Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 799]

218.
Wie wil horen singhen?
(De Capiteins dochter.)

1.
Wie wil horen singhen
van vreuchde een nieu liet
al van een capiteins dochter,
sy wasser gheheten Margriet.

2.
De schrijver sei: ‘goelijc meisje,
en wilt ghy met my gaen?
In dat legher sal ick jou leiden,
de capitein is jouw vaer.’

3.
- ‘Al is de capitein mijn vader,
daer leit so weinich an:
ick sal my wel so vreemde cleiden,
dat hy my niet kennen en can.’

4.
Wat trock sy aen? een keursje
van sijde camelot,
en daer op een swart lakens lijfje,
dat wasser met coorden gheboort.

5.
Noch trock sy aen een paer coussen
van incarnatie couleur,
daer op een paer sijde coussebanden,
haer schoenen nae de nieuwen snee.

6.
Wat sette sy op haer hoofje,
al op haar gheel ghecruist haer?
een grauwe hoet met pluimen,
van goude woech hijer niet swaer.

7.
Maer doen sy in dat legher,
al in dat legher quam gaen,
de capitein van de soldaten
ghinc voor dat meisken staen.

8.
‘O meisjen, goelijc meisjen,
en wilje met my gaen?
Al die cleideren die ghy draghet
die sal ick in sijde beslaen.’

9.
- ‘O capitein, groot here,
het macher also niet sijn!
vernam dat uw ghetroude vrouwe,
sy souder wel toornich sijn.’
10.
- ‘Ick wou dat mijn huisvrouwe
al vore mijn voeten lach doot,
en dat ick met jou, moy meisje,
sou gaen plucken de rosen root!’

[p. 800]

 

11.

 

Hy schonc haer eens te drinken

 

de coele wijn uit een glas,

 

doe begost hy eerst te denken,

 

oft oock sijn dochterken was.

12.
Hy sprack tot sijnen cnape:
‘nu sadelt my mijn paert!
Nae huis toe wil ick rijden,
't is mijnder wel rijdens waert.’

13.
Maer doe hy op de valbruch,
al op de valbruch quam,
daer sach hy sijn lieve huisvrouwe
al in haer deurtje staen.

4.
Hy sei: ‘God groet u vrouwe,
God gheef u goeden dach!
Waer isser Margriet ons dochter.
is sy doot of leeft sy noch?’

15.
- ‘Margrieta onse dochter,
die isser al in den crijch,
sy draechter een hoet met pluimen,
ick en sacher noit schoonder wijf!’

16.
Hy sprac tot sijnen cnape:
‘nu sadelt my mijn paert!
nae 't legher wil ick rijden,
s' is my wel rijdens waert.’

17.
Maer doen hy in dat legher,
al in dat legher quam gaen,
daer sach hy Margriet sijn dochter
onder de soldaten staen.

18.
‘Margriet, mijn joncste dochter,
ten macher also niet sijn,
dat ghijder met mijn soldaten
soudt drinken den koele wijn.’

19.
- ‘Och vader,’ seide sy, ‘vader,
daer ben ick wel in gherust,
u te volghen met uw soldaten
dat isser mijn hoochste lust.’

20.
- ‘Margriet, mijn joncste dochter,
ten macher niet wesen also,
dat ghijder met mijn soldaten
soudt slapen al in dat stroo.

21.
- ‘Och vader,’ seide sy, ‘vader,
daer leit jou so weinich an,
int legher wil ick blijven,
slapen by mijn ghetroude man.’

2, 1. goelijc = mooi (Eng. goodly). Zie Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 395.

Tekst.

Hoffmann v.F., Niederl. Volksldr., nr. 41, bl. 113, naar Oudt Amst. lb., bl. 92, ‘stem: Die mi te drinken gave’. - Aangeh. door Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 394. - Vgl. Joh. Lewalter, Deutsche Volksldr. (uit Niederhessen), Hamburg, II, 1890, nr. 31, bl. 58: ‘Ein liedelein wollen wir singen’, en de daar aangegeven Duitsche lezingen.

Melodie.

Zie het lied: ‘Die mi te drincken gave’, nr. 36, bl. 203 hiervoren. De tweede regel van str. 12 en 16 hierboven, wordt teruggevonden in de wijsaanduiding opgegeven bij Ps. 147 der Souterl., Antw. 1540, met zelfden strophenbouw:

Wel op, laet ons gaen ri-den
en sa-delt mi mijn peert ...

[p. 801]

In zijne Holländische Volksldr., 1833, bl. 155-8, deelde Hoffmann v.F. twee liederen mede: ‘Vaer wel, vaer wel, mijn soete lief’ (‘Scheide-liet’), en: ‘Wel op, wel op, mijn cnaepjes goet’ (‘van jonc Gherrit ende moi Aeltje’), met deze voorafgaande aanteekening: ‘Dies und das folgende Lied sind in Holland entstanden. Näheres darüber behalte ich mich vor gelegentlich nachzuholen.’ Het laatste lied, in het Duitsch vertaald en op de melodie van Ps. 147 Souterl. gebracht, werd als ‘Alt-Niederländisch’ opgenomen door Kretzschmer, Deutsche Volksldr., I (1840), nr. 20, bl. 27. Eene andere Duitsche vertaling van beide liederen verscheen in Talvy's Versuch einer geschichtlichen Charakteristik der Volkslieder germanischer Nationen (Lpz. 1840), bl. 460. In Middelnederlandsch gebracht komen zij insgelijks voor onder nrs. 97 en 78, bl. 234 en 195 van Willems' Oude Vl. ldr., 1848. Bij het ‘Scheide-liet’ voegde Snellaert, Willems' uitgever, de aanteekening: ‘Jan Roulan's Liedekens-boeck’ (Antw. lb.), Antw., 1544’, terwijl door hem van het tweede lied werd gezeid: ‘Volgens H.v.F. is dit overoude schoone lied nog onder het volk in de provincie Holland bekend.’ Eerst in de voorrede zijner Loverkens (Hor. Belg. VIII), bl. V, maakte H.v.F. bekend, dat beide liederen van hemzelf waren, en besloot, sprekend van Snellaert's aanteekeningen op W.: ‘Und daran war ich doch gewiss nicht Schuld!’ Ook in Hoffmann's eigen levensbeschrijving: Mein Leben, wordt het feit door hem met dezelfde woorden herdacht. Zie Gesammelte Werke, Berlin 1892-3, VII, bl. 122-3, verzameling waarin 's mans autobiographie in verkorten vorm is herdrukt.