Spiegelboeck
(1600)–Jacob Duym–
AuteursrechtvrijStymphalis. Een dienstmaecht. Celestyne.
De camer gaet open daer Stymphalis ende haer maecht in sitten en nayen.
Stymphalis.
Och hoe gheluckich ist, so te sitten met vreden,
Altijt besich int vverck, om bedvvinghen de leden,
VVant leecheyt is voorvvaer, de moeder van 'tquaet,, al,
En een ledighe maecht, overdenct den raet,, mal,
Hoe sy naer haer sins lust, tot vryen sal begheven,
Maer de maechden die in, veel sorchfuldicheyt leven,
Doende een eerlijck vverck, vergheten haren tijt,
Oft zijn neerstich in haer, huysvverck te doen met vlijt,
En die zijn al te veel, quaed' becoring' ontslaghen,
| |
[Folio Dd1r]
| |
In dvvase liefde en, hebben die gheen behaghen,
Sy ontvlieden den brant, sy ontvlieden dat vier
Des vleeschelijcken lust, en het ydel bestier
Der begheerlijcheyt quaet, die menighe doet quelen,
Sy soecken den dans niet, sy loopen niet tot spelen,
Maer tot eerbaerheyt is, haren sin en bedrijf.
De Dienstmaecht.
Men clopt dan binnen.
My dunct dat daer een clopt,
Stymphalis.
Iaet ter deech vry vvel stijf,
Loopt besiet vvie dat is,
De Dienstmaecht.
Tis een van ons ghebueren,
Celestijnken die so, vvel de tonghe can rueren,
Een de meeste clappey, die ons hier vvoont ontrent.
Stymphalis.
Laet haer in comen doch, dit ben ick onghevvent,
Dat dit vvijf tot my coemt, vvat sal my doch ontmoeten.
Celestyne coemt in.
Celestyne.
Stymphalis eerbaer jeucht, u coem ick nu eens groeten,
Van ghebuersaemheyt coem, ick al stoutelijck in,
Ick en vvist niet te doen, dus quam my inden sin,
Int anders vvesen mach, hier een praetken te legghen.
Stymphalis.
Celestyne sit neder.
Sit dan neer en segt al, vvat ghy begheert te segghen,
VVillecoem zijt ghy my, 'tbesoeck is my een vreucht,
Te vveten alst gheschiet, in eerbaerheyt en deucht,
Als ick hoop dat ghy my, anders niet en sult leeren.
Celestyne.
Ghebuerken ick houd' u, voor een dochter met eeren,
Die altijt besich zijt, met eenich constich vverck,
Men siet u nieuvvers dan, in huys oft in de kerck,
Als een huys-duyf ken soet, altijt in u eenicheyt,
Stymphalis.
| |
[Folio Dd1v]
| |
Ick en soeck anders niet, dan stilheyt en reenicheyt,
VVel te vreden in als, my houdende heel stil.
Celestyne.
Het is te prijsen oock, ghy leeft sonder gheschil,
Nochtans ghy moet u haest, gaen aenstellen om houvven.
Stymphalis.
Neen ick ter vverelt niet, ick en vvil niemant trouvven,
Onghebonden al best, eerbaer, suyver, alleyn.
Celestyne.
Nu u vader doot is, vvaert best so ick vvel meyn,
Dat ghy yemant hadt, die voor stont al u saken.
Stymphalis.
Ick hoop noch sonder man, aen den cost vvel te raken,
Die my van houvven spreect, is seker mijn vrint,, niet,
Celestyne.
Onghehout can men oock, syder toe ghesint,, siet,
Al properlijck en stil, een ghenuechtken bedrijven.
Stymphalis.
VVat meynt ghy daer met, segt onsalichste der vvijven,
Svvijcht sulcke vvoorden doch, oft vertrect haest van hier.
Celestyne.
Ten is maer uyt ghenuecht, o ghy soet lieflijck dier,
Ghy en moecht u daerom, so leelijcken niet stooren.
Stymphalis.
Ick en begheer sulcx niet, meer van u aen te hooren,
VVeet ghy vvat eerlijcx te, segghen, bringt dat vry by.
Celestyne.
Ick sal u al vvat moys, laten sien, vveest slecht bly,
Slaet gae, en is daer niet, dat u hert mocht bekeuren,
Celestyne brengt de doos voort met de juweelen.
Stymphalis.
Voorvvaer dat is vvel schoon, maer al mocht my ghebeuren,
Soen soeck ick sulcx niet, ja hoe schoon oock dat is.
Celestyne.
Daer is van als dat 'thert, can verblijden ghevvis,
| |
[Folio Dd2r]
| |
Schoon peirlen, en seer schoon, halsbanden vol fraey steenen,
Seer schoon ringhen om veel, goude ketens met eenen,
So ghy daer yet begheert, ick vveet u goeden raet.
Stymphalis.
Neen ick met allen niet, tis boven mijnen staet,
Sulcke maechden zijn dvvaes, die haer ghelt daer aen hangen.
Celestyne.
Ghy crijchtse vvel om niet, vvilt ghyse maer ontfangen,
Dus kiest daer vry vvat uyt, segt vvat u hert begheert.
Stymphalis.
Tgheven ghelijct soet, maer, 'tfenijn ligt inden steert,
Niemant gheeft niet om niet, dat vveet ick vvel van buyten.
Celestyne.
Ick mach mijn bootschap vvel, ongheveynsdelijck uyten,
En segghen van mijn coemst, tot u den rechten gront,
Al dees juvveelen zijn, u gheschoncken en ghejont,
Van een die u bemint, boven alle schoon vrouvven.
Stymphalis.
Zijn die my ghejont, segt, dat hy die mach behouvven,
Ick en neem niet so veel, alsser can in mijn ooch.
Celestyne.
Nu vveest doch so quaet niet, ick spreeck al by ghedooch,
Ghy en durft hem maer slechts, een vvoort eens hooren spreken.
Stymphalis.
Ick moet my vvachten vvel, vander mans loose treken,
Maer ick merck vvel van vvaer, ons dees miltheyt nu coemt.
So ick u eerst aensach, vvas ick daer voor beschroemt,
Aristoclides ist, die u dit doet beginnen.
Celestyne.
Ia hy ist doch, ick moet, u de vvaerheyt bekinnen,
Liefde doeghet hem doen, die hy tot uvvaerts draecht.
Stymphalis.
So bemint hy een die, naer hem gantsch niet en vraecht,
VVant ick ter VVerelt om, gheenen vryer en dincke.
| |
[Folio Dd2v]
| |
Dees juvveelen dat hy, die zijn vuyl hoeren schincke,
En jonghe maechden laet, int vvesen onversocht,
Een maecht die giften neemt, is voorvvaer half vercocht,
VVant men vveet vvel vvaerom, dat de vryers yet gheven,
En begheerlijckheyt heeft, seer veel maechden doen sueven,
Die daer doort nemen de, vryers gaven den voet,
Tot een stout boos versoeck, des elck haer vvachten moet,
Van vryers, oft mans, yet, ja het minste t'aenvaerden,
So sy haer eer oprecht, vvillen houden in vvaerden,
Daerom loopt ghy met al, u giften vveer na huys.
Celestyne.
Hier crijch ick cleynen troost, dit en deuch niet een cruys,
Maer bedenct u noch vvat, ick sal u de doose laten.
Sy wil haer de doos laten maer sy en wiltse niet.
Stymphalis.
Foey Celestyne foey, eeuvvlijck sal ick u haten,
Het gheeft my vvonder dat, ghy u doch en schaemt,, niet,
Ist hierom dat ghy so, stoutelijck hier quaemt,, siet,
So haest als ick u sach, creech ick een groot verschricken.
Celestyne.
Ick meynde u jonck hert, met dit gheschenck verquicken,
VVelck ick dede door zijn, begheeren en versoeck.
Stymphalis.
Ghy crijcht van my te loon, eenen eevvighen vloeck,
Dus pact u ras van hier, en vvilt niet langher beyden.
Celestyne.
Nu tis met oorlof dan, laet ons ghevrienden scheyden,
Ick heb meynen vvel doen, en u een groote deucht.
Stymphalis.
Als een coppelers die, in anders schandt verheucht,
Dus vertrect doch terstont, neemt elders u bejach,, dan.
Celestyne.
Met oorlog maghet schoon, nu het niet zijn en mach,, dan,
Tis goet kent ghy u eer, so bevvaren met vlijt,
Maer hooghe berghen die, dalen vvel metter tijt.
Gaet in.
| |
[Folio Dd3r]
| |
Stymphalis.
Nu gaet heen o vrou lors, ghy bent vals en doortrocken,
VVat sietmen sulcke vvijfs, al quaets en schandt berocken,
Onder de maechden teer, die sy bringhen tot val,
Maer ick hoop dat ick my, altijt vvel vvachten sal,
En dat ick mijn reyn hert, gheensins en sal bevlecken,
Een onreyn ghepeyns can, dicvvils liefde vervvecken.
De camer gaet toe.
|
|