Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 747]

208.
De koekoek in den mei.

[p. 748]

1.
De koekoek in den mei
die hoorde den nachtegael fluiten
en op zijn stemmeken tuiten.
Hy zei: ‘gy klein gebras,
wat komt al dit stoffen te pas?
Gy zijt te hooveerdig,
mijn stem is ook weerdig
geprezen; maer ziet,
ik en roem daer op niet.
Dus zwijgt,
eer dat gy van my veel verwijtingen krijgt.’
Maer de nachtegael sprak:
‘Koekoek, houd uw gemak,
want gy zijt tegen my veel te zwak.
Als ik kom tierelieren,
verheugen zich menschen en dieren;
maer gy -
't is koekoek! geheel de maend mei.
Maer gy,
gy maekt niet éen vogelken bly.
Al die u aenhooren, die zouden zich stooren:
dus kruip in den hoek, gy droeve koekoek.
Of, als ge uw bek nog niet en stilt,
en dat ge u voor my niet vernederen wilt,
zoo roep ik de vogels te gaêr,
om ons te vonnissen onder malkaêr.
Welaen!’
De koekoek die sprak: ‘zoo gezeid, zoo gedaen,’
en zy zijn henen gegaen.

[p. 749]

 

2.

 

De voghels kwamen te saêm:

 

en als zy nu waren gezeten,

 

zoo liet men den nachtegael weten,

 

dat hy metzijn stemmeken gauw

 

het eerst kauwetteren zou.

 

Hy zong met veel iever,

 

hoe langer hoe liever,

 

hy miek metzijn bek menig aerdigen trek.

 

Hy zong, hy klong, hy sprong,

 

hy draeide zijn steertjen en wrong zijne tong.

 

Maer de koekoek op 't letst

 

deed ook wonder zijn best,

 

doch 't en was niet als koekoek! koekoek!

 

't Was koekoek! 't een op het ander.

 

De vogels bezagen malkander;

 

maer ziet,

 

't was koekoek! en anders ook niet.

 

Maer ziet,

 

zij kregen op 't letste verdriet.

 

De koekoek was bly;

 

want hy meende dat hy

 

al de vogels getrokken had op zijne zy'.

 

Het vonnis was, dat de nachtegael

 

was fraeijer van toonen en zoeter van tael;

 

maer 't koekoeksken van over lang

 

vaster in maet en kloeker in zang.

 

Hier meê

 

vertrok elk vogelken naer zijne steê,

 

en zoo was alles in vreê.

Tekst en melodie.

Willems, Oude Vl. ldr., nr. 258, bl. 532, medegedeeld door den eerw. heer Dominicus Cracco (1791-1860), beurtelings leeraar in de colleges te Aalst, te Roeselare en te Kortrijk. - De tekst werd opgenomen door Hoffmann v.F. in zijne Niederl. Volksldr., 1856, nr. 179, bl. 317. ‘Obschon sehr künstlich und schwerlich je im Munde des Volks, doch sehr volksthümlich. Der Dichter hat, wie es scheint, den Streit der Harmoniker u. Melodiker zu schlichten versuchen wollen’. - H.v.F. wijst verder op een Duitsch lied te vinden in de door hem uitgegeven verzameling: Die deutschen Gesellschaftsldr. des 16. und 17. Jahrh., Leipzig, 1844, nr. 178, bl. 266: ‘Einmal in einem tiefen Thal’, waar de Ezel als rechter optreedt tusschen den Nachtegaal en den Koekoek.

Een fragment en een onvolledige tekst van ons lied komen voor in 't Daghet, Hasselt 1894, bl. 111 en 135, terwijl eene volledige lezing te vinden is in hetzelfde tijdschrift, jaarg. 1901, bl. 73, onder den titel: ‘Liedeken van de nagtegaal en op zijne wijze gemaekt’.

Aangeh. door Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 372.