, die zoo voor zijn lieveling sneeft.
Sla toe dan!... Ik schenk u mijn zegen!’
En om te beproeven, of teederer gloed
Een' vader of zoon doet ontfonken,
Had Loodwijk van Malen, omkringd van zijn stoet,
Zulke ijsbre genade geschonken.
Al schokte den Graef hun beweeglyke toon,
Nieuwsgierig bleef hy nu het oog aen den zoon,
Dan weêr aen den vader, geklonken.
De vader - hem scheen, in dien vreeslyken stond,
Verhevener moed te bezielen.
Hy kuste zijn' liefling op staemrenden mond,
En zuchtte: ‘Vaerwel!’ onder 't knielen,
En smaekte der liefde verhemelendst heul,
Met blikken, die nog op zijn zoon - neen, zijn beul -
Zoo rustig en liefelijk vielen.
De zoon - ach! hem bonsde de boezem zoo bang,
Hem beefden de loodbleeke lippen,
Hem stroomde het zweet af langs voorhoofd en wang;
| |
[pagina 48]
| |
't Vaerwel kon zijn' mond niet ontglippen.
De zoon (nu geen zoon meer) door wanhoop vermand,
Tast driemael naer 't lemmer met rillende hand,
En laet het tot driemael ontslippen.
In 't einde verheft hy 't onmenschlyke stael;
Nog zegent de vader hem teeder.
Maer de engel des Heeren, die Saras gemael
Den slachtbijl ontrukte, daelt weder.
Hy keert van 't tooneel den meêwarigen blik,
En wenkt - en den wreedaert doortintelt de schrik,
En 't stael valt, verbryzeld, ter neder.
Toen stonden het volk en de vorst zoo verstomd;
Toen werd het: ‘Genade!’ verheven;
Toen schonk aen het paer, voor zijn voeten gekromd,
De grave van Vlaendren het leven;
Toen riep hy: ‘Waerachtig! meer sterk is de gloed,
Die opwelt en ombruist in 's vaders gemoed,
Dan die waerdoor 't kind is gedreven.’
Dra zag men, tot lesse van later geslacht,
De hoofdbrug twee beelden ontfangen.
Van vader tot kind werd het voorval herdacht,
Waer oor en waer hart bleef aen hangen;
En 't werd onzen gryzen geschichten vertrouwd.
Bestempeld met oudheids gezag, doe ik 't stout
Herleven in vlaemsche gezangen.
| |
[pagina 49]
| |
Valt toe weêr, o vlaemsche kronyken, en sluit,
Sluit weder uw zilveren krappen!
Lichtvaerdig verhief zich mijn belgische luit,
Op stoute en verhevene stappen.
Toch streelt my 't bewustzijn: Ik zong voor mijn land!
Ofschoon ik nooit de Eere, met juichende hand,
In 't kunstperk my tegen hoor klappen.
|
|