Het oude Nederlandsche lied. Deel 1

[p. 381]

87.
De mey die komt ons by.

Eerste Melodie.

Tweedie Melodie. (Variante.)

[p. 382]

1.
De mey die komt ons by seer bly,
de winter kout ons nu verlaten heeft;
't gebloemte dat komt uyt en spruyt
door Febus, die ons nu sijn wermte geeft.
Dianes nagte lang, Boreas stuer en strang
ons nu verlaten, in vrolickheyd leeft;
de nachtegael singt, dat geytjen dat springt,
het swalefken zweeft.

2.
Godt Pan die sit in 't veldt en telt
sijn schapen die daer weyden in dat gras.
Sijn pijpjen hy doe nam en klam
op eenen berg daer 't seer genoeglijk was.
In 't oog kreeg hy seer dra sijn soete Silvia,
die Coridon ontmoete seer ras;
hy leydese voort, sy worde verstoort,
en wierpse in 't gras.

3.
Coridon sprak met lust: ‘ey rust,
mijn soete Silvia, wat aen mijn zy.’
Een suchjen haer ontvloot seer bloot,
nochtans lonkten haer oogen op hem bly.
Coridon sprak haer toe: ‘wel soete bekje, hoe!
ik bender niet veer, sucht ghy dit om my?
nu segt, herderinne, wat quelt er de minne?
verklaert my vry!’

4.
- ‘Och neen 't en is dat niet, maer siet,
mijn schapen zijn verstrooit hier in dit dal;
een lammeken ik nu mis, gewis,
't is voor mijn jonger hert groot ongeval.
Coridon laet my gaen!’ - Silvia blyvet staen;
in 't ruyssende bosjen is geen geschal,
't is niet dan gewoel van bladeren koel,
ach maekt my mal.

[p. 383]

 

5.

 

Och siet daer ginder weer eens neer,

 

de herders hebben daer de mey geplant,

 

die niet en plucken of het lof

 

't welk groeyt en bloeyt langes de water kant.

 

Aensiet doch eens hoe soet

 

een nimphjen haer lief ontmoet,

 

door 't sien voel ick 'er den minne-brand:

 

noch lijd ick in 't hert, soo grillige smert,

 

en blijf noch constant.

6.
Den mey ik presenteer ter eer
aen de princes die mijn jonck hert doorwont
die soete velt godin, ter min
van u dienaer versmaet, tot aller stont;
aensiet doch eens met lust,
hoe dat Coridon kust
syn Silvia, mint, en trou haer jont.
Och maechdeken fijn, verlost my van pijn,
soo leef ick gesont.

4, 1. t.: nagte. - 6, 7. t.: minde.

Tekst.

Haerlems oudt lb., 27^e druk, 1716, bl. 30, hierboven weergegeven; ‘stem: Deugtryke herderin // die in’, aanvang van een lied van Jacob Westerbaen (1599-1670) te vinden onder zijne Minne-dichten, Amst. 1644, bl. 135, ‘stemme: De mey die comt ons by, seer bly’. Dit laatste lied is ook te vinden in den Delfschen Helicon, Amst. 1720, bl. 68, ‘stemme: De Mey’ enz. - Den tekst ‘De mey die komt’ enz., vindt men reeds, met enkele varianten, in Het Brabandsch nachtegaelken, Brussel, 1656, bl. 119; hij komt ook voor in de verzameling van Van Paemel, Gent, z.j., los blad, nr. 8, ‘stemme: God Pan die zat in 't veld en teld’, aanvang der tweede str.; en onder Willems' Oude Vl. ldr., nr. 176, bl. 395, zonder bronaanduiding, met weglating der eerste str. en menigvuldige veranderingen.

‘De Mey’ enz. wordt aangeh. als wijs: Amst. Pegasus, 1627, bl. 90, voor het lied: ‘Een dochter wel ter sneegh, die kreegh’; - Pers, Bellerophon, 1638, bl. 84 voor het lied: ‘Alcyone, o Coningin’; - Haerl. winter-bloempjes, 1645, bl. 135, voor het lied ‘Soo haest de frisse lent’; - 't Geestelijck Kruydt-hofken, Alckmaer, 1664, bl. 124, voor: ‘Singht, speelt en dicht // van 't geen dat sticht’; - 't Groot achterhofken, Alckmaer 1664, bl. 20, voor: ‘Singht vrolijck, weest verblijt // altijt’; - Den gheest. speel-wagen, Antw. 1671, bl. 173, voor: ‘O weerde coninghin // die in’; - Kers-nacht en de naervolgende dugen, Antw. P.J. Rymers, z.j., voor: ‘Ons is een herder goet // en zoet’, hierna op zijne beurt vermeld als stem; - 't Groot Hoorns ... lb., Amst. z.j., bl. 126, voor het lied: ‘Bewaar je vuur en keerse wel.’

Melodie. A.

Valerius, Nederl. gedenck-clanck, 1626, bl. 282, ‘stem: Fransche

[p. 384]

courante; Of: De May die komt ons by, seer bly’. Ook in de ‘Tafel’ opgegeven onder de Fransche couranten’:

De Heer in zy-nen Throon ‘seer schoon,
Is groot in hoog-heyt en in. Ma - je - - steyt,
Be-deckt en toe - ge-reet,
Met licht als met een kleet;
Hy heeft den He-mel uyt-ge-reckt
Als een gor-dyn
So wyd die zyn mach uyt - - - - ge - streckt.

En won-der-lyck in macht, ‘en kracht,
En cier-lijck toe-ge-rustmet heer-lyck - - heyt,

B.

I. Ysermans, Triumphus Cupidinis, Antw. 1628, bl. 57, ‘op de wijse: Godt Pan die sidt in 't velt, en telt’, zonder tekst, voor het lied: ‘Ghy minnaers weest verheucht, met vreucht’; - Melodieën gevoegd bij het zoogezegd Hs. van Anna Bijns, Hs. nr. 19547 der K. Brusselsche Biblioth., melodie nr. 68:

Ghy min-naers weest ver-heucht

C.

Stalpaert, Extract. cath., 1631, bl. 577. ‘stem: De mey’, enz.:

[p. 385]

De lee-werk klimt om-hoog,
En 't oog Kan nau-lik
vol - gen na zijn stei - le vlucht,
Zoo dat men wel be-quaem Mag zeg - gen dat de naem
Hier van het La - tijn - se A - lau - da uyt-rijst,
Om dat hy met stof Van sta - di - ge lof
De he - me - len prijst.
Hy queeld en speeld, hy lierd,
Hy vierd, Met too-nen
zoet, den schep -per van de lucht;

Den singende zwaan, Leyden 1728, bl. 191, zelfde lezing, ‘stem: De mey die komt ons by// zeer bly; Ofte: Deugd-lievende Groddin// wiens min (eene vergeestelijking van het hierboven aangehaalde “Deugtryke herderin”); Ofte: Ons is een harder goet// en zoet’, voor het lied: ‘Als Keyser Constantyn’.

D.

Van Lodensteyn, Uyt-spanningen, 1695, bl. 202:

Daar's nu de soe - te tijdt!
Ver-blijd U die des He - ren he - nen gaan be - treurt:
De wol - cken drup-pen dauw;
De troost u traa - nen lauw
Komt lec - ken; en trec - ken uw her - te soo seer//
Den vloet van den Geest, Uw sie - le ge-neest/
Wat wilt gy nog meer?

't Is lang ge-noeg het oog//
Om-hoog Met such-ten / siet den vas - ten He - mel scheurt;

Deze lezing sluit zich aan hij de zangwijs te vinden in H. Sweerts' Innerlykke ziel-tochten, 4^e uitg., Amst. 1701, bl. 171, ‘Toon: De mey die komt ons by, zeer bly’, enz. voor: ‘Wie kent 'er ooit een goet// zo zoet’.

E.

Den singende zwaan voormeld, bl. 221, tweede lezing met stemaanduiding: ‘De mey’ enz., Ofte ‘Deugdlievende’ enz., Ofte ‘Als Keyser’, enz.

[p. 386]

Komt Schep-per Hey - lig Geest en weest/ Een troost//
een vreugd aen ons be - droef-de hert;
Het wel- ken is be - teest, be-vreest/
Be-set van al - le kant met groo - te smert.
Ver-troost dit zwaer ge-moed
't Welck niet dan droef-heyd voed;
Het welk ge-sta-dig is son - der lust
Door Sa-tans ge-quel / Die bit-ter / en fel/
Komt roo - ven mijn rust.

Eene bewerking voor den beiaard, ‘Anno 1662, 26 aprilis’, te vinden in Den boeck van den voorslagh, berustend op het Gentsch archief, sluit zich als thema aan bij de melodie A.