| |
S
S, m. S. f. S.A.R., Son Altesse Royale, f. Zijne (of) Hare Koninklijke Hoogheid, f.- S.E., Son Excellence, f. Zijne Excellentie, f. - S.M., Sa Majesté, f. Zijne (of) Hare Majesteit, f. - S.S., Sa Sainteté, Z.H., Zijne Heiligheid. - S., Saint, H., Heilige, Sint. - S., Sud, adj. Zuid. - S.E., Sud est, Zuidoost. - S.O., Sud ouest, Zuidwest. - S. v. pl., s'il vous plaît, als 't u belieft.
Sa, adj. poss. v. Son.
Sabbat, m. Sabbatdag, m. || Heksenvergadering, f., sabbat, m. || (fig.) Geraas, getier, helsch lawijd, n. Faire un s- à q., iemand een standje maken. Sabbataire, m. Sabbathouder, m. Sabbatique, adj. f. Année s-, sabbatjaar, n.
Sabéen, m, Sabeër, m. Sabéisme, m. Vuurdienst, sterrendienst, m.
Sabine, f. (H.n.) Zevenboom, m.
Sable, m. Sabeldier, n. || Sabelpels, m. || (Blas.) Sabel, n., zwarte kleur, f.
Sable, m. Zand, zavel, n. Banc de s-, zandplaat, f. || Vormzand, n. || (Méd.) Graveelzand, n. Sabler, v.a. Met zand bestrooien (of) bedekken. Fontaine sablée, filtreerfonteintje, n. || (fig.) In eene teug uitdrinken. Sableur, m. Zandvormmaker, m. || (fam.) Drinkersbaas, m. Sableux, euse, adj. Zandig. Sablier, m. Zandlooper, m. || (Mar.) Uurglas, wachtglas, n. || Zandkoker, m. || (Bot.) Zandkokerboom, m. Sablière, f. Zandgroef, f., zavelput, m.
Sablière, f. (Mar.) Zandstrook, f. || (Charp.) Rib(be), f.
● L'enfant a du sable dans les yeux, klaas vaak komt bij het kind.
Sabline, f. Zandkruid, n. Sablon, m. Zandberg, m. || Zavel, schuurzand, n. Sablonner, v.a. Met zand schuren. Sablonneux, euse, adj. Zandig, zavelachtig. Chemin s-, zandweg, m. Sablonnier, m. Zandman, m. Sablonnière, f. Zandgroef, f., zavelput, m. || Zandverkoopster, f. || (Bot.) Zandkruid. n.
Sabord, m. (Mar.) Geschutpoort, f. Saborder, v.a. Gaten in een schip boren.
Sabot, m. Klomp, holblok, blok, kloef, kloon, m. || Dormir comme un s-, slapen gelijk eene mot. || (Vétér.) Hoef, m., voetbeslag, n. || Metalen beslag, n., schoen, m. || (Jeu) Tol, top, m. || Remschoen, wielschoen, m. || (H.n.) Tolslek, f. || (fig.) Slechte viool, f. || Badkuip, f. || (Bot.) Vrouwenschoen, m. Sabotage, m. Het klompenmaken. || (fig.) Het verknoeien, het beschadigen. Saboter, v.n. (Jeu) Met den drijftol spelen, toppen. || -, v.a. Met zijne holblokken walken. || (fig.) Verknoeien, beschadigen. Sabotier, m. Klompenmaker, m. || Klompendrager, m. Sabotière, f. Klompendans, m. || Klompenmaakster, f. || Klompenmakerswerkplaats, f.
Saboule, f. Berisping, f. Sabouler, v.a. (pop.) Schudden, sleuren. || Bekijven.
Sabre, m. Sabel, f. Traîneur de s-, ijzervreter, m. Sabrer, v.a. Nedersabelen. || (fig.) S- qc., iets slordig afwerken, kort spel met iets maken. || Doorhalen. Sabretache, f. Sabeltasch, f. Sabreur, m. (fam.) Houwdegen, woeste strijder, m. || Knoeier, m.
Sabulaire, adj. 2 g. In het zand levend (of) groeiend. Sabuleux, euse, adj. Zandvoerend.
| |
| |
Saburral, e, adj. (Méd.) Onrein. Saburre, f. Vuiligheid f. in het darmkanaal.
Sac, m. Plundering, uitmoording, verwoesting, f.
Sac, m. Zak, m. || (Prov.) Autant pêche celui qui tient le s- que celui qui met dedans, de heler is zoo slecht als de steler. Voir le fond du s-, den grond eener zaak zien. Prendre la main dans le s-, op heeterdaad betrappen. Vider son s-, alles zeggen wat men te zeggen heeft. L'affaire est dans le s-, de zaak is klaar. || Bast, buik, m., maag, f. || (pop.) S- à vin, wijnzuiper, m. || Zak, m., boetkleed, n. || Un homme de s- et de corde, een galgebrok, m. || (Chir.) Etterzak, m. || (Mil.) Ransel, m. || (Pêch.) Zaknet, n.
Saccade, f. Ruk m. met den toom. || (fig.) Schok, hort, m. || (fig.) Scherpe berisping, f. Saccadé, ée, adj. Hortend. Saccader, v.a. Met den toom rukken.
Saccage, m. Overhoopsmijting, f. || Verwarring, f., verwarde boel, m. Saccagement, m. Plundering, f. Saccager, v.a. Plunderen, verwoesten. || Overhoop smijten. Saccageur, m. Plunderaar, verwoester, m.
Saccatier, m. Kolendrager, m.
Saccharate, m. Suikerzuur zout, n. Sacchareux, euse, adj. Suikerachtig. Saccharifère, adj. 2 g. Suikerhoudend. Saccharification, f. Verandering f. in suiker. Saccharifier, v.a. In suiker veranderen (of) omzetten. || Se s-, tot suiker worden. Saccharimètre, m. Suikermeter, m. Saccharin, e, adj. 2 g. Suikerhoudend. || Commerce s-, suikerhandel, m. Saccharure, f. In alcoholtinctuur opgeloste suiker, f.
Saccophore, m. (H.n.) Zakmuis, f.
Sacerdoce, m. Priesterschap, priesterdom, n. || Priesterschap, geestelijkheid, f. Sacerdotal, e, adj. Priesterlijk.
Sachée, f. Zakvol, m. Sachet, m. Zakje, n. || Reukkussentje, n. Sacoche, f. Zadeltasch, f. || Geldzak, m. || Dubbele zak, m.
Sacome, m. Vooruitspringend lijstwerk, n.
Sacraire, m. Allerheiligste, n. Sacramentaire, m. Sacramentist, m. Sacramental, e, sacramentel, elle, adj. Sacramenteel. || Wezenlijk. || (fig.) Paroles s-es, beslissende (of) geheiligde woorden, n. pl. Sacramentalement, sacramentellement, adv. Op sacramenteele wijze.
Sacre, m. (H.n.) Sakervalk, m.
Sacre, m. Zalving, wijding, f. Sacré, ée, adj. Gewijd, heilig. || Heilig, onschendbaar. || (Anat.) Os s-, heiligbeen, n. || (pop.) Verdord, verdraaid. || -, m. Het heilige. Sacrebleu, interj. Verdord! sakkerloot! Sacrement, m. Sacrament, n. Le saint s-, het H. Sacrament des Altaars, v. Ostensoir. S'approcher des s-s, biechten en te communie gaan. Sacrer, v.a. Zalven, wijden, heiligen. || -, v.n. (pop.) Vloeken, zweren.
Sacret, m. (H.n.) Tarsel, m.
Sacrificateur, m. Offeraar, offerpriester, m. Sacrificatoire, adj. Tot het offer behoorend. Sacrificature, f. Offeraarsambt, n. Sacrifice, m. Offer, n., offerande, f. || (fig.) Opoffering, f., offer, n. Faire un s-, een offer brengen. Sacrifier, v.a. (Op)offeren. Sacri-
● Trousser son sac et ses quilles, zijne matten oprollen.
lège, m. Heiligschennis, f. || -, m. et f. Heiligschender, kerkroover, m.; heiligschendster, f. || -, adj. 2 g. Heiligschendend, godslasterlijk. Sacrilègement, adv. Op eene heiligschendende wijze. Sacripant, m. (fam.) Blaaskaak, m. || Deugniet, gevaarlijke kerel, m. Sacristain, m. Koster, m. Sacristi, interj. Sapperloot! Sacristie, f. Sacristij, sacristie, f. || Kerkschat, m. || Misinkomsten, f. pl. Sacristine, f. Kosteres, f. Sacro-saint, e, adj. Allerheiligst. Sacrum, m. (Anat.) Heiligbeen, n.
Saette, f. (Bot.) Pijlkruid, slangenkruid, n.
Safran, m. (Mar.) Scheg, f.; roerhiel, m.
Safran, m. Saffraan(plant), f. S- des prés, herfsttijloos, f. || Saffraanbloem, f. S- bâtard, saffloers, n. || (fig.) Aller au s-, slechte zaken doen. Safraner, v.a. Saffranen, met saffraan bereiden (of) verven. Safranier, m. Saffraanplanter, m. Safranière, f. Saffraanplanterij, f.
Safre, adj. 2 g. Gulzig, happig.
Safre, m, (Chim.) Saffloers, n.
Sagace, adj. 2 g. Schrander, scherpzinnig. Sagacité, f. Scherpzinnigheid, f.
Sagaie, f. Werpspies, sagaai, f.
Sage, adj. 2 g. Verstandig, wijs, bedachtzaam. || Gematigd, bedaard, ingetogen. || Eerbaar, zedig. || Braaf, zoet. Cheval s-, zacht (of) gedwee paard, n. || -, m. Wijze, m. Sage-femme, f. Vroedvrouw, f. Sagement, adv. Wijs(elijk), verstandig, vroed. Sagesse, f. Wijsheid, voorzichtigheid, f., beleid, n., omzichtigheid, vroedheid, f. || Bedaardheid, bezadigdheid, f. || Zedigheid, eerbaarheid, f. || Braafheid, gehoorzaamheid, f. Prix de s-, prijs m. voor goed gedrag.
Sagette, f. (Bot.) Pijlkruid, n. Sagittaire, m. (Astron.) Schutter, m. || (H.n.) Slangenarend, secretaris, m. || -, f. (Bot.) Pijlkruid, n. Sagittal, e, adj. Pijlvormig. Suture s-e, pijlnaad, m. Sagitté, ée, adj. Pijlvormig.
Sagou, m. Palmmerg, palmmeel, n., sago, f. Sagou(t)ier, m. Sagoboom, m.
Sagouin, m. (H.n.) Gestreepte meerkat, f. || -, e, m. et f. (fam.) Vuilaard, m., vuil wijf, n.
Sagum, m., saie, f. Krijgsmantel, m. Saie, f. Sajet, serge, f.
Saie, f. Kratsborstel, m.
Saignant, e, adj. Bloedig, bloedend. Saignée, f. (Ader)lating, f. || Afgetapt bloed, n. || (Anat.) Armplooi, f. || (fig.) Faire une s- à la bourse de q., iemand doen bloeden, || Afleidingskanaal, n. Saignement, m. Bloeding, f. Saigner, v.n. Bloeden. S- du nez, uit den neus bloeden; (fig.) den moed laten zinken, zijn woord niet houden. || -, v.a. Laten, aderlaten. S- du bras, in den arm laten. S- la viande, het vleesch laten uitbloeden. || S- un fossé, eene gracht droog laten loopen. || Slachten, kelen, afmaken. || (fig.) Se s-, zich berooven (van), zware offers brengen. Saigneur, m. (fam.) Aderlater, m. Saigneux, euse, adj. Bebloed, bloedig. Saignotter, v.a. Herhaaldelijk bloed aftappen.
Saillant, e, adj. Uitspringend, vooruitstekend. || (fig.) Uitstekend, treffend, opmerkelijk. || -, m. Neut, f., turf, uitspringende hoek, m. Saillie, f. Uitsprong, m., uitstek, n. || (Peint.) Het vooruitkomen n. der voorwerpen. Mettre en s-, doen uitkomen. || Sprong, uitsprong, m. Par
| |
| |
s-s, met horten en stooten, met gulpen. || (fig.) Kwinkslag, aardige zet, inval, m. || Gril, vlaag van oploopendheid, f., driftige uitval, m. Il lui prit une s-, hij stoof op. || (Vétér.) Dekking, f. Saillir, v.n. Uitspringen. || (Archit.) Uitsteken, uitschieten. || -, v.a. (Vétér.) Dekken.
Sain, e, adj. Gezond. S- et sauf, frisch en gezond, heelhuids, ongedeerd, ongeschonden. Sainbois, m. Miserieboomschors, f.
Saindoux, m. Reuzel, lies, f.
Sainement, adv. Gezond. || (fig.) Verstandig. Sainfoin, m. (Bot.) Spaansche klaver, f.
Saint, e, adj. Heilig. Saint Pierre, Sint Pieter. || Heilig, geheiligd, gewijd. Histoire s-e, gewijde geschiedenis, f. Année s-e, jubeljaar, n. Semaine s-e, goede week, f. Vendredi s-, goede vrijdag, m. Jeudi s-, witte donderdag, m. || Vroom, godzalig. || -, m. et f. Heilige, m. et f. || (Prov.) Il ne sait à quel s- se vouer, hij weet niet wat beginnen. || Les s-s de glace, de drie gestrenge heeren. || Le s- des s-s, het heilige der heiligen. Saint-Amand, m. (Géogr.) Sint-Amands, n. Saint-augustin, m. (Impr.) Augustijnletter, f. Saint-Cyrien, m. Officier m. der krijgsschool van Sint-Cyr. Sainte-Barbe, f. (Mar.) Kruitkamer, f. Saintement, adv. Heilig, vroom. Sainte-nitouche, f. Schijnheilige, f. Sainteté, f. Heiligheid, f. || (fig.) Onschendbaarheid, f. Saint-Genois, m. (Géogr.) Sint-Denijs, n. Saint-germain, m. (Hort.) Sint-Germainpeer, f. Saint-Jean, f. (pop.) De la S- Jean, bocht, n. Saint-Lundi, f. Blauwe Maandag, m. Saint-Pétersbourg, m. (Géogr.) Petersburg, n. Saint-Trond, m. (Géogr.) Sint-Trui(d)en, n.
Saisi, m. (Jur.) Aangeslagene, m. || -, e, adj. Aangetast, getroffen, bevangen. S- de crainte, met vrees bevangen. Tout s-, met schrik geslagen. || S- du vol, in het bezit van het gestolene. Saisie, f. Beslag, n., beslagneming, f. Saisie-arrêt, f. Beslag n. in de derde hand. Saisie-brandon, f. Beslag n. op vruchten te velde. Saisie-exécution, f. Beslag n. op roerend goed. Saisie-gagerie, f. Pandbeslag, n. Saisine, f. Bezitneming, f. || (Mar.) Seizing, f. Saisir, v.a. (Aan)grijpen, (aan)vatten, (aan)pakken, vastpakken. || (fig.) Begrijpen, verstaan, vatten. || S- l'occasion, de gelegenheid waarnemen. || S- le tribunal d'une affaire, eene zaak voor de rechtbank brengen. || (Jur.) Beslag leggen, in beslag nemen. || (Méd.) Bevangen, aantasten. || Se s-, vatten, (vast)grijpen. || (fig.) Se s-, zich meester maken (van), in bezit nemen. Se s- de q., iemand in hechtenis nemen. || (Méd.) Se s-, schrikken. Saisissable, adj. 2 g. Voor beslaglegging vatbaar. Saisissant, e, adj. Aangrijpend, bevangend. Froid s-, doordringende koude, f. || (Jur.) Beslagleggend. || -, m. et f. Beslaglegger, m., -legster, f. Saisissement, m. Het grijpen. || (fig.) Bevangenheid f. (door koude). || Plotselinge schrik, m., hevige gemoedsaandoening (of) ontroering, f.
Saison, f. Jaargetij(de), seizoen, n. || Zaaitijd, oogsttijd. m. || Gepaste tijd, m. De s-, gepast. Hors de s-, te onpas. Morte-saison, komkommertijd, m. || Leeftijd. m. || Badseizoen, n., badkuur, f.
Sajou, m. v. Sapajou.
Salacité, f. Tochtigheid, f.
● Le saint de la ville n'est pas prié, geen sant in zijn eigen land.
Salade, f. (Mil.) Helm, stormhoed, m.
Salade, f. Salade, sla, f. || (fam.) Berisping, klopping, f. || Verwarring, f., mengelmoes, n. Saladier, m. Salaadkom, f. Salage, m. Het zouten, n. Salaire, m. Loon, n. Salaison, f. Het (in)zouten, n. || Zouttijd, m. || Gezouten kost, m.
Salamalec, m. Diepe buiging, strijkage, f.
Salamandre, f. Salamander, m.
Salamanque, f. (Géogr.) Salamanca, n.
Salangane, f. Oeverzwaluw, f.
Salant, adj. m. Puits s-, zoutput, m. Salariat, m. Loontrekkende stand, m. || Het loontrekken, n. Salarié, m. Bezoldigde, loontrekker, m. Salarier, v.a. Bezoldigen.
Salaud, e, adj. (fam.) Vuil, smerig. || -, m. et f. Vuilaard, m.; slons, f. Sale, adj. 2 g. Vuil, onzindelijk, morsig, onrein. Gris s-, aschgrauw. || (fig.) Onkuisch, laag, eerloos, gemeen.
Salé, ée, adj. Gezouten. Eau s-e, zout water, n. Hareng s-, pekelharing, m. || (fig.) Bits, bijtend. || Plat, gemeen. || Peperduur. || -, m. Pekelvleesch, n.
Salement, adv. Morsig, vuil.
Saler, v.a. Zouten, pekelen. || (fig.) Peperen, te duur verkoopen.
Salerne, f. (Géogr.) Salerno, n.
Saleron, m. Zoutbakje, n.
Saleté, f. Vuilheid, morsigheid, f. || (fig.) Vuile praat, m. || Laagheid, f.
Saleur, euse, m. et f. Inzouter, m., inzoutster, f.
Salicaire, f. Bloedkruid, n. Salicine, f. Wilgebitter, n. Salicite, f. Wilgebladsteen, m.
Salicole, adj. 2 g, Zoutbereidend. Industrie s-, zoutbereiding, f.
Salicoque, f. (H.n.) Steurkrab, f.
Salicor, m., salicorne, f. Glaskruid, n.
Salien, enne, adj. Salisch. || -, m. Saliër, m. Saliens, m. pl. Salische Franken, m. pl.
Salière, f. Zoutvat, zoutbakje, n. || (Anat.) Holte, f. Salifère, adj. 2 g. Zoutbevattend. Salifiable, adj. 2 g. (Chim.) Zoutvormend. Salification, f. Verandering in zout, zoutvorming, f. Salifler, v.a. In een zout veranderen.
Saligaud, e, m. et f. (pop.) Vuilaard, m.; slons, morsebel, f. || -, adj. Morsig.
Salignon, m. Zoutbrood, n. Salin, e, adj. Zoutachtig. || (fig.) Korrelig. || -, m. Potasch, f. || Zoutbak, m. Saline, f. Gezouten vleesch n. (of) visch, m. || Zoutkeet, zoutmakerij, f. || Zoutgroef, f. Salinier, m. Zontfabrikant, m.
Salique, adj. 2 g. (Hist.) Salisch.
Salir, v.a. Bevuilen, bemorsen, bezoedelen, ontreinigen. S- la réputation, den goeden naam bezwalken. || Se s-, zich bevuilen; morsig worden. Salissant, e, adj. Bevuilend, bemorsend. || Dat licht vuil wordt. Salisson, f. (pop.) Morsebel, f. Salissure, f. Vuiligheid, f.
Salivaire, adj. 2 g. Van het speeksel. Glandes s-s, speekselklieren, f. pl. Salivation, f. Kwijling, f., speekselvloed, m. Salive, f. Speeksel, n., kwijl, f. Saliver, v.n. Kwijlen, zeeveren, veel speeksel uitwerpen. Saliveux, euse, adj. Speekselachtig.
Salle, f. Zaal, f. Prévôt de s-, onderschermmeester, m. S- d'audience, gehoorzaal. S- du eonscil, raadkamer, f. S- de verdure, met dichte
| |
| |
boomen omgeven plaats, f. Salleran, ane, m. et f. (Pap.) Sorteerder, m., sorteerster, f. || Meesterknecht, m.
Salmigondis, m. Hutspot, f., opstoofsel, n. || (fig.) Mengelmoes, n. Salmis, m. Opgestoofd wildgebraad, n.
Saloir, m. Zoutbak, m. || Vleeschkuip, f.
Salon, m. Zaal, f., salon, n. || (Peint.) Tentoonstelling, f. || S-s, voornaam gezelschap, n., hoogere kringen, m. pl. Salonnier, m. Berichtgever m. over kunstentoonstellingen.
Salope, adj. 2 g., -ment, adv. (fam.) Vuil, smerig, slonsig. || -, f. Slons, f. || Marie-s-, slijkschip, n. Saloperie, f. Smerigheid, onzindelijkheid, f. || Ontuchtige praat, m.
Salorge, m. Zouthoop, zoutvoorraad, m. Salpêtrage, m. Salpetervorming, f. Salpêtre, m. Salpeter, n. || (fig.) Pétri de s-, zeer opvliegend. Salpêtrer, v.a. Met salpeter mengen. || Se s-, met salpeter bedekt worden. Salpêtrerie, f. Salpeterfabriek, f. Salpêtreux, euse, adj. Salpeterachtig. Salpêtrier, m. Salpeterbereider, m. Salpêtrière, f. Salpeterfabriek, f. || Vrouwengasthuis n. te Parijs. Salpicon, m. (Cuis.) Gehakt n. met truffels.
Salsepareille, f. (Bot.) Steekwinde, f.
Salsifis, m. Boksbaard, m., schorseneer, f.
Salsugineux, euse, adj. Ziltig.
Saltation, f. Dans- en gebarenkunst, f. Saltimbanque, m. Goochelaar, m. || Kwakzalver, m. || (fig.) Hansworst, m.
Salubre, adj. 2 g. Gezond, heilzaam. Salubrité, f. Gezondheid, f. Saluer, v.a. Groeten, begroeten. || Uitroepen.
Salure, f. Zoutheid, ziltheid, f.
Salut, m. Behoudenis, f., heil, geluk, welzijn, behoud, n. || (Bib.) Zaligheid, f. || Groet, m., begroeting, f. Rendre le s-, teruggroeten, den groet beantwoorden. || Lof, n. Aller au s-, naar het lof gaan. || (Mar.) Saluutschot, n. Salutaire, adj. 2 g., -ment, adv. Nuttig, heilzaam. Salutation, f. Groet, m., begroeting, groetenis, f. S- angélique. Engelsche groetenis. Salutiste, m. Heilssoldaat, m. Salvage, m. Droit de s-, bergrecht, bergloon, n. Salvanos, m. Reddingsboei, f. Salvatelle, f. Miltbloedader, f. Salvations, m. pl. (Jur.) Weerlegging, f., verdedigingsantwoord, n. Salve, f. (Mil.) Eereschot, salvo, n. || S- d'applaudissements, algemeen handgeklap, n. Salvé, m. Groetenis, f.
Samedi, m. Zaterdag, m. S- saint, paaschavond, m.
Samovar, m. Russische theeketel, m.
San-Benito, m. Martelhemd, n.
Sancir, v.n. (Mar.) Zinken.
Sanctifiant, e, adj. Heiligmakend. Sanctificateur, trice, adj. Heiligend, heiligmakend. || -, m. Heiligmaker, m. Sanctification, f. Heiliging, f. || Viering f. (der Zondagen). Sanctifier, v.a. Heiligen, heilig maken. || Vieren. Sanction, f. Bekrachtiging, goedkeuring, f. || Waarborg, f. || v. Pragmatique. - Sanctionner, v.a. Bekrachtigen, bevestigen, staven. Sanctuaire, m. Heiligdom, n. || Hoogaltaar, n.
Sandal, m. Sandelhout, n.
Sandale, f. Snoerzool, sandaal, f. || Schermschoen, m. Sandalier, m. Sandaalmaker, m.
● Il fait le salon, hij schrijft het verslag over de tentoonstelling.
Sandaraque, f. Sandrak, n.
Sandwich, m. Broodje n. met ham, gekleede boterham, m.
Sang, m. Bloed, n. Coup de s-, bloeduitstorting, f. || (fig.) Avoir le s- chaud, oploopend zijn. Avoir du s- dans les veines, lichtgeraakt zijn. Se faire du mauvais s-, zich boos maken. Homme de s-, bloeddorstig mensch, m. || Afkomst, f., geslacht, n. || Bloed, ras, n. De s- royal, van koninklijken bloede. Sang-(de)-dragon, m. (Bot.) Drakenbloedboom, m. || (Comm.) Drakenbloed, n. Sang-froid, m. Koelbloedigheid, f. De s-, in koelen bloede, koelbloedig.
Sanglade, f. Hevige zweepslag, m.
Sanglant, e, adj. Bloedig, met bloed bevlekt. || Bloedend, versch. || Wreed. || Smartelijk. || (fig.) Gevoelig, bitter hoonend.
Sangle, f. Riem, gordel, singel, buikriem, m. || Draagzeel, n. Sangler, v.a. Singelen, gorden, riemen. Sanglé dans un vêtement, in een engsluitend kleed gespannen. || (fig.) Eenen zweepslag toebrengen. || Se s-, zich gorden, zich rijgen, zich snoeren.
Sanglier, m. Wild zwijn, everzwijn, n. || Wildzwijnenvleesch, n. || Evervisch, m.
Sanglon, m. (Mar.) Zogstuk, n., slaper, m.
Sanglot, m. Snik, m. Sangloter, v.n. Snikken.
Sangsue, f. Bloedzuiger, echel, m. Appliquer des s-s, echels zetten. || (fig.) Afperser, uitzuiger, m. Sanguificatif, ive, adj. Bloedvormend. Sanguification, f. Bloedvorming, f. Sanguifier, v.a. In bloed veranderen. Sanguin, e, adj. Van het bloed. Vaisseau s-, bloedvat, n. || Bloedrijk. || Bloedkleurig. Orange s-e, wijnappelsien, m. || -, m. v. Sanguinelle. - Sanguinaire, adj. 2 g. Bloeddorstig, moordzuchtig. || Wreed. || -, f. (Bot.) Bloedkruid, n. Sanguine, f. (Min.) Bloedsteen, m. || Roodkrijt, n. || Bloedjaspis, m. || (Hort.) Wijnappelsien, m. Sanguinelle, f. Roode kornoeljeboom, m. Sanguinolent, e, adj. Met bloed geverfd (of) gemengd. Sanguisorbe, sanguisuge, adj. 2 g. Bloedzuigend. || -, m. Bloedzuigend insect, n.
Sanhédrin, m. Senaat m. der Joden.
Sanicle, f. (Bot.) Breukkruid, n.
Sanie, f. Wateretter, m., scherp vocht, n. Sanieux, euse, adj. Etterig.
Sanitaire, adj. 2 g. Het behoud der gezondheid betreffend. Mesures s-s, gezondheidsmaatregelen, m. pl.
Sans, prép. Zonder. || S- que, zonder dat. Sans-coeur, m. Ongevoelige, m. || Lafaard, m.
Sanscrit, e, adj. Sanskri(ti)sch. || -, m. Sanskrit, n. Sanscritiste, m. Sanskritkenner, m.
Sans-culotte, m. Sansculot, roode republikein, m. Sans-dent(s), f. Tandeloos besje, n. Sans-façon, m. Ongegeneerdheid, f. Sans-fléur, f. Vijgappel, m. Sans-gêne, m. Ongegeneerdheid, f.
Sansonnet, m. Spreeuw, m. || Makreel, m.
Sans-peau, f. Suikerpeer, f. Sans-souci, m. et f. Lichthart, m. et f. || Jantje zonder zorg. || -, m. Luchthartigheid, onbezorgdheid, f.
Santal, m. v. Sandal.
Santé, f. Gezondheid, f., welvaren, n. Maison
| |
| |
de s-, ziekenhuis, n. || Porter une s-, eenen dronk instellen.
Santoline, f. (Bot.) Cypreskruid, n.
Santonine, f. Tartaarsche alsem, m. || Wormzaad, n.
Sanve, m. (Bot.) Wilde mostaard, m.
Sapa, m. Most, m., dik druivensap, n.
Sapajou, m. (H.n.) Slingeraap, m. || (fam.) Verneuteld manneken, dwergje, apenbakkes, n.
Sapan, m. Sapanhout, n.
Sape, f. Ondermijning, f. || Sappe, f. Saper, v a. Ondermijnen, ondergraven. Sapeur, m. Sappeur, mijngraver, m. S- pompier, pompier, spuitgast, m.
Saphène, f. (Anat.) Voetader, f.
Saphique, adj. 2 g. Sapphisch.
Saphir, m. Saffier, m. Saphirin, e, adj. Saffierkleurig. Saphirine, f. Saffierkwarts, n.
Sapide, adj. 2 g. Smakelijk, eenen smaak hebbend. Sapidité, f. Smakelijkheid, f. Sapientiaux, adj. m. pl. Livres s-, boeken n. pl. der wijsheid
Sapin, m. Mastboom, den, denneboom, m. Bois de s-, dennenhout, n. De s-, dennen. || Dennenhout, n. || (fig.) Sentir le s-, er slecht uitzien. || (fam.) Huurrijtuig, n. Sapine, f. Dennen plank, f., grenen balk, m. Sapinette, f. Drank m. van dennekoppen. Sapinière, f. Mastbosch, dennenbosch, n.
Saponacé, ée, adj. Zeepachtig. Saponaire, f. (Bot.) Zeepkruid, n. Saponification, f. Verzeeping, f. || Zeepbereiding, f. Saponifier, v.a. In zeep veranderen, verzeepen.
Saporifique, adj. 2 g. Smaakgevend.
Sapot(ill)e, f. Brijappel, m. Sapot(ill)ier, m. Brijappelboom, brijboom, m.
Sapristi, interj. Sakkerloot!
Saquebute, f. (Mus.) v. Trombone.
Sarabande, f. Dans, m. || Danswijze, f.
Sarbacane, f. Blaaspijp, balpijp, f. || Spreekbuis, f., roeper, m.
Sarbotière, f. IJskom, ijsmachine, f.
Sarcasme, m. Schimprede, spotrede, spotternij, f., bittere spot, m. Sarcastique, adj. 2 g. Bits, bijtend, scherp, hoonend.
Sarcelle, f. (H.n.) Taling, m.
Sarclage, m. Het wieden (of) schoffelen, n. Sarcler, v.a. Wieden, schoffelen. Sarcleur, euse, m. et f. Wieder, m.; wiedster, f. Sarcloir, m. Wiedijzer, n., schoffel, f. Sarclure, f. Wiedsel. n.
Sarcocarpe, m. Vruchtvleesch, n. Sarcocèle, f. Vleeschbreuk, f. Sarcocolle, f. Vleeschlijm, f. Sarcocollier, m. Harsboom, vleeschlijmboom, m. Sarcologie, f. Leer f. der vleezige deelen. Sarcomateux, euse, adj. Vleeschgezwelachtig. Sarcome, m. Vleeschgezwel, vleeschuitwas, n. Sarcophage, adj. 2 g. Het vleesch wegbijtend. || -, m. Bijtmiddel, n. || Praalgraf, n, steenkist, ledige praalkist, f. Sarcopte, m. (H.n.) Schurftmijt, f. Sarcose, f. Vleeschvorming, f. Sarcotique, adj. 2 g. Vleeschaanzettend, de vleeschvorming bevorderend. || m. Vleeschvormend middel, n.
Sardaigne, f. (Géogr.) Sardinië, n.
Sardanapale, m. (fig.) Wellusteling, m. Sardanapalisme, m. Wellustig leven, n.
● Il passe les choses au gros sas, hij kijkt zoo nauw niet.
Sarde, adj. 2 g. Sardinisch. || -, m. et f. Sardiniër, m., Sardinische (vrouw), f. Sardeagate, f. Sardagaat, m. Sardinal, m. Sardijnennet, n. Sardine, f. Sardijn. sardelle, f. || (fig.) S-s, strepen, m. pl. Sardinière, f. Sardijnennet, n. Sardoine, f. (Min.) Sardonyx, m. Sardonique, adj. 2 g. Rire s-, krampachtige lach, m.; (fig.) boosaardige lach, grimlach, m.
Sargasse, f. Zeekroos, sargasso, n.
Sargue, m. Geitebrasem, sargo, m.
Sarigue, m. et f. (H.n.) Buideldier, n.
Sarment, m. Wijngaardrank, rank, f. Sarmenteux, euse, adj. Rankig, vele ranken schietend.
Sarper, v.a. Met de sikkel afsnijden. || -, v.n. Den enterhaak opwinden.
Sarrasin, e, adj. Saraceensch. || Blé s-, boekweit, f. || -, m. Saraceen, m. || (Bot.) Boekweit, f. || -, f. Valdeur, f., valhek, n. || (Bot.) Pijpbloem, f.
Sarrau, m. Kiel, m.
Sarrète, f. (Méd.) Kaakkramp, mondklem, f.
Sarrette, f. (Bot.) Schaarkruid, n.
Sarriette, f. (Bot.) Boonenkruid, n.
Sarrot, m. v. Sarrau.
Sas, m. Zift, zeef, teems, f. Passer au s-, ziften. || (fig.) Passer au gros s-, oppervlakkig onderzoeken.
Sas, m. Sas, n. Sas-de-Gand, m. (Géogr.) Sas-van-Gent, n.
Sassafras, m. (Bot.) Sassefraslaurier, m. Bois de s-, sassefras, n.
Sasse, f. (Mar.) Hoosvat, n. || Meelbuil, m.
Sasser, v.a. Ziften, teemsen. || (fig.) Uitpluizen, nauw onderzoeken. Sasset, m. Zeefje, n. Sassoire, f. Wrijfhout, n. || (Mar.) Luiwagen, m.
Satan, m. Satan, duivel, m. Orgueil de S-, onmetelijke trots, m. Satané, ée, adj. Verduiveld, duivelsch. Satanique, adj. 2 g. Duivelsch.
Satellite, m. Trawant, huurling, m. || (Astron.) Wachter, m., bijplaneet, maan, f.
Satiété, f. Zatheid, oververzadigdheid, f. || (fig.) Walging, zatheid, f. Jusqu'à s-, tot walgens toe.
Satin, m. Satijn, atlas, n. De s-, satijnen. || Doux comme du s-, fluweelen. Satinade, f. Halfzijden atlas, n. Satinage, m. Het glanzen, satineeren, n. Satiné, ée, adj. Gesatineerd. || Satijnachtig. Peau s-e, fluweelen huid, f. || -, m. Satijnglans, m. Satiner, v.a. Glanzen, satineeren. || Se s-, gesatineerd worden. Satinet, m. Gestreepte zijden en katoenen stof, f. Satinette, f. Katoenzijde, f. Satineur, m. Satineerder, m.
Satire, f. Hekeldicht, n. || Hekelschrift, n. || Hekeling, bespotting, f. Satirique, adj. 2 g. Hekelend, bijtend. Poète s-, hekeldichter, m. Ouvrage s-, spotschrift, n. || Spotzuchtig. || -, m. Hekeldichter, m. Satiriquement, adv. Spotachtig. Satiriser, v.a. Hekelen, bespotten, geeselen.
Satisfaction, f. Genoegen, n., tevredenheid, f. || Voldoening, f. || Boete, f. Satisfactoire, adj 2 g. Boetend, genoegdoening gevend. Satisfaire, v.n. Voldoen. S- à son devoir, zijn plicht vervullen. S- à ses passions, zijne driften den teugel vieren. S- à un examen, in een exa- | |
| |
men slagen. || Boeten. || -, v.a. Voldoen, tevredenstellen, bevredigen. || Behagen, streelen. || Se s-, zijn verlangen bevredigen, zijnen lust boeten. Satisfaisant, e, adj. Genoegzaam, voldoend, bevredigend Satisfait, e, adj. Tevreden, voldaan. Satisfecit, m. Loffelijk getuigschrift, n.
Satrape, m. Perzische landvoogd, satraap, m. || (fig.) Overmoedige machthebber, m. Satrapie, f. Landvoogdij, f.
Saturabilité, f. Verzadigbaarheid, f. Saturable, adj. 2 g. Verzadigbaar. Saturation, f. Verzadiging, f. Saturer, v.a. Verzadigen. || (fig.) Marché saturé, overvulde markt, f. Être saturé de qc., iets beu zijn.
Saturnales, f. pl. Saturnusfeesten, n. pl. || (fig.) Braspartijen, ongebondenheden, f. pl. Saturne, m. Saturnus, m. || (Chim.) Lood, n. Sel de s-, loodzout, n. Saturnien, enne, adj. Saturnisch. || (fig.) Zwaarmoedig. Saturnin, e, adj. Door het lood veroorzaakt. || Loodkleurig.
Satyre, m. Boschgod, woudgod, sater, m. || (fig.) Oude wellusteling, m. || -, f. Saterzang, m., saterspel, n. Satyrique, adj. 2 g. Satersch. Satyrion, m. (Bot.) Boksgeilkruid, n.
Sauce, f. Saus, f. || (Prov.) Il ne saurait faire une bonne s- à cela, hij kan dat op geene wijze verbloemen. || (fam.) Standje, n. Saucé, ée, adj. (Monn.) Met bladtin bedekt. Saucer, v.a. Sausen, in de saus doopen. S- de boue, met slijk begieten. || (pop.) S- q., iemand een standje maken (of) de ooren wasschen. S- dans la boue, beschimpen. Saucière, f. Sauskom, f. Saucisse, f. Saucies, (braad)worst, f. Attacher ses chiens avec des s-s, zijn geld weggooien. Saucissier, ière, m. et f. Worstmaker. m., -maakster, f. Saucisson, m. Dikke sterk gekruide vleeschworst, f. || Groote vuurpijl, m. || (Min.) Kruitbeuling, m. || Takkenbos, m.
Sauf, prép. Behoudens. S- votre respect, behoudens den eerbied, dien ik u verschuldigd ben. || Uitgezonderd, behalve. Sauf, ve, adj. Onbeschadigd, behouden. Sain et s-, frisch en gezond, ongedeerd. || Veilig, buiten gevaar, behouden. Sauf-conduit, m. Vrijgeleide, n.
Sauge, f. (Bot.) Salie, f. Saugé, ée, adj. Met salie vermengd.
Saugrenu, e, adj. Ongerijmd, dwaas.
Saulaie, f. Wilgenbosch, n. Saule, m. Wilg(eboom), m. S- pleureur, treurwilg. De s-, wilgen.
Saulet, m. (H.n.) Veldmusch, f.
Saumâtre, adj. 2 g. Brak. Goût s-, zoutsmaak, m.
Saumon, m. Zalm, m. Hure de s-, zalmkop, m. || (fig.) Blok, m. et n. || Smelttrog, m. Saumoné, ée, adj. Zalmachtig. Truite s-e, zalmforel, f. Saumoneau, m. Zalmpje, n.
Saumure, f. Pekel, f. Saunage, m. Zouthandel, m. Faux s-, zoutsluikerij, f. || Zoutbereiding, f. Sauner, v.n. Zout zieden. Saunerie, f. Zoutkeet, zoutziederij, f. Saunier, m. Zoutzieder, zoutverkooper, m. Faux s-, zoutsluiker, m. Saunière, f. Zoutbak, m. Saupiquet, m. Sterk gekruide saus, f. Saupoudrer, v.a. Bestrooien. S- de poivre, peperen. || (fig.) Vermengen. || Se s-, bestrooid worden.
● On met cet homme à toutes sauces, dien man gebruikt men tot alles.
Saur, e, adj. Geelbruin, geelrood.
Saur, adj. m. Hareng s-, bokking, m. Saurer, v.a. Rooken. Sauret, adj. m. Licht gerookt. Hareng s-, bokking, m.
Sauriens, m. pl. Hagedissoorten, f. pl.
Saurir, v. Saurer. - Saurissage, m. Het haringrooken, n. Saurisserie, f. Bokkinghang, m. Saurisseur, m. Haringrooker, m.
Saussaie, f. Wilgenbosch, n.
Saut, m. Sprong, m. Au s- du lit, bij 't opstaan. S- de mouton, zijsprong. || (fig.) Faire le s-, den sprong wagen. Faire faire le s- à q., iemand uit zijn ambt ontzetten. || Waterval, m. || S- de loup, wolfskuil, m., gracht, sloot, f. Sautant, e, adj. (Blas.) Steigerend. Saute, f. S-de vent, het plotseling omloopen n. des winds. Sauté, m. (Cuis.) Stoofsel, n. S- de veau, kalfssneetje, n. || Luchtsprong, m. Sautée, f. Sprongwijdte, f. Saute-en-barque, m. Roeivest, n. Sautelle, f. Wijngaardloot, wortelloot, f. Saute-mouton, m. (Jeu) Bokstavast, n. Sauter, v.n. Springen. S- à cloche-pied, al hinkende springen. S- à bas de son lit, uit zijn bed springen. S- au cou de q., iemand om den hals vallen. S- sur son fusil, naar zijn geweer grijpen. S- au collet (ou) à la gorge de q., iemand bij den kraag (of) bij de keel vatten. || (fam.) S- aux nues, opvliegen, uit zijn vel springen, opstuiven. S- aux yeux, in 't oog vallen. || (Prov.) Reculer pour mieux s-, toegeven en een gunstiger oogenblik afwachten. || In de lucht vliegen. Se faire s- la cervelle, zich een kogel door het hoofd jagen || (fig.) Faire s- q., iemand uit zijn ambt ontzetten. || (Jeu) Faire s- la coupe, de kaarten weer leggen als voor het afnemen. || Overspringen, bevorderd worden. || (Mar.) Draaien, omloopen. || -, v.a. Springen (over). || Overspringen, overslaan, voorbijgaan. S- deux pages, twee bladzijden overslaan. || (Cuis.)
Sauteeren. || (Vétér.) Dekken. Sautereau, m. (Mus.) Wippertje, n., tangent, f. || Kleine springer, m. Sauterelle, f. (H.n.) Sprinkhaan, m. || (Charp.) Zwei, f. Sauterie, f. Danspartij, f. Sauteruisseau, m. Loopjongen, m. Sauteur, euse, m. et f. Luchtspringer, koordedanser, m., -springster, f. || (fam.) Weerhaan, pocher, m. || (H.n.) Springvisch, m. || -, f. Springwals, m. || (Cuis.) Sauteerkastrol, f. Sautillant, e, adj. Huppelend. Sautillement, m. Gehuppel, n. Sautiller, v.n. Huppelen. || (fig.) Van den os op den ezel springen. Sautoir, m. Sint Andrieskruis, n. En s-, kruiselings. Porter en s-, met twee over de borst gekruiste riemen dragen, om den hals dragen. || (Cuis.) Taartpan, f. Sautriaux, m. pl. (Tiss.) Springhouten, n. pl.
Sauvage, adj. 2 g., -ment, adv. Wild, ongetemd, in de wouden levend. || Wild, woest. || Onbebouwd, woest. || (fig.) Zonderling, ruw, ongemanierd. || Menschenschuw. || -, m. et f. Wilde man, m., wilde, m. et f. Sauvageon, m. Wilde (of) niet-geënte boom, m. || (fig.) Natuurkind, n. Sauvagerie, f. (fam.) Wildheid, woestheid, menschenschuwheid, f. Sauvagesse, f. Wilde (of) onbeschaafde vrouw, f. Sauvagin, e, adj. Wild, tot zekere watervogels behoorende. || -, m. Wildsmaak, wildreuk, m. Sauvagine, f. Wild watergevogelte, n. || Goedkoope pels, m.
| |
| |
Sauve, adj. f. v. Sauf. - Sauvegarde, f. Bedekking, beschutting, f. || Veiligheidswacht, f. || Vrijgeleidebrief, m. || Veiligheidsbrief, m. || Bescherming, hoede, f. || (Mar.) Borg, m., zorglijn, f. || (Rel.) Ingenaaide strook f. papier. Sauvegarder, v.a. Beschermen, vrijwaren. Sauvement, m. (Mar.) Gelukkige aankomst, f. Sauve-qui-peut, m. Wilde vlucht, f. Sauver, v.a. Redden, verlossen, bevrijden. || Behouden, bewaren. || (Prov.) Vouloir s- la chèvre et le chou, twee heeren willen dienen. || Verschoonen, verontschuldigen, bemantelen, bewimpelen. || Zaligmaken. || Afkeeren, afweren, bevrijden. S- la peine, de moeite besparen. S- une dissonance, eene dissonante oplossen. || Se s-, ontsnappen, vluchten, ontkomen. || Se s-, zich schadeloosstellen. || (Bib.) Se s-, zijne zaligheid bewerken. Sauve-rabans, m. (Mar.) Touwring, m. Sauvetage, m. Redding f. van gestrande goederen. Bouée de s-, reddingsboei, f. Sauveterre, f. Geaderd zwart marmer, n. Sauveteur, m. Redder (van drenkelingen), m. || -, adj. m. Bateau s-, reddingsboot, f. Sauveur, m. Redder, verlosser, behoeder, m. Le S-, de Heiland, Zaligmaker, m. || -, adj. Reddend, verlossend. Sauve-vie, f. (Bot.) Steenruit, f.
Savamment, adv. Geleerd, met kennis van zaken.
Savane, f. Pijnbosch, n, || Ongebaande grasvlakte, f.
Savant, e, adj. Geleerd, kundig. Livre s-, geleerd boek, n. || Wel onderricht. || Ervaren, bekwaam, knap. || -, m. et f. Geleerde, m. et f. Savantas(se), m. (fam.) Schijngeleerde, m. et f., blauwkous, f.
Savate, f. Slets, oude versleten schoen, m., slof, f. || Voetboksen, n. || (Mar.) Ankerschoen, m. || (pop.) Linksch mensch, m. Savaterie, f. Oude schoenmarkt, f.
Save, f. (Géogr.) Sau, f.
Saveneau, m., savenelle, f. Schrobnet, n.
Saverne, f. (Géogr.) Zabern, n. (stad). || Severn, f. (rivier).
Saveter, v.a. (pop.) Verknoeien, verbrodden. Saveterie, f. Oude-schoenhandel, m. || Schoenlapperij, f. Savetier, m. Schoenlapper, m. || Broddelaar, m.
Saveur, f. Smaak, m. Ni goût ni s-, noch reuk noch smaak, noch jeugd noch deugd.
Savinier, m. v. Sabine.
Savoie, f. (Géogr.) Savooie, n.
Savoir, v.a. Weten, kennen, kennis hebben. Que je sache, mijns wetens, zoover ik weet. || En s- bien long, en s- plus d'une, van wanten weten, slimmer zijn dan men meent. Faire s-, laten weten, melden. S- le néerlandais, Nederlandsch kennen (of) verstaan. || Kunnen. Savezvous chanter? kunt gij zingen? || (fam.) C'est à s-, het is nog de vraag. || A s-, te weten, namelijk. || -, m. Kunde, kennis, geleerdheid, wetenschap, f. Savoir-faire, m. Handigheid, behendigheid, f. Savoir-vivre, m. Wellevendheid, welgemanierdheid, levenswijsheid, f.
Savon, m. Zeep, f. || (pop.) Uitbrander, m. Donner un s- à q., iemand de ooren wasschen. Savonnage, m. Het zeepen, n. Savonner, v.a. Met zeep wasschen. || Inzeepen. || (pop.) S-
● Il traîne la savate, hij leeft armoedig. Que je sache, zoover ik weet.
q., iemand de ooren wasschen. Savonnerie, f. Zeepziederij, f. Savonnette, f. Zeepbal, m. || Horloge n. met openspringend metalen deksel, savonet, f. Savonneux, euse, adj. Zeepachtig. Savonnier, m. Zeepzieder, m. || (Bot.) Zeepboom, m. Savonnière, f. (Bot.) Zeepkruid, n. Savonnoir, m. Gezeept vilt, n.
Savourement, m. Het genieten, n. Savourer, v.a. Met aandacht en genoegen proeven, langzaam genieten. Savouret, m. Mergpijp, f. || Kwinkslag, m. Savoureusement, adv., savoureux, euse, adj. Smakelijk, lekker.
Savoyard, m. Savooier, m. (fig.) Lomperd, vlegel, m. Petit s-, kleine schoorsteenveger, m.
Saxatile, adj. 2 g. Tusschen rotsen levend. Saxe, f. (Géogr.) Saksen, n. || -, m. Dresdensch porselein, n. Saxicole, adj. v. Saxatile. - Saxifrage, f. (Bot.) Steenbreke, f. Saxon onne, adj. Saksisch. || -, m. et f. Sakser, m. Saksische (vrouw), f.
Sayette, f. Sajet, n. De s-, sajetten. Sayetterie, f. Sajetweverij, f. Sayetteur, m. Sajetwever, m.
Saynète, f. Komisch tooneelstukje, n.
Sbire, m. Gerechtsdienaar, diender, m.
Scabellon, m. Smal voetstuk, n.
Scabieuse, f. (Bot.) Schurftkruid, n. Scabieux, euse, adj. Schurftachtig. Scabre, adj. 2 g. Ruw, oneffen. Scabreux, euse, adj. Ruw, hobbelig, oneffen. || Moeilijk. || Ergerlijk, aanstootelijk.
Scalaire, f. (H.n.) Wentelschelp, f.
Scalde, m. (Hist.) Skald, m.
Scaléne, adj. 2 g. (Géom.) Ongelijkzijdig.
Scalpel, m. (Chir.) Ontleedmes, n. Scalpement, m. Het scalpeeren. Scalper, v.a. De schedelhuid afrukken, scalpeeren.
Scammonée, f. Harswinde, f. || Purgeerhars, n. Scammonite, m. Harswindewijn, m.
Scandale, m. Aanstoot, m., ergernis, ontstichting, opspraak, f. Pierre de sc-, steen des aanstoots. Porter sc-, ergernis geven. Scandaleusement, adv., scandaleux, euse, adj. Aanstootelijk, schandelijk, ergerniswekkend. Scandaliser, v.a. Ergeren, ergernis, aanstoot (of) schandaal verwekken, ontstichten. || Se sc-, zich ergeren (aan (of) over iets).
Scander, v.a. (Poét.) Een vers volgens de voeten meten, scandeeren.
Scandinave, adj. 2 g. Scandinavisch. || -, m. et f. Scandinaviër, m., Scandinavische (vrouw), f. Scandinavie, f. Scandinavië, n.
Scandix, m. (Bot.) Naaldekervel, f.
Scanie, f. (Géogr.) Schonen, n.
Scapha, m. (Anat.) Schuitbeen. n. || Sleuf f. der oorholte. Scaphandre, m. Zwemgordel, m., reddingsbuis, n. || Duikerkleeding, f. Scaphandrier, m. Duiker, m. Scaphoïde, adj. 2 g, Schuitvormig.
Scapiforme, adj. 2 g. Schachtvormig.
Scapin, m. Gemeene fielt, m.
Scapulaire, m. Scapulier, n. || (Chir.) Schouderband, m. || -, adj. 2 g. Artère se-, schouderslagader, f.
Scarabée, m. (H.n.) Kever, tor, m.
Scaramouche, m. Hansworst, poch hans, m.
Scare, m. (H.n.) Papegaaivisch, m.
Scarieux, euse, adj. (Bot.) Schraal, droog.
| |
| |
Scarificateur, m. Kopmes, kerfijzer, n. || (Agric.) Mesegge, f. Scarification, f. Kopping, kerving, f. Scarifier, v.a. Koppen, kerven. || Eggen.
Scariole, f. (Bot.) Wilde latuw, f.
Scarlatine, f. et adj. f. Fièvre sc-, purperkoorts, scharlakenkoorts, roode koorts, f.
Scatologique, adj. 2 g. De uitwerpselen betreffende. Scatophage, f. (H.n.) Drekvlieg, f.
Sceau, scel, m. Zegel, n. Apposer un sc-, een zegel opdrukken. || Zegeling, f. Passer au sc-, gezegeld worden. || (fig.) Stempel, m. Être marqué au se-de qc., den stempel van iets dragen. Mettre le se- à qc., ergens de kroon opzetten. || Sc-x, m. pl. Ambt n. van zegelbewaarder. Sceau-Notre-Dame, m. (Bot.) Smeerwortel, m. Sceau de Salomon, m. Salomonszegel, n.
Scélérat, e, adj. Schelmsch, schurkachtig, snood. || Gruwelijk, schromelijk. || -, m. et f. Schelm, schurk, snoodaard, m., heks, f. Scélératesse, f. Schelmerij, schurkerij, snoodheid, f. || Schelmstuk, n.
Scélite, f. (Min.) Steen m. met beenafdruksel.
Scellage, m. Het vastmetselen, het vatten in lood. Scellé, m. Zegel, n. Apposer les sc-s, de zegels leggen. Scellement, m. Vastmetseling, vastgieting, verzegeling, f. Sceller, v.a. Verzegelen, toezegelen. || De zegels leggen. || Vastmetselen, vastgieten, inzetten. || (fig.) Bekrachtigen. bevestigen. Scelleur, m. Zegelaar, m.
Scène, f. Tooneel, n. Mettre une pièce en sc-, de opvoering van een stuk regelen. || Tooneelkennis, f. || Faire une sc- à q., iemand een standje maken, tegen iemand hevig uitvaren. Scénique, adj. 2 g. Het tooneel betreffend. Scénite, m. et f. Tentbewoner, m.; tentbewoonster, f. Scénographie, f. (Peint.) Perspectivische voorstelling, f. || Decoratieschilderkunst, f. Scénographique, adj. 2 g. Perspectivisch voorstellend, scenographisch. Scénopégie, f. Loofhuttenfeest, n.
Scepticisme, m. Twijfelleer, f. || Twijfelgeest, m. Sceptique, adj. 2 g. Twijfelzuchtig. || -. m. Twijfelaar, scepticus, m.
Sceptre, m. Schepter, koningsstaf, m. || (fig.) Koninklijke macht, f. || Heerschappij, f., gezag, n. Sc- de fer, ijzeren vuist, f.
Schabraque, f. Schabrak, f.
Schaffhouse, f. (Géogr.) Schaffhausen, n.
Schah, m. Schach, koning m. van Perzië.
Schako, m. v. Shako.
Schelling, m. (Monn.) Schelling, m.
Schéma, schème, m. Ontwerp, plan, n., schets, f. || Schema, n. Schématique, adj. 2 g. Schematisch. Schématiser, v.a. Abstract voorstellen, de betrekkingen schilderen.
Schène, m. Mijl, f.
Scherzando, adv. (Mus.) Vroolijk. Scherzo, m. (Mus.) Schertsende wijze, f., vroolijk stuk, n. En sch-, al schertsend.
Schibboleth, m. Herkenningswoord, n.
Schismatique, adj. 2 g. Scheurmakend, afvallig. || -, m. et f. Scheurmaker, m., afvallige, m. et f. Schisme, m. Geloofsscheuring, f. || (fig.) Scheuring, verdeeldheid, f. Schiste, m. (Min.) Schilfersteen, schiefer, m. Schisteux, euse, adj. Schilfer(acht)ig.
● Cet homme est toujours en scène, die man valt nooit uit zijn rol.
Schlague, f. (Mil.) Stokslagen, m. pl.
Schlich, m. (Min.) Slik, n.
Schlitter, v.a. Op sleden naar beneden brengen.
Schnick, m. Brandewijn, snaps, m.
Scho(o)ner, m. (Mar.) Schoener, m.
Sciage, m. Het zagen, n. Bois de sc-, zaaghout, n.
Sciagraphie, f. Schaduwteekening, f. || (Astron.) Uurbepaling f. volgens de schaduw. || Teekening f. in doorsnede.
Sciant, e, adj. (fam.) Vervelend.
Sciat(h)érique, adj. Het uur door de schaduw bepalende.
Sciatique, adj. 2 g. (Anat.) Van de heup. || -, f. (Goutte) sc-, heupjicht, heuppijn, f.
Scie, f. Zaag, f. Bran de sc-, zaagmeel, n. Monture de sc-, zaagraam, zaagspan, n. Trait de la sc-, zaagstreep, f. Trait de sc-, zaagsnede, f. || (H.n.) Zaagvisch, m. || (pop.) Vervelende zaak, f., afgezaagd deuntje, n.
Sciemment, adv. Met voordacht, wetens en willens, voorbedachtelijk. Science, f. Kennis, bewustheid, f., weten, n. || Wetenschap, kennis, geleerdheid, f. || (Prov.) Avoir plus d'heur que de sc-, meer geluk dan verstand hebben.
Sciène, f. (H.n.) Ombervisch, m.
Scientifique, adj. 2 g., -ment, adv. Wetenschappelijk, geleerd.
Scier, v.n. Achteruitroeien, strijken.
Scier, v.a. Zagen. Sc- les blés, het koren pikken. || (pop.) Sc- q., iemand geweldig vervelen. Scierie, f. Zaagmolen, m., houtzagerij, f. Scieur, m. Zager, m. Sc- de long, plankenzager. || (Agric.) Korenmaaier, m.
Scille, f. (Bot.) Zeeajuin, m. Scillitique, adj. 2 g. (Méd.) Met zeeajuin bereid.
Scillote, f. Schepvat, n.
Scindement, m. Splitsing, f. Scinder, v.a. Deelen, verdeelen, splitsen.
Scinque, m. (H.n.) Stinkhagedis, f.
Scintillant, e, adj. Glinsterend, schitterend, fonkelend. Scintillation, f., scintillement, m. (Astron.) Flonkering, glinstering, fonkeling, f. Scintiller, v.n. Glinsteren, flikkeren, flonkeren.
Sciographie, f. v. Sciagraphie.
Scion, m. Buigzaam scheutje, twijgje, n.
Sciotte, f. Handzaag, f.
Scirpe, m. (Bot.) Biesgras, n.
Scissile, adj. 2 g. Splijtbaar, kloofbaar. Scission, f. Scheuring, verdeeldheid, f. Scissionnaire, adj. 2 g. Scheurmakend. || -, m. Scheurmaker, m. Scissure, f. (Anat.) Kloof, scheur, f.
Sciure, f. Zaagmeel, zaagsel, n.
Sciuriens, m. pl. Eekhorensoorten, f. pl.
Sclérème, m. Verharding f. des celweefsels Scléreux, euse, adj. Hard. Sclériase, f. Verharding f. der oogranden. Scléroderme, adj. 2 g. Hardhuidig. Sclérophtalmie, f. Verhard ooggezwel, n. Sclérose, f. Weefselverharding, f. Sclérotique, f. Hard oogvlies, n. || -, adj. 2 g. Hardmakend.
Scobiforme, adj. 2 g. Zaagmeelachtig.
Scolaire, adj. 2 g. De scholen betreffend. Année sc-, schooljaar, n. Scolarité, f. Droit de sc-, studentenrecht, n. || Verplichte studietijd,
| |
| |
m. Scolastique, adj. 2 g., -ment, adv. Schoolsch. || -, f. Scholastiek, schoolsche godgeleerdheid, f. || -, m. Schoolsche wijsgeer, m. Scoliaste, m. Uitlegger van oude schrijvers, m. Scolie, f. Geleerde uitlegging, woordverklaring, f. || -, m. (Géom.) Aanmerking en gevolgtrekking f., die aan eene voorafgaande stelling ontleend is.
Scolie, f. (Mus.) Tafellied, n. Scoliose, f. (Anat.) Ruggegraatskromming, f.
Scolopendre, f. (H.n.) Duizendpoot, m. || (Bot.) Hertstong, steenvaren, f.
Scolyte, m. (H.n.) Schallebijter, m.
Scombre, m. (H.n.) Makreel, m.
Scorbut, m. Scheurbuik, blauwschuit, f. Scorbutique, adj. 2 g. Scheurbuikig. || Aan scheurbuik lijdend. || -, m. et f. Scheurbuikzieke, m. et f., scheurbuiklijder, m.
Scordium, m. (H.n.) Waterlook, n. Scoriacé, ée, adj. Metaalslakachtig. Scorie, f. Metaalschuim, n., slak, f. || Uitwerpsel, n. || (fig.) Schadelijke overtolligheid, f. Scorification, f. Verslakking, f. Scorificatoire, m. Lonterkroes, m. Scorifier, v.a. Verslakken.
Scorpène, f. (H.n.) Drakenkop, m. Scorpioïde, f. Schorpioenkruid, n. || -, adj. Schorpioenachtig. Scorpiojelle, f. Schorpioenolie, f. Scorpion, m. Schorpioen, m.
Scorsonère, f. (H.n.) Schorseneer, f.
Scotie, f. (Archit.) Groef, holligheid, f. Scotodynie, f. (Méd.) Oogverduistering, f.
Scribe, m. (Bib.) Schriftgeleerde, m. || Afschrijver, m. Scripteur, m. Schrijver m. der pauselijke bullen. Scriptural, e, adj. De Heilige Schrift betreffende.
Scrobicule, m. (Anat.) Putje, kuiltje, n. Scrobiculeux, euse, adj. Met putjes.
Scrofulaire, f. Klierkruid, n. Scrofules, f. pl. Kliergezwel, koningszeer, n. Scrofuleux, euse, adj. Klierachtig. || Aan klierziekte lijdend. || -, m. et f. Klierlijder, m., -es, f.
Scrupule, m. Gewetenstwijfeling, angstvalligheid, f., gewetensbezwaar, n. || Nauwgezetheid, strenge plichtvervulling, f. || Overgroote kleschheid, f. || Bedenking, f. || (Comm.) Scrupel, n. Scrupuleusement, adv., scrupuleux, euse, adj. Angstvallig, twijfelmoedig, schroomvallig. || Nauwgezet, stipt. || -, m. et f. Angstvallige, m. et f.
Scrutateur, m. Onderzoeker, doorgronder, m. || Stemopnemer, m. || -, adj. Doorgrondend, uitvorschend. Scruter, v.a. Onderzoeken, doorgronden, uitvorschen. Scrutin, m. Stemopneming, f. || Geheime stemming, f. Dépouiller le scr-, de stemmen opnemen. Premier tour de scr-, eerste stemming.
Scubac, m. Saffraanbrandewijn, m.
Sculpter, v.a. Beeldhouwen, beelden snijden. || Met snijwerk versieren. Sculpteur, m. Beeldhouwer, beeldsnijder, m. Sculptural, e, adj. De beeldhouwkunst betreffend. || (fig.) Beeldschoon. Sculpture, f. Beeldhouwkunst, f., beeldsnijden, n. || Beeldhouwwerk, snijwerk, n.
Scutellaire, adj. 2 g. (Bot.) Schildvormig. || -, f. Glidkruid, n. Scutelle, f. Schoteltje, n. Scutibranches, m. pl. (H.n.) Schildkieuwigen, m. pl. Scutifolié, ée, adj. Schildbladerig. Scutiforme, adj. 2 g. Schildvormig.
● Perte sèche, zuiver verlies. Mettre à sec, droogleggen, ledigen.
Scylla, m. (Prov.) Tomber de Charybde en Sc-, van den kant in de gracht, van den wal in de sloot (of) van den regen in den drop geraken.
Scytale, m. (H.n.) Rolslang, f.
Se, pron. réfl. de la 3e personne. Zich, aan zich. Se blesser, zich kwetsen. || Elkander, malkander. Se jeter des pierres, elkander met steenen werpen. || Se promener, wandelen. Se faire, gebeuren, gedaan worden. Comment se fait-il que..., hoe komt het dat...?
Séance, f. Zitting, vergadering, f. S- tenante, in dezelfde zitting; (fig.) terstond. Séant, e, adj. Zitting houdend. || (fig.) Welvoeglijk. Il n'est pas s-, het past niet. || -, m. Zittende houding, f. Il était sur son s-, hij zat overeind. Se mettre sur son s-, zich overeind zetten.
Seau, m. Emmer, m. || Emmervol, m. || (fam.) Il pleut à s-x, het regent dat het giet.
Sébacé, ée, adj. Talkachtig. Glande s-e, talkklier, f. Sébacique, adj. m. Acide s-, talkzuur, vetzuur, n. Sébate, m. Talkzuurzout, n.
Sébeste, m. Borstbezie, f. Sébestier, m. Borstbezieboom, m.
Sébile, f. Houten schaal, f. || Kuip, f., trog, m.
Sec, adj. Droog. Raisins s-s, rozijnen, f. pl. Vin s-, scherpe wijn, m. || (fig.) Fruits-, gedropen student, m. || Mager, schraal, dor. || Koel, hardvochtig. Réponse sèche, barsch (of) onbeleefd antwoord, n. || Argent s-, gereed geld, n. Perte s-e, zuiver verlies, n. || Coup s-, korte slag, m. || -, m. Droogte, f. || Het droge, n. || Droog voeder, n. || -, adv. Droog. || Boire s-, wijn zonder water drinken, zeer veel drinken. || À s-, uitgedroogd, zonder water. Être à s-, droog zijn; (fig.) zonder geld zitten, op het droge zitten. || Parler s-, barsch spreken. || Tout s-, enkel, alleen, volstrekt.
Sécable, adj. 2 g. Deelbaar, doorsnijdbaar. Sécante, f. (Géom.) Snijlijn, f. Sécateur, m. (Hort.) Snoeimes, n., snoeischaar, f.
Sécession, f. Afscheiding, f. Sécessionniste, m. Afgescheidene, m.
Séchage, m. Het drogen, n.
Séche, f. (H.n.) Inktvisch, m.
Sèche, adj. f. v. Sec. || -, f. Droogloopende klip, f. Séchée, f. Het drogen, n. || Droogtijd, m. Sèchement, adv. Droog. || (fig.) Koeltjes, droogjes. Sécher, v.n. Droog worden, drogen, uitdrogen, verdrogen. || Verdorren. || (fig.) S- sur pied, al gaande en staande verkwijnen, van ongeduld vergaan. || -, v.a. Drogen, droogmaken, uitdrogen, afdrogen. || (fig.) S- les larmes, tranen afdrogen. || Se s-, zich drogen; uitdrogen. Sécheresse, f. Droogte, dorheid, schraalheid, f. || (fig.) Koelheid, f. || (fig.) Onbevalligheid, stijfheid, schraalheid, f. || Troostelooze toestand, m. Séchoir, m. Droogplaats, drogerij, f. || Droogkast, f.
Second, e, adj. Tweede. En s- lieu, ten tweede. Vaisseau s-, voorzeiler, m. || (Poét.) Beauté sans s-e, weergalooze schoonheid, f. || -, m. Tweede verdieping, f. || Medestander, helper, m. || Secondant, m. || (Mar.) Eerste stuurman, m. || En s-, als tweede, als helper. Capitaine en s-, plaatsvervangend kapitein, m. Secondaire, adj. 2 g. Bijkomend, bijgevoegd, afhankelijk, ondergeschikt. Proposition s-, bijzin, m. Enseignement s-, middelbaar onderwijs, n. Secondairement, adv. Op bijkomende (of) onderge- | |
| |
schikte wijze. Seconde, f. (Impr.) Tweede proefblad, n. || Tweede klasse, poësis, f. || (Astron.) Seconde, f. || (Mus.) Seconde, twee, f. Secondement, adv. Ten tweede. Seconder, v.a. Helpen, bijstaan. || Begunstigen. Secondines, f. pl. (Méd.) Nageboorte, f.
Secouement, m. v. Secoûment. - Secouer, v.a. Schudden. || (fig.) S- les oreilles, niet veel om iets geven, iets in den wind slaan. S- le joug, het juk afwerpen. S- q., iemand doorhalen. || Se s-, zich schudden; (fig.) zich bewegen; de handen uit de mouwen steken. Secoueur, euse, m. et f. Schudder, m., schudster, f. || -, m. Vormbreker, m. Secoûment, m. Schudding, f. Secourable, adj. 2 g. Hulpvaardig, behulpzaam, dienstvaardig. || (Mil.) Cette place n'est plus s-, die vesting is niet meer te ontzetten. Secourir, v.a. Bijstaan, helpen, bijspringen, ondersteunen. S- une place, eene vesting ontzetten. || Se s-, elkander helpen. Secours, m. Bijstand, onderstand, m., ondersteuning, hulp, f. Venir au s-, te hulp komen. Au s-! help! || (Mil.) Ontzet, n., hulp, f. || Hulpbende, f. || Hulpkerk, f. Secousse, f. Schudding, f., schok, stoot, ruk, m. || (fig.) Schok, slag, m.
Secret, ète, adj. Verborgen, geheim, verholen, heimelijk. || Achterhoudend, dicht, geheimhoudend. || -, m. Geheim, n., geheime zaak, verborgenheid, f. Faire un s- de qc., iets geheim houden. Mettre q. dans le secret, iemand een geheim toevertrouwen. || (Prov.) C'est le s- de Polichinelle, iedereen weet dat. || Geheimhouding, stilzwijgendheid, f. Promettre le s-, geheimhouding beloven (of) toezeggen. || Geheim middel, n., kunstgreep, kunst, f. || Moeilijkste deel, het fijne, n. || Geheime veer, f., verborgen vak, n. Tiroir à s-, lade met verborgen veer (of) vak. || Strenge opsluiting, f. Mettre au s-, afzonderlijk opsluiten. || En s-, heimelijk, in het geheim. Secrétage, m. Viltbereiding, f. Secrétaire, m. Schrijver, secretaris, m. || Briefschrijver, m. || Schrijftafel f. met laden. || (H.n.) Secretaris, m. Secrétairerie, f. Secretarie, kanselarij, f. Secrétariat, m. Secretarisschap, secretarisambt, n. || Secretariaat, n. Secrète, f. Stil gebed n. vóór de mis. Secrètement, adv. Heimelijk, in het geheim, bedektelijk. Secréter, v.a. Vilten. Sécréter, v.a. Afscheiden, afzonderen. Sécréteur, adj. m. Afscheidend. Sécrétion, f. Afscheiding, afzondering, f. S-s, afgescheiden stoffen, f, pl., uitwerpsels, n. pl. Sécrétoire, adj. 2 g. Afscheidend, de afscheiding betreffende.
Sectaire, m. Aanklever eener secte, sectaris, ketter, ijveraar, m. Sectateur, m. Sectator, aanhanger, volgeling, m. Secte, f. Gezindheid, f., aanhang, m. || (fig.) Faire s- à part, alleen van eene meening zijn.
Secteur, m. (Géom., astron.) Sector, m. || Afdeeling, f., onderdeel, n. Sectile, adj. 2 g. Kloofbaar, scheidbaar. Section, f. Afdeeling, indeeling, f., onderdeel, n. || Wijk, afdeeling f. eener stad. || (Géom.) (Door)snijding, f. Point de s-, snijpunt, n. S- conique, kegelsnede, f. || (Archit.) Doorsnede, f. || (Chir.) Doorsnijding, snede, insnede, f. || (Mil.) Sectie, f. Sectionnement, m. Verdeeling, indeeling, splitsing,
● Il est secret comme un coup de canon, hij is zoo dicht als eene zeef.
f. Sectionner, v.a. In afdeelingen verdeelen, splitsen.
Séculaire, adj. 2 g. Honderdjarig. || Année s-, eeuwjaar, jubeljaar, n. || Zeer oud. Sécularisation, f. Verwereldlijking, wereldlijkmaking, f. Séculariser, v.a. Wereldlijk maken, verwereldlijken. Sécularité, f. Wereldlijke rechtsmacht, f. Séculier, ère, adj. Wereldlijk. Prêtre s-, wereldlijk priester, m. || Wereldsch. || -, m. Leek, wereldlijke, m. Séculièrement, adv. Op wereldlijke wijze.
Sécurité, f. Zekerheid, gerustheid, onbekommerdheid, zorgeloosheid, f.
Sedan, m. Sedansch laken, n. Sédanoise, f. (Impr.) Diamantletter, f.
Sédatif, ive, adj. (Méd.) Pijnstillend, verzachtend, bedarend. || -, m. Bedarend middel, n. Sédentaire, adj. 2 g. Zittend. || Huiszittend, huiselijk. || Vast, op dezelfde plaats blijvend. || (Mil.) Compagnie s-, rustende garnizoenscompagnie, f. Sédiment, m. Grondsop, bezinksel, n., nederslag, m. Terrain de s-, aangespoelde grond, m. Sédimentaire, adj. 2 g. Door aanspoeling ontstaan. || Op bezinksel gelijkende.
Séditieusement, adv., séditieux, euse, adj. Muitziek, oproerig, weerspannig. || -, m. Muiter, muiteling, oproermaker, m. Sédition, f. Muiterij, f., oproer, n. Séducteur, trice, adj. Verleidend, verlokkend, bekorend. || -, m. et f. Verleider, bedrieger, m.; verleidster, f. Séductible, adj. 2 g. Verleidhaar. Séduction, f. Verleiding, bekoring, f. || Aanlokkelijkheid, bekoorlijkheid, f. Séductrice, adj. et f. v. Séducteur. - Séduire, v.a. Verleiden, verlokken. || Bedriegen. S- des témoins, getuigen omkoopen. || Bekoren, innemen. Séduisant, e, adj. Verleidend, verleidelijk. || Bekoorlijk, innemend.
Séelandais, e, adj. Seelandsch. || -, m. et f. Seelander, m., Seelanderin, f.
Ségétal, e, adj. Op de akkers groeiend.
Segment, m. Cirkelstuk, segment, n. Segmentaire, adj. 2 g. Uit segmenten samengesteld. Segmenter, v.a. In segmenten verdeelen.
Ségrairie, f. Gemeen bosch, vrijbosch, n. Ségrais, m. Afzonderlijk bosch, n. Ségrégation, f. Afzondering, f. Ségréger, v.a. Afzonderen, afscheiden.
Seiche, f. v. Séche.
Séide, m. Blinde ijveraar, dweper, m.
Seigle, m. Rog(ge), f. Faire les s-s, de rogge afsnijden.
Seigneur, m. Heer, m. Notre S-, onze (Lieve) Heer. || (Prov.) À tout s-, tout honneur, eere, wien eere toekomt. Seigneuriage, m. Muntrecht, n. Seigneurial, e, adj. Heerlijk, den heer betreffend. Droits s-aux, leenheerrechten, n. pl. Terre s-e, heerlijkheid, f. Seigneurie, f. Heerlijkheid, f.
Seille, f. Houten emmer, m.
Seime, f. (Vétér.) Hoefkloof, f.
Sein, m. Boezem, m., borst, f. Donner le s-, zoogen. || Schoot, m. Porter dans son s-, onder 't harte dragen; (fig.) in zijn hart dragen. S- de l'Église, schoot der Kerk. || Schoot, boezem, m., het binnenste, midden, n. Au s- de l'opulence, te midden der weelde.
| |
| |
Seine, f. (Pêch.) Sleepnet, n., zegen, f.
Seing, m. Handteekening, naamteekening, f. Acte sous s- privé, onderhandsche akte, f
Seizaine, f. Zestiental, n. || Paktouw, n. Seize, adj. numér. 2 g. Zestien. S- fois, zestienmaal. || Zestiende. Louis s-, Lodewijk de Zestiende. || -, m. Le s- du mois, de zestiende der maand. || (Impr.) In-s-, in zestiende formaat. Seizième, adj. numér. 2 g. Zestiende. || -, m. Zestiende, n. || Zestiende (dag), m. Seizièmement, adv. Ten zestiende, in de zestiende plaats.
Séjour, m. Verblijf, oponthoud, n || Verblijfplaats, woonplaats, f. || Rustdag, m. Séjourner, v.n. Verblijven, verwijlen, vertoeven, zich ophouden, wonen. || Blijven staan.
Sel, m. Zout, n. S- gemme, steenzout. D'un bon sel, van pas gezouten. || Plaisanterie au gros s-, grove scherts, f. || (fig.) Pit, zout, n., geest, m.
Sélaciens, m. pl. (H.n.) Kraakbeenvisschen, m. pl.
Sélage, f. (Bot.) Heksenkruid, n.
Sélam, m. Liefderuiker, bloemengroet, m.
Sélection, f. Het uitkiezen (of) uitkippen, keus, f. S- naturelle, natuurlijke teeltkeus, f.
Sélénique, adj. 2 g. De maan betreffend. || (Chim.) Acide s-, seleniumzuur, n. Sélénographie, f. Maanbeschrijving, f. Sélénographique, adj. Maanbeschrijvend.
Selin, m. (Bot.) Moeraseppe, f.
Selle, f. Zadel, m., zaal, n. S- à tous chevaux, voor alle paarden passende zadel, m.; (fig.) gemeenplaats, f. || Stellage, werkbank, f., ezel, m. || (Med.) Afgang, stoelgang, m. Aller à la s-, ontlasting hebben. || (H.n.) Zadelvisch, m. Seller, v.a. (Op)zadelen.
Seller, (se), v. réfl. (Agric.) Hard worden.
Sellerie, f. Zadelkamer, f. || Zadelmakerij, f. Sellette, f. Zadeltje, n. || (Jur.) Verhoorbankje, n. || (fig.) Tenir q. sur la s-, iemand lang uitvragen. || Schoenpoetserkastje, n. || Dakbankje, n. || Werkbank, f. || S- (d'un cheval), draagriemkussen, n. || (Agric.) Ploegstokje, n. Sellier, m. Zadelmaker, m.
Selon, próp. Naar, volgens, overeenkomstig met. S- lui, zijns erachtens, naar zijne meening. C'est s-, misschien, dat hangt van de omstandigheden af.
Semaille, f. Zaaiing, f. || Zaaitijd, m.
Semaine, f. Week, f. La s- sainte, de goede week. Par s-, wekelijks, per week. Être de s-, de week hebben. || Weekloon, n. || (Prov.) À la s- des trois jeudis, te Sint-Jutmis, nooit. Semainier, ère, m. et f. Die de week (of) den weekdienst heeft.
Semaison, f. Natuurlijke zaaduitstrooiing, f.
Sémantique, f. Beteekenisleer, f.
Sémaphore, m. Kusttelegraaf, f.
Semaque, m. (Mar.) Smakschip, n.
Semblable, adj. 2 g. Gelijk, gelijkvormig, eenerlei. || Dergelijk, zoodanig, zulk. Rien de s-, (n)iets dergelijks. || (Math.) Gelijkvormig. || -, m. Gelijke, wedergade, m. Notre s-, onze evennaaste (of) medemensch, m. Semblablement, adv. Eveneens, desgelijks, insgelijks. Semblant, m. Schijn, m., voorkomen, n. S- d'amitié, voorgewende vriendschap, f. Faire s- de...,
● Cheval de selle, rijpaard. Être bien en selle, vast in den zadel zitten.
veinzen, doen alsof... Ne faire s- de rien, niets laten blijken. Sembler, v.n. et impers. Schijnen, dunken, voorkomen. Il me semble, mij dunkt. Si bon vous semble, als het u goeddunkt.
Sém(é)iologie, séméiotique, f. (Méd.) Leer f. der ziekteteekens.
Semelle, f. Zool, f. Mettre des s-s, verzolen. || (pop.) Battre la s-, te voet reizen; heen en weer loopen. || Ne pas reculer d'une s-, geen voetbreed achteruitwijken. || (Archit.) Dakstoeldorpel, m., onderlaag, slee, sloof, f. || (Mar.) Glijplank, f. S- d'ancre, ankerschoen, m. || Zwaard, n.
Semence, f. Zaad, n. Arbre venu de s-, zaailing, m. || S- de diamants, zeer kleine diamanten, m. pl. || Spijkertjes, n. pl. || (fig.) Oorzaak, kiem, aanleiding, f. Semenceau, m. Zaadbiet, f. Semencine, f., semencontra, m. Wormzaad, n. Semer, v.a. Zaaien. S- un champ, eenen akker bezaaien. || (fig.) Strooien, uitstrooien. S- des perles devant les pourceaux, rozen voor de varkens strooien. S- des pièges sur les pas de q., iemand lagen leggen. || Se s-, gezaaid worden.
Semestre, adj. 2 g. Halfjarig. || -, m. Halfjaar, n. || Halfjarig verlof, n. || Verlofganger voor een halfjaar, m. || Halfjarig tractement (of) pensioen, n. Semestriel, elle, adj. Halfjaarlijksch. Semestrier, m. Verlofganger m. voor een halfjaar.
Semeur, euse, m. et f. Zaaier, m., zaaister, f. || (fig.) Uitstrooier, verbreider, m., uitstrooister, f. || -, f. Zaaimachine, f. || (H n.) Kwikstaartje, n.
Semi-, adj. invar. Half-. Semi-double, adj. 2 g. ( Bot.) Halfdubbel. Semi-circulaire, adj. 2 g. Halfcirkelvormig.
Sémillant, e, adj. Dartel, zeer levendig, woelig, opgewekt.
Semi-lunaire, adj. 2 g. Halvemaanvormig.
Séminaire, m. Seminarie, n., kweekschool f. voor Roomsch-Katholieke geestelijken. || Kweekschool, oefenschool, f. Séminal, e, adj. (Bot.) Van het zaad. Séminariste, m. Seminarist. kweekeling uit het seminarie, m. Sémination, f. v. Semaison.-Séminifère, adj. 2 g. Zaaddragend.
Semi-officiel, elle, adj. Halfambtelijk. Semi-périodique, adj. 2 g. Halfregelmatig terugkeerend. Semi-preuve, f. Half bewijs, n.
Semis, m. Zaaiing, f. || (Hort.) Kweekerij, f., zaaiperk, n.
Sémitique, adj. 2 g. Semitisch. Oostersch.
Semi-voyelle, f. Halfvocaal, m.
Semoir, m. Zaaizak, m. || Zaaituig, n.
Semonce, f. Vermaning, berisping, f. || (Mar.) Bevel n. om de vlag te hijschen. Semoncer, v.a. Vermanen, berispen. || (Mar.) Bevel geven om de vlag te hijschen.
Semotte, f. Koolspruit, f.
Semoule, f. Korreldeeg, griesmeel, n.
Semper virens, m. (Bot.) Immergroen, n. Sempiternel, elle, adj., -ment, adv. (fam.) Eeuwigdurend. || Onophoudelijk.
Senaire, adj. 2 g. Zes aan zes geplaatst. || (Poés.) Zesvoetig en iambisch.
Sénat, m. Senaat, m. Sénateur, m. Senator, m. Sénatorerie, f. Senatorsmajoraat, n. Sénatorial, e, adj. Raadsheerlijk, van den
| |
| |
Senaat. Élection s-e, verkiezing voor een senator. Sénatorien, enne, adj. Senatorisch. Sénatrice, f. Raadsheersvrouw, f. Sénatus-consulte, m. Senaatsbesluit, n.
Senau, m. (Mar.) Snauw, f.
Séné, m. Senneplant. f. || Senneblad, n.
Sénéchal, m. Seneschalk, drost, landvoogd, m. Sénéchale, f. Drostin, seneschalksvrouw, f. Sénéchaussée, f. Seneschalkschap, drostschap, n. || Seneschalkshot, m. Seneçon, m. (Bot.) Kruiswortel, m.
Senegré, m. (Bot.) Fenegriek, n.
Senestre, adj. 2 g. (Blas.) Linker. À s-, links. Senestré, ée, adj. Ter linkerzijde hebbend. Senestrochère, m. Linkerarm, m. Sénestrogyre, adj. 2 g. (Phys.) Het licht links afleidend.
Sénevé, m. Mostordplant, f. || Mostaardzaad, n.
Senicle, f. (Bot.) Stinkende melde, f.
Sénieur, m. Deken, oudste, m. Sénile, adj. 2 g. Den ouderdom eigen. Sénilité, f. Ouderdomszwakte, f.
Senne, f. (Pêch.) v. Seine.
Senne, f. (Géogr.) Zenne, f.
Sens, m. Zin, m. || Verstand, n. S- commun, gezond verstand. S- du beau, zin voor het schoone. Le bon s-, de gezonde rede, f. Reprendre ses s-, weer bijkomen. || Meening, f., gevoelen, n. Abonder dans un s-, een gevoelen volkomen deelen. || Zinnelijkheid, f. Plaisirs des s-, zinnelijk genot, n. || Beteekenis, f., zin, m. À double s-, dubbelzinnig. || Richting, f. En tous s-, naar alle zijden. || A contre s-, averechts, verkeerd. S- devant derrière, het achterste voren. S- dessus dessous, het onderste boven, overhoop. Sensation, f. Gewaarwording, aandoening, f. || (fig.) Faire s-, opzien baren, indruk maken. A s-, opzienbarend. Sensé, ée, adj., sensément, adv. Verstandig, wijs, oordeelkundig. Sensibiliser, v.a. Verzinnelijken. || Gevoelig maken. Sensibilité, f. Gevoelsvermogen, n. || Gevoeligheid, aandoenlijkheid, f. Sensible, adj. 2 g. Merkbaar, tastbaar, waarneembaar. Preuve s-, tastbaar bewijs, n. Progrès s-, merkelijke vooruitgang, m. || Gevoelig, aandoenlijk. Être s- à qc., geroerd (of) getroffen zijn door iets. || Ontvankelijk (voor). || Medelijdend, teergevoelig, gevoelvol. || (Mus.) Note s-, noot f. eenen halven toon beneden den grondtoon. Sensiblement, adv. Gevoelig, hartelijk. || Merkelijk. Sensiblerie, f. Teergevoeligheid, f. Sensitif, ive, adj. Zinnelijk. Faculté s-ve, gevoelsvermogen, n. || -, m. et f. Teergevoelige man m. (of) vrouw, f.
Sensitive, f. (Bot.) Kruidje-roermij-niet, n. Sensorial, e, adj. Den gevoelszetel betreffend. Sensorium, m. Gevoelszetel, m. Sensualisme, m. Zinnelijkheidsleer, f. Sensualiste, adj. 2 g. De zinnelijkheidsleer betreffend. || -, m. Aanhanger m. der zinnelijkheidsleer. Sensualité, f. Wulpschheid, zinnelijkheid, f. Sensuel, elle, adj., sensuellement, adv. Wulpsch, zinnelijk, wellustig. || -, m. Wellusteling, m. Sentence, f. Spreuk, kernspreuk, zinspreuk, f. || (Jur.) Vonnis, n., uitspraak, f. Sentencieusement, adv. Vol spreuken, op spreukrijke wijze. Sentencieux, euse, adj. Spreukachtig, spreukrijk.
● Il a le sentiment de sa force, hij is zich van zijn kracht bewust.
|| Spreuklievend. || (fig.) Gemaakt, schoolmeesterachtig. Ton s-, gemaakt ernstige toon, m.
Sentène, f. Onderband, strengdraad, m.
Senteur, f. Aangename geur, m. Coussin de s-, reukkussentje, n. Pois de s-, welriekende erwt, f. Senti, e, adj. (Littér.) Diep gevoeld.
Sentier, m. Pad, n., voetweg, wegel, m.
Sentiment, m. Gevoel, n. || Aandoening, gemoedsbeweging, f., gevoel, n. S- d'honneur, eergevoel, n. Avoir des s-s, gevoel voor eer en eerlijkheid hebben. || Gevoelen, n., meening, f., oordeel, n. Sentimental, e, adj., -ment, adv. Gevoelig, sentimenteel. Sentimentalisme, m. Sentimentalismus, n., gemaakte gevoeligheid, f. Sentimentalité, f. Overgevoeligheid, f.
Sentine, f. (Mar.) Durk, m. || (fig.) Poel, m.
Sentinelle, f Schildwacht, m. Être en s-, op schildwacht staan. || (fig.) Relever q. de s-, iemand een scherp verwijt doen. Sentir, v.a. Voelen, gevoelen, gewaarworden. || Rieken, ruiken. S- le brûlé, verbrand rieken. S- le fût, naar 't vat smaken. || (fig.) Je ne puis le s-, ik kan hem niet uitstaan. S- le fagot, van ketterij verdacht worden. S- le sapin, in een kwaad vel steken. || (fig.) Er uitzien (als), het aanzien hebben (van). Cela sent son honnête homme, dat is een blijk van eerlijkheid. || Merken, voelen. S- son ignorance, zijne onkunde inzien. Je le sens venir, ik voel al waar hij heenwil. || -, v.n. et impers. Rieken, ruiken. S- mauvais, stinken. || Se s-, zich gevoelen, zich bevinden. Ne plus se s-, buiten zich zelven zijn. Se s- de qc., aan de gevolgen van iets lijden.
Seoir, v.n. et impers. Passen, voegen, betamen. || Staan, kleeden.
Sep, m. (Agric.) Ploeghoofd, n.
Sépale, m. (Bot.) Kelkblaadje, n.
Séparable, adj. 2 g. (Af)scheidbaar. Séparatif, ive, adj. Tot scheiding dienend. Séparation, f. Scheiding, afscheiding, f. Mur de s-, scheidsmuur, m. || Schutsel, beschot, n. || (Jur.) S- de corps, scheiding van tafel en bed. Séparatisme, m. Afscheiding f. van de gemeene leer. Séparatiste, adj. 2 g. Separatistisch. || -, m. Afgescheidene, m. Séparatoire, m. (Chim.) Scheivat, n. Séparé, ée, adj. Afzonderlijk, onderscheiden, verscheiden. Séparément, adv. Afzonderlijk. Séparer, v.a. (Af)scheiden, afzonderen. || Deelen, scheiden. || Se s-, scheiden, zich verdeelen. || Se s-, van elkander scheiden, uiteengaan.
Sépia, f. (H.n.) Inktvisch, m. || Sepia, f.
Seps, m. (H.n.) Slanghagedis, f.
Sept, adj. num. 2 g. Zeven. S- fois, zevenmaal. De s- sortes, zevenderhande, zevenderlei. || Zevende. Pie s-, Pius de Zevende. || -, m. Zeven, f. Septane, adj. f. Fièvre s-, zevendaagsche koorts, f. Septante, adj. num. 2 g. Zeventig. || Les s-, de zeventig overzetters m. pl. des Bijbels. Septantième, adj. 2 g. Zeventigste. Septembre, m. September, m., herfstmaand, f. Septembrisade, f. (Hist.) Vermoording f. der politieke gevangenen in September 1792. Septembriseur, m. Septembermoordenaar, m. Septénaire, adj. 2 g. Zeven bevattend. Nombre s-, zevental, n. ||-, m. Zevental n. jaren. Septennal, e, adj. Zevenjarig, zevenjaar- | |
| |
lijksch. Septennalité, f. Zevenjarige tijdsruimte, f. Septennat, m. Zevenjarige machtsduur, m. Septentrion, m. Het noorden, n. Septentrional, e, adj. Noordelijk, noordsch. Pôle s-, noordpool, f. Peuples s-aux, noordelingen, m. pl., noordervolkeren, n. pl.
Septicémie, f. (Méd.) Bloedvergiftiging, f.
Septidi, m. Zevende dag, septidi, m. Septième, adj. 2 g. Zevende. || -, m. S- (jour), zevende (dag), m. || (Arithm.) Zevende (deel), n. || -, f. (Jeu) Zevende, m. || Zevende (klas), f. Septièmement, adv. Ten zevende, in de zevende plaats.
Septier, m. v. Setier.
Septique, adj. 2 g. Verrotting bevorderend.
Septuagénaire, adj. 2 g. Zeventigjarig. || -, m. et f. Zeventiger, m., zeventigjarige vrouw, f. Septuagésime, f. Septuagesima, f., derde Zondag m. vóór de Vasten.
Septum, m. (Anat.) Scheidsel, n., scheidswand, f.
Septuor, m. Septet, n. Septuple, adj. 2 g. Zevenvoudig. || -, m. Zevenvoud, n. Septupler, v.a. Verzevenvoudigen.
Sépulcral, e, adj. Van het graf. Inscription s-e, grafschrift, n. Urne s-e, lijkbus, f. || Akelig, somber. Sépulcre, m. Graf, n., grafstede, f. Sépulture, f. Begraving, begrafenis, f. || Begraafplaats, grafstede, f.
Séquelle, f. (fam.) Aanhang, sleep, m., reeks, f. Séquence, f. (Jeu) Volgreeks f. van kaarten, roem, m. || Berijmd kerkgezang, n., sequens, f.
Séquestration, f. Beslagneming, beslaglegging, f. || Wederrechtelijke opsluiting, f. Séquestre, m. (Jur.) Beslag, n., verzekering, f. Dépositaire du s-, bewaarder, m. Mettre en s-, in bewaring stellen; (of) wederrechtelijk opsluiten. || Bewaarder m. van betwist goed. || In bewaring gegeven goed, n. || (Chir.) Afgestorven stuk n. been. Séquestrer, v.a. In beslag nemen. || Onwettig opsluiten. || (fig.) Afscheiden, afzonderen. || Wegmoffelen, verbergen. || Se s-, zich afzonderen.
Sérac, m. IJsnaald, f.
Séran, m. Hekel, m. Sérancer, v.a. Hekelen. Séranceur, euse, m. et f. Hekelaar, m., -ster, f. Sérançoir, m. Hekel, m.
Sérancolin, m. Agaatmarmer, n.
Séraphin, m. Seraf, serafijn, m. Séraphique, adj. 2 g. Serafijnsch, engelachtig. L'ordre s-, de Franciskanerorde, f.
Sérasquier, m. Seraskier, m.
Serbe, adj. 2 g Servisch. || -, m. et f. Serviër, m., Servische vrouw, f. || -, m. Het Servisch, n. Serbie, f. (Géogr.) Servië, n.
Serein, e, adj. Helder, klaar, licht, onbewolkt. || (fig.) Gerust, stil, kalm. Visage s-, helder, opgeruimd aangezicht, n. || (Méd.) Goutte s-e, zwarte staar, f.
Serein, m. Avonddauw, m. Sérénade, f. Avondmuziek, nachtmuziek, f.
Sérénissime, adj. 2 g. Doorluchtig. Sérénité, f. Helderheid, onbewolktheid, f. || (fig.) Rust, opgeruimdheid, f. || Doorluchtigheid, f.
Séreux, euse, adj. (Méd.) Waterachtig.
Serf, serve, adj. Dienstbaar, lijfeigen. || -, m. et f. Lijfeigene, dienstbare, m. et f.
● Le sermon sur la montagne, de bergrede. Être au septième ciel, in de wolken zijn.
Serfouette, f. Hak, f., krabber, m., houweeltje, n. Serfouetter, serfouir, v.a. Licht ophakken. Serfouissage, m. Het ophakken.
Serge, f. Sarge, serge, f. Sergé, m. Keper, m.
Sergent, m. Sergeant, onderofficier, m. S- major, sergeant-majoor, m. || Gerechtsdienaar, gerechtsbode, m. S- de ville, politieagent, m. || (Charp.) Klemhaak, m. || Hoeptang, f. Sergenterie, f. Gerechtsdienaarsambt, n.
Serger, m. Sergewever, m. Sergerie, f. Sergeweverij, f. Sergette, f. Dunne serge, f.
Sergot, m. (pop.) Klabak, m.
Séri(ci)cole, adj. 2 g. De zijdeteelt betreffend, zijdetelend. Séri(ci)culteur, m. Zijdeteler, m. Séri(ci)culture, f. Zijdeteelt, f.
Série, f. Rij, volgrij, (volg)reeks, f. || Afdeeling, f. || (Math.) Reeks, f.
Sérieusement, adv., sérieux, euse, adj. Ernstig, deftig. Visage s-, deftig gelaat, n. || Gewichtig, bedenkelijk, ernstig. || Waar, gemeend. oprecht, ongeveinsd. || -, m. Ernst, m., ernstigheid, f. Prendre dans le s-, als waar, als gemeend opnemen. || Prendre au s-, iets kwalijk (of) in ernst opnemen. || (Théât.) (Genre) s-, het ernstige, ernstig vak, n.
Serin, ine, m. et f. (H.n.) Sijsje, n. S- des Canaries, kanarievogel, m. || (pop.) Sul, domoor, m. Seriner, v.a. Met een vogelorgeltje voorspelen. || (fig.) Inpompen, altijd hetzelfde herhalen. Serinette, f. Vogelorgeltje, n. || Zanger m. (of) zangeres f. zonder gevoel.
Seringa, m. Sering, f., seringeboom, boerenjasmijn, m. Seringue, f. Spuit, f. || Klisteerspuit, f. || (fig.) Domoor, m. Seringuement, m. Bespuiting, inspuiting, f. Seringuer, v.a. Inspuiten, bespuiten.
Sérique, adj. 2 g. Van zijde komend.
Serment, m. Eed, m. Prêter s-, eenen eed doen (of) afleggen. Prendre q. à s-, den eed van iemand vorderen. || Vloek, m. Sermenté, ée, adj. v. Assermenté.
Sermon, m. Leerrede, preek, predikatie, f., sermoen, n. Sermonnaire, adj. Van de leerrede (of) het sermoen. || -, m. Kanselredenaar, m. || Preekenbundel, m. Sermonner, v.a. (fam.) Vermanen, de les lezen. Sermonneur, euse, m. et f. Vervelende zedepreker, leerredenaar, m., verdrietige zedepreekster, f.
Sérosité, f. Waterachtig vocht, n.
Serpe, f. Breed krom snoeimes, n., houwer, m. Fait à la s-, plomp gemaakt.
Serpent, m. Slang, f., serpent, n. S- à sonnettes, ratelslang. || (fig.) Langue de s-, lastertong, slangetong, f. || (Mus.) Slanghoorn, m., slangbazuin, f. Celui qui joue du s-, serpentblazer, serpentist, m. || (Astron.) Slang. Serpentaire, m. (Astron.) Slangendrager, m. || (H.n.) Slangenarend, m. || -, f. Drakenwortel, slangenwortel, m. Serpente, f. Wijfjesslang, f. || Slangenpapier, n. Serpenteau, m. Slangetje, n. || (Mil.) Voetzoeker, zwermer, m. || (Mar.) Zwichting, f. || (Hort.) Aflegger, m. Serpenter, v.n. Slingeren, kronkelen. Serpentin, e, adj. Slangvormig, slangachtig. Marbre s-, serpentijnmarmer, n. Ligne s-e, slangelijn, f. || -, m. (Chim.) Slang, f. || (Artill.) Veldslang, f. || Slangrol, f. || -, f. Serpentijnsteen, slangensteen, m. || Serpentijnmarmer, n. || Slangenkruid, n.
| |
| |
Serpette, f. Snoeimesje, n.
Serpigineux, euse, adj. (Méd.) Haarwormachtig; met haarworm behept.
Serpillière, f. Pakdoek, n. || Zonnedoek, n. || Grove voorschoot, n. || (H.n.) Molkrekel, m.
Serpillon, m. Snoeimesje, n.
Serpolet, m. Kwendel, wilde tijm, m.
Serrage, m. (Mar.) Wegering, f.
Serratile, adj. 2 g. (Méd.) Hard en ongelijk.
Serre, f. (Hort.) Broeikas, f. || (H.n.) Klauw, m. || Greep, m. Avoir la s- bonne, sterke handen hebben; (fig.) gierig zijn. || Persing, uitpersing, f. || (Monn.) Gietraam, n. Serré, ée, adj. Kort, ineengedrongen. Style s-, beknopte stijl, m. Tenir q. s-, iemand kort houden (of) intoomen. Raisonnement s-, bondige redeneering, f. || Bedrukt. Coeur s-, beklemd hart. || (fig.) Gierig. || (Méd.) Avoir le ventre s-, hardlijvig zijn. Pouls s-, gespannen pols, m. || -, adv. Zeer sterk, ferm, degelijk, terdege. Jouer s-, voorzichtig spelen. Raisonner s-, bondig redeneeren. Serrebosse, m. (Mar.) Rustlijn, f. Serre-ciseaux, m. Schaarhouder, m. Serre-feu, m. Vuurscherm, n. Serre-file, m. (Mil.) Rotsluiter, m. En s-, van achteren. || (Mar.) Achterste schip, n., heksluiter, m. Serre-frein, m. Remmer, m. Serrement, m. Klemming, drukking, nijping, f. S- de main, handdruk, m. S- de coeur, beklemming (of) benauwdheid f. des harten. Serrément, adv. (fig.) Bekrompen, karig. Serrepapiers, m. Papierkamer, papierkast, f. || Papierdrukker, m. Serre-nez, m. Neusprang, m. Serre-noeud, m. (Chir.) Verbandhouder, m. Serrer, v.a. Klemmen, drukken, prangen, knellen. S- une courroie, een riem aanhalen. S- q. dans ses bras, iemand in zijne armen sluiten. S- l'éperon, de sporen geven. || Sluiten, ineendringen, dicht bijeenzetten. S- un tissu, een weefsel dicht maken. S- les dents, de tanden
sluiten. S- les rangs, de gelederen opsluiten. S- les voiles, de zeilen innemen. S- le vent, aan den wind knijpen. || S- le mur, dicht langsheen den muur gaan. || Bergen, wegsluiten, wegleggen. S- des papiers, papieren wegsluiten. || (fig.) S-q. de près, iemand op de hielen zitten. S-les pouces, de duimschroeven aanleggen; tot bekentenis der waarheid dwingen. S- les noeuds de l'amitié, de vriendschapsbanden enger toehalen. S- un texte de près, eenen tekst zeer getrouw weergeven (of) woordelijk vertalen. || Se s-, dicht bijeenschuiven. || Se s-, zich snoeren (of) rijgen.
Serreté, ée, adj. Zaagvormig.
Serre-tête, m. Hoofdband, m.
Serrette, f. v. Sarrette.
Serron, m. Drogenkast, specerijkist, f.
Serrulé, ée, adj. (Bot.) Fijn getand.
Serrure, f. Slot, n. S- à ressort, springslot. S- à double tour, nachtslot. Serrurerie, f. Slotenmakerij, f. || Slotenmakerswerk, n. Serrurier, m. Slotenmaker, m.
Serte, f. Inzetting, f. Sertir, v.a. Inzetten. Sertissage, m. v. Serte. - Sertissure, f. Zetting, f.
Sertule, f. (Bot.) Bundeltje, n.
Sérum, m. Bloedwater, n., bloedwel, f. || Serum, n.
Servage, m. Lijfeigenschap, dienstbaarheid, f.
● Sa mémoire le sert bien, zijn geheugen laat hem niet in den steek.
Serval, m. (H.n.) Tijgerkat, f.
Servant, adj. m. Dienend, dienstdoend. Frères s-s, leekebroeders, m. pl. || -, m. Misdienaar, m. || (Artill.) Kanonnier, m. S-s, bediening, f. Servante, f. Dienstmeid, dienstmaagd, f. || (fig.) Dienares, f. || Bijtafeltje, n., tafelknecht, m. || (Impr.) Friskethouder, m. || Disselstut, m. Serveur, m. Tafelknecht, m. Serviabilité, f. Dienstvaardigheid, gedienstigheid, f., dienstbetoon, n. Serviable, adj. 2 g. Dienstvaardig, dienstwillig, gedienstig. Service, m. Dienst, m. À votre s-, tot uwen dienst. Rendre un s-, eenen dienst bewijzen. Se mettre au service de q., zich tot iemands beschikking stellen. || Bruikbaarheid, f. D'un bon s-, zeer bruikbaar. Hors de s-, onbruikbaar. || (Mil.) Dienst, krijgsdienst, m. || Kerkdienst, m. S- funèbre, lijkdienst, m., zielmis, f. || (Cuis.) Gerecht, n. Repas à quatre s-s, maaltijd van vier gerechten. || Bediening, f. || Stel tafelgoed (of) tafelgerief, servies, stel vaatwerk, n. || Tafellinnen, tafelgoed, n. || (Jeu) Kaats, f.
Servidon, m. Zeepziedersketel, m.
Serviette, f. Tafeldoek, m., servet, n. || Handdoek, m. || Lederen tasch, f. Servile, adj. 2 g. Slaafsch, dienstbaar. || (fig.) Laag, kruipend. || Slaafsch, letterlijk. Servilement, adv. Slaafs. Servilisme, m. Slaafschheid, f. Servilité, f. Laaghartigheid, slaafachtigheid, kruiperij, f., kruipend dienstbetoon, n. || Slaafsche nauwkeurigheid, f.
Sérvion, m. Zoutkruk, f.
Servir, v.n. Dienen, in dienst zijn. S- d'interprète, tot tolk dienen. S- à qc., dienstig (of) nuttig zijn (voor), strekken (tot). A quoi cela sert-il? waartoe dient dat? Que cela te serve d'exemple, spiegel n daaraan. S- de plastron, het mikpunt der spotternijen zijn. || (Prov.) Cela sert comme un emplâtre sur une jambe de bois, dat is boter tegen de galg. || (Cuis.) Opdienen, de tafel dekken. S- à boire à q., iemand inschenken. || -, v.a. Dienen, dienstbode zijn (bij). || (Cuis.) Bedienen. || Opdisschen, opdienen, opdragen. || (Comm.) Leveren, werken (voor). || Dienen, dienst doen (of) bewijzen, bijstaan. Ce livre m'a bien servi, dat boek is mij goed te pas gekomen. S- les passions, de driften begunstigen. || (Comm.) S- une rente, eene rente betalen. || (Jeu) S- la balle, den bal uitslaan. || Se s-, zich bedienen. Se s- de qc., zich van iets bedienen, iets gebruiken. Serviteur, m. Knecht, dienaar, dienstbode, m. Votre humble s-, uw onderdanige dienaar. || (iron.) Votre s-! morgen brengen! S- à la danse! ik dans niet meer! Servitude, f. Dienstbaarheid, slavernij, f. || Dwang, m., bedwang, n. || (Jur.) Servituut, f., last, dwangplicht, m.
Ses, pron. v. Son.
Sésame, m. (Bot.) Vlasdotter, f.
Séséli, m. (Bot.) Bergeppe, f., seselikruid, n.
Sesquialtère, adj. 2 g. Anderhalfvoudig. Sesquioxyde, m. Anderhalfvoudig oxyde, n.
Sesse, m. Hoosvat, n. || -, f. Tulbandlint, n.
Sessile, adj. 2 g. Stengelloos, aanzittend. Session, f. Zitting, f.; zittijd, m.
Sétacé, ée, séteux, euse, adj. Borstelig.
Setier, m. Mud, n., sester, sister, m.
Sétifère, adj. 2 g. Borsteldragend. || Zijde- | |
| |
spinnend. Sétiforme, adj. 2 g. Borstelachtig.
Séton, m. (Chir.) Drachtsnoer, n. || Kunstzweer, f.
Seuil, m. Dorpel, drempel, m. || Onderdorpel, m. || (fig.) Begin, n. Seuillet, m. Geschutpoortdorpel, m.
Seul, e, adj. Alleen, eenig. Cela va tout s-, dat gaat van zelf. Un s- Dieu, een eenige God, m. Une s-e fois, eene enkele maal, f. || La s-e pensée, het bloote denkbeeld. || -, m. Un s-, een enkele, m. Gouvernement d'un s-, alleenheerschappij, f. Seulement, adv. Alleen, alleenlijk, slechts, maar. || Zelfs. Il n'en a pas s- une idée, hij heeft er zelfs geen gedachte van. Seulet, ette, adj. Alleen.
Sève, f. Sap, plantensap, n. || Kracht, zeef, f. || Kruim, kracht, pit, f.
Sévère, adj. 2 g., -ment, adv. Hard, (ge)streng, scherp. Réprimande s-, scherp verwijt, n. || Ruw. || (Peint.) Ernstig, deftig. Sévérité, f. Strengheid, hardheid, f. || Deftigheid, f.
Séveux, euse, adj. (Bot.) Van het sap.
Sévices, m. pl. (Jur.) Mishandeling, f.
Séville, f. (Géogr.) Sevilla, n.
Sévir, v.n. Mishandelen. || Streng optreden (of) te werk gaan, te keer gaan. || Woeden.
Sevrage, m. Het spenen, n. Sevrer, v.a. Spenen. || (Bot.) Afzetten. || (fig.) Berooven. || Se s-, gespeend worden; (fig.) zich onthouden (van). Sevreuse, f. Speenster, f.
Sèvres, m. Porselein n. van Sèvres.
Sexagénaire, adj. 2 g. Zestigjarig. || -, m. et f. Zestiger, m.; zestigjarige vrouw, f. Sexagésimal, e, adj. Het getal 60 betreffend. Fraction s-e, breuk f. wier noemer eene macht van 60 is Sexagésime, f. Tweede Zondag m. vóór de Vasten, sexagesima, f. Sexangulaire, adj. 2 g., sexangulé, ée, adj. Zeshoekig. Sex-digitaire, adj. 2 g., sex-digital, e, adj. Zesvingerig. || -, m. et f. Zesvingerige, m. et f.
Sexe, m. Kunne, f., geslacht, n.
Sexennal, e, adj. Zesjarig, zesjaarlijksch. Sextane, adj. f. Fièvre s-, zesdaagsche koorts, f. Sextant, m. Sextant, m. || Zesde n. cirkel. Sexte, f. Sexte, f. || -, m. Zesde boek n. der decretalen. Sextidi, m. Zesde dag, sextidi, m. Sextil, e, adj. Zestig graden van elkaar verwijderd. Sextule, m. Zesde n. ons. Sextuor, m. (Mus.) Sextet, n. Sextuple, adj. 2 g. Zesvoudig. || -, m. Het zesvoudige, n. Sextupler, v.a. Zesmaal vermenigvuldigen.
Sexuel, elle, adj. Het geslacht betreffend. Parties s-lles, geslachtsdeelen, n. pl.
Seyant, e, adj. Wel passend.
Sgraffite, m. (Peint.) Gekrabd schilderwerk op natte kalk, sgraffito, n.
Shako, m. (Mil.) Schako, f.
Shelling, m. v. Schelling.
Shérif, m. Landrechter, sherif, m.
Si, m. (Mus.) B, si, f.
Si, conj. Indien, ingeval, zoo, als. Nous viendrons, s'il fait beau, wij zullen komen, indien het schoon weer is. || Of. Je demande s'il vient, ik vraag of hij komt. || Si ce n'est, behalve, uitgezonderd. Si tant est, als het waar is. || Vous savez si je vous aime, ge weet hoezeer ik u bemin. || -, adv. Zoo. Elle est si petite, zij is zoo
● Mon siège est fait! De raad komt te laat! Quitter le siècle, aan de wereld verzaken.
klein. || Hoe, hoe zeer. Si grand qu'il soit, hoe groot hij ook zij. Si bien que, zoodanig, dat, zoodat. || Ja. Si fait, ja wel, ja toch. Je dis que si, ik zeg van ja. || -, m. Als, n.
Sialagogue, adj. 2 g. Speekselafscheidend || -, m. Speekselafscheidend middel, n. Sialisme, m. Speekselvloed, kwijlvloed, m.
Siamois, e, adj. Siameesch. || -, m. et f. Siamees, m., Siameesche (vrouw), f. Siamoise, f. (Comm.) Katoenzijde, f.
Sibilant, e, adj. Fluitend, schuifelend.
Sibylle, f. Waarzegster, sibylle, f. || (fig.) Oude heks, f. Sibyllin, e, adj. Sibyllijnsch. || Geheimzinnig.
Sicaire, m. Gehuurde moordenaar, m.
Siccatif, ive, adj. Opdrogend. || -, m. Droogmiddel, n. Siccité, f. Droogheid, droogte, f.
Sicile, f. (Géogr.) Sicilië, n. Sicilien, enne, adj. Siciliaansch. || -, m. et f. Siciliaan, m., Siciliaansche (vrouw), f.
Sicilique, m. Kwart n. ons.
Sicle, m. (Bib.) Sikkel, m.
Sidéral, e, adj. De sterren betreffend. Jour s-, sterredag, m.
Sidérite, f. IJzerspaath, n. || Moeraserts, n. Sidérographie, f. Staalgraveerkunst, f. Sidérotechnie, sidérurgie, f. Kunst f. der ijzerbearbeiding. Sidérurgique, adj. 2 g. Van de ijzerbewerking.
Siècle, m. Eeuw, f. || Tijd, m., tijdsruimte, f. || Les gens du s-, de wereldlingen, m. pl.
Siège, m. Stoel, zetel, m. S- (d'un cocher), bok, m. || (fig.) Zetel, m., middelpunt, n. || (Jur.) Gerechtshof, gerecht, n.; (fig.) rechters, m. pl. || Stoel, m., bisdom, n. Le saint-s-, de heilige Stoel. || Hoofdstad, f., zetel, m. || (Mil.) Belegering, f., beleg, n. Lever le s-, het beleg opbreken; (fig.) er van doortrekken. Siéger, v.n. Zitting houden, zetelen. || Den stoel bekleeden. || (fig.) Le mal siège là, daar zit het kwaad.
Sien, sienne, adj. poss. de la 3e pers. Zijn, zijne; haar, hare. Un s- ami, een zijner (of) harer vrienden. || -, pron. poss. De zijne, het zijne; de hare, het hare. || -, m. Het zijne, het hare, zijn goed, haar goed, n. || Les s-s, zijne (of) hare nabestaanden, zijne (of) hare vrienden. || Faire des siennes, buitensporigheden begaan.
Sienne, f. (Géogr.) Siënna, n.
Sieste, f. Middagslaap, m., dutje, n.
Sieur, m. Heer, m.
Sifflable, adj. 2 g. Uitfluitenswaardig. Sifflant, e, adj. Fluitend, sissend. || Piepend. || -, f. Sisklank, m. Sifflement, m. Het fluiten, gefluit, n. || Gesis, geschuifel, n. Siffler, v.n. Fluiten. Le serpent siffle, de slang sist (of) schuifelt. La flèche, la balle siffle, de pijl, de kogel snort. La poitrine siffle, de borst piept. || -, v.a. Fluiten. S- un oiseau, eenen vogel voorfluiten. || (fam.) S- q., iemand wel zijne les voorzeggen. || Ineens uitdrinken. S- la linotte, te diep in het glas kijken. || (Théât.) Uitfluiten. Sifflet, m. Fluitje, n. Coup de s-, gefluit, n. Donner un coup de s-, een gefluit laten hooren. || (Théât.) Uitfluiting, f. || Keel, f. Couper à q. le s-, iemand de keel afsnijden; (fig.) iemand den mond snoeren. || S-s, uitfluiting, f. Siffleur, euse, m. et f. Fluiter, uitfluiter, m.; (uit)fluitster, f. || -, m.
| |
| |
(H.n.) Fluiteend, f. || -, adj. Fluitend. || (Vétér.) Dampig. Siffloter, v.n. Gedurig fluiten.
Sigillaire, adj. 2 g. De zegels betreffende. Sigillé, ée, adj. Verzegeld. Terre s-e, zegelaarde, f. Sigillographie, f. Zegelbeschrijving, f.
Sigisbée, m. Vrouwenbegeleider, m.
Sigle, m. Afkortingsteeken, n.
Signal, m. Waarschuwingsteeken, sein, signaal, n. S- du jour, dagsein. || Teeken, n. Signalé, ée, adj. Merkwaardig, uitstekend. Signalement, m. Nauwkeurige persoonsbeschrijving, f., signalement, n. Feuille de s-, gedragslijst, f. Signaler, v.a. De aandacht op iets vestigen. || Seinen, door teekens bericht geven, kennis geven (van). || Iemands persoon beschrijven, signalement geven. || Kenmerken, doen uitkomen, aan den dag leggen. || (fig.) Se s-, zich onderscheiden, uitmunten, uitblinken. Signalétique, adj. 2 g. Een signalement bevattend. Signataire, m. et f. Onderteekenaar, m.; -ster, f. Signature, f. Handteekening, f. || Onderteekening, f. || (Impr.) Bladbeteekening, f. Signe, m. Merk, (ken)teeken, n. || Wenk, m. S- de téte, wenk m. met het hoofd. || Faire le s- de la croix, het teeken des kruizes maken. || Wonder, n. || Les douze s-s du zodiaque, de twaalf teekenen des dierenriems. Signer, v.a. Teekenen, onderteekenen. S- son nom, zijnen naam schrijven. || Stempelen, merken. || Se s-, een kruisje maken. Signet, m. Bladteeken, lintje, n. Signifiant, e, adj. Beteekenend, beduidend. Significatif, ive, adj. Veelbeduidend, nadrukkelijk, krachtig, zinrijk. Signification, f. Beduidenis, beteekenis, f., zin, m. || (Jur.) Gerechtelijke aanzegging, beteekening, f. Signifier, v.a. Bedieden, beteekenen, beduiden. || Te kennen (of) te verstaan geven, verklaren. || (Jur.) Beteekenen, aanzeggen.
Siguette, f. (Vétér.) Kaptoom, m.
Sil, m. (Min.) Roodaarde, okeraarde, f.
Silence, m. (Stil)zwijgen, n., stilzwijgendheid, f. Passer sous s-, stilzwijgend voorbijgaan. || Stilte, f. S-! stil! zwijg! En s-, heimelijk. Faire s-, zwijgen. || (Mus.) Rustpunt, n. Silencieusement, adv., silencieux, euse, adj. Stilzwijgend. || Stil.
Silène, m. (Myth.) Sileen, veldgod, m.
Silésie, f. (Géogr.) Silezië, n. Silésien, enne, adj. Sileziër, m., Silezische (vrouw), f.
Silex, m. (Min.) Kei, m. || Vuursteen, m.
Sil(h)ouette, f. Schaduwomtrek, m., schaduwteekening, f. || Schaduwbeeld, n. Silhouetter, v.a. Een schaduwbeeld maken. || Se s-, een schaduwbeeld vertoonen, zich afteekenen.
Silicate, m. Kiezelzuur zout, n. Silice, f. Kiezelaarde, f. Siliceux, euse, adj. Kiezelachtig. Silicique, adj. Acide s-, kiezelzuur, n.
Silicule, f. Peultje, dopje, n. Siliculeux, euse, adj. Peuldragend, dopdragend. Silique, f. Peul, schil. f., dop, m. Siliqueux, euse, adj. v. Siliculeux.
Sillage, m. (Mar.) Kielwater, zog, n. || Vaartsnelheid, f. || (Min.) Verlengingsader, f.
Sille, m. (Poét.) Spotdicht, hekeldicht, n.
Siller, v.n. (Mar.) De golven doorklieven.
Siller, v.a. (Chass.) De oogen toenaaien.
Sillet, m. (Mus.) Kam, m.
Sillomètre, m. (Mar.) Vaartmeter, m. Sil-
● Réduire quelqu'un au silence, iemand den mond snoeren.
lon, m. Voor, ploegvoor, f. || (fig.) S- de lumière, lichtstraal, m., lichtspoor, n. || S-s, rimpels, m. pl. || (Poés.) S-s, akkers, m. pl. Sillonné, ée, adj. Gegroefd, doorploegd. Sillonner, v.a. Voren maken (of) trekken. || (fig.) Doorklieven. || (fig.) Rimpelen.
Silo, m. Korengroef, f.
Silure, m. (H.n.) Meerval, m.
Silurien, enne, adj. (Min.) Silurisch.
Silves, f. pl. (Littér.) Mengelingen, f. pl. Silviculteur, m. Boschkweeker, m. Silviculture, f. Boschbouw, m.
Simagrée, f. (fam.) Aperij, gekheid, f. || Gemaakte manieren f. pl. (of) gebaren, n. pl.
Simarouba, m. Bitterhoutboom, m.
Simarre, f. Samaar, f.
Simbleau, m. Cirkelsnoer, n. Simblot, m. (Tiss.) Scheergaren, n.
Simiens, m. pl. Apensoorten, f. pl. Simiesque, adj. 2 g. Aapachtig.
Similaire, adj. 2 g. Gelijkaardig, gelijksoortig. Similitude, f. Gelijkheid, overeenkomst, f. || (Rhét.) Gelijkenis, vergelijking, f. Similor, m. Kopergoud, schijngoud, n.
Simoniaque, adj. 2 g. Simonisch, woekerachtig. || -, m. Simonist, m. Simonie, f. Simonie, f., woeker m. met heilige zaken.
Simple, adj. 2 g. Enkel, niet samengesteld. || Enkelvoudig. Corps s-s, enkelvoudige lichamen, n. pl. || Eenig. La s- pensée, de bloote gedachte. Une s- couverture, niets dan eene deken. || Gewoon, nederig, eenvoudig, ongekunsteld. S- soldat, gemeen soldaat, m. S- prétre, eenvoudig priester, m. || Eenvoudig, natuurlijk. C'est tout s-, dat spreekt van zelf. || Eenvoudig, oprecht, argeloos. || (iron.) Onnoozel, dom, lichtgeloovig. || Donation pure et s-, onvoorwaardelijke schenking, f. || -, m. Het eenvoudige, n. || (Mus.) Eenvoudig thema, n. || (Bot.) S-s, geneeskruiden, n. pl. Simplement, adv. Enkel, alleenlijk, bloot. || Eenvoudig, natuurlijk, ronduit. Simplesse, f. Eenvoudigheid, f. Simplicité, f. Eenvoudigheid, ongekunsteldheid, oprechtheid, f. || Onnoozelheid, f. Simplifiable, adj. 2 g. Vereenvoudigbaar. Simplification, f. Vereenvoudiging, f. Simplifier, v.a. Vereenvoudigen. || Se s-, eenvoudiger worden. Simpliste, adj. 2 g. Naar eenvoud strevend, al te eenvoudig.
Simulacre, m. Beeld, n., afbeelding, f. || Afgodsbeeld, n. || Hersenschim, f., schijnbeeld, n., schijn, m. S- de combat, schijngevecht, n. Simulateur, trice, m. et f. Veinzer, m., -es, f. Simulation, f. Veinzerij, verzwijging, f. Simuler, v.a. Veinzen, voorwenden. Paix simulée, schijnvrede, m.
Simultané, ée, adj. Gelijktijdig. Simultanéité, f. Gelijktijdigheid, f. Simultanément, adv. Gelijktijdig.
Sinapisé, ée, adj. Met mosterdzaad bestrooid (of) gemengd. Sinapiser, v.a. Met mosterdzaad vermengen (of) bestrooien. Sinapisme, m. Mosterdpleister, f.
Sincére, adj. 2 g., -ment, adv. Ongeveinsd, oprecht, rondborstig. Sincérité, f. Ongeveinsdheid, oprechtheid, openhartigheid, f.
Sincipital, e, adj. Tot het voorste deel des hoofds behoorend. Sinciput, m. Kruin, f.
| |
| |
Sindon, m. (Chir.) Plukselwiek, f. || Zweetdoek, lijkdoek, m.
Sinécure, f. Werkloos baantje, n. || (fam.) Luiaardspost, m.
Singe, m. Aap, m. || (Prov.) Payer en monnaie de s-, zijnen schuldeischer uitlachen. || (fig.) Naäper, m. || (Peint.) Teekenaap, m. Singer, v.a. (fam.) Naäpen. || Se s-, elkander naäpen. Singerie, f. Apenspel, n., apenstreek, m. || Naäperij, f. Singeur, singeresse, adj. Naäpend. || -, m. et f. Naäper, m., naäapster, f.
Singulariser, v.a. Een eigenaardig karakter geven. || Se s-, zich door eigenaardigheden onderscheiden. Singularité, f. Wonderlijkheid, zonderlingheid, f. || Wonderlijke wijze f. van doen (of) spreken. Singulier, ère, adj. Bijzonder, zonderling. || (Gramm.) Enkelvoudig. || Zeldzaam, uitmuntend, uitstekend. || Vreemd, grillig, raar. || -, m. (Gramm.) Enkelvoud, n. Singulièrement, adv. Veel, zeer. || Bijzonderlijk, vooral. || Wonderlijk, grillig.
Singultueux, euse, adj. (Méd.) Snikkend.
Sinistre, adj. 2 g., -ment, adv. Heilloos, rampspoedig. || Verderfelijk. || Onheilspellend. || Kwaad, boos. || -, m. Onheil, ongeluk, n., ramp, f. || Schade, f. Sinistré, m. Die schade geleden heeft, die door eene ramp getroffen is geworden.
Sinologie, f. Studie f. van het Chineesch. Sinologue, m. Kenner m. van het Chineesch.
Sinon, conj. Of wel, zoo niet, anders, of, anderszins. S- que, tenzij, behalve dat.
Sinople, m. (Blas.) Groene kleur, f. || (Min.) IJzerkiezel, n.
Sinué, ée, adj. Bochtig. Sinueux, euse, adj. Bochtig, krom, golvend, kronkelend. Sinuosité, f. Bocht, kromming, golving, kronkeling, f. Sinus, m. (Math.) Hoekpuntslijn, f., sinus, m. || (Chir.) Etterzak, m. || (Anat.) Holte, f.
Sion, m. (Géogr.) Sitten, n.
Siphon, m. Hevel, m. || (Mar.) Waterhoos, f. || Spuitflesch, f. || Duikerpijp, f. Siphon(n)er, v.a. Met een hevel opzuigen. || Met spuitwater mengelen.
Sire, m. Sire, m. || (fam.) Pauvre s-, arme man, arme drommel, m. || Heer, m.
Sirène, f. (Myth.) Meermin, f. || Verleidster, f. || (Mar.) Misthoorn, m. || (Phys.) Trillingmeter, m. Sirénien, enne, adj. Bekorend.
Sirius, m. (Astron.) Hondster, f., sirius, m.
Siroc(o), m. Zuidoostenwind, m.
Sirop, m. Siroop, stroop, f. Siroper, v.a. Met stroop vermengen. Siroter, v.n. et v.a. Lepp(er)en.
Sirtes, f. pl. (Mar.) Zandbanken, f. pl.
Sirupeux, euse, adj. Siroopachtig.
Sirvente, f. (Lift.) Spotlied, n.
Sis, e, adj. Gelegen.
Sismique, adj. 2 g. De aardbevingen betreffend. Sismographe, m. Aardbevingsmeter, m.
Sison, m. (Bot.) Steeneppe, f.
Sisymbre, m. (Bot.) Raket, f.
Site, m. Gezicht, landschap, n. || Ligging, f.
Sitôt, adv. v. Tôt.
Sittelle, f. (H.n.) Blauwspecht, m.
Situation, f. Ligging, gesteldheid, f., stand, m. || Houding, f. || (fig.) Gesteltenis, gesteld-
● Pas de sitôt, nog zoo spoedig niet. Monnaie de singe, apengrimassen.
heid, f., toestand, m. S- de la caisse, staat m. der kas. || (Litt.) Treffend oogenblik, n. Vers de s-, passend vers, n. || Être (bien) en situation, op het gepaste oogenblik komen, van pas komen. Situer, v.a. Stellen, plaatsen. Bien situé, welgelegen. Être situé, liggen. || (Litt.) In zijne omgeving plaatsen.
Six, adj. numér. 2 g. Zes. S- fois, zesmaal. Nous sommes six, wij zijn met ons (ge)zessen. || Charles s-, Karel de Zesde. || -, m. Un s-, eene zes, f. Le s- du mois, de zesde der maand. Sixain, m. Zesregelig dichtstukje, n. || (Comm.) Pakje n. van zes duizend spelden. Sixaine, f. Half dozijn, zestal, n. Sixième, adj. numér. 2 g. Zesde. En s- lieu, ten zesde. || -, m. Zesde, m. || Zesde (deel), n. || -, f. Zesde klas, f. || (Jeu) Zesde, m. Sixièmement, adv. Ten zesde, in de zesde plaats. Sixte, f. (Mus.) Sexte, zes, f.
Sizerin, m. (H.n.) Vlasvink, m.
Sizette, f. Kaartenspel n. met zessen.
Slabre, m. (Mar.) Buis, haringschuit, f.
Slave, adj. 2 g. Slavisch. || -, m. Het Slavisch, n. Slaves, m. pl. Slaven, m. pl.
Sleswig, m. (Géogr.) Sleeswijk, n.
Sloop, m. (Mar.) Sloep, f.
Smala(h), f. Tentenkamp, n. || (fam.) Huishouden, n.
Smalt, m. (Chim.) Smalt, f., smeltblauw, n.
Smaragdin, e, adj. Smaragdgroen. Smaragdite, f. Smaraagdspaath, n.
Smilax, m. v. Salsepareille.
Smille, f. Bikhamer, m. Smiller, v.a. Bikken, afbikken.
Smyrne, m. (Géogr.) Smyrna, n.
Sobre, adj. 2 g., -ment, adv. Sober, matig. || (fig.) Bedaard, bescheiden, matig, omzichtig. S- de louanges, karig met loftuitingen. Sobriété, f. Matigheid, soberheid, f. || (fig.) Bezonnenheid, spaarzaamheid, karigheid, f., eenvoud, m.
Sobriquet, m. Toenaam, schimpnaam, m.
Soc, m. Ploegijzer, n., ploegschaar, f.
Sociabilité, f. Gezelligheid, f. Sociable, adj. 2 g., -ment, adv. Gezellig. Social, e, adj. Maatschappelijk, gezelschappelijk, sociaal. || (Comm.) Raison s-e, handelsfirma, f. Socialement, adv. Uit een maatschappelijk oogpunt. Socialiser, v.a. Tot maatschappelijk gemeengoed maken. Socialisme, m. Socialisme, n. Socialiste, adj. 2 g. Socialistisch. || -, m. Socialist, m. Sociétaire, m. et f. Lid, medelid, n. || Aandeelhouder, m. Société, f. Maatschappij, samenleving, f. La haute s-, de groote wereld, f. || Maatschappij, vereeniging, f., genootschap, n. S- littéraire, letterkundig genootschap. || Omgang, m., gezelschap, n. Faire sa s- de q., met iemand verkeeren. Vivre en s-, in gezelschap leven. || Gezelligheid, f. Il n'y a pas de s- ici, hier is geen gezelschappelijk leven (of) geen gezellig verkeer. || (Comm.) Vennootschap, f. Sociologie, f. Ontwikkelingsleer f. der maatschappij. Sociologique, adj. 2 g. Sociologisch.
Socle, m. Vierkant voetstuk, n.
Socque, m. Houten schoeisel, n. || Lage schoen, m. || Overschoen, m.
Soda, m. Sodawater, n.
Soda, m. (Méd.) Maagbranding, f.
| |
| |
Sodium, m. Natrium, n.
Soeur, f. Zuster, f. S- consanguine, stiefzuster, zuster van vaders zijde. S- utérine, halve zuster, zuster van moeders zijde. S- germaine, volle zuster. S- de lait, zoogzuster. S-s jumelles, tweelingszusters. || (fig.) Les neuf s-s, de negen zanggodinnen, f. pl. || Non, kloosterzuster, f. Soeurette, f. (fam.) Zusje, n.
Sofa, m. Rustbank, f. || Sofa, f.
Soffite, m. (Archit.) Vakzoldering, f.
Soi, pron. pers. de la 3e pers. 2 g. Zich. Revenir à soi, tot zich zelven (of) tot bezinning komen. N'être plus à s-, het verstand verloren hebben. De s-, van (of) uit zich zelven. En s-, in zich zelven. Cela va de soi, dat spreekt van zelf. Être à s-, zijn eigen meester zijn. Chez s-, te huis, in zijn huis. Un chez-soi, een eigen haard, m. À part s-, voor zich alleen. Soi-disant, adj. invar. Gewaand, vermeend, zoogenaamd.
Soie, f. Zijde, f. De s-, zijden. S- folle, vlokzijde. || S-s de cochon, varkensborstels, m. pl. S-s, zacht en lang haar, n. || S- (d'un couteau), angel, m. || (Vétér.) Pestbuil (of) hoefkloof, f. || (H.n.) S- de mer, draadworm, m. || (Bot.) Borstel, haarvezel, m. Soierie, f. Zijde, zijdestof, f. || Zijdefabriek, f. || Zijdehandel, m.
Soif, f. Dorst, m. || (fig.) Dorst, m., vurig verlangen, n., hevige begeerte, f. Soiffard, m. (pop.) Zuiper, m.
Soigner, v.a. Verzorgen, oppassen, zorg dragen (voor), zorgen (voor). S- un malade, een zieke oppassen (of) geneeskundig behandelen. || S- le style, den stijl polijsten. || Se s-, voor zijne gezondheid zorgen. Soigneusement, adv., soigneux, euse, adj. Oplettend, zorgvuldig, zorgzaam. S- de qc., bezorgd voor iets. Soin, m. Oplettendheid, zorg, zorgvuldigheid, f. Avoir s- de, zorg dragen (voor). || S-s (ou) petits s-s, voorkomendheid, oplettendheid, f. Rendre ses s-s à q., iemand vlijtig bezoeken en zijn hof maken. || (Méd.) S-s, geneeskundige behandeling, verpleging, f. || Last, kommer, m., zorg, f.
Soir, m. Avond, avondtijd, m. Prière du s-, avondgebed, n. Bon s-! goeden avond! Soirée, f. Avondstond, avond, m. || Avondbijeenkomst, avondpartij, f. S- dansante, dansavond.
Soit, conj. Hetzij... of. || Goed! het zij zoo! Ainsi s-il! het zij zoo! amen! || Gesteld, ondersteld. || Tant s- peu, een beetje.
Soixantaine, f. Zestigtal, n. || Zestig jaar, n. pl. Soixante, adj. numér. 2 g. Zestig. || Zestigste. Soixante-dix, adj. numér. 2 g. Zeventig. || Zeventigste. Soixante-dixième, adj. numér. 2 g. Zeventigste. Soixanter, v.n. (Jeu) Zestig maken. || -, v.a. (Agric.) Tot op 60o verwarmen. Soixantième, adj. numér. 2 g. Zestigste. || -, m. Zestigste (deel), n.
Sol, m. Grond, bodem, m. || Bouwgrond, m.
Sol, m. (Mus.) Sol, G, f.
Sol, m. (Monn.) Stuiver, m.
Solaire, adj. 2 g. Van de zon. Cadran s-, zonnewijzer, m. Fleur s-, dagbloem, f.
Solamire, f. (Comm.) Zeefdoek, n.
Solandre, f. Kloof f. in de kniekeel.
Solanées, f. pl. Nachtschadeplanten, f. pl. Solanum, m. (Bot.) Nachtschade, f.
Solbatu, e, adj. (Vét.) Aan de vleeschzool gekwetst. Solbature, f. Vleeschzoolkwetsing, f.
● Être aux petits soins avec quelqu'un, uiterst voorkomend voor iemand zijn.
Soldanelle, f. (Bot.) Zeewinde, f.
Soldat, m. Soldaat, krijgsman, m. Simple s-, gemeen soldaat. || -, adj. Soldaatachtig. Soldatesque, f. Soldaterij, woeste soldatenbende, f. || -, adj. 2 g. Soldaatachtig. Solde, f. Soldij, f. S- de réforme, wachtgeld, n. Solde, m. Slot van rekening, saldo, n. || Overschot, n., waar f. die tegen verminderden prijs verkocht wordt. Solder, v.a. Bezoldigen, soldij betalen. Solder, v.a. (Comm.) Afbetalen, vereffenen, sluiten. || Se s-, vereffend worden, sluiten.
Sole, f. (Agric.) Slag, m., zaaiverdeeling, f. || (Anat.) Voetzool, f. || (H.n.) Tong, f. || (Mar.) Bodem, m. || (Charp.) Zool, f., dorpel, m. Soléaire, adj. 2 g. Muscle s-, voetzoolspier, onderste kuitspier, f.
Solécisme, m. Taalfout f. tegen de woordvoeging. || (fig.) Misslag, bok, m.
Soleil, m. Zon, f. Lumière du s-, zonnelicht, n. Coup de s-, zonnesteek, m. Entre deux s-s, tusschen den op- en ondergang der zon. Il fait du s-, de zon schijnt. Lever du s-, zonsopgang, m. Au s-, in den zonneschijn. || (Bib.) S- de justice, God. || (Bot.) Zonnebloem, f. || Remonstrantie, f. || (Artill.) Vuurrad, n. || (H.n.) S- marin, zeezon.
Solen, m. (H.n.) Messcheede, f. Solénite, f. Versteende messcheede, f.
Solennel, elle, adj., solennellement, adv. Plechtig, feestelijk, luisterrijk. || Plechtig, deftig. || In den vereischten vorm opgemaakt. Solennisation, f. Plechtige viering, f. Solenniser, v.a. Plechtig vieren. Solennité, f. Plechtigheid, groote staatsie, f. || Rechtsformaliteiten, f. pl.
Solénoïde, m. (Phys.) Spiraaldraad, m.
Soleure, f. (Géogr.) Solothurn, n.
Solfatare, m. Zwavelgroeve, f.
Solfège, m. (Mus.) Muziekboek, n. || Het op noten zingen, zangoefeningen, f. pl. Solfier, v.a. Op noten zingen, solfieeren.
Solidaire, adj. 2 g. (Jur.) Hoofdelijk verplichtend. || Hoofdelijk (of) wederzijds verplicht, elk voor het geheel aansprakelijk, solidair. Solidairement, adv. Hoofdelijk, elk voor het geheel, wederzijds. Solidariser, v.a. Solidair maken, wederzijds aansprakelijk maken. || Verbinden. || Se s-, zich hoofdelijk verbinden. Solidarité, f. Wederzijdsche verbintenis, f. || (Jur.) Wederzijdsche aansprakelijkheid, f. Solide, adj. 2 g., -ment, adv. Vast, dicht. || Hecht, stevig, hard, sterk, duurzaam, echt. Jugement s-, gezond oordeel, n. Savoir s-, grondige kennis, f. || -, m. Het vaste, n. || Vaste grond, m. || (Phys.) Vast lichaam, n. || (Géom.) Lichaam, n. || (fig.) Het nuttige, stevige (of) duurzame, n. Solidification, f. Vastwording, vastmaking, f. Solidifier, v.a. Vastmaken. || Se s-, vast worden. Solidité, f. Vastheid, dichtheid, hechtheid, stevigheid, bestendigheid, f. || (fig.) Grondigheid, degelijkheid, vertrouwbaarheid, f.
Soliloque, m. Alleenspraak, f.
Solin, m. Ruimte f. tusschen twee pannen (of) ribben. || Metselwerk n. in de tusschenruimten der balken. || Pleisterbestrijking, f. || Looden slab, f.
Solipède, adj. 2 g. (H.n.) Eenhoevig. || -, m. Eenhoevig dier, n.
| |
| |
Soliste, m. (Mus.) Solospeler, solozanger, m. Solitaire, adj. 2 g. Eenzaam, afgezonderd. Vie s-, eenzaam leven, n. || (Méd.) Ver s-, lintworm, m. || -, m. Kluizenaar, heremiet, m. || (Jeu) Plnnetjestafel, f., melancholiespel, n. || (H.n.) Oud everzwijn, n. || Alleen gevatte diamant, m. Solitairement, adv. Eenzaam, alleen, als een kluizenaar. Solitude, f. Eenzaamheid, f. || Woestijn, woestenij, f.
Solivage, m. Getal n. uit een boom gezaagde balken. Solive, f. Dekbalk, vloerbalk, m., rib(be), f. Soliveau, m. Balkje, n., keper, f. || (fig.) Onbruikbaar mensch, m. Solivure, f. Balken, m. pl.
Sollicitation, f. Verzoek, aanzoek, n. || Aandringing, f. || Aanbeveling, f. Solliciter, v.a. Aansporen, aanzetten. || S- un cheval, een paard aandrijven. S- l'attention, de aandacht wekken (of) trekken. || Invloed oefenen, opwekken. || S- un procès, een proces trachten te bevorderen. S- les juges, de rechters gunstig stemmen. || Aanzoeken, aanhouden, aandringen (om). Solliciteur, euse, m. et f. Aanzoeker, sollicitant, m., aanzoekster, f. || Rechtsverzorger, procesbevorderaar, m. Sollicitude, f. Bezorgdheid, f. || Zorg, f.
Solo, m. Alleenspel, n., alleenzang, m. || Solospeler, solozanger, m.
Solstice, m. Zonnestilstand, m. Solsticial, e, adj. 2 g. Van de zonnestilstanden
Solubilité, f. Oplosbaarheid, ontbindbaarheid, f. Soluble, adj. 2 g. Oplosbaar, ontbindbaar. Solution, f. Oplossing, ontknooping, f. || (Chim.) Ontbinding, oplossing, f. || Scheiding, f. S- de continuité, gaping, f. Solvabilité, f. Betaalvermogen, n., solventie, f. Solvable, adj. 2 g. In staat om te betalen, solvent.
Somatologie, f. Lichaamsleer, f. Somatose, f. Versterkend poeier, n.
Sombre, adj. 2 g. Niet helder, duister, donker. Temps s-, betrokken lucht, f. || (fig.) Treurig, droevig, droefgeestig, somber, zwaarmoedig. Sombrer, v.a. (Mus) Dempen.
Sombrer, v.n. (Mar.) Omslaan en zinken, kenteren, kapseizen. || Te gronde gaan.
Sombrer, v.a. (Agric.) (Den wijngaardbouw) aanvangen. || Voor 't eerst omploegen.
Sommaire, adj. 2 g., -ment, adv. Bondig, kort, beknopt. || (Jur.) Summier. || -, m. Kort begrip, n., korte inhoud, m.
Sommation, f. Gerechtelijke aanmaning, opeisching, f. S- respectueuse, notarieële aanvraag f. om toestemming tot een huwelijk. || Aanmaningsbriefje, n., maanbrief, m.
Sommation, f. (Math.) Samenstelling van verscheidene termen, sommeering, f. Somme, f. Som, geldsom, f. || (Math.) Som, f., bedrag, n. || (Prov.) Tout fait s-, vele kleintjes maken een groot. || Kort begrip, n., korte inhoud, m. || En s-, s- toute, ten slotte, in één woord.
Somme, f. Béte de s-, lastdier, n.
Sommé, ée, adj. (Blas.) Bekroond, boven versierd met. || Vol uitgegroeid.
Somme, m. Slaap, m. Léger s-, dutje, n. Tout d'un s-, zonder wakker te worden. Sommeil, m. Slaap, m., slaperigheid, f. J'ai s-, ik heb vaak, ik ben slaperig. Sommeiller, v.n. Sluimeren, dutten, slapen. || (fig.) Zich vergissen.
● Il tombe de sommeil, hij valt van vermoeienis in slaap.
Sommelier, ère, m. et f. Spijsmeester, bottelier, keldermeester, m.; bottelierster, spijsverzorgster, f. || (Mar.) Hofmeester, m. Sommellerie, f. Keldermeesterschap, bottelierschap, n. || Spijskelder, m., bottelarij, f. || Bewaarplaats f. voor tafelgerief.
Sommer, v.a. (Math.) Optellen.
Sommer, v.a. Dagvaarden, opeischen, aanmanen. || Verlangen (of) eischen dat...
Sommet, m. Kruin, spits, f., top, m., toppunt, n. S- (de la tête), kruin, f. || (Poét.) Le double s-, de Parnas, zangberg, m. || (Bot.) Stofkolfje, n.
Sommier, m. (Comm.) Hoofdregister, n.
Sommier, m. Lastpaard, vrachtpaard, n. || S- de crin, paardenharen matras, f. || (Charp.) Draagbalk, schoorbalk, m. || Draagsteen, m. || Sluitreep, m. || S- d'orgue, orgelkist, f.
Sommité, f. Kruin, spits, f., toppunt, n. || Hoofdpunt, n. || (fig.) S-s, aanzienlijksten, m. pl.
Somnambule, m. et f. Slaapwandelaar, m.; -ster, f. || -, adj. 2 g. Slaapwandelend. Somnambulisme, m. Het slaapwandelen, n. S- magnétique, magnetische slaap, m. Somnifère, adj. 2 g. Slaapverwekkend. || -, m. Slaapmiddel, n. Somnolence, f. Slaperigheid, dommeligheid, f. Somnolent, e, adj. Slaapdronken, dommelig.
Somptuaire, adj. 2 g. De uitgaven regelende. || Lois s-s, wetten f. pl. tegen de weelde. Dépenses s-s, weeldeuitgaven, f. pl. Somptueusement, adv., somptueux, euse, adj. Weelderig, prachtig, weidsch, kostbaar. || Prachtlievend. Somptuosité, f. Pracht, verkwisting, f. || Praal, m., weelde, f.
Son, sa, ses, adj. poss. de la 3e pers. Zijn(e), haar, hare. Son Altesse la Princesse, Hare Hoogheid de Prinses. Son Excellence le Ministre, Zijne Excellentie de Minister. Sa Majesté la Reine, Hare Majesteit de Koningin. Sa Sainteté le Pape, Zijne Heiligheid de Paus.
Son, m. Klank, toon, m., geluid, n. Son de trompettes, trompetgeschal, n. S- du canon, kanongebulder, n.
Son, m. Zemelen, f. pl. || Zagemeel, n.
Sonate, f. (Mus.) Sonate, f.
Sondage, m. Het peilen (of) looden. || Het boren. Sonde, f. (Chir.) Tentijzer, peilstift, n. || (Mar.) Dieplood, peillood, n. || Grondboor, f. || (Comm.) Peilstok, m. || Steekijzer, n. || Priem, m. Sonder, v.a. Peilen. || (Méd.) Peilen, sondeeren. || Onderzoeken. S- une poutre, een balk aanboren. || (fig.) S- q., iemand polsen (of) uithooren. S- les coeurs, de harten doorgronden. Sondeur, m. Peiler, looder, m. || Spion, m.
Songe, m. Droom, m. Songe-creux, m. et f. (fam.) Droomer, mijmeraar, m., ijlhoofd, m. et f. Songe-malice, m. et f. Kwaadsmeder, boosaardige schalk, m. Songer, v.n. Droomen. || Denken bedenken. Songe à ce que tu fais, bedenk wat ge doet. || Zich herinneren. || Voorhebben, voornemens zijn. S- à mal, op kwaad zinnen; (of) iets kwalijk uitleggen. S- à partir, van plan zijn om te vertrekken. || -, v.a. Droomen. Songeur, euse, adj. Droomerig, mijmerend. || -, m. et f. Droomer, m., droomster, f.
Sonnaille, f. Klokje, n., halsbel, f. Son-
| |
| |
nailler, m. Beldrager, belhamel, m. Sonnailler, v.n. Gedurig bellen (of) bengelen. Sonnant, e, adj. Helder, schel, slaand. Horloge s-e, slaand horloge, n. Espèces s-es, klinkende munt, f. À l'heure s-e, op klokslag. Sonné, ée, adj. Avoir 50 ans s-s, over de vijftig jaar oud zijn. Sonner, v.n. Luiden, klinken, bellen. Midi sonne, het slaat twaalf uur. S- de la trompette, op de trompet blazen. La charge sonne, men blaast tot den aanval. On a sonné, men heeft gescheld. || (Gramm.) Duidelijk uitgesproken worden. Faire s-, uitspreken, laten hooren; (fig.) faire s- bien haut, veel ophef maken (van). || -, v.a. Luiden. S- la messe, voor de mis luiden. S- la trompette, de trompet blazen (of) steken. || S- un domestique, eenen knecht schellen. || (Mus.) S- une note, eene noot aangeven. || (Horl.) S- les heures, alle uren slaan. Sonnerie, f. Klokkengelui, n. || Slagwerk, n. Pendule à s-, slaguurwerk, n. || (Mil.) Trompetsignaal, n. || Al de schellen, f. pl. Sonnet, m. (Poét.) Klinkdicht, sonnet, n. Sonnette, f. Bel, schel, f., klokje, n. || Serpent à s-s, ratelslang, f. || (Charp.) Heistelling, f. Sonnettier, m. Bellenmaker, schellenverkooper, m. Sonneur, m. Klokkenluider, m. Sonnez, m. (Jeu) Twee zessen, f. pl. Sonore, adj. 2 g. (Phys.) Klinkend, geluidgevend. Onde s-,
geluidsgolf, f. || Welluidend, helderklinkend. Voix s-, heldere stem, f. || Weerklinkend. || -, f. Klank m die met trillende stembanden uitgesproken wordt. Sonorité, f. Het klinken, n., helderklinkendheid, f. || Weerklank, m.
Sopha, m. v. Sofa.
Sophisme, m. Drogrede, spitsvondigheid, f. Sophiste, m. Rhetor, m. || Drogredenaar, m. || -, adj. 2 g. Spitsvondig Sophisterie, f. Spitsvondigheid, f. Sophistication, f. Vervalsching, f. Sophistique, adj 2 g., -ment, adv. Spitsvondig, bedrieglijk. || Van drogredenen houdend. || -, f. Kunst f. der drogredenaars. Sophistiquer, v.a. Vervalschen. || -, v.n. Spitsvondigheden gebruiken, haarklooven. Sophistiquerie, f. Spitsvondigheid, haarklooverij, f. Sophistiqueur, euse, m. et f. Vervalscher, m. || Haarkloover, drogredenaar, m., haarkloofster, f.
Sopor, m. (Méd.) Zware slaap, m., verdooving, f. Soporatif, ive, adj. Slaapverwekkend. || (fig.) Vervelend. || -, m. Slaapmiddel, n. Soporeux, euse, adj. (Méd.) Door slaapzucht vergezeld. Soporifère, soporifique, adj. 2 g. Slaapverwekkend. || (fig.) Vervelend. || -, m. Slaapmiddel, n., slaapdrank, m.
Soprano, m. Bovenstem, m. || Sopraanzanger, m.
Sorbe, f. (Bot.) Lijsterbes, f., spierling, m.
Sorbet, m. Sorbet, scherbet, n., koeldrank, m. Sorbetière, f. Sorbetvat, n.
Sorbier, m. Lijsterbesseboom, kwalster, haveresch, m.
Sorcellerie, f. Tooverij, hekserij, f. Sorcier, ère, m. et f. Tooveraar, m.; tooveres, heks, f. || (fig.) Il n'est pas grand s-, het is geen overvlieger. Il ne faut pas être grand s-pour cela, daartoe is zooveel scherpzinnigheid niet noodig. || -, f. (Bot.) Heksenkruid, n.
Sordide, adj. 2 g., -ment, adv. Vuil, onrein, leelijk, stinkend. || Laag, gemeen. Avarice s-,
● Fais en sorte d'être prêt, zorg dat ge gereed zijt.
smerige gierigheid, f. Sordidité, f. Vrekkigheid, vuilheid, f.
Sore, m. (Bot.) Zaadhoopje n. der varens.
Sorgho, m. (Bot.) Kaffergierst, f.
Sorie, f. Gewone Spaansche wol, f.
Sorite, m. (Log.) Ketting-sluitrede, f.
Sornette, f. Beuzelpraat, zotteklap, m.
Sororial, e, adj. Zusterlijk. Sororicide, m. Zustermoord, m. || Zustermoorder, m.
Sort, m. Lot, noodlot, n. Tirer au s-, loten. || Faire un s- à q., iemand een bestaan bezorgen. || Betoovering, hekserij, f. Jeter un s- sur q., iemand betooveren. Sortable, adj. 2 g. Gevoeglijk, voegzaam, passend. Sortant, e, adj. Uitkomend, aftredend. Membre s-, aftredend lid, n. || Les entrants et les s-s, de binnentredenden en uitgaanden, m. pl. Sorte, f. Soort, f., slag, n., aard, m. Toutes s-s de, allerlei. || Wijze, manier, f. De la s-, zoodanig, dusdanig, indiervoege, dermate. En quelque s-, eenigermate. De la bonne s-, ferm, terdege. De s- que, zoodat. Sortie, f. Uitgang, uittocht, m. S- de l'hôpital, ontslag n. uit het hospitaal. S- de l'hiver, einde n. des winters. À la s- de l'église, bij het uitgaan der kerk. || (Comm.) Uitvoer, m. Droits de s-, uitgaande rechten, n. pl. || (Mil.) Uitval, m. || (fig.) Faire une s- contre q., tegen iemand uitvaren. || Uitweg, uitgang, m. || (Jeu) Lage kaart, f. || S- de bal, omslagdoek m. over het balkostuum. Sortilège, m. Tooverij, hekserij, f. Sortir, v.n. Uitgaan, uittreden, buitengaan. S- à cheval (ou) en voiture, uitrijden. || (Mar.) Uitzeilen. || Les yeux sortent de la tête, de oogen puilen uit. La fumée sort, de rook stijgt (uit). || (Peint.) Uitkomen. || S- de son devoir, zijnen plicht te buiten gaan. S- de la mémoire, ontgaan. S- du sujet, van het onderwerp afdwalen. J'en suis sorti avec honneur,
ik ben er met eer afgekomen. || Afstammen, voortspruiten. S- de bon lieu, van goede afkomst zijn. || (Bot.) Uitkomen, uitschieten. || Voortkomen. || -, v.a. Uithalen, naar buiten brengen, uithelpen. S- un enfant, met een kind gaan wandelen. || -, m. Het uitgaan, n. || Einde, n.
Sosie, m. Dubbelganger, m.
Sot, sotte, adj. Gek, zot, dwaas, mal. || -, m. et f. Gek, zot, domkop, m.; zottin, gekkin, f. S- fieffé, aartsdomkop Sotie, f. (Théât.) Kluchtspel, n., kluite, f. Sot-l'y-laisse, m. Stuitstuk, paterstukje, n. Sottement, adv. Dom, zot, dwaas. Sottise, f. Domheid, zotheid, gekheid, dwaasheid, f. || Domme streek, m. || Grofheid, f. || Scheldwoord, n., beleediging, f. Sottisier, m. Verzameling f. van gekheden. || Grappenverteller, m.
Sou, m. Stuiver, m. || (fam.) Il n'a pas le s-, il n'a ni s- ni maille, hij heeft kruis noch munt. Cela vaut cent francs comme un sou, dat is honderd frank onder broeders waard.
Souabe, adj. 2 g. Zwabisch. || -, f. (Géogr.) Zwaben, n. || -, m. et f. Zwaab, m., Zwabin, f.
Soubarbe, f. v. Sous-barbe. - Soubassement, m. Beddeval, f. || (Archit.) Grondmuur, m.
Soubresaut, m. Plotselinge sprong, ruk, m. || (fig.) Schok, m. || (Anat.) Trekking, f.
Soubrette, f. Sluwe kamenier, looze kamerjuffer, soubrette, f.
| |
| |
Soubreveste, f. Overvest, n.
Souche, f. Boomstomp, f., boomstronk, m. || (fig.) Stamvader, m., stamhoofd, n., stam, m. Succéder par s-s staaksgewijs erven. || Langste kerfstok, m. || Stamblad, n., stam, m. Registre à s-, stamregister, uitsnijregister, n. || S- de cheminée, schoorsteenmonding, schouw, f. || Springbuis, f. || (fam.) Domkop, dommerik, dwaas, m. Souchet, m. (Bot.) Cipergras, n.
Souchet, f. (Archit.) Brosse ondersteen, m.
Souchetage, m. Stronkopneming, f. Soucheteur, m. Stronkenteller, m.
Souchever, v a. De onderste bank eener groeve ruimen. Soucheveur, m. Werkman m. die de onderste laag eener steengroef ruimt.
Souchon, m. Korte dikke ijzeren staaf, f.
Souci, m. (Bot.) Goudsbloem, f. Jaune comme un s-, zoo geel als safraan
Souci, m. Bekommering, zorg, f., kommer, m., kwelling, f. Sans s-, onbezorgd, onbekommerd. Soucier, (se), v. réfl. Zich bekommeren, zich bekreunen (om iets). || Bezorgd zijn (voor iets), zorgen. || (iron.) Je ne me soucie pas de perdre mon argent, ik zou niet graag mijn geld verliezen. Soucieux, euse, adj. Bekommerd, bezorgd, ongerust.
Soucoupe, f Schoteltje, schaaltje, n.
Soucrillon, m. (Bot.) Wintergerst, f.
Soudain, adv. v. Soudainement. - Soudain, e, adj. Onverwacht, onvoorzien, schielijk, plotseling. Soudainement, adv. Schielijk, plotseling. Soudaineté, f. Schielijkheid, snelheid, onverwachtheid, f.
Soudard, soudart, m Oudgediende, m.
Soude, f. (Bot.) Sodakruid, zoutkruid, n. || (Comm.) Aschzout, n., zoutasch. soda, f.
Souder, v.a. Samenwellen, soldeeren. || (fig.) Verbinden, aaneenhechten. || Se s-, gesoldeerd worden. || (Bot. et Anat) Se s-, aaneengroeien. Soudoir, m. Soldeerkolf, f.
Soudoyer, v.a. Bezoldigen, omkoopen.
Soudure, f. Soldeersel, n. || Het soldeeren, n. || Gesoldeerde plaats, f.
Soue, f. Varkenskot, n.
Soufflage, m. Het glasblazen, n. || (Mar.) Dubbelhuid, bolg, f. || (Artill.) Stopstuk, n Soufflant, e, adj. Machine s-e, blaasmachine, f. Souffle, m. Geblaas, n. Renverser d'un s-, omverblazen. || Adem, m., ademhaling, f. N'avoir plus que le s-, op het uiterste liggen. Dernier s-, laatste ademtocht, m. || Tochtje, n., kleine koelte, f. || (fig.) Ingeving, f. Soufflé, m. (Cuis.) Sterk opgekomen eierkoek, m. || -, ée, adj. Ommelette s-e, opgekomen eierkoek, m. Souffler, v. n Blazen. || (fig.) S- aux oreilles de q., iemand de ooren vol blazen. N'oser s-, niet durven kikken of mikken. || Blazen, snuiven, hijgen. Laisser s- les chevaux, de paarden laten op adem komen || -, v.a. Aanblazen, uitblazen, opblazen, wegblazen. S- la lampe, de lamp uitblazen. S- le verre, glas blazen. S- l'orgue, het orgel trappen. S- à l'oreille, in het oor fluisteren. S- q., iemand stilletjes voorzeggen. Ne s- mot, geen woord spreken. || (Chass.) S- le poil, dichtbij zijn. || (Jeu) Blazen, nemen. || (fam.) S- qc. à q., iemand iets voor den neus wegnemen. Soufflerie, f. Blaasbalgen, m. pl. Soufflet, m. Blaasbalg, m. || Kap, f. || Kapkales, f. || Kaak-
● Je ne puis le souffrir, ik kan hem noch hooren noch zien.
slag, klap, m., oorveeg, muilpeer, f. || (fig.) S- au bon sens, zonde f. tegen het gezond verstand. Souffletade, f. Reeks f. oorvegen. Souffleter, v.a. Kaakslagen (of) oorvegen geven. S- le bon sens, de rede in 't gezicht slaan. Souffleteur, m. Kaakslaggever, m. Souffleur, euse, m. et f. Blazer, hijger, snuiver, m.; hijgster, f. || Vuuraanblazer, m. || S- d'orgues, orgelblazer, orgeltrapper, m. || (Théât.) Rollezer, voorzegger, souffleur, m. || (H.n.) Groote dolfijn, m. || -, adj. m. Cheval s-, snuiver, m. Soufflure, f. Blaas f. in metaal (of) glas.
Souffrance, f. Lijden, n., smart, f. || (Jur.) Vergunning, toelating, f. || Vertraging, f., uitstel, n. Poste en s-, uitgestelde post, m. Lettre en s-, onbestelbare brief, m. Laisser en s-, niet honoreeren. Le commerce est en s-, de handel is flauw. Souffrant, e, adj. Lijdend, ziek. || Geduldig, verdraagzaam. Souffre-douleur, m. (fam.) Verstooteling, zondenbok, verschoppeling, m.
Souffreteux, euse, adj. Noodlijdend, behoeftig. || Lijdend, onpasselijk.
Souffrir, v.n. Lijden, pijn (of) smart hebben. Je souffre de le voir, zijn aanblik is eene kwelling voor mij. || Nadeel (of) schade lijden. || -, v.a. Lijden, verdragen, dulden. S- une tempête, een onweer doorstaan. Le papier souffre tout, het papier is geduldig. || Dulden, toelaten, gedoogen. Souffrez que je vous le répète, gedoog, dat ik het u nogmaals zegge. Ne pas s- de doute, aan geenerlei twijfel onderhevig zijn. || Se s-, elkander verdragen.
Soufrage, m. Het zwavelen, n. Soufre, m. Solfer, n., zwavel, f. Soufrer, v.a. Solferen, zwavelen. Soufrière, f. Solfergroeve, zwavelmijn, f. Soufroir, m. Zwavelkamer, f.
Sougarde, f. v. Sous-garde. - Sougorge, f. v. Sous-gorge. - Souhait, m. Wensch m., begeerte, f., verlangen, n. Former des s-s, wenschen koesteren. À s-, naar wensch. Souhaitable, adj. 2 g. Wenschelijk, wenschenswaard. Souhaiter, v.a. Wenschen, begeeren, verlangen. Se s-, elkander wenschen. Souhaiteur, m. Wenscher, m.
Souillard, m. (Charp.) Schoorbalk, stutbalk, m || S- de pont, ijsbreker, m. || Watergat, n. || Watersteen, m. Souillarde, f. Spoelkamer f. || Loogbak, m. Souille, f. Modderpoel, zwijnenpoel, m. || (Mar.) Zelling, f. Souiller, v.a. Bevuilen, bemorsen, bekladden. || (fig.) Onteeren, schenden, bevlekken, bezoedelen. || Se s-, zich bevlekken, zich bezoedelen. Souillon, m. et f. Morsbeer, m.; morspot, m. et f., smeerpoes, morsebel, f. || Schommelmeid, spoelmeid, f. Souillure, f. Vlek, vlak, smet, f. || (fig.) Bezoedeling, smet, besmetting, bevlekking, f.
Soûl, e, adj. Oververzadigd, zat; (fam.) beu. || (pop.) Dronken. || -, m. Bekomst, f.
Soulagement, m. Verlichting, verzachting, verkwikking, f., troost, m. Soulager, v.a. Verlichten, den last verminderen. || (fig.) Verzachten, verlichten, lenigen. || Ondersteunen, opbeuren. || Troosten. || Se s-, zich verlichten.
Soûlard, e, (pop.) m. et f. Dronkaard, zatlap, m.; zuipster, f. Soûler, v.a. Met spijs en
| |
| |
drank opproppen. || Dronken maken. || (fig.) Volop bevredigen, verzadigen. || Se s-, zich zat drinken, zich bezuipen; (fig.) zich oververzadigen.
Souleur, f. (fam.) Schielijke schrik, m.
Soulèvement, m. Groote beweging, f. S- des flots, het opbruisen der golven. S- de coeur, walging, f., braaklust, m. || (fig.) Opstand, m., oproer, n. || Verontwaardiging, f. Soulever, v.a. Oplichten, optillen, opheffen. Le vent soulève les flots, de wind jaagt de golven op. S- le coeur, doen walgen, misselijk doen worden. || (fig.) S- une question, eene vraag opwerpen. || Verontwaardigen. || (fig.) Oproerig maken. S- le peuple, het volk tot opstand drijven. || Se s-, zich oplichten, zich oprichten; (fig.) opstaan, verontwaardigd zijn. Soulier, m. Schoen, m. Soulignement, m. Het onderstrepen, n. Souligner, v.a. Onderlijnen, onderstrepen, onderschrappen. || (fig.) Nadruk leggen (op).
Sou(l)te, f. (Jur.) Uitkeering, teruggave, f.
Soumettre, v.a. Onderwerpen, onder zijn gezag brengen. || Se s-, zich onderwerpen. Soumis, e, adj Gehoorzaam, onderdanig. Soumission, f. Onderwerping, f. || Onderdanigheid, gehoorzaamheid, f. || (Archit.) Inschrijving, aanneming, f. || Inschrijvingsbiljet, n. || S-s, eerbied, m., eerbetoon, n. Soumissionnaire, m. et f. Aannemer, inschrijver, m.; inschrijfster, f. Soumissionner, v.a. Inschrijven, aannemen. Soupape, f. Klep, f. S- de sûreté, veiligheidsklep, f. || Tap, m., stop, f. Soupçon, m. Argwaan, m., achterdocht, f., achterdenken, n., verdenking, f. Concevoir du s-, argwaan opvatten. Exempt de s-, onverdacht. || Vermoeden, n., gissing, f. || (fam.) Lichte schijn, m. || Weinigje, n. Soupçonner, v.a. Verdenken, argwanen, vermoedens (of) achterdocht hebben (op). || Wantrouwen. || Vermoeden, gissen. || Se s-, elkander verdenken. Soupçonneux, euse, adj. Argwanig, achterdochtig, wantrouwig.
Soupe, f. Soep, f., sop, n. || Dun sneedje n. brood in de soep. Tailler la s-, brood in de soep snijden. || (fig.) Trempé comme une s-, doornat. S- au lait, opvliegend mensch, m. Soupé, m. v. Souper, m.
Soupeau, m. Ploeghout, kouterhout, n.
Soupente, f. Hangriem, draagriem, m. || Hangkamer, f. || S- (de cheminée), rookvangijzer, n. || Stelhout, schutbord n. (eens watermolens).
Souper, m. Avondmaal, n., avondmaaltijd, m. Souper, v.n. Avondmalen. S- d'un oeuf, een ei als avondmaal gebruiken.
Soupeser, v.a. Wikken, op de hand wegen.
Soupeur, m. Avondmaalhouder, m. Soupière, f. Soepkom, f.
Soupir, m. Zucht, m. Dernier s-, laatste ademtocht. Rendre le dernier s-, den laatsten adem uitblazen. || S-s, klachten, f. pl., verlangens, n. pl. || (Mus.) Snik, m., een vierde n. rust. Soupirail, m. Keldergat, luchtgat, n. Soupirant, e, adj. Zuchtend, smachtend. || -, m. et f. Verliefde, m. et f., minnaar, m. Soupirer, v.n. Zuchten. || S- après qc., naar iets vurig verlangen (of) smachten. S-pour q., op iemand verliefd zijn. || -, v.a. (fig.) Uitboezemen, klagen.
● Couper la source du mal, het kwaad in de bron stuiten. Sourd comme un pot, potdoof.
Souple, adj. 2 g., -ment, adv. Buigzaam, lenig, taai. || (fig.) Rekkelijk, plooibaar, inschikkelijk, onderdanig, gedwee. S- à la raison, voor rede toegankelijk. Souplesse, f. Buigzaamheid, lenigheid, f. || (fig.) Tours de s-, listen, f. pl., streken, m. pl. || Plooibaarheid, gedweeheid, f.
Souquenille, f. Lange stalkiel, m.
Souquer, v.a. (Mar.) Aanhalen. S- sur la rame, met kracht roeien.
Source, f. Bron, wel, f. Prendre sa s-, ontspringen. || (fig.) Oorsprong, m., oorzaak, f., begin, n. Tirer sa s- de qc., van iets voortkomen, uit iets voortspruiten. || (fig.) Cela coule de s-, dat vloeit uit het hart. Sourcier, m. Bronzoeker, bronontdekker, m.
Sourcil, m. Wenkbrauw, f. || (Archit.) Bovendrempel, m. Sourcilier, ère, adj. De wenkbrauwen betreffend. || -, m. Uitspringende lijst f. aan glasovens. Sourciller, v.n. De wenkbrauwen ophalen (of) fronsen. || Sans s-, zonder eene spier te bewegen. Sourcilleux, euse, adj. Hoog, steil. || (fig.) Trotsch, hoogmoedig. || Streng.
Sourd, e, adj. Doof. S- muet, doofstom. Faire la s-e oreille, zich doof houden. || (fig.) Onvermurwbaar, ongevoelig. || Couleurs s-es, doffe kleuren, f. pl. Lanterne s-e, dievenlantaarn, f. || Bruit s-, dof gerucht, n. Lime s-e, dievenvijl, f. || (fig.) Menées s-es, listen, f. pl. Douleur s-e, inwendige pijn, f. || (Mar.) Lame s-e, deining, f. || -, m. et f. Doove, m. et f. || -, m. (H.n.) Landsalamander, m. || -, f. Snep, f. Sourdaud, e, adj. Hardhoorig. || -, m. et f. Hardhoorige, m. et f. Sourdement, adv. Doof. || Dof. || Heimelijk, bedektelijk. Sourdine, f. (Mus.) Demper, m., sourdine, f. || (Horl.) Stuitveer, f. || (fig.) À la s-, heimelijk, in stilte, zonder gerucht. Sourd-muet, sourde-muette, adj. Doofstom. || -, m. et f. Doofstomme, m. et f.
Sourdre, v.n. Opwellen, ontspringen. || Ontstaan.
Souriant, e, adj. Lachend.
Souriceau, m. Muisje, n. Souricière, f. Muizenval, f. Souriquois, e, adj. Peuple s-, muizenvolkje, n.
Sourire, v.n. Glimlachen. S- à q., iemand toelachen. Se s-, elkander toelachen. Sourire, souris, m. Glimlach, lach, m.
Souris, f. Muis, f. Couleur gris de s-, muisgrauw. || (Mil.) Pas de s-, valtrap, m. || (Cuis.) Vleezige spier aan een schapebout, f. || (Vétér.) Muis (des neusvleugels), f. || (fig.) Faire la s-, behendig iemands zakken doorzoeken.
Sournois, e, adj., sournoisement, adv. Geniepig, gluipend, geveinsd. || -, m. et f. Gluiper, veinzer, m.; gluipster, veinsster, f. Sournoiserie, f. Geniepigheid, geveinsdheid, f.
Sous, prép. Onder, S- la main, bij de hand. || (fig.) S- la cheminée, in het geheim, heimelijk. S- main, heimelijk. || S- peu, binnen korten tijd. || S- condition, onder beding. S- peine de, op straf van. S- ce rapport, in dit opzicht. || S- clef, s- les verrous, achter slot. Mettre s- clef, opsluiten. Sous-affermer, v.a. Onderverpachten. || Onderpachten. Sous-aide, m. Medehelper, m. || (Mil.) Hulparts, m. Sous-amendement, m. Onderamendement, n. Sous-amender, v.
| |
| |
a. Een onderamendement indienen. Sous-arbrisseau, m. (Bot.) Halfheester, m. Sous-bail, m. Onderpacht, f. Sous-bande, m. Kruisband, m. || Kruisbandpakket, n. Sous-barbe, soubarbe, f. Onderkin, f. || (Mar.) Knie, f., stut, m.; waterstag, n. || Slag m. onder de kin. || (fig.) Beleediging, f. Sous-bibliothécaire, m. Onderbibliothecaris, m. Sous-bief, m. Verbindingskanaal, n. Sous-bois, m. Onderhout, n. Sous-brigadier, m. Onderbrigadier, m. Sous-chef, m. Onderbestuurder, m. || Onderkok, m. Sous-chevron, m. Sluithout, n. Sous-clavier, ère, adj. Onder het sleutelbeen gelegen. Sous-commissaire, m. Ondercommissaris, m. Sous-commission, f. Subcommissie, f. Sous-comptoir, m. Hulpkantoor, n. Sous-costal, e, adj. Onder de ribben gelegen. Souscripteur, m. Inschrijver, m. Souscription, f. Onderteekening, f. || Inschrijving, f. Par s-, bij inschrijving (of) inteekening. Souscrire, v.a. Onderteekenen. || (fig.) S- à qc., iets inwilligen, in iets toestemmen. || Inschrijven, inteekenen (op). Sous-cutané, ée, adj. Onderhuidsch. Sous-déléguer, v.a. v. Subdéléguer. - Sous-diaconat, m. Onderdiakenschap. n. Sous-diacre, m. Onderdiaken, m. Sous-diaphragmatique, adj. 2 g. (Anat.) Onder het middelrif gelegen. Sous-directeur, trice, m. et f. Onderbestuurder, m.; -bestuurster, f. Sous-diviser, v.a. v. Subdiviser. - Sous-dominante, f. (Mus.) Onderdominante, f., vierde
toon der gamme, m. Sous-double, adj. 2 g. (Math.) De helft zijnde. Sous-doublé, ée, adj. En raison s-ée, in verhouding als die der vierkantswortels. Sous-entendre, v.a. Er onderverstaan. || Se s-, er onderverstaan worden. Sous-entendu, m. Het onderverstane, n., bedekte voorbehouding, f. Sous-entente, f. Heimelijk voorbehoud, n., achterdeur, f. Sous-enveloppe, f. Eerste omslag, m. Sous-faît(ag)e, m. (Charp.) Ondernokstuk, n. Sous-ferme, f. v. Sous-bail. - Sous-fermer, v.a. v. Sous-affermer. - Sous-fermier, ère, m. et f. Onderpachter, m., -pachtster, f. Sous-fréter, v.a. (Mar.) Onderverhuren. Sous-garde, f. Beugel, m. Sous-genre, m. Ondergeslacht, n. Sous-gorge, f. Keelriem, m. Sous-gouverneur, ante, m. et f. Onderleermeester, onderhofmeester, m.; onderhofmeesteres, f. Sous-intendance, f. Onderintendantschap, n. Sous-intendant, m. Onderintendant, m. Sous-jacent, e, adj. Onderliggend. Sous-jupe, f. Onderkleed, n. Sous-lieutenance, f. Onderluitenantsrang, m. Sous-lieutenant, m. Onderluitenant, m. Sous-locataire, m. et f. Onderhuurder, m.; -huurster, f. Sous-location, f. Onderverhuring, f. Sous-louer, v.a. Onderverhuren. || Onderhuren. || Se s-, onderverhuurd worden. Sous-main, m. Onderlegger, m. Sous-maître, -maîtresse, m. et f. Ondermeester, m.; -es, f. Sous-marin, e, adj. Onderzeesch. || -, m. Onderzeesch
schip, n. Sous-maxillaire, adj. 2 g. Onder het kakebeen gelegen. Sous-multiple, adj. 2 g. Nombre s-, evenmatig deel, n., factor, m. Sous-normale, f. (Géom.) Subnormaallijn, f. Sous-
● Employer des voies souterraines, slinksche middelen gebruiken.
oeuvre, m. Onderbouw, m., fundatie, f. Sous-officier, m. Onderofficier, m. Sous-ordre, m. Ondergeschikte, m. || (Jur.) Ondergeschiktheid, f. En s-, in den tweeden rang. Sous-perpendiculaire, f. v. Sous-normale. - Sous-pied, m. Voetriem, m. Sous-préfecture, f. Onderprefectuur, f. Sous-préfet, m. Onderprefect, m. Sous-secrétaire, m. Ondersecretaris, m. Sous-seing, m. Onderhandsche akte, f. Sous-sel, m. Onderzout, n. Soussigné, ée, adj. Ondergeteekend. || -, m. et f. Ondergeteekende, m. et f. Sous-sol, m. Ondergrond, m. || Kelderverdieping, f. Sous-tangente, f. (Géom.) Onderraaklijn, f. Sous-tendante, f. (Géom.) Onderpees, onderkoord f. Sous-tendre, v.a. Onderspannen. Sous-titre, m. Bijtitel, m. Soustraction, f. Onttrekking, wegneming, berooving, f. S- de papiers, ontvreemding f. van papieren. || (Math.) Aftrekking, f. Soustraire, v.a. Onttrekken, wegnemen, ontvreemden. || Onttrekken (aan). || S-à, bevrijden (van), beveiligen (of) beschermen (tegen). || (Math.) Aftrekken. || Se s-, zich onttrekken, ontkomen (aan). Sous-traitant, m. v. Sous-fermier. - Sous-traité, m. v. Sous-bail. - Sous-traiter, v.a. Onderpachten, uit de tweede hand pachten (of) aannemen. Sous-triple, adj. 2 g. (Math.) Driemaal in een ander getal begrepen. Sous-triplé, ée, adj. Raison s-e, verhouding f. als die der kubiekwortels.
Sous-ventrière, f. Buikriem, m. Sous-verge, m. Handpaard, n.
Soutache, f. Nestel, m., oplegsel, n. Soutacher, v.a. Met oplegsels garneeren.
Soutane, f. Toog. rok, m. || (fig.) Geestelijke stand, m. Soutanelle, f. Toogje, n. Soute, f. (Mar.) Voorraadkamer, f., ruim, n.
Soute, f. (Jur.) v. Soulte.
Soutenable, adj. 2 g. Draaglijk, verdraaglijk. || Verdedigbaar, houdbaar. Soutenance, f. Verdediging f. van stellingen. Soutenant, e, m. et f. Verdediger, m., verdedigster f. van stellingen. Soutènement, m. Steun, schoor, m. || (Jur.) Schriftelijke verdediging, f. Souteneur, m. Waard m. uit een speelhuis. Soutenir, v.a. Onderhouden, ondersteunen, bijstaan, helpen. S- une famille, een huisgezin onderhouden. || Ondersteunen, onderstutten, schoren. || (fig.) S- une dépense, eene uitgave bestrijden. S- son rang, zijnen stand ophouden. S- son caractère, aan zijn karakter getrouw blijven. S- une conversation, een gesprek aan den gang houden. || (Cuis.) Versterken, kracht geven. || Voorstaan, verdedigen. || Uitstaan, uithouden, verduren. S- un siège, een beleg doorstaan. S- l'effort du vent, het tegen het geweld van den wind uithouden (of) bestand zijn. || Beweren, staande houden. S- son dire, blijven bij wat men gezegd heeft. S- une proposition, een voorstel verdedigen. || Se s-, zich recht (of) staande houden. || Se s-, aanhouden, onveranderd blijven. Son style ne se soutient pas, zijn stijl is ongelijk. || (Mar.) S- au vent, bij den wind liggen zonder af te drijven. Soutenu, e, adj. Hooger, verheven. Style s-, verhevene stijl, m. || Gelijk blijvend. Attention s-e, gespannen aandacht, f. Efforts s-s, aanhoudend pogen, n. Souterrain, e, adj. Onderaardsch. Chemin s-,
| |
| |
onderaardsche weg, m. || -, m. Onderaardsche (of) gewelfde plaats, krocht, f. || Kelderverdieping, f. || (fig.) Slinksche streken, m. pl. Souterrainement, adv. Op onderaardsche wijze. || Bedektelijk.
Soutien, m. Steun, schoor, m., schraag, f. || (fig.) Bijstand, m., hulp, verdediging, f.
Soutirage, m. Het aftappen, aftrekken (of) oversteken, n. Soutirer, v.a. Aftappen, aftrekken. || (fig.) Afhalen, aftroggelen. Soutrait, m. Onderste persplank, f. Souvenance, f. Herinnering, f. Souvenir, m. Gedachtenis, herinnering, f., aandenken, n. || Geheugen, n. Si j'ai bon s-, indien ik mij niet vergis. || Notitieboekje, n. || Aandenken, n. Souvenir, (se), v. réfl. Iets gedenken (of) indachtig zijn, zich iets herinneren. Faire s-, in gedachten brengen, indachtig maken, || -, v. impers. Il me souvient, het heugt mij. Souvent, adv. Dikwijls, dikwerf, menigmaal, vaak.
Souverain, e, adj. Hoogst, opperst, oppermachtig. S- pontife, opperpriester, paus, m. Cour s-e, oppergerechtshof, n. || S- mépris, diepste verachting, f. Remède s-, onfeilbaar geneesmiddel, n. || -, m. et f. Oppermachtige vorst, opperheerscher, souverein, m., heerscheres. vorstin, gebiedster, f. Souverainement, adv. In den hoogsten graad, hoogst, uiterst. || Oppermachtig. Juger s-, zonder beroep vonnissen. Souveraineté, f. Opperheerschappij, souvereiniteit, f., oppergezag, n. || Souvereine staat, m., gebied, n.
Soyère, adj. f. Van de zijde. Soyeux, euse, adj. Zijachtig. || Rijk aan zijde. || (fig) Vriendelijk.
Spacieusement, adv., spacieux, euse, adj. Ruim, breed, uitgestrekt.
Spadassin, m. Voorvechter, m. || Gehuurd moordenaar, m. || -, adj. Vechtlustig.
Spadice, m. (Bot.) Kolf, f. Spadicé, ée, adj. Kolfdragend.
Spadille, m. (Jeu) Schoppen aas, n.
Spahi, m. Turksche (of) inlandsche ruiter, m.
Spalme, m. Scheepsteer, n. Spalmer, v.a. Teren, beteren.
Spalt, m. Spaltsteen, m.
Spalt, m. Jodenhars, n.
Sparadrap, m. Piakpleister, kleefpleister, f.
Spare, m. (H.n.) Zeebrasem, m.
Sparies, f. pl. (Mar.) Strandvonden, m. pl.
Sparoïdes, m. pl. Brasemsoorten, f. pl.
Sparte, f. (Géogr.) Sparta, n.
Sparte, m. (Bot.) Spaansche brem, f., mattengras, spartogras, n. Sparterie, f. Mattenmakerij, f. || Spartovlechtwerk, n. Sparton, m. Spartograstouw, n.
Spasmatique, adj. 2 g. (Méd.) Aan kramp lijdend. Spasme, m. Kramp, f. Spasmodique, adj. 2 g., -ment, adv. Krampachtig. || Remède sp-, krampmiddel, n. Spasmologie, f. Krampleer, f.
Spath, m. (Min.) Spaath, n.
Spath(ac)é, ée, adj. (Bot.) Met eene bloemscheede voorzien. Spathe, f. Bloemscheede, f.
Spathifler, v.a. In spaath veranderen.
Spatule, f. Spatel, f., pleisterstrijker, m. || Strijkmes, n. || (H.n.) Lepelreiger, m. Spatulé, ée, adj. Spatelvormig.
● Il s'en souviendra! het zal hem rouwen! Le souverain bien, het hoogste goed.
Spécial, e, adj. Bijzonder. Spécialement, adv. Bijzonder, inzonderheid. Spécialisation, f. Specialiseering, f. Spécialiser, v.a. In bijzonderheden bepalen, bijzonder aanwijzen. || Se sp-, zich op een bijzonder vak toeleggen. Spécialiste, m. et f. Specialist, vakgeleerde, m. et f. Spécialité, f. Bijzonderheid, f. || Lievelingsvak, n. Cela ne rentre pas dans ma sp-, dat behoort tot mijn vak niet. || Bijzondere handelstak, m., specialiteit, f.
Spécieusement, ad v. Schijnbaar, in schijn waar. Spécieux, euse, adj. Schoonschijnend, schijnbaar. Raison sp-e, schijngrond, m. Spécificatif, ive, adj. Nader bepalend. Spécification, f. Nauwkeurige opgaaf (of) bepaling, f. Spécifier, v.a. Nader bepalen, in het bijzonder opgeven (of) kenmerken. Spécifique, adj. 2 g. Eigen, bijzonder, eigenaardig. || Specifiek. Pesanteur sp-, soortelijke zwaarte, f. || -, m. (Méd.) Bijzonder geneesmiddel, n. Spécifiquement, adv. Eigenlijk, eigenaardig, specifiek. Spécimen, m. Staal, n., proef, f. Spectacle, m. Vertooning, f., schouwspel, tooneel, n. Servir ie sp-, ten spot strekken. Se donner en sp-, zich aan het oordeel van de menschen blootstellen (of) prijsgeven. Pièce à grand sp-, spectakelstuk, stuk n. met veel praal. || (Théât.) Schouwspel, tooneel, n. Aller au sp-, naar den schouwburg gaan. Spectateur, trice, m. et f. Toeschouwer, m.; toeschouwster, f. || Aanschouwer, m., aanschouwster, f., ooggetuige, m. et f. Spectral, e, adj. (Phys.) Van het spectrum. || Spookachtig. Spectre, m. Spook, nachtgezicht, n., geest, m. || (fig.) Schrikbeeld, n. || Sp-solaire, zonnespectrum, prismabeeld, n. Spectroscope, m. Spectroscoop, m. Spectroscopie, f. Spectrumonderzoeking, f. Spéculaire, adj. 2 g. Pierre sp-, spiegelsteen, m. Spéculateur, m. Speculant, m. Spéculatif, ive, adj. Beschouwend, bespiegelend. || -, m. Theoreticus,
bespiegelende geest, m. Spéculation, f. Beschouwing, bespiegeling, f. || Winstberekening, speculatie, f. Spéculer, v.n. Overpeinzen, overwegen, zich in bespiegelingen verdiepen. || Handelsplannen (of) winstberekeningen maken, speculeeren. || (fig.) Sp- sur la bêtise, zijne berekeningen op de domheid gronden. Spéculum, m. (Chir.) Spiegel, m.
Spée, f. Éénjarig (of) tweejarig hout, n.
Speech, m. Aanspraak, toespraak, f. || (fam.) Tenir un sp-, een speech afsteken.
Spencer, m. Vestrok, m. || Jakje, n.
Spergule, f. (Bot.) Spurrie, f.
Spermaceti, m. Walschot, n. Spermatique, adj. 2 g. Het zaad betreffend. Sperme, m. Zaad, n.
Sphacèle, m. (Chir.) Koudvuur, n. Sphacélé, ée, adj. Door koudvuur aangetast.
Sphénoïdal, e, adj. (Anat.) Van het wigbeen. Sphénoïde, adj. 2 g. Wigvormig. || -, m. Wigbeen, n.
Sphère, f. Bol, kloot, m. || (Astron.) Hemelbol, wereldbol, m., sfeer, f. || Kring, m., baan, sfeer, f. || (fig.) Werkkring, m., gebied, vak, n. Sortir de sa s-, buiten zijnen stand gaan. C'est hors de sas-, dat is boven zijn verstand. Sphéricité, f. Bolrondheid, bolvormigheid, f. Sphérique, adj. 2 g., -ment, adv. Bolrond, kogel- | |
| |
vormig, bolvormig. Sphériste, m. Kaatsspelmeester, m. Sphéristère, m. Kaatsbaan, f. Sphéristique, adj. 2 g. Van het kaatsspel. || -, f. Kaatsspel, n. Sphéroïdal, e, adj. Bolrondachtig. Sphéroïde, m. Bolrondachtig lichaam, n., langwerpige bol, m. Sphéromètre, m. (Phys.) Bolmeter, m.
Sphincter, m. Sluitspier, f. Sphinx, m. (Myth.) Sphinx, m. || (fig.) Raadselachtig mensch, m. || (H.n.) Sphinx, m.
Sphygmique, adj. 2 g. Van den pols. Sphygmomètre, m. Polsmeter, m.
Sphragistique, f. Zegelkunde, f.
Spic, m. (Bot.) Groote lavendel, spijk, f. Spica, m. (Chir.) Korenaarverband, n. Spiciforme, adj. 2 g. Aarvormig. Spicilège, m. Bloemlezing, f. Spiculé, ée, adj. Met kleine en volle aartjes.
Spinal, e, adj. Tot de ruggegraat behoorend. Spina-ventosa, m. (Méd.) Winddoorn, m. Spinelle, adj. et m. Rubis sp-, bleekroode robijn, spinel, m. || -, f. (Bot.) Stekeldoorn, m., spiesgras, n. Spinescent. e, adj. In stekels uitloopend. Spinifère, adj. 2 g. Doornig. Spiniforme, adj. 2 g. Doornvormig, stekelvormig.
Spinthéromètre, m. Vonkenmeter, m.
Spinthrien, enne, adj. (Monn.) Ontuchtig, schandelijk.
Spiral, e, adj. Schroefvormig, slakvormig, schroeflijnig. Spirale, f. (Géom.) Schroeflijn, slaklijn, krullijn, f. En sp-, schroefvormig. Escalier en sp-, wenteltrap, m. Spire, f. Schroeflijn, krullijn, f. || Schroefgang, slakkegang, m. || (Archit.) Slakvormig voetstuk, n.
Spire, f. (Géogr.) Spiers, Speier, n.
Spirée, f. (Bot.) Spierstruik, m.
Spiriforme, adj. 2 g. Schroefvormig.
Spirite, adj. 2 g. Spiritistisch. || -, m. Spiritist, m. Spiritisme, m. Geloof n. aan het verkeer met de geesten der afgestorvenen. Spiritiste, m. Aanhanger m. van het spiritisme. Spiritualisation, f. Vergeestelijking, f. Spiritualiser, v.a. In een geestelijken zin verklaren, vergeestelijken. Spiritualisme, m. Spiritualisme, n. Spiritualiste, m. et f. Spiritualist, m. et f. Spiritualité, f. Geestelijke natuur, onlichamelijkheid, f. Spirituel, elle, adj., spirituellement, adv. Geestelijk, onlichamelijk. Père s-, geestelijke vader, biechtvader, m. || Overdrachtelijk. || Geestig, zinrijk, snedig. Réponse sp-elle, geestig antwoord, n. || -, m. Het geestelijke, n. || Kerkwezen, n. Spiritueux, euse, adj. Geestrijk, sterk. || -, m. pl. Sterke dranken, m. pl. Spirituosité, f. Geestrijkheid, f., alcoholgehalte, n.
Spiroïde, adj. 2 g. Spiraalvormig.
Splanchnique, adj. 2 g. (Anat.) De ingewanden betreffend. Splanchnographie, f. Beschrijving f. der ingewanden. Splanchnologie, f. Ingewandsleer, f. Splanchnotomie, f. Ontleding f. der ingewanden.
Spleen, m. Miltzucht, levenswalg, zwartgalligheid, f.
Splendeur, f. Glans, m. || (fig.) Glans, luister, m., praal, f. Splendide, adj. 2 g., -ment, adv. Schitterend, heerlijk, luisterrijk.
Splénétique, adj. 2 g. Miltzuchtig. Splé-
● Avoir une touche spirituelle, geestig en zinrijk schilderen.
nique, adj. 2 g. Van de milt. || -, m. Miltmiddel, n. Splénisation, f. Miltachtige verweeking, f. Splénite, f. Miltontsteking, f. Splénographie, f. Miltbeschrijving, f. Splénologie, f. Miltleer, f.
Spode, f. (Chim.) Zinkkalk, f., spodium, n.
Spoliateur, trice, adj. Roofzuchtig, plunderend. || -, m. et f. Roover, plunderaar, m.; roofster, f. Spoliation, f. Roof, m., plundering, afzetting, f. Spoliatrice, adj. et f. v. Spoliateur. - Spolier, v.a. Berooven, plunderen, door bedrog ontnemen, afzetten, benadeeligen.
Spondaïque, adj. 2 g. Spondeïsch. Spondée, m. Spondeus, dubbellange versvoet, m.
Spondyle, m. (Anat.) Wervel, rugwervel, m. Spondylite, f. Wervelontsteking, f.
Spongiaire, spongieux, euse, adj. Sponsachtig, sponsig. Spongiole, f. (Bot.) Zuigsponsje, n. Spongite, f. Sponssteen, m.
Spontané, ée, adj. Vrijwillig, natuurlijk, ongedwongen. || Van zelf gebeurend, spontaan. Spontanéité, f. Vrijwilligheid, natuurlijkheid, ongedwongenheid, f. || Spontaanheid, f. Spontanément, adv. Vrijwillig, natuurlijk, uit eigen beweging.
Sponton, m. v. Esponton.
Sporadicité, f. Uitzonderlijk verschijnen, n. Sporadique, adj. 2 g., -ment, adv. Sporadisch, uitzonderlijk optredend. Spore, f. (Bot.) Kiemkorrel, f.
Sportif, ive, adj. Tot den sport behoorende. Sportsman, m. Sportliefhebber, m.
Sportule, f. Geschenk n. (in eetwaren).
Sporule, f. (Bot.) Spoorhulsel, n.
Spumeux, euse, adj. Schuimig. Spumosité, f. Schunnigheid, f.
Sputation, f. (Méd.) Het spuwen, n.
Squale, m. (H.n.) Haai, m.
Squameux, euse, adj. Schubbig, schilferig. Squamifère, adj. 2 g. Geschubd. Squamiforme, adj. 2 g. Schubvormig.
Square, m. Openhaar plein n. met tuin (of) plantsoen, n.
Squelette, m. Geraamte, rif, n.
Squille, f. (H.n.) Garnaalkreeft, m., garnaal, f. || (Bot.) Zeeajuin, m.
Squinancie, f. v. Esquinancie.
Squine, f. (Bot.) Kinawortel, m.
Squirr(h)e, m. (Méd.) Knoestgezwel, n. Squirr(h)eux, euse, adj. Knoestachtig, verhard. Squirr(h)osité, f. Verharding, f.
Stabiliser, v. a Meer vastheid geven, duurzamer maken. Stabilité, f. Vastheid, bestendigheid, duurzaamheid, f. Stable, adj. 2 g. Vast, bestendig, duurzaam, blijvend. Équilibre st-, standvastig evenwicht, n. Stabulation, f. Stalling, f., verblijf n. op stal.
Staccato, adv. (Mus.) Afgestooten.
Stachys, f. (Bot.) Andoren, m.
Stade, m. Loopbaan, renbaan, f. || Stadie, f. || Stadium, ziektetijdperk, n.
Stage, m. Proeftijd, m. || Verplichte verblijfduur, m. Stagiaire, adj. m. Stagedoend. || -, m. Stagedoener, m. Être st-, zijnen proeftijd doorbrengen.
Stagnant, e, adj. Stilstaand. Stagnation, f. Stilstand, m. || Stremming, f., stilstand, m.
| |
| |
Stalactiforme, adj. 2 g. Dropsteenvormig. Stalactite, f. Dropsteen, m. Stalagmite, f. Bodemdropbteen, m.
Stalle, f. Koorgestoelte, n., klapstoel, m. || (Théât.) Orkestzetel, m.
Staminal, e, adj. (Bot.) Tot de stofdraden behoorend. Staminé, ée, staminifère, adj. 2 g. Met stofdraden.
Stance, f. (Poét.) Versafdeeling, stanza, f. || S-s. stanzengedicht, n. Stand, m. Schietbaan, f.
Stangue, f. (Blas.) Stang, f.
Stannique, adj. 2 g. Oxyde st-, tinoxyde, n. Stannifère, adj. 2 g. Tinhoudend.
Staphisaigre, f. (Bot.) Luiskruid, n. Staphylier, m. (Bot.) Pimpernoteboom, m. Staphylin, e, adj. et m. Muscle st-, huigspier, f. || -, m. (H.n.) Roofkever, m. Staphylôme, m. (Méd.) Druivenoog, n.
Staroste, m. Poolsche landvoogd, m. Starostie, f. Poolsche landvoogdij, f.
Stase, f. (Méd.) Stilstand, m. Stathouder, m. Stadhouder, m. Stathoudérat, m. Stadhouderschap, n. Statice, f (Bot.) Limoenkruid, n. Station, f. Kort verblijf, n. || Rustplaats, f. St- (de voitures), standplaats, f. St- (du chemin de fer), statie, f., station, n. || Bidplaats, f., bidaltaar, n. Faire ses st-s, zijne bedevaarten doen. Donner une st- à un prêtre, aan eenen priester eene kerk aanwijzen om den advent en de vasten te prediken. || (Bot.) Groeiplaats f. eener plant. || (Géom.) Standplaats, f., standpunt, n. || (Astron.) Schijnbare stilstand m. eener planeet. || (Mar.) Standplaats, ligplaats, f., kruispost, m. Être en st-, kruisen, op wacht liggen. || St- balnéaire, badplaats, f. || Het rechtopstaan. Stationnaire, adj. 2 g. Stilstaand. Rester st-, niet vooruitgaan, op hetzelfde punt blijven. || Maladies st-s, heerschende ziekten, f. pl. || -, m. (Mar.) Wachtschip, n. Stationnal, e, adj. Église st-e, bedevaartkerk, bezoekkerk, f. Stationnement, m. Het stilhouden, stilstaan, n. || Standplaats, f. Stationner. v.n. Stilhouden, blijven staan. || (Mar.) Blijven liggen. Statique, f. Evenwichtsleer, f. || -, adj. 2 g. Statisch. Statisticien, m. Statisticus, m. Statistique, f. Statistiek, f. || -, adj. 2 g. Statistisch. Statuaire, m. Beeldhouwer, m. || -, f. Standbeeldhouwkunst, f. || -, adj. 2 g. Marbre st-, standbeeldmarmer, n. Colonne st-, beeldzuil, f. Statue, f. Standbeeld, n. St-
équestre, ruiterstandbeeld. || (fam.) Blok, m. et n., standbeeld, n. Statuer, v.n. Verordenen, bepalen. St- (sur qc.), eene beslissing treffen, beslissen (over). Statuette, f. Standbeeldje, beeldje, n. Statufier, v.a. (fam.) Een standbeeld oprichten. Statu quo, m. Dezelfde toestand, m. In st-, onveranderd. Stature, f. Gestalte, lichaamsgrootte, f. Statut, m. Wet, verordening, f., reglement, n. Statutaire, adj. 2 g. Door het reglement voorgeschreven. Statutairement, adv. Volgens het reglement.
Staurolâtre m. Kruisaanbidder, m. Staurotide, f. (Min). Kruissteen, m.
Steamer, m. (Mar.) Stoomboot, f.
Stéarine, f. Zuivere talkstof, f., talkvet, n. Stéariner, v.a. Met talkvet bestrijken. Stéarinerie, f. Talkstoffabriek, f. Stéarinier, m. Talkstoffabrikant, m. Stéarique, adj. 2 g.
● Maintenir le statu quo, de zaken laten zooals ze zijn.
Bougie st-, stearinekaars, f. Stéatite, f. Speksteen, m. Stéatocèle, f. Vetbreuk, f. Stéatôme, m. Spekbuil, f., spekgezwel, n.
Stéganographe, m. Cijferschrijver, m. Stéganographie, f. Cijferschrijfkunst, geheimschrijfkunst, f.
Stegnose, f. (Méd.) Samentrekking, f.
Stèle, f. Gedenkzuil, f. || Schandpaal, m.
Stellaire, adj. 2 g. Van de sterren. Lumière st-, sterrelicht, n. || Stervormig. || -, f. (Bot.) Sterrekruid, n. Stellion, m. (H.n.) Sterhagedis, f. Stellionat, m. (Jur.) Bedrieglijke verkoop (of) handel, m. Stellionataire, m. et f. Bedrieglijke verkooper, m. (of) verkoopster f. van grondeigendom.
Sténographe, m. Snelschrijver, m. Sténographie, f. Snelschrijfkunst, f. || Gestenographieerde tekst, f. Sténographier, v.n. Snelschrijven. || -, v.a. Stenographisch opnemen. Sténographique, adj. 2 g., -ment, adv. Stenographisch.
Stentor, m. (Myth.) Stentor, m. || (fig.) Voix de St-, donderende stem, f.
Stepper, v.n. Draven. Steppeur, m. Draver, m.
Stercoraire, adj. 2 g. (Méd.) Drekkig. || (H.n.) In mest groeiend (of) levend. || -, m. (H.n.) Strontvisch, m. || Drekkever, m. Stercoral, e, adj. Den mest betreffend. Stercoration, f. Drekvorming, f.
Stère, m. Wisse, stere, f. Stéréobate, m. Grondmuur, m., voetstuk, n. Stéréographie, f. Het rechtlijnig teekenen, het teekenen van vaste lichamen op een plan, n. Stéréographique, adj. 2 g. Stereographisch. Stéréométrie, f. Lichaamsmeetkunde, f. Stéréoscope, m. Stereoscoop, m. Stéréotomie, f. Het passend behouwen van hout en steenen. Stéréotypage, m. (Impr.) Het drukken n. met vaste vormen. Stéréotype, adj. 2 g. Met vaste vormen gedrukt. Stéréotypé, ée, adj. (fig.) Geijkt. Stéréotyper, v.a. Met vaste vormen drukken. Stéréotypie, f. Letterplaatdruk, m., het drukken met onbeweeglijk verbonden letters. || Het gieten van vaste vormen.
Stérile, adj. 2 g., -ment, adv. Onvruchtbaar, schraal, dor. || (fig.) Nutteloos, ijdel. Stériliser, v.a. Onvruchtbaar maken. || Van bacillen zuiveren. Stérilité, f. Onvruchtbaarheid, schraalheid, dorheid, f.
Sterlet, m. (H.n.) Kleine steur, m.
Sterling, m. Livre st-, pond sterling, n.
Sternal, e, adj. (Anat.) Van het borstbeen.
Sterne, m. (H.n.) Zeezwaluw, zeemeeuw, f.
Sternum, m. (Anat.) Borstbeen, n.
Sternutatoire, adj. 2 g. Niezing verwekkend. || -, m. Niesmiddel, nieskruid, n.
Stertoreux, euse, adj. Snorkend, rochelend.
Stéthoscope, m. (Méd.) Hoorbuis, f. Stéthoscopie, f. Borstonderzoek, n.
Stibié, ée, adj. (Méd.) Uit spiesglans getrokken. Tartre s-, braakwijnsteen, m.
Stigmate, m. Litteeken, wondteeken, n. || Teeken, merk, n. || Brandmerk, schandteeken, n. || (Bot.) Bloemmerk, n. || (H.n.) Opening, f. Stigmatiser, v.a. Brandmerken. || (fig.) Geeselen, duchtig hekelen.
| |
| |
Stil de grain, m. (Peint.) Schijtgeel, n.
Stillation, f. Afdruppeling, doorsijpeling, doorlekking, f. Stillatoire, adj. 2 g. Druppelend.
Stimulant, e, adj. Prikkelend, opwekkend. || -, m. Prikkelend middel, n. || (fig.) Prikkel, m. Stimulateur, trice, adj. Aanprikkelend, opwekkend. Stimulation, f. Aanprikkeling, opwekking, aanzetting, f. Stimuler, v.a. Aandrijven, opwekken, ophitsen, aanzetten. || (Méd.) Opwekken. Stimulus, m. (Méd.) Prikkelend (of) opwekkend middel, n., prikkel, m.
Stipe, m. (Bot.) Stronk, stengel, m. || -, f. Priemgras, n. Stipelle, f. Bijblaadje, n. Stipendiaire, adj. 2 g. Bezoldigd, loontrekkend. Stipendié, m. Bezoldigde, m. Stipendier, v.a. Bezoldigen, huren, omkoopen. Stipulant, e, adj. (Jur.) Bedingend, besprekend, verordenend. || -, m. Bepalende partij, f. Stipulation, f. Beding, n., bepaling, vaststelling, f. || Overeenkomst, f. Stipule, f. (Bot.) Bladbeginsel, bijblad, n. Stipulé, ée, adj. Met bijblaadjes. Stipuler, v.a. (Jur.) Bedingen, bepalen. Stipuleux, euse, adj. Bijbladen dragend.
Stockfisch, m. (Comm.) Stokvisch, m.
Stoïcien, enne, adj. Stoïsch, stoïcijnsch. || -, m. Stoïcijn, m. || (fig.) Standvastig (of) onverzettelijk man, m. Stoïcisme, m. Stoïcismus, n. || (fig.) Standvastigheid, gelijkmoedigheid, f. Stoïque, adj. 2 g., -ment, adv. Standvastig, onverzettelijk, gelijkmoedig, gevoelloos, koelbloedig.
Stokfiche, m. (Comm.) Stokvisch, m.
Stolon, m. (Bot.) Wortelspruit, f.
Stomacace, f. (Méd.) Mondziekte, f. Stomacal, e, adj. Van de maag. Stomachique, adj. 2 g. Van de maag. || (Méd.) Maagversterkend. || -, m. Maagmiddel, n. Stomate, m. (Bot.) Porie, f. Stomatique, adj. 2 g. Den mond betreffend. Remède st-, mondmiddel, n. Stomatite, f. Mondzeer, n. Stomatoscope, m. Mondspiegel, m.
Stop, interj. Stop! Stopper, v.n. Stoppen. blijven staan. || -, v.a. Afsluiten, doen ophouden, stilleggen. Stopper, v.a. (Taill.) Stoppen.
Storax, m. Storax, m. || Storaxboom, m.
Store, m. Rolgordijn, f., zonnescherm, n.
Strabique, adj. 2 g. Scheelziend. Strabisme, m. Scheelheid, f. Strabite, adj. 2 g. Scheel(oogig), scheelziend. || -, m. et f. Schele, m. et f.
Stramonium, m. (Bot.) Doornappel, m.
Strangulation, f. Worging, venvorging, f. Stranguler, v.a. (Ver)worgen. Strangurie, f. (Méd.) Moeilijke waterloozing, f.
Strapass(onn)er, v.a. (Peint.) Grof schilderen.
Strapontin, m. Klapstoel, m. || Hangmat, f.
Stras, m. (Min.) Valsch diamant, n.
Strasbourg, m. (Géogr.) Straatsburg, n.
Strasse, f. Vlokzijde, f. || Pakpapier, n.
Stratagème, m. Krijgslist, f. || (fig.) List, f. Strate, f. Laag, f. Stratégie, f. Krijgskunde, veldheerskunst, f. Stratégique, adj. 2 g., -ment, adv. Krijgskundig, strategisch. Stratégiste, m. Krijgskundige, strategist, kenner der veldheerskunst, m. Stratification,
● Avoir du style, eene zekere voornaamheid bezitten.
f. Schikking f. met lagen (of) schichten. || Laag, f. Stratifier, v.a. Met lagen schikken. Stratiforme, adj. 2 g. Met lagen opeenliggend. Stratigraphie, f. Lagenbeschrijving, f. Stratiote, m. (Bot.) Wateraloë, f. Stratocratie, f. Soldatenheerschappij, f. Stratographie, f. Legerbeschrijving, beschrijving der legerinrichtingen, f. Stratus, m. Wolkenlaag, f.
Strélitz, m. pl. (Mil.) Strelitzers, m. pl.
Strepsicère, adj. 2 g. Met gedraaide horens. Streptopétale, adj. 2 g. Met gedraaide bloembladeren.
Strette, f. (Mus.) Stretta, f. Strict, e, adj., strictement, adv. Nauwkeurig, stipt. || Streng, strikt. Stricture, f. (Méd.) Vernauwing, f.
Strident, e, adj. Krijschend, knarsend. Strideur, f. Knarsend geluid, gekrijsch, n. Stridulation, f. Gesjirp, n. Striduleux, euse, adj. (Méd.) Snorrend.
Strié, ée, adj. Gegroefd, gestreept. Strie, f. Groef, streep, voor, f. || (Bot.) Ribbetje, streepje, n.
Strige, v. Stryge.
Strigile, f. Huidschrapper, krasborstel, m. Strigiliforme, adj. 2 g. Borstelachtig.
Striure, f. v. Strie. || Groeven, f. pl.
Strobile, m. (Bot.) Kegel, m.
Strombe, m. (H.n.) Vleugelschelp, f.
Strophe, f. Verzenkoppeling, verzenreeks, stroof, f. || (Théât.) Strophe, f., koorgezang, n.
Structure, f. Bouwwijze, f., bouwtrant, m. || St- du corps, houw m. des lichaams. || (fig.) Schikking, inrichting, samenstelling, f.
Strumeux, euse, adj. Aan een kropgezwel lijdend. || v. Scrofuleux.
Strychnine, f. Strychnine, f. Strychnos, m. (Bot.) Braaknoteboom, m.
Stryge, m. (H.n.) Bloedzuiger, m.
Stuc, m. Gips, n. De st-, gipsen. Stucateur, m. Gipswerker, stukadoor, m.
Studieusement, adv., studieux, euse, adj. Naarstig, leergierig, vlijtig.
Stupéfactif, ive, adj. v. Stupéfiant. - Stupéfaction, f. (Méd.) Verdooving, bedwelming, f. || (fig.) Verbaasdheid, verslagenheid, ontsteltenis, verstomming, f. Stupéfait, e, adj. Verbaasd, verslagen, ontsteld, verstomd. Stupéfiant, e, adj. (Méd.) Verdoovend, gevoelloos makend. || Verbazend, verstommend. || -, m. Verdoovend middel, n. Stupéfier, v.a. (Méd.) Verdooven, gevoelloos maken. || (fig.) Verbazen, verstommen, doen ontstellen. Stupeur, f. (Méd.) Verdoofdheid, gevoelloosheid, bedwelming, f. || (fig.) Verbaasdheid, verslagenheid, ontsteltenis, ontzetting, f. Stupide, adj. 2 g., -ment, adv. Bot, dom, lomp, stompzinnig. || -, m. Botterik, domkop, m. Stupidité, f. Domheid, botheid, lompheid, f. || Domheid, f., domme streek, m. || (Méd.) v. Stupeur.
Style, m. Schrijfstift, stift, schrijfnaald, f. || (fig.) Stijl, schrijftrant, m. || (fig.) Manier, wijze, f., trant, m. || (Bot.) Stijltje, n., stamper, m. Stylé, ée, adj. Afgericht, geoefend. || (Bot.) Met een stijltje voorzien. Styler, v.a. (fam.) Africhten, oefenen, gewennen. Stylet, m. Kleine dolk, m. || (Chir.) Fijne sonde, f. Styliste, m.
| |
| |
Schrijver die zijn stijl verzorgt, keurig schrijver, m. Stylistique, f. Stijlleer, f. Stylite, adj. m. Op eene zuil wonend. Stylobate, m. Zuilstoel, m. Styloïde, adj. 2 g. Priemvormig.
Stypticité, f. Samentrekkend vermogen, n. Styptique, adj. 2 g. Samentrekkend.
Styrax, m. v. Storax.
Styrie, f. (Géogr.) Stiermark(en), n.
Su, m. Kennis, f. Au su de tous, met allemans medeweten.
Suage, m. Tandaanbeeld, n. || Keelaanbeeld, n. || Krans m. van de laars, enz.
Suage, m. Het smeren. || Het zweeten. Suager, v.a. (Mar.) Smeren.
Suager, v.a. Den rand omkloppen.
Suaire, m. Lijkdoek, zweetdoek, m., doodlaken, n., lijkwade, f. Suant, e, adj. Zweetend. || Aaneensmeedbaar.
Suave, adj. 2 g. Aangenaam, zoet, lieflijk. Suavité, f. Zoetheid, liefelijkheid, f.
Subalterne, adj. 2 g. Onderhoorig, ondergeschikt. || (fig.) Middelmatig. || -, m. Ondergeschikte, m. Subalterniser, v.a. Eene ondergeschikte plaats geven. Subalternité, f. Ondergeschiktheid, f. Subdélégation, f. Ondervolmachtiging, f. || Ondervolmacht, f. Subdélégué, m. Ondergevolmachtigde, m. Subdéléguer, v.a. Ondervolmacht geven (aan), zijne volmacht overdragen (op). Subdiviser, v.a. Onderverdeelen, smaldeelen. || Se s-, onderverdeeld worden. Subdivision, f. Onderverdeeling, onderafdeeling, f. || Onderdeel, smaldeel, n.
Subérate, m. Kurkzuur zout, n. Subéreux, euse, adj. Kurkachtig.
Subintrant, e, adj. (Méd.) Vóór het afgaan van den voorgaanden aanval opkomend. Subir, v.a. Onderstaan, doorstaan, uitstaan, ondergaan, lijden. S- un examen, een examen afleggen. S-une opération, enne operatie onderstaan. || Zich onderwerpen. || S- la question, op de pijnbank gebracht worden. Subit, e, adj. Onverwacht, schielijk, plotseling. Subitement, subito, adv. Schielijk, plotselings. Subjectif, ive, adj. Onderwerpelijk, persoonlijk, innerlijk, subjectief. || -, m. Het subjectieve, innerlijke, n. Subjection, f. (Rhét.) Zelfondervraging, f. Subjectivement, adv. Subjectief. Subjectiver, v.a. Subjectief maken, verinnerlijken. Subjectivité, f. Persoonlijkheid, innerlijkheid, f. Subjonctif, m. (Gramm.) Bijvoegende wijze, f. || -, ive, adj. Aanvoegend, bijvoegend. Subjugation, f. Onderdrukking, f. Subjuguer, v.a. Onder het juk brengen, onderwerpen. || (fig.) Beheerschen. Sublimation, f. (Chim.) Opdrijving, sublimeering, f. Sublimatoire, m. Sublimeervat, n. Sublime, adj. 2 g. Verheven, hoog, edel. || -, m. Het verhevene, n., verhevenheid, f. Sublimé, m. (Chim.) Het opgedrevene, sublimaat, n. S- corrosif, tweede chloorkwik, n. Sublimement, adv. Op verhevene (of) grootsche wijze. Sublimer, v.a. (Chim.) Naar boven drijven, sublimeeren. || Se s-, gesublimeerd worden. || -, v.n. (fam.) Blokken. Sublimité, f. Het verhevene (of) grootsche, n., verhevenheid, f. Sublingual, e, adj. (Anat.) Onder de tong liggend.
Sublunaire, adj. 2 g. Ondermaansch.
● Je suis admis à subir l'examen, ik ben tot het examen toegelaten.
|| Aardsch. Submerger, v.a. Overstroomen, onder water zetten. || Onderdompelen, doen zinken. Être submergé, verzinken, verdrinken. Submersible, adj. 2 g. Overstroombaar, wat onder water kan gezet worden. || Hetgeen zinken kan. || (Bot.) Onder het water duikend. Submersion, f. Geheele overstrooming, f., het onder water zetten. || Onderdompeling, verdrinking, f. Subodorer, v.a. Van verre ruiken, vermoeden. Subordination, f. Ondergeschiktheid, onderhoorigheid, afhankelijkheid, f. || (Gramm.) Onderschikking, f. Subordonné, ée, m. et f. Ondergeschikte, onderhoorige, m. et f. || -, f. (Gramm.) Ondergeschikte zin, m. Subordonnément, adv. Op eene ondergeschikte wijze. Subordonner, v.a. Onderschikken, afhankelijk maken. Subornation, f. Heimelijke omkooping (of) verleiding, f. Suborner, v.a. Omkoopen, heimelijk verleiden. Suborneur, euse, m. et f. Verleider, omkooper, m.; verleidster, f. || -, adj. Verleidend.
Subrécargue, m. Opzichter der lading, supercargo, m. Subrécot, m. Nagelag, n. || (fig.) Narekening, f.
Subreptice, adj. 2 g. (Jur.) Heimelijk, bedrieglijk, door bedrog verkregen, ongeoorloofd. Subrepticement, adv. Bedrieglijk, ter sluik. Subreption, f. Listige bemachtiging, bedrieglijke verkrijging, f. Subrogateur, m. Tweede berichtgever, m. || Afstanddoener m. zijner rechten. Subrogation, f. (Jur) Gerechtelijke plaatsvervanging, rechtsoverdracht, f. Subrogatoire, adj. 2 g. Rechten overdragend. Subroger, v.a. In iemands plaats (of) rechten stellen. Subrogé tuteur, toeziende voogd, m. Subséquemment, adv. Daarna, vervolgens Subséquent, e, adj. Volgend, nader, later. Subside, m. Vrijwillige schatting, f || Geldelijke toelage, f., hulpgeld, n., onderstand, m. Subsidiaire, adj. 2 g. Ondersteunend, dienend, versterkend. Moyen s-, hulpbewijs, n. Ordre s-, tweede plaats, f. Subsidiairement, adv. Ten overvloede, op ondersteunende (of) bijkomende wijze. || Bovendien. Subsidier, v.a. Ondersteunen, toelagen verleenen. Subsistance, f. Onderhoud, levensonderhoud, n. || S-s, levensbehoeften, f. pl. Mettre en s-, tijdelijk in voeding plaatsen. Subsister, v.n. Bestaan, in wezen zijn, voortduren. || In kracht blijven, van kracht zijn. || Zijn bestaan hebben, leven. Substance, f. Wezen, n., zelfstandigheid, f. || Hoofdbestanddeel, het wezenlijke, n., kern, pit, f. || Stof, zelfstandigheid, f. || En s-, in het kort, met korte woorden. || v. Subsistance. - Substantiel, elle, adj. Voedzaam, voedend. || (fig.) Wezenlijk, hoofdzakelijk. Substantiellement, adv. Wezenlijk, hoofdzakelijk.
Substantif, ive, adj. Zelfstandig. || -, m. (Gramm.) Zelfstandig naamwoord, substantief, n. Substantifier, v.a. Tot een zelfstandig naamwoord maken, zelfstandig gebruiken. Substantivement, adv. Zelfstandig. Substantiver, v. Substantifier. - Substituer, v.a. In de plaats stellen, onderschuiven. || (Jur.) Tot naerfgenaam benoemen; iets navermaken. || Vervangen (door). || Se s-, in de plaats komen. Substitut, m. Plaatsvervanger, substituut, m.
| |
| |
Substitution, f. Indeplaatsstelling, vervanging, f. S-d'enfant, onderschuiving f. eens kinds. || (Math.) Verwisseling, f. || Vervalsching, f. Substrat(um), m. Grondslag, m. Substruction, f. Onderbouw, m. Subterfuge, m IJdele uitvlucht, f., voorwendsel, n. Subtil, e, adj., subtilement, adv. Dun, fijn. || Doordringend, scherp. Poison s-, snelwerkend vergift, n. || (fig.) Listig. || Behendig. || Spitsvondig, schrander. Subtilisation, f. (Chim.) Verdunning, verfijning, f. || (fig.) Wegmoffeling, f. Subtiliser, v.n. Haarklooven, muggeziften. || -, v.a. Verfijnen, verdunnen. || Verschalken, bedriegen. || Wegmoffelen. || Se s-, verfijnd (of) verdund worden. Subtiliseur, m. Muggezifter, vriend m. van spitsvondigheden. Subtilité, f. Dunheid, fijnheid, f. || Handigheid, vlugheid, f. || Scherpheid, fijnheid, f. || (fig.) Spitsvondigheid, haarklooverij, f. || Arglistigheid, sluwheid, scherpzinnigheid, f.
Subulé, ée, adj. (Bot.) Elsvormig.
Suburbain, e, adj. Om de stad gelegen. Suburbicaire, adj. 2 g. Tot het bisdom van Rome behoorend. Subvenir, v.n. Bijspringen, helpen, bijstaan. || (In iets) voorzien, (voor iets) zorgen. S- aux dépenses, de kosten goedmaken. Subvention, f. Toelage, f., geldelijke onderstand, m., hulpgeld, n. Subventionnel, elle, adj. Tot onderstand dienend. Subventionner, v.a. Met toelagen ondersteunen. Subversif, ive, adj. (fig.) Omverwerpend, vernielend. Subversion, f. (fig.) Omverwerping, f., ondergang, m. S- de l'État, omkeering f. van den Staat. Subvertir, v.a. (fig.) Omkeeren, omverwerpen.
Suc, m. Sap, vocht, n. || (fig.) Merg, sap, pit, n., kracht, f.
Succédané, ée, adj. (Méd.) Vervangend. || -, m. Surrogaat, n. Succéder, v.n. Volgen, opvolgen. || (Jur.) S- à q., erven. || Gelukken. Tout succède à ses voeux, al zijne wenschen vallen goed uit. || Se s-, elkander opvolgen, na elkander komen Succès, m. Uitslag, afloop, uitval, m., uitkomst, f. || Geluk, n., bijval, opgang, m. Le s- des armes, het geluk n. der wapenen. S- d'estime, van waardeering getuigende bijval. Avoir un s- d'hilarité, op spotgelach onthaald worden. Successeur, m. Opvolger, m. Successibilité, f. (Jur.) Erfbevoegdheid, erfopvolging, f. Successible, adj. 2 g. Bevoegd om te erven, erfgerechtigd. Successif, ive, adj. Achtereenvolgend, onafgebroken. || Droits s-s, erfrechten, n. pl. Succession, f. Opeenvolging, volgreeks, aaneenschakeling, f. || Erfopvolging, f. S- au trône, troonopvolging, f. || (Hist.) Successie, f. || Erfenis, nalatenschap, f. Recueillir une s-, eene erfenis aanvaarden. Successivement, adv. Achtervolgens, na elkander. Successoral, e, adj. Het erfenisrecht betreffend.
Succin, m. Barnsteen, gele amber, m.
Succinct, e, adj., succinctement, adv. Kort, beknopt, bondig. || Eenvoudig, schraal.
Succinique, adj. Acide s-, barnsteenzuur, n.
Succion, f. Uitzuiging, zuiging, f.
Succomber, v.n. Bezwijken. || Onderdoen. Succube, m. Nachtwijfje, n.
Succulemment, adv. Sappig, krachtig.
● Faire suer quelqu'un, iemand het leven zuur maken.
Succulence, f. Sappigheid, voedzaamheid, f. Succulent, e, adj. Sappig, voedzaam. Nourriture s-e, krachtig voedsel, n.
Succursale, f. Hulpkerk, f. || Hulpgesticht, n., filiale, f || Bijmagazijn, n., hulpwinkel, m. Succursaliste, m. Hulpkerkbedienaar, m.
Sucement, m. (Op)zuiging, f. Sucer, v.a. Opzuigen, uitzuigen, zuigen. Sucet, m. (H.n.) Bloedzuigerprik, f. Sucette, f. Zuigpropje, zuigdotje, n. Suceur, m. Zuiger, m. || Bloedzuiger, m. || (H.n.) Zuiger, m. Suçoir, m. (H.n.) Zuigspriet, f. || (Bot.) Zuigtepel, m., zuigmonding, f. Suçon, m. Zuigplek, f., zuigblaartje, n., zuigkus, m. Suçoter, v.a. (fam.) Dikwijls zuigen.
Sucre, m. Suiker, f. Canne à s-, suikerriet, n. S- candi, kandij(suiker), f. || En pain de s-, kegelvormig. || (fam.) Manger du s-, bijval hebben. Sucré, ée, adj. Suikerachtig, gesuikerd. Eau s-ée, suikerwater, n. || (fig.) Suikerzoet, zoetsappig. || -, f. Preutsche meid, f. Sucrer, v.a. Suikeren, met suiker bereiden, oversuikeren. S- le café, suiker in de koffie doen. Sucrerie, f. Suikerziederij, suikerraffinaderij, f. || S-s, suikergoed, suikergebak, n. Sucrier, m. Suikerdoos, suikerbus, f., suikerpot, m. || Suikerfabrikant, m. Sucrier, ère, adj. De suikerproductie betreffend, suiker fabriceerend. Sucrin, adj. m. Suikerachtig. || -, m. Suikermeloen, m.
Sud, m. Zuiden, zuid, n. || (Mar.) Faire les-, zuid aanleggen. || Zuidenwind, m. || -, adj. Le pôle s-, de zuidpool, f.
Sudation, f. Het zweeten, n. Sudatoire, adj. 2 g. Door zweet vergezeld.
Sud-est, m. Zuidoost(en), n. || Zuidoostenwind, m. || -, adj. Zuidoostelijk.
Sudorifère, sudorifique, adj. 2 g. Zweetverwekkend. || -, m. Zweetmiddel, n.
Sud-ouest, m. Zuidwest(en), n. || Zuidwestenwind, m. || -, adj. Zuidwestelijk.
Suède, f. (Géogr.) Zweden, n. Suédois, e, adj. Zweedsch. || -, m. et f. Zweed, m., Zweedsche (vrouw), f. || -, m. Het Zweedsch.
Suée, f. Zweeting, f. || Angst, m., angstzweet, n., benauwdheid, f. Suer, v.a. et v.n. Zweeten. || (Maç.) Uitslaan. Suerie, f. Zweeting, f., tabakzweeterij, f., zweethuis, n. Suette, f. Zweetziekte, f. Sueur, f. Zweet, n. || (fig.) S-s, zure arbeid, m.
Suffire, v.n. Toereiken, voldoen. On ne peut s- à tout, men kan in alles niet voorzien. S- à une dépense, eene uitgaaf bestrijden. Je n'y suffis point, ik kan het alleen niet op. || -, v. impers. Voldoende zijn. || Se s- à soi-même, in zijn eigen behoeften voorzien, anderen niet noodig hebben. Suffisamment, adv. Genoeg, genoegdzaam. Suffisance, f. Genoegzaamheid, toereikendheid, f. Avoir sa s-, zijn bekomst hebben. À s-, genoeg, genoegzaam. || Bekwaamheid, geschiktheid, f. || Verwaandheid, opgeblazenheid, zelfgenoegzaamheid, f. Suffisant, e, adj. Genoegzaam, toereikend, voldoende. || Laatdunkend, zelfgenoegzaam, opgeblazen, waanwijs. || -, m. et f. Laatdunkende, waanwijze, m. et f. Suffixe, m. (Gramm.) Achtervoegsel, n. Suffocant, e, adj. Verstikkend, versmorend, versmachtend. Suffocation, f. Verstikking, ver- | |
| |
smoring, versmachting, f. || Hevige benauwdheid, f. Suffoquer, v.a. Verstikken, versmoren, versmachten. || -, v.n. Stikken. || (fig.) Barsten. Suffragant, adj. m. Onder een aartsbisschop staande. || -, m. Wijbisschop, m. Suffrage, m. Stem, f. S- universel, algemeen stemrecht, n. || Goedkeuring, f., bijval, m. || Les s-s des saints, de voorspraak f. der heiligen. Suffumigation, f. v. Fumigation. - Suffusion, f. (Méd.) Onderhuidsche uitstorting, f. Suggérer, v.a. Ingeven, inblazen, aan de hand geven. Suggestif, ive, adj. Vele denkbeelden (of) gevoelens opwekkend. Suggestion, f. Ingeving, inblazing, f.
Sugillation, f. Blauwe (of) roode huidvlek, f.
Suicide, m. Zelfmoord, m. || Zelfmoordenaar, m. Suicidé, ée, m. et f. Zelfmoordenaar, m., -ster, f. Suicider, (se), v. réfl. Een zelfmoord begaan, de handen aan zich zelven slaan, zich om het leven brengen.
Suie, f. Roet, n.
Suif, m. Smeer, n., talk, ongel, f. Donner un s-, met talk besmeren. || (fig.) Standje, n. Suiffer, v.a. v. Suiver. - Suiffeux, euse, adj. Talkachtig. Suiffé, ée, adj. (pop.) Mooi.
Sui generis, loc. adv. Eigenaardig, eenig in zijne soort.
Suin(t), m. Vettig zweet n. der woldieren. || Glasgal, n. Suintement, m. Druiping. aflekking, doorsijpeling, f. || Het zweeten. Suinter, v.n. (Af)druipen, aflekken, (door)sijpelen, doorzweeten. || -, v.a. Laten doorsijpelen. || (fig.) S- la paresse, in alles de luiheid laten doorschijnen.
Suisse, f. (Géogr.) Zwitserland, n. || -, adj. 2 g. Zwitsersch. || -, m. Zwitser, m. || Portier, deurwachter, m. S- d'église, kerkwachter, m. Suisserie, f. Portierswoning, f. Suissesse, f. Zwitsersche (vrouw), f.
Suite, f. Gevolg, geleide, n., stoet, m. Marcher à la s- de q., achter iemand gaan. Vin de s-, wijn m. voor de dienstboden. || Nakomelingen, m. pl., kinderen, n. pl. || Vervolg, n., voortzetting, f. La s- au prochain numéro, wordt vervolgd (of) voortgezet. Être à la s-d'une affaire, eene zaak ijverig doorzetten. || Reeks, rij, aaneenschakeling, f. De s-, achter malkander, achtereen. || Gevolg, uitwerksel, n. À la s- de, ten gevolge van. || (Tout) de s-, dadelijk, aanstonds, terstond, seffens, onmiddellijk. Par s-, bijgevolg. || Vervolg, n., volgende tijd, m. Dans la s-, in het vervolg, naderhand. || Samenhang, m., verband, n., orde, f. Esprit de s-, logisch denkende geest, m. Sans s-, onsamenhangend, inconsequent. Par s- de, overeenkomstig, ten gevolge van. Suitée, adj. f. Met een veulen. Suivant, prép. Volgens, naar. Suivant, e, adj. Volgend, navolgend. || -, m. et f. Volgeling, m., -e, f. Ni enfants ni s-s, kind noch kraai. || S-s, gevolg, n. Suivante, f. Kamerjuffer, kamenier, f.
Suiver, v.a. Met smeer, talk (of) ongel bestrijken.
Suivi, e, adj. Onafgebroken, aanhoudend, voortdurend. || Samenhangend. || Être fort s-, veel toehoorders hebben. Suivre, v.n. Volgen. | Il suit de là, daaruit volgt. || -, v.a. Volgen, achternagaan, nakomen. || Vergezellen, bege-
● Suivre des yeux, achternakijken. Suivre l'instinct, naar het instinct luisteren.
leiden. || Vervolgen, nazetten, najagen, achter iets zitten. || S- une opinion, eene meening toegedaan zijn. S- une profession, een beroep uitoefenen. S- le barreau, pleiten. || Scherp letten (op), in 't oog houden. S- la conduite, het gedrag nagaan. || Geregeld bezoeken. || Volgen, zich voegen (naar). S- son imagination, de verbeelding vrij spel geven. S- un caprice, eene gril voldoen. S- la mode, met de mode meegaan. || Se s-, elkander opvolgen. || Se s-, aaneenhangen, aaneengeschakeld zijn.
Sujet, m. Onderdaan, m. || Persoon, mensch, kerel, m. Mauvais s-, slechte mensch. || Dienstbode, m. et f. || Oorzaak, reden, f., grond, m. Avoir s- de se plaindre, reden tot klagen hebben. Au s- de, ter oorzake van, wegens. || Stof, f., onderwerp, voorwerp, n. || (Gramm.) Onderwerp, n. || (Méd.) Zieke, patient, m. et f. || (Anat.) Lijk, n. || (Mus. et Litt.) Onderwerp, thema, n. || (Hort.) Stam, m. Sujet, ette, adj. Onderworpen, onderdanig. || Blootgesteld, onderhevig. Cela est s- à caution, dat moet men niet te licht gelooven. S- à interprétation, voor verklaring vatbaar. S- à se tromper, feilbaar. || Verplicht. S- à l'heure, aan de klok gebonden. || Gewoon, toegedaan. S- à la boisson, aan den drank verslaafd. Sujétion, f. Onderworpenheid, onderdanigheid, f. Tenir en s-, in bedwang houden. || Gebondenheid, slaafsche plichtsbetrachting, f. || Servituut, n.
Sulfatage, m. Het zwavelen. || Het gipsen. Sulfate, m. (Chim.) Zwavelzuur zout, n. Sulfater, v.a. Zwavelen. || Gipsen. Sulfite, m. Zwaveligzuur zout, n. Sulfure, m. Zwavelverbinding, f. Sulfuré, ée, adj. Gezwaveld. Sulfureux, euse, adj. Solferachtig, zwavelig. Acide s-, zwaveligzuur, n. Sulfurique, adj. m. Acide s-, zwavelzuur, n.
Sultan, m. Sultan, m. || (fig.) Dwingeland, m. || Met zijde overtrokken korfje, n. Sultane, f. Sultane, f. || (Mar.) Turksche galei, f. Sultanin, m. (Monn.) Sultanijn, m.
Sumac, m. (Bot.) S(u)mak, f., looiersboom, m.
Super, v.n. (Mar.) Toezuigen, toegaan, verstopt raken. || -, v.a. Toezuigen.
Superbe, adj. 2 g., -ment, adv. Trotsch, hoogmoedig, opgeblazen. || Prachtig, kostelijk, heerlijk. || -, m. Trotschaard, hoogmoedige, opgeblazene, m. || -, f. Hoovaardigheid, f. Supercherie, f. Listig bedrog, n., schelmerij, f. Supère, adj. 2 g. (Bot.) Hooger geplaatst. Superfétation, f. Overtolligheid, f. Superficie, f. Oppervlakte, f. Mesure de s-, vlaktemaat, f. || (fig.) Oppervlakkige kennis, f. S'arrêter à la s-, oppervlakkig onderzoeken. Superficiel, elle, adj., -ment, adv. Oppervlakkig, niet grondig. Superfin, e, adj. Zeer fijn, allerfijnst. || -, m. Het allerfijnste, n. Superflu, e, adj. Overtollig, te veel. || Onnoodig, onnuttig, overbodig. || -, m. Overvloed, m., overtolligheid, f. Superfluité, f Overvloed, m., overtolligheid, f. Supérieur, e, adj. Opperste, hoogste, bovenste. || Hooger. Les classes s-es de la société, de hoogere standen m. pl. der maatschappij. Officier s-, opperofficier, m. || Uitmuntend. Qualité s-e, prima kwaliteit, f. Genie s-, verhevene geest, m. || Verheven (boven), sterker, bekwamer. Être s- à, overtreffen. S- en nombre, talrijker, machtiger. || -, m. et f. Overste, meerdere, m. et f. || Kloos- | |
| |
tervoogd, m., kloostermoeder, f. Supérieurement, adv. Voortreffelijker. || Voortreffelijk, uitmuntend. Supériorité, f. Voortreffelijkheid, meerderheid, f., voorrang, m., overwicht, n. || Oppermacht, f., oppergezag, n. || Kloostervoogdij, f. Superlatif, m. (Gramm.) Overtreffende trap, m. || (fam.) Au s-,
in den hoogsten graad. || -, ive, adj. Den hoogsten trap uitdrukkend. Superlativement, adj. (fam.) Buitengemeen, in den hoogsten graad. Superposé, ée, adj. Op elkander liggend. Superposer, v.a. Boven elkander leggen (of) stellen. Superposition, f. (Géom.) Het op elkander plaatsen, n., bedekking, f., het opeenliggen, n. Superpurgation, f. (Méd.) Te sterke buikzuivering, f. Superstitieusement, adv., superstitieux, euse, adj. Bijgeloovig. || (fig.) Al te nauwgezet, al te angstvallig. Superstition, f. Bijgeloof, n., bijgeloovigheid, f. || (fig.) Overdreven nauwgezetheid, f. Supinateur, m. (Anat.) Achteroverbuiger, m. Long s-, lange handspier, f. Supination, f. Mouvement de s-, achteroverbuiging, achteromdraaiing, f. || Het liggen op den rug.
Supplantateur, m. Voetlichter, onderkruiper, m. Supplantation, f., supplantement, m. Voetlichting, onderkruiping, f. Supplanter, v.a. Onderkruipen, den voet lichten, verdringen. || Se s-, elkander onderkruipen. Suppléance, f. Plaatsvervanging, f. Suppléant, e, m. et f. Plaatsvervanger, m., -vervangster, f. || -, adj. Plaatsvervangend. Suppléer, v.n. Vergoeden, het ontbrekende vervangen, goedmaken. || -, v.a. Aanvullen, bijvoegen, volledigen. || Bijbetalen, bijpassen. || S- q., iemand vervangen. || Se s-, goed gemaakt worden, aangevuld worden. Supplément, m. Aanvulsel, bijvoegsel, aanhangsel, n. || Bijvoegsel, n., bijlage, f. || Geldelijke toelage, f. || (Théât.) Bijkaartje, n. || (Cuis.) Extra-schotel, m., bijgerecht, n. || (Géom.) Supplement, n. Supplémentaire, adj. 2 g. Aanvullend, bijgevoegd. || Plaatsvervangend. || (Géom.) Angles s-s, aanvullingshoeken, m. pl. Supplémentairement, adv. Als toevoegsel. Supplétif, ive, supplétoire, adj. Aanvullend, volledig makend. Suppliant, e, adj. Smeekend, biddend. || -, m. et f. Smeeker, verzoeker, m.; verzoekster, f. Supplication, f. Smeeking, f., ootmoedig verzoek, n. || S-s, openbare gebeden, n. pl. Supplice, m. Lijfstraf, f. Le dernier s-, de doodstraf, f. S-s éternels, helsche pijn, f. || (fig.) Foltering, marteling, f. Mettre au s-, op de pijnbank leggen. Supplicié, ée, m. et f. Ter dood gebrachte, m. et f. Supplicier, v.a. Onthalzen, ter dood brengen, de doodstraf voltrekken (aan).
Supplier, v.a. Smeeken. Supplique, f. Smeekschrift, verzoekschrift, n. || (fig.) Verzoek, n., bede, f. Support, m. Steun, stut, schoor, m. || (Blas.) Schildhouder, m. || (fig.) Ondersteuning, hulp, f., onderstand, m. || (Bot.) Stengel, stronk, m. Supportable, adj. 2 g. Verdraaglijk, lijdelijk. Ce n'est pas s-, dat is niet om uit te houden. || Vergeeflijk. Supportablement, adv. Draaglijk, lijdelijk, redelijk. Supporter, v.a. Dragen, ondersteunen, stutten, schoren. || Verdragen, uitstaan,
● Je suis au supplice, ik zit op de pijnbank. Pied sûr, vaste gang.
tegen iets kunnen. S- l'eau (ou) le feu, waterdicht (of) vuurvast zijn. S- l'examen, tegen een onderzoek bestand zijn. || Se s-, elkander verdragen. Supposable, adj. 2 g. Onderstelbaar, aannemelijk. Supposé, ée, adj. Valsch. Nom s-, valsche naam, m. || S- que, in de onderstelling dat, gesteld dat. Supposer, v.a. Onderstellen, aannemen. || Onderschuiven, ondersteken, als waar laten doorgaan. S- un testament, een testament onderschuiven. || Vermoeden, meenen, gissen. S- capable, in staat achten (tot) Suppositif, ive, adj. Onderstellend. Supposition, f. Onderstelling, f. || Gissing, f., vermoeden, n. || Onderschuiving, ondersteking, f. || Voorgeving, verdichting (van feiten), f. S- de nom, aangift f. van een valschen naam. Suppositoire, m. (Méd.) Zetpil, f. Suppôt, m. Suppoost, ondergeschikte, m. || Medestander, m. || (Phil.) Grondslag, m. Suppressif, ive, adj. Opheffend, onderdrukkend. Suppression, f. Afschaffing, vernietiging, onderdrukking, intrekking, opheffing, f. || (Méd.) Wegblijven, n., opstopping, f. || Verheling, weglating, f. S- de part, wegmaking f. van een pasgeboren kind. S- de lettres, terughouding f. van brieven. Supprimer, v.a. Onderdrukken. || Afschaffen, vernietigen, opheffen. || Verzwijgen, weglaten, achterhouden, verduisteren, doen verdwijnen. || (Méd.) Onderdrukken, doen wegblijven. Suppurant, e, adj. Etterend. Suppuratif, ive, adj. Ettermakend. || -, m. Ettermiddel. n. Suppuration, f. Ettering, zwering, f. Suppurer, v.n. Etteren, zweren,
dragen. Supputation, f. Berekening, optelling, raming, f. Supputer, v.a. Berekenen, optellen, de raming opmaken.
Supranaturalisme, m. Openbaringsgeloof, n. Suprématie, f. Oppermacht, meerderheid, f. Suprême, adj. 2 g. Opperst, hoogst, verhevenst. L'Être s-, het Opperwezen, n. L'heure s-, het laatste (of) uiterste oogenblik. n. Au s- degré, in den hoogsten graad. Suprême, f. (Cuis.) Gerecht n. uit de fijnste brokken van gevogelte. Sur, prép. Op, boven, bovenop. S- l'Escaut, aan de Schelde. Avoir s- soi, bij zich hebben. S- les lieux, ter plaatse. S- mer et s- terre, te water en te land. || Over. Réfléchir s-, nadenken over. || Naar, volgens. Juger s- les apparences, op den schijn oordeelen. Régner s- une nation, over een volk regeeren. || S- le soir, tegen den avond. Être s- le retour, den bloeitijd achter den rug hebben. S- ces entrefaites, middelerwijl, ondertusschen. S- le champ, dadelijk, aanstonds, oogenblikkelijk. || (Mar.) Chasser s- ses ancres, voor anker rijden. || Fermer la porte s- q., de deur achter iemand dichtdoen. Marcher sur les pas de q., achter iemand gaan. || S- ma parole, op mijn eerewoord.
Sur, e, adj. Wrang, zuur.
Sûr, e, adj. Gewis, zeker, stellig. J'en suis s-, ik ben er zeker van. À coup s-, met zekerheid; zonder twijfel. Pour s-, zekerlijk. S- de son fait, zeker van zijne zaak. Être s- de q., zich op iemand verlaten. || Veilig, zeker. Mettre en lieu s-, in veiligheid brengen, in verzekerde bewaring nemen. || Zeker, onbedrieglijk, vertrouwbaar. Main s-e, vaste hand, f. Goût s-, zuivere smaak. Ami s-, getrouwe vriend, m. || Le plus s-,
| |
| |
het zekerste, n. Aller au plus s-, het zekerste kiezen.
Surabondamment, adv. Overtollig, meer dan genoeg. Surabondance, f. Overtolligheid, f., zeer groote overvloed, m. Surabondant, e, adj. Overtollig. || Overrijkelijk, overvloedig. Surabonder, v.n. In zeer grooten overvloed voorhanden zijn. Suracheter, v.a. Te duur koopen. Suraigu, e, adj. (Mus.) Overscherp, zeer hoog. || (Méd.) Uiterst acuut. Surajouter, v.a. Bovendien toevoegen.
Sural, e, adj. (Anat.) Van de braai (of) kuit.
Sur-aller, v n. (Chass.) Over het spoor loopen zonder aan te slaan. Sur-andouiller, m. (Chass.) Grootere tak m. van het hertsgewei. Surannation, f. Verjaring, f. Suranné, ée, adj. Verouderd, ouderwetsch. || (Jur.) Verjaard. Suranner, v.n. Verjaren. || -, v.a. Buiten gebruik stellen. Sur-arbitre, m. Opperscheidsman, m.
Surard, adj. m. Vinaigre s-, vlierazijn, m.
Surbaissé, ée, adj. (Archit.) Ingedrukt. Surbaissement, m. Inbuiging, indrukking, f. Surbaisser, v.a. Drukken. Surbande, f. (Chir.) Bovenband, m. || (Artill.) Spilband, m. Surboucher, v.a. Overkurken. Surbout, m. Draaispil, f. Surcens, m. Buitengewone cijns, m. Surcharge, f. Overlast, bijlast, m. || Verzwaring f. van lijden. || Overheenschrijving, f., overheengeschreven woord, n. Surcharger, v.a. Overlasten, overladen. || S- un mot, over een woord heenschrijven. Surchauffer, v.a. Te zeer verhitten. Surchauffure, f. Door oververhitting ontstane scheur, f. Surchoix, m. Eerste keus, f. Surcomposé, m. Veelvuldig samengesteld lichaam, n. || -, ée, adj. Veelvuldig samengesteld. || (Gramm.) Met dubbel hulpwerkwoord. Surcoupe, f. (Jeu) Het overtroeven. Surcouper, v.a. Overtroeven, overkoopen. Surcroissance, f. Tegennatuurlijk uitwas, n. Surcroît, m. Overmaat, vermeerdering, toeneming, f. Par s- de, tot overmaat van. Surcroître, v.n. (Chir.) Overtollig groeien.
Surculeux, euse, adj. (Bot.) Met nieuwe loten.
Surdemande, f. Overdreven eisch, m. Surdent, f. Overtand, m.
Surdi-mutité, f. Doofstomheid, f. Surdité, f. Doofheid, hardhoorigheid, f.
Surdon, m. (Comm.) Extra-rabat, n. Surdorer, v.a. Oververgulden, dubbel vergulden. Surdos, m. Rugriem, m.
Sureau, m. Vlier, f., vlierboom, m. Fleur de s-, vlierbloem, f.
Surégaliser, v.a. Door de grove zeef ziften. Surégalisoir, m. Grove zeef, f. Surélévation, f. Bovenbouw, overbouw, m., het hooger optrekken van een bouw. || Bovenmatige vermeerdering, f. Surélever, v.a. Overbouwen, hooger optrekken. || Bovenmatig vermeerderen.
Surelle, f. (Bot.) Zuring, zurkel, f.
Sûrement, adv. Veilig. || Zeker, stellig.
Suréminent, e, adj. Boven alles verheven (of) uitstekend. Surenchère, f. Opbod, hooger bod, n., prijsverhooging, f. Surenchérir, v.n. Opbieden, een opbod doen. Surenchérissement, m. Het hooger bieden, n. Suren-
● Surélever les prix, de prijzen verhoogen. Épingle de sûreté, veiligheidsspeld.
chérisseur, m. Opbieder, bodverhooger, m. Dernier s-, meestbiedende, m. Surenveloppe, f. Dubbele omslag, m. Surérogation, f. Oververplichting, f. Par s-, meer dan men schuldig is, ten overvloede. Surérogatoire, adj. 2 g. De verplichting overtreffend. OEuvres s-s, overtollige goede werken, m. pl.
Suret, ète, adj. Zuurachtig.
Sûreté, f. Zekerheid, veiligheid, verzekering, f. Mettre en lieu ie s-, in de gevangenis zetten. || Veiligheidsmaatregel, m. || Borg, waarborg, m., pand, n. || Vastheid, f. S- de goût, zuivere smaak, m.
Surette, f. (Bot.) Zuring, zurkel, f.
Surévaluer, v.a. Overschatten. Surexcitation, f. Overprikkeling, overspanning, f. Surexciter, v.a. Overprikkelen. Surface, f. Vlakte, oppervlakte, f., vlak, n. || (fig.) Schijn, m., uiterlijk, n. || Zekerheid, f. Présenter peu de s-, weinig waarborg bieden. Surfaire, v.a. Overvragen, overschatten. Surfaix, m. Overriem, overgordel, m. Surfeuille, f. (Bot.) Knopdeksel, n. Surfiler, v.a. De draden zeer fijn maken. || Overnaaien. Surfin, e, adj. Zeer fijn. Surfusion, f. Buitengewone vloeibaarheid, f.
Surge, adj. Laine s-, ongewasschen wol, f.
Surgeon, m. Stamscheut, wortelscheut, m. || (fig.) Spruit, telg, f. || Watersprong, m. Surgir, v.n. Aanlanden. || Ontspringen, opwellen. || (fig.) Ontstaan, zich opdoen. Faire s-, te voorschijn roepen.
Surhaussement, m. Verhooging, f. Surhausser, v.a. (Archit.) Verhoogen. || Den prijs verhoogen, opslaan. || Se s-, zich zelven te hoog schatten. Surhumain, e, adj. Bovenmenschelijk. Surimposer, v.a. Te zwaar belasten. Surintendance, f. Oppertoezicht, n. Surintendant, e, m. et f. Oppertoeziener, opperintendant, m.; opperintendantsvrouw, f.
Surir, v.n. Verzuren.
Surja(u)ler, v.n. Uit den ankerstok gaan. || -, v.a. Het anker opheffen. Surjet, m. (Taill.) Overhandsche naad, m. Surjeter, v.a. Overhands naaien. Surlendemain, m. Overmorgen, de tweede dag daarna, m. Surlier, v.a. (Mar.) Betakelen. Surliure, f. Betakeling, f. Surlonge, f. Lendestuk, middelstuk, n. Surmenage, m. Het afbeulen. || Overlading, f. Surmener, v.a. Afjagen, afrijden. || Met werk overladen. Surmontable, adj. 2 g. Overwinbaar, overkomelijk. Surmonter, v.n. Bovendrijven. L'huile surmonte, de olie drijft bovenop. || -, v.a. Stijgen (boven). || Overwinnen, te boven komen, overkomen, overtreffen. || Bekronen, bovenop staan. || Se s- soi-même, zich zelven overwinnen, zich intoomen. Surmoulage, m. Het afvormen. Surmoule, m. Tweede vorm, m. Surmouler, v.a. Van een vorm afvormen. Surmoût, m. Voorloop, lekwijn, m. Surmulet, m. (H.n.) Zeebarbeel, m. Surmulot, m. (H.n.) Trekrat, f. Surnager, v.n. Bovendrijven. Surnaturel, elle, adj., surnaturellement, adv. Bovennatuurlijk. || Buitengewoon. || -, m. Het bovennatuurlijke, n. Surnom, m. Bijnaam, toenaam, m. Surnombre, m. Bovental, n. Surnommé, ée, adj. Bijgenaamd. Surnommer, v.a. Eenen bijnaam (of) toenaam
| |
| |
geven. Surnuméraire, adj. 2 g. Boventallig. || -, m. Boventallige ambtenaar, m. Surnumérariat, m. Surnumerariaat, n. Suros, m. Overbeen, n. Suroxyder, v.a. Overoxydeeren. Surpasser, v.a. Langer (of) hooger zijn, uitsteken (boven). || (fig.) Overtreffen, te boven gaan. Cela me surpasse, dat gaat mijn verstand te boven. || Se s-, zich zelven overtreffen. Surpaye, f. Overbetaling, f. Surpayer, v.a. Te duur (of) te veel betalen. Surpeau, f. v. Épiderme. - Surplis, m. Koorhemd, n. Surplomb, m. Overhelling, f., scheeve stand, m. En s-, niet loodrecht, overhellend. Surplomber, v.n. Overhellen, overhangen. || -, v.a. Hangen (over), bestrijken. Surplus, m. Overschot, het overige, overblijfsel, n., rest, f. Au s-, voorts, verder. Surpoids, m. Doorslag, m. Surpousse, f. Nascheut, naloot, f. Surprenant, e, adj. Wonder, verbazend, verrassend, zonderling. Surprendre, v.a. Verrassen, overvallen, overrompelen. S- un voleur, eenen dief betrappen. || Verschalken, misleiden, bedriegen, door list verkrijgen. S- le secret de q., achter iemands geheim weten te komen. S- la bonne foi, het vertrouwen misbruiken. || Verwonderen, verbazen, bevreemden, verrassen. Surprise, f. Verrassing, betrapping, overrompeling, f., overval, m. || Bedrog, n., verschalking, list, f. || Verbazing, verbaasdheid, verwondering, verrassing, f. || Aangename verrassing, onverwachte vreugde, f., genoegen, n. Surproduction, f. Overproductie, f. Surrénal, e, adj.
Boven de nieren gelegen. Sursaturer, v.a. Oververzadigen. Sursaut, m. Het opspringen, n. S'éveiller en s-, schielijk wakker worden, uit den slaap opspringen. Surséance, f. Uitstel, n., verschuiving, opschorsing, f. Sursemer, v.a. Overzaaien. Surseoir, v.n. Verschuiven, uitstellen. Sursis, m. Uitstel, n. Surtaxe, f. Overdreven schatting, f. || Bijporto, n. Surtaxer, v.a. Te hoog aanslaan. || Bijporto doen betalen. Surtout, adv. Voornamelijk, bovenal, vooral. Surtout, m. (Taill.) Overjas, f., overrok, m. || Pakwagentje, n. || Tafelstel, n. || (Fond.) Mantel, m. || Strooien trechter, m. Surveillance, f. Opzicht, toezicht, n., waakzaamheid, f. Surveillant, e, adj. Waakzaam, toeziende. || -, m. et f. Toeziener, bewaker, m.; bewaakster, f. Surveille, f. De tweede dag m. te voren. Surveiller, v.n. Waken, opletten. || -, v.a. Bewaken, gadeslaan, het oog houden (op). Survenance, f. (Jur.) Onvoorziene tusschenkomst, f. Survenant, e, adj. Onverwachrs komend. || -, m. Onverwachte gast, m. Survendre, v.a. et v.n. Te duur verkoopen. Survenir, v.n. Onverwachts komen (of) gebeuren, overkomen. || Er bijkomen. Survente, f. Te dure verkoop, m. Surventer, v.n. (Mar.) Stormen. Survider, v.a. Het overvloedige uitgieten (of) afgieten, het overtollige wegnemen. Survie, f. Overleving, f. Survivance, f. Recht n. van ambtsopvolging. || Overleving, f. Survivancier, m. Expectant, opvolger m. bij overleving. Survivant, e, adj. Overlevend, langstlevend. || -, m. et f. Overlevende, m. et
f. Survivre, v.n. Overleven. || Se s- dans ses enfants, in zijne kinderen voortleven.
● Être susceptible de plusieurs sens, meer dan eenen zin toelaten.
Sus, prép. Op. Courir s- à q., iemand op het lijf vallen. || En s-, daarboven, bovendien. En s- de, boven. || -, interj. Op! op! welaan! || Comme préfixe, sus signifie souvent: situé au-dessus d'une autre chose. Susceptibilité, f. Vatbaarheid, ontvankelijkheid, f. || Gevoeligheid, lichtgeraaktheid, f. Susceptible, adj. 2 g. Vatbaar (voor), ontvankelijk. || Gevoelig, lichtgeraakt. Susception, f. Het ontvangen der wijding. Susciter, v.a. Verwekken, doen ontstaan, veroorzaken.
Suscription, f. Opschrift, adres, n.
Susdit, e, susmentionné, ée, susnommé, ée, adj. Voormeld, voornoemd, bovengemeld, bovengenoemd. Suspect, e, adj. Verdacht. Suspecter, v.a. Verdenken. Suspendre, v.a. Hangen, ophangen. || (fig.) Opschorsen, verschuiven, uitstellen. || Staken, afbreken. || In een ambt schorsen. S- la constitution, de grondwet tijdelijk opheffen. Suspendu, e, adj. Voiture bien s-e, op zachte veeren hangend rijtuig, n. Les astres sont s-s, de sterren zweven. || (fig.) S- entre la crainte et l'espoir, tusschen hoop en vrees zwevend. Suspens, adj. m. Geschorst, van eene waardigheid ontzet. || En s-, loc. adv. In twijfel, in onzekerheid, onbeslist. Suspense, f. Ambtsschorsing, f. Suspensif, ive, adj. (Jur.) Verschuivend, opschorsend. || (Gramm.) Afbrekend. Suspension, f. Het ophangen. || Hanglamp, f., hangende kroonluchter, m. || (Mar.) Hangring m. van het kompas. || Schorsing, opschorting, f., uitstel, n. S- d'armes, wapenschorsing. || Gespannen verwachting, f. || Verbod, n., schorsing, tijdelijke ambtsontzetting, f. || (Gramm. et rhét.) Afbreking, f. Points de s-, afbrekingsteekens, n. pl. Suspensoir, m. (Chir.) Draagband, m. Suspente, f. (Mar.) Borg, m. Suspicion, f. Verdenking, achterdocht, f. Sustentation, f. Onderhoud, n., voeding, f. Sustenter, v.a. Onderhouden, voeden.
Susurration, f., susurrement, m. Geruisch, gemurmel, n. Susurrer, v.a. et n. Murmelen.
Sutural, e, adj. (Chir.) Van eenen naad. Suture, f. Naad, m. || Aaneennaaiing, f. Suturé, ée, adj. Met naden.
Suzerain, e, adj. et m. et f. Opperleenheer, m., -leenvrouw, f. Suzeraineté, f. Opperleenheerlijkheid, opperleenheerschappij, f.
Svelte, adj. 2 g. Slank, rank, rijzig, ongedwongen. Colonne sv-, ranke zuil, f. Sveltesse, f. Slankheid, ongedwongenheid, f.
Sybarite, m. Verwijfde, wellusteling, m. Sybaritisme, m. Verwijfde levenswijze, genotzucht, f.
Sycomore, m. Moerbezie-vijgeboom, m. || Ahornboom, m. Sycophante, m. Verklikker, aanbrenger, m. || Bedrieger, m.
Syllabaire, m. Spelboekje, ABboekje, n. Syllabe, f. Lettergreep, syllabe, f. De trois s-s, drielettergrepig. Syllaber, v.a. In lettergrepen verdeelen, lettergrepen uitspreken. Syllabique, adj. 2 g. Lettergrenig. Syllabiser, v.a. In lettergrepen verdeelen. Syllepse, f. Syllepsis, f. Syllogisme, m. Sluitrede, f. Syllogistique, adj. 2 g. Tot de sluitrede behoorend, in den vorm eener sluitrede.
Sylphe, m., Sylphide, f. Luchtgeest, m.
| |
| |
Sylvain, m. (Myth.) Boschgod, m. || (H.n.) Boschvlinder, m. || S-s, m. pl. (H.n.) Boschvogels, m. pl. Sylvain, e, sylvatique, adj. 2 g. In de bosschen (of) wouden levend. Sylvestre, adj. 2 g. In de bosschen levend. || In de wouden groeiend. Sylvicole, adj. 2 g. In de bosschen wonend. Sylviculteur, m. Boschplanter, m. Sylviculture, f. Boschbouw, m. Sylvie, f. (H.n.) Grasmusch, f. || (Bot.) Woudanemoon, f.
Symbole, m. Zinnebeeld, symbool, n. || Geloofsleer, f., geloof, n. Le s- des apôtres, de geloofsbelijdenis f. der apostelen. || S-s, uiterlijke (of) uitwendige teekens n. pl. der sacramenten. Symbolique, adj. 2 g. Zinnebeeldig, symbolisch. || Livres s-s, belijdenisboeken, n. pl. Symboliser, v.n. Overeenkomst hebben (met). || -, v.a. Verzinnelijken, zinnebeeldig voorstellen. Symbolisme, m. Symbolismus, n., voorstelling f. door zinnebeelden. Symétrie, f. Evenredigheid, gelijkmatigheid, evenmatigheid, evenmaat, overeenstemming, f. Symétrique, adj. 2 g., -ment, adv. Evenredig, gelijkmatig. Symétriser, v.a. Evenmatig schikken. Sympathie, f. Sympathie, zielenverwantschap, gevoelsovereenstemming, onderlinge genegenheid, f., medegevoel, n. || Neiging, f., medelijden, n. || (Méd.) Medelijdendheid, f. || (Peint.) Kleurenharmonie, f. Sympathique, adj. 2 g. In neiging overeenstemmend, medevoelend, deelnemend, sympathisch. Il nous est très s-, wij houden veel van hem. || Nerf s-, sympathetische zenuw, f. || Encre s-, sympathetische inkt, m. || (Méd.) Medelijdend, medegevoelend. Sympathiquement, adv. Sympathisch. Sympathiser, v.n. Gelijke neigingen (of) gevoelens hebben, overeenstemmen, goed overeenkomen. || Bij elkaar passen. Symphonie, f. Symphonie, f. Symphoniste, m. Symphonist, m. Symphyse, f. Beenderverbinding, f. Symptomatique, adj. 2 g. (Méd.) Aanwijzend, kenteekenend. Symptôme, m. Ziekteteeken, ziekteverschijnsel, n. || (fig.) Kenteeken, n., aanduiding, f.
Synagogue, f. Jodentempel, m., synagoge, f. || Jodendom, n. Synalèphe, f. (Gramm.) Ineensmelting, f. Synallagmatique, adj. 2 g. (Jur.) Wederzijds verbindend, wederzijdsch. Synanthérées, f pl. (Bot.) Planten f. pl. met vergroeide stofkolfjes. Synanthérique, adj. 2 g. Met vergroeide stofkolfjes. Synarthrose, f. (Anat.) Onbeweeglijke beenderverbinding, f. Syncarpe, f. (Bot.) Samengestelde vrucht, f. Synchondrose, f. (Anat.) Kraakbeenband, m. Synchrone, adj. 2 g. Gelijkdurend. Synchronique, adj. 2 g. Gelijktijdig. Synchronisme, m. Gelijktijdigheid, f. Synchyse, f. Woordverplaatsing, f. Syncope, f. Bezwijming, onmacht, flauwte, f. Tomber en s-, bezwijmen. || (Gramm.) Weglating eener middelletter (of) -lettergreep, woordverkorting, f. || (Mus.) Verbindingsnoot, f. Syncopé, ée, adj. (Gramm.) Saamgetrokken. || (Mus.) Verbonden. Syncoper, v.a. (Gramm.) Samentrekken. || (Mus.) Binden, syncopeeren. Syncrétisme, m. Sektenvereeniging, sektenversmelting, f.
● J'ai de la sympathie pour lui, ik voel mij tot hem aangetrokken.
Syndesmologie, f. (Anat.) Bandenleer, f. Syndic, m. Syndicus, m. S- d'une faillite, curator m. van een faillissement. Syndical, e, adj. Syndicaal, van het syndicaat. Syndicalisme, m. Streven n. naar vorming van syndicaten. Syndicaliste, adj. 2 g. Syndicaatgezind. || -, m. Voorstander m. van syndicaten. Syndicat, m. Syndicaat, n. || Consortium, n. Syndiquer, v.a. Tot een syndicaat vereenigen. Synecdoche, synecdoque, f. (Rhét.) Synecdoche, woordenverwisseling, f. Synérése, f. Samentrekking f. van twee lettergrepen tot ééne. Synévrose, f. (Anat.) Gewrichts-vereeniging f. door banden. Syngénésie, f. (Bot.) Planten f. pl. met vergroeide helmknopjes. Synodal, e, adj. Synodaal. Synodalement, adv. In eene kerkvergadering. Synode, m. Kerkvergadering, f. Saint s-, hooge kerkeraad, m. Synodique, adj. 2 g. Synodaal, door de synode besloten (of) uitgevaardigd. || (Astron.) Synodisch. Mois s-, maanmaand, f. Synonyme, adj. 2 g. Gelijkbeteekenend. zinverwant. || -, m. Zinverwant woord, synoniem, n. Synonymie, f. Gelijkheid in beteekenis, zinverwantschap, f. || (Rhét.) Gebruik n. van verscheidene zinverwante uitdrukkingen. Synonymique, adj. 2 g. Zinverwant. || -, f. Leer f. der zinverwantschap. Synoptique, adj. 2 g. Beknopt, samengevat, een overzicht gevend. Tableau s-, synoptische tabel, f. || Les s-s. de synoptische evangeliën, n. pl.
Synovial, e, adj. Het gewrichtswater betreffend. Glandes s-es, gewrichtsklieren, f. pl. Synovie, f. Gewrichtswater, n. Synovite, f. Kwetsing f. eener gewrichtsbeurs.
Syntaxe, f. Woordschikking, woordvoeging, syntaxis, f. Syntaxique, adj. 2 g. Syntactisch. Synthése, f. Samenstelling, begripsverbinding, f. || (Méd.) Hermenging f. der bestanddeelen. || (Chir.) Samenvoeging, f. Synthétique, adj. 2 g. Samenstellend, verbindend. Synthétiquement, adv. Synthetisch. Synthétiser, v.a. Samenvatten, synthetisch voorstellen.
Syriaque, m. La langue s-, de oud-Syrische taal, f., het Syrisch, n. Syrie, f. (Géogr.) Syrië, n. Syrien, enne, adj. Syrisch. || -, m. et f. Syriër, m.; Syrische (vrouw), f.
Syringa, m. v. Seringa. - Syringotome, m. Fistelmes, n. Syringotomie, f. Fistelsnede, f.
Syssitie, f. Gemeenschappelijk maal, n.
Systaltique, adj. 2 g. Samentrekkend. Systématique, adj. 2 g., -ment, adv. Stelselmatig, systematisch. Systématiser, v.a. Tot een stelsel ordenen, wetenschappelijk rangschikken. || -, v.n. Stelsels vormen. Système, m. Stelsel, leerstelsel, n. || S- nerveux, zenuwstelsel. S- décimal, tientallig stelsel. || S- de conduite, gedragsregel. Systole, f. Samentrekking, f. || (Gramm.) Verkorting f. eener lettergreep. Systyle, m. Dichtzuilig gebouw, n. || -, adj. 2 g. Dichtzuilig, twee middellijn van elkaar afstaande. Syzygie, f. Samenstandspunt, tegenstandspunt, n.
|
|