Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 500]

129.
O Angenietje.

1.

O Angenietje,

mijn honigh-bietje!
Mijn vrolijckheyd, mijn vreugd!
Fonteyn van mijn geneughd!

Mijn soetste susje!

Mijn hoogste lusje!

Mijn alderwaerdste goed!
O vrou van mijn gemoed!
Hoe langh sult ghy
u veynsen noch voor my,

daer ick niet meer

soeck of begeer

als u vermaeck en eer?

2.

Ghy schijnd te schuwen

't geneuchelijck huwen:
't welck sulcken soeten saeck
is, en soo schoon vermaeck,

dat alle de geesten

van menschen en beesten,

jae wat de son beschijnd,
sich daer met vlyt toe pijnd.
Vlied ghy het geen
tot lust streckt yeder een,

daer al wat leeft

sich toe begeeft,

en zijn vermaeck in heeft?

[p. 501]

 

3.

 

Wat sal dat gelijcken?

 

Want eer-je kond kijcken,

 

of loopen, troude jou moer,

 

daer sy niet qualijck by voer.

 

En benje nu wyser

 

als sy, die heel gryser

 

en ouder is als ghy?

 

wat, dat komt gantsch niet by.

 

O schoon! slijt niet

 

u jaren in verdriet,

 

maer uwe jeughd

 

eerbaer verheugd,

 

wijl ghy 't verheugen meught.

4.

Denckt dat de jaren

dees geestige hayren,
(die ghy nu kruld soo gaeu)
haest sullen maecken graeu,

en dat dese leden,

soo geestigh besneden,

dit bol, swack, jeughdigh lijf
sal worden krom en stijf:
en ghy sult dan
alheel niet weten van

de soetigheyd,

daer elck van seyd,

daer men u nu toe vleyd.

5.

Och wilt u besinnen,

en wederom minnen
die u soo troulijck miend,
soo vierigh bid en diend;

soo sulje met kusjes

in vrolijcke lusjes

u dagen brengen deur,
niet wetend van getreur:
en wordje weer
in 't end oud, sieck of teer,

met alle vlyt

in uwe strijd

worden gediend altijd.

Tekst.

Starter, Friesche lust-hof, Amst. 1621, bl. 177, ‘stemme: Courante françoise’; - J.H. Scheltema, Nederl. ldr. uit vroegeren tijd, bl. 117, naar de uitg. van 1627.

Melodie.

Valerius, Nederl. gedenck-clanck, 1626, bl. 270, ‘stem: Courante françoyse of O Angenietje, enz.’ voor: ‘Siet Christen menschen! Hoe dat naer wenschen’ (1623-4); daarnaar Scheltema, t.a.p., en ook hierboven weergegeven.

Stalpaert, Extract, cath., 1631, bl. 317, stem: O Angenietje’:

Eyscht won - der - wer - ken //
Van nieu - we Ker - ken //
Maer die ons re - for - meerdt //
Ons niet dan oud en leerdt.
Maer zon - der grond //
Van god - de - lijck ver - bond //
Want 't is te slecht /
Wan - neer de knecht //
Wil bo - ven 's mees-ters recht.

Al - dus zoo pra - ten //
De y - d'le va - ten //
Van't huy - den-daegs ge - voel /
Op d'o - ver - welf - de stoel //

[p. 502]

Zelfde melodie, Stalpaert, Gulde-iaers feest-dagen, 1635, bl. 475, voor: ‘Ryst Digna maghet’ en met lichte varianten in Den singende zwaan, 1728, bl. 46, voor: ‘O mijn Agnietje’.

Aangeh. als stem: Amst. Pegasus, 1627, bl. 80: ‘Onlangs geleden of O Angenietje! etc’, voor: ‘Gins in 't bosschagie’; - Pers, Bellerophon, 1633, bl. 137: ‘O Angenietjen of Courante commun’ voor: ‘Als Morpheus gekomen’; - Als ‘Courante françoise’: - Westerbaen, Minne-dichten, Amst. 1644, bl. 145, voor: ‘Geluckighe hertjes’, - 't Groot Hoorns lb., Amst., z.j., bl. 203, voor: ‘O bruyd'goms troosje’, en Id., (vervolg) bl. 110, ‘Courante commune’, voor: ‘G'lijk als door de baren’; - Den singende zwaan, bl. 263, stem ‘O Angenietje’, voor: ‘Lowys Gonsagen’.

In Duitschland werd de melodie sedert het midden der XVII^de eeuw aangewend voor geestelijke liederen; zie Bäumker, Das katholische deutsche Kirchenlied, III, nr. 76, bl. 205. - Ed. Kremser, Sechs altniederl. Volksldr. (naar Valerius), Leipzig, z.j., bracht de door hem gewijzigde melodie op modernen Duitschen tekst: ‘Das Vaterland ruft mich’. - De ‘Courante’, een dans van Franschen oorsprong, dagteekent van de XVI^de eeuw. Zie bl. 381 hiervoren, eene andere ‘Fransche Courante’ aan Valerius ontleend.