Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 403]

95.
Aenmerct doch myn geclach.

1.
Aenmerct doch myn geclach,
ghi ruyters fraey van sinnen;
ick truere nacht ende dach,
ende roepe: o wy, o wach!
dwelc ic wel claghen mach;
want om een die ic eens sach,
dat herte is doorstraelt van minnen.

2.
Mer lacen, hoort hier naer:
al heeftse mi gheleken,
een ander sach ick daer
staen spreken teghen haer;
dat schouwen viel mi swaer
ende ick ghinck van daer;
dat herte dat docht mi breken.

3.
Beroert was al mijn bloet,
ic en const mi niet bedwingen;
dat dede vrou Venus bloet
die alle herten voet
al metter minnen gloet;
al mijn bloet nam sinen vloet,
dat most ter nosen wtspringen.

4.
Den nacht viel mi te lanc,
ic en conde niet langer dueren,
ic was in haer bedwanck,
die minne ginck haren ganc.
Die swaer gepeysen stranck,
haer en weet icx geen ondanc,
mocht si mi noch gebueren!

[p. 404]

 

5.

 

Och, mocht eens anders gaen,

 

wilde den tijt verkeeren!

 

Al ben ick droef ghevaen,

 

bedruct met menigen traen,

 

al om dat minnelijck graen,

 

alle druck soude ic versmaen

 

ende altijt vruecht vermeeren.

6.
Elck die dit liedeken singt,
mint vrolijc tot allen tijden,
die wter schalen drinct;
mer die vrou Venus schinct,
mijn lijden overdinct,
ist dat ghi int beecxken sprinct,
certeyn ghi moet wat lijden.

1, 7. t.: therte is, vgl. 2, 7. - 3, 7. t.: tmost. - 4, 5. stranck = streng. - 4, 6. icx = ic des. - 5, 3. droef, bijgev.

Tekst.

Antw. lb. 1544, nr. 2, bl. 3, ‘een nyeu liedeken’; Een Aemstelredams amoreus lb., 1589 (beschreven door J. Bolte, Tijdschr. voor Ndl. taal- en letterk., 1891, bl. 175 vlg.) bl. 3a, zonder wijsaanduiding. Aangeh. door Dr. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 314, 329. - ‘Aenhoort of Aenmerckt toch mijn geclach’ wordt aangeh. als stem: a) geestelijke liederen: Een dev. en̄ prof. boecxken, 1539, nr. 82-86, uitg. D.F. Scheurleer, bl. 107-110, voor: ‘Aenhoort doch mijn geclach // ghi hertekens’; - ‘Laet staen toch u gheclach // ghi kerstenen’; - ‘Reyn maechdelijc aenscijn’; - ‘Aenhoort doch mijn gheclach // ghi coninc der hemelen binnen; - ‘Hoort toe, kersten gemeyne’; - Hs. gevoegd bij een exemplaar der Souterl. ter Bibl. te Leiden, beschreven door P.A. Tiele, Dietsche Warande, 1869, bl. 572 vlg., voor: ‘Och hoort toch al hier naer // ghy sondaers int ghemeyne’; - Coornhert, Lb., 1575, nr. 33 (wijsaanduiding: ‘Aanhoort nu’ enz.) voor: ‘God heeft den mensch ghemaackt’; - Veelderhande liedekens, Amst., 1599, bl. 326, voor: ‘Verheucht u doch met my’ (zie Dr. F.C. Wieder, De Schrift. liedekens, 's-Grav. 1900, Regist. nr. 836); Het Paradiis der gheest. vreuchden, Antw. 1617, bl. 73, voor het reeds gemelde: ‘Aenhoort doch mijn geklach // ghy koninck der hemelen binnen’, waarvan eene hierna genoemde variante te vinden is in Het prieel der gheest. melodie, Brugge 1609, en in S. Theodotus' Paradys der geest- en kerk. lofsangen (1621), uitg. Antw. 1648, bl. 440; - Stalpaert, Gulde-iaers feest-dagen, 1635, bl. 848, voor: ‘Mijn ziel is onghedaen’; b) wereldlijke liederen: Bruylofts bancket, Amst. 1607, bl. 19, voor: ‘Gheluck, salicheyt, vree’, met kenspreuk ‘Wie kant ontvlien?’ (Michel Vlack); - P.C. Hooft, uitg. van Dr. F.A. Stoett, Amst. 1899, I, bl. 79 en 100, voor de liederen: ‘Voor 't al te schittrich licht’ (1608), en ‘Ghij Hailichheidtjens, die in bloemen en in cruiden’ (1610); - Bredero, Groot lb. (1622), uitg. Amst. 1890, bl. 349, 351, 468, 547, voor: ‘O roem van Amsterdam’, - ‘Die voor een dooven preeckt’; - ‘Ooghen vol majesteyt’; - ‘'t Gemeene volck en 't puyck’; - Amst. Pegasus, 1627, bl. 45, voor: ‘Juffrouw, de gulde zon komt flick'ren’ (I.I. Colevelt); - Lb. met emblemata, Hs. 1635, nr. 19544 der K. Brusselsche Bibliotheek, 45^e lied: ‘Aenhoort doch mijn geclach // o ghy fleur der godinnen’, zonder wijsaanduiding.

Melodie.

Souterl. 1540, ps. 5, ‘Verhoort, Heer, mijn gheclach’ - ‘na die wise: Aenhoort alle mijn gheclach, ghi ruyterkens, fraey’, hierboven weergegeven;

[p. 405]

- Een dev. en̄ prof. boecxken, nr. 82 vermeld; - Het prieel der gheest. melodie, 1609, bl. 151, voor: ‘Aenhoort toch mijn geclach // o Heer der Seraphinnen’; - S. Theodotus, t.a.p., bl. 173, voor: ‘Ghy die nu zijt bevrijdt’. Zie de drie laatstgenoemde lezingen der melodie in onze Oude Ndl. ldr., mel. uit de Souterl., 1889, bl. 138.