Journaal. Deel 1, boek 2

[p. 711]

Bijlage I.
(blz. 393.)
Uittreksel uit het Resolutieboek van den Raad van State, betrekking hebbende op de aanstalten tot het beleg van Groningen.

Saturdag den 14 May 1594. Nae middagh. In t'leger tot Ommen. In t'leger gekomen sijnde, is aldaer in nader deliberatie gelegt het schrijvens vande Heeren Generale Staten vanden negende en elffden deser, belangende het vorder gebruyck vanden leger, 't welck deselve Generale Staten bij Hare voorsz. schrijvens verstaen, dat soude mogen, nu met goede occasie, geschieden op ende tegen Groningen. Waerop gecommuniceert sijnde in 't lange, sijn voorgeslagen drie aenslagen, off den vijandt, nu op het ontset van Coevorden, aen ons geweldt plaetse gemaeckt hebbende, te vervolgen, om alsoo denselven te doen, met haeste ende met schande, uytten lande te doen vertrecken; off die steden van Oldenseel ende andere kleyne vestingen in de Twente aen te grijpen; off wel voor Groningen metten leger te trecken. Waarop diverschelijck gedescoureert sijnde: Eerst, dat het vervolgh vanden vijandt kostelijck soude vallen, als daer toe veele wagens ende provisien souden van nooden sijn, ende oock onseecker off den vijandt soude willen vertrecken, ende niet en soude geraetsaem vinden, sijn beste geweldt in sijne vestingen daer omtrent te brengen; ende belangende Oldenseel ende andere vestingen daer omtrent aen te tasten, dat deselve, soo voors. is, off bij den vijandt beset sijnde, off oock gesecoureert off gefavoriseert werdende met sulcken vliegende leger als den vijandt daer omtrent soude houden, men soo veel swarigheyt soude mogen hebben een derselver te overweldigen, als eene degelijcke stadt, jae Groningen selffs. Bovendien, dat in allen gevallen deselve vestingen, sonder Groningen, innegenomen hebbende, de vijandt met grooter macht, over Rhijn ter gelegentheyt komende, deselve vestingen weder met geweldt soude mogen veroveren, ende alsoo allen arbeydt ende crijgsmoeyten te vergeeffs souden gedaen sijn: ende dat men considereert, dat Groningen verovert sijnde, de vijandt die reste der vestingen

[p. 712]

voors. off sal verlaten, off geen middel voorwenden om deselve te ontsetten. Soo is eyndelijck geresolveert voor alle het beste: dat den leger nu voorts sal in 't werck gebragt werden, tot veroveringe van Groningen, des Godt Almachtig wil geluck geven. Ende dat Sijne Excellentie ende andere Heeren CrijgsOversten metten selven leger, en Donderdag toekomende, sullen van Ommen optrecken, om, met Godts hulp, den 23^en May, wesende Maandagh, voor Groningen te komen. Ende, opdat de vijandt bij diversie, denselven heerlijcken aenslag niet en kome te disturberen, is oock geresolveert, dat Sijne Excellentie eene trouppe, ofte kleyn gros, van ontrent 1200 soldaten sal schicken uytten leger in 't Graafschap van Zutphen om omtrent Doesburg off elders bequaemelijck met eenen Commandeur gereet gehouden te worden, tegen alle aenslaegen, die de vijandt op eenige steden off plaetsen daer omtrent soude meynen voor te nemen, om uyt hetselve getal, binnen sulcke stede, terstont soo veel soldaten geschickt te worden als tot verseeckertheyt derselver sal noodig sijn: welcken soldaten off trouppe bij Sijn Excellentie uytte provisie vanden leger drie duysent ponden pulver sal mede gegeven worden, ende de lonten nae advenant. Ende is voorts geordonneert provisie van polver ende lonten nae advenant binnen die frontierplaetsen daeromtrent als binnen Lochum twee duysent; Deutecum drie duysent; Doesburg twee duysent; sHeerenberge duysent; Anholt duysent, ende Zutphen oock duysent ponden pulvers. Et fiat ordonnantie op den Commis Jan van Frens, om uyt het magasijn te furneren, et scribat^r illj. Ende te versoecken die van Vrieslandt, dat terwijlen die soetelaers soe haest, nae de aenkomste vanden leger voor Groningen, niet en sullen aenkomen, dat zij tegen ses dagen middelertijt willen gereet maken ende houden broot ende bier voor vijfthien duysent mannen, tweten twintig duysent ponden broot ende hondert en vijftigh tonnen bier daegs ende om aldaer vande Leke tot in 't quartier vanden leger gebragt te werden. Dat zij oock furneren twee duysent wagens; alle welcke kosten hun sullen strecken aen hare ordinaris en extraordinaris consenten, ende tot beter bevorderinge sijn naer Vrieslandt afgevaerdigt die Raden Foeck ende Kamminga, metten Heere Epke Foppens, Gedeputeerde van Vrieslandt, tot nog toe in 't leger geweest sijnde. Van allen desen, ende vande resolutie van 't employ vanden leger, soo voorsz. is, te verwittigen die Generale Staten, door den Raedsheere Jan Pauli, met brieven, ende alsoo deselve voorts gaet aldaer, om te bevorderen diversche menigvuldige provisien ende behoeften voor den leger, die Generale Staten te versoecken, deselve terstont te bevorderen; ende oock een genoegsame somme van penningen, tot verval van allerhande extraordinaire kosten ende lasten, die apparentelijck sullen groot vallen.

Ende is voorts geresolveert, dat dese ondergeschreven behoeften, ende voorts

alle anderen, die bij off van wegen de Heeren Staten van Vrieslandt sullen gefurneert worden, tot behoeff ende onderhoudt vanden leger, hun willen valideren in hare ordinaire ende extraordinaire consenten uytgesondert die drie hondert duysent gulden, tot behoeff van het nieuw aengenomen Crijgsvolck geconsenteert.

[p. 713]

De behoeften voorsz. sijn dese navolgende:

Vier halve cartouwen { met al haer toebehooren tot 2000 schooten te doen

Drie gantsche cartouwen { met al haer toebehooren tot 2000 schooten te doen.

Daertoe soo veele polvers gedaen, tot vijftig duysent ponden, ende lonten nae advenant, ende cogels, ende alle hare connestabels.

Vier duysent Vriesche spaden.

Duysent houte schuppen met ijser beslagen.

Zeven duysent houweelen.

Drie hondert pieken.

Hondert bijlen wel gestaelt, snijdende ende sterck van alle soorten.

Hondert houwmessen, sterck ende wel gestaelt.

Vier duysent kruywagens, met wielen ende spillen.

Drie hondert wielen tot deselve, in voorraet.

Duysent spillen, in voorraet.

Thien duysent kleine spieckers daertoe.

Twee hondert doorgesaagde deelen, tot reparatie vande kruywagens.

Ses tonnen peck.

Ses tonnen teer.

Drie off vier sacken werck.

Een last ongelesten kalck, in tonnen.

Vijff duysent sacxkens, om aerde in te doen.

Duysent horden.

Delen ende alle gereetschap, om een schipbrugge over het Reydiep ende Damsterdiep te slaen.

Ulke ende meester Cornelis, timmerlieden, ende elck met ses knechten.

Twee hondert wagens.

Twintig torfpramen te bestellen, om het goedt vande Generaliteyt, soo haver als anders, vande Nieuwe Zijl te voeren op die Leeck ontrent het leger voor Groningen. Item sullen die Heeren van Vrieslandt, op t schrijven van Sijne Gen. van Nassau, Stadhouder van Vrieslandt, nog negen off thien compagnien schicken in 't leger, boven die derthien aldaer sijnde. Ende sullen allen die voorsz. parceelen op den dag aen die Leeck bestelt worden uytgesondert die gereetschap vande schipbrugge, die aen Soltcamp sal gesonden worden.