Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 781]

213.
Het voer een maechdelijn over rijn.

1.
Het voer een maechdelijn over rijn
tsavonts al inder maneschijn,
met haer snee witte handen,
die winter tot haerder schanden, ia schanden.

2.
Met dien quam daer een ridder gereden,
hi groette die maget tot dier stede,
hi seyde: ‘God groet u reyne,
waer om staet ghi hier alleyne? ia alleyne?’

3.
- ‘Waer om dat ic hier alleyne stae?
dat doet dat ic gheenen boel en hae,
die ick met herten meyne,
daerom stae ic hier alleyne, ia alleyne.’

4.
- ‘Och maechdelijn, woudy met mi gaen,
ic soude u leyen daer rooskens staen,
so verre aen gheender groender heyden,
daer schaepen ende lammeren weyden, ia weyden.’

[p. 782]

 

5.

 

- ‘Crijchsman ghi zijt te hooch geboren,

 

ic ontsie so seere mijns vaders toren,

 

ic wilt mijnder moeder vraghen,

 

oft ic metten lantsknecht mach waghen, ia waghen.’

6.
‘Och moeder,’ seyt si, ‘moeder mijn,
nu wecket mi inder maneschijn,
laet mi die lammeren weyden,
so verre aen gheender groender heyden, ia heyden.’

7.
- ‘Och dochter, ghi zijt noch wel te cleyn,
ghi slaept noch wel een iaer alleyn;
tsoheyme so sult ghi blijven,
ende spinnen die groene side, ia side.’

8.
- ‘Dat ic tsoheyme blijven moet,
dat doet mijnder herten groote wederspoet,
die lantsknecht mach mi werden,
desghelijcx en was noyt opter aerden, ia aerden.’

9.
Die moeder sloot haer dore toe,
dat maechdelijn spranck ter veynster wt,
si wilde den lantsknecht haven,
haer leven woude si wagen, ia wagen,

10.
Die dit liedeken eerstwerf sanck,
een vroom lantsknecht is hi ghenaemt.
hi hevet wel ghesonghen;
van die alder liefste is hi gedronghen, ia gedronghen.

3, 1. t.: Om dat. - 7, 1. t.: te cleyne.

Tekst.

Antw. lb., 1544, nr. 61, bl. 91, ‘een nyeu liedeken’; van Duitsche afkomst ofschoon de Nederl. bewerking aanmerkelijk verschilt. Zie Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 390.

Duitsche bronnen: Uhland, Volksldr., nr. 109; - Böhme, Altd. Lb., nr. 56, bl. 140; - Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, I, nr. 125, bl. 438.

Aangeh. als wijs, Een dev. en̄ prof. boecxken, nr. 34, bl. 54, voor: ‘Als Ihesus sal rechtveerdig sijn’; - Coornhert, Lb. (1575), nr. 45, voor: ‘Spint vlytigh, ghy spinsters al ghemeyn’; - Nieu Amst. lb., 1591, bl 93, voor: ‘Met liefd' gequelt soeck ick u raet’.

[p. 783]

Melodie.

Souterl., 1540, Ps. 146, ‘Loeft God den Heer der Heeren soet’ - na die wise: Het voer een maechdelijn over rijn // sy hoede haers vaders lammerkijn’. De tweede regel der wijsaanduiding verschilt met str. 1, v. 2 hierboven, doch met het oog op str. 6, zal het niet gewaagd schijnen, Scheurleer's voorstel (Een dev., enz., bl. 327) bij te treden en in Ps. 146 de echte wijs van bovenstaanden tekst te zien. Overigens hebben de Duitschers eene met de Nederl. aanverwante melodie, zie B. en E.u.B.; t.a.p. Het door ons in al de strophen herstelde refrein wordt in Antw. lb. alleen aangeduid in de derde strophe.