Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 784]

214.
Het reden twee liefkens.

A.

1.
Het reden twee liefkens al door dat wout,
si vanden er een borne die was coel ende cout;

falderidera.

2.
‘Och ridder, och schep mi wt die borne enen dronc,
so wert mijn ionc herte mi weder ghesont.’

3.
Die ridder schoot wt sinen slincken schoen,
ende schepte voor sijn soete lief dat waterken coel.

4.
‘Ic hebbe ghedroncken ende drincke niet meer,
ende als ic u roepe so comde ghi weer.’

5.
Die ridder die vanter dat wachten so lanc,
hi sochte sijn lieveken tot hise vant.

6.
Doe vant hi sijn lieveken, dat was doot,
si droegher twee cnaepkens in haren schoot.

7.
Al met sinen swaerde hi die aerde op groef,
die tranen die vielen wt sine oghen so droef.

[p. 785]

Tekst. A.

Naar Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, I, nr. 194c, bl. 592, die drie Duitsche liederen, ingezameld in 1860, 1877 en 1880, aangeven. Zie mede Ernst H. Wolfram, Nassauische Volksldr., Berlin, 1894, nr. 63, bl. 89.

Melodie.

Slechts de derde strophe bleef ons bewaard in moderne taal met de melodie en het er bij gevoegde refrein. Beide zijn wij verschuldigd aan de vriendelijke mededeeling van Jan Blockx, die ze in Antwerpen opteekende uit den mond van Mevr. Buschmann, geboren Henriette van Beers, welke die op hare beurt uit den mond eener oude vrouw leerde kennen.

Wat mag daer wesen.

B.

1.
‘Wat mag daer wesen, wat mag daer zijn,
dat al de bladeren verdorret zijn?’

2.
- ‘O moeder! ick bender geen maghet rein,
ick draeg by den ruiter een kind soo klein.’

3.
- ‘Draegt gy by den ruiter soo kleinen kind,
soo siet dat gy daer den vader van vindt.’

4.
- ‘Ick sie daer den vader voor my staen,
ende ik derf daer niet een oog op slaen.’

5.
- ‘Derft gy daer niet een oog op slaen?
Gy dorst daer wel mede te bedde gaen.’

6.
- ‘O moeder! het geschiede by nacht,
het was soo donker dat niemand het sag.’

7.
De lantsknecht achter de deure stond;
hy hoorde dat oude wijfs valsche grond.

8.
- ‘Soete liefje! woudt gy met my rijden,
of wilt gy by uw vrouw-moeder blijven.’

9.
- ‘By mijn vrouw-moeder en blijf ick niet;
liever met den ruiter in swaer verdriet.’

10.
De lantsknecht hadse lief ende waerd,
hy sette mooi Elsje voor hem op 't paerd.

11.
Doe hy dat smalle pad ten halven kwam,
groote arbeid kwam mooi Elsje an.

[p. 786]

 

12.

 

- ‘Soete lief! wilt gy wat sachter rijden?

 

Ick krijg zulke pijn al in mijn zijde.’

13.
De ruiter stak sijn paerd met sporen,
of hy mooi Elsje niet en hoorde.

14.
Doe hij dat smalle pad ten einde kwam,
zware arbeid kwam mooi Elsje an.

15.
- ‘En is hier niet een huisje dan,
daer ick een weinig in rusten kan?’

16.
De ruiter ging daer een huisje maken
van distelen, doornen en hooge staken.

17.
Al in dat huisje was venster noch deur;
de ruiter hing daer sijn mantel veur.

18.
- ‘Soet liefje! wilt gy wat van my treden;
maer als ick ween, komt gy dan weder?’

19.
Eer dat sy weende was 't meisje doot;
doe was de ruiter in grooten nood.

20.
De ruiter lei er sijn hoofd op een steen,
van rouw brak er sijn hert aan tween.

Tekst. B.

Willems, Oude Vl. ldr., nr. 231, bl. 482, ‘De ruiter en mooi Elsje’, overgenomen uit Het speelschuitje met vrolyke naay-meisjes, Amst. 1780, bl. 16, tekst hierboven, zelfde metrum als A; - Hoffman v.F., nr. 75, bl. 170, meer moderne spelling. - Aangeh. door Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 435. - Blyau en Tasseel, Iepersch oud lb., nr. 15, bl. 44, ‘Machrietje van den Berge’, variante, naar mondelinge overlevering, drie en twintig strophen met melodie. In de zevende strophe:

Den ruiter schepte water met zijnen hoogen hoed:
hij brocht het naar zijn schoon zoetelief toe.

vindt men de derde strophe van den Duitschen tekst (vgl. A str. 3) terug.