|
| |
P
P, m. P, f. P.S., Post-scriptum, m. Naschrift, n.
Paca, m. (H.n.) Braziliaansche rat, f.
Pacage, m. Het weiden. || Wei(de), f., weiland, n. Pacager, v.a. Laten weiden.
Pacane, f. (Bot.) Zwarte walnoot, f. Pacanier, m. Zwarte-walnotelaar, m.
Pace (in), loc. lat. In vrede, in rust. || -, m. Kloostergevangenis, f.
Pacha, m. Pacha, bassa, m. Pachalik, m. Pachalik, n.
Pachirier, m. (Bot.) Wilde cacaoboom, m.
Pachychymie, f. (Méd.) Vochtverdikking, f. Pachyderme, adj. 2 g. (H.n.) Dikhuidig. || -, m. Dikhuidig dier, n.
Pacificateur, m., -trice, f. Vredemaker, bemiddelaar, m., vredestichtster, bemiddelaarster, f. || -, adj. Verzoenend, bemiddelend. Pacification, f. Herstelling des vredes, vredemaking, verzoening, f. Pacifier, v.a. Den vrede herstellen, bevredigen, verzoenen. Pacifique, adj. 2 g., -ment, adv. Vredelievend, vreedzaam. || Stil, gerust, vreedzaam. || Océan p-, Stille oceaan, m. || -, m. De Stille oceaan, m.
Pacotille, f. Reisgoed, vrijgoed, n. || (fig.) Voddegoed, uitschot, n., slechte waar, f. || Bundel, m. Pacotiller, v.n. Vrijgoed aan boord nemen. || Geringe waar verkoopen.
Pacte, m. Overeenkomst, f., verdrag, vergelijk, beding, n. || Verbond, n. || Verbintenis, f. Pactiser, v.n. Een verdrag sluiten, onderhandelen. || P- avec sa conscience, zijn geweten sussen (of) in slaap wiegen.
Padelin, m. Smeltkroes, m.
Padère, m. (H.n.) Gevlekte adder, f.
Padou, m. Floretlint, n. Padouan, e, adj. Paduaansch. || -, m. et f. Paduaan, m.; Paduaansche (vrouw), f. Padouane, f. Nagemaakte penning, m. Padoue, f. (Géogr.) Padua, n.
Paean, m. Loflied n. op Apollo. Paeon, m. (Poét.) Danser, paeon, m.
Paf, interj. Paf! Klets! || -, adj. inv. (fam.) Dronken. || Beteuterd, versteld. || (Min.) Half hard.
Pagaie, f. Schepriem, roeiriem, m., pagaai, f. || Roerspatel, f.
Paganiser, v.a. Heidensch maken. Paganisme, m. Heidendom, n.
Pagayer, v.a. et n. Pagaaien, roeien. Pagayeur, m. Pagaaier, m.
Page, m. Edelknaap, hofjonker, page, m. Tour de p-, guitenstreek, m. || (Mar.) Kajuitjongen, scheepsjongen, m. || Kleednijper, m.
Page, f. (Blad)zijde, f. Metteur en p-s, opmaker. m. || Eerste knop m. des wijngaardranks.
Pageau, pagel, m. (H.n.) Goudbrasem, m.
● Il est hors de page, hij is zijn eigen meester.
Pagination, f. Volgorde der bladzijden, pagineering, f. Paginer, v.a. De bladzijden nommeren, pagineeren.
Pagne, m. Schort, n.
Pagnon, m. Zeer fijn zwart laken, n.
Pagode, f. Afgodstempel, m., pagode, f. || Afgodsbeeld, n. || Knikkebolletje, n. || Manche p-, van onderen wijde mouw, f.
Pagre, m. v. Pagel.
Pagure, m. (H.n.) Kluizenaarskreeft, m.
Paie, f., paiement, m. v. Paye, etc.
Païen, enne, adj. Heidensch. || Afgodisch. || -, m. et f. Heiden, m.; heidin, f. || Ketter, m.
Paillage, m. Het dekken met stroo. Paillard, e, adj. Ontuchtig. || -, m. et f. Wellusteling, m. et f. Paillardise, f. Ontucht, f. Paillasse, f. Stroozak, m. Être de p-, op wacht zijn. || -, m. Hansworst, hansop, paljas, m. Paillasson, m. Stroomat, f. || (Hort.) Stroodek, n., tuinmat, dekmat, f. || Bestikt vensterkussen, n. Paille, f. Stroo, n. P- d'avoine, kaf, n. Chapeau de p-, stroohoed, m. De p-, strooien. Homme de p-, onbeduidend mensch, m.; strooman, m. || (Prov.) Ils sont là comme rats en p-, ils ont de la p- jusqu'aux yeux, zij hebben alles naar wensch. || Stroohalm, m. || (fig.) Rompre la p-, een verdrag, eenen knoop (of) de vriendschap breken. Enlever la p-, den doodslag geven. || Schilfer, palie, gebrekkige plaats, f. P- de fer, hamerslag. m. || Vlek f. in edelsteenen. || -, adj. Stroogeel. Paillé, ée, adj. (Blas.) Bont. || (H.n.) Strookleurig. || (Min.) Breukig. Paille-en-cul, paille-en-queue, m. (H.n.) Vliegende phaëton. m. || Puntstaart, m. Pailler, v.a. Met stroo dekken. Pailler, m. Stroohof, mesthoop, m. || (fig.) Être sur son p-, zich sterk en zeker voelen. || -, ère, adj. Op den mesthoop gevet. Paillet, adj. m. Vin p-, bleekerd, m. Pailleté, ée, adj. Met loovertjes bezet (of) gestikt. Paillette, f. Loovertje, n. || Goudkorreltje, n. || Metaalblaadje, n. || Gebrekkige plaats, vlek, f. Pailleur, euse, m. et f. Strooverkooper, m.; strooverkoopster, f. Pailleux, euse, adj.
Schilferig, breukig. || Stroo bevattend. Paillis, m. Laag onverrotte mest, f. Paillon, m. Groote loover, f. || Foelie, f. || (Chim.) Bismuthmengsel, vertinreepje, n. || Handvol f. stroo. Paillonner, v.a. Vertinnen. Paillot, m. Stroozakje, n.
Pain, m. Brood, n. P- de ménage, huisbakken brood. P- bis, bruin brood. P- azyme, ongedeesemd brood. P- d'épice, peperkoek, m. P- bénit, gewijd brood, n. || (Prov.) Manger son p- dans sa poche, alles voor zich zelven houden. Promettre plus de beurre que de pain, meer beloven dan men houden kan. C'est du pain bénit, hij krijgt wat hij verdient. || Onderhoud, voed- | |
| |
sel, n. || (fig.) Long comme un jour sans p-, zeer lang, zeer verdrietig. || (fig.) Klomp, m., stuk, n. P- à cacheter, ouwel, m. P- de cire, waskoek, m. P- d'oiseau, muurpeper, f.
Pair, adj. m. Gelijk, effen, even. Nombre p-, even getal, n. P- ou non, paar of onpaar. || -, m. Gelijke, m., wederga, f. Traiter q. de p- à compagnon, iemand als zijns gelijke behandelen. De p-, gelijk, op gelijken voet. Marcher de p-, samengaan. || Pair, m. || (H.n.) Gaaiken, n. || (Comm.) Pari, n. || (fig.) Être au p-, met zijn werk niet ten achteren zijn. Paire, f. Paar, koppel, n. Une p- de bas, een paar kousen. P- de lunettes, bril, m. P- de ciseaux, schaar, f. || P- d'heures, gebedenboek, n. || (Prov.) Les deux font la p-, zij hebben dezelfde gebreken; zij zijn over eenen kam geschoren. Pairement, adv. Nombre p- pair, getal n. deelbaar door vier. Pairesse, f. Pairsvrouw, paires, f. Pairie, f. Pairschap, n.
Pairle, m. (Blas.) Gaffelkruis, n.
Paisible, adj. 2 g., -ment, adv. Vreedzaam, rustig, stil. || Gerust, ongestoord, bedaard.
Paissant, e, adj. Weidend, grazend.
Paisseau, m. Wijngaardstaak, m. Paisseler, v.a. Met staken onderstutten.
Paisson, f. Boschweide, f. || -, m. Rekijzer, n., stolts, f. Paissonner, v.a. Rekken. || Stoltsen. Paître, v.n. Weiden, grazen. Mener p-, laten grazen. || (fam.) Envoyer p-, wegjagen, afwijzen, naar den drommel zenden. || -, v.a. Afweiden, afgrazen. || Voed(er)en.
Paix, f. Vrede, m. P- fourrée, schijnvrede. Juge de p-, vrederechter, m. Traité de p-, vredesverdrag. n. Faire la p-, vrede sluiten. || Rust. kalmte, f. || Stilte, f. || Verzoening, f., vrede, m. || Kelkschoteltje, n. || -, interj. Stil!
Pal, m. Spitspaal, m. || (Blas.) Paal, m.
Palabre, f. Gehoor, gesprek, n. || Geschenk, n.
Palade, f. (Mar.) Riemslag, m.
Paladin, m. Paladijn, m. || Ridder, m.
Palafitte, f. Paalwoning, f.
Palais, m. Paleis, n. || (Jur.) Gerechtshof. n. Jours de p-, rechtdagen, m. pl. || Advokatenstand, m. Suivre le p-, advokaat worden. || (Anat.) Verhemelte, n. || (fig.) Smaak, m.
Palan, m. (Mar.) Takel, m., talie, f., vierlooper, m. Palanche, f. Draagjuk, n. Palançons, m. pl. (Archit.) Stutten, m. pl. Palanguer, v.a. Optaliën.
Palanque, f. Paalschans, f., paalwerk, n. Palanquer, v.a. Met paalwerk versterken.
Palanquer, v.a. (Mar.) Taliën, optaliën. Palanquin, m. Takeltje, n.
Palanquin, m. Draagstoel, palankijn, m.
Palardeaux, m. pl. Stopstukken, n. pl.
Palastre, m. Slotkas, slotplaat, f.
Palatal, e, adj. Het verhemelte betreffend. || -, f. Gehemelteletter, f. Palatin, e, adj. (Anat.) Van het gehemelte.
Palatin, e, adj. Paltselijk, van de Palts. || Paltsgrafelijk. Comte p-, paltsgraaf, m. || -, m. Paltsgraaf, m. || Palatijn, m. || -, m. et f. Paltser. m.; Paltserin, f. Palatinat, m. Palts, f. Palatine, f. Keurvorstin f. van de Palts. || Pelskraag, halspels, m.
Palatite, f. Verhemelteontsteking, f.
Palâtre, m. Dun ijzerblik, n. v. Palastre.
● C'est une autre paire de manches, dat is koek van anderen deeg.
Pale, f. (Mar.) Riemblad, n. || Verlaat, n., duiker, m., sluisdeur, f. || Schepbord, n.
Pale, f. Mantel, m. || Kelkdeksel, n.
Pâle, adj. 2 g. Bleek. Un peu p-, bleekachtig. Devenir p-, verbleeken. || (fig.) Kleurloos. || (Méd.) P-s couleurs, bleekzucht, f.
Palé, ée, adj. (Blas.) Gepaald.
Paléacé, ée, adj. Kafachtig. Paléage, m. Het omroeren n. met de schop. Palée, f. Paalwerk, n. || Bruggejuk, n.
Palefrenier, m. Stalknecht, m. Palefroi, m. Staatsiepaard, n. || Telganger, m.
Paléographe, m. Kenner m. der oude schriften. Paléographie, f. Kennis f. der oude schriften. Paléolithique, adj. 2 g. Van vóór den zondvloed. Paléontologie, f. Studie der voorwereldlijke organische schepping, f. Paléontologiste, m. Kenner m der voorwereldlijke planten- en dierenwereld. Paléonthérium, m. Voorwereldlijk dikhuidig dier, n. Paléozoïque, adj. 2 g. De dierlijke fossiliën betreffend.
Palerme, f. (Géogr.) Palermo, n.
Paleron, m. Schouderblad, n. || (Cuis.) Schouderstuk, n., voorboeg, m.
Palestine, f. (Géogr.) Het Heilige Land, n. || (Impr.) Palestina, dubbele mediaan, f.
Palestre, f. Worstelperk, n. || Lichaamsoefeningen, f. pl. Palestrique, adj. 2 g. De worsteloefeningen betreffend. Exercices p-s, worsteloefeningen, f. pl. || -, f. Worstelkunst, f.
Palet, m. Werpschijf, f., keilsteen, m. Paleter, v.n. Met de werpschijf spelen.
Paletot, m. Overrok, paletot, overjas, m.
Palette, f. (Chir.) Laatbekken, n.
Palette, f. (Jeu) Kaatsplankje, palet, n. || (Peint.) Verfbordje, n. || (fig.) P- brillante, schitterend koloriet, n. (of) schitterende stijl, m. || Verguldmes, spadel, schopje, n. || Boorstelling, f. || (Mar.) Schepbord. n. || (Mus.) Toets, f. || (Impr.) Inktschopje, n. || (H.n.) Lepelreiger, m.
Palétuvier, m. (Bot.) Wortelvijgeboom, m.
Pâleur, f. Bleekheid, bleeke kleur, f.
Palicot, m. Vischweer, f.
Palier, m. Trapportaal, n. || (fig). Verdiep, n. || Baanlijn, f. Palière, adj. f. Op het portaal uitkomend. || -, f. Trede f. gelijk met het portaal.
Palification, f. Vastpaling, f. || Paalwerk, n. Palifier, v.a. Door paalwerk versterken.
Palimpseste, m. Opnieuw beschreven perkament, n. Palindrome, m. Kreeftvers, n. Palingénésie, f. Wedergeboorte, herleving, vernieuwing, f. Palinodie, f. Herroeping, f. || (fig.) Chanter la p-, zijn woord herroepen. Palinodique, adj. 2 g. Herroepend. Palinure, m. (Mar.) Stuurman, m. || (H.n.) Zeekreeft, m.
Pâlir, v.n. Verbleeken, bleek worden, besterven. || Tanen. || -, v.a. Doen verbleeken.
Palis, m. Paaltje, n. || Paalwerk, n. || Op palen uitgespannen net. n. Palissade, f. Staketsel. paalwerk, n. || (Mil.) Stormpalen. m. pl. || Schanspaal, m. || (Hort.) Boomheg, struikhaag, f. || Planken omheining, f. Palissader, v.a. Ompalen, staketselen. || (Mil.) Met schanspalen omringen (of) dekken. || (Hort.) Met eene boomheg omringen. Palissage, m. (Hort.) Het opbinden der boomen.
| |
| |
Palissandre, m. Palissanderhout, purperhout, n. || (Bot.) Purperhoutboom, m.
Pâlissant, e, adj. Verbleekend, bestervend.
Palisser, v.a. (Hort.) Opleiden, opbinden. Palisson, m. v. Paisson.
Paliure, m. Jodendoorn, steekdoorn, m.
Palixandre, m. v. Palissandre.
Palladium, m. Schutsbeeld, n., beschermgod, m. || (fig.) Schild, palladium, n. Palliateur, trice, m. et f. Bewimpelaar, m., -ster, f. Palliatif, ive, adj. Verzachtend, stillend. || (fig.) Bewimpelend. || -, m. (Méd.) Verzachtend middel, n. || (fig.) Bewimpeling, uitvlucht, f., noodmiddel, n. Palliation, f. (Méd.) Verzachting, pijnstilling f. zonder genezing. || Bemanteling, bewimpeling, f. Pallier, v.a. (Méd.) In schijn genezen, verzachten, lenigen. || (fig.) Bewimpelen, verbloemen, vergoelijken. Pallium, m. Schoudermantel, m.
Palma-christi, m. (Bot.) Kruisboom, m. Palmaire, adj. 2 g. De handpalm betreffend. || -, m. Palmspier, f. Palmarès, m. Programma n. eener prijsuitdeeling. Palmature, f. Vergroeidheid f. der vingers. Palme, m. Palm, span, f. Palme, f. Palm, palmtak, m. || Zege, overwinning, f. || (Bot.) Palm, palmboom, m. || Palmvormig borduurwerk, n. Palmé, ée, adj. (Bot.) Handvormig, waaiervormig. || (H.n.) Pieds p-s, zwemvoeten, m. pl. Palmer, v.a. Het oogeind (eener naald) platmaken. Palmeraie, f. Palmbosch, n. Palmette, f. Palmblad, n. || (Bot.) Palmboompje, n. || (Hort.) Waaiervormige stand, m. Palmeur, m. Naaldekopplatklopper, m. Palmier, m. (Bot.) Palm(boom), m. De bois de p-, palmhouten. Palmiforme, adj. 2 g. Handvormig. Palmipède, adj. 2 g. (H.n.) Met zwemvoeten. || -, m. Zwemvogel, m. Palmiste, m. (Bot.) Koolpalm, m. Chou p-, palmkool, f. || (H.n.) Palmlijster, f. || Palmrat, f. Palmite, m. Palmmerg, n. Palmure, f. (H.n.) Zwemvlies, n.
Palombe, f. (H.n.) Ringduif, f. Palombin, m. Wit marmer, n.
Palon, m. Roerspaan, n. || Schop, f.
Palonneau, palonnier, m. Zwengel, m.
Palot, m. Lomperd, vlegel, m. || Schop, f.
Pâlot, te, adj. (fam.) Bleekachtig, bleekjes.
Paloter, v.a. Voren graven.
Palourde, f. (H.n.) Steenmossel, f.
Palpabilité, f. Tastbaarheid, f. Palpable, adj. 2 g., -ment, adv. Tastbaar, voelbaar. || (fig.) Klaarblijkelijk, zonneklaar, handtastelijk. Palpation, f. Bevoeling, betasting, f. Palpe, f. (H.n.) Voelspriet, m., voelhoorntje, n. Palpé, ée, adj. Met voelsprieten. Palpébral, e, adj. Van de oogleden. Palpébré, ée, adj. Van oogleden voorzien. Palper, v.a. Betasten, bevoelen. P- de l'argent, geld opstrijken. || P- l'eau, de riemen strijken. Palpeur, euse, palpicorne, adj. Met lange voelsprieten. || P-s, m. pl. Kevers m. pl. met lange voelsprieten. Palpitant, e, adj. Lillend, trillend, kloppend. P- d'intérêt, de meeste belangstelling opwekkend. Palpitation, f. Hartklopping, f. || (Méd.) Trekking, beving, lilling, f. Palpiter, v.n. Kloppen, popelen, trillen, lillen.
Palplanche, f. Grondbalk, m., damplank, f.
Palsambleu, interj. Drommels!
● Se pâmer de rire, zich te bersten lachen.
Paltoquet, m. (pop.) Kinkel, vlegel, m.
Paludéen, enne, adj. Van de moerassen. Fièvre p-nne, moeraskoorts, f. Paludicole, adj. 2 g. In moerassen levend. Paludier, m. Werkman m. in de zoutmoeren. Palus, m. Moeras, n. Palustre, v. Paludéen.
Pâmer (se), v. réfl. Bezwijmen, flauw vallen. Se p- de joie, van vreugde buiten zich zelven zijn. Pâmoison, f. Bezwijming, zwijm, onmacht, f.
Pampe, f. (Bot.) Graanhalmblad, n.
Pamphlet, m. Vlugschrift, schimpschrift, pamflet, n. Pamphlétaire, m. Vlugschriftschrijver, schotschriftschrijver, smaadschrijver, pamflettist, m.
Pampination, f. Uitbotting, f. Pampiniforme, adj. 2 g. Wijngaardrankvormig.
Pamplemousse, f. Pampelmoes, m.
Pampre, m. Groene wijngaardrank, f. || (Archit.) Wijngaardrank, f. Pampré, ée, adj. (Blas.) Aan eene wijngaardrank hangende. || Omloofd.
Pan, m. Pand, n., baan, f. || Vlak, n., zijde, f., kant, m. P- coupé, afgestompte hoek, m. P- de bois, houten muurvulling, f. || (Chass.) Net, n. || -, interj. Pof! paf!
Panaceau, m. Vuurpijllat, f.
Panacée, f. Algemeen geneesmiddel, n.
Panachage, m. Het stemmen op verschillende kandidaten. Panache, m. (Mil.) Vederbos, m. || Kroon f. eener kerklamp. || (Archit.) Driehoekig vlak, n. || (Bot.) Kleurstrepen, f. pl. P- d'une plante, kroon f. eener plant. Panaché, ée, adj. Veelkleurig, bontgestreept. || Casque p-, gepluimde helm, m. || Gemengd, veelsoortig. Panacher (se), v. réfl. (Bot.) Bontgestreept zijn, zich schakeeren. || -, v.a. Met een vederbos versieren. || (fig.) Bont kleuren. || Vermengen. || Op verschillende kandidaten stemmen. Panachure, f. Bonte strepen, f. pl.
Panade, f. Broodpap, f., broodsop, n.
Panage, m. Weidegeld, mestgeld, n.
Panaire, adj. 2 g. Het brood betreffende.
Panais, m. (Bot.) Pastinak, witte peen, f.
Panard, adj. m. (H.n.) Cheval p-, paard n. met Fransche beenen.
Panaris, m. (Méd.) Vijt, fijt, nagelzweer, f.
Pancaliers, m. Savooische kool, f.
Pancarpe, m. (Archit.) Bloemen- en vruchtenkrans, m. Pancarte, f. Plakkaat, n., plakbrief, m. || Geschrift, n. || Omslag, m. Panchreste, m. Algenezend middel, n. Pancrace, m. (Hist.) Worstel-en vuistkamp, m. Pancréas, m. Alvleesch, n., buikspeekselklier, f. Pancréatalgie, f. Alvleeschpijn, f. Pancréatine, f. Alvleeschsap, n. || Alvleeschstof, f. Pancréatique, adj. 2 g. Het alvleesch betreffend. Suc p-, alvleeschsap, n. Pancréatite, f. Alvleeschontsteking, f. Pandémonium, m. Duivelenraadzaal, f. || (fig.) Helsche verzameling, f., bedorven boel, m.
Pandiculation, f. Uitrekking, f.
Pandit, m. Geleerde, m.
Pandore, f. (Mus.) Luit, f. || (fig.) Boîte de p-, bron f. van alle kwaad. || -, m. Gendarm, m.
Pandour, m. Pandoer, m. || Bullebak, m.
Panduré, ée, adj., panduriforme, adj. 2 g. (Bot.) Luitvormig, vioolvormig.
| |
| |
Pané, ée, adj. (fig.) Ellendig. || -, m. Arme drommel, m.
Panégyrique, m. Lofrede, f., lofdicht, n. Faire le p-, eene lofrede houden (op). Panégyriste, m. Lofredenaar, m.
Paner, v.a. Met brood laten koken. || Met beschuitkruim bestrooien. Panerée, f. Mandvol, f., korfvol, m. Paneterie, f. Broodkamer, f. Panetier, m. Broodmeester, brooduitdeeler, m. Panetière, f. Broodzak, m., herderstasch, f. || Zaknet, n. Paneton, m. v. Banneton.
Pangermanisme, m. Streven n. aller Duitschers naar staatkundige eenheid.
Pangolin, m. (H.n.) Schubdier, n.
Panharmonicon, m. Veelstemmig orgel, n. Panhellénisme, m. Streven n. der Grieken naar staatkundige eenheid.
Panic, m. Pannikkoorn, venkelgras, n.
Panicaut, m. (Bot.) Kruisdistel, f.
Panicule, f. (Bot.) Bloemenrist, f. Paniculé, ée, adj. Ristvormig, ristgewijs.
Panier, m. Mand, f., korf, m., ben, f. || (fig.) P- percé, verkwister, doorbrenger, m. P- à salade, celrijtuig, n. || Mandvol, f., korfvol, m. || Le dessus du p-, het beste. || (Prov.) Faire danser l'anse du p-, iets duurder rekenen dan men het gekocht heeft. Petit mercier, petit p-, men moet niet verder springen dan zijn stok lang is. || P- de pécheur, garnaalnet, n. || Hoepelrok, m. Panification, f. Broodwording, verandering in brood, broodbereiding, f. Panifier, v.a. Tot brood maken.
Panique, adj. f. Panisch. || -. f. Terreur p-, plotselijke en ongegronde schrik, m.
Panis, m. (Bot.) Gierst, f.
Panne, f. Pluisfluweel, fulp, trijp, n. || (Iron.) Être dans la p-, in armoede zitten. || (Cuis.) Reuzel, n., lies, f. || (Mar.) Mettre en p-, opbrassen. || (fig.) Oponthoud n. wegens ongeval. Rester en p-, niet vooruit kunnen.
Panne, f. (Charp.) Dakbalk, m.
Panne, f. Hamerklauw, f.
Panné, ée, adj. In ellende verzonken.
Panneau, m. Klein pand, vak, n. || Paneel, raam, vlak, n. || (Chass.) Net, n., strik, m. Donner dans le p-, in den strik loopen. || Zadelkussen, n. || Schietwand, f. || (Peint.) Paneel, n. || (Mar.) Luik. n., klap, klep, f. Panneauter, v.n. (Chass.) Netten spannen. Panneauteur, m. Strikkenzetter, m.
Panner, v.a. Met de hamerklauw uitslaan.
Panuequet, m. Gerolde pannekoek, m.
Panneresse, f. Streksteen, m.
Panneton, m. Sleutelbaard, m.
Pannicule, f. (Anat.) Spierlaag, f. || Bast, m.
Pannoir, m. Speldenmakershamer, m.
Pannon, m. Honigvlek, f. || v. Pennon. - Panonceau, m. Wapenschild, n.
Panoplie, f. Volledige wapenrusting, f. || Wapenpaneel, n. Panorama, m. Rondzicht, rondschilderij, panorama, n. Panoramique, adj. 2 g. Op een panorama gelijkend. Panorpe, f. (H.n.) Schorpioenvlieg, f.
Pansage, m. Verzorging, f., roskammen, n.
Pansard, e, adj. Dikbuikig. Panse, f. (fam.) Buik, m. || (fig.) N'avoir pas fait une p- d'a, niet één letter geschreven hebben; niets gedaan hebben. || (Vétér.) Eerste maag, f.
● Il est bien pansé, hij heeft goed gegeten en gedronken.
Pansement, m. (Chir.) Vermaking, verbinding, f. || Wondverband, n. || Het roskammen. Panser, v.a. (Chir.) Verbinden, vermaken. || Roskammen. || Voederen.
Pansu, e, adj. (fam.) Dikbuikig. || -, m. Dikzak, vetzak, m.
Pantagruélique, adj. 2 g. Genotzuchtig, overdadig. Pantagruélisme, m. Lust m. naar zingenot.
Pantalon, m. Lange broek, f. P- à pieds, kousbroek, f. || (Théât.) Hansop, hansworst, m. || (fig.) Weerhaan, kameleon, m. || Pantalon(dans), m. Pantalonnade, f. (fam.) Poets, klucht, grap, f. || Pantalondans, m. || (fam.) Veinzerij, gekke uitvlucht, f.
Pantelant, e, adj. Hijgend. || Lillend.
Pantenne (en), loc. adv. (Mar.) De raas getopt en gekaaid.
Panter, v.a. (Tiss.) Het leder opspannen. Panteur, m. Spanraam, n.
Panthéisme, m. Pantheïsmus, geloof n. aan de éenheid van God en wereld. Panthéiste, m. Pantheïst, m. Panthéiste, panthéistique, adj. 2 g. Pantheïstisch. Panthéon, m. Godentempel, m., pantheon, n. || Roemhalle, f. Panthère, f. Panter, m. Pantière, f. (Chass.) Vlouw, f., snippennet, n.
Pantin, m. Draadpop, f. || Weerhaan, m.
Pantine, f. Bundel m. strengen. Pantiner, v.a. Tot bundels binden.
Pantographe, m. Teekenaap, teekenknaap, m. Pantographie, f. Gebruik n. des teekenaans.
Pantoiement, m. (Chass.) Engborstigheid, f. Pantois, e, adj. Versteld, verbluft.
Pantomètre, m. Hoekmeter, m. Pantomime, m. Gebarenspeler, stomme speler, m. || -, f. Gebarenkunst, f. || Gebarenspel, n. || -, adj. 2 g. Door gebaren uitgedrukt. Pantophage, adj. 2 g. Alles etend.
Pantoquière, f. Scheerlijn, zwichtlijn, f.
Pantouflard, m. Pantoffelheld, m. Pantoufle, f. Muil, pantoffel, f. || (fig.) Raisonner comme une p-, raaskallen. || En p-s, op zijn gemak. || Zeker hoefijzer, n. Pantouflerie, f. Gekkenpraat, m. Pantouflier, m. Pantoffelmaker, m. || (H.n.) Hamervisch, m.
Panurge, m. Sluwerd, m. || Moutons de p-, naäpers, m. pl. || (H.n.) Graafbij, f.
Paon, m. Pauw, m. || Nachtpauwenoog, n. (vlinder). Paonne, f. Pauwin, f. Paonneau, m. Jonge pauw, m., pauwtje, n.
Papa, m. Pa(pa), vader, m. || (fam.) À la p-, gemoedelijk, goedaardig. || (H.n.) Koningsgier, m. Papal, e, adj. Pauselijk. Papalin, e, adj. Pauselijk. || -, m. Pauselijk soldaat, m. || Aanhanger m. des pausen. Papas, m. Pope, m. Papauté, f. Pausschap, pausdom, n.
Papavéracé, ée, adj. (Bot.) Slaapbolachtig, maankopachtig. Papavéracées, f. pl. Slaapbolplanten, maankopplanten, f. pl.
Papaye, f. Papayavruckt, f. Papayer, m. (Bot.) Papayaboom, m.
Pape, m. Paus, m. || (H.n.) Dikbek, m.
Papegai, m. (Jeu) Houten gaai, m.
Papelard, e, m. et f. (fam.) Schijnheilige, m. et f. || -, adj. Schijnheilig, geveinsd. Papelardise, f. Schijnheiligheid, huichelarij, f.
| |
| |
Papeline, f. v. Popeline.
Papelon(n)é, èe, adj. (Blas.) Geschubd.
Paperasse, f. Scheurpapier, oud papier, n. Paperasser, v.n. (fam.) Oude papieren doorsnuffelen. || Papier bekladden. Paperasserie, f. Nutteloos geschrijf, n. Paperassier, m., -ière, f. Liefhebber m., liefhebster f. van nutteloos geschrijf. || -, adj. Papierbekladdend. Papeterie, f. Papiermolen, m. || Papiermakerij, f. || Papierhandel, m. || Doos f. met schrijfbehoeften. Papetier, m, Papiermaker, papierverkooper, m. Papetière, f. Verkoopster f. van schrijfbehoeften. Papier, m. Papier, n. P- à lettres, postpapier. P- volant, los blad, n. P- tenture, meubelpapier, behangpapier. De p-, papieren. Ce p- boit, dit papier slaat door. || Papier, schrift, bewijsstuk, n., oorkonde, f. P-monnaie, papieren geld, n. || (Fin.) Wissel, m. || P-s publics, nieuwspapieren, dagbladen, n. pl. || (Bot.) P- de Nil, papiergras, n. || (Impr.) P- blanc, schoondruk, m. P- de rebut, misdruk, m. || (fig.) Être mal dans les p-s de q., bij iemand op een kwaad blaadje staan.
Papilionacé, ée, adj. Vlinderachtig. Papilionacées, f. pl. Vlinderbloemigen, f. pl.
Papillaire, adj. 2 g. Wratvormig, tepelvormig. Papille, f. Tepeltje, n. Papilliforme, adj. 2 g. Tepelvormig.
Papillon, m. Vlinder, m., kapel, f., pepel, m. P- de nuit, nachtvlinder. P- diurne, dagvlinder. || Nagelrog, m. (visch). || (fig.) Courir après les p-s, zich met beuzelingen ophouden. P-s noirs, sombere gedachten, f. pl. || Losbol, wispelturig mensch, m. || (Mar.) Bovenbramzeil, n. || Vlindervormig juweel, n. || Smoorklep f. aan machines. || (Géogr.) Hoekkaartje, n. Papillonacé, ée, adj. v. Papilionacé. - Papillonnage, m. Het rondfladderen, n. Papillonne, f. Zucht f. naar verandering. Papillonner, v.n. Rondfladderen. Papillotage, m. Ooggeblikker, n. || Flikkerglans, m., verblinding, f. || (Littér.) Klatergoud, n. || (Impr.) Het dubbel afdrukken der letters. || Het wikkelen n. der haren om papillotten. Papillote, f. Haarrolletje, n., papillot, f. || In papier gewikkeld suikergoed, n. Papilloter, v.n. Schemeren, blikkeren. || Flikkeren, verblinden. Style papilloté, gezocht schitterende stijl, m. || (Impr.) Dubbelen, smeren. || -, v.a. Het haar in papillotten leggen.
Papin, m. Pap, dunne brij, f.
Papion, m. (H.n.) Baviaan, m.
Papisme, m. Pausgezindheid, f., pausdom, n. Papiste, m. et f. Pausgezinde, m. et f. ||-, adj. 2 g. Pauselijk, pausgezind.
Papotage, m. Gesnap, n. Papoter, v.n. Snappen, babbelen.
Papule, f. Puistje, blaartje, n. || Blaasje, n. Papuleux, euse, adj. Met blaasjes bedekt.
Papyracé, ée, adj. Papierachtig. Papyrus, m. (Bot.) Papierplant, f.
Paquage, m. Het tonnen (of) pakken n. van gezouten visch. || Pakloon, n.
Pâque, f. Paaschfeest. pascha, n. || P-s, m. (ou) f. pl. Paaschfeest, Paschen. P-s fleuries, Palmzondag, m. P- aux roses, Pinksteren, n. P-s closes, beloken Paschen. Faire ses p-s, zijn Paschen honden.
● Vous êtes sur mes papiers, gij staat bij mij in 't krijt.
Paquebot, m. Postschip, n., paketboot, f. Paquer, v.a. Haring in de ton pakken.
Pâquerette, f. (Bot.) Madeliefje, n.
Paquet, m. Pak, n., bundel, bos, m. || (fig.) Donner un p- à q., iemand wat op den hals schuiven; (of) iemand om den tuin leiden. Donner son p- à q., iemand tot zwijgen brengen. Faire des p-s sur q., kwaad van iemand spreken. Risquer le p-, de kans wagen. || (Mar.) P- de mer, zware stortzee, f. || En p-, onordelijk, snel. || (Impr.) Travailler au p-, op het stuk werken. Paquetage, m. Inpakken, n. Paqueter, v.a. Pakken, als pakket verzenden. || (fig.) Ophitsen. Paqueteur, euse, m. et f. Verpakker, m., verpakster, f. Paquetier, m. (Impr.) Stukwerker, m. Paqueur, m. Haringpakker, m.
Pâquis, m. Weide, f.
Par, prép. Door, bij, uit, met, te, over, in. Entrer p- la fenêtre, door het venster binnenkomen. P- hasard, bij geval, P- trop, al te veel, te zeer. P- négligence, uit nalatigheid. P- la poste, met de post. Prendre p- la main, bij de hand nemen. P- mer et p- terre, te water en te land. Voyager p- terre, over land reizen, Une fois p- an, eens in het jaar. P-jour, per dag, dagelijks. P- devant notaire, vóór notaris. P-ce temps, in (of) bij zulk weer. Finir p-, eindigen met. || P-dessus, boven. P- dessous, onder. P-derrière, langs (of) van achter. P- devant, langs (of) van voren. P- deçà, herwaarts. P- delà, aan de overzijde, aan gene zijde. P- ci p- là, hier en daar. P- ici, hierlangs, langshier. P- là, daarlangs. Qu'entendez-vous par là? wat verstaat gij daardoor? P- conséquent, dienvolgens, bijgevolg, dus, dientengevolge. De p-, krachtens, in den naam van.
Paraballe, m. Kogelscherm, n.
Parabole, f. (Géom.) Kegelsnedelijn, f. || Kromme lijn, f. || (Littér.) Gelijkenis, parabel, f. Parabolique, ad j. 2 g. (Géom.) Kegellijnig. || Allegorisch, in gelijkenissen. Paraboliquement, adv. (Géom.) Volgens eene kegelsnedelijn, parabolisch. || Bij wijze van gelijkenis. Paraboliser, v.a. Den vorm eener gelijkenis geven || -, v.n. In gelijkenissen spreken. Paraboloïde, m. (Géom.) Parabolische kegel, m. Paracentèse, f. (Chir.) Opening, f., steek, m.
Parachèvement, m. Voltrekking, voltooiing, f. Parachever, v.a. Voltooien.
Parachronisme, m. Telaatstelling, f.
Parachute, m. Valscherm, n.
Paraclet, m. H. Geest, trooster, m. Paraclétique, adj. 2 g. Troostend, den Heiligen Geest betreffend. Paracousie, f. Oorgesuis, n.
Paracrotte, m. Spatscherm, spatleder, n.
Parade, f. (Mil.) (Wacht)parade, f. || Pronk, m., praal, tentoonstelling, vertooning, f. Habit de p-, staatsiekleed, n. Mettre en p-, tentoonstellen. || Pralerij, aanstellerij, f. Faire p- de qc., met iets pronken. || Kluchtvertooning, parade, f. || Valsche schijn, m., veinzerij, f. || Stilstaan, n. (van paarden). || Parade, afwering f. (van een stoot). || Paardenmarkt, f. || (Mar.) Faire p-, vlaggen. Parader, v.n. (Mil.) De parade houden. || (fig.) Pronken, geuren. || (Mar.) Kruisen. || Faire p-un cheval, een paard monsteren; (fig.) zand in de oogen strooien.
| |
| |
Paradigme, m. Voorbeeld, modelwoord, n.
Paradis, m. Paradijs, n., hemel, m. || (fig.) Être en p-, overgelukkig zijn. Se recommander à tous les saints du p-, iedereen om hulp aanroepen. Vous ne l'emporterez pas en p-, dat zult ge bekoopen. || (H.n.) Paradijsvisch, m. || (Théât.) Engelenbak, m., uilenkot, n. Paradisiaque, adj. 2 g. Van het paradijs, hemelsch. Paradisier, m. Paradijsvogel, m.
Paradoxal, e, adj., paradoxalement, adv. Wonderlijk, zonderling, strijdig met de gewone meening. || Wonderzinnig, het buitengewone beminnend. Paradoxe, m. Wonderspreuk, wonderspreukige stelling, f. Paradoxisme, m. (Rhét.) Vereeniging f. der strijdigste hoedanigheden. Parafe, m. Pennetrek, naamtrek, m. Parafer, v.a. Met eenen naamtrek teekenen.
Parafeu, m. Vuurscherm, n. Parage, m. (Mar.) Streek, kust, hoogte, f. || Streek, f.. oord, n. Parage, m. (Mar.) Afslechting, f. || (Hort.) Bewerking f. van den wijnberg. || Polijsting, afwerking, f.
Parage, m. Afkomst, geboorte, f., stand, m.
Paraglace, m. IJsbreker, m.
Paragoge, f. (Gramm.) Eindverlenging, achtervoeging, f. Paragogique, adj. 2 g. Achtergevoegd. Paragraphe, m. Afdeeling, paragraaf, f. || (Impr.) Paragraafteeken. n.
Paragrêle, m. Hagelafleider, m. Paraison, f. Het rollen der glasstof over een ijzeren plaat. Paraisonner, v.a. Spiegelglas blazen. Paraisonnier, m. Spiegelglasblazer, m.
Paraître, v.n. et impers. Verschijnen, zichtbaar worden, zich laten zien. Faire p-, doen zien. || (Impr.) Uitkomen. || Uitmunten, uitsteken. Chercher à p-, willen schitteren. || Dunken, schijnen, voorkomen. Il me paraît, het komt mij voor, het dunkt mij. Il y paraît, men ziet het wel. || -, m. Schijn, m.
Paralipomènes, m. pl. (Bib.) De twee boeken n. pl. der kronieken. || Bijvoegsel, n. Paralipse, f. (Rhét.) Schijnvoorbijgang, m. Parallactique, adj. 2 g. Het verschilzicht betreffend. Parallaxe, f. Verschilzicht, n., plaatswisseling, f. Parallèle, adj. 2 g., -ment, adv. (Géom.) Evenwijdig, gelijkloopend. || -, f. (Mil.) Evenwijdige loopgraaf, parallel, f. || (Géom.) Evenwijdige lijn, f. || -, m. Vergelijking, f. Mettre en p-, vergelijken. || (Astron.) Parallelcirkel, m. Parallélépipède, m. Langwerpige teerling, m. Parallélisme, m. Evenwijdige richting, evenwijdigheid, f. || (fig.) Overeenkomst, f. Parallélogramme, m. Parallelogram, n. Parallélographe, m. Parallelliniaal, f., paralleltrekker, m. Paralogisme, m. Valsche sluitrede, f. Paralyser, v.a. Verlammen. || (fig.) Verijdelen, krachteloos maken. Paralysie, f. (Méd.) Verlamming, lamheid, f. Paralytique, adj. 2 g. Geraakt, verlamd, lam. || -, m. et f. Lamme, geraakte, m. et f.
Paraneige, m. Sneeuwscherm, n.
Parangon, m. Toonbeeld, model, patroon, n. Rubis p-, onberispelijke robijn, m. || (Impr.) Parangonletter, f. Parangonnage, m. (Impr.) Gelijkmaking, opvulling, f. Parangonner, v.a. (Impr.) Gelijkmaken, doen passen.
● Tomber en paralysie, met lamheid geslagen worden.
Parapet, m. Borstwering, f., borstmuur, m.
Paraphe, parapher, v. Parafe, etc. Paraphernal, e, adj. (Jur.) Biens p-aux, buitenhuwelijksgoederen, n. pl. Paraphrase, f. Omschrijving, uitlegging, f. || P-s, omhaal, m., gerektheid, f. Paraphraser, v.a. Omschrijven, uitleggen. || Overdrijven. Paraphraseur, euse, m. et f. Liefhebber m., liefhebster f. van veel omhaal. Paraphraste, m. Omschrijver, uitlegger, m. Paraplégie, paraplexie, f. (Méd.) Gedeeltelijke geraaktheid, f.
Parapluie, m. Regenscherm, n., parapluie, f.
Paraptère, m. Valsche vleugel, m., schondervlerk, f. Parasélène, f. Bijmaan, f. Parasitaire, adj. 2 g. Door woekerdieren veroorzaakt. Parasite, m. Panlikker, tafelschuimer, schuimlooper, m. || -, adj. 2 g. Schuimloopend. || Woekerend. Branche p-, waterloot, f. Plante p-, zuigplant, woekerplant, f. || (fig:) Mots p-s, overtollige woorden, n. pl. Parasitique, adj. 2 g. Panlikkend, schuimloopend. || Woekerend. Parasitisme, m. Schuimlooperij, f. || Gewoeker, n.
Parasol, m. Zonnescherm, n.
Parasynthétique, adj. 2 g. Met een vooren achtervoegsel gevormd. Parathermal, e, parathermique, adj. Met de temperatuur veranderend. Paratitlaire, m. Titelverklaarder, m. Paratitles, m. pl. Korte titelverklaringen, f. pl.
Paratonnerre, m. Donderscherm, n., bliksemafleider, m. || (fig.) Zondenbok, m. Paravalanche, f. Schutgalerij f. tegen lawinen. Paravent, m. Windscherm, n.
Parbleu, interj. Drommels!
Parc, m. Park, perk. lustbosch, n., warande, f. || Vetweide, f., omheind veeperk, n. || (Mil.) Troswagens, m. pl., geschutperk, n. || Zeearsenaal, n. || Veehok. n. || P-aux huîtres, oesterput, m., oesterbank, f. Parcage, m. Verblijf n. in de weide. || Het inperken. || P- d'huîtres, verblijf n. der oesters in de putten.
Parcellaire, adj. 2. g. De gedeelten opnoemende. uit perceelen bestaande. Cadastre p-, perceelkadaster, n. Parcelle, f. Deeltje, stuk, n. P- de terre, perceel land, n. Parcellement, m. Verdeeling f. in perceelen. Parceller, v.a. In perceelen (of) stukken splitsen.
Parce que, loc. conj. Omdat, dewijl, doordien, doordat, vermits.
Parchemin, m. Perkament, fransijn, n. De p-, perkamenten. || P-s, adelsbrieven, m. pl. || (Bot.) Glad vlies, n. Parcheminé, ée, adj. Perkamentachtig. Parcheminerie, f. Perkamentinakerij, f. || Perkamenthandel, m. Parcheminier, m. Perkamentbereider, m. || Perkamentverkooper, m.
Parcimonie, f. Vrekkigheid, karigheid, zuinigheid, deunheid, f. Parcimonieux, euse, adj., parcimonieusement, adv. Vrekkig, karig, zuinig, deun.
Parclose, f. (Mar.) Vullingplank, f. || (Archit.) Dwarslijst, f. || Scheidsbeschot, n. || Uitschulping f. aan koorstoelen.
Parcourir, v.a. Doorloopen. || Doorreizen, doortrekken. || (fig.) Vluchtig overzien, doorbladeren. Parcours, m. Doorloop, loop, weg, doortocht, m.. lijn, f. || Weiderecht, n. Pardessus, m. Wijde overjas, f. Pardi, pardieu,
| |
| |
pardine, interj. Waarachtig! Pardon, m. Vergiffenis, kwijtschelding, genade, f. Je vous demande p-, neem mij niet kwalijk! verschooning! met uw verlof! || Bedevaart, f. || Angelus, m. Sonner le p-, de bidklok luiden. || P-s, aflaat, m. Pardonnable, adj. 2 g. Verschoonbaar, vergeeflijk, verschoonlijk. || Verontschuldigbaar. Pardonner, v.a. Vergeven, kwijtschelden. || Verschoonen, verontschuldigen, ten goede houden. Pardonnez-moi! verschoon mij! met uw verlof! || Gunnen. || -, v.n. P- à q., iemand ontzien, uitzonderen, sparen (of) genade schenken. Se p-, elkander vergiffenis schenken.
Paré, ée, adj. Versierd. Bal p-, prachtbal, m.
Paréage, m. Rechtsgemeenschap, f.
Pareau, m. (Mar.) Prauw, f.
Pareaux, m. pl. (Pêch.) Zinksteenen, m. pl.
Parégorique, adj. 2 g. Pijnstillend.
Pareil, eille, adj. Gelijk, soortgelijk. Sans p-, weergaloos. || Zulk, zoodanig. || Dergelijk, diergelijk, soortgelijk. || -, m. et f. Wedergade, weerga, f., gelijke, m. et f. Son p-, zijns gelijke. Rendre la p-eille, met gelijke munt betalen. À la p-eille, evenzoo, eveneens. Pareillement, adv. Eveneens, op gelijke wijze, insgelijks.
Parélie, m. v. Parhélie.
Parelle, f. (Bot.) Patik, n.
Parement, m. (Taill.) Opslag, m., oplegsel, n. || Sieraad, n., tooi, opschik, m. || Altaarkleed, n. || P-s d'un fagot, dikste knuppels m. pl. uit een bos. || (Cuis.) Pensvet, n. || (Archit.) Parementwerk, n., het op ééne lijn plaatsen, n. || (Maç.) Buitenkant, voorkant, m., buitenzijde, f. || Steenen rand, m. || (Charp.) Bekleeding, f. || (Tiss.) Glanspap, f. Parementer, v.a. De buitenzijde vlak maken.
Parémiologie, f. Spreekwoordenverzameling, f. Parencéphale, m. Kleine hersenen, f. pl. Parenchymateux, euse, adj. Het kliervleesch betreffend. || (Bot.) Uit celweefsel gevormd. Parenchyme, m. (Anat.) Kliervleesch, klierweefsel, n. || (Bot.) Merg, celweefsel, n. Parénèse, f. Vermaning, opwekking, f. Parénétique, adj. 2 g. Vermanend.
Parent, e, m. et f. Nabestaande, maag, bloedverwant, m. et f., bloedvriend, m., bloedvriendin, f. || P-s, m. pl. Ouders, m. pl. || Voorouders, voorvaders, m. pl. Parenté, f. Maagschap, (bloed)verwantschap, n. || Bloedverwanten, magen, nabestaanden, m. et f. pl.
Parenthèse, f. Ingeschoven zin, m., inlassching, f. || (Gramm.) Tusschenstellingsteeken, haakje, n. Par p-, in het voorbijgaan, tusschen haakjes. || Jambes en p-, kromme beenen, n. pl.
Parer, v.n. Afwenden, verhelpen. || (Mil.) Afweren. || -, v.a. Versieren, opschikken, tooien. || Bereiden, gereed maken, opmaken. P- le cuir, het leder afschaven. P- un sabot, een paardenhoef met het veegmes afsteken. P- le cidre, appelwijn laten gisten. || (Mar.) Klaren, klaarleggen. Pare à virer! klaar om te wenden! P- (q. de qc.), beschermen, dekken. || Afkeeren, afweren. P- un cap, een kaap omzeilen. || Se p-, zich opsmukken. || Se p-, pronken (met iets). || Se p- de, (iets) ontgaan, zich hoeden (voor), zich beveiligen (tegen).
Parère, m. (Comm.) Advies, gevoelen, n.
Parésie, f. (Méd.) Lichte verlamming, f.
● La maladie ne pardonne pas, tegen de ziekte is geen kruid gewassen.
Paresse, f. Luiheid, luiaardij, vadsigheid, f. || Traagheid, f. Paresser, v.n. (fam.) Luieren. Paresseusement, adv., paresseux, euse, adj. Lui, traag, ledig. || -, m. et f. Luiaard, lediglooper, luilak, m.; luie vrouw, f. || -, m. (H.n.) Luiaard, m. || Roerdomp, m. (vogel). || -, f. Ochtendmutsje, n. || (H.n.) Rozenrups, f.
Pareur, m. Afwerker, voltooier, m.
Parfaire, v.a. Voleindigen, voltooien, voltrekken. afmaken. || Volledig maken. Parfait, e, adj. Voleindigd, voltooid. || Volmaakt, volkomen. || (iron.) Volledig, volslagen, weergaloos. || Uitmuntend. || (Mus.) Accord p-, volstemmig accoord, n. || (Gramm.) Volmaakt. || -, onvolmaaktheid, volkomenheid, f. || (Gramm.) Volmaakt verleden tijd, m. Parfaitement, adv. Uitmuntend, volmaakt, uitstekend, voortreffelijk. || Ten volle.
Parfilage, m. Uitrafeling, uitpluizing, f. Parfiler, v.a. Uittrekken, uitrafelen, uitpluizen. Parfileuse, f. Uitrafelaarster, f. Parfilure, f. Uitpluksel, uitraafsel, n.
Parfois, adv. Nu en dan, somtijds, somwijlen. Parfond, m. (Pêch.) Grondnet, n. Parfondre, v.a. Gelijkmatig versmelten. Parfournir, v.a. Geheel bezorgen en bijleveren. Parfum, m. Aangename reuk, liefelijke geur, m. P- des fleurs, bloemengeur, m. || Reukwerk, reukwater, n. || Ontsmettingsmiddel, n. Parfumer, v.a. Met een aangenamen geur vervullen, welriekend maken. || Door berookingen zuiveren. || Se p-, reukwerk gebruiken. Parfumerie, f. Reukwerkhandel, m. || Reukwerken, n. pl. Parfumeur, euse, m. et f. Reukwerkmaker, -verkooper, m.; reukmengster, reukwerkverkoopster, f. Parfumoir, m. Reukvat. n.
Parhélie, m. (Astron.) Bijzon, f.
Pari, m. Wedding, weddingschap, weddenschap, f. || Verwedde som, f.
Paria, m. Paria, m. || Verschoppeling, m.
Pariade, f. Paring f. der patrijzen. || Paartijd, m. || Patrijzenkoppel, n. Pariage, m. v. Paréage.
Parier, v.a. (Ver)wedden, eene weddenschap aangaan. Il y a gros à p-, het is zoo goed als zeker. || -, v.n. Wedden.
Pariétaire, f. (Bot.) Muurkruid, glaskruid, n. Pariétal, e, adj. Zich aan den wand bevindend. Os p-aux, wandbeenderen, n. pl. || (Bot.) Op muren groeiend. || -, m. Wandbeen, n.
Parieur, euse, m. et f. Wedder, m., wedster, f.
Paris, m. (Géogr.) Parijs, n.
Parisette, f. Wolfsbezie, f., pariskruid, n.
Parisianisme, m. Parijsche eigenaardigheid, f. Parisien, enne, adj. Parijsch, Parijzer. || -, m. et f. Parijzenaar, m.; Parijsche (vrouw), f. Parisienne, f. (Impr.) Parel, f.
Parisyllab(iqu)e, adj. 2 g. Gelijklettergrepig. Parité, f. Gelijkheid, f. P- de voix, staking f. van stemmen. || Vergelijking, f.
Parjure, m. Meineed, valsche eed, m. || Eedbreuk, meineedigheid, f. || -, adj. 2 g. Meineedig, eedverkrachtend. || -, m. et f. Meineedige, m. et f. Parjurer (se), v. réfl. Een valschen eed doen. || Zijn eed breken, meineedig worden.
Parlage, m. (fam.) Gebabbel, gesnap, ge- | |
| |
praat, n. Parlant, e, adj. Sprekend. Trompette p-e, spreektrompet, f. Parlement, m. Rijksvergadering, f., rijksraad, m., Kamer, f. || Oppergerechtshof, parlement, n. Parlementaire, adj. 2 g. Van het parlement, parlementarisch. || Met de regelen der Kamer overeenkomstig. || (fam.) Met den toon eener beleefde discussie strookende. || (Mar.) Vaisseau p-, parlementairschip, n. || -. m. Parlementsgezinde, m. || Parlementslid, n. || (Mil.) Onderhandelaar, m. || Parlementairschip, n. Parlementarisme, m. Parlementaire regeeringsvorm, m. Parlementer, v.n. Onderhandelen, in onderhandeling treden. Parler, v.a. et v.n. Spreken. || Praten, kouten, klappen. P- sciences, over wetenschap praten. P- boutique, over eigen zaken spreken. P- du nez, door den neus spreken. || P- pour q., een woord voor iemand ten beste spreken. Trouver à qui p-, gewaar worden met wien men te doen heeft. || P- français à q., iemand op de vingers tikken. P- raison, verstandig spreken. || (Chass.) Aanslaan. || Se p-, met elkander spreken, samenspreken. || Se p-, gesproken worden. || Généralement parlant, loc. adv. In (of) over het algemeen gesproken. || -, m. Het spreken, n., spraak, bijzondere spreekmanier, f. || Il a son franc p-, hij windt er geen doekjes om. Parleur, euse, m. et f. Babbelaar, veelprater, m.; klappei, snapster, f. Beau p-, schoonspreker, gemaakte spreker, m. Parloir, m. Spreekkamer, f., spreekvertrek, n. Parlote, f. Spreekoefening, f. || Praatgezelschap,
n.
Parme, f. (Géogr.) Parma, n.
Parménie, f. (Bot.) Stinkend nieskruid, n.
Parmesan, m. Parmezaankaas, m. et f.
Parmi, prép. Onder, te midden van, in.
Parnasse, m. Parnassus, m. || Dichtkunst, f., zangberg, m. || Dichters, m. pl. Parnassie, f. Parnaskruid, n. Parnassiens, m. Dichterschool f. die bijzonder den vorm verzorgt.
Parodie, f. Schertsende nabootsing, bespottelijkmaking, parodie, f. Parodier, v.a. Schertsend nabootsen, parodieeren, een bespottelijken vorm geven. Parodiste, m. Maker m. van parodieën.
Paroi, f. Wand, scheidsmuur, m. || Binnenkant, wand, m., binnenzijde, f.
Paroir, m. Veegmes, n. || Slichthamer, m. || Krabijzer, n. || Strijkboom, m.
Paroisse, f. Parochie, kerkgemeente, f., kerspel, n. || Parochiekerk, f. || (iron.) De deux p-s, van tweeërlei slag. Paroissial, e, adj. Tot het kerspel (of) de parochie behoorend, parochiaal. Paroissien, enne, m. et f. Parochiaan, m. et f., kerspelbewoonster, f., parochielid, n. || -, m. Kerkboek, gebedenboek, n. Parole, f. Woord, n. Porter la p-, het woord voeren. Avoir le talent de la p-, welbespraakt zijn. Avoir la p- facile, met gemak spreken. || Spraak, f., spraakvermogen, n. || Stemklank, m. Avoir la p- rude, eene ruwe stem hebben. || Woord, n., belofte, goede trouw, f. Homme de p-, man van zijn woord. P- de paix, vredevoorstel, n. Sur p-, op het eerewoord. Fausser p-, zijn woord schenden. || Uitdrukking, bewoording, f. Grosses p-s, grofheden, f. pl. Se prendre de p-s, tot bitsigheden overslaan.
● Faire la part du diable, met de menschelijke zwakheid rekening houden.
Paroli, m. Paroli, n. || Faire p-, overtreffen.
Parolier, ière, m. et f. Tekstvervaardiger, m., -ster, f. Paronomase, f. (Rhét.) Bijeenplaatsing f. van gelijkluidende woorden met verschillende beteekenis. Paronomasie, f. Overeenkomst f. van woorden uit verschillende talen. Paronychie, f. (Méd.) Fijt, vijt, f. Paronyme, m. Vormverwant woord, n. Paronyque, f. (Bot.) Nagelkruid, n. Parotide, f. (Anat.) Oorklier, f. Parotidite, f. (Méd.) Oorklierontsteking, f. Parotique, adj. 2 g. Bij het oor gelegen. Paroxysme, m. (Méd.) Hevigste graad, m., paroxysmus, n. || (fig.) Hoogste graad, m. Paroxyste, m. (fig.) Geweldigaard, m.
Parpaing, m. (Archit.) Streksche steen, bindsteen, streksteen, m.
Parque, f. Schrikgodin, f. || Dood, m. et f.
Parquer, v.n. In het perk staan. || -, v.a. Inperken, afperken. P- des moutons, schapen in het veld kooien. || (Mil.) In een perk verzamelen. || Se p-, zich in een perk vestigen. Parquet, m. (Jur.) Parket, n., zittingszaal f. der ambtenaars van het openbaar ministerie. Tenir le p-, eene rechtszitting houden. || (Comm.) Afzonderlijke ruimte f. voor beursmakelaars. || (Théât.) Parket, n. || (Charp.) Ingelegde vloer, m. || Spiegelpaneel, n. Parquetage, m. Ingelegd vloerwerk, inlegwerk, n || Het inleggen. Parqueter, v.a. Met een ingelegden vloer voorzien. Parqueterie, f. Het inleggen, het inlegwerk maken, n, Parqueteur, m. Inlegwerkmaker, m. Parquier, m. Veehoeder, m. || Perkvisscher, m.
Parrain, m. Peter, doopheffer, gevader, m. || (fig.) Gevader, getuige, m. Parrainage, m. Peetschap, meterschap, n. Parricide, m. Vader-, moeder-, broeder-, zuster- (of) kindermoorder, m. || Koningmoorder, m. || Vader-, moeder-, broeder-, zuster-, kinder- (of) koningsmoord, m. || -, adj. 2 g. Vadermoordend, moedermoordend. || Moorddadig.
Parsemer, v.a. Bestrooien, bezaaien.
Parsi, m. Het Oudperzisch, Parzisch, n. Parsis, m. pl. Vuuraanbidders, Parzen, m. pl. Parsisme, m. Zoroastrische godsdienst, m.
Part, m. Pasgeboren kind, n. Supposition de p-, onderschuiving f. van een kind.
Part, f. Deel, aandeel, n. P- à moitié! half mijn! Pour ma p-, wat mij aangaat. Faire la p- de la critique, bij den lof eenige afkeuring voegen. Prendre en bonne p-, iets wel opnemen (of) nemen. Prendre en mauvaise p-, iets kwalijk (op)nemen. Faire p-, mededeelen. Billet de faire p-, schriftelijke kennisgeving, f., bericht, n. || À p-, uitgezonderd; ter zijde, afzonderlijk. Blague à p-! alle gekheid op een stokje! À p- soi, in zich zelven. Un homme à p-, een buitengewoon man, m. Prendre p- à, deel nemen in, aan. || Plaats, f., oord, n., kant, m. Quelque p-, ergens, op eene andere plaats. Nulle p-, nergens. De p- et d'autre, van weerskanten, van wederzijden. De la p- de, vanwege. De notre p-, van onzentwege. De p- en p-, door en door. Partage, m. Deeling, verdeeling, f. || Deel, aandeel, n., kavel, m., lot, n. Échoir en p-, ten deele vallen. Avoir en p-, alleen bezitten; (fig.) in pacht hebben. || Medebezit, n. Sans p-, onverdeeld. || Ligne de p- des eaux, waterscheiding, f. || Gelijkheid f. van stemmen. Il y a p-, de stemmen staken. Par-
| |
| |
tageable, adj. 2 g. (Ver)deelbaar. Partageant, e, m. et f. (Jur.) Deelhebber, m., deelhebster, f. Partager, v.a. Verdeelen, uitdeelen, scheiden. || Deel nemen (in), belang stellen (in). Je partage votre douleur, ik deel in uwe smart. || Verdeeling brengen, oneenig maken. || Deelen, deel hebben (in), aandeel hebben (aan). ||
Bedeelen. Être bien partagé, goed bedeeld zijn. || Se p-, zich verdeelen. || Se p-, onder elkander deelen. || Les avis se partagent, de gevoelens loopen uiteen. Partageux, euse, m. et f. Die de goederen wil verdeelen, communist, m. et f. Partance, f. (Mar.) Oogenblik van vertrek, het afvaren, n. Coup de p-, vertrekschot, n. En p-, zeilree. Partant, m. Vertrekkende, m.
Partant, adv. Daarom, dus, derhalve, bij gevolg, diensvolgens.
Partement, m. Vuurpijltje, n. || Scheepskoers, m.
Partenaire, m. et f. Maat. speelgenoot, m. et f., medespeler, m., medespeelster, medehelpster, f. || Mededanser, m., -es, f.
Parterre, m. Platte vloer, m., onderste verdieping, f. || Prendre un billet de p-, plat op den grond vallen. || (Hort.) Bloemperk, bloembed, n. P- de gazon, grasperk, n. || (Théât.) Bak, m., parterre, n. || Publiek, n., parterretoeschouwers, m. pl. || (fig.) Publiek, n. || (H.n.) Zeejonker, m.
Parthénon, m. Minervatempel, m.
Parti, m. Partij, f., aanhang, m. Esprit de p-, partijzucht, f., partijgeest, m. Prendre p-, partij kiezen. || Besluit, n. P- pris, vooringenomenheid, bevooroordeeldheid, f. En prendre son p-, erin berusten. De p- pris, met opzet. || Voordeel, n., baat, f. Tirer p- de qc., voordeel uit iets trekken. Faire un mauvais p- à q., iemand mishandelen, (of) een leelijke poets bakken. || Beroep, ambt, n. P- des armes, krijgsmansstand, m. || Huwelijkspartij, f. Faire un bon p-, een rijk huwelijk aangaan. || Weg, m., middel, n. || (Mil.) Troep m. partijgangers. || (Blas.) Loodrechte deeling, f. Parti, e, adj. (Blas.) Gedeeld. Partiaire, adj. m. Colon p-, met den eigenaar deelende pachter, m. Partial, e, adj., partialement, adv. Partijdig, eenzijdig. Partialiser (se), v. refl. Partij kiezen, zich in partijen splitsen. Partialité, f. Eenzijdigheid, partijdigheid, partijschap, f. Partibilité, f. Deelbaarheid, f. Partible, adj. 2 g. Deelbaar. Participant, e, adj. Deelachtig, deelhebbend. || -, m. Deelhebber, deelgenoot, m. Participation, f. Deelhebbing, deelneming, deelachtigheid, f. || Medewerking, f., medeweten, toedoen, n. Participe, m. (Gramm.) Deelwoord, n. || (Comm.) Medereeder, deelgenoot, m. Participer, v.n. Deelnemen. || Deel hebben (in), aandeel hebben (aan). || P- de qc., iets van den aard eener zaak bezitten. Particularisation, f. Omstandig verhaal, n. || (Jur.) Verenkelvoudiging, f. Particulariser, v.a. Uitvoerig verhalen, in
bijzonderheden treden. || (Jur.) Verenkelvoudigen. Particularisme, m. Afzonderlijk streven naar onafhankelijkheid. n. || (Bib.) Geloof n. aan de bijzondere genade van Christus' dood voor de uitverkorenen. Particulariste, m. Particularist, m. Particularité, f. Bijzondere omstandigheid,
● J'ai affaire à forte partie, ik heb met een machtige tegenpartij te doen.
bijzonderheid, f. Particule, f. Deeltje, n. || (Gramm.) Partikel, woordje, n. Particulier, ère, adj. Bijzonder, persoonlijk, afzonderlijk. Motif p-, persoonlijke reden, f. Leçon p-e, privaatles, f. P- à q., aan iemand eigen. || Ongemeen, zonderling, vreemd. Chance p-e, buitengewoon geluk, n. Cas très p-, zeldzaam geval, n. || Afzonderlijk, bijzonder, afgezonderd, eenzaam. Homme p-, terughoudend man, m. N'avoir rien de p- pour q., geene geheimen voor iemand hebben. || -, m. Bijzondere, ambteloos burger, m. || (fam.) Man, vent, m. || Het eigenaardige, bijzondere, n. En p-, in het bijzonder, alleen. || Vivre en son p-, thuis eten. Être en son p-, op zijn kamer zitten. Particulière, f. (fam.) Beminde, f. Particulièrement, adv. Bijzonder, voornamelijk, inzonderheid, in het bijzonder, vooral. || Omstandig. Partie, f. Deel, gedeelte, n. || (Comm.) Post, schuldenpost, m., artikel, n., partij, f. Tenue des livres en p- simple, het eenvoudig boekhouden. Tenue des livres en p- double, het Italiaansch (of) dubbel boekhouden. || Partij, f. P- de chasse, jachtpartij. Être de la p-, meedoen. || (Mus.) Chanter sa p-, zijne partij (of) stem zingen. || Spel, n. P- de cartes, partijtje kaart, kaartspelletje, n. La p- n'est pas égale, de strijd is ongelijk. Coup de p-, beslissende slag, m. || (fig.) C'est une p-faite à la main, het is eene afgesproken zaak. || (Jur.) Partij, f. Prendre q. à p-, iemand in rechten vervolgen;
(fig.) het gebeurde op iemand verhalen, iemand over iets aanspreken. P-s intéressées, belanghebbende partijen. P-s contractantes, overeenkomende partijen. Partiel, elle, adj. Gedeeltelijk. || Bij gedeelten geschiedend. Partiellement, adv. Gedeeltelijk, ten deele. Partir, v.a. Deelen. Avoir maille à p- avec q., een eitje met iemand te pellen hebben. || -, v.n. Vertrekken, weggaan, verreizen. P- du pied droit, met den rechtervoet aantreden. P- à cheval (on) en voiture, wegrijden. P- pour Naples, naar Napels vertrekken. Faire p-, wegsturen. || P- d'un principe, van eene stelling uitgaan. || (Mus.) Beginnen, invallen. || Wegvliegen, opvliegen. || Uitspringen, losbarsten, uitschieten. P- d'un éclat de rire, in eenen lach schieten. Le fusil part, het geweer gaat af. Le mot partit, het woord was eruit. || Voortkomen, ontstaan. P- d'un bon coeur, uit een goed hart komen. || À p- de, loc. prép. Te rekenen van, met ingang van, van... af. Partisan, m. Aanhanger, m. || (Mil.) Partijganger, vrijbuiter, m. Partitif, ive, adj. (Gramm.) Deelend. Partition, f. Indeeling, f. || (Mus.) Partituur, f. || Stemliniaal, n.
Partner, m. et f. v. Partenaire.
Partout, adv. Overal, alom, allerwegen.
Parturition, f. Baring, f. || Worp, m.
Parulie, f. (Méd.) Tandvleeschgezwel, n.
Parure, f. Versiersel, tooisel, n., opschik, m., garnituur, f. || Opschikking, optooiing, f. || De même p-, van gelijke soort. || Het afschaven, afsnijden. || Afsnijdsel, afknipsel, afschaafsel, n.
Parvenir, v.n. Toekomen, geworden. Ce livre m'est parvenu, dit boek is mij toegekomen. || Bereiken, geraken, tot een doel komen. P- à un emploi, aan een ambt komen. || Vooruitkomen, fortuin maken. Parvenu, m. Nieuwbakken heer, m., fortuinskind, n., opkomeling, m.
| |
| |
Parvis, m. Voorplein, voorhof, n.
Pas, m. Stap, tred, pas, m., schrede, trede, f. P- à p-, voetje voor voetje. P- de loup, dieventred. Au p-, stapvoets. Aller bon p-, flink doorstappen. Aller à p- comptés, zijne schreden tellen. || (fig.) P- de clerc, misslag, m. À p- mesurés, behoedzaam. Mettre q. au pas, iemand tot plichtvervulling dwingen. Marcher sur les p- de, het spoor drukken, navolgen. De ce p-, terstond, op staanden voet. || Avoir le p-, den voorrang hebben. || Danspas, m. || (Mil.) Pas, m. P- accéléré, gezwinde pas. P- gymnastique, looppas. || (Prov.) Tout dépend du premier p-, van een goed begin hangt alles af. || Schrede, poging, f. Regretter ses p-, gedane moeite betreuren. || P- de vis, schroefgang, m. || Bergpas, m., bergengte, f. || (Mar.) Zeeëngte, f., pas, m., straat, f. Pas de Calais, het Kanaal, n. || (fig.) P- difficile, moeilijke toestand (of) zaak. Franchir le p-, den sprong wagen. Se tirer d'un mauvais p-, zich uit de klem redden. || Deurdorpel, m. Pas, adv. Niet. P- du tout, hoegenaamd niet.
Pascal, e, adj. Van het paaschfeest. Agneau p-, paaschlam, n. Devoir p-, paaschplicht, m.
Pas-d'âne, m. (Bot.) Hoefblad, n. || (Mil.) Steekblad, n. || (Vétér.) Muilschroef, f. Pas- d'asse, m. Inwendige afronding f. der duigen. Pas-de-chat, m. (Tiss.) Weefnest, n.
Pasigraphie, f. Algemeen schrift, n.
Paspale, m. (Bot.) Pannegras, n.
Pasquin, m., pasquinade, f. Spotschrift, schimpschrift, paskwil, n., platte boert, f.
Passable, adj. 2 g., -ment, adv. Passelijk, tamelijk, redelijk. Passade, f. Kort verblijf, n., doorreis, f. || (fig.) Vluchtige neiging, f. || Keer, m., reis, f. À la p-, nu en dan. || Toer m. om de rijbaan. || Onderduiking, f. Passage, m. Doortocht, overtocht, m., doorvaart, overvaart, f. Attendre le p- de q., wachten tot iemand voorbijkomt. || (fig.) Overgang, m. || Gang, weg, m., passage, f. Ôtez-vous de mon p-, ga uit mijn weg. Se frayer un p-, zich ruim baan breken. Livrer p-, doorlaten. || Drukte, f., doorgang m. (in eene straat). || (Astron.) Doorgang, m. || Vrachtgeld, passagegeld, sluisgeld, bruggeld, n. Bateau de p-, overzetschuit. f. || (Littér.) Plaats, f. || (Mus.) Loop, m. || Het trekken. Oiseau de p-, trekvogel m. Passager, v.a. Afgemeten passen laten maken. || -, v.n. Passagepassen maken. Passager, ère, adj. Doorgaande, voorbijtrekkend. Oiseau p-, trekvogel, m. || Kortstondig, vergankelijk, vluchtig, || -, m. et f. Reiziger, m.; reizigster, f., passagier, m. et f. || Voorbijganger, m. Passagèrement, adv. Voor korten tijd. Passant, e, adj. Druk begaan. || (Blas.) Gaande. || En p-, in het voorbijgaan. || -, m. Voorbijganger, wandelaar, m. || Ring, m., lis, f. Passation, f. Het verlijden. Passavant, m. Doorvoerbriefje, geleibriefje, n. || (Mar.) Loopgang, m. Passe, f. (Mar.) Doorvaart, straat, vaargeul, f. || (Jeu) Inleg, inzet. m. || Pasgeld, n. || Dansbeweging, f. || Uitval m. (bij 't schermen). || (Hoed)luifel, f. || (Jeu) Beugel, m. || (fig.) Être en p-, veel kans (of) gunstige vooruitzichten hebben.
En mauvaise p-, in slechten toestand. || (Mil.) Mot de p-, wachtwoord, parool, n. || (Impr.) Mains de p-, toebladen, n. pl. || Handstreek, m. Passé, m. Verleden, n. || Het vroeger
● Je vous donnerai un pas de conduite, ik zal een eind met u meegaan.
gezegde (of) gedane, n. || (Gramm.) Verleder tijd, m. || -, prép. Na, voorbij. Passé, ée, adj Verleden, verloopen, voorbijgegaan. || Oud verouderd. Couleur p-ée, verbleekte kleur, f Fleur p-ée, verslenste (of) verwelkte bloem, f. Passe-carreau, m. Persplank, strijkplank, f. Passe-cheval, m. Paardenpont, f. Passecordon, m. Snoernaald, f. Passe-debout, m. Doorvoerbriefje, n. Passe-dix, m. (Jeu) Boven-de-tienspel, passediesje, n. Passedroit, m. Onrechtvaardige begunstiging, f. Subir un p-, een ander boven zich zien inschuiven. Passée, f. (Chass.) Snippennet, n. || Snippenjacht, f. || Het strijken der snippen || Trektijd, m. || Spoor n. van het wild. || (Tiss.) Schietspoelbeweging, f. || Inslag m. (van pruiken). || (Tann.) Kuipvol f. huiden. Passefiler, v.a. Stoppen. Passe-fleur, f. (Bot.) Anemoon, f. Passéger, v.n. v. Passager, v.n. Passelacet, m. Rijgnaald, snoernaald, f. Passement, m. Zijden boordsel, belegsel, passement, n. || Zwelkuip, f. Passementer, v.a. Met, passement beleggen. Passementerie, f. Passementmakerij, f. || Passementwaren, f. pl. || Passementwinkel, m. Passementier, ère, m. et f. Passementmaker. m.; -verkoopster, -werkster, f. Passe-méteil, m. Masteluin, mengkoren, n. Passe-montagne, m. Pelsmuts f. die ooren en hals bedekt. Passe-muscat, passe-musqué, m. Muskadeldruif. f. Passeparole, m. Loopend wachtwoord, n. Passepartout, m. Looper, m. || (Prov.) L'argent est un bon
p-, geld opent alle deuren. || (Charp.) Trekzaag, ijszang, f. || Zeef f. met ronde gaten || (Peint.) Doorbrokene plaat, papieren lijst, f., glasraam, n. Passe-passe (tour de), m. Goochelkunstje, n. || (fig.) Behendig bedrog, n. Passe-perle, m. Fijne ijzerdraad, m Passepied, m. Sneldans, m. Passe-pierre, f. (Bot.) Zeevenkel, f. Passepoil, m. Boordje, biesje, n. Passeport, m. (Reis)nas, m., paspoort, n. || (fig.) Vrijnas, m. Passer, v.n. Doorgaan, overgaan, doortrekken, doorreizen, overvaren. P-par une ville, door eene stad trekken. P- pardessus, heenstappen (over). P- outre, voortgaan, verder gaan. P- à l'ennemi, tot den vijand overloopen. P- chez- q., bij iemand even binnengaan. P- devant, voorgaan. || (Comm.) P- debout, doorgevoerd worden. || Overgaan. Le titre passe au frère, de titel gaat op den broeder over. P- en proverbe, spreekwoordelijk worden. P-dans une classe, in eene klas overgaan. || (Méd.) Le lait ne passe plus, de maag kan geene melk meer verdragen. || (fig.) P- pour, doorgaan (als). P- avocat, advokaat worden. P-de la tête, uit het hoofd gaan. P- sur qc., over iets heenstannen, iets vergeten. En p- par, berusten (in), zich onderwerpen (aan). Ce vin peut p-, die wijn kan er door. La loi a passé, de wet is aangenomen. Le candidat a passé, de kandidaat is verkozen (of) is er door. P- de mode, uit de mode gaan. P- par l'étamine, eene strenge proef
doorstaan. P- par qc., iets doorstaan, beleven. Laisser p-, doorlaten; (fig.) niet bemerken, ongestraft laten. P- à un examen, in een examen slagen. || Verloonen, vervliegen, voorbijgaan. || Verslensen, verwelken. || (Monn.) Gangbaar zijn. || Overlijden, sterven. || (Jeu) Passen. || -, v.a. P- la Meuse,
| |
| |
de Maas overvaren. P- le pont, over de brug gaan. || P- le bras dans la manche, den arm in de mouw steken. P- le fil dans l'aiguille, den draad in de naald steken. P- l'éponge (sur), uitwisschen. P- un habit, een kleed aandoen (of) aantrekken. || Uitlaten. P- une ligne, een regel overslaan. || Overschrijden. P- les bornes, de perken te buiten gaan. || Voorbijloopen, overtreffen. P- q. en mérite, iemand in verdienste overtreffen. || (fam.) Cela me passe, dat is boven mijn verstand. || Doorzijgen, klenzen. P- au tamis, ziften. || Gebruiken, verslijten, besteden. P-son envie de qc., zijne begeerte voldoen. || Voorbij laten gaan, vergeven, verschoonen. P- une faute, een vergrijp door de vingers zien. || Doorbrengen. P- la journée, den dag doorbrengen. || (fam.) P- mal son temps, er van langs krijgen. || Overbrengen, overvoeren. Le passeur m'a passé, de veerman heeft mij overgezet. || Overgeven, overhandigen. || (fig.) Passez-moi la rhubarbe, je vous passerai le sené, schippers en voerlui zetten malkander over. || (Comm.) Goedkeuren. P- en compte, in rekening brengen. || Bereiden. P-au fer, strijken. P- au feu, tegen het vuur houden. P- en couleur, verven. P- par la farine, in meel wentelen. || P- au fil de l'épée, over de kling laten springen. P- par les armes, voor den kop schieten. P- en revue, monsteren. P- une revue, monstering houden, de parade afnemen. || P- condamnation, zijne schuld bekennen. || P- un
examen, een examen afleggen. P-un contrat, een contract aangaan. P-un acte, eene akte verlijden. || Se p-, verloopen, vervliegen, voorbijgaan. Cela ne se passera pas ainsi, daarbij zal het niet blijven. || (Prov.) Il faut que jeunesse se passe, het verstand komt vóór de jaren niet. || Se p-, vergaan, vervallen, afnemen. || Se p-, voorvallen, gebeuren, geschieden, omgaan. || Se p- d'une chose, iets ontberen, zich van iets onthouden. Je ne puis pas plus m'en p- que de ma chemise, ik heb het noodig als brood. Se p- de peu, met weinig tevreden zijn. || Se p-, zich zelven verschoonen. Il nese passe rien, hij geeft zich zelven niets toe. Passerage, f. Peperkruid, n.
Passereau, m. (H.n.) Musch, mosch, f.
Passerelle, f. Smal bruggetje, n., vlonder, m.
Passerille, f. Muskadelrozijn, f.
Passerine, f. (Bot.) Muschwortel, m.
Passe-rose, f. Tuinmaluwe, stokroos, f. Passe-temps, m. Tijdkorting, f., tijdverdrijf, vermaak, n. Passette, f. Vergiettestje, n., kleine doorslag, m., teemsje, n. Passeur, m., euse, f. Overzetter, veerman, pontvoerder, m., overzetster, f. Passe-velours, m. Fluweelbloem, amarant, f. Passe-vin, m. Wijntrekker, m. Passe-volant, m. Blinde gast, m. || (Mil.) Strooien man, m. || (Mar.) Houten geschutmond, m.
Passibilité, f. Gevoeligheid, f. Passible, adj. 2 g. Lijdelijk, gevoelig. || (Jur.) Onderworpen (aan). Se rendre p- d'une amende, eene boet oploopen. Passif, ive, adj. Lijdend, duldend. || Onwerkzaam, lijdelijk. || (Gramm.) Lijdend. || (Méd.) Als bijoorzaak werkend. || (Comm.) Dette p-ive, gemaakte (of) passieve schuld, f., passief, n. Commerce p-, invoerhandel, m. || -, m. (Gramm.) Lijdende vorm, m. || (Comm.) Schuld,
● Il est passionné pour la musique, hij is een hartstochtelijk liefhebber van muziek.
f., passief, n. Passiflore, f. (Bot.) Passiebloem, f. Passion, f. Hartstocht, m., drift, f. || Liefde, f., hartstocht, m. || Begeerte, woede, zucht, f. Avoir la p- des livres, op boeken verzot zijn. || De p-, vurig, hartstochtelijk. || (Litt.) Gloed, m. || (Bib.) Lijden, n., passie, f. || (Méd.) P- iliaque, darmjicht, f., darmkronkel, m. Passionnaire, m. Passieboek, n. Passionné, ée, adj. Vurig, hartstochtelijk. || Verliefd. P- pour, verzot op. P-pour la gloire, eerzuchtig. || Vooringenomen, partijdig. Passionnel, elle, adj. Door hartstocht teweeggebracht. Passionnément, adv. Hartstochtelijk, vurig. Passionner, v.a. Met drift (of) hartstocht bezielen, aanvuren. || Ontvlammen, hartstocht opwekken. || Se p-, driftig worden, opvliegen. || Se p- pour, (iets) ter harte nemen, een hartstochtelijk liefhebber zijn(van), verliefd worden (op), in hartstocht ontvlammen. Passivement, adv. Lijdelijk, in eenen lijdenden zin. Passiveté, passivité, f. Lijdende toestand, m., werkeloosheid, f.
Passoire, f. Vergiettest, f., doorslag, m.
Pastel, m. Verfstift, f., pastel, n. || Pastelteekening, f. || (Bot.) Weede(plant), f. || Weedeverf, f. Pastelliste, m. Pastelschilder, m.
Pastenague, f. (H.n.) Stekelrog. m.
Pastèque, f. (Bot.) Watermeloen, m. || (Mar.) Kinnebaksblokje, n.
Pasteur, m. Herder, veehoeder, m. Peuples p-s, herdersvolkeren, n. pl. || (fig.) Zielzorger, herder, leeraar, predikant, m. Pasteuriser, v.a. Naar Pasteur's aanwijzingen behandelen, ten deele bacterievrij maken.
Pastiche, m. Navolging, nagemaakte schilderij, nabootsing, f. || (Mus.) Lapwerk, n. Pasticher, v.a. Den stijl nabootsen.
Pastillage, m. Suikerfiguurtjes, n. pl. Pastille, f. Reukballetje, n. || Bolletje, n.
Pastisson, m. (Bot.) Appelpompoen, m.
Pastoral, e, adj. Herderlijk, landelijk. Moeurs p-es, herderszeden, f. pl. Chant p-, herderszang, m. || Herderlijk. Lettres p-es, herderlijke brieven, m. pl. Pastorale, f. Herdersspel, herdersdicht, n., herderszang, m. || (Mus.) Herdersmuziek, f. Pastoralement, adv. Herderlijk, als een goede herder. Pastorat, m. Herderschap, n. Pastoureau, m. Herdertje, n. Pastourelle, f. Herderinnetje, n. || Pastourelle, f. (dans). || (Hort.) Herderspeer, f. Pât, m. (Chass.) Valkenvoedsel, n.
Pat, m. (Jeu) Schaakpat, n.
Patache, f. Reisrijtuig, n. || (iron.) Raderkast, rammelkast, f. || (Mar.) Postschip, n. || Patachon, m. Landkoetsier, m.
Patapouf, m. Dikzak, m.
Pataquès, m. Grove uitspraakfout, f.
Patarafe, f. Hanepooten, m. pl.
Patarasse, f. (Mar.) Klamaaiijzer, n. Patarasser, v.a. Klamaaien.
Patate, f. Pataat, f. || Aardappel, m.
Patatras, interj. Plof!
Pataud, m. (H.n.) Dikpoot, m. Être à nage p-, in het water plassen; (fig.) in overvloed baden. || -, e, adj. Grof, dik, zwaar, lomp. || -, m. et f. Lomperd, vlegel, kinkel, m., dikke schommel, grove deerne, f. Patauger, v.n. (fam.) Plassen, ploeteren. || (fig.) In zijne rede blijven steken, zich vastpraten.
| |
| |
Pâte, f. Deeg, meelbeslag, n. P- d'Italie, noedels, m. pl. || (fig.) Mettre la main à la p-, de handen aan het werk slaan. || (fig.) Aard, m., natuur, f., gestel, n. Une bonne p- d'homme, eene goede ziel. || Pap, f., deeg, n. || (Impr.) Tomber en p-, dooreenvallen. Pâté, m. Pastei, f. || (fam.) Un gros p-, een dik en vet kind. || (Jeu) Faire le p-, de kaarten bijeensteken. || (fig.) Inktklad, vlek, f. || (Impr.) Pastei, f. || P- de maisons, blok n. huizen. Pâtée, f. Deegklomp, m., zemelbeslag, n. || (fam.) Voedsel, n. || Mengsel n. van brood en vleesch.
Patelet, m. Geringe kabeljauw, m.
Patelin, e, adj. Bedrieglijk, vleiend, loos, sluw. || -, m. Pluimstrijker, vleier, oolijkaard, m. Patelinage, m. Pluimstrijkerij, fleemerij, f. Pateliner, v.a. et n. Pluimstrijken, fleemen, verschalken. Patelineur, euse, m. et f. Pluimstrijker, m.; fleemster, f.
Patellaire, adj. 2 g. Napvormig. Patelle, f. (H.n.) Napschelp, f. Patemment, adv. Openlijk. Patène, f. Patene, f.
Patenôtre, f. Paternoster, Vader-ons, het Onze Vader, n. || P-s, paternoster, n., rozenkrans, m., paternosterbolletjes, n. pl. || Paternosterwerk, n. || (Archit.) Rozenkrans, m. Patenôtré, ée, adj. Paternostervormig. Patenôtrier, m. Paternostermaker, m.
Patent, e, adj. Duidelijk blijkbaar, openlijk, zonneklaar. || Verzegeld. Lettres p-es, open brieven, m. pl. Patentable, adj. 2 g. Patentplichtig. Patente, f. Patent, n., bedrijfsbelasting, f. || (Mar.) Gezondheidsbrief, m. Patenté, ée, adj. Gepatenteerd. Patenter, v.a. Aan het patentrecht onderwerpen. || Patenteeren.
Pater, m. Onze Vader, gebed des Heeren, n. || Groote paternosterkraal, f., tientje, n.
Pâter, v.a. Pappen, plakken.
Patère, f. Schaalvormig sieraad, n. || Offerschaal, f. || Kleederhaak, gordijnenhonder, m.
Paterne, adj. 2 g. Vaderlijk. Paternel, elle, adj. Vaderlijk. || Van vaderszijde. Paternellement, adv. Op vaderlijke wijze. Paternité, f. Vaderschap, n.
Pâteux, euse, adj. Deegachtig. || Niet gaar gebakken, tets. || Troebel. || Poire p-euse, meelachtige peer, f. || Slijkig, glad. || Bouche p-se, vuile, kleverige mond, m. || (Litt.) Mat, brijig, krachteloos.
Pathétique, adj. 2 g., -ment, adv. Hartroerend, aandoenlijk. || -, m. Het zielroerende, aandoenlijke, n. Pathétisme, m. Kunst f. om de hartstochten op te wekken. Pathogène, adj. 2 g. Ziekteverwekkend. Pathogénie, f. Kennis f. van den oorsprong der ziekten. Pathognomonique, adj. 2 g. Ziekteonderscheidend. Pathologie, f. Ziektekunde, ziekteleer, f. Pathologique, adj. 2 g. Ziektekundig. || Van ziekte getuigend. Pathologiste, m. Ziektekundige, m. Pathos, m. (Litt.) Gezwollenheid, f., bombast, m.
Patibulaire, adj. 2 g. Van de galg. Fourches p-s, galgmik, f. Mine p-, galgentronie, f.
Patiemment, adv. Geduldig, lankmoedig.
Patience, f. (Bot.) Patik, n.
Patience, f. Geduld, n., lankmoedigheid, lijdzaamheid, f. || Volharding, f. P- d'Allemand, taai geduld. || -, interj. Geduld! wacht maar!
● Prenez votre mal en patience, draag uwe kwaal met geduld.
Patient, e, adj. Geduldig, lankmoedig, lijdzaam. || Lijdend, passief. || Geduldig, vasthoudend. || -, m. et f. Geduldige, m. et f. || (Jur.) Veroordeelde, terechtgestelde, m. et f. || (Chir.) Lijder, m., patiënt, m. et f. || Lijder, m., -es, f., voorwerp n. der werking. Patienter, v.n. Geduldig zijn, geduld nemen (of) hebben.
Patin, m. Schaats, schaverdijn, f. Aller à p-s, schaatsen rijden. || Schoen m. met dikke zool. || (Archit.) Grondbalk, m. || Vulblok, n. || Trapzool, f. || Fer à p-, kogelijzer, n. || Draaghout, n., stut, m. || (Mar.) Sjorklamp, m. Patinage, m. Schaatsenrijden, n. || Ronddraaien, n. Patine, f. Koperroest, n. || Bruine kleur, vuile korst, f. Patiner, v.n. (Op) schaatsen rijden, schaverdijnen. || Draaien zonder vooruit te gaan. || -, v.a. Betasten, beduimelen. Patineur, m., euse, f. Schaatsenrijder, m., -rijdster, f. Patinier, m. Schaatsenmaker, m.
Pâtir, v.n. Lijden, uitstaan. P- de qc., om iets lijden, iets bezuren. || Vervallen.
Pâtis, m. Weide, f., weiland, n. Pâtisser, v.n. Gebak maken, pasteibakken. Pâtisserie, f. Gebak, banket, n. || Pasteibakkerij, f. Pâtissier, ère, m. et f. Banketbakker, m.; pasteibakster, f. Pâtissoire, f. Baktafel, f.
Patois, m. Boerentaal, f., tongval, m. || -, e, adj. Plat, dialectisch. Patoiser, v.n. Plat spreken.
Pâton, m. Deegkluit, f.
Paton, m. Leemkluitje, n. || Opstijfleder, n. || Knobbel m. in het papier.
Patouille, f. Ertswasschingsmachine, f. Patouiller, v.n. Plassen. Patouilleur, m. Ertswasscher, m. Patouilleux, euse, adj. Modderig. || (Mar.) Hol.
Patraque, f. Versleten voorwerp, n., prul, vod(de), f. || -, adj. Versleten.
Pâtre, m. Herder, drijver, m.
Patriarcal, e, adj., patriarcalement, adv. Aartsvaderlijk. Dignité p-e, aartsvaderschap, n. || (fig.) Huisvaderlijk, eerbiedwaardig. Patriarcat, m. Aartsvadersckap, n. Patriarche, m. Aartsvader, oudvader, m. || Patriarch, m. Patriciat, m. Patriciërsstand, m. Patricien, enne, adj. Edel, adellijk. || -, m. Patriciër, m. Patrie, f. Vaderland, geboorteland, n. || (fig.) Wieg, bakermat, f. Patrimoine, m. Erfgoed, n. Patrimonial, e, adj. Aangeërfd. Biens p-aux, erfgoederen, stamgoederen, n. pl. Patriotard, m. (iron.) Overdreven patriot, m. Patriote, adj. 2 g. Vaderlandslievend, vaderlandsch. || -, m. et f. Vaderlander, m.; vaderlandsvriendin, f. Patriotique, adj. 2 g. Vaderlandsch, vaderlandsgezind. Patriotiquement, adv. Als een vaderlander. Patriotisme, m. Vaderlandsliefde, f. Patristique, f. Studie f. der kerkvaders. Patrologie, f. Werken n. pl. der kerkvaders. || v. Patristique. - Patron, onne, m. et f. Beschermheilige, m. et f., patroon, m., patrones, f. || Beschermer, begunstiger, m., beschermvrouw, begunstigster, f. || Meester, baas, m., meesteres, bazin, f. || Patroon, ambtgever, m. || (Taill.) Model, voorbeeld, patroon, n. || (Mar.) Schipper, kapitein, m. Patronage, m. Patroonschap, begevingsrecht, n. || Bescherming, voorspraak, f. || Weldadigheidsgenootschap, godsdienstig genoot- | |
| |
schap, n. Patronal, e, adj. Van den beschermheilige (of) patroon. Patronat, m. Patroonschap, n. Patronne, f. v. Patron. -Patronner, v.a. Kleuren volgens een patroon.
|| Op een model doorteekenen. || Beschermen, begunstigen, verdedigen. Patronnesse, adj. f. et f. Beschermvrouw, f. Patronneur, m. Patroonteekenaar, m. Patronymique, adj. 2 g. Nom p-, stamnaam, familienaam, m.
Patrouillage, m. Geploeter, geplas, n., morserij, f. || Morsigheid, f. Patrouille, f. (Mil.) Ronde, nachtwacht, f. Faire p-, de ronde doen. || Ovendweil, m. Patrouiller, v.n. (Mil.) De ronde doen. || Ploeteren, plassen. || -, v.a. Befommelen. Patrouillis, m. (pop.) Gemors, geplas, n. || Modderpoel, m. Patte, f. Poot, klauw, voet, m. À quatre p-s, op handen en voeten. || (fam.) Hand, f. Sous la p- de, in de macht van. Faire p- de velours, zijn klauwen intrekken. || (Charp.) Klamp. m. || (Mar.) Leuver, m. P- d'ancre, ankerhand, f. || (Taill.) Klep, strook, f., opslag, m. || (Mus.) Lijnpen, f. Patte-de-lion, f. (Bot.) Leeuwenklauw, m. Patte-de-loup, f. (Bot.) Wolfsklauw, m. || Liksteen, m. Patte- d'oie, f. (Bot.) Ganzevoet, m. || (Mar.) Hanepoot, m. || Samenloop m. van wegen. || (Charp.) Driehoekige balkverbinding, f. || Ooghoekrimpel, m. Patte-pelu, e, m. et f. Zoetsappige sluwerd, m.; schijnheilige, m. et f. Patter, v.n. (Chass.) Sporen nalaten. Pattu, e, adj. Ruigpootig. || Dikpootig.
Pâturage, m. Weide, f., weiland, n. Pâture, f. Voeder, aas, n. || Weide, f. Vaine p-, vrijgeweide, n. Pâturer, v.n. Weiden. Pâtureur, m. Voederknecht, m. Pâturin, m. Voedergras, n. Paturon, m. Koot, f.
Pauciflore. adj. 2 g. Weinig bloemen dragend. Paucifolié, ée, adj. Met weinig bladeren. Paucité, f. Kleine hoeveelheid, f.
Paume, f. Palm, handpalm, f. || (Jeu) Kaatsspel, n. Jeu de p-, kaatsbaan, f. Jouer à la p-, kaatsen. Paumée, f. Palmslag, m Paumelle, f. (Agric.) Gerst, f. || Deurhengsel, n. || Handleder, n. Paumer, v.a. Boegseeren. || Bij palmslag verkoopen. || Met handleder (of) handlap werken. || (pop.) P- la gueule, met de vuist in het eezicht slaan. || Se p-, zich omhoogpalmen. Paumier, m. Kaatsbaanmeester, m. || Kaatsbalmaker, m. Paumille, f. Lokvogelstang, f. Paumoyer, v.a. Met de handpalm meten. || Van de eene hand in de andere laten gaan. Paumure, f. Hertshoornkroon, f.
Paupérisme, m. Volksverarming, f.
Paupière, f. Oogscheel, ooglid, n. || Ooghaartjes, n. pl. || (H.n.) Ooglidbaars, m.
Pause, f. Poos, verpoozing, staking, f., stilstand, m. Faire une p-, stilstaan, ophouden, rusten. || (Mus.) Poos, rust, f. || (fig.) Compter les p-s. tevergeefs wachten. Pauser, v.n. (Mus.) Eene lettergreep aanhouden, eene pauze maken.
Pauvre, adj. 2 g., -ment, adv. Arm, behoeftig, nooddruftig, noodlijdend. || Slecht, gemeen, nietig, ellendig, armzalig. P- demeure, armoedige, schamele woning, f. P- sire, onbeduidend mensch, m. P- étoffe, geringe stof, f. || Arm, goed, ongelukkig. Mon p- père, mijn goede (of) arme vader, m. || -, m. et f. Arme, behoeftige, m. et
● Graisser la patte, duimkruid geven.
f. || Bedelaar, m. P-s honteux, huisarmen. Pauvresse, f. Bedelaarster, f. Pauvret, ette, m. et f. (fam.) Arme bloed, m.; sukkelaarster, f. Pauvreté, f. Armoede, behoefte, nooddruft, f., nood, m. || (fig.) Armzaligheid, erbarmelijkheid, f.
Pavage, m. Kasseiwerk, n., bestrating, f.
Pavane, f. Pauwendans, m. Pavaner (se), v. réfl. Stappen als een pauw. || (fig.) Zich trots aanstellen.
Pavé, m. Kassei, straatkei, plaveisteen, straatsteen, m. || Plaveisel, n., bestrating, f. || (fig.) Sur le p-, broodeloos. Battre le p-, straatslijpen. Tenir le haut du p-, den voorrang hebben. Tâter le p-, omzichtig te werk gaan. Pavement, m. Het kasseien, plaveien (of) bevloeren, n. || Kasseiing, f. || Vloer, m. Paver, v.a. Kasseien, bestraten, plaveien. || (fig.) Les rues en sont pavées, de straten zijn er vol van.
Pavesade, f. (Mar.) Schanskleed, n.
Paveur, m. Kasseier, straatmaker, m.
Pavie, f. (Géogr.) Pavia, n. || (Hort.) Hardeling, f.
Pavillon, m. Tent, veldtent, f., paviljoen, n. || (Mar.) Vlag, f. Baisser p-, de vlag strijken. || Vloot, f. || P- (du tabernacle), voorhangsel, n. || (Anat.) P- de l'oreille, oorschelp, f., uitwendig oor, n. || (Archit.) Zomerhuisje, paviljoer, n., vleugel, m., voorgebouw, n. Pavillonné, ée, adj. (Blas.) Met andersgekleurde opening. || Met een weerhaan.
Pavois, m. Groot schild, n. || (fig.) Élever sur le p-, groote eer bewijzen. || (Mar.) Schanskleed, schansdek, n. || Wimpels, f. pl. Pavoisement, m. Het bevlaggen, n. Pavoiser, v.a. Met schanskleeden dekken. || Met vlaggen en wimpels versieren, || (pop.) Se p-, zich een roes drinken; zich aankleeden.
Pavot, m. Heul, m., maankop, f. Graine de p-, heulzaad, n. P- rouge, klaproos, f.
Payable, adj. 2 g. Betaalbaar. Payant, e, adj. Betalend. || -, m. Betaler, m. Paye, f. Soldij, bezoldiging, f. || (Dag)loon, n. || Betaling, f. Jour de p-, betaaldag, loondag, m. || Betaler, m. || Schuldenaar, m. Payement, m. Betaling, f. Jour de p-, betaaldag, m.
Payen, enne, adj. et m. et f. v. Païen.
Payer, v.a. Betalen, voldoen. || Tant lenu, tant payé, werk naar loon. Se faire p- en bourreau, zich vooruit doen betalen. P- de sa personne, zich zelven niet sparen; zijn leven wagen. || Payer un verre à q., iemand op een glas trakteeren. || P- de mine, een gunstig voorkomen hebben. || (fig.) Betalen, beloonen, || Vergoeden, vergelden. || Boeten, straffen. Il le payera, hij zal weten waarom. Je suis payé pour cela, ik heb het tot mijne schade ondervonden. || Se p-, betaald worden. || Se p- par ses mains, zich zelven betalen. || Se p- de raisons, zich laten overreden. || (fam.) Se p- la tête de q., iemand voor den aap houden. Payeur, euse, m. et f. Betaler, m.; betaalster, f. || Betaalmeester, m.
Pays, m. Land, gewest, n., streek, f. Gagner p-, spoed maken. || Geboortestreek, f. Maladie du p-, heimwee, n. || (fig.) Il a vidè le p-, hij heeft zijne matten gerold. Cel homme est bien de son p-, die man is een sukkelaar. Faire voir du p- à q., iemand veel spels leveren. Juger à vue de p-, in
| |
| |
het wild oordeelen. || (pop.) Landsman, landgenoot, m. Paysage, m. Landschap, n., landouw, f. || Landschapschildering, f. Peintre de p-, landschapschilder, m. || (fam.) Cela fait bien dans le p-, dat maakt een voordeeligen indruk. Paysagiste, m. Landschapschilder, m. Paysan, ne, m. et f. Landman, boer, akkerman, m.; boerin, f. || -, adj. Boersch. À la p-anne, op zijn boersch, op boerschen trant. Paysannerie, f. Boerenstand, m. || Boerenzeden, f. pl. || Boerschheid, f. Pays-Bas, m. pl. (Géogr.) Nederlanden, n. pl. Payse, f. Landgenoote, f. || Vrijster, f.
Péage, m. Tol, m., bruggeld, sluisgeld, n. Péager, ère, m. et f. Tollenaar, tolgaarder, m., tolgaarster, f. || -, adj. Van den tol.
Péan, m. (Poet.) Zegezang, lofzang, m.
Peau, f. Vel, n., huid, f. || (fig.) Leven, n. Faire bon marché de sa p-, zijn leven niet ontzien. || Leder, leer, n. P- d'âne, ezelsvel. P- de mouton, schapevacht, f., schapevel, n. || (Prov.) Le loup mourra dans sa p-, zoo geleefd, zoo gestorven. || Schil, huid, f., vlies, n. || (bas) Slet, f. Peausserie, f. Lederbereiding, leertouwerij, f. || Vellenhandel, huidenhandel, m. Peaussier, adj. m. Muscle p-, huidspier, f. || -, m. Leertouwer, velbereider, lederkoopman, m.
Peautré, ée, adj. (Blas.) Met een staart.
Pébrine, f. Zijdewormenziekte, f.
Pec, adj. m. Hareng p-, pekelharing, m.
Pécari, m. (H.n.) Muskuszwijn, n.
Peccable, adj. 2 g. Zondig, die zondigen kan. Peccadille, f. Lichte zonde, pekelzonde, kleine overtreding, f. Peccant, e, adj. Bedorven. Peccata, m. (pop.) Ezel, m. || (fig.) Domkop, uil, m. Peccavi, m. Berouwvolle schuldbekentenis, f. Péché, m. Zonde, f. P- mignon, kwade gewoonte, troetelzonde, f. P- mortel, doodzonde, f.
Pêche, f. (Hort.) Perzik, f.
Pêche, f. Vischvangst, visscherij, f. La paux baleines, de walvischvangst, f. Droit de p-, vischrecht, n. || Vangst, f. Pêcher, v.a. Visschen, visch vangen. || (Prov.) Toujours pêche qui en prend un, beter iets dan niets. || Ledig visschen, uitvisschen. || (fig.) Vinden, halen, ontdekken. || Se p-, gevischt worden.
Pêcher, m. (Bot.) Perzikboom, m.
Pécher, v.n. Zondigen, kwaad doen. || Falen, misdoen, een misslag begaan. C'est par là qu'il pèche, dat is zijn zwakke zijde. Pécheresse, f. v. Pécheur.
Pêcherie, f. Visscherij, f. Pêcheur, m., euse, f. Visscher, m., -in, f. P- à la ligne, hengelaar, m. || -, adj. Bateau p-, visschersvaartuig, n.
Pécheur, eresse, m. et f. Zondaar, m.; zondares, f.
Pécore, f. Dier, n. || (fam.) Schaap, n. Pecque, f. (fam.) Domme gans, zottin, f.
Pectiné, ée, adj. Kamvormig. Muscle p-, kamspier, f. || -, m. Kammossel, f. Pectinier, m. Kammosseldier, n. Pectinite, f. Versteende kammossel, f.
Pectoral, e, adj. De borst betreffend. Muscles p-aux, borstspieren, f. pl. || (H.n.) Poissons pectoraux, borstvinnigen, m. pl. || (méd.) Goed voor de borst, hoeststillend. || -, m. Borstlap, m. || (Anat.) Borstspier, f.
● Ne pas tenir dans sa peau, uit zijn vel springen.
Péculat, m. Het onderslaan n. van 's lands penningen. Pécule, m. Eigen gewonnen geld, spaargeld, n. Pécuniaire, adj. 2 g. Geldelijk, in geld bestaande. Peine p-, geldboete, f. Pécunieux, euse, adj. Geldrijk.
Pédagogie, f. Opvoedingsleer, f. || Opvoedingsgesticht, n. Pédagogique, adj. 2 g. Opvoedkundig. Pédagogue, m. Opvoeder, m. || (iron.) Schoolvos, m.
Pédale, f. (Voet)trede, f. || (Mus.) Het aanhouden eener noot. || Pedaal, n. Clavier de p-s, voetklavier, n., pedalen, n. pl. Pédaler, v.n. Trappen, fietsen. Pédalier, m. Voetklavier, n.
Pédant, e, adj. Waanwijs, schoolvossig, neuswijs. || -, m. et f. Schoolvos, betweter, m., neuswijze, m. et f. Pédanter, v.n. Den schoolvos spelen. Pédanterie, f. Schoolvosserij, betweterij, waanwijsheid, f. Pédantesque, adj. 2 g., -ment, adv. Schoolvossig, neuswijs, waanwijs. || -, m. Het schoolmeesterachtige, n. Pédantiser, v.n. (fam.) Den schoolvos uithangen. Pédantisme, m. Schoolvosserij, f.
Pédestre, adj. 2 g. Te voet. Voyage p-, voetreis, f. Pédestrement, adv. (fam.) Te voet.
Pédiatrie, f. Kindergeneeskunde, f.
Pédicelle, m. Bloemsteeltje, n. Pédicellé, ée, adj. Gesteeld.
Pédiculaire, adj. 2 g. Maladie p-, luisziekte, f. || -, f. (Bot.) Luiskruid, n.
Pédicule, m. (Bot.) Stengel, steel, m. Pédiculé, ée, adj. (Bot.) Gesteeld. Pédicure, m. Voetarts, eksteroogsnijder, m. || -, adj. 2 g. Chirurgien p-, voetarts, m. Pédieux, euse, adj. (Anat.) Van den voet. Pédiforme, adj. 2 g. Voetvormig. Pédiluve, m. Voetbad, n. Pédimanes, m. pl. (H.n.) Buidelratten, f. pl., dieren n. pl. met afstaande groote teen.
Pédologie, f. Studie f. van het kind.
Pédometre, m. v. Odomètre. - Pédonculaire, adj. 2 g. (Bot.) Langstelig. Pédoncule, m. Bloemsteel, vruchtsteel, m. || (Anat.) Been, n., steel, m. Pédonculé, ée, adj. Met grooten stengel (of) steel.
Pédotrophie, f. Kindervoeding, f.
Pégase, m. (Myth.) Pegasus, m., muzenros, n. || (fig.) Dichterlijke geestdrift, f. || (Astron.) Pegasus, m. || (H.n.) Zeedraak, m.
Pégolière, f. Pikschouw, f.
Pègre, f. Dievenwereld, m.
Peignage, m. Het kammen, kaarden, hekelen, n. Peigne, m. Kam, m. P- pour les chevaux, roskam. P- de cardeur, wolkaarde, f. || (fig.) Sale comme un p-, zeer vuil. Donner un coup de p-, iemand mishandelen. || (Vétér.) v. Malandre. || (H.n.) Kamschelp, f. Peigné, m. Kamwol, f. || Kamwollan stof, f. Peignée, f. (fig.) Pak n. slaag. || (Tiss.) Kamwol, f. Peigner, v.a. Kammen. P- le lin, vlas hekelen. || (fig.) Afrossen, roskammen. || Polijsten, netjes afwerken. || Se p-, zich kammen; (fig.) plukharen. Peigneur, m. Kammer, hekelaar, m. Peigneuse, f. Wolkamster, hekelaarster, f. || Hekeltuig, n. Peignier, m. Kammenmaker, kammenverkooper, m. Peignoir, m. Badmantel, m. || Kamkleed, n. || Wijd ochtendkleed, n. Peignon, m. Vlasbundel, m. Peignures, f. pl. Kamhaar, uitgekamd haar, n. || (Mar.) Uitgekamd eind n. touwwerk.
| |
| |
Peindre, v.a. Schilderen. P- l'histoire, historische onderwerpen schilderen. || Verven. || (fig.) Schilderen, teekenen, beschrijven. || (Prov.) S'achever de p-, zich in het verderf storten; zich geheel en al bedrinken. || C'est à p-, 't is het schilderen waard. || Se p-, zich afschilderen, zich afbeelden. || Se p-, zich vertoonen, uitkomen. || Se p-, geschilderd worden.
Peine, f. Straf, f. P- pécuniaire, geldboet(e), f. || Angst, m., onrust, smart, droefheid, f., verdriet, n. Faire de la p-, leed doen. Être en p-, verlegen zijn. || Hinderpaal, m., zwarigheid, f. || Moeite, moeilijkheid, f. || Moeite, f., arbeid, m. Gens de p-, daglooners, m. pl. || (fam.) Se donner la p- de..., zoo goed zijn van... || Loon, n. || À p-, nauwelijks, pas. À grand' p-, ternauwernood. Peiné, ée, adj. Bedroefd, gegriefd. || (Peint.) Gelikt. Peiner, v.n. Zich afslooven. || Zwaar vallen, tegen de borst stuiten. || -, v.a. Bedroeven, smarten, verdriet aandoen. || Vermoeien. || Se p-, zich moeite geven.
Peintre, m. Schilder, kunstschilder, m. P- en émail, brandschilder. P- en bâtiments, huisschilder. || (fig.) Schilder, m. Peinturage, m. Het verven, n. || Kladschilderij, f. Peinture, f. Schilderkunst, f. || Schilderij, f., schilderstuk, n. P- au pastel, pastelschilderij. P- sur verre, glasschildering, f. || Verf, f. P- au lait, witsel, n., witkalk, f. || (fig.) Schildering, levendige beschrijving, f. || En p-, in schijn, niet in wezenlijkheid. Peinturer, v.a. Verven. Peintureur, m. Verver, aanstrijker, m. || (fig.) Kladschilder, m.
Péjoratif, ive, adj. Verergerend, met ongunstige beteekenis.
Pékin, m. Pekingzijde, f. || (fig.) Ploert, m.
Pelade, f. Het uitvallen van 't haar. Il a la p-, zijn haar valt uit. Pelage, m. Haarkleur, f.
Pélagien, m. Zeezwemvogel, m. Pélagien, enne, pélagique, adj. 2 g. Van de zee.
Pélamide, f. (H.n.) Zekere makreel, m.
Pelard, adj. m. Bois p-, blikhout, n.
Pélargone, f. (Bot.) Kraansnavel, m.
Pelauder, v.a. Afrossen, afranselen.
Pelé, m. Kaalkop, m. || Gemeene kerel, m.
Pélécoïde, adj. 2 g. (Géom.) Bijlvormig.
Pêle-mêle, adv. Ondereen, overhoop, dooreen, in wanorde. || -, m. Verwarring, f., verwarde boel, m.
Peler, v.a. Ontharen. || (Cuis.) Afschroeien. || Se p-, verharen.
Peler, v.n. Vervellen, afschilferen. || -, v.a. Pellen, de schors wegnemen, schillen. || Se p-, vervellen.
Pèlerin, e, m. et f. Pelgrim, bedevaartganger, m.; bedevaartgangster, f. || (fig.) Sluwerd, m., feeks, f. || -, m. (H.n.) Edelvalk, m. Pèlerinage, m. Bedevaart, pelgrimsreis, f. Aller en p-, eene bedevaart doen. || Bedevaartsplaats, f. Pélerine, f. Lange vrouwenkraag, m.
Pélican, m. Pelikaan, m., kropgans, f. || (Chir.) Snaveltang, f. || Klemhaak, m.
Pelin, m. Gebluschte kalk, kalkmelk, f.
Pelisse, f. Pelsmantel, m. Pellagre, f. Gevaarlijke huidziekte, f.
Pelle, f. Schop, spade, f. || (Prov.) La p- se moque du fourgon, de pot verwijt den ketel, dat hij zwart is. Pell(er)ée, f. Schopvol, f. Pel-
● Il remue l'argent à la pelle, hij heeft het geld voor het grijpen.
leron, m. Ovenschop, f. Pelletée, f. v. Pell(er)ée.
Pelleterie, f. Pelterij, bontwerkerij, f. || Bont, pelswerk, n. || Bonthandel, m. Pelletier, ère, m. et f. Bontwerker, m.; pelsmaakster, f. || Bonthandelaar, m.; pelshandelaarster, f. Pelliculaire, adj. 2 g. Vliesachtig. Pellicule, f. Velletje, huidje, vliesje, n. || Collodiumplaat, f. Pelliculeux, euse, adj. Vol huidjes.
Peloir, m. Schaafmes, n.
Pélopée, f. (H.n.) Metselwesp, f.
Pelotage, m. Het kluwenwinden, n. || Nalatig spelen, n. Pelote, f. Kluwen, n. || Bal, m. || (fig.) Faire sa p-, een vermogen sparen. || Speldenkussen, naaldenkussen, n. || Kol, witte plek, f. || (Pêch.) Balvormig aas, n || Opgerold koper, n. || Klomp, bal, hoop, m. || À la p-, al spelend. Peloter, v.n. (Jeu) Buiten partij kaatsen. || -, v.a. Afrossen, spelen (met). || Betasten. || Tot een kluwen winden. || Se p-, vechten; krakeelen. Peloteur, euse, m. et f. Kluwenwinder, m., -windster, f. Peloton, m. Bol, bal, m., kluwen, n. || Hoopje, klompje, n. || Groepje, troepje, n. || (Mil.) Peloton, n. Feu de p-, pelotonsvuur, n. Pelotonner, v.a. Opkluwen, opwinden. || Se p-, zich tot groepjes vormen. Se p-, zich ineenrollen.
Pelouse, f. Grasperk, grasplein, n.
Pelté, ée, peltiforme, adj. Schildvormig.
Pelu, e, adj. Harig, ruig. Peluche, f. Pluis, n. Peluché, ée, adj. Pluizig, fluweelachtig. Pelucher, v.n. Wollig (of) pluizig worden, uitrafelen. Pelucheux, euse, adj. Pluizig, rafelig. Pelure, f. Schil, schel, pel, f. P- d'oignon, ajuinschil. || Dun papier, n. || (fam.) Overjas, m.
Pelvien, enne, adj. Het bekken betreffend, van het bekken. Pelviforme, adj. 2 g. Bekkenvormig. Pelvimètre, m. Bekkenmeter, m.
Penaillon, m. Lomp, f. || Monnik, m.
Pénal, e, adj. Straffend, strafvorderend. Loi p-e, strafwet, f. Pénalité, f. Strafbaarheid, f., strafbepaling, f. Penard, m. Oude zondaar, m.
Pénates, m. pl. (Myth.) Huisgoden, beschermgoden, m. pl. || (fig.) Eigen haard, m.
Penaud, e, adj. Onthutst, beschaamd.
Penchant, e, adj. Hellend, afhellend, overhangend. || Geneigd (tot). || (fig.) Vervallend, afnemend. || -, m. Helling, glooiing, f. || Le p- de l'âge, de rijpere leeftijd, m. || (fig.) Zucht, neiging, f. Penchement, m. Neiging, buiging, overhelling, f. Pencher, v.n. Overhellen, glooien, buigen, overhangen. || Overslaan. || (fig.) Airs penchés, gemaakte gebaren, n. pl. || (fig.) Overhellen (naar), geneigd zijn (voor). P- vers la ruine, zijn ondergang nabij zijn. || -, v.a. Buigen, doen overhellen, neigen. P- la tête, het hoofd neigen. || Se p-, zich neigen, bukken, zich buigen (over). Pendable, adj. 2 g. Hangenswaardig. Cas p-, halszaak, f.; (fig.) deugnietstreek, m. Pendaison, f. Het ophangen, n. || (fig.) Galg, f. Pendant, e, adj. Hangend, neerhangend. Manches p-es, hangmouwen, f. pl. || (Jur.) Hangend, onbeslist. || -, m. Hanger, m., hangstuk, n. P- d'oreilles, oorhanger. P- de clefs, sleutelring, m. || Tegenhanger, m. Faire p-, bijeenpassen. Il n'a pas son p-, zijn weerga bestaat
| |
| |
niet. || (Mar.) Wimpel, m. Pendant, prép. Gedurende, tijdens. || P- que, terwijl. Pendard, e, m. et f. (fam.) Galgenaas, n., galgebrok, m. Pendeloque, f. Oorhanger, m. || Kristallen hanger, m. || (fig.) Afhangende lap, m. Pendentif, m. Hangboog, m. Penderie, f. Droogplaats, drogerij, f. || Het ophangen n. aan de galg. Pendeur, m. (Mar.) Hanger, m. || Haringhanger, m. Pendiller, v.n. (fam.) Wapperen, slingeren, fladderen. Pendillon, m. Onrust, f. Pendoir, m. Spekzeel, n., spekhaak, m. Pendre, v.n. Hangen, afhangen, nederhangen, uithangen. || (fam.) Cela lui pend au nez, dat hangt hem over 't hoofd. || -, v.a. Hangen, ophangen, opknoopen. || (Prov.) Le bruit pend l'homme, wie in eenen kwaden naam staat, van dien gelooft men alles. || Se p-, zich ophangen (of) verhangen. || Se p- au cou de q., aan iemands hals hangen. Pendu, m. Gehangene, m. || -, e, adj. Avoir la langue bien p-e, niet op zijne tong gevallen zijn. Pendulaire, adj. 2 g. Slingerend. Pendule, m. Slinger, m. || -, f. Slingeruurwerk, n., hangklok, f. Penduliflore, adj. 2 g. Met neerhangende bloemen. Penduliste, m. Maker m. van hangklokkasten.
Pêne, m. Tong, schoot, f.
Pène, f. (Mar.) Teerborstel, m.
Pénétrabilité, f. Doordringbaarheid, f. Pénétrable, adj. 2 g. Doordringbaar. Pénétrant, e, adj. Doordringend. Froid p-, vinnige koude, f. || (fig.) Scherpzinnig. Esprit p-, schrandere geest, m. Pénétratif, ive, adj. Licht doordringend. Pénétration, f. Doordringende kracht, f. || Het doordringen, indringen, n. || (fig.) Schranderheid, scherpzinnigheid, f. Pénétrer, v.n. Doordringen, binnendringen. || -, v.a. Dringen (door, in), binnendringen. || (fig.) Doorgronden, doorzien, uitvorschen. || (fig.) Treffen, ontroeren. Pénétré de qc., van iets vervuld; door iets getroffen. Se p- de qc., zich iets diep inprenten, iets ter harte nemen.
Pénible, adj. 2 g. Bezwaarlijk, moeilijk, ongemakkelijk. || Pijnlijk, smartelijk. Péniblement, adv. Moeilijk, met moeite.
Péniche, f. (Mar.) Gewapende sloep, f.
Pénicillé, ée, adj. Penseelvormig.
Péninsulaire, adj. 2 g. Van het schiereiland. || -, m. et f. Schiereilandbewoner, m.; -bewoonster, f. Péninsule, f. Schiereiland, n.
Pénitence, f. Berouw, leedwezen, n. || Boete, boetedoening, f. Faire p- de qc., voor iets boete doen. || Tribunal de la p-, biechtstoel, m. || Straf, boete, f. Mettre en p-, eene straf opleggen. Être en p-, schoolblijven; niet mogen spelen. Pénitencerie, f. Boetpriestersambt, n. Pénitencier, m. Boetpriester, m. || Verbeteringsgesticht, n. Pénitent, e, adj. Boetvaardig, berouwvol. || -, m. et f. Boeteling, biechteling, m. et f., biechtkind, n. Pénitentiaire, adj. 2 g. Zedenverbeterend. Système p-, verbeteringsstelsel, n. Colonie p-, strafkolonie, f. || -, m. Verbeterhuis, n. Pénitential, e, adj. Tot de boetvaardigheid behoorend. Psaumes p-aux, boetpsalmen. Pénitentiel, elle, adj. OEuvres p- lles, boetvaardige werken, n. pl. || -, m. Penitentieboek, boeteboek, n.
Pennage, m. (Slag)vederen, f. pl. Penne,
● On dit de lui pis que pendre, men vertelt van hem het allerleelijkste.
f. Slagpen, slagveer, f. || Pijlveer, f. || (Tiss.) Kettingeind, n. Penné, ée, adj. Vedervormig, gevederd. Penniforme, adj. 2 g. Vedervormig. Pennon, m. Pijlveder, f. || Ridderbanier, f.
Pénombre, f. Halfschaduw, f. || (fig.) Verborgenheid, f., halfduister, n.
Penon, m. (Mar.) Spaansche waker, m.
Pensant, e, adj. Peinzend, denkend, nadenkend. Bien p-, welgezind; vroom. Pensée, f. Denkvermogen, n. || Gedachte, f., denkbeeld, begrip, n. Enfoncé dans ses p-s, in gedachten (of) droomerijen verdiept. || Gedachte, meening, f. || Voornemen, oogmerk, doel, n. Il entre dans ma pensée, het ligt in mijn bedoeling. || (Litt.) Schets, f., ontwerp, n. || (Bot.) Penseebloem, f. Couleur de p-, violetbruin. Penser, v.n. Denken, peinzen. || J'y pense! 't is waar ook! || Nadenken, overwegen, overleggen, opletten. || Denken, bedoelen, in het oog hebben. Sans p- à mal, zonder erg. || Op het punt zijn. || -, v.a. Oordeelen, denken, meenen, gelooven. || Uitdenken. || -, m. Het denken, n. || Gedachte, f. Penseur, m. Denker, m. Pensif, ive, adj. In gedachten verzonken, nadenkend, diepdenkend. Rendre p-, aan 't mijmeren brengen. Pension, f. Inwoning, f., kost, m. Mettre en p-, in den kost besteden. || Kosthuis, n., kostschool, f. || Kostgeld, n. || Rustgeld, pensioen, n. Pensionnaire, m. et f. Kostganger, m.; kostgangster, f. || Kostschoolganger, m., kostleerling, m. et f. || Gepensionneerde, m. et f. || Raadpensionaris, m. Pensionnat, m. Kostschool, f. Pensionner, v.a. Een pensioen geven, pensionneeren. Pensum, m. Straftaak, f., strafwerk, n.
Pentacorde, m. Vijfsnarige lier, f. Pentadactyle, adj. 2 g. Vijfvingerig, vijfteenig. || -, m. Vijfvingervisch, m. Pentadécagone, adj. 2 g. Vijftienhoekig. || -, m. Vijftienhoek, m. Pentaèdre, m. Vijfvlak, n. || -, adj. 2 g. Vijfvlakkig. Pentagonal, e, adj. Vijfhoekig. Pentagone, m. Vijfhoek, m. Pentagyne, adj. 2 g. Vijfstijlig. Pentagynie, f. Klas f. der vijfstijlige planten. Pentamère, adj. Met vijfledige pooten. Pentamètre, m. Vijfvoetig vers, n., pentameter, m. Vers p-, vijfvoetig vers, n. Pentandre, adj. 2 g. Met vijf meeldraadjes. Pentandrie, f. Klas f. der vijfmeeldradige planten. Pentanthère, adj. 2 g. Met vijf stofkolfjes. Pentapétale, adj. 2 g. Vijfbloembladerig. Pentaphylle, adj. 2 g. Vijfbladerig. Pentarchie, f. Vijfhoofdige regeering, f., vijfmanschap, n. Pentarque, m. Vijfman, m. Pentasperme, adj. 2 g. Vijfzadig. Pentastyle, adj. 2 g. Vijfstijlig. Pentasyllabe, adj. 2 g. Vijflettergrepig. || -, m. Vijflettergrepig woord, n. Pentateuque, m. (Bib.) De vijf boeken n. pl. van Mozes.
Pente, f. Glooiing, helling, schuinte, f., afloop, m. P- d'un comble, dakhelling, f. P- de l'eau, verval n. der waters. || Val, ronde strook f. (aan beddenhemels). || (fig.) Neiging, zucht, f., trek, lust, m.
Pentecôte, f. (Bib.) Pinksterfeest, n. || Pinkster, pinksteren, f., sinksen, m.
Pentière, f. v. Pantière.
Penture, f. Hengsel, n.
Pénultième, adj. 2 g. Voorlaatste. || -. f.
| |
| |
Voorlaatste lettergreep, f. Pénurie, f. Groot gebrek, volslagen mangel, n., armoede, f.
Péotte, f. (Mar.) Groote gondel, f.
Péperin, m. (Min.) Pepersteen, m.
Pépie, f. Pip, f. Avoir la p-, pipsch zijn; (fig.) eene droge lever hebben.
Pépiement, m. Getjilp, gepiep, n. Pépier, v.n. Tjilpen. || Piepen.
Pépin, m. Kern, pit, zaadkorrel, f. || (fam.) Regenscherm, n. Pépinière, f. Boomkweekerij, f. || (fig.) Kweekschool, f. Pépiniériste, m. et f. Boomkweeker, m., -kweekster, f. Jardinier p-, boomkweeker, m. Pépite, f. Klomp m. gedegen goud.
Pepsine, f. Pepsine, f.
Péquet, m. (pop.) Jenever, f.
Péragration, f. Loop m. eener ster door den dierenriem. Perçage, m. Boring, f.
Percale, f. Perkal, n. Percaline, f. Licht perkal, licht katoendoek, n.
Perçant, e, adj. Spits, vinnig, scherp, doorborend, doordringend. Vue p-e, scherp gezicht, n. Regards p-s, doorborende blikken, adelaarsblikken, m. pl. Esprit p-, scherpzinnige geest, m. Perce, f. Boor, f. || (Mus.) Gat, n. || En p-, opgestoken. Mettre en p-, opsteken. Percé, ée, adj. Maison bien p-ée, goed verlucht huis, n. Forêt bien p-e, met breede wegen doorsneden bosch, n. || Je suis p-, ik ben doornat. || (fig.) Panier p-, verkwister, doorbrenger, m. Homme bas p-, verarmde man, m. || -, m. v. Percée. - Perce-bois, m. Houtworm, m. Perce-chaussée, m. Paalworm, m. Perce-crâne, m. (Chir.) Schedelboor, f. Percée, f. Opening, doorhakking, f., doorgang, m., uitzicht n. in een bosch. || (Maç.) Vensteropening, f. || (Peint.) Lichtstreep, f. || (fig.) Faire une p-, diep doordringen (in). Perce-feuille, f. (Bot.) Hazenoor, n. Percement, m. Doorboring, doorsteking, doorgraving, f. || Boorgat, n., doorgang, m. Perce-meule, m. Molensteenboor, f. Perce-muraille, f. Glaskruid, n. Perce-neige, f. Sneeuwklokje, n. Perce-oreille, m. Oorworm, m. Perce-pierre, f. (Bot.) Steenbreek, zeevenkel, f. Percepteur, m. Ontvanger, inner, tolgaarder, m. Perceptibilité, f. Ontvangbaarheid, inbaarheid, f. || Waarneembaarheid, zichtbaarheid, f. Perceptible, adj. 2 g. Inbaar, ontvangbaar. || Waarneembaar, zichtbaar. Perceptif, ive, adj. De waarneming betreffend.
Perception, f. Inning, ontvangst, inzameling, ingaring, f. || (fig.) Waarneming, f. Perceptrice, f. Ontvangster, ontvangersvrouw, f. Percer, v.n. Openbarsten, opengaan, openbreken. || Uitkomen, zich openbaren. || Een uitgang hebben, uitkomen. P- dans 2 rues, op twee straten uitkomen. || Fortuin maken, vooruitkomen, zich onderscheiden. || Doordringen, indringen. P- dans l'avenir, de toekomst vooruitzien. L'étoffe perce, de stof laat water door. La dent perce, de tand is er door. || -, v.a. Boren, doorboren, doorsteken, doorbreken. P- un isthme, eene landengte doorgraven. P- un abcès, eene zweer opensteken. P- une rue, eene straat trekken (door). La pluie perce le toit, de regen dringt door het dak. Le soleil perce les nuages, de zon breekt door de wolken heen. P- une croisée,
● Percer la foule, zich eenen weg door het volk banen.
eene vensteropening in eenen muur breken. P- un tonneau, eene ton aansteken. || Ontdekken, doordringen. P- l'avenir, de toekomst voorzien. || (fig.) P- le coeur, het hart doorgrieven (of) breken. || Se p-, zich doorsteken (of) doorboren. || Se p-, doorboord worden. Percerette, f. Zwikboor, f. Perceur, m. Boorder, m. Percevable, v. Perceptible. - Percevoir, v.a. Ontvangen, heffen, inzamelen, innen. || Ontwaren, waarnemen, gewaarworden.
Perche, f. (H.n. Baars, m.
Perche, f. Staak, m., lat, spar, f. || (fig.) Tendre la p- à q., iemand de behulpzame hand reiken. || (fig.) Lang en mager persoon, slungel, m. || (Agric.) Roede, f. || (Chass.) P-s, lijmstangen, teerroeden, f. pl. Perché, m. Tirer au p-, van de takken nederschieten. Perchée, f. Groep f. bijeenzittende vogels. Percher, v.n., se percher, v. réfl. Roesten, zitten. || (fig.) Zich op eene hoogte plaatsen; hoog wonen. Perchette, f. Boomstut, m. || Vlak vischnet, n. Percheur euse, adj. Gaarne roestend. Perchis, m. Staakomheining.f. Perchoir, m. (Vogel)-rek, n., roest, roeststok, m. Perclus, e, adj. Lam, beroerd, geraakt. Perclusion, f. Verlamming, f. Perçoir, m., perçoire, f. Boor, zwikboor, f. || Doorslag, m. || Els, f.
Percoïdes, m. pl. Baarsvisschen, m. pl.
Percussion, f. Slag, stoot, m., bots, f. Fusil à p-, slaggeweer, n. || (Méd.) Aanklopping, f. || (Mus.) Klop, m. Instruments de p-, trommels, f. pl., slagspeeltuigen, n. pl. || Registre de p-, tokkelregister, n. Percutant, e, adj. Fusée p-e, slagraket, f. Percuter, v.a. Slaan, kloppen, botsen. || (Méd.) Aankloppen. Percuteur, m, Slagbout, m. Perdable, adj. 2 g. Verliesbaar. Perdant, m. Verliezer, m. || (Mar.) Ebbe, f. || -, adj. Verliezend. Perdition, f. Verkwisting, f. S'en aller en p-, verspild worden. || Verderf, n., ondergang, m. || (Mar.) En p-, in nood. || (Bib.) Verdoemenis, f. Perdre, v.a. Verliezen, kwijtraken. Jouer à tout p-, alles op het spel zetten. P- la tête, onthoofd worden; (fig.) het hoofd verliezen, van zijne zinnen geraken. P- connaissance, buiten kennis raken. P- sa peine, vergeefsche moeite doen. P- le chemin, van den rechten weg afdwalen. P- l'occasion, de gelegenheid laten voorbijgaan. P- pied, van de been geraken. || Verleggen, verliezen. || Van den rechten weg afbrengen; (fig.) verderven, in den grond helpen. || Bederven. || -, v.n. Verliezen. || Slechter worden. || Se p-, verdwalen, verdolen. || Se p-, verdwijnen, vergaan, verloren gaan, te niet gaan. Cette expression s'est perdue, deze uitdrukking is in onbruik geraakt. || Se p-, zich te gronde richten, te gronde gaan, in zijn verderf loopen. || Se p-, zich onteeren. || (Mar.) Se p-, vergaan, schipbreuk lijden, verongelukken. || (Jeu) Se p-,
verloopen. || (fig.) Je m'y perds, mijn verstand staat hier stil; ik kan er niet meer wijs uit worden.
Perdreau, m. Jonge patrijs, m. Perdrigon, m. Groote blauwe pruim, f. Perdrix, f. Patrijs, m., veldhoen, n.
Perdu, e, adj. Verloren. || P- de dettes, tot over de ooren in schulden. P- d'honneur, eerloos. Femme p-e, gevallen vrouw, f. || (Prov.) Ce qui est différé n'est pas p-, uitstel is geen afstel. ||
| |
| |
(Mil.) Sentinelle p-e, uiterste voorpost, m. Enfants p-s, verloren manschap, f. || À fonds p-s, op lijfrente. || À corps p-, hals over kop. || Puits p-, sterfput, m. || -, m. Crier comme un p-, als een bezetene schreeuwen.
Père, m. Vader, m. P- nourricier, voedstervader. P- de famille, huisvader. De p- en fils, van ouder tot ouder. || Nos p-s, onze voorvaderen (of) voorouders, m. pl. || P- de l'Église, kerkvader, oudvader. || Vader, pater, m. || Vader, stichter, grondvester, m. || Beschermer, m. || P-s conscrits, beschrevene vaders. || (Théât.) P- noble, vaderrol, m. || (pop.) Oude, oude heer, m. P- la joie, lustige broeder, m. P- aux écus, geldman, m.
Pérégrination, f. Omzwerving, verre reis, f. Pérégrinité, f. Vreemdelingschap, n. Péremption, f. (Jur.) Verval, n., verjaring, peremptie, f. Péremptoire, adj. 2 g. Afdoend, beslissend. || (Jur.) Opheffend, beslissend. Péremptoirement, adv. Op beslissende wijze, zonder tegenspraak. Pérennité, f. Zeer lange duur, m. Péréquation, f. Gelijke verdeeling, f. Perfectibilité, f. Volmaakbaarheid, f. Perfectible, adj. 2 g. Volmaakbaar. Perfection, f. Volmaaktheid, volkomenheid, f. En p-, à la p-, volmaakt, meesterlijk, onverbeterlijk. || Voltooiing, voltrekking, f. Perfectionné, ée, adj. Verbeterd. Perfectionnement, m. Verbetering, volmaking, f. || École de p-, school f. tot verdere bekwaming. Perfectionner, v.a. Verbeteren, volmaken, veredelen. || Se p-, zich volmaken, in volmaaktheid toenemen. Perfide, adj. 2 g., -ment, adv. Snood, valsch, trouweloos, verraderlijk. || -, m. et f. Trouwelooze, m. et f., valschaard, m. Perfidie, f. Valschheid, trouweloosheid, snoodheid, verraderij, f. Perfolié, ée, adj. (Bot.) Doorwassen. Feuille p-ée, doorblad, n. Perforant, e, adj. Doorborend. Perforateur, trice, adj. Doorborend. || -, m. Boortoestel, n. Perforatif, ive, adj. Doorborend. Perforation, f. Doorboring, f. Perforer, v.a. Doorboren. || Se p-, doorboord worden. Performance, f. Proef, f.
Péri, f. Toovergeest, m., toovernimf, f.
Périanthe, m. (Bot.) Bloemhulsel, n., bloemscheede, f. Péribole, m. Tempelhof, m. || Ruimte f. tusschen een gebouw en den ringmuur. Péricarde, m. Hartzakje, hartvlies, n. Péricardique, adj. Het hartzakje betreffend. Péricardite, f. Ontsteking van het hartzakje, hartvliesontsteking, f. Péricarpe, m. Zaadhuisje, zaadhulsel, n. Périchondre, m. Kraakbeenvlies, n. Périchondrite, f. Kraakbeenvliesontsteking, f.
Périclitant, e, adj. Gevaarloopend. Péricliter, v.n. Gevaar loopen, vervallen.
Péricrâne, m. Bekkeneelbeenvlies, n.
Péridot, m. (Min.) Zekere smaragd, m.
Péridrome, m. Zuilengang, m.
Périer, m. Laatijzer, n.
Périérèse, f. (Chir.) Ronde uitsnijding, f. Périgée, m. Aardnabijheid, f. || -, adj. 2 g. Dichtst bij de aarde.
Périgueux, m. (Min.) Bruinsteen, m.
Périgyn(iqu)e, adj. 2 g. (Bot.) Den vruchtknop omringend. Périhélie, m. Zonsnabijheid, f. || -, adj. 2 g. Dichtst bij de zon.
Péril, m. Gevaar, perijkel, n., nood, m. À
● Le navire a péri corps et biens, het schip is met man en muis vergaan.
ses risques et p-s, op eigen rekening. Il y a p- en la demeure, er is gevaar bij het verwijl. Périlleusement, adv., périlleux, euse, adj. Gevaarlijk, hachelijk. || Zorgelijk, bedenkelijk.
Périmer, v.n. (Jur.) Vervallen, vergaan.
Périmètre, m. (Géom.) Omvang, omtrek, m. Périnéal, e, adj. Tot den bilnaad behoorend. Périnée, m. Bilnaad, m. Période, f. (Astron.) Omloop, omlooptijd, m. || Tijdkring, m., tijdvak, n. || (Méd.) Ziektetijdperk, n. || (Gramm.) Volzin, m., periode, f. || -, m. Hoogste punt, toppunt. n., hoogste graad (of) trap, m. || Tijdperk, n., tijdruimte, f. Périodicité, f. Het omloopen, n., geregelde terugkeer, kringloop, m. Périodique, adj. 2 g. Omloopend, op bepaalde tijden terugkeerend. Ouvrage p-, tijdschrift, n. Fièvre p-, wisselkoorts, f. || (Math.) Fraction p-, wederkeerige tiendeelige breuk, f. || (Gramm.) Periodisch, welafgerond. Périodiquement, adv. Met regelmatige wederkeeringen. || Parler p-, met afgeronde perioden spreken. Périoeciens, m. pl. (Géogr.) Omwoners, m. pl. Périoste, m. Beenvlies, n. Périostite, f. Beenvliesontsteking, f. Périostose, f. Beenvliesgezwel, n. Péripatéticien, enne, adj. Aristotelisch. || -, m. Peripateticus, m. Péripatétisme, m. Wijsbegeerte f. van Aristoteles. Péripétie, f. Onvoorzien geval, n., ontknooping, f., plotselinge ommekeer, m. Périphérie, f. (Géom.) Omtrek, m. || Buitenvlak, n. Périphérique, adj. 2 g. Tot den omtrek behoorend. Périphrase, f. Omschrijving, f. Périphraser, v.n. Zich van omschrijvingen bedienen. || (fig.) Omwegen gebruiken. || -, v.a. Omschrijven. Périphrastique,
adj. 2 g. Omschrijvend. Périple, m. Omvaring, omzeiling, f. || Omvaartsbeschrijving, f. Périploque, f. (Bot.) Touwgras, n. Péripneumonie, f. Longontsteking, f. Périptère, m. Met zuilen omringd gebouw, n.
Périr, v.n. Omkomen, om hals raken, sneuvelen. || Te gronde gaan. || (Mar.) Vergaan, schipbreuk lijden. || Vervallen, in verval raken. || (Jur.) Vervallen, vergaan.
Périsciens, m. pl. (Géogr.) Rondomschaduwigen, m. pl. Périscopique, adj. 2 g. (Phys.) Rondomziend, hol-bol. Périspermatique, adj. 2 g. (Bot.) Het zaadhulsel betreffend. Périsperme, m. Zaadhulsel, kiemhulsel, n.
Périssable, adj. 2 g. Broos, vergankelijk. Périssoire, f. Licht bootje, n.
Périssologie, f. Woordenkramerij, overtollige wijdloopigheid, f. Péristaltique, adj. 2 g. Wormvorvig, wormsgewijze. Péristole, f. Wormsgewijze beweging, f. Péristome, m. (Bot.) Mondrand, m. Péristyle, m. Inwendige zuilengang, m. || v. Vestibule. - Périsystole, f. (Méd.) Polspoos, f. Péritoine, m. Buikvlies, n. Péritonéal, e, adj. Het buikvlies betreffend. Péritonite, f. Buikvliesontsteking, f.
Perlaire, adj. 2 g. Parelachtig. || -, m. Parelvlieg, f. Perlasse, f. Parelasch, f. Perle, f. Parel, perel, paarl, f. P- fine, echte parel. || (fig.) Enfiler des p-s, zijnen tijd verbeuzelen. || (Méd.) Pil, f. || Couleur gris p-, parelgrijs, n. || (H.n.) Parelvlieg, f. || (Impr.) Parelschrift, n., parelletter, f. || (Archit.) P-s, parellijst, f.
| |
| |
Perlé, ée, adj. Bepareld, bepereld. || Parelachtig, parelvormig. Bouillon p-, parelend vleeschnat, n. Sucre p-, parelsuiker, f. || (Mus.) Vloeiend, zeer zuiver. Perler, v.a. (Taill.) Keurig naaien, netjes afwerken. || (Mus.) Met de grootste netheid uitvoeren (of) zingen. || Overparelen. || -, v.n. Parelen. Perlette, f. Pareltje, n. Perlier, ière, adj. Parelen bevattend.
Perlimpinpin, m. Poudre de p-, kwakzalversmiddel, n.
Perloir, m. Parelbeitel, m. Perlure, f. Knobbels m. pl. op de hertshorens.
Permanence, f. Duur, m., duurzaamheid, voortduring, bestendigheid, f. || Voortdurende zitting, f. Se déclarer en p-, zich permanent verklaren. || En p-, voortdurend. || Permanentie, f. Permanent, e, adj. Duurzaam, blijvend, bestendig, onafgebroken. Perméabilité, f. Doordringbaarheid, doortrekbaarheid, f. Perméable, adj. 2 g. Doordringbaar, doortrekbaar. Permettre, v.a. Gedoogen, dulden. || Veroorloven, toelaten, toestaan, vergunnen. Permettez! met uw verlof! || Se p-, zich veroorloven, de vrijheid nemen. || Se p-, toegelaten worden. Permis, m. Verlof, vrijbriefje, n., permissie, f. P- de chasse, jachtakte, f. Permission, f. Toelating, f., verlof, oorlof, n., || (fam.) Abuser de la p-, de maat te buiten gaan. || (Mil.) En p-, met verlof. Permissionnaire, m. Verlofganger, m. || Bezitter m. van een vrijbriefje. Permutabilité, f. Verwisselbaarheid, f. Permutable, adj. 2 g. Verwisselbaar, verplaatsbaar. Permutant, m. Ambtsverwisselaar, ruiler, m. Permutation, f. Ruiling, wisseling, f. P- d'emploi, ambtsverwisseling, f. || (Math.) Omzetting, f. || (Gramm.) Klankverwisseling, f. Permuter, v.a. Verwisselen, ruilen. || (Math. et gramm.) Omzetten, verplaatsen. || -, v.n. P- avec q., met iemand ruilen. || Se p-, verwisseld (of) verplaatst worden. Permuteur, m. Verwisselaar, m. Pernicieusement, adv., pernicieux, euse, adj. Nadeelig, verderfelijk, gevaarlijk. || (fam.) Langue p-euse, kwade tong, f.
Péroné, m. Kuitbeen, n. Péronier, ére, adj. Van het kuitbeen. || -, m. Kuitbeenspier. f.
Péronnelle, f. (fam.) Klappei, zottin, f.
Péroraison, f. Slotrede, f., slot, n. Pérorer, v.n. (fam.) Lange en deftige redevoeringen houden. Péroreur, m., -euse, f. Veelprater, woordenkramer, m., babbelaarster, f.
Pérot, m. Vijftigjarige boom, overstaander, m.
Pérou, m. (Géogr.) Peru, n. || (fig.) Schat, m. Ce n'est pas le P-, het is zooveel als niets.
Peroxyde, m. Overoxyd, n. Perpendiculaire, adj. 2 g., -ment, adv. Loodrecht, rechtstandig. || -, f. Loodlijn, f. Perpendicularité, f. Loodrechte stand, m., rechtstandigheid, f. Perpendicule, m. Loodlijn, f. Perpétration, f. Het bedrijven (of) plegen, n. Perpétrer, v.a. Bedrijven, plegen. Perpétuation, f. Vereeuwiging, f., voortbestaan, n. || Voortplanting, f. Perpétuel, elle, adj. Eeuwigdurend, altijddurend. || Gedurig, bestendig. || Levenslang, voor het leven. || Herhaald,
● Gagner le Pérou, schatten verzamelen. Être permissionné, vergunning hebben.
menigvuldig. Perpétuellement, adv. Eeuwig, onophoudelijk, gedurig, altijd. || Dikwijls, herhaaldelijk. Perpétuer, v.a. Vereeuwigen, altijd doen duren, in wezen houden. || (H.n. et bot.) Voortzetten, voortplanten. || Se p-, blijven duren, zich vereeuwigen; zich voortplanten. Perpétuité, f. Duurzaamheid, altijddurendheid, onvergankelijkheid, f. || À p-, voor eeuwig, voor altijd, ten eeuwigen dage. Perpigner, v.a. (Mar.) Spanten loodrecht stellen. Perplexe, adj. 2 g. Verlegen, radeloos, onzeker, bedremmeld. || Verward, verwikkeld. Perplexité, f. Verlegenheid, bedremmeldheid, radeloosheid, onzekerheid, f. Perquisiteur, m. Navorscher, m. Perquisition, f. Onderzoek, n., navorsching, doorzoeking, f. P- domiciliaire, huiszoeking, f. Perquisitionner, v.n. Onderzoek (of) huiszoeking doen.
Perré, m. Steenen bekleeding, f.
Perriche, f. Langstaart-papegaai, m.
Perrier, m. Laatijzer, n. Perrière, f. Steengroef, leigroeve, f. Perron, m. Hooge stoep, pui, f., bordes, n.
Perroquet, m. Papegaai, m. || Mât de p-, bramsteng, f. Perruche, f. Kleine langstaartpapegaai, m. || Wijfjespapegaai, m. || Mât de p-, grietjessteng, f.
Perruque, f. Pruik, f. Tête à p-, pruikebol, m.; (fig.) eigenzinnige grijsaard, m. || (fig.) Oude pruik, m. Perruquier, m. Kapper, pruikmaker, m. Perruquière, f. Kappersvrouw, f.
Pers, e, adj. Donkerblauw. Persan, e, adj. Perzisch. || -, m. et f. Perziër, Pers, m., Perzische (vrouw), f. || -, m. Perzische taal, f. Perse, f. (Géogr.) Perzië, n. || -, adj. 2 g. Perzisch. Perse, f. Sits, n. De p-, sitsen.
Persécutant, e, adj. Vervolgend, kwellend. || Lastig. Persécuter, v.a. Vervolgen, verdrukken. || Kwellen, plagen. || Se p-, elkander vervolgen (of) kwellen. Persécuteur, trice, m. et f. Vervolger, verdrukker, m.; vervolgster, f. || Kweller, opdringend mensch, plaaggeest, m.; plaagster, f. Persécution, f. Vervolging, verdrukking, f. || Kwelling, plagerij, moeite, f. Persécutrice, adj. f. et f. v. Persécuteur. Persévéramment, adv. Volhardend, standvastig. Persévérance, f. Volharding, f. || Standvastigheid, f. Persévérant, e, adj. Volhardend, standvastig, aanhoudend. Persévérer, v.n. Volharden, aanhouden, standvastig blijven.
Persicaire, f. (Bot.) Vlooienkruid, n. P- âcre, waterpeper, f. Persicot, m. Perzikbrandewijn, m. Persienne, f. Zonneblind, n.
Persiflage, m. Fijne spotternij (of) beschimping, f. Persifler, v.n. Spotten, schimpen. || -, v.a. Geestig bespotten (of) beschimpen. || Se p-, elkander bespotten. Persifleur, m., euse, f. Spotter, schimper, spotvogel, m.; spotster, f. || -, adj. Spottend.
Persil, m. P(i)eterselie, f. || Eppe, f. P- des rochers, steeneppe, f. || (pop.) Arracheurs de p-, scheepstrekkers, m. pl. || (fig.) Grêler sur le p-, zijne macht aan zwakken laten gevoelen. Persillade, f. Rundvleesch n. met peterselie, azijn en olie. Persillé, ée, adj. Fromage p-, peterseliekaas, m. et f.
| |
| |
Persique, adj. 2 g. (Archit.) Perzisch.
Persistance, f. Volharding, aanhouding, f. || (Bot.) Aanblijvendheid, f. Persistant, e, adj. (Bot.) Aanblijvend. Persister, v.n. Volharden, standvastig blijven, aanhouden. Personnage, m. Persoon, mensch, m., personage, f. Un sot p-, een dwaze kinkel, m. || (Théât.) Rol, f., personage, n. || Figuur, f., beeld, n. Personnaliser, v.n. Persoonlijke toespelingen maken. || -, v.a. Verpersoonlijken. Personnalité, f. Persoonlijkheid, f. || (Jur.) Rechtspersoonlijkheid, f. || Zelfzucht, eigenliefde, f. || Persoonlijke beleediging (of) toespeling, f. || P-s, persoonlijke levensomstandigheden, f. pl. Personnat, m. Personaat, n. Personne, f. Persoon, mensch, m., menschelijk wezen, n. Belle p-, mooie vrouw, f. Jeune p-, meisje, n. || Payer de sa p-, zijn leven wagen. Content de sa p-, met zich zelven ingenomen. || (Gramm.) Persoon, m. || En p-, in eigen persoon, zelf, persoonlijk. || -, pron. indéf. Iemand. || Niemand. Personné, ée, adj. Maskervormig. || -, f. Maskerplant, f. Personnel, elle, adj. Persoonlijk, aan elken persoon eigen. || (Gramm.) Persoonlijk. || Zelfzuchtig, baatzuchtig. || Contribution p-lle, personeel, n. || -, m. Beambten, m. pl., personeel, n. Personnellement, adv. Persoonlijk, in eigen persoon. Personnification, f. Verpersoonlijking, persoonsverbeelding, f. Personnifier, v.a. Verpersoonlijken. Perspectif, ive, adj. Een voorwerp voorstellend als in de verte gezien. Vue p-ive, vergezicht, n. Perspective, f. Doorzichtkunde, f., perspectief, n. || Perspectiefteekening, f.
|| Vergezicht, verschiet, n. || (fig.) Uitzicht, vooruitzicht, n. En p-, in de verwachting, in de toekomst. Perspicace, adj. 2 g. Schrander, scherpzinnig, doordringend. Perspicacité, f. Schranderheid, scherpzinnigheid, f., doorzicht, n. Perspicuité, f. Klaarheid, duidelijkheid, f. Perspiration, f. Onmerkbare uitwaseming, uitdamping, f. Perspiratoire, adj. 2 g. Onmerkbaar uitgewasemd. Persuader, v.a. Overreden, overtuigen, bepraten. Soyez persuadé que.., wees verzekerd dat... P- q. d'une chose, iemand van iets overtuigen. P- q. à faire qc., iemand tot iets overhalen. || Se p-, gelooven, meenen, zich verbeelden. Persuasible, adj. 2 g. Overreedbaar, overtuigbaar. Persuasif, ive, adj. Overredend, overtuigend. Persuasion, f. Overreding, overtuiging, f. || Vast geloof, n. Avoir la p-, overtuigd zijn. Perte, f. Verlies, n., derving, berooving, f. P- de temps, tijdverlies, n. À p-, met verlies. Être en p-, verliezen. En pure p-, vruchteloos, zonder nut. À p- de vue, onafzienbaar; (fig.) eindeloos, in 't wild. Courir à p- d'haleine, zich buiten adem loopen. || Slechte uitslag, m. || Ondergang, m., verval, n. Jurer la p- de q., iemands verderf zweren. || Dood, m. Pertérébrant, e, adj. (Méd.) Stekend. Pertinemment, adv. Behoorlijk, gepast. || Met oordeel, verstandig. Pertinence, f. Voegzaamheid, gepastheid, f. Pertinent, e, adj. Doeltreffend, gepast. || (Jur.) Ter zaak behoorend. Pertuis, m. Gat, n.,
opening, f. || Molenverlaat, n. || (Géogr.) Engte, straat, nauwte, f.
Pertuisane, f. Pertizaan, f.
● Il vaut son pesant d'or, hij is niet met goud te betalen.
Perturbateur, trice, m. et f. Woelgeest, ruststoorder, onruststoker, m.; onruststookster, f. || -, adj. Storend, verwarrend. Perturbation, f. Storing, onrust, stoornis, f. || Wanorde, f. || (Astron.) Afwijking, f. Perturbatrice, adj. f. et f. v. Perturbateur.
Péruvien, enne, adj. Peruaansch. || -, m. et f. Peruaan, m., Peruaansche (vrouw), f. Péruvienne, f. Peruaansche zijdestof, f.
Pervenche, f. (Bot.) Maagdenpalm, f., maagdenkruid, wintergroen, n.
Pervers, e, adj. Boos, kwaad, snood, bedorven, ontaard, goddeloos. || -, m. Schelm, booswicht, snoodaard, m. Les p-s, de boozen (of) goddeloozen, m. pl. Perversement, adv. Boosaardig, goddeloos. Perversion, f. Bederf, n., verbastering, f. Perversité, f. Snoodheid, verkeerdheid, slechtheid, verdorvenheid, goddeloosheid, f. Pervertir, v.a. Bederven, verderven, verleiden. P- l'ordre des choses, de orde der zaken omkeeren. || Se p-, bederven, verbasteren. Pervertissement, m. Verderf, n., bederving, verleiding, f. Pervertisseur, m. Verleider, m.
Pesade, f. Het staan op de achterpooten.
Pesage, m. Wegen, n. || Waaggeld, n. Pesamment, adv. Zwaar, log, loom, met moeite. P- armé, zwaar gewapend. Pesant, e, adj. Zwaar, wichtig. || Volwichtig. || (fig.) Traag, log, loom, vadsig. || Lastig, moeilijk. P- fardeau, drukkende last, m. || Vervelend. || -, m. Gewicht, n. || -, adv. Une livre p- d'or, een pond goud(s). Pesanteur, f. Zwaarte, f., gewicht, n. || (Phys.) Zwaartekracht, f. || (fig.) Traagheid, loomheid, f. || (Méd.) Loomheid, dofheid, zwaarte, f. Pèse-acide, m. Zuurweger, m. Pesée, f. Het wegen, n. || In eens gewogene hoeveelheid, f. || Drukking, f. (op een hefboom). Pèse-lait, m. Melkweger, m. Pèse-lettre, m. Briefweger, m. Pèse-liqueur, m. Vochtweger, m. Peser, v.n. Wegen, zwaar zijn. || Cela me pèse (sur le coeur), dat ligt mij zwaar op het hart. || Drukken op, doen uitkomen. P- sur une syllabe, eene lettergreep aanhouden. || -, v.a. Wegen. || (fig.) Overwegen, wikken, overleggen. || Se p-, gewogen worden. Pesette, f. Weegschaaltje, n. Peseur, euse, m. et f. Weger, m., weegster, f. Pèsevin, m. Wijnweger, m. Peson, m. Unster, weeghaak, m.
Pessaire, m. (Chir.) Moederkrans, m.
Pesse, f. (Bot.) Noordsche den, m.
Pessimisme, m. Gewoonte f. alles donker in te zien, pessimisme, n. Pessimiste, m. Pessimist, m. || -, adj. 2 g. Pessimistisch, alles donker inziend.
Peste, f. Pest(ziekte), pestilentie, f. || (fig.) Pest, plaag, f. || Verderver, m., verderfster, f. || (fam.) Guit, m., stoute kleuter, f. || -, interj. Drommels! de droes! P- soit de..., de drommel hale... Pester, v.n. (fam.) Razen, tieren, uitvaren. Pestifère, adj. 2 g. Verpestend, besmettend, besmettelijk. Pestiféré, ée, adj. Verpest, met pest besmet. || -, m. et f. Pestlijder, m., pestzieke, m. et f. Pestilent, e, adj. Verpestend, besmettend. Pestilentiel, elle, adj. Pestachtig. || Besmettelijk, verpestend.
Pet, m. Wind, m.
Pétale, m. Bloemblad, n. Pétalé, ée, adj.
| |
| |
Met bloembladeren. Pétaloïde, adj. 2 g. Bloembladvormig.
Pétarade, f. Reeks f. winden. || (fig.) Geprot met den mond, hoonend mondgeluid, n. || (Mil.) Nuttelooze kanonschoten, n. pl., geknal, n.
Pétarasse, f. Klamaai-ijzer, n.
Pétard, m. (Mil.) Springbus, f. || Klakkebus, f., voetzoeker, m. || Knalpatroon, n. || (pop.) Achterste, n.
Pétasite, m. (Bot.) Pestwortel, m.
Pétaud, m. Cour du roî P-, huishouden n. waar alles in het wild loopt, warboel, m. Pétaudière, f. Poolsche rijksdag, m.
Pétéchial, e, adj. Vlekkig. Fièvre p-e, vlekkoorts, f. Pétéchie, f. Koortsvlek, f.
Pet-en-l'air, m. Korte huisrok, m. Péter, v.n. Eenen wind laten. || (fig.) Klappen, knappen, springen. || (fig.) P- dans la main, zijn woord breken.
Pétersbourg, m. (Géogr.) Petersburg, n.
Péteur, euse, m. et f. Windenlater, m.; windenlaatster, f. Pétillant, e, adj. Springend, knappend. Vin p-, parelende wijn, m. || Levendig, vurig, woelig. Yeux p-s, schitterende oogen, n. pl. Pétillement, m. Het springen, knetteren, n. P- du vin, fonkeling (of) pareling f. van den wijn. Pétiller, v.n. Knappen, knetteren, knapperen. || Schitteren, fonkelen, flikkeren. Le sang pétille, het bloed bruist. Lc vin p-, de wijn parelt. || P- d'esprit, vol geest zijn. P- d'impatience, van ongeduld branden.
Pétiolaire, adj. 2 g. (Bot.) Bladsteelstandig. Pétiole, m. Bladsteel, m. Pétiolé, ée, adj. Gesteeld.
Petiot, e, adj. Zeer klein. || -, m. et f. Kleine, m. et f. Petit, e, adj. Klein. Le p- doigt, de pink, m. P-e vérole, kinderpokken, f. pl. P-e chose, kleinigheid, f. Au p- pied, in 't klein. || Gering, gemeen, slecht. P- peuple, gemeene volk, n. P- feu, zacht vuur, n. P-e guerre, spiegelgevecht, n., schijnoorlog, m. || (fam.) Lief. En être aux p-s soins avec q., iemand troetelen, uiterst voorkomend voor iemand zijn. || -, m. et f. Kleine, m. et f. || -, m. (H.n.) Jong, n. || Het kleine, n. En p-, in het klein. || P- à p-, allengs(kens), langzamerhand, van lieverlede. || (Prov.) P- à p- l'oiseau fait son nid, veel kleintjes maken een groot. Petit-canon, m. (Impr.) Kleine kanonletter, f. Petit-deuil, m. (H.n.) Kaapsche mees, f. Petite-fille, f. Kleindochter, f. Petite-maîtresse, f. Modepop, f. Petitement, adv. Klein, gering, bekrompen. || Karigjes, sobertjes. Petite-nièce, f. Nanicht, achternicht, f. Petites-maisons, f. pl. Gekkenhuis, zothuis, n. Petitesse, f. Kleinheid, kleinte, f. || Geringheid, middelmatigheid, bekrompenheid, f. P- d'esprit, kleingeestigheid, f. || Zwakheid, f. || Laagheid, f. Petit-fils, m. Kleinzoon, m., kindskind, n. Petit-gris, m. (H.n.) Grijs eekhoorntje, n. || (fig.) Vel n. van het grijs eekhoorntje.
Pétition, f. Verzoekschrift, smeekschrift, n. || P- de principe, schijnbewijs, n. || (Jur.) Eisch, m., verzoek, n. Pétitionnaire, m. et f. Verzoeker. m., verzoekster, f., petitionaris, m. et f. Pétitionnement, m. Het indienen van een verzoekschrift. Pétitionner, v.n. Een verzoekschrift indienen.
Petit-lait, m. Hui, wei, f. Petit-maître,
● Il est dans ses petits souliers, hij is niet op zijn gemak.
m. Modeheertje, n., saletjonker, m. Petit-moine, m. (H.n.) Koolmees, f. Petit-muguet, m. (Bot.) Lievevrouwenbedstroo, n. Petit-neveu, m. Naneef, achterneef, m.
Pétitoire, m. (Jur.) Eisch m. om in het bezit van een onroerend goed geplaatst te worden. || -, adj. Action p-, v. Pétitoire.
Petit-Poucet, m. Duimpje, n. Petit-romain, m. (Impr.) Garmond(letter), f. Petits-enfants, m. pl. Kleinkinderen, n. pl. Petit-texte, m. (Impr.) Brevier, n.
Peton, m. Voetje, kindervoetje, n.
Pétoncle, f. (H.n.) Kammossel, alikruik, f.
Pétré, ée, adj. Steenachtig. Pétrel, m. (H.n.) Stormvogel, m. Pétreux, euse, adj. (Anat.) Steenachtig. Os p-, rotsbeen, n.
Pétricherie, f. Toestel m. voor de labberdaanvangst.
Pétrifiant, e, adj. Versteenend. || (fig.) Verbazend. Pétrification, f. Versteening, f. Pétrifier, v.a. Versteenen, in steen veranderen. || (fig.) Doen verstommen. Pétrifié d'étonnement, roerloos van verbazing. || Se p-, versteenen.
Pétrin, m. Moelie, f., baktrog, m. || (Prov.) Il est dans le p-, hij zit er tusschen, hij weet geen raad. Pétrir, v.a. Kneden. || (fig.) Pétri de bonté, doorgoed. Pétri de salpètre, opvliegend, heethoofdig. Pétrissable, adj. 2 g. Kneedbaar. Pétrissage, m. Het kneden, n. Pétrisseur, m. Kneder, m. Pétrisseuse, f. Kneedwerktuig. n. Pétrissoir, m. v. Pétrin.
Pétrole, m. Steenolie, bergolie, f., petroleum, n. Pétroler, v.a. Met petroleum bestrijken (of) in brand steken. Pétrolerie, f. Petroleumfabriek, f. Pétroleur, euse, m. et f. Brandstichter, m., -stichtster f. met petroleum. || -, f. Petroleumfornuis, n. Pétrolifère, adj. 2 g. Petroleumbevattend. Pétrosilex, m. (Min.) Rotskiezel, m.
Petto (in), loc. ital. Heimelijk, in gedachten.
Pétulamment, adv. Uitgelaten. Pétulance, f. Dartelheid, uitgelatenheid, ongestuimigheid, f. Pétulant, e, adj. Dartel, uitgelaten, teugelloos, onstuimig.
Pétunsé, m. (Min.) Wit veldspaath, n.
Peu, adv. Weinig, luttel, niet veel. P- de chose, weinig. P-ou prou, weinig of veel. P- à p-, allengskens, van lieverlede. P- après, kort daarna. Depuis p-, sedert kort, onlangs. Tant soit p-, zeer weinig. Pour p- que, voor zooveel als. À p- près, bijna, ongeveer. || -, m. Weinig, n., kleinigheid, f. Le p- de temps, de korte tijd, m. Son p- de mérite, zijn geringe verdienste, f. Homme de p-, gering mensch, m. Un p-, een weinig. Voyez un p-, zie eens, kijk even.
Peucédan, m. (Bot.) Varkensvenkel, f.
Peuh! interj. Bah!
Peuplade, f. Volkplanting, kolonie, f. || Onbeschaafde volksstam, m. Peuple, m. Volk, n., natie, f. Bas p-, gepeupel, gemeene volk, n., || Bevolking, f. || Volksmenigte, f., hoop, m. || (Pêch.) Pootvisch, f. || (Hort.) Voetscheutjes, n. pl. Peuplé, ée, adj. Wel bevolkt, volkrijk. Peuplement, m. Het bevolken (of) beplanten. Peupler, v.n. Vermenigvuldigen, aanwoekeren. || -, v.a. Bevolken. P-un étang de poissons,
| |
| |
visch in eenen vijver poten. P- un bois, in een bosch jonge boomen planten. || Se p-, bevolkt (of) volkrijk worden.
Peuplier, m. Populier(boom), popel, m. P- blanc, abeel, m. P- tremble, esp, ratelaar, ratelpopulier, m. Peuplière, f. Populierzwam, f.
Peur, f. Vrees, f., schrik, angst, schroom, m., vervaardheid, f. Faire p- à q., iemand schrik (of) vrees aanjagen. Il a p-, hij vreest, hij is bang. De p- de, uit vreeze van. De p- que, uit vreeze dat, opdat niet. || (fig.) À faire p-, schrikkelijk. Peureusement, adv., peureux, euse, adj. Bang, schuw, vervaard, beschroomd, vreesachtig. || -, m. et f. Bloodaard, m., bloohartige, m. et f.
Peut-être, adv. Misschien, wellicht. || -, m. Misschien, n. || Twijfel, m.
Pezize, f. (Bot.) Bekerzwam, f.
Phacoïde, adj. 2 g. Linsvormig.
Phaéton, m. (Myth.) Phaëton, m. || Phaëton, m., licht open rijtuig, n.
Phagédénique, adj. 2 g. (Méd.) Bijtend, invretend.
Phalacrose, f. Uitvallen n. der haren.
Phalange, f. (Hist.) Keurbende, phalanx, f. || (Mil.) Legerschaar, krijgsbende, f. || (Anat.) Gelidbeentje, vingerlid, kootje, n. Phalanger, m. (H.n.) Koeskoes, m. Phalangette, f. Uiterste lid, n. Phalangose, f. Oogwimperziekte, f. Phalanstère, m. Gemeenschappelijk huis, n. Phalanstérien, enne, adj. Het phalansterion betreffende. || -, m. Medebewoner m. van een phalansterion.
Phalaris, m. (Bot.) Glansgras, n. Phalarope, m. (H.n.) Watertreder, m.
Phalène, f. Nachtkapel, f., nachtvlinder, m.
Phanérogame, adj. 2 g. Zichthaarbloeiend. || -, f. Zichtbaarbloeiende plant, f. Phanérogamie, f. Klas f. der zichtbaarbloeienden.
Pharaon, m. (Jeu) Pharaospel, n. || (H.n.) Pou de ph-, zandvloo, f.
Phare, m. Vuurtoren, m., baak, f. || Baakvuur, kustvuur, n. || (Géogr.) Straat, f. Pharillon, m. (Pêch.) Lokvuur, n.
Pharisaïque, adj. 2 g. Schijnheilig. Pharisaïsme, m. Farizeëndom, n. || (fig.) Schijnheiligheid, f. Pharisien, m. Farizeër, m. || (fig.) Schijnheilige, huichelaar, m.
Pharmaceutique, adj. 2 g. Artsenijkundig. || -, f. Artsenijmengkunde, apothekerskunst, f. Pharmacie, f. Artsenijkunde, f. || Apotheek, f., artsenijwinkel, m. Pharmacien, m. Apotheker, m. Pharmacochimie, f. Artsenijscheikunde, f. Pharmacologie, f. Artsenijleer, f. Pharmacopée, f. Apothekershandboek, n., lijst f. van gebruikelijke geneesmiddelen. Pharmacopole, m. Kwakzalver, pillendraaier, m.
Pharyngé, ée, pharyngien, enne, adj. Van het keelgat. Pharyngite, f. Keelontsteking, pharyngitis, f. Pharyngoscope, m. Keelspiegel, m. Pharyngotomie, f. Opening f. van het slokdarmshoofd. Pharynx, m. Slokdarmshoofd, keelgat, n.
Phase, f. (Astron.) Lichtgestalte. f. || (Méd.) Afwisselend verschijnsel, n. || Wisseling, f.
Phaséole, f. v. Faséole.
Phasme, m. (H.n.) Grijpsprinkhaan, m.
● Il en a été quitte pour la peur, hij is met den schrik vrijgekomen.
Phébus, m. (Myth.) Phoebus, Apollo, m. || (fig.) De zon, f. || (Littér.) Bombast, m.
Phellandre, m. (Bot.) Watervenkel, f.
Phelloplastique, f. Kurksnijkunst, f.
Phénicoptère, m. v. Flamant. - Phénigme, m. (Méd.) Roodmakend middel, n. || Roodheid, f.
Phénique, adj. 2 g. Acide ph-, phenol, karbolzuur, n. Phéniqué, ée, adj. Met karbolzuur vermengd.
Phénix, m. Zonnevogel, feniks, m. || (fig.) Overvlieger, feniks, m. || (Astron.) Phoenix, m.
Phénoménal, e, adj. Wonder, wonderbaar. Phénoménalisme, m. Verschijnselleer, f. Phénomène, m. Verschijnsel, natuurverschijnsel, n. || (fig.) Wonder, n., zeldzaamheid, f. || Wondermensch, m.
Philadelphie, f. (Géogr.) Philadelphia, n. Philandre, f. (H.n.) Buidelrat, f. Philanthrope, m. Menschenvriend, m. Philanthropie, f. Menschenliefde, menschlievendheid, f. Philanthropique, adj. 2 g. Menschlievend. Philautie, f. Zelfzucht, f. Philharmonique, adj. 2 g. Toonkunstlievend. Philhellène, m. Griekenvriend, m. Philhellénisme, m. Belangstelling f. voor de Grieken. Philippines, f. pl. (Géogr.) Philippijnsche eilanden, n. pl. Philippique, f. (Rhét.) Heftige strafrede, f.
Philistin, m. (pop.) Philister, ploert, m.
Phillyrée, f. (Bot.) Steenlinde, f.
Philologie, f. Taalwetenschap, f. Philologique, adj. 2 g. Taalgeleerd, philologisch. Philologue, m. Taalgeleerde, taalkundige, m. Philomathique, adj. 2 g. Leergierig, weetgierig. Philomèle, f. (Poèt.) Nachtegaal, m. Philosophale, adj. f. Pierre ph-, steen der wijzen, m. Philosophe, m. Wijsgeer, philosoof, m. || Student m. in de wijsbegeerte. || Vrijgeest, m. || -, adj. 2 g. Wijsgeerig. || Verlicht. Philosophème, m. Wijsgeerige stelling, f. Philosopher, v.n. Wijsgeerige vraagstukken behandelen, over wijsgeerige onderwerpen spreken. || Diepzinnig spreken. || Haarklooven, muggenziften. Philosophie, f. Wijsbegeerte, wereldwijsheid, f. || Wijsgeerig stelsel, n. || Levensbeschouwing, f. || (fig.) Vastheid, verhevenheid van ziel, gelijkmoedigheid, f. || Hoogste klas f. in een lycée. || (Impr.) Dessendiaan (letter), f. Philosophique, adj. 2 g., -ment, adv. Wijsgeerig. || Gelaten, gelijkmoedig. Philosophisme, m. Valsche wijsbegeerte, schijnwijsheid, f. Philosophiste, m. Schijnwijsgeer, valsche wijsgeer, schijnwijze, m. Philotechnie, f. Kunstliefde, f., kunstzin, m. Philotechnique, adj. 2 g. Kunstlievend.
Philtre, m. Tooverdrank, liefdedrank, m.
Phlébite, f. Aderontsteking, f. Phlébographie, f. Aderbeschrijving, f. Phléborrhagie, f. Aderbreuk, f. Phlébotome, m. Laatvlijm, f. Phlébotomie, f. Aderlating, f. || Aderopening, f. Phlébotomiste, m. Aderlater, m. || Aderontleder, m.
Phlegmagogue, adj. 2 g. et m. v. Flegmagogue. - Phlegmasie, f. Ontsteking, f. Phlegmatique, adj. 2 g., phlegme, m. etc. v. Flegmatique, etc. Phlogistique, m. (Chim.) Verbrandingsbeginsel, n. Phlogose,
| |
| |
f. (Méd.) Ontsteking, f. || Vliegende hitte, f. Phlox, m. (Bot.) Vlambloem, f.
Phlyctène, f. (Méd.) Hittepuistje, n.
Phocène, m. v. Marsouin.
Phoenicure, m. (H.n.) Roodstaartje, n.
Pholade, f. (H.n.) Steenmossel, zeedadel, f. Pholadier, m. Boormosseldier, n.
Phonation, f. Stemvorming, f. Phonème, m. Klank, m. Phonétique, adj. 2 g. De klanken uitdrukkend, phonetisch. || -, f. Klanken, m pl., klankleer, f. Phonétiquement, adv. Phonetisch. Phonique, adj. 2 g. Den klank betreffend, klinkend. Signe ph-, toonteeken, n. Accent ph-, geluidteeken, n. || -, f. (Phys. et mus.) Klankleer, f. Phonocamptique, adj. 2 g. Klankweerkaatsend. || -, f. Leer f. der klankweerkaatsing. Phonographe, m. Phonograaf, m. Phonolithe, m. Klanksteen, m. Phonologie, f. Klankleer, f. Phonomètre, m. Klankmeter, m. Phonométrique, adj. 2 g. Klankmetend.
Phoque, m. (H.n.) Rob, zeehond, m.
Phoranthe, m. (Bot.) Bloembodem, m.
Phosphate, m. Phosphorzuur zout, n. Ph- de chaux, phosphorzure kalk, f. Phosphaté, ée, adj. Phosphorzuur. Phosphite, m. Phosphorigzuur zout, n. Phosphore, m. Phosphor(us), m. Phosphoré, ée, adj. Phosphorhoudend. Phosphorescence, f. Het lichtgeven, lichten, n. Phosphorescent, e, adj. In het duister lichtgevend, lichtend. Phosphorique, adj. 2 g. Phosphorisch, lichtgevend, zelflichtend. Ver ph-, glimworm, m. Allumette ph-, phosphorstekje, lucifertje, n. Briquet ph-, scheikundig vuurtuig, n. Phosphoriser, v.a. Met phosphor verbinden. Phosphure, m. Phosphorverbinding, f. Photodoscope, m. Toestel n. tot lichtonderzoek. Photogène, m. Koololie, f. Photographe, m. Lichtteekenaar, m. Photographie, f. Lichtteekening, f., lichtdruk, m. || Lichtbeeld, n. Photographier, v.a. Lichtteekenen, lichtbeelden maken. Photographique, adj. 2 g. Photographisch. Photogravure, f. Photographische gravure, f. Photolithographie, f. Lichtsteendruk, m. Photologie, f. Lichtleer, f. Photomètre, m. Lichtmeter, m. Photométrie, f. Lichtmeetkunst, f. Photométrique, adj. 2 g. Lichtmetend. Photophobie, f. Lichtschuwheid, f. Photosphère, f. Lichtsfeer f. der zon.
Phragme, m. (Bot.) Dwarsschot, n.
Phrase, f, Zin, volzin, m. || (fam.) Faire des phr-s, fraaiklinkende woorden gebruiken. Faiseur de phr-s, vriend m. van woordenomhaal. Phraséologie, f. Eigene zinbouw, m., bijzondere woordschikking, f. || Woordenkraam, m. Phraser, v.a. Goed doen uitkomen. || - v.n. (Mus.) Zinnen vormen. Phraseur, euse, m. et f. (fam.) Schoonspreker, woordenkramer, m., woordenkraamster, f.
Phrénésie, etc. v. Frénésie, etc. Phrénique, adj. 2 g. Het middelrif betreffend. Phrénite, f. Middelrifontsteking, f. Phrénologie, f. Schedelleer, f. Phrénologique, adj. 2 g. De schedelleer rakende. Phrénologiste, phrénologue, m. Schedelkundige, m.
Phrygien, enne, adj. Phrygisch. || Bonnet phr-, vrijheidsmuts, f.
● Il a le physique de l'emploi, zijn ulterlijk past goed bij zijne bezigheid.
Phtiriasis, f. Luisziekte, f. Phtisie, f. Tering, f. Pht- pulmonaire, longtering. Phtisiologie, f. Teringleer, f. Phtisique, adj. 2 g. Teringachtig, uitterend. || -, m. et f. Teringzieke, m. et f., teringlijder, m.
Phylactère, m. Bewaarmiddel, behoedmiddel, amulet, n. || Gedenkceel, f.
Phyllie, f. (H.n.) Wandelend blad, n. Phyllithe, m. Bladversteening, f. Phyllobranche, adj. 2 g. (H.n.) Bladkieuwig. Phylloxéra, m. Wijngaardluis, f.
Phylogénie, f. Stamontwikkeling, f.
Physétère, m. Potvisch, mastvisch, m.
Physicien, m. Natuurkundige, m. Physico-mathématique, adj. 2 g. Natuur- en wiskundig. Physico-mécanique, adj. 2 g. Natuur- en werktuigkundig. Physiocrate, m. Aanhanger m. van de physiocratie. Physiocratie, f. Leer f. der natuurkracht als hoofdbron des rijkdoms. Physiocratique, adj. 2 g. De natuurkracht betreffend. Physiognomonie, f. Gelaatkunde, f. Physiognomonique, adj. 2 g. Gelaatkundig. Physiographe, m. Natuurbeschrijver, m. Physiographie, f. Natuurbeschrijving, f. Physiographique, adj. 2 g. Natuurbeschrijvend. Physiologie, f. Kennis f. van de verrichtingen der levende organen. Physiologique, adj. 2 g. Physiologisch. Physiologiste, physiologue, m. Beoefenaar m. der physiologie. Physionomie, f. Gelaat, aangezicht, n., gelaatsuitdrukking, f., gelaatstrekken, m. pl. || Kenmerken, kenteekens, n. pl. Physionomiste, m. Gelaatkenner, gelaatkundige, m. Physique, adj. 2 g. Lichamelijk. || Natuurkundig. Cause ph-, natuurlijke oorzaak, f. || (fig.) Op feiten gegrond. || -, f. Natuurkunde, physica, f. || -, m. Uiterlijk voorkomen, n. || Lichaamsgesteldheid, f. Physiquement, adv. Natuurkundig, natuurlijk. || Uiterlijk. Phytochimie, f. Plantenscheikunde, f. Phytogène, adj. 2 g. Uit planten ontstaan. Phytogéographie, f. Plantenaardrijkskunde, f. Phytographe, m. Plantbeschrijver, m. Phytographie, f. Plantbeschrijving, f. Phytolithe, m. Plantsteen, m. Phytologie, f. Plantenleer, f. Phytonomie, f. Studie f. van de wetten der plantenwereld.
Phytopathologie, f. Leef f. der plantenziekten. Phytotomie, f. Plantenontleding, f. Phytozoaire, m. Plantdier, n.
Piaculaire, adj. 2 g. Verzoenend.
Piaffer, v.n. Trotsch stappen, trappelen. Piaffeur, m. et adj. Trotsch stappend paard, n.
Piaillard, e, adj. Schreeuwend. Piailler, v.n. Schreeuwen, piepen. || (fam.) Krijten, huilen. Piaillerie, f. Gekrijt, geschreeuw, n. Piailleur, euse, m. et f. Schreeuwer, m., schreeuwster, f., huilebalk, schreeuwleelijk, m. et f.
Pian, m. Huidziekte, f.
Pianissimo, adv. (Mus.) Zeer zacht. Pianiste, m. et f. Pianospeler, m.; -speelster, f. Piano, m. Piano, forte-piano, f. P- à queue, staartstuk, n., vleugel, m. Piano, adv. Zachtjes, langzaam. Pianoter, v.n. Op de piano rammelen.
Piastre, f. (Monn.) Piaster, m.
Piat, m. (H.n.) Jonge ekster, m.
| |
| |
Piaulement, m. Gepiep, geschrei, n. Piauler, v.n. Piepen. || Schreeuwen, krijten.
Pic, m. Specht, m. P- maçon, spechtmees, f.
Pic, m (Géogr.) Piek, bergspits, f., bergtop, m. À p-, loodrecht, te lood. || (Mar.) Être à p- sur son ancre, op en neer zijn. || (Jeu) Faire p-, een zestiger maken. || Punthouweel, n.
Pica, m. Lust m. naar oneetbare dingen.
Picage, m. Het doorsteken des patroons.
Picaillons, m. pl. (pop.) Duiten, m. pl.
Picard, e, adj. Picardisch. || -, m. et f. Picardiër, m., Picardische (vrouw), f.
Picardant, m. (Hort.) Muskadeldruif, f.
Picardie, f. (Géogr.) Picardië, n.
Picarel, m. (H.n.) Snuitbrasem, m.
Picaresque, adj. 2 g. De schelmen betreffend.
Pichenette, f. v. Chiquenaude.
Pichet, m. Tuitkan, f.
Picholine, f. Ingemaakte tafelolijf, f.
Picolet, m. Schootkrammetje, n.
Picorée, f. Strooptocht, m. Picorer, v.n. Op strooptocht gaan. || Honig zamelen. || Oppikken. Picoreur, m. Strooper, m.
Picot, m. (Min.) Wig, f. || Oneffenheid, f., splinter, m. || (Tiss.) Omoog, n. || (Min.) Punthamer, bikhamer, m. || (Hort.) Berenoor, n. Picotement, m. Prikkeling, steking, f. Picoter, v.a. Steken, prikkelen. || (Tiss.) Omoogen. || (Min.) Met wiggen opsluiten. || Aanpikken. || Picoté de petite vérole, pokda'ig. || (fig.) Sarren, tergen. || Se p-, elkander tergen. Picoterie, f. Terging, stekelrede, f.
Picotin, m. Havermaat, f. || Eten, n.
Picrate, m. Picrinezuur zout, n. Picrique, adj. Acide p-, bitterzuur, n. Picromel, m. Bitterstof, galstof, f.
Pic-vert, m. v. Pivert.
Pie, adj. 2 g. Vroom, liefdadig.
Pie, f. (H.n.) Ekster, f. || (Prov.) Donner à manger à la p-, ongemerkt iets van zijne winst wegsteken. || Fromage à la p-, witte kaas, m. et f. || (Mar.) Nid de p-, netzak m. voor gereedschap. || -, adj. Cheval p-, bont paard, n.
Pièce, f. Stuk, n., brok, m. Tout d'une p-, uit één stuk; zonder onderbreking. || (Prov.) Il est près de ses p-s, hij is kaal in de beurs. || Mettre en p-s, in stukken slaan; (mil.) in de pan hakken; (fig.) over den hekel halen. || P- d'eau, vijver, m. P- de vers, gedicht, n. P- de vin, vat n. wijn. P- à p-, stuk voor stuk. || (Théât.) Stuk, n. || (Cuis.) P- de résistance, hoofdschotel, m. || (Mil.) Stuk geschut, n. || P- d'or, goudstuk, n. || (fam.) Une bonne p-, een slim persoon, m. || Rendre la monnaie de sa p-, met gelijke munt betalen. || (fig.) Poets, f., trek, m. Faire p- à q., iemand eene poets spelen. || Emporter la p-, scherp hoonen. || Habiller q. de toutes p-s, iemand een kleedje passen. Armé de toutes p-s, van top tot teen gewapend. || Vertrek, n., kamer, f. P- d'honneur, staatsiekamer. || Travailler aux p-s, op stuk werken. || (Jeu) Figuur, f.
Pied, m. Voet, m. Se jeter aux p-s de q., iemand te voet vallen. || (fig.) Lâcher p-, wijken, deinzen. Mettre sur p-, op de been brengen. Mis à p-, uit zijn ambt ontzet. Lever le p-, vluchten. En p-, staande. Être en p-, in dienst zijn. Avoir toujours un p- en l'air, niet stil kunnen zitten. Ne savoir
● Donner la monnaie d'une pièce, een stuk geld wisselen.
sur quel p- danser, niet weten wat doen. Mettre sous ses p-s, verachten. Prendre au p- levé, bij het uitgaan aantreffen; (fig.) op het lijf vallen. Prendre p-, vasten voet krijgen. Perdre p-, grond verliezen; (fig.) de kluts kwijtraken. Aller du même p-, gelijk gaan. Mettre au p- du mur, in het nauw brengen. Ne pas se moucher du p-, doortasten. Faire le p- de veau, laag vleien. P- plat, laag vleier, m. Avoir le p- marin, niet licht van zijn stuk raken. Avoir bon p-, bon oeil, wel te pas zijn; op zijne hoede zijn. Déferré des quatre p-s, in het nauw gebracht. || (H.n.) Poot, voet, m. || P- (de lit), voeteneinde, n. P- (d'un arbre), stam, m. P- (d'une table), poot. || Au p- de la lettre, letterlijk. Sur le p- de, voor, tegen. De p- ferme, zonder te wijken. Au petit p-, in 't klein. || Voetmaat, f. P- de nez, lange neus, m. || (Chass.) Spoor, n. || (Bot.) Boom, m., plant, f. Blé sur p-, te veld staand koren, n. || (Méd.) P- bot, horrelvoet. || (Jeu) P- de boeuf, handjeboven, n. || (Bot.) P- d'alouette, ridderspoor, f. P- de griffon, stinkend nieskruid, n. P- de chat, kattepoot, m. P- de coq, hanepoot, m. P- de lièvre, akkerklaver, f. P- de lion, leeuwenvoet, m. P- de veau, kalfspoot, m. || P- de biche, klauwhamer, m.; kiezentrekker, m. P- de chèvre, koevoet, m., breekijzer, n. Pied-à-terre, m.
Optrekje, buitenverblijf, n. Pied-droit, m. Post, stijl, zijpilaar, m. Piédestal, m. Voet, m., voetstuk, n. Pied-fort, m. Proefmunt, f. Piédouche, m. Klein voetstuk, n. Piège, m. (Val)strik, m., val, knip, f. || (fig.) Hinderlaag, laag, list, f. Donner dans le p-, zich laten verschalken.
Pie-grièche, f. (H.n.) Grauwe ekster, f. || (fig.) Schreeuwster, kijfster, f.
Pie-mère, f. (Anat.) Zacht hersenvlies, n.
Pierraille, f. Steengruis, n. Pierre, f. Steen, bouwsteen, m. De p-, steenen. P- de taille, arduin, m. P-s d'attente, koppelingsteenen, m. pl., kles-ooren, n. pl. P-s de rapport, inlegsteenen. P- à aiguiser, wetsteen, slijpsteen, m. P- précieuse, edelsteen. P- d'évier, gootsteen. P- de touche, toetssteen. P- ponce, puimsteen. P- d'aimant, zeilsteen. || (Prov.) Faire d'une p- deux coups, twee vliegen in éénen slag slaan. || (Méd.) Graveel, n., steen, m. || (Bot.) Steen, m. Pierrée, f. Steenen waterleiding (of) goot, f. Pierreries, f. pl. Edelgesteenten, n. pl., edelsteenen, m. pl. Pierrette, f. Steentje, n. Pierreux, euse, adj. Steen(acht)ig, vol steenen. || -, m. (Méd.) Steenzieke, m. Pierrier, m. Draaibas, f., steenmortier, m. Pierrot, m. Hansworst, grappenmaker, m. || (H.n.) Musch, f. Pierrures, f. pl. Knobbels m. pl. aan de geweiwortels.
Piété, f. Godsvrucht, godvruchtigheid, vroomheid, f. || Liefde, vereering, f.
Piéter, v.n. (Jeu) Den voet aan de meet houden, voet bij stek zetten. || (Chass.) Loopen. || -, v.a. Tegen iets opzetten. || (Mar.) Met diepgangsteekens merken. || Bij den voet afsnijden. || Se p-, zich schrap stellen. Piétin, m. Klauwzeer, n. Piétinement, m. Het trappelen, n. Piétiner, v.n. Trappelen. || -, v.a. Vertreden, vertrappen.
Piétisme, m. Fijnvroomheid, kwezelarij, f. Piétiste, m. et f. Fijne, fijnvrome, m. et f.
Piéton, onne, m. et f. Voetganger, m.; voetgangster, f. Piètre, adj. 2 g., -ment, adv.
| |
| |
Gering, slecht, ellendig, armzalig, erbarmelijk. Piètrerie, f. Prul, armzaligheid, kaalheid, f.
Piette, f. (H.n.) Nonnetje, n.
Pieu, m. Paal, staak, m. || (pop.) Bed, n.
Pieusement, adv. Godvruchtig, vroom. || Te goeder trouw, zonder onderzoek.
Pieuvre, f. (H.n.) Kraken, m., inktschelp, f.
Pieux, euse, adj. Vroom, godvreezend. || Vroom, liefdadig. || Kinderlijk, ouderlievend.
Piézomètre, m. Drukkingsmeter, m.
Pif, m. (pop.) Dikke neus, m.
Piffre, esse, m. et f. Dikzak, m. et f. || Slokop, m. et f. Piffrer, v. Empiffrer.
Pigeon, m. Duif, f. P- mâle, doffer, duiver, m. P- femelle, duif, duivin, f. P- ramier, wilde duif, houtduif. P- voyageur, postduif, reisduif. || (Jeu) P- vole! alle vogels vliegen! || (Maç.) Handvol, f. || (fig.) Sul, hals, m. Pigeonneau, m. Duifje, n. || Onnoozele bloed, m. || (Méd.) Handblaar, f. Pigeonner, v.a. Afzetten. || (Maç.) Uit de hand pleisteren. Pigeonnier, m. Duivenhok, duivenkot, n.
Piger, v.a. Betrappen. || Slaan. || Stelen, kapen. || (Jeu) Afmeten. || Kijken.
Pigment, m. Kleurstof, f. Pigmentation, f. Kleuring, f.
Pigne, f. Goud- (of) zilverkoek, m.
Pignocher, v.n. (fam.) Kieskauwen.
Pignon, m. P- de chanvre, snuit, n.
Pignon, m. (Bot.) Pinie, f.
Pignon, m. Spits toeloopende bovengevel, m. || (Prov.) Avoir p- sur rue, een eigen huis hebben. || Tandrad, n. Pignonné, ée, adj. (Blas.) Gevelvormig.
Pignoratif, ive, adj. Contrat p-, pandverdrag, n.
Pigou, m. Kaarsensteker, m.
Pilage, m. Het (fijn)stampen, n.
Pilaire, adj. 2 g. Van het haar.
Pilastre, m. (Archit.) Muurpilaar, m.
Pilau, m. Rijstmoes, n.
Pile, f. (Monn.) Muntzijde, f. P- ou face, kruis of munt, kop of letter.
Pile, f. Hoop, stapel, m. Mettre en p-, stapelen. || Brugpijler, m. || (Pêch.) Haaklijn, f. || (Phys.) Kolom, f. P- galvanique, galvanische zuil, f.
Pile, f. Stamptrog, m. || Oliebak, m. || (pop.) Stomp, m., oorveeg, f.; nederlaag, f. Piler, v.n. Gulzig eten, schransen. || -, v.a. Fijnstampen, kleinwrijven, morzelen. Pilerie, f. Stamperij, f. Pilette, f. Wolstamper, m. Pileur, m. Stamper, fijnwrijver, m. || Slokop, m.
Pileux, euse, adj. v. Pilaire.
Pilier, m. Pilaar, pijler, m., steunzuil, f. || (Mar.) P-s de bitte, betingstanders, m. pl. || Paal, m. || (fig.) Vaste klant, m. || Steun, m. || (Anat.) Kolom, f. || (Horl.) Stijltje, n.
Pillage, m. Plundering, rooverij, f. || Buit, m. Pillard, e, adj. Plunderziek, roofgierig. || (Chass.) Bijtzuchtig. || -, m. et f. Plunderaar, strooper, m.; plunderaarster, f. Piller, v.a. Plunderen, stroopen, rooven. || Knevelen, afpersen. || (fig.) Afschrijven. || Aanvallen. || (Jeu) Rooven. || Se p-, elkander bestelen. Pillerie, f. Plundering, rooverij, f. || Afpersing, f. Pilleur, m. Plunderaar, m. || (Littér.) Letterdief, m.
Piloir, m. Stamper, m. Pilon, m. Stamper,
● Mettre le jardin au pillage, den tuin leegplunderen.
m. || Mettre un livre au p-, een boek vernietigen. || Roerijzer, n. Pilonnage, m. Het vollen, n. || Het omroeren, n. Pilonner, v.a. Vollen, walken. || De glasstof omroeren.
Pilori, m. Kaak, f., schandpaal, m. Pilorier, v.a. Aan de kaak stellen.
Piloselle, f. (Bot.) Muizenoor, n.
Pilot, m. Paal, m. || Zouthoop, m. Pilotage, m. Paalwerk, heiwerk, n.
Pilotage, m. (Mar.) Stuurmanskunst, f. || Loodsing, uitloodsing, f. || Loodswezen, n. || Loodsgeld, n. Pilote, m. Stuurman, m. P-côlier, binnenloods, m. || (fig.) Gids, m. || (H.n.) Loodsmannetje, n. Piloter, v.a. (Mar.) Sturen, loodsen. || (fig.) Tot gids dienen.
Piloter, v.n. Heien, palen inslaan. || -, v.a. P- un terrain, palen in eenen grond heien.
Pilotin, m. Stuurmansleerling, m.
Pilotis, m. (Grond)paal, m. || Paalwerk, n.
Pilulaire, adj. 2 g. Pilvormig. Pilule, f. Pil, f. Pilulier, m. Pillenmachine, f.
Pimbêche, f. Nuf, neuswijze vrouw, f.
Pimélode, m. (H.n.) Kruiswentelaar, m.
Piment, m. Spaansche peper, wonderpeper, f. Pimentade, f. Pimentsaus, f. Pimenter, v.a. Met peper kruiden.
Pimpant, e, adj. Mooi, opgeschikt.
Pimpinelle, pimprenelle, f. (Bot.) Pimpernel, bevernel, f.
Pin, m. Pijn, pijn(appel)boom, m.
Pinacle, m. Tin(ne), het hoogste, n., top, m. || (fig.) Mettre sur le p-, hemelhoog verheffen.
Pinacothèque, f. Museum n. van schilderijen.
Pinasse, f. (Mar.) Pinas, f.
Pinastre, m. (Bot.) Wilde pijnboom, m.
Pinçard, m. Stelthoef, m. Pince, f. Nijper, m., tang, nijptang, f. || Het knijpen, n., neep, kneep, f. Avoir de la p-, stevig knijpen. || P-s, snijtanden, m. pl. || P-s, scharen f. pl. der kreeft. || Voorkant m. (des hoefijzers), toonwand, m. || Koevoet, ijzeren handboom, m. || Klokrand, m. || (Taill.) Spitse plooi, f. Pincé, ée, adj. Gedwongen, gemaakt, gezocht. || Gevat, beetgenomen.
Pinceau, m. Penseel, n. Coup de p-, penseelstreek, f. || Schildertrant, m. || (fig.) Stijl, m., schildering, f. || (Phys.) Stralenbundel, m.
Pince-balle, f. Kogeltang, f. Pincée, f. Vingergreep, m., snuifje, n.
Pincelier, m. Penseelbakje, n.
Pince-maille, m. (fam.) Schrok, vrek, m. Pincement, m. (Hort.) Afknijping f. der jonge scheuten. || (Méd.) Beklemming, f. Pince-nez, m. Neusnijper, knijpbril, m. Pincer, v.a. Nijpen, knijpen, pitsen. || Zeer doen. Le froid me pince le visage, de koude snijdt mij in het gezicht. || Vatten, grijpen, vasthouden. || (Taill.) P- la taille, eng om de middel sluiten. || Betrappen. || P- un rhume, eene verkoudheid opdoen. || (Mar.) P- le vent, zich hard bij den wind houden. || (Hort.) De knoppen afknijpen. || (Mus.) Tokkelen, slaan. P- de la harpe, op de harp spelen. || (fig.) Hekelen, berispen. Pince-sans-rire, m. Geniepige spotter, m. Pincette(s), f. (pl.) Nijper, m., tangetje, n. || Vuurtang, f. || Haartang, f. || Embrasser à p-, eenen knijpkus geven.
Pinchina(t), m. (Comm.) Grof laken, n.
| |
| |
Pinçon, m. Neep, kneep, f. || (Vétér.) Lip, f., voorschoen, m. Pinçoter, v.a. Dikwijls knijpen. Pinçure, f. Valsche vouw (of) plooi, f.
Pindarique, adj. 2 g. In den trant, van Pindarus. Pindariser, v.n. Gezochte uitdrukkingen gebruiken. Pindariseur, m. Bombastig dichter, m. Pinde, m. (Poét.) Zangberg, Pindus, m. || Déesses du P-, zanggodinnen, f. pl.
Pinéal, e, adj. Glande p-e, pijnappelklier, f. Pineau, m. Bourgognedruif, f.
Ping(o)uin, m. (H.n.) Vetgans, alk, f.
Pingre, m. Vrek, schrok, m. || -, adj. 2 g. Vrekkig. Pingrerie, f. Vrekkigheid, f.
Pinnatifide, adj. f. (Bot.) Penvormig. Pinné, ée, adj. (Bot.) Gevederd.
Pinne-marine, f. Zijdeschelp, f. Pinnier, m. Zijdeschelpdier, n.
Pinniforme, adj. 2 g. Vinvormig. Pinnipèdes, m. pl. (H.n.) Vinvoetige dieren, n. pl. Pinnotère, m. Mosselkrabbetje, n. Pinnule, f. Vizier, n. || Vinnetje, n.
Pinque, f. (Mar.) (Visschers)pink, f.
Pinson, m. Vink, m. P- maillé, kernbijter, m. Gai comme un p-, zoo zot als een musch. Pinsonnée, f. Vinkenjacht, f.
Pintade, f. Parelhoen, n. || (Bot.) Kievitsbloem, f. Pintadine, f. Parelschelp, f.
Pinte, f. Pint, f. Pinter, v.n. Pooien.
Piochage, m. Het ophakken, n. Pioche, f. Hak, pik, f., punthouweel, n. || (fam.) Het blokken, n. Piocher, v.a. Met een houweel loswerken. || (fig.) Buffelen. || -, v.n. (fig.) Zwoegen, blokken. Piocheur, m. Houweelgraver, m. || Werkezel, blokker, m. Piocheuse, f. Ophakmachine, f. Piochon, m. Hakje, n. Piolet, m. Alpenstok, m.
Pion, m. (Jeu) Pion, boer, m., schijf, f. || (fig.) Damer le p- à q., iemand te vlug zijn. || (fig.) Studiemeester, m. Pionner, v.n. Pionnen slaan. Pionnier, m. Graver, delver, pionier, m. || Kolonist, ontginner, m. || (fig.) Baanbreker, m.
Pioupiou, m. Gemeen soldaat, infanterist, m.
Pipe, f. Pijp, tabakspijp, f. Fourneau de p-, pijpekop, m. || Het rooken, n. || (Comm.) Pijp, f. Pipé, ée, adj. Dé p-, valsche steen, m. Pipeau, m. Schalmei, herdersfluit, rietpijp, f. || (Chass.) Lokfluitje, lokpijpje, n., lijmroede, f. Pipée, f. Vogelvangst f. met lokfluitjes. Prendre à la p-, met het lokfluitje vangen; (fig.) door list verkrijgen. Piper, v.a. Met het lokfluitje vangen. || (fig.) Bedriegen. || (Jeu) Valsch spelen, vervalschen. Piperie, f. Bedrog, n. Pipette, f. Glazen pijpje, trechtertje, n. Pipeur, m. Valsche speler, moffelaar, m. || (Chass.) Vogellokker, m. || -, euse, adj. Bedrieglijk.
Pipi, m. (fam.) Water, n. Faire p-, wateren.
Pipoir, m. Lokfluit, f.
Piquage, m. Het stikken. || Het billen. || Het boren. Piquant, e, adj. Stekend, stekel(acht)ig, scherp, prikkelend, bijtend. Froid p-, vinnige koude, f. || (fig.) Scherp, schamper, bits, vinnig, hoonend, beleedigend, stekelig. || Aantrekkelijk, geestig, zinrijk. || -, m. Stekel, prikkel, doorn, m. || Het aardige, geestige, n. Pique, f. Piek, spies, f. || Pieklengte, f. À cent p-s au- dessus de q., verre boven iemand verheven. || (fam.) Twist, pik, wrok, m. || -, m. (Jeu) Schop-
● Casser sa pipe, sterven. Piquer un soleil, zeer rood worden.
pen, f. pl. Piqué, m. Stepsteek, m. || Dik katoen, n. Pique-assiette, m. Schuimlooper, panlikker, m. Pique-bois, m. Zwarte specht, m. Pique-châsse, m. Priem, opruimer, m. Pique-mine, m. Ertsklopper, m. Piquemouches, m. Koolmees, f.
Pique-nique, m. (Cuis.) Pikeniek, m.
Piquer, v.n. Prikk(el)en, steken. P- des deux, zijn paard de sporen geven. || P- au vent, bij den wind opsteken. || -, v.a. P(r)ikken, steken, prikkelen. P- une pierre, een steen bikken (of) billen. || Aansporen, aanwakkeren. P- la curiosité, de nieuwsgierigheid prikkelen (of) opwekken. P- une tête, met het hoofd voorover springen (of) vallen. || Steken, bijten. Piqué des vers, wormstekig. || (Taill.) Stikken. || (fig.) P- l'assiette, panlikken. || Tergen, prikkelen, verbitteren. P- au vif, diep treffen (of) krenken. || (Cuis.) Doorspekken, lardeeren. || Se p-, zich steken, prikken. || Se p-, zich beleedigd achten, kwalijk opnemen. || Se p- de qc., roem dragen, roemen (op iets). Se p- d'honneur, ergens eene eer in stellen. || Se p-, bederven, zuur worden. Le bois se pique, het hout vertoont wormgaatjes. Piquet, m. Tentpaal, piketpaal, staak, m. Lever le p-, ontreken. Planter le p- chez q., bij iemand zijnen intrek nemen. || (Jeu) Piket, piketspel, n. || (Mil.) Veldwacht, f., piket. n. Piquetage, m. Het planten van palen. Piqueter, v.a. Met palen afbakenen (of) vastmaken. || Teekenen, stippelen. Piquette, f. Spoelwijn, m. || Slechte drank, m. Piqueur, m. Pikeur, m. || Rijknecht, voorrijder, m. || (Min.) Steenbikker, m. || Opzichter, onderbaas, m. || (Cuis.) Lardeerder, spekker, m. || -, euse, m. et f. Stikker, m., stikster, stepster, f. Piquier, m. Piekdrager, m. Piquoir, m. Steeknaald, f.
Piqûre, f. Prik, steek, m. || (Taill.) Stiksel, stikwerk, n.; stiksteek, m. || ( Vétér.) Vernageling, f. || Vlek, f. || Wormgat, n., wormsteek, m.
Pirate, m. Zeeroover, m. || Letterdief, m. Pirater, v.n. Zeeschuimen. Piraterie, f. Zeerooverij, zeeschuiinerij, f. || (Litt.) Letterdiefstal, m.
Pire, adj. comp.2 g. Erger, slechter, slimmer. || (Prov.) Il n'y a p- eau que l'eau qui dort, stille waters hebben diepe gronden. || Ergst. || -, m. Le p-, het ergste (of) slechtste.
Piriforme, adj. 2 g. Peervormig.
Pirogue, f. Prauw, f. || Prauwschelp, f.
Pirole, f. Sterrebloempje, wintergroen, n.
Piron, m. Har(re), f., duim, m. || (Agric.) Onhandige dorscher, m.
Pirouette, f. (Jeu) Draaihoutje, molentje, n. || Kringzwaai, m., rondzwaaiing, cirkelzwenking, f. || (fig.) Uitvlucht, f. || (Prov.) Qui a de l'argent, a des p-s, voor geld kan men alles hebben. Pirouetter, v.n. Zich op één hiel geheel omdraaien. || Op de achterbeenen omkeeren.
Pis, m. Uier, m., speen, f.
Pis, adv. comp. Erger, slechter. Tant p-, des te erger. || -, m. Le p-, het ergste, slechtste. Au p- aller, ten ergste genomen, in het ergste geval. Un p- aller, een gatstopper, m., tijdelijke uitweg m. bij gebrek aan beter. De mal en p-, hoe langer hoe erger.
Pisang, m. Adamsvijgeboom, m.
Pisciculteur, m. Vischkweeker, m. Pisci-
| |
| |
culture, f. Vischteelt, f. Pisciforme, adj. 2 g. Vischvormig. Piscine, f. Vischvijver, m. || Waschplaats, zwemkom, f. || Waterbak, m.
Pise, f. (Géogr.) Pisa, n.
Pisé, m. Stampaarde, f. Piser, v.a. Met stampaarde bouwen. Piseur, adj. m. et m. Maçon p-, stampaardemetselaar, m.
Pisiforme, adj. 2 g. Erwtvormig. Pisolithe, m. Erwtsteen, m.
Pison, m. Aardstamper, m.
Pissasphalte, m. Bergteer, n.
Pissat, m., pisse, f. Pis, f. Pissement, m. Het wateren, n. Pissenlit, m. Pissebed, m. et f. || (Bot.) Paardenbloem, f., leeuwentand, m. Pisser, v.a. et n. Pissen, wateren. Pisseur, euse, m. et f. Pisser, m., piskous, f. Pisseux, euse, adj. Pisachtig. Pisse-vinaigre, m. Vrek, m. Pissoir, m. Pisbak, pishoek, m. Pissoter, v.n. Dikwijls en weinig pissen. Pissotière, f. Fonteintje, n. || Pisbak, m. Pissot(t)e, f. Afloopkraantje, n.
Pistache, f. Groene amandel, pistache, pimpernoot, f. Pistachier, m. Pimpernoteboom, pistacheboom, m.
Piste, f. Spoor, n. || Hoefslag, m. || Baan, f. Pistil, m. (Bot.) Stamper, m. Pistillaire, adj. 2 g. Van den stamper. Pistilliforme, adj. 2 g. Stampervormig.
Pistole, f. (Monn.) Pistool, f. || P- volante, altijd terugkeerende munt, f. Cousu de p-s, zeer rijk. || Afzonderlijke kamer, f. Pistolet, m. Pistool, f. et n. P- d'arçon, zadelpistool. || (Min.) Mijnboor, f. || (fam.) Drôle de p-, rare vogel, m. || (fig.) Broodje, n.
Piston, m. Zuiger, emmer, pompzuiger, m. || Stoomzuiger, m. || (Mus.) Klephoren, m. || Klephorenspeler, m. || (fam.) Kruiwagen, m. Pistonner, v.a. (fam.) Ondersteunen, kruien.
Pitance, f. Spijsaandeel, n., portie, f. || Kost, m. Pitancier, m. Spijsmeester, m.
Pitaud, e, m. et f. (pop.) Lomperd, boer, lummel, m.; boerin, boerendeern, f.
Pite, f. (Bot.) Agave, f.
Piteusement, adv., piteux, euse, adj. Jammerlijk, deerlijk, erbarmelijk.
Pithèque, m. Woudduivel, Turksche aap,m.
Pitié, f. Medelijden, mededoogen, n., deernis, erbarming, f. J'ai p- de votre malheur, uw ongeluk deert mij. Faire p-, deernis wekken. || (fig.) À faire p-, ellendig, jammerlijk.
Piton, m. Ringnagel, ringbout, oogbout, m. || (Géogr.) Hooge bergtop, m., piek, f.
Pitoyable, adj. 2 g., -ment, adv. Medelijdend, mededoogend. || Jammerlijk, deerlijk, erbarmelijk. || Armzalig, verachtelijk.
Pitre, m. Hansworst, m. || Grappenmaker, m. Pitrerie, f. Hansworsterij, f.
Pitte, f. v. Pite.
Pittoresque, adj. 2 g., -ment, adv. Schilderachtig, levendig. || Met platen versierd.
Pituitaire, adj. 2 g. Slijmachtig. Glande p-, slijmklier, f. Pituite, f. Slijm, n. Pituiteux, euse, adj. Slijmachtig, slijmerig. || -, m. Verslijmde, m.
Pityriasis, f. (Méd.) Zemeluitslag, m.
Pivert, m. (H.n.) Groenspecht, m.
Pivoine, f. Pioen, f. || -, m. Bloedvink, m.
Pivot, m. Spil, har(re), f., duim, m. || (Bot.)
● Je l'ai pris en pitié, ik heb mij over hem ontfermd.
Hartwortel, m. || (Mil.) Spil, f., zwenkvleugel, m. || (Chass.) Geweiwortel, m. || (fig.) Spil, f., steun, m. Pivotant, e, adj. (Bot.) Loodrecht in den grond dringend. Racine p-e, hartwortel, m. Pivoter, v.n. Op eene spil draaien. || (Bot.) Loodrecht in den grond dringen, een hartwortel schieten. || (Mil.) Omzwenken, zich omdraaien.
Pizzicato, m. (Mus.) Getokkel, gepits, n. || -, adv. Getokkeld, gepitst.
Plaçage, m. Aanwijzing f. der plaatsen.
Placage, m. Oplegging, inlegging, f. || Fourneerwerk, plakwerk, oplegsel, n. Table de pl-, opgelegde tafel, f. || (Mac.) Leemmortel, m. || (Mar.) Bekleeding, f. Placard, m. Plakkaat, plakschrift, n., plakbrief, m. || (Littér.) Schimpschrift, n. || (Charp.) Sierlijk houtwerk n. boven eene deur. || Kast f. in den muur. || (Impr.) Niet gepagineerde proef, f. || (Hist.) Ongevouwen perkament, n. Placarder, v.a. Aanplakken, aanslaan. || (Impr.) Zonder pagineering drukken.
Place, f. Plaats, plek, ruimte, f. || Demeurer sur la pl-, sneuvelen, dood blijven. || Openbare plaats, markt, f., plein, n. Pl- d'armes, exercitieplein, n. || (Mil.) Plaats, sterkte, vesting, f. || Ambt, n., post, m., plaats, bediening, f. Être en pl-, een aanzienlijk ambt bekleeden. || (Comm.) Handelsplaats, beurs, f. Placement, m. Plaatsing, f. || (Fin.) Het uitzetten (of) beleggen (van geld). || Uitgezet geld, n. || Plaatsbezorging, f. Bureau de pl-, huurkantoor, n. || (Comm.) Verkoop, m. Placenta, m. Moederkoek, m. Placer, v.a. Plaatsen, zetten, leggen. Pl- une personne, iemand eene plaats bezorgen. Pl- un mot, een woord op het gepast oogenblik zeggen. || (Comm.) Verkoopen, afzetten. || Geld beleggen. || Se pl-, plaats nemen.
Placet, m. Verzoekschrift, n. || Aanvraag, f.
Placeur, euse, m. et f. Plaatser, m.; plaatsbezorgster, f. || Verkooper, m., verkoopster, f.
Placide, adj. 2 g., -ment, adv. Stil, gerust, rustig, vreedzaam, bedaard. Placidité, f. Rust, rustigheid, vreedzaamheid, kalmte, f.
Placier, m., -ière, f. Plaatsaanwijzer, m., -aanwijsster, f. || (Comm.) Plaatser, m., verkoopster, f. Plafond, m. Zoldering, f. || (Mar.) Grondvlak, n. || Bakblik, n. Plafonnage, m. Bezoldering, plafonneering, zolderbekleeding, f. Plafonner, v.a. Bezolderen, bepleisteren, beplekken, plafonneeren. Plafonneur, m. Beplakken, plafonneerden, m.
Plagal,e, adj. (Mus.) Van de quint uitgaand.
Plage, f. (Zee)strand, n. || (fig.) Streek, f.
Plagiaire, adj. 2 g. Letterroovend. Auteur pl-, letterdief, m. || -, m. et f. Letterdief, m., -dievegge, f. Plagiat, m. Letterdieverij, f., letterdiefstal, m. Plagier, v.a. Uitschrijven. || Nadoen. Plagièdre, adj. 2 g. Dwarsvlakkig. Plagiostome, adj. 2 g. Scheefmondig.
Plaid, m. Schotsche mantel, m. || Reisdeken, f.
Plaid, m. (Jur.) Pleidooi, pleit, proces, n. || Pl-s, pleithof, n. Plaidable, adj. 2 g. Bepleitbaar. Jour pl-, pleitdag, m. Plaidant, e, adj. Pleitend. Plaider, v.n. Pleiten. || -, v.a. Bepleiten, verdedigen. || Pl- q., iemand in rechten betrekken. || Se pl-, bepleit worden. Plaideur, euse, m. et f. Pleiter, m.; pleitster, f. || Pleitzieke, m. et f. Plaidoirie, f. Pleit, plei- | |
| |
dooi, n. || Het pleiten, n. Plaidoyer, m. Pleit, pleidooi, n., pleitrede, f.
Plaie, f. Wond(e), kwetsuur, f. || (fig.) Litteeken, n. || Ramp, plaag, f., geesel,m. || (Prov.) Ne demander que pl- et bosse, altijd op twist en ruzie uit zijn. Plaignant, e, adj. Klagend, aanklagend. || -, m. et f. Klager, m.; klaagster, f.
Plain, e, adj. Vlak, effen, glad.
Plain, m. Kalkbad, n. Plainage, m. (Tann.) Het kalken, ploten, n.
Plain-chant, m. Koorzang, kerkzang, m.
Plaindre, v.a. Beklagen, bejammeren, betreuren. || Ongaarne geven, niet gunnen. Ne point pl- la dépense, geene kosten sparen. || Se pl- une chose, zich zelven iets onthouden. || Se pl-, klagen, zich beklagen.
Plaine, f. Vlakte, f., vlak veld, plein, n. Pl- céleste, hemelvlakte, f. Plain-pied, (De), loc. adv. Gelijkvloers, gelijkgronds. || (fig.) Cela va de pl-, dat gaat van zelf, dat gaat als van een leien dakje.
Plainte, f. Klacht, f., geklag, gekerm, n. || (Jur.) Aanklacht, f., beklag, n. Plaintif, ive, adj., plaintivement, adv. Klagend, droevig, jammerend, kermend. Chant pl-, klaaglied, weemoedig gezang, n.
Plaire, v.n. Behagen, bevallen, aanstaan. || -, v. impers. Believen, gelieven, willen. S'il plait à Dieu, als het God belieft. Plaît-il? wat belieft u? Comme il vous plaira, zooals gij verkiest; naar uw goedvinden. À Dîeu ne plaise! dat verhoede God! Plût au Ciel! gave God! || Se pl-, behagen scheppen (in). Se pl- quelque part, ergens gaarne zijn. || (Bot.) Se pl-, groeien, wassen, tieren. Plaisamment, adv. Aangenaam. || Koddig, grappig. || Zot, bespottelijk. Plaisance, f. (Géogr.) Placensa, n. Plaisance, f. Maison de pl-, buitengoed, lusthuis, n. Plaisant, e, adj. Aardig. || Koddig, grappig, snaaksch. || Belachelijk, bespottelijk. || -, m. Snaak, poetsenmaker, grappenmaker, m. Mauvais pl-, flauwe grappenmaker, m. || Het koddige, n. Plaisanter, v.n. Schertsen, gekscheren, boerten. || -, v.a. Bespotten, uitlachen. Plaisanterie, f. Scherts, boert, kortswijl, klucht, grap, f. Prendre en pl-, schertsend opnemen. || Spot, m. Tourner en pl-, in 't belachelijke trekken. Plaisantin, m. Flauwe spotter, m. Plaisir, m. Vermaak, n., uitspanning, f., tijdverdrijf, n. Par pl-, als tijdverdrijf; als proef. || Vreugd, f., genoegen, n. À pl-, met zorg, met lust. Fait à pl-, verzonnen. || Welbehagen, goedvinden, n. Régime du bon pl-, willekeurige regeering, f. || Vriendschap, f., dienst, m. Faire pl-, genoegen doen. || (Chass.) Pl-s, jachtgebied, n. || Menus pl-s, zakgeld, n. || (Cuis.) Oblie, f.
Plamage, m. Het ploten, n., ploting, f. Plamée, f. Looierskalk, f. Plamer, v.a. Ploten. Plamerie, f. Ploterij, f.
Plamoter, v.a. Uit den vorm kloppen.
Plan, m. Grondteekening, f., plattegrond, m., plan, n. Premier pl-, voorgrond, m. Lever un pl-, een plan opnemen. || Ontwerp, n., schets, f. || (Mar.) Pl- d'arrimage, laag f. watervaten.
Plan, e, adj. Vlak, plat, effen. || -. m. Vlak, n. Planage, m. Planeering, f. Planche, f. Plank, deel, f., berd, n. || (fig.) Faire la pl-, den weg banen. Faire la pl-, op den rug zwemmen. Monter
● Il m'a laissé en plan, hij heeft mij laten zitten.
sur les pl-s, het tooneel betreden. Brûler les pl-s, met gloed spelen. || Plaat, prent, f. || (Hort.) Bed, n. Planchéiage, m. Bevloering, f. Planchéier, v.a. Beplanken, bevloeren. Planchéieur, m. Vloermaker, m. Plancher, m. Planken vloer, zolder, m. || Zoldering, f. || (pop.) Pl- des vaches, vaste wal, m. Sauter au pl-, uit zijn vel springen. || (Impr.) Trede, f. || (Anat.) Bodem, m. Planchette, f. Plankje, n. || (Math.) Meettafeltje, n.
Plançon, m. (Hort.) Loot, f., stek, m.
Plane, m. (Bot.) Plataanboom, m. Plane, f. Haalmes, n. || Strijkhout, n. || (H.n.) Schol, f. Planer, v.n. Zweven, op de wieken drijven. || (fig.) Dit de hoogte beschouwen, overzien. || -, v.a. Met het haalmes gladden (of) gladslaan. Marteau à pl-, planeerhamer, m.
Planétaire, adj. 2 g. De dwaalsterren betreffend. Système pl-, planetenstelsel, n. || -, m. Aanschouwelijke voorstelling f. des planetenstelsels. Planète, f. Dwaalster, planeet, f. || (fig.) Gesternte, n. Planétique, adj. 2 g. (Méd.) Vliegend.
Planette, f. Snijmes, n. Planeur, m. Gladslager, planeerder, m. Planimètre, m. Vlaktemeter, m. Planimétrie, f. Vlaktemeting, vlaktemeetkunst, f. Planirostres, m. pl. Platbekken, m. pl. Planisphère, m. Platte hemel- (of) wereldkaart, f. Planoir, m. Planeerbeitel, m.
Plant, m. (Agric.) Stek, m., loot, poottelg, f. || Boomkweekerij, f., plantsoen, n. Plantage, m. Planterij, planting, f. || Draaipalen, m. pl. Plantain, m. (Bot.) Weegbree, f. Pl- de moine, oeverkruid, n. Pl- pulicaire, vlooienkruid, n. Plantaire, adj. 2 g. De voetzool betreffend. || -, m. Voetzoolspier, f. Plantard, m. v. Plançon. - Plantation, f. Planting, beplanting, f. || Plantsoen, n. || Planterij, f. Plante, f. Plant, f., gewas, n. Pl- médicinale, geneeskruid, n. || Jonge wijngaard, m. || Pl- du pied, voetzool, f. Planter, v.a. Planten, poten, in den grond zetten. || (fig.) Pl- des choux, op het land wonen. || (pop.) Arrive qui plante, het ga gelijk het wil. || Planten, in den grond slaan, oprichten. Pl- une échelle, eene ladder aanleggen. || (fam.) Pl- là q., iemand laten staan. Il est bien planté sur ses jambes, hij staat fiks op zijne beenen. || Se pl-, geplant worden. || Se pl- devant q., vlak vóór iemand gaan staan. Planteur, m. Planter, m. Plantigrade, adj. 2 g. Op de voetzolen gaande. || -, m. Zoolganger, m. Plantis, m. Plantsoen, n. || Beplanting, f. Plantoir, m. Poothout, plantijzer, n. Planton, m. Ordonnans, planton, m. Être de pl-, plantondienst verrichten. Plantule, f. Plantkiem,f.
Plantureusement, adv., plantureux, euse, adj. Overvloedig, rijkelijk.
Planure, f. Spaanders, m. pl.
Plaque, f. Plaat, f., blad, n. Pl- tournante, draaischijf, f. || (Charp.) Oplegblad, n. || (Mil.) Steekblad, n. || (Méd.) Groote vlek, f. || Ster, ordeplaat. f Plaqué, m. Plakwerk, platteerwerk, fourneerwerk, n.
Plaqueminier, m. Dadelpruimeboom, m.
Plaquer, v.a. Beplakken, platteeren, beleggen, opleggen, bekleeden, fourneeren. || Pl- au
| |
| |
nez de q., onder iemands neus wrijven. || (Mus.) Tegelijk aanslaan. || Se pl-, belegd worden. Plaquette, f. Plaatje, n. || Dun boekje, n. Plaqueur, m. Plakker, plakwerkmaker, oplegger, platteerder, fourneerder, m. Plaquis, m. Ingelegd werk, inlegsel, n.
Plaron, m. (H.n.) Spitsmuis, f.
Plasma, m. Bloedwater, n. Plasticité, f. Vormbaarheid, f. Plastique, adj. 2 g. Beeldend, boetseerend, plastisch. || Vormend. Force pl-, vormkracht, f. || -, f. Boetseerkunst, plastiek, f. Plastron, m. Borststuk, borstharnas, n. || Borstlap, m., borstleer, n. || Hemdborst, f., voorhemd, n,, borstdas, m. || (Chir.) Borstverband, n. || (fig.) Wrijfpaal, m., voorwerp n. van bespotting. Plastronner, v.a. Met eene borstplaat, eenen borstlap (of) een borststuk voorzien. || -, v.n. Schermen. || (fig.) Geuren.
Plat, m. Plat, vlak, het platte (of) vlakke, n. || (Cuis.) Schotel, m. OEufs sur le pl-, spiegeleieren, (pop.) paardenoogen, n. pl. || Pl- de balance, (weeg)schaal, f. || À pl-s couverts, heimelijk, ter sluik. Mettre les pieds dans le pl-, met de deur in huis vallen. Plat, e, adj. Plat, vlak, effen. Pl- pays, platteland, n. À pl- ventre, plat op den buik. Pied pl-, platvoet, m.; (fig.) laffe vleier. m. || Calme pl-, volslagen windstilte, f. Cheveux pl-s, sluikhaar, n. || (fig.) Laf, smakeloos, flauw, plat. || Laag, kruipend, laf. || (fig.) Battre à pl-e couture, geheel verslaan. || Tout à pl-, loc. adv. Geheel, gansch. Platanaie, f. Plataan(boom)planterij, f. Platane, m. Plataan, ahornboom, m. Platanées, f. pl. Plataansoorten, f. pl. Plat-bord, m. (Mar.) Dolboord, n. Plateau, m. (Weeg)-schaal, f. || Schenkblad, n. || Bakplaat, f. || (Phys.) Schijf, f. || Bergvlak, n., hoogvlakte, f. || (Mil.) Bedding, f. || (Agric.) Klopper, m. || (Chass.) Pl-x, ronde hertendrek. m. Plate-bande, f. Boord, rand, m. || (Archit.) Platte band, m. || (Hort.) Rabat, n. Platée, f. Boordevolle schotel, m. || (Archit.) Grondslag, grondmuur, m. Plateforme, f. Plat, plat huisdak, n. || (Mil.) Bedding, f. || (Mar.) Vloer, m. || Draaischijf, f. || (fig.) Politiek program, n. Plate-longe, f. Lange en platte riem, m. || Koppelriem, m. || Staartriem, m. Platement, adv. Plat, laf, laag. || Ronduit. Platerie, f. Plat aardewerk, n.
Plat(e)ur(e), f. Vlak eind eener mijnader, f. Platinage, m. Het platineeren. Platine, f. Plaat, f. || Geweerslot, n. || (Impr.) Degel, m. || (fam.) Il a une bonne pl-, hij is op zijne tong niet gevallen. || -, m. Witgoud, platina. n. Platiner, v.a. Platineeren. Platitude, f. Platheid, laagheid, gemeenheid, f. Platole, f. Roomschaal, roomplateel, f.
Platonicien, enne, adj. Platonisch. || -, m. Platonische wijsgeer, m. Platonique, adj. 2 g. Platonisch. Platoniser, v.n. Plato navolgen. Platonisme, m. Wijsgeerig leerstelsel n. van Plato. || (fig.) Het platonische.
Plâtrage, m. Gipswerk, pleisterwerk, n. || Gipsbemesting, f. Plâtras, m. Kalkpuin, n., kalkbrok, m. et f. Plâtre, m. Gips, pleister, n., pleisterkalk, f. Four à pl-, kalkoven, m. || (fig.) Battre comme pl-, bont en blauw slaan. || Gipsbeeld, n., gipsafdruk, m. || (fig.) Blanketsel, n. Plâtrer, v.a. Bepleisteren, met gips bestrijken. || (fig.) Bewimpelen, verbloemen. || (Agric.)
● Essuyer les plâtres, een huis droogwonen.
Met pleister bemesten. || (fig.) Se pl-, zich blanketten. Plâtreux, euse, adj. Pleisterachtig. Plâtrier, m. Pleisterbereider, m. || Pleisterverkooper, m. Plâtrière, f. Pleistergroef, gipsgroef, f. || Pleistermakerij, f. Plâtroir, m. Gipstruweel, n.
Platycéphale, adj. 2 g. Plathoofdig. || -, Platkop, m. Platydactyle, adj. 2 g. Breedteenig. Platyphylle, adj. 2 g. Breedbladerig. Platyure, adj. 2 g. Platstaartig.
Plausibilité, f. Aannemelijkheid, waarschijnlijkheid, f. Plausible, adj. 2 g., -ment, adv. Aannemelijk, waarschijnlijk.
Plèbe, f. Laagste volksklasse, f., gemeene volk, gepeupel, n. Plébéien, enne, adj. Onadellijk, plebejisch, burgerlijk. || -, m. et f. Burgerman, plebejer, m., onadellijke, m. et f., burgervrouw, f. Plébiscitaire, adj. 2 g. Een volksbesluit betreffend; door het volk besloten. Plébiscite, m. Volksbesluit, n.
Plectrum, m. Elpenbeenen snaarstok, m.
Pléiades, f. pl. (Astron.) Zevenster, f.
Plein, e, adj. Vol, gevuld. || (fig.) Un homme pl- de lui-même, een mensch vol eigenwaan. Être pl- de qc., van iets doordrongen zijn. || Vol, volkomen. Une année pl-e, een vol jaar, n. Voix pl-e, krachtige stem, f. En pl- hiver, in het hartje van den winter. De pl- saut, in éénen sprong. || Overvloedig. || -, m. Het volle, n., volheid, f. Le trop pl-, de overmaat, f., het overtollige, n. || Vol gedeelte, n. Le pl- de la lune, de volle maan, f. Mettre dans le pl-, in het zwart schieten. || (fig.) Battre son pl-, het toppunt bereikt hebben. || (Call.) Neerhaal, m. || -, adv. Pl- son grenier, zijnen zolder vol. Pl- sa poche, zijnen zak vol. Tout pl-, zeer veel. En pl-, gansch, geheel, volkomen. Pleinement, adv. Ten volle, volkomen, gansch. Plénière, adj. f. Vol, algemeen. Plénipotentiaire, m. Gevolmachtigde, m. || -, adj. 2 g. Gevolmachtigd. Plénitude, f. Volheid, f. || Overvloed, m. Pléonasme, m. Overtollige uitdrukking, woordenovertolligheid, f. Pléonaste, m. (Min.) IJzerspinel, n. Plérose, f. (Méd.) Aangroeiing f. van het lichaam. Plérotique, adj. 2 g. Aansterkend, vleeschmakend.
Plésiosaure, m. Reuzenhagedis, f.
Pléthore, f. Volbloedigheid, volsappigheid, f. || (fig.) Volheid, f., overvloed, m. Pléthorique, adj. 2 g. Volsappig. volbloedig.
Pleur, m. Traan, m. || Pl-s de l'aurore, dauw, m. Pleurant, e, adj. Weenend, schreiend. Pleurard, e, m. et f. Grijner, m., huilebalk, m. et f., grijnster, f. || -, adj. Huilerig. Pleuremisère, pleure-pain, m. (pop.) Vrek, m. Pleurer, v.n. Schreien, weenen, tranen storten, krijten. Pl- à chaudes larmes, heete tranen storten, La vigne pleure, de wijnstok druipt. || -, v.a. Beweenen, beschreien, betreuren. || Se pl-, beweend worden.
Pleurésie, f. Ribbenvliesontsteking, pleuritis, f. Pleurétique, adj. 2 g. Met zijdewee gekweld, de borstvliesontsteking betreffend, uit pleuris ontstaan. || -, m. et f. Pleurislijder, m., -lijderes, f.
Pleureur, euse, m. et f. Weener. schreier, krijscher, m., huilebalk, m. et f., grijnster, f. || -, adj. Treurend. Saule pl-, treurwilg, m.
| |
| |
Pleureuses, f. pl. Rouwbanden, m. pl. Pleureux, euse, adj. Huilerig, betraand. Pleurnicher, v.n. Grijnen, geveinsde tranen storten. Pleurnicherie, f. Gegrijn, gejank, n., gemaakte tranen, m. pl. Pleurnicheur, euse, m. et f. Krijscher, huiler, m., grijnster, f.
Pleurodynie, f. Zijdewee, n. Pleuronecte, m. Platvisch, m. Pleuropneumonie, f. Ribbenvlies- en longontsteking, f.
Pleutre, m. Laiaard, bloodaard, ploert, m. Pleutrerie, f. Lafheid, ploertigheid, f.
Pleuviner, v. impers. Stofregenen. Pleuvoir, v. impers. Regenen. Il pleut à verse, het regent dat het giet. || -, v.n. Regenen, in menigte neervallen.
Plèvre, f. Borstvlies, ribbenvlies, n.
Plexiforme, adj. 2 g. Vlechtvormig. Plexus, m. Netwerk, n., zenuwvlecht, f.
Pleyon, m. Bindrijsje, bindteentje, n. Pli, m. Plooi, vouw, kreuk, f., rimpel, m. P- du bras, elleboog, m. Faire des p-s, met plooien vallen. P- de terrain, diepte, f. Plis (d'un ruisseau), de bochten (of) kronkelingen, f. pl. || (Prov.) Cela ne fera pas le moindre pli, dit zal niet de geringste tegenkanting vinden. || (fig.) Gewoonte, hebbelijkheid, f. || Omslag, m. Pliable, adj. 2 g. Buigzaam, vouwbaar. || (fig.) Toegevend, inschikkelijk. Pliage, m. Vouwing, f. Pliant, e, adj. Buigzaam, vouwbaar. Table pl-e, neerslaande tafel, f. || (fig.) Gedwee, gehoorzaam. || -, m. (Siège) pl-, vouwstoel, m. Plicatile, adj. 2 g. (Bot.) Plooibaar, geplooid.
Plie, f. (H.n.) Schol, f.
Plié, m. Kniebuiging, f. Plier, v.n. Buigen, doorbuigen, krom worden. || (fig.) Wijken, deinzen, zwichten. || Toegeven, zich schikken. || (Mar.) Overhellen, overhangen. || -, v.a. Plooien, vouwen, toevouwen. || (fam.) Pl- bagage, opkramen, opbreken. || Krommen, buigen, gewennen. Pl- à la règle, aan tucht gewennen. || Se pl-, buigen, zich plooien. || (fig.) Se pl-, zich voegen (naar). Plieur, euse, m. et f. Vouwer, m.; plooister, f.
Plinger, v.a. De kaarsenpit voor de eerste maal indompelen.
Plinthe, f. Plint, f. || Platte lijst, f.
Plioir, m. Vouwmes, vouwbeen, n. || Vouwtafel,f. || Tang, f. || (Pêch.) Simplankje, n. Plique, f. (Méd.) Poolsche vlecht, f. Plissage, m. Het plooien. || Plooisel, plooiwerk, n. Plissé, m. Plooisel, n. Plissement, m. v. Plissage. - Plisser, v.n. In plooien vallen. || -, v.a. Plooien. || Se pl-, plooien krijgen, geplooid worden. Plissure, f. Plooikunst, f. || Plooisel, n.
Ploc, m. Wolafval, m. || Koehaar, n. || (Mar.) Haarteerbekleeding, f. Plocage, m. Wolkaarding, f.
Plomb, m. Lood, n. De pl-, looden. Sommeil de pl-, diepe slaap. Mine de pl-, potlooderts, n. || (Prov.) Il vaut son pesant de pl-, hij is zoo dom als hij groot is. || Balle de pl-, lood, n., kogel, m. Menu pl-, schiethagel, m. || Lood, schietlood, n. À pl-, loodrecht. Pl- de sonde, dieplood, n. || (Impr.) Lire sur le pl-, van den vorm aflezen. || Looden merk, loodje, n. || Looden waterbak, m. Plombage, m. Het looden. plombeeren, n. || (Agric.) Vaststampen, n. Plombagine, f. Looderts, n. Plombé, ée, adj. Loodbleek,
● Nous parlons de la pluie et du beau temps, wij praten over koetjes en kalfjes.
loodkleurig. Plombée, f. (Pêch.) Looden kogelsnoer, n. || Roode verf, f. Plomber, v.a. Looden. || Verlooden, met lood bekleeden, met lood vullen. || Met lood stempelen. || (Hort.) Vaststampen. || (Archit. et charp.) Met het schietlood meten. || Verglazen. Plomberie, f. Loodgieterij, loodgieterskunst, f. Plombeur, m. Looder, m. Plombier, ra. Loodgieter, m. Plombière, adj. f. Loodachtig. Plombifère, adj. 2 g. Loodbevattend. Plongeant, e, adj. Nederwaarts gericht. Plongée, f. Bovenhelling, f. || Diepte, f. Plongement, m. Het indompelen. Plongeon, m. (H.n.) Duiker, m., duikeend, f. || Het duiken, n. Faire faire le pl-, onderdompelen, kielhalen. || Kopsprong, m. Faire le pl-, (onder)duiken; zich schielijk bukken; (fig.) de vlucht nemen, wijken; (of) bankroet gaan. Plonger, v.n. Duiken, onderduiken. || Naar beneden gericht zijn. La vue plonge sur la vallée, de blik strekt zich over het dal uit. || -, v.a. Indompelen, onderdompelen. || Insteken, instooten. || (Mar.) Kielhalen. || Se pl-, zich storten, zich dompelen (in). || (fig.) Se pl- dans le sang, zich in het bloed baden. Se pl- dans la douleur, zich aan de smart overgeven. Plongeur, m. Duiker, duikelaar, m. || (Cuis.) Vatenwasscher, m. || Papierscheppen, m. || (H.n.) Pl-s, duikelaars, m. pl.
Ploquer, v.a. Met teerhaar bekleeden.
Ployable, adj. 2 g. Buigzaam. Ployer, v.n. Buigen, bukken, zwichten. || -, v.a. Buigen, plooien, vouwen, krommen. || Se pl-, zich buigen, zich plooien.
Pluche, f. v. Peluche.
Pluie, f. Regen, m. Grosse pl-, stortregen, m. || (Prov.) Petite pl- abat grand vent, met zachtheid kan men veel uitvoeren.
Plumage, m. Gevederte, n., pluimen, f. pl. Plumail, m. Pluimstoffer, m. Plumasseau, m. Pluimbezempje, n. || Penneschacht, f. || (Chir.) Plukselwiek, f. Plumasserie, f. Vederbereiderij, f. || Pluimhandel, m. Plumassier, ère, m. et f.Pluimbereider, vederhandelaar, m.; vederbereidster, f. Plume, f. Veder, pluim, pen, f. || (fig.) leter la pl- au vent, het op goed geluk laten aankomen. Passer la pl- par le bec de q., iemand om den tuin leiden. Être au poil et à la pl-, tot alles te gebruiken zijn. || Pen, schrijfpen, f. Homme de pl-, schrijver, m. Au courant de la pl-, zooals het uit de pen vloeit; zonder overleg. Gens de pl-, klerken, m. pl. || (fig.) Stijl, m., schrijfwijze, f. Plumeau, m. Vederstoffer, m. || Vederbed, n. Plumée, f. Pl- d'encre, pen f. vol inkt. || Geplukte veeren, f. pl. || Het plukken. Plumer, v.a. Plukken, pluimen, de vederen uittrekken. Plumet, m. Pluim, f. || (Mil.) Vederbos, m. || (pop.) Avoir un pl-, aangeschoten (of) bestoven zijn. Plumeté, ée, adj. (Blas.) Gevederd. || Met fijn stikwerk belegd. Plumetis, m. Vederborduurwerk, n. || Steelsteek, m. Plumeur, m. Vogelplukker, m. Plumeux, euse, adj. Vederachtig, gebaard. Plumitif, m. (Jur.) Protocolboek, n. || Pennelikker, m.
Plumoter, v.n. De aarde der suikerbroodvormen bevochtigen.
Plumule, f. (Bot.) Zaadpluimpje, n. || (H.n.) Donsveertje, n.
| |
| |
Plupart, (la), f. Het grootste (of) meeste deel (of) gedeelte, n., de meesten, m. pl. Pour la pl-, meestendeels, grootendeels. La pl- du temps, meestentijds. Plural, e, adj. Meervoudig. Pluraliser, v.a. In het meervoud zetten. Pluralité, f. Meerderheid, f., grootste getal, n. || Veelheid, menigte, f. Pluriel, elle, adj. Meervoudig. || -, m. (Gramm.) Meervoud, n. Plurilobé, ée, adj. Veellobbig. Pluriloculaire, adj. 2 g. (Bot.) Veelvakkig. Plus, adv. Meer. Il n'a pl- d'argent, hij heeft geen geld meer. Ni pl- ni moins, noch meer noch min. De pl-, wat meer is, daarenboven. Ni vous non pl-, gij ook niet. || Pl- petit, kleiner. Pl- tôt, eerder, vroeger. Plus je le connais, pl- je l'aime, hoe langer ik hem ken, hoe meer ik van hem houd. || (Prov.) Plus on est de fous, pl- onrit, hoe meer zielen, hoe meer vreugd. || Le plus grand, de grootste. Le pl- tôt possible, hoe eer, hoe liever. Le pl-, het meeste. Au pl- tard, ten laatste. || Nog, daarenboven, bovendien. Tant et pl-, veel, in overvloed. || Il n'est pl-, hij is niet meer, hij is overleden. || -, m. Het meeste, het meer, n. Tout au pl-, ten hoogste. || (Math.) Plusteeken, n.
Plusage, m. Het uitpluizen, n. Pluser, v.a. Uitpluizen.
Plusieurs, adj. pl. 2 g. Vele, verscheidene. Pl- fois, meermaals, menigmaal. Plus-pétition, f. (Jur.) Overdreven eisch, m. Plusque-parfait, m. (Gramm.) Meer dan volmaakt verleden tijd, m. Plus-value, f. Meerwaarde, f.
Plutonien, ne, plutonique, adj. Van vulkanischen oorsprong.
Plutôt, adv. Veeleer, liever, eer, eerder.
Pluvial, e, adj. Den regen betreffend. Eau pl-e, regenwater, n. Pluvier, m. Regenvogel, m. Pluvieux, euse, adj. Regenachtig. || Regenbrengend. Vent pl-, regenwind, m. Pluviomètre, m. Regenmeter, m. Pluviôse, m. Regenmaand, f.
Pneu, m. (pop.) Band m. van een rijwiel. Pneumatique, adj. 2 g. De lucht betreffend. Machine pn-, luchtpomp, f. || -, f. Luchtleer, gassenleer, f. Pneumatose, f. Trommelzucht, f. Pneumographie, f. Longbeschrijving, f. Pneumologie, f. Verhandeling f. over de longen. Pneumonie, f. Longontsteking, f. Pneumonique, adj. 2 g. Eigen aan de longziekte. Remède pn-, longmiddel, n. Pneumorrhagie, f. Longbloedvloeiing, f. Pneumotomie, f. Longontleding, f.
Pochade, f. (Peint.) Vluchtige schets, f. || (Théât.) Kluchtspel, n. Pochard, e, m. et f. Dronkaard, m., dronken vrouw, f. || -, adj. Dronken. Pocharder, v.a. Dronken maken. || Se p-, zich bedrinken. Poche, f. Zak, m. || Zaknet, konijnennet, n. || (Méd.) Etterzak, m. || Gietlepel, m. || Kreuk, valsche plooi, f. || (H.n.) Buidel, krop, m. || (Mus.) Zakviooltje, n. Poché, ée, adj. Gezwollen, blauw geslagen. || OEufs p-s, klutseieren, n. pl. || Gevlekt. || Vluchtig ontworpen. Pocher, v.a. Blauw slaan. || (Impr.) Smeren, kladden. || P- des oeufs, eieren klutsen. || Met inkt bevlekken. Pochet, m. Kuiltje, n. Pocheter, v.a. et v.n. Eenigen tijd in den zak dragen, in den zak laten rijpen. Pochette, f. Zakje, n. || (Chass.) Zaknetje, n. || (Mus.) Zak-
● Payer de sa poche, in den zak tasten.
viooltje, n. Pochon, m. Groote inktvlek, f. || Vuistslag, m.
Podagraire, f. (Bot.) Geitenpoot, m. Podagre, f. Voeteuvel, pootje, n. || -, adj. 2 g. Voetjichtig. || -, m. Voetjichtige, m.
Podestat, m. Stadsrechter, podesta, m.
Podex, m. (Anat.) Stuit, f., achterstuk, n.
Podomètre, m. v. Odomètre. || Hoefmeter, m. Podophylle, m. (Bot.) Eendevoet, m. Podophyllin, m. Purgeermiddel n. uit den eendevoet.
Poêle, m. Lijkkleed, baarkleed, n., lijkwade, f. || Trouwsluier, m. || Draaghemel, m.
Poêle, m. Kachel, stoof, f.
Poêle, f. (Cuis.) Pan, braadpan, f. || (Prov.) Tomber de la p- dans la braise, van den kant in de gracht (of) van den wal in de sloot geraken. Poêlée, f. (fam.) Panvol, f.
Poêlerie, f. Kachelmakerij, f., kachelhandel, m. Poêlier, m. Kachelmaker, kachelsmid, m.
Poêlon, m. (Cuis.) Pannetje, n. Poêlonnée, f. Pannetjevol, n.
Poème, m. Gedicht, dichtstuk, n. P- épique, heldendicht. Poésie, f. Dichtkunst, poëzie, f. || Dichtvuur, n., dichterlijke verheffing, f. Poétastre, m. Rijmelaar, m. Poète, m. Dichter, poëet, m. P- lyrique, lierdichter. || (fam.) P- crotté, verzenwever, m. || Dichteres, f. Poétereau, m. (fam.) Rijmelaar, m. Poétesse, f. Dichteres, f. Poétique, adj. 2 g., -ment, adv. Poëtisch, dichterlijk. || -, f. Theorie der dichtkunst, f. Poétiser, v.a. In een dichterlijk kleed steken.
Poids, m. Zwaarte, f., gewicht, n. || Zwaarte, zwaarheid, f. || (fig.) Last, druk, m., vracht, f. || (Comm.) Gewicht, n. Faire bon p-, goed gewicht geven. Monnaie de p-, volwichtige munt, f. Acheter au p- de l'or, met gond opwegen. || (fig.) Gewicht, belang, n. Ajouter du p-, kracht bijzetten, klem verleenen. || (fig.) Avec p- et mesure, omzichtig.
Poignant, e, adj. Grievend, smartelijk.
Poignard, m. Dolk, pook, m., dagge, f. Poignarder, v.a. Met eenen dolk doorsteken. || (fig.) Grieven Poigne, f. Vuistkracht, f. Homme à p-, iemand met gespierde vuisten; (fig.) doortastend man. Poignée, f. Handvol, greep, f. || P- de main, handdruk, m. || Handvat(sel), n., steel, m., greep (eens degens), f. || Schutlap, m. Poignet, m. Achterhand, f., handwortel, m., handgewricht, n. || (Taill.) Handboord, hemdsboord, m.
Poil, m. Haar, n. Monter un cheval à p-, een paard zonder zadel berijden. || Baard, m. P- follet, melkbaard. || (fig.) Homme à p-, iemand met haar op de tanden. || (Tiss.) Harige zijde, vleug, f. À contre-p-, tegen de vleug. || (Bot.) Haar. n., vezels, f. pl. Poilu, e, adj. Harig, ruig.
Poincillade, f. (Bot.) Pauwestaart, m.
Poinçon, m. Priem, doorslag, m. || Keurstempel, m. || Graveerstift, f. || Spil. f. || (Impr.) Matrijsstempel, m. || (Monn.) Muntstempel, m. Poinçonnage, poinçonnement, m. Stempeling, f. Poinçonner, v.a. Stempelen. || Doorslaan. Poindre, v.n. Aanbreken, opkomen. || Uitschieten, uitkomen. || -, v.a. Steken, prikken. || (fig.) Quel taon vous point? wat
| |
| |
scheelt u? Poing, m. Vuist, gebalde hand, f. Montrer le p-, de vuist uitsteken. || (H.n.) Oiseau de p-, handvalk, m. Point, adv. Niet. Je n'ai p- de plumes, ik heb geene pennen. P- du tout, geenszins, volstrekt niet. Point, m. Steek, m. Ouvrage de p-, stikwerk, n. || Kantwerk, n. P- de Bruxelles, Brusselsche kant, m. et f. || (Mar.) Bestek, n. || (Gramm.) Punt, f. Il faut mettre les p-s sur les i, men moet behoedzaam te werk gaan. || Riemgaatje, n. || (Cord.) Maatstreep, f. Chausser le même p-, dezelfde schoenenmaat hebben. || (Jeu) Punt, oog, n. Rendre des p-s, punten voorgeven; (fig.) een lesje geven. || Punt, n. P- de départ, uitgangspunt. P- de réunion, vereenigingspunt. P- d'appui, steunpunt. P- de vite, oogpunt, standpunt. P-s cardinaux, windstreken, f. pl. Mettre au p-, op het juiste gezichtspunt zetten; (fig.) in een waar daglicht stellen. || Punt, stuk, deel, n. De tout p-, ten volle. Le grand p-, de hoofdzaak, f. || Staat, toestand, m. Au même p-, in denzelfden toestand. Mal en p-, in slechten staat. || Punt, oogenblik, n. À p- nommé, op den bepaalden tijd. Être sur le p-, op het punt staan. Venir à p-, te pas (of) van pas komen. Cuit à p-, gaar, genoegzaam gekookt. || P- du jour, dageraad, m. || (Mus.) Punt, n., stip, f. || Graad, m., punt, n. Au plus haut p-, in den hoogsten graad. || (Méd.) Steekte, f., steek. m. P- de côté,
zijdewee, n. Pointage, m. Het richten n. van het geschut. || (Mar.) Het vaststellen van het bestek. || Punteering, aanstipping, berekening, f. Pointal, m. (Charp.) Stut, schoor, m. Pointe, f. Punt, spits, f. En p-, spits, puntsgewijs. || (Prov.) Disputer sur la p- d'une aiguille, om een haverstroo twisten. || Stift, punt, f. P- de Paris, speldnagel, m. || (Taill.) Geur, f. || Els, etsnaald, f. || (Chass.) Het opvliegen, n. || Steigering f. eens paards. || (Blas.) Punt, f. || (H.n.) Stekel, m. || (fig.) Prikkel, scherpe smaak, m. P- d'ironie, spotachtige trek, m. Avoir une p-, être en p- de vin, een kleinen roes hebben. || Geestige zet, m. || Voornemen, n., onderneming, f. Pousser sa p-, zijn oogmerk volvoeren (of) doorzetten. || La p- du jour, de dageraad, m. || (Géogr.) Landtong, lage kaap. punt, f. Pointement, m. v. Pointage. - Pointer, v.n. Opstijgen, opvliegen. || Opschieten. || -, v.a. (Mil.) Met de punt steken. || Stellen, richten. || (Peint. et call.) Aanstippen, stippen, stippelen. || (Mus.) Punteeren. Note pointée, gestipte noot, f. || (Impr.) In de punctuurgaatjes leggen. || Eene punt maken. || (Mar.) Het bestek uitzetten. Pointeur, m. (Mil.) Geschutrichter, m. || Punteerder, m. Pointil, m. Punteerstaaf, f. Pointillage, m. Het stippen, het punten zetten, n. || Punteerwerk, n. Pointille, f. v. Pointillerie. - Pointillé, m. v. Pointillage. - Pointiller, v.n. et a. (Peint, et call.) Stippelen, met puntjes graveeren. || (fig.) Haarklooven, muggenziften. Pointillerie, f. (fam.) Haarklooverij, vitterij, f.
Pointilleux, euse, adj. Kibbelachtig, vitziek. || Veeleischend, kitteloorig. Pointu, e, adj. Spits, scherp. Pointure, f. (Impr.) Punctuur, f. || (Cord.) Maat, f., getal n. steken.
Poire, f. Peer, f. P- d'angoisse, worgpeer, f. Garder une p- pour la soif, een appeltje voor den dorst bewaren. Entre la p- et le fromage, op het einde van den maaltijd. || P- à poudre, kruit-
● Faire la police quelque part, ergens voor orde en tucht zorgen.
hoorn, m. || Faire sa p-, den blufmaker uithangen. Poiré, m. Perendrank, m.
Poireau, m. P(o)rei, prei, f. || (Chir.) Wrat, f. Poirée, f. (Bot.) Beet, kroot, f.
Poirier, m. Pereboom, perelaar, m.
Pois, m. Erwt, f. P- verts, groene erwten, peultjes, n. pl. P- de senteur, welriekende erwt. || (fig.) Fleur des p-, bloem f. des gezelschaps. Rendre p- pour fève, met gelijke munt betalen.
Poison, m. Gif, vergif, vergift, n.
Poissard, e, adj. Gemeen, vischwijfachtig. Poissarde, f. Vischwijf. n. || (fig.) Gemeen wijf, n. Poissement, m. Het pekken. Poisser, v.a. Pekken, met pek (of) pik bestrijken. || Bemorsen, smerig maken. Poisseux, euse, adj. Kleverig, smerig.
Poisson, m. Visch, m. et f. P- de mer, zeevisch. || (Prov.) Ne pas savoir à quelle sauce manger le p-, niet weten hoe de zaak aanvatten. P- sans boisson est poison, vischje wil zwemmen. || (Astron.) P-s, visschen. Poissonnaille, f. Katvisch, m. Poissonnerie, f. Vischmarkt, f., vischwinkel, m. Poissonneux, euse, adj. Vischrijk. Poissonnier, ère, m. et f. Vischverkooper, m., vischvrouw, f. Poissonnière, f. (Cuis.) Vischketel, m.
Poitrail, m. Borst, f. || Borststuk, n. || Borstriem, m. || (Charp.) Dwarsbalk, m., dekstuk, n. Poitrinaire, adj. 2 g. (Méd.) Engborstig, uitterend. || -, m. et f. Borstlijder, m., -es, f. Poitrine, f. Borst, f. || Longen, f. pl. || Stem, f. Poitrinière, f. Borstplaat, f. || Borsthout, n. || Borstriem, m.
Poivrade, f. Pepersaus, f. Poivre, m. Peper, f. P- d'Inde, Spaansche peper, f., piment, n. || (fig.) P- et sel, grijzend, met grijs doorspikkeld. Poivré, ée, adj. (fig.) Peperduur. Poivrer, v.a. Peperen. || (fig.) Te duur laten betalen. Poivrette, f. (Bot.) Narduszaad, n. Poivrier, m. Peperboom, m. || (Cuis.) Peperbus, f., pepervat, n. Poivrière, f. Peperdoos, f. || Schilderhuisje, n. Poivron, m. Pimentvrucht, f.
Poix, f. Pek, pik. n. P- résine, harpuis, n.
Polacre, f. (Mar.) Polakker, m.
Polaire, adj. 2 g. De pool betreffend, aspuntig. Cercle p-, poolkring, m.
Polaque, m. Polak, v. Polacre.
Polarisateur, trice, adj. Polariseerend. Polarisation, f. Polarisatie, f. Polariser, v.a. Polariseeren. Polarité, f. Neiging naar de polen, polariteit, f.
Polastre, m. (Cuis.) Soldeerpan, f.
Pôle, m. Pool, f., aspunt, n. || Noordpool, f.
Polémique, adj. 2 g. Twistend, polemisch. || -, f. Pennestrijd, geleerde twist, m. Polémiser, v.n. Een pennestrijd voeren. Polémiste, m. Pennetwister, polemist, m. Polémoine, f. (Bot.) Speerkruid, n.
Polenta, f. (Cuis.) Maïsbrij, f.
Poli, m. Glans, m., polijsting, f. Poli, e, adj. Glad, gepolijst. || (fig.) Zacht. || Beleefd, beschaafd, heusch, welgemanierd.
Police, f. Staatsorde, volkstucht, politie, f. || Agent de p-, gerechtsdienaar, politie-agent, m.; (fam.) klabak, m. Salle de p-, politiekamer, f.
Police, f. Polis, f. P- d'assurance, verzekeringsbewijs, n. P- de chargement, zeevrachtbrief. m. || (Impr.) Geutlijst, f.
| |
| |
Policer, v.a. De politie inrichten. Onder tucht stellen. || Beschaven.
Polichinelle, m. Hansworst, polichinel, m.
Policier, ière, adj. Tot de politie behoorend. || -, m. Politiebeambte, m.
Polières, f. pl. Pakzadelriemen, m. pl.
Poliment, m. Polijsting, f. || -, adv. Beleefd. Polir, v.a. Polijsten, glanzen. || (fig.) Beschaven, verfijnen, veredelen. || Kuischen, verbeteren. Polissage, m. v. Poliment. - Polissement, m. Beschaving, veredeling, f. Polisseur, euse, m. et f. Polijster, bruineerder, m.; bruineerster, f. Polissoir, m. Polijststeen, bruineertand, m., bruineerstaal, n. Polissoire, f. Wrijfborstel, boenborstel, m. || Polijstrad, n. || (Mil.) Poetsstok, m.
Polisson, onne, m. et f. Straatjongen, m.; straatmeisje, n. || Deugniet, gemeene vent, m. || -, adj. Vuil, losbandig. Polissonner, v.n. Vuilen klap uitslaan. || Den straatjongen spelen. Polissonnerie, f. Straatschenderij, guiterij, f. || Gemeene daad, f., vuile praat, m.
Polissure, f. Polijsting, f. Politesse, f. Beleefdheid, heuschheid, wellevendheid, f.
Politicien, m. Politicus, m. Politique, adj. 2 g., -ment, adv. Staatkundig. Économie p-, staathuishoudkunde, f. || Slim, listig, loos. || -, m. Staatsman, m. || Sluwerd, fijnaard, m. || -, f. Staatkunde, f. || Staatszaken, f. pl. || Sluw plan, n. Politiquer, v.n. Over staatszaken praten, aan politiek doen. Politiqueur, m. (iron.) Staatkundige tinnegieter, m.
Polker, v.n. De polka dansen. Polkeur, euse, m. et f. Polkadanser, m., -danseres, f.
Pollen, m. (Bot.) Bloemstof, zaadstof, n.
Pollicitation, f. Eenzijdige verbintenis, f.
Polluer, v.a. Ontheiligen, onteeren. || Bezoedelen. Pollution, f. Onteering, bezoedeling, vervuiling, verontreiniging, f.
Pologne, f. (Géogr.) Polen, n. Polonais, e, adj. Poolsch. || -, m. et f. Pool, Polak, m.; Polin, Poolsche (vrouw), f. || -, m. Poolsche taal, f. || (Taill.) Poolsche rok m. met lussen. || Poolsche dans, m. || (Mus.) Polonaise, f.
Poltron, onne, adj. Laf, bloo, vreesachtig. || -, m. et f. Bloodaard, m., lafhartige, m. et f. Poltronnerie, f. Lafheid, kleinhartigheid, f.
Polyadelphe, adj. 2 g. Veelbroederig. Polyandre, adj. 2 g. Veelhelmig. Polyandrie, f. Klasse f. der veelhelmige planten. Polyanthe, adj. 2 g. Veelbloemig. Polyarchie, f. Veelheerschappij, f. Polycarpe, adj. 2 g. Herhaaldelijk vruchten dragend. Polycholie, f. Overloop m. van gal. Polychreste, adj. 2 g. (Méd.) Veelhelpend, veelgenezend. Polychrome, adj. 2 g. Veelkleurig. Polychromeer, v.a. Veelkleurig schilderen. Polychromie, f. Veelkleurigheid, f. Polycotylédoné, ée, adj. Veelzaadlobbig. Polydactyle, adj. 2 g. (H.n.) Veelvingerig. Polyèdre, m. Veelvlak, n. Polyédrique, adj. 2 g. Veelvlakkig. Polygala, m. (Bot.) Kruisbloem, f., kruiswortel, m. Polygame, adj. 2 g. Veelgadig, veelwijvig. || (Bot.) Veelslachtig. || -, m. et f. Man met veel vrouwen; vrouw f. met veel mans. Polygamie, f. Veelwijverij, veelmannerij, f. || (Bot.) Polygamia, f. Polyglotte, adj. 2 g. Veeltalig. || -, f. Veeltalige bijbel, m. || -, m.
● Donner la pomme à quelqu'un, iemand den prijs toewijzen.
Talenkenner, m. Polygone, adj. 2 g. Veelhoekig. || -, m. Veelhoek, m. || (Mil.) Veelhoek, m., sterreschans, f. || (Artill.) Schietoefeningsplein, n. Polygraphe, m. Veelschrijver, m. Polygraphie, f. Verzameling f. der veelschrijvers. Polygyne, adj. 2 g. Veelstijlig. Polygynie, f. (Bot.) Polygynia, f. Polymathe, m. Veelweter, m. Polymathie, f. Veelweterij, f. Polymorphe, adj. 2 g. Veelvormig. Polymorphisme, m. Veelvormigheid, f. Polynème, m. Vingervisch, m. Polynôme, m. (Math.) Veelledige grootheid, f. Polyonyme, adj. 2 g. Veelnamig. Polyoptre, m. (Phys.) Vermenigvuldigingsglas, n. Polyorexie, f. Pijnlijke honger, m. Polype, m. (H.n.) Veelvoet, veelarm, m., poliep, f. || (Méd.) Vleeschuitwas, n., poliep, f. Polypétale, adj. 2 g. Veelbladerig. Polypeux, euse, adj. Poliepachtig. Polyphage, adj. 2 g. Veelvretend. Polyphagie, f. (Méd.) Veelweterij, f. Polyphone, adj. 2 g. Veelstemmig, veeltonig. Polyphonie, f. Veelstemmigheid, veeltonigheid, f. Polyphylle, adj. 2 g. Veelbladerig. Polypier, m. (H.n.) Poliepenhuisje, n. Polypode, m. (Bot.) Boomvaren, f., engelzoet, n. || -, adj. 2 g. Veelvoetig. Polypodie, f. (Anat.) Veelvoetigheid, f. Polyptère, m. Veelvin, m. Polysarcie, f. (Méd.) Ongewone lijvigheid, f. Polyscope, m. (Phys.) Vermenigvuldigingsglas, n. Polysperme, adj. 2 g. (Bot.) Veelzadig. Polystyle, adj. 2 g. (Bot.) Veelstijlig. || (Archit.) Veelzuilig.
Polysyllab(iqu)e, adj. 2 g. Veellettergrepig. || -, m. Veellettergrepig woord, n. Polysyndeton, m. (Rhét.) Ophooping f. van voegwoorden. Polytechnicien, m. Leerling m. der polytechnische school. Polytechnique, adj. 2 g. Vele kunsten en wetenschappen omvattend. École p-, polytechnische school, f. Polythéisme, m. Veelgoderij, f., veelgodendienst, m. Polythéiste, m. Veelgodendienaar, m.; -dienares, f. || -, adj. 2 g. Polytheïstisch. Polytric, m. (Bot). Haarmos, n. Polytrophie, f. (Méd.) Overvoeding, f. Polytypage, m. Veeldruk, m. Polytype, adj. 2 g. Door veeldruk gemaakt. || -, m. Veeldrukker, m. Polytyper, v.a. Door den veeldruk vermenigvuldigen. Polyurie, f. Te overvloedige waterloozing, f.
Pomarin, m. (H.n.) Roofmeeuw, f.
Poméranie, f. (Géogr.) Pommeren, n. Poméranien, enne, adj. Pommersch. || -, m. et f. Pommer, m., Pommerin, f.
Pomifère, adj. 2 g. Appeldragend. Pommade, f. Zalf, pommade, f. || Zwaai m. om den zadelknop. Pommader, v.a. Met pommade bestrijken. Pomme, f. Appel, m. P- de terre, aardappel. P- de salade, saladekrop, m. || Appel, bol, knop, m. Pommé, m. Appeldrank, appelwijn, m. Pommé, ée, adj. Chou p-, kropkool, f. || (fig.) Fou p-, volslagen gek, m. Pommeau, m. Degenknop, m. P- d'une selle, zadelknop. Pommelé, ée, adj. Appelgrijs. || Met schapenwolkjes bedekt. Pommeler (se), v. réfl. Met schapenwolkjes betrekken. || Appelgrauw worden, appelgrauwe vlekken krijgen. Pommelière, f. (Vétér.) Longontsteking, f. Pommelle, f. Rooster, m., zijgplaat, f. Pommer, v.n. (Hort.) Kroppen, zich sluiten. Pom-
| |
| |
meraie, f. Appelboomgaard, m. Pommeté, ée, adj. Croix p-e, appelkruis, n. Pommette, f. Appeltje, knopje, n. || (Anat.) Oogbeen, n. Pommier, m. Appelaar, appelboom, m. Pomologie, f. Ooftleer, ooftteelt, f. Pomologique, adj. 2 g. Ooftkundig. Pomologue, m. Ooftkenner, m. Pomone, f. (Myth.) Pomona, f. || (Bot.) Ooftbeschrijving, f., vruchten, f. pl.
Pompadour, f. (H.n.) Zijdestaart, m.
Pompe, f. Pronk, luister, m. P- funèbre, lijkstaatsie, f. P-s funèbres, begrafenisdienst, m. || IJdelheid, hoogdravendheid, f.
Pompe, f. Pomp, waterpomp, f. P- aspirante, zuigpomp. P- foulante, perspomp. P- aspirante et foulante, jachtpomp. P- à feu, brandspuit, f. La p- est franche, de pomp is lens. || (Mus.) Verlengstuk, n. || (Taill.) Verstelkamer, f., verstelwerk, n. Pomper, v.n. Pompen. || -, v.a. Uitpompen. || Opzuigen. || (fam.) Pooien, zuipen. Pomperie, f. Pompenmakerij, f. Pompette, adj. (pop.) Dronken, aangeschoten.
Pompeusement, adv., pompeux, euse, adj. Prachtig, schitterend, heerlijk. || Opgeschroefd, gezwollen, hoogdravend.
Pompholix, m. Zinkbloemen, f. pl.
Pompier, m. Pompmaker, spuitmaker. m. || Pompier, spuitgast, m. Corps des p-s, brandweer, f. || (Taill.) Versteller m. van gemaakte kleeren, pompier, m.
Pompile, m. (H.n.) Graafwesp, f.
Pompon, m. Sieraadje, n. || Wollen kuif, f., pompon, m. || (Littér.) Versiersel, n. Pomponner, v.a. Opsieren, optooien.
Ponçage, m. Het opwrijven met puimsteen. || Het doorstuiven eener teekening. Ponce, f. Sponszakje, n. || (Min.) Puimsteen, drijfsteen, m. Pierre p-, puimsteen, m.
Ponceau, m. Bruggetje, n., vlonder, m.
Ponceau, m. (Bot.) Klaproos, kollebloem, f. || Hoogrood, n. || -, adj. 2 g. Hoogrood.
Poncer, v.a. Puimen, met puimsteen glad maken. || Doorstuiven. Poncette, f. Sponszakje, n. Ponceur, m. Polijster, m. || Doorstuiver, m. Ponceux, euse, adj. Puimsteenachtig. Poncif, m. (fig.) Versleten manier, f. || v. Poncis.
Poncirade, f. v. Mélisse. - Poncir(e), m. Groote welriekende citroen, m.
Poncis, m. (Peint.) Doorgeprikte teekening f. waarover men het sponszakje wrijft. || (fig.) Slaatsche navolging, f.
Ponction, f. (Chir.) Wateraftapping, f. Ponctionner, v.a. Het water aftappen. Ponctualité, f. Nauwgezetheid, stiptheid, f. Ponctuation, f. Interpunctie, plaatsing f. der zin- en scheiteekens. Ponctué, ée, adj. (H.n.) Gestippeld, gespikkeld. Ponctuel, elle, adj., ponctuellement, adv. Stipt, nauwkeurig. Ponctuer, v.a. (Gramm.) De zin- en scheiteekens in acht nemen. || Stippelen, puncteeren. || (fig.) Klem bijzetten, doen uitkomen.
Pondage, m. Tonnengeld, n. Pondérabilité, f. Weegbaarheid, f. Pondérable, adj. 2 g. Weegbaar. Pondérateur, trice, adj. In evenwicht houdend. Pondération, f. Evenwicht, n. || (fig.) Overleg, n. Pondérer, v.a. (fig.) In evenwicht brengen. Pondéreux, euse, adj. Zwaar, zwaarwichtig.
● Laisser couler l'eau sous les ponts, Gods water over Gods akker laten loopen.
Pondeuse, f. Eierlegster, leghen, f., legvogel, m. || (fig.) Vruchtbare vrouw, f. Pondre, v.a. Leggen, eieren leggen. || (fig.) Il pond sur ses oeufs, hij heeft zijne schaapjes op het droge. Je t'en ponds, daar kun je achter fluiten.
Poney, ponet, m. Paardje, n., hit, m.
Ponger, v.a. Water inzuigen.
Pongitif, ive, adj. (Méd.) Stekend.
Pont, m. Brug, f. P- levis, wipbrug, ophaalbrug. P- volant, gierbrug. Jeter un p-, eene brug slaan. || (Mar.) Dek, n. Entre p-, tusschendeks. || Broekklep, f. || (Jeu) Faire un p-, eene brug maken. || (fig.) Couper dans le p-, erin loopen. Pontal, m. Ruimsholte, f.
Ponte, m. (Jeu) Harten- (of) ruitenaas, n. Ponte, f. Het eierleggen, n. || Legtijd, m. || Gelegde eieren, n. pl., legsel, n.
Ponte, m. (Jeu) Zetter, speler, m.
Ponté, ée, adj. (Mar.) Met een dek. Ponté, m. Beugel, m. Ponteau, m. Stoelbalk, m.
Ponter, v.n. Tegen den bankhouder spelen.
Pontet, m. Zadelboog, m. || Geweerbeugel, m.
Pont-Euxin, m. (Géogr.) Zwarte zee, f.
Pontife, m. Hoogepriester, m. || Bisschop, m. Souverain p-, paus, m. Pontifical, e, adj. Bisschoppelijk. || Pauselijk. || -, m. Pontificaal, n. Pontificalement, adv. Bisschoppelijk, pauselijk, in bisschoppelijk gewaad. Pontificat, m. Hoogepriesterschap, n. || Pausschap, n. Pontifier, v.n. Het hoogepriestersambt vervullen. || (fam.) Deftig spreken, oreeren.
Pontil, m. Polijstschijf, f. || Hechtijzer, n.
Pont-levis, m. Ophaalbrug, f. Pont-neuf, m. Straatliedje, n. || Se porter comme le P-, wel te pas zijn. Ponton, m. Schipbrug, vlotbrug, f. || (Mar.) Pont, vlotschuit, f. || Pont, f. || Onttakeld schip, n. Pontonage, m. Veergeld, n. Pontonnier, m. Tolwachter, m. || (Mil.) Pontonnier, m. Pontuseau, m. (Pap.) Bodemroede, f. || Streep, f.
Pope, m. Priester m. der Grieksche Kerk. Popeline, f. Popeline, f.
Poperinghe, m. (Géogr.) Poperingen, n.
Poplitaire, adj. 2 g., poplité, ée, adj. Van den knieboog. Muscle p-, knieboogspier, f.
Popote, f. (pop.) Soep, f. || Keuken, f.
Populace, f. Gepeupel, grauw, gemeen, n. Populacier, ère, adj. Laag, gemeen.
Populage, m. (Bot.) Dotterbloem, f.
Populaire, adj. 2 g. Aan het volk eigen, van het volk. Erreur p-, volksdwaling, f. || Volksgezind. || Door het volk bemind, populair. || Algemeen verstaanbaar, geschikt voor het volk. Manières p-s, gemeenzame manieren, f. pl. Populairement, adv. Gelijk het volk doet. S'exprimer p-, zich algemeen verstaanbaar uitdrukken. || Gemeenzaam, om het volk te believen. Populariser, v.a. Onder het volk verspreiden. || Populair maken. || Sc p-, zich bij het volk bemind maken; meer onder het volk bekend worden. Popularité, f. Volksgezindheid, f. || Volksgunst, volksgenegenbeld, f. Population, f. Bevolking, f.
Populéum, m. (Onguent) p-, populierzalf, f.
Populeux, euse, adj. Volkrijk, sterk bevolkt. Populo, m. Kindje, n. || Gepeupel, n.
Poque, m. Pochspel. n. Poquer, v.a. et v.n. Pochen, met het pochspel spelen.
| |
| |
Poracé, ée, adj. Poreikleurig, lookgroen.
Porc, m. Varken, zwijn, n. Chair de p-, varkensvleesch, n. || Varkensvleesch, n. Porcelaine, f. Porselein, n. De p-, porseleinen. || Porseleinen voorwerp, n. || (H.n.) Porseleinmossel, porseleinslak, f. || -, adj. 2 g. Grijs en blauw gevlekt. Porcelainier, ière, adj. Van het porselein. || -, m. Porseleinhandelaar, porseleinfabrikant, m. Porcelet, m. (H.n.) Duizendbeen, n. || Varkentje, n. || (Bot.) Zwart bilzenkruid, n. Porcellane, f. Porseleinkrab, f. Porc-épic, m. Stekelvarken, n. Porchaison, f. Vettijd m. der wilde zwijnen.
Porche, m. (Voor)portaal, n., ingang, m.
Porcher, ère, m. et f. Zwijnenhoeder, m.; -hoedster, f. || (fig.) Lomperd, m. Porcherie, f. Varkenskot, n., zwijnenstal, m. Porcine, adj. f. Race p-, varkensras, n.
Pore, m. Huidgaatje, n., porie, f. Poreux, euse, adj. Sponsachtig, vol poriën.
Porion, m. Opziener m. in kolenmijnen.
Pornographe, m. Wulpsch schrijver, m. Pornographie, f. Wulpsche beschrijving, f. Pornographique, adj. 2 g. Vol ontuchtige schilderingen.
Porosité, f. Poreusheid, sponsachtigheid, f.
Porphyre, m. Porfier, n. De p-, porfieren. || (Peint.) Wrijfsteen, m. Porphyré, ée, adj. Met roode vlekken. Porphyrique, adj. 2 g. Porfierbevattend, porfierachtig. Porphyrisation, f. Fijnwrijving, f. Porphyriser, v.a. Fijn wrijven. || Gladden. Porphyroïde, adj. 2 g. Porfierachtig.
Porque, f. Zeng, f. || (Mar.) Kattespoor, n.
Porracé, ée, adj. v. Poracé. - Porreau, m. v. Poireau.
Porrection, f. Toereiking, overhandiging, f.
Porrigineux, euse, adj. (Méd.) Zemelachtig. || Met zemeluitslag behept. Porrigo, m. Zemeluitslag, n.
Port, m. (Mar.) Lading, vracht, f., last, m. || Vrachtgeld, draagloon, port, n. Franc de p-, vrachtvrij. P- d'armes, jachtakte, f.; (Mil.) het schouderen des geweers. || Houding, f. Un p- de reine, eene koninklijke houding. || P- de voix, stembuiging, f. || (Bot.) Uitzicht, n. Port, m. Haven, havenstad, f. P- de mer, zeehaven. Arriver à bon p-, in behoudene haven komen. || Haven, kade, kaai, f. || (fig.) Rustplaats, f., toevluchtsoord, n. Portable, adj. 2 g. Draagbaar. Portage, m. Het dragen, overbrengen, vervoeren. n. || Vrij vrachtgoed, n. Portail, m. Voorgevel, m., portaal, n. Portant, e, adj. Mal p-, ongezond, ziek. Bien p-, welvarend. || L'un p- l'autre, het een door het ander gerekend. || À bout p-, van dichtbij. || -, m. Drager, m., hengsel, n. || v. Porte-poids. - Portatif, ive, adj Draagbaar. Dictionnaire p-, zakwoordenboek. n. Porte, f. Deur, poort, f. P- vitrée, glazen deur. P- feinte, blinde deur. Défendre sa p-, niemand willen ontvangen. Refuser sa p-, den toegang ontzeggen. Prendre la p-, er van doorgaan. || (Prov.) Il faut qu'une p- soit ouverte ou fermée, men moet een besluit nemen. Enfoncer une p- ouverte, noodelooze drukte maken. || Ingang, toegang, weg. m. || P- d'une agrafe, oog n. eens haaks. || P-s, engte, nauwte, f. || (Géogr.) De Porte, f. || -, adj. (Anat.) Veine p-, poort-
● Conduire à bon port, behouden thuisbrengen; (fig.) gelukkig voltooien.
ader, f. Porté, ée, adj. P- à, geneigd (tot), genegen. || Bepaald. || Ombre p-e, slagschaduw, f. Porte-aigle, m. (Mil.) Adelaardrager, m. Porte-aiguille, m. Naaldhouder, m. P-s, naaldenfoedraal, n. Porte-allumettes, m. Luciferspot, m. Porte-amarre, m. Touwpijl, m. Porte-assiette, m. Schotelring, m. Porte - baguette, m. Laadstokring, m. Porte-baïonnette, m. Bajonetscheede, f. Porte-balle, m. Marskramer, m. Porte-bannière, m. Vaandrager, m. Porte-barres, m. pl. Halfterringen, m. pl. Porte-bouchoir, m. Vooroven, m. Porte-bougie, m. (Chir.) Katheterbuis, f. Porte-bouquet, m. Bloemkorfje, bloemenvaasje, n. Porte-bouteilles, m. Flesschenrek, n. Porte-broche, m. Spitheft, beweeglijk handvatsel, n. Porte-cartes, m. Taschje n. voor visitekaartjes. Portechape, m. Koorkapdrager, m. Porte-chapeau, m. (Bot.) Jodendoorn, m. || Hoedstander, m. Portechoux, m. Hovenierspaard, n. Porte-cigares, m. Sigarenkoker, m. Porte-clefs, m. Sleuteldrager, m. || Sleutelring, m. || Toetsenbord, n. Porte-couteau, m. Draadmes, n. || Mesbankje, n., mesdrager, m. Portecrayon, m. Stifthouder, m. Porte-croix, m. Kruisdrager, m. Porte-crosse, m. Stafdrager, m. || Karabijnholster, m. Porte-Dieu, m. H. Sakrament-drager, berechter, m. Porte-drapeau, m. Vaandrig, m. Portée, f. Bereik, n., schotsverte, draagwijdte, f. || Bereik, n. || Kracht, waarde, f., vermogen, n. || (fig.) Bevatting, f.,
vermogen, n. Au-dessus de sa p-, boven zijn verstand. Se mettre à la p- de q., iemands bevattingsvermogen niet te buiten gaan. || (Archit.) Dracht, f. || (H.n.) Dracht, f., worp, m. || (Mus.) Notenlijnen, f. pl., balk, m. || (Tiss.) Gang, m. Porte-enseigne, m. Vaandrig, m. Porte-épée, m. Degenriem, m. Porte-éperon, m. Spoordrager, m. Porte-étendard, m. Standaarddrager, m. || Standaardschoen, m. Porte-étrier, m. Stijgbeugelriem, m. Porte-étrivière, m. Stijgbeugeloog, n. Portefaix, m. Kruier, pakdrager, m. Porte-fers, m. Hoefijzertasch, f. Porte-feu, m. Ontsteekpijp, f. || (Mil.) Zundpijp, f. Portefeuille, m. Brieventasch, f. || Ministerswaardigheid, f. || (Fin.) Staatspapieren, n. pl. || (Peint.) Verzameling, f. Porte-flambeau, m. Toortsdrager, m. Porte-fort, m. Gevolmachtigde, m. Porte-hache, m. Bijlschoen, m. Porte-haubans, m. (Mar.) Rust, f. Porte-huile, m. Olienaald, f. Porte-jupe, m. Roknijper, m. Porte-lance, m. Lansdrager, m. || Lansriem, m. Porte-lanterne, m. (H.n.) Glimkever, m. Porte-lettres, m. Zakbrieventasch, f. Porte-liqueurs, m. Likeurstel, n. Porte-malheur, m. Ongeluksbode, m. Portemanteau, m. Kapstok, m. || Mantelzak, m., valles, n. Porte-masse, m. Pedel, stafdrager, m. Portement, m. (Peint.) Kruisdraging, f. Porte-mine, m. Potloodhouder, m. Porte-miroir, m. (H.n.) Spiegeldrager, m. Porte-missel, m. Altaarlessenaar, m. Porte-monnaie, m. Geldtaschje, n.
Porte-montre, m. Horlogekussentje, n., horlogestander, m. || P-s, glazen horlogekast, f. Porte-mors, m. Gebitleder,
| |
| |
n. Porte-mouchettes, m. Snuiterbakje, n. Porte-mousqueton, m. Karabijnhaak, m. Porte-page, m. (Impr.) Pagina-papier, n. Porte-pièce, m. Werktuig n. om stukken op schoenen te zetten. Porte-pierre, m. Duivelssteenhouder, m. Porte-plume, m. Pennenhouder, m. Porte-queue, m. Sleepdrager, m. || (fig.) Pluimstrijker, m. Porter, v.n. Rusten, dragen. P- à faux, scheef staan; (fig.) van verkeerde onderstellingen uitgaan. || (fig.) P- sur, betreffen, betrekking hebben (op). || Reiken, het doel bereiken. Tous les coups portent, alle schoten treffen. P- juste, raak zijn. Votre vue porte loin, gij ziet ver. Ce vin porte à la tête, die wijn gaat naar het hoofd. || (Mar.) Zeilen, aanhouden. || -, v.a. Dragen, torschen. P- les armes, de wapens dragen (of) voeren. Portez armes! schoudert geweer! P- en terre, ten grave dragen. P- bateau, bevaarbaar zijn. Bien p- son âge, er kloek voor zijne jaren uitzien. || Overdragen, overvoeren, overbrengen. P- en compte, in rekening brengen. || (Prov.) Autant vaut traîné que porté, het is eender, het komt overeen uit. || Verdragen, lijden. || (fig.) P- parole, borg blijven, beloven. || P- intérêt, intrest opbrengen. || Uitstrekken. P- la main à l'épée, de hand aan den degen slaan. P- les pieds en dedans, de voeten binnenwaarts zetten. P- la main sur q., de hand op iemand leggen. P- aux lèvres, aan de lippen zetten (of)
brengen. P- bonheur, geluk aanbrengen. P- la vue, de oogen wenden. P- à l'excès, tot het uiterste drijven. || (fig.) Se p- haut, zich fier aanstellen. || P- un coup, een slag toebrengen. || Veroorzaken, verwekken. P-préjudice, nadeel toebrengen. P- ombrage, achterdocht verwekken. || P- q. (à), aandrijven, aanzetten. || Uitdrukken, bevatten. P- un jugement, een oordeel uitspreken (of) vellen. || P- respect à q., iemand eerbiedigen. P- envie, nijd toedragen, benijden. || Inhouden. || Toonen, vertoonen. P- en tout de la justice, in alles rechtvaardigheid toonen. || Schatten. P- à 1000 francs, op 1000 frank schatten. || Se p- vers, zich begeven, gaan. || Se p- bien, wel varen. || Se p- à, neigen (naar), zich laten vervoeren (tot). || Se p- garant, borg blijven. Porte-rame, m. Riemring. m. Porte-reau, m. (Charp.) Draaghout, n. || (Mar.) Keersluis, f. Porte-respect, m. Eereteeken, n. || Dolk, m. || Deftig persoon, m. Porte-selle, m. Zadelbok, m. Porte-tapisserie, m. Behangselraam, n., tapijtdeur, f. Porte-trait, m. Strenglus, f. Porteur, euse, m. et f. Drager, m., draagster, f. || Brenger, toonder, m., brengster, f. Billet au p-, op vertoon betaalbaar briefje, n. P- de paroles, bemiddelaar, m. || Zadelpaard, n. Porte-vent, m. (Mus.) Windbuis, f. || (Min.) Luchtbuis, f. Porte-verge, m. Stafdrager, m. Porte-vis, m. Schroefplaatje, n. Porte-voix, m. Roeper,
m., spreektrompet, f. Portier, ère, m. et f. Portier, deurwachter, m.; portierster, f. || -, f. Portier, n. || Deurgordijn, n. || Doorlaat, n. Portière, adj. f. (H.n.) Drachtig.
Portion, f. Aandeel, deel, gedeelte, stuk, n. || Portie, f., aandeel, n. Portionner, v.a. De porties bepalen.
Portique, m. Gewelfde zuilengang, m. || Le p-, de stoïsche leer, f.
● Porter la santé de quelqu'un, eenen dronk op iemands gezondheid instellen.
Porto, m. Portowijn, m.
Portoir, m. Etensbak, m. Portor, m. Goudgestreept marmer, n.
Portrait, m. Portret, afbeeldsel, n. P- en pied, levensgroote beeltenis, f. || (fig.) Karakterbeeld, n. || Evenbeeld, n. Portrait-carte, m. Portret n. in visitekaartjes-formaat. Portraitiste, m. et f. Portretschilder, m., -es, f. Portraiture, f. Afbeeldsel, n. || Portretschildering, portretteering, f.
Portugais, e, adj. Portugeesch. || -, m. et f. Portugees, m.; Portugeesche (vrouw), f. || -, m. Portugeesch, n., Portugeesche taal, f. Portugal, m. (Géogr.) Portugaal, n.
Portulacé, ée, adj. (Bot.) Porseleinachtig.
Portulan, m. Kust- en havenboek, n.
Portune, f. (H.n.) Roeikrab, f.
Posage, m. Het stellen, plaatsen, zetten, leggen, n. Pose, f. Het leggen eens steens. || Houding, f., stand, m. || (Peint.) Het poseeren (of) zitten. || (fig.) Aanstellerij, f. || (Mil.) Uitzetting f. der schildwachten. || (Jeu) Voorzet, m., voorhand, f. Posé, ée, adj. Bedaard, bezadigd. || Zedig. Posément, adv. Bedaard. || Langzaam. Poser, v.n. Dragen, steunen (op). || (Jeu) Aanzetten. || (Peint.) Als model zitten. || (fig.) Eene bestudeerde houding aannemen. Faire p-, laten wachten. || -, v.a. Zetten, plaatsen, stellen, leggen. P- à cru, op den lossen grond plaatsen. || Neerzetten. || Stellen, vaststellen, onderstellen. P- en fait, als zeker en vast aannemen. Ceci posé, genomen dit zij zoo. || (fig.) P- q., iemand aanzien verschaffen. || Nederleggen. || (Mus.) P- sa voix, den toon zuiver aangeven. || (Math.) Zetten, schrijven. P- une question, een vraag opwerpen. || (Impr.) P- une forme, eenen vorm opmaken. || Se p-, zich zetten, zich plaatsen. || Se p- en, zich opwerpen (tot), zich uitgeven (voor). Poseur, m. Legger, plaatser, m. || (fig.) Aanstellerig mensch, m. Poseuse, f. Aanstellerige vrouw, f.
Positif, ive, adj. Gewis, stellig, zeker, werkelijk, bepaald. || Practisch, nuchter. Lois p-ves, geschreven wetten. Religion p-ve, geopenbaarde godsdienst. || Bevestigend. || (Phys. et math.) Positief. Esprit p-, verstamlsmensch, m. || Stoffelijk. || -, m. (Gramm.) Stellende trap, m. || (Mus.) Voororgel, u. || Stoffelijke voordeelen, n. pl., het zekere, n. Position, f. Stand, m., ligging. stelling, f. || Houding, f. || (fig.) Toestand, m. || Plaats, betrekking, f. || Stelling, oplossing, f. || (Gramm.) Positie, f. || P- de la question, het stellen der vraag. Positivement, adv. Stellig, vast, uitdrukkelijk. || Juist, nauwkeurig. Positivisme, m. Positivismus. n. Positiviste, m. Aanhanger m. van het positivisme. || -. adj. Positivistisch.
Posnanie, f. (Géogr.) Posen, n.
Possédé, ée, adj. Geheel beheerscht, bezeten. || -, m. et f. Bezetene, m. et f. Posséder, v.a. Bezitten, hebben, genieten. || (fig.) Beheerschen. P- une langue, eene taal grondig kennen (of) machtig zijn. Se p-, zich beheerschen. Possesseur, m. Bezitter, m. Possessif, ive, adj. (Gramm.) Bezittelijk. Possession, f. Bezit, genot, n. Prise de p-, inbezitneming, f. Mettre en p-, in bezit stellen. || Bezitting, f. || Bezetenheid, f. Possessoire, m. (Jur.) Bezitrecht, n.
| |
| |
|| -, adj. 2 g. Het bezit betreffend. Possessoirement, adv. Volgens het bezitrecht.
Possibilité, f. Mogelijkheid, doenlijkheid, uitvoerbaarheid, f. Possible, adj. 2 g. Gebeurlijk, mogelijk, doenlijk. || -, m. Het mogelijke, n. Faire son p-, zijn best doen. || Au p-, loc. adv. Zooveel mogelijk, bij uitstek.
Postal, e, adj. De post betreffend. Service p-, postdienst, m. Carte p-e, postkaart, f.
Postcommunion, f. Gebed n. na de communie. Postdate, f. Latere dagteekening, f. Postdater, v.a. Van later dagteekenen.
Poste, f. Looden kogel, m.
Poste, f. Post, paardenposterij, f. || (fam.) Courir la p-, iets in haast doen. || Post, f., postkantoor, n. P- restante, ter bewaring op de post, om af te halen. || Posterij, f., postwezen, n. || Postmijl, f. Poste, m. Post, krijgspost, m. P- avancé, voorpost, m. Relever un p-, een post aflossen. || Wachthuis, n., wacht, f. || Bediening, f., ambt, n. || (Mar.) P- des malades, ziekenboeg, m. Poster, v.a. Op een post zetten, posteeren. || (fam.) Mevoilà bien posté, nu zit ik er mooi m. || Se p-, zich stellen, post vatten.
Postérieur, e, adj. Later, jonger, nieuwer. || Achter. Partie p-e, achterdeel, n. || -, m. (fam.) Het achterste, n. Postérieurement, adv. Later, daarna. Posteriori, (a), loc. adv. Door middel van gevolgtrekkingen (of) door ervaring verkregen. Postériorité, f. Laterheid, f. Postérité, f. Nageslacht, n., nakomelingschap, f.
Postes, f. pl. Slekvormige sieraden, n. pl.
Postface, f. Nabericht, n. Posthume, adj. 2 g. Na 's vaders dood geboren. || Nagelaten. || -, m. Nawees, m. et f.
Postiche, adj. 2 g. Later bijgevoegd. || Valsch, onecht, ontleend. || (Mil.) Tijdelijk, dienstdoend. || -, m. Het valsche, n. Postier, m. Postpaard, n. || Postbode, m. Postillon, m. Postrijder, m. || Voorrijder, postiljon, m. || (Jeu) Verklikker, m. || (H.n.) Zeeduif, f.
Postposer, v.a. (Rel.) Verbinden. Postpositif, ive, adj. Achteraangeplaatst. Postposition, f. (Méd.) Het laterkomen, n. || Achteraanvoeging, f. Postscénium, m. Achtertooneel, n. Post-scriptum, m. Naschrift, n.
Postulant, e, m. et f. Mededinger, aanzoeker, m.; aanzoekster, f. Postulat, m. (Géom.) Vereischte, postulaat, n. Postulateur, m. Verzoeker, m. Postulation, f. Aanzoek, n. || (Jur.) Behandeling, f. Postuler, v.n. (Jur.) Een rechtsgeding voor ééne der partijen voorbereiden. || -, v.a. Met aandrang verzoeken, (naar iets) dingen (of) staan.
Posture, f. Houding, f., stand, m. || Geldelijke toestand, m. En bonne p-, in voordeelige omstandigheden.
Pot, m. Pot, m. P- de fleurs, pot met bloemen. P- à fleurs, bloempot. P- de chambre, waterpot, m. || Mettre le p- au feu, den vleeschpot te vuur zetten. || Manger à la fortune du p-, voor lief nemen wat de pot kookt. || (fig.) Nous sommes ensemble à p- et à rôt, wij eten uit éénen schotel, wij drinken uit éénen beker. Tourner autour du p-, omwegen gebruiken. Payer les p-s cassés, het gelag betalen. || (Comm.) Pot, m., kan, f. || P- pourri, mengelmoes, allegaartje, n.
● Il s'en mord les pouces, hij gevoelt er hevige spijt over.
P- aux roses, geheim, n. || Bête comme un p-, zoo dom als een kieken.
Potable, adj. 2 g. Drinkbaar. || Vloeibaar.
Potache, m. (fam.) Schooljongen, m.
Potage, m. Soep, potage, f. P- au lait, melksoep. || (fam.) Pour tout p-, niets anders dan. Potager, m. Moestuin, warmoestuin, m. || (Cuis.) Keukenfornuis, n. Potager, ère, adj. Jardin p-, moeshof, warmoestuin, m. Herbes (ou) plantes p-ères, (war)moeskruiden, n. pl. Potasse, f. (Chim.) Potasch, f. Potassé, ée, adj. Potasch bevattend. Potasser, v.n. (fam.) Blokken, vlijtig werken. Potasserie, f. Potaschfabriek, f. Pot-au-feu, m. Soepvleesch, n. || Gewone kost, m., dagelijksche keuken, f. || -, adj. Kleinburgerlijk, huishoudelijk. Pot-de-vin, m. Ongeoorloofde toelage, f., wijnkoop, m.
Pote, adj. f. Dik, gezwollen.
Poteau, m. Paal, stijl, m.
Potée, f. Potvol, m. || (fig.) Menigte, f., zwerm, m. || P- d'étain, tinasch, tinkalk, f.
Potelé, ée, adj. Mollig, poezelig, dik en vet. || -, m. Poezelheid, molligheid, f.
Potelet, m. Paaltje, postje, n.
Potence, f. Galg, f. || (fig.) Gibier de p-, galgenaas, n. || Kruk, f. || Juk, n., stut, m., steunsel, n. || Arm, m. || Maatstok, m. || (Mil.) Hoekvormige stelling, f. Potencé, ée, adj. Croix p-e, krukkenkruis, n. Potenceaux, m. pl. Raamgalgen, f. pl. Potentat, m. Vorst, machthebber, m. Potentiel, elle, adj. (Méd.) Laterwerkend. || Mogelijk. || (Gramm.) Mogelijkheid aanduidend. || -, m. (Phys.) Kracht, f.
Potentille, f. (Bot.) Ganzerik, f. P- argentine, zilverkruid, n.
Poterie, f. Aardewerk, pottengoed, n. || Pottenbakkerij, f. || P- d'étain, tinnewerk. n.
Poterne, f. Sluipgang, m., sluippoort, f.
Potiche, f. Vaas f. van Chineesch of Japansch porselein. Potier, m. Pottenbakker, m. P- d'étain, tinnengieter, m.
Potilles, f. pl. Schuifhouten, n. pl.
Potin, m. Klokspijs, f.
Potin, m. Achterklap, m. || Geraas, n. Potiner, v.n. Babbelen, achterklap vertellen, kletsen. Potineur, euse, m. et f. Babbelaar, m., babbelaarster, klappei, f.
Potion, f. (Méd.) Drank, geneesdrank, m.
Potiron, m. Ronde pompoen, m. || Groote eetbare paddenstoel, m.
Potron-jaquet, (dés le), loc. prov. Met het krieken van den dag.
Pou, m. Luis, f. Herbe aux p-x, luiskruid, n.
Pouacre, adj. 2 g. (pop.) Luizig, smerig. || Vrekkig. || -, m. Luishond, m.
Pouah, interj. Foei!
Pouce, m. Duim, m. || (fig.) Jouer du p-, duimkruid geven. Serrer les p-s à q., iemand tot spreken dwingen. Mettre les p-s, het spel verloren geven, onderdoen. || (Comm.) Duim, m. P- avant, overmaat, toegift, f. Poucet, m. Duimpje, n. Poucettes, f. pl. Duimketting, m., duimschroef, f. Poucier, m. Duimeling, m. || Klinkdrukker, m.
Pou(t)-de-soie, m. Sterke zijdestof, f.
Pouding, m. Podding, pudding, m. Poudingue, m. (Min.) Puddingsteen, m.
| |
| |
Poudre, f. Stof, n. Jeter de la p- aux yeux, zand in de oogen werpen. Prendre la p- d'escampette, de plaat poetsen. || Poeder, poeier, n. || (Mil.) Buskruit, schietpoeder, n. || (fig.) Il est vif comme la p-, hij vat dadelijk vuur. Poudrer, v.n. (Chass.) Stof afgeven, stuiven. || -, v.a. Poederen, poeieren. Poudrerie, f. Buskruitfabriek, f. Poudrette, f. Mestpoeder, n. Poudreux, euse, adj. Bestoven, stoff(er)ig. Poudrier, m. Buskruitmaker, m. || Zandkoker, m. || Zandlooper, m. Poudrière, f. Buskruitfabriek, f., buskruitmagazijn, n. || (Chass.) Kruithoorn, m. Poudroyer, v.n. Als stof opvliegen, stuiven. || De stofdeeltjes doen blinken.
Pouf, m. Bluf, m. || Pof, m. À p-, op den pof, zonder te betalen. || Ronde sofa, f. || -, adj. invar. (Min.) Bro(o)s. || -, interj. Plof! || Faire p-, failleeren, met de noorderzon vertrekken. Pouffer, v.n. (fam.) P- de rire, luidkeels lachen.
Pouille, f. (Géogr.) Apulië, n.
Pouillé, m. Provenregister, n.
Pouiller, v.a. Uitschelden. Pouilles, f. pl. (fam.) Smaadwoorden, n. pl., beleedigingen, f. pl. Chanter p- à q., iemand scheldwoorden toevoegen.
Pouilleux, euse, adj. Luizig. || -, m. et f. Luizige vent, m. (of) vrouw, f. Pouillier, m. (pop.) Bedelaarsherberg, f., luizennest, n.
Poulailler, ère, m, et f. Hoenderkoopman, m., -vrouw, f. || -, m. Hoenderhok, kiekenskot. n. || Eierwagentje, n. || (iron.) Rammelkast, f. || (Théât.) Engelenbak, m. Poulain, m. Veulen, n. || Zeepaardje, n. || (Anat.) Liesgezwel, n. || (fig.) Slede, f.
Poulaine, f. (Mar.) Galjoen, n. || Soulier à la p-, schoen m. met omgekrulde punt.
Poulan, m. (Jeu) Verdubbelde inzet, m.
Poularde, f. Mesthoentje, n. Poule, f. Hen(ne), kip, f., hoen, n. P- d'Inde, kalkoensche hen. || Lait de p-, eierdooier m. met suiker en water. || (fig.) P- mouillée, durfniet, m. et f. || Cela fait venir la chair de p-, daar krijgt men kippevel van. || (Prov.) C'est le fils de la p-blanche, het is een gelukskind. || (Jeu) Inzet, inleg, m. Gagner la p-, den pot winnen. Poulet, m. Kuiken, kieken, hoentje, n. || (fig.) Hartje, schatje, n. || Minnebriefje, n. Poulette, f. Hennetje, hoentje, n. || (fig.) Lief meisje, schatje, n. || Sauce p-, blanke saus, f.
Pouliage, m. Blokwerk, n.
Pouliche,f. Merrieveulen, n.
Poulie, f, Katrol, f. || (Mar.) Blok, n. Poulier, v.a. Met eene katrol ophijschen. Poulierie, f. Katrolmakerij, f. Poulieur, m. Katrolmaker, m.
Pouliner, v.n. Veulenen. Poulinière, adj. f. Jument p-, veulenmerrie, f.
Pouliot, m. Karrolrolletje, n.
Pouliot, m. (Bot.) Polei, f.
Poulot, otte, m. et f. (fam.) Mollig kind, n.
Poulpe, m. (H.n.) Achtarmige polyp, m.
Pouls, m. Pols, m. || Tâter le p-, polsen.
Poumon, m. Long, loos, f. Maladie des p-s, longziekte, f.
Poupard, m. Busselkind, bakerkind, n. || Pop, f. || -, e, adj. Bakerkindachtig.
● Il y est pour beaucoup, hij heeft er veel schuld aan.
Poupart, m. (H.n.) Taschkrab, f.
Poupe, f. (Mar.) Achtersteven, achterboeg, m. Avoir le vent en p-, voor den wind zeilen; (fig.) in gunst zijn.
Poupe, f. (H.n.) Pram, f. Poupée, f. Pop, f. || Kermispop, f. || Speelpop, f., speelbal, m. || Gipsfiguur, f. || Mutsebol, m. || (Hort.) Omwonden entrijs, n. || (fam.) Omwonden vinger, m. || Rijstok, m. || P- de filasse, (vlas)rokken, n. Poupel(a)in, m. (Cuis.) Poffertje, n. Poupin, e, adj. (fam.) Poppig. || -, m. et f. Pop. f. Poupon, onne, m. et f. Mollig kind, n. Pouponnière, f. Zuigelingenkwartier, n.
Pour, prép. Voor. C'est p- moi, het is voor mij. Changer p- de l'or, tegen goud wisselen. || Als. Avoir p- ami, als vriend hebben. || Om. P- gagner de l'argent, om geld te winnen. || Naar. Il part p- Louvain, hij vertrekt naar Leuven. || Jegens. La tendresse p- ses enfants, de liefde jegens zijne kinderen. || Cinq p- cent, vijf ten honderd. P- moi, wat mij betreft. || Om, wegens. P- de bonnes raisons, om goede redenen. P- l'amour de Dieu, om Godswil. Il est malade p- avoir trop bu, hij is ziek omdat hij te veel gedronken heeft. P- être pauvre, il n'en est pas moins heureux, ofschoon hij arm is, is hij toch gelukkig. || P- que, om te, opdat, ten einde. || P- lors, alsdan, toen. || -, m. Le p- et le contre, het voor en het tegen. Pourboire, m. Fooi, f., drinkpenning, m.
Pourceau, m. Varken, zwijn, n. P- ferré, ijzervarken. || (fig.) P- d'Épicure, wellusteling, m.
Pourcentage, m. Hoeveelheid f. ten honderd, percent, n. Pourchasser, v.a. (fam.) Hardnekkig vervolgen, op de hielen zitten, achternazitten. Pourfendeur, m. (fig.) Snoever, m. Pourfendre, v.a. (fam.) Klieven, doorhouwen. Pourlécher, (se), v. réfl. Zich den mond aflikken. Pourparler, m. Onderhandeling, woordenwisseling, f.
Pourpier, m. (Bot.) Porselein, postelein, f.
Pourpoint, m. Wambuis, n. À brûle-p-, met de tromp op de borst; (fig.) in 't gezicht.
Pourpre, f. (H.n.) Purperslak. purpermossel, f. || Purperverf, purperkleur, f. || Purper, purperkleed, n. || (fig.) Vorstelijke waardigheid, f. || -, m. Purper, n. De p-, purperen. || (Méd.) Purperkoorts, f. || -, adj. Purperkleurig. Pourpré, ée, adj. Purperrood, purperen. Fièvre p-ée, scharlakenkoorts, f. Pourprier, m. Purperslak, f. Pourprin, e, adj. Purperkleurig.
Pourquoi, conj. et adv. Waarom, om welke oorzaak (of) reden. || C'est p-, daarom. || -, m. Oorzaak, reden, f.
Pourri, m. Rotheid, f., het bedorvene, bederf, n. Pourri, e, adj. Rot. || Verdorven. || Vochtig en ongezond. Pourrir, v.n. Rotten, bederven, vergaan. P- en prison, in eene langdurige gevangenschap wegkwijnen. || -, v.a. Doen verrotten, doen bederven. || Se p-, verrotten, bederven. Pour(r)issage, m. Rotting f. der papierlompen. Pour(r)issoir, m. Rotplaats, rotkuip, f. Pour(r)iture, f. Verrotting, f., bederf, n. P- d'hôpital, hospitaalbrand, m.
Poursille, f. (H.n.) Bruinvisch, m.
| |
| |
Poursuite, f. Vervolging, nazetting, f. Se mettre à la p-, nazetten. || (fig.) Najaging, bemoeiing, f., het doorzetten, n. || (Jur.) Vervolging, f. Poursuivant, m. Bejager, aanzoeker, m. || (Jur.) Vervolger, m. Poursuivre, v.n. Voortgaan. || -, v.a. Vervolgen, najagen. P- l'ennemi, den vijand nazetten. || (fig.) Vervolgen, kwellen. || (Om iets) aanhouden, aanzoeken, streven (naar), doorzetten. || Voortzetten, vervorderen. P- son chemin, zijn weg vervorderen. || (Jur.) Gerechtelijk vervolgen. || Se p-, vervolgd (of) voortgezet worden, voortgaan. Pourtant adv. Evenwel, nochtans, echter. Pourtour, m. Omtrek, omloop, m. Pourvoi, m. (Jur.) Beroep, n. || Verzoek, n. Pourvoir, v.n. Voorzien (in), zorgen, zorg dragen (voor). || Benoemen (tot). || -, v.a. Voorzien, bezorgen, verzorgen. || Opdragen, verleenen. || Se p-, zich voorzien (van). || (Jur.) Se p-, eene klacht indienen; in hooger beroep komen (van); zich in cassatie voorzien. Pourvoyeur, m, -euse, f. Spijsverzorger, m., ster, f. || Koppelaar, m., -ster, f. Pourvu que, conj. Op voorwaarde dat, mits, als maar.
Poussa, m. Schommelmannetje, n.
Pousse, f. (Bot.) Spruit, loot, scheut, f. Het uitschieten. || P- du vin, troebelwording, f. || (Méd.) Nieuw uitbreken, n. || (Vétér.) Dampigheid, f. Poussé, ée, adj. Vin p-, troebel geworden wijn, m. || P- de nourriture, te veel gegeten hebbend. Pousse-broche, m. Drijfbeitel, m. Pousse-café, m. Glaasje n. likeur. Pousse-cailloux, m. (pop.) Infanterist, m. Pousse-cul, m. (pop.) Rakker, m. Poussée, f. (Archit.) Drukking, f. || Stomp, duw, m. || P- de travail, haastig werk, n. || (Méd.) Huiduitslag, n. Pousse-fiche, m. Drijfijzer, n.
Pousse-pieds, m. (H.n.) Eendmossel, f.
Pousser, v.n. (Bot.) Schieten, uitbotten, groeien. || Drukken. || Verder gaan (of) reizen. || (Vétér.) Dampig (of) aamborstig zijn. || (Peint.) P- au noir, steeds donkerder worden. || -, v.a. Stooten, duwen, drijven, dringen. P- la porte au nez- de q., iemand de deur voor den neus toeslaan. || Beleedigen, tergen. P- q. à bout, iemand zijn geduld doen verliezen. || Verlengen, uitbreiden. P- les limites, de grenzen uitzetten. P- trop loin, te ver drijven. || Voortzetten, vervolgen, vervorderen. P- une entreprise, eene onderneming krachtig doorzetten. || Aanzetten, aansporen. || Begunstigen, voorthelpen. || Uiten. P- des soupirs, zuchten. P- des cris, schreeuwen. || Voortbrengen, schieten. || Se p-, voortgedreven worden. || Se p- l'un l'autre, elkander stooten; (fig.) elkander voorthelpen. Poussette, f. Speldenspel, n. Pousseur, euse, m. et f. Voortstooter, -drijver, m.; voortdrijfster, f.
Poussier, m. Koolgruis, kolenstof, n. || Steengruis, n. Poussière, f. Stof, n. Il fait de la p-, het stuift. || (fig.) Mordre la p-, sneuvelen. || (Bot.) P- fécondante, zaadstof. Poussiéreux, euse, adj. v. Poudreux.
Poussif, ive, adj. Dampig, kortademig. Cheval p-, knol, m. || -, m. Kortademige, aamborstige, m. Gros p-, hijgende dikzak, m.
Poussin, m. Kieken, kuikentje, n. Poussinière, f. Kiekenkot, kiekenhok, n. || Broeistoof, f. || (Astron.) Zevengesternte, n.
● Je pousserai à la roue, il zal een handje toesteken.
Poussoir, m. (Horl.) Knop, drukker, m.
Poussolane, f. v. Pouzzolane.
Pout-de-soie, m. v. Pou-de-soie.
Poutrage, m. Balkwerk, n. Poutre, f. Balk, m. Poutrelle, f. Balkje, leggertje, n.
Pouvoir, v.a. et v.n. Kunnen, vermogen, de macht hebben. Je n'en puis plus, ik kan het niet langer uithouden. Il peut tout, hij vermag alles. Je n'en puis mais, ik kan er niets aan doen. On ne peut mieux, zoo goed als eenigszins mogelijk. || Se p-, kunnen gebeuren (of) zijn, mogelijk zijn. || -, m. Macht, kracht, f., vermogen, n. Plein p-, volmacht, f. Fondé de p-, gemachtigde. Tomber au p- de q., in iemands handen vallen. Vérifier les p-s, de geloofsbrieven onderzoeken. || Recht, n. || Invloed, m., gezag, n. || (Staats)bestuur, n. Les trois p-s, de drie staatsmachten. Être au p-, aan het roer (of) bewind zijn. || (Jur.) Bevoegdheid, f.
Pouzzolane, f. Vulkanisch zand, n.
Pragmatique, adj. 2 g. Pr- sanction, pragmatische verordening, f. || Pragmatisch, zakelijk, oorzakelijk verbonden.
Prague, f. (Géogr.) Praag, n.
Prairial, m. Weidemaand, f. Prairie, f. Wei(de). f., weiland, n., meersch, f.
Praline, f. Suikeramandel, f. Praliner, v.a. In suiker roosten.
Prame, f. (Mar.) Praam, f.
Prase, m. (Min.) Looksteen, m.
Praticabilité, f. Uitvoerbaarheid, bruikbaarheid, f. Praticable, adj. 2 g. Doenlijk, uitvoerbaar, bruikbaar. Chemin pr-, begaanbare weg, m. || (fig.) Homme pr-, gezellig mensch. || (Théât.) Porte pr-, wezenlijke deur, f. Praticien, m. Praktizijn, m. || Practiseerend geneesheer, m. || Practicus, ervaringsman, m. || (Peint.) Bewerker m. uit den ruwe. || -, adj. Uitoefenend. Pratiquant, e, adj. De godsdienstige voorschriften stipt nalevend. Pratique, adj. 2 g. Werkdadig, toegepast, practisch. Connaissance pr-, toegepaste kennis, f. || Ervaren, practisch. || -, f. Uitoefening, toepassing, beoefening, aanwending, practijk, uitvoering, f. || Volbrenging, vervulling, f. Mettre en pr-, volbrengen. toepassen. || Gebruik, n., gewoonte, hebbelijkheid, handelwijze, manier, f. Cette pr- n'est pas sans danger, die gewoonte is niet zonder gevaar. Pr-s de dévotion, uiterlijke godsdienstige oefeningen. || (iron.) Pr-s, praktijken, listen, f. pl. || (Mar.) Gemeenschap f. met een haven. || (Je[...]) Stemballetje, n. || Ervarenheid, behendigheid, vaardigheid, f. Avoir de la pr-, oefening (of) ondervinding hebben. || Praktijk, klandizie, f. || Klant, m. et f. Pr- (d'un médecin), patiënt, m. Pr- (d'un avocat), cliënt, m., cliënte, f. || (Jur.) Rechtspleging, praktijk, f. || (Chass.) Lokfluitje, n. || (Maç.) Pierre de pr-, onbehouwen steen, m. Pratiquement, adv. In de practijk, practisch. Pratiquer, v.n. (Mar.) Pr- avec la terre, met den wal gemeenschap hebben. || Zijne godsdienstige plichten vervullen. || -, v.a. In toepassing brengen,
uitoefenen, beoefenen, in het werk stellen, gebruiken. Pr- la médecine, de geneeskunst uitoefenen. Pr- une opération, eene heelkundige bewerking uitvoeren. || Plegen, gewoon zijn. || Omgaan, verkeeren (met). || Zich verschaffen, omkoopen. || (Archit.) Aan- | |
| |
brengen. Pr- un chemin, een weg banen, aanleggen. Pr- une pierre, eenen steen behouwen. Pr- une ouverture, eene opening maken. || Se pr-, in gebruik zijn. || Se pr- un chemin, zich eenen weg banen.
Pré, m. Stuk weiland, n., beemd, m., kleine meersch, f. || Pré salé, door de zee bespoelde weide, f.; daarop grazend schaap, n. || Kampplaats, f.
Préachat, m. Vooruitbetaling, f. Préacheter, v.a. Vooruitbetalen. Préalable, adj. 2 g. Voorafgaand. Question pr-, voorstel n. om eene vraag niet te behandelen. Au pr-, vooraf, voorafgaandelijk. Préalablement, adv. Vooraf, voorafgaandelijk. Préambule, m. Inleiding, f., voorbericht, n. Sans pr-, zonder nuttelooze uitweiding.
Préau, m. Kleine wei(de), f. || Binnenplaats, f., schoolplein, n.
Préavis, m. Voorafgaande meening, f., praeadvies, n. Prébende, f. Prove, f. || Kanunniksplaats, f. Prébendé, ée, adj. Eene prove genietend. || -, m. et f. Provenier, m., -ster, f. Prébendier, m. Prebendaris, m.
Précaire, adj. 2 g. Onzeker, wankelend. || Tijdelijk, herroepbaar. || -, m. À titre de pr-, als gunst. Précairement, adv. Bij vergunning, tot wederopzeggens toe, tijdelijk.
Précaution, f. Voorzorg, f. || Omzichtigheid, behoedzaamheid, f. Précautionné, ée, adj. Voorzichtig, omzichtig. Précautionner, v.a. Waarschuwen (tegen). || Se pr-, op zijne hoede zijn, zich in acht nemen. Précédemment, adv. Hiervoren, vroeger, vooraf. Précédent, e, adj. Voorgaand, vorig. || -, m. Vroeger geval, n. || (Jur.) Gevestigd gebruik, n. Précéder, v.n. Voorafgaan. Page qui précède, voorgaande bladzijde, f. || -, v.a. Vooruitstappen, voorgaan. || Voorafgaan, eerder gebeuren (of) geschieden. || Den voorrang hebben (op).
Préceinte, f. Barghout, berghout, n.
Précepte, m. Regel, m., voorschrift, n. || Gebod, bevel, n. Précepteur, m. Leermeester, huisonderwijzer, m. Préceptoral, e, adj. Leermeesterlijk. Préceptorat, m. Leermeestersambt, n. Précession, f. (Astron.) Vooruitgang, m. Préchantre, m. Voorzanger, m. Prêche, m. Predikatie, preek, f. || Protestantsche tempel, m. Prêcher, v.a. et v.n. Preeken, prediken, verkondigen. Pr- le Carême, de Vastenpreeken houden. Pr- pour sa paroisse, iemand (of) iets uit eigenbelang prijzen. || (fam.) Vertoogen doen, vermanen. || (fig.) Roemen. || Prediken, aanbevelen. Prêcheur, m. Prediker, predikant, m. Frères pr-s, predikheeren, m. pl. || (fam.) Zedepreker, m. Prêcheuse, f. (fam.) Preekster, f.
Précieuse, f. Nuf, f. Précieusement, adv. Zorgvuldig. Précieux, euse, adj. Kostbaar, kostelijk. || Dierbaar. || Zeer belangrijk. || (iron.) Gemaakt, gezocht. || -, m. Gemaaktheid, gezochtheid, f. Préciosité, f. Gezochtheid, gemaaktheid, preutschheid, f.
Précipice, m. Afgrond, m., steile rotshelling, f. Précipitamment, adv. IJlings, haastig, met overhaasting. Précipitant, m. (Chim.) Nederslaand middel, n. Précipitation, f. Groote haast, overijling, voorbarig-
● Prêchons d'exemple, laat ons het goede voorbeeld geven.
heid, f. || (Chim.) Bezinking, f., nederslaan, n. Précipité, m. (Chim.) Nederslag, m. Précipiter, v.n. (Chim.) Nederslaan. || -, v.a. Afstorten, nederstorten, nederwerpen. Pr- dans l'infortune, in het ongeluk storten. || Bespoedigen, verhaasten, versnellen. || Overhaasten, overijlen. || (Chim.) Nederslaan, doen zinken. || Se pr-, zich nederstorten, zich overijlen. Se pr- sur q., iemand te lijf gaan. Se pr- au-devant de q., iemand te gemoet snellen. Les événements se précipitent, de gebeurtenissen volgen elkander snel op. || (Chim.) Se pr-, nederslaan, nederploffen. Préciput, m. Vooruitgift, vooruitgenieting, f. Précis, e, adj., précisément, adv. Juist, stipt, nauwkeurig. || Bepaald. || Bondig, kort en klaar. || -, m. Kort begrip (of) overzicht, n., korte inhoud, m. Préciser, v.a. Nauwkeurig bepalen. Précision, f. Juistheid, stiptheid, bepaaldheid, nauwkeurigheid, f. || Bondigheid, f. Précité, ée, adj. Voornoemd, voormeld, bovengemeld. Précoce, adj. 2 g., -ment, adv. Vroegrijp, vroegtijdig, vroeg ontwikkeld, vroeg. Précocité, f. Vroege rijpheid, vroege ontwikkeling, f. Précompte, m. (Comm.) Voorafgaande afrekening, f. Précompter, v.a. Vooraf afrekenen. Préconception, f. Eerste gedachte (of) opvatting, f. Préconcevoir, v.a. Vooraf opvatten. Opinion préconçue, vooroordeel, n.
Préconisation, f. Bevoegdverklaring, f. Préconiser, v.a. Bevoegd verklaren. || (fig.) Ophemelen, aanprijzen. || Aanbevelen. Préconiseur, m. Loftrompetter, m.
Précordial, e, adj. Het middelrif betreffend, in de hartstreek gelegen. Précurseur, m. Voorlooper, voorganger, m. || Voorbode, m. || -, adj. m. Signe pr-, voorteeken, n.
Prédateur, m. Buitmaker, plunderaar, m.
Prédécédé, ée, m. et f. Vóóraflijvige, vóóroverledene, m. et f. Prédécéder, v.n. Eerst sterven. Prédécès, m. Het vóóroverlijden, n. Prédécesseur, m. Voorzaat, m. || Voorganger. m. Prédénommé, ée, adj. Voornoemd. Prédestination, f. Voorbeschikking, genadekeus, f. Prédestiné, ée, adj. Uitverkoren. || -, m. et f. Uitverkorene, m. et f. || Visage de pr-, vol en blozend gezicht, n. Prédestiner, v.a. Voorbeschikken, uitverkiezen. Prédéterminant, e, adj. Voorbepalend. Prédétermination, f. Voorbepaling, f. Prédéterminer, v.a. (Théol.) Vooraf bepalen. Prédicable, adj. 2 g. Toekenbaar. Prédicament, m. Toegekend begrip, attribuut, n. || Bon pr-, goede faam, f. Prédicant, m. (iron.) Preeker, m. Prédicat, m. Gezegde, predicaat, n. Prédicateur, m. Kanselredenaar, predikant, m. || Verkondiger, m. Prédication, f. Prediking, kanselvoordracht, f. Prédiction, f. Voorzegging, voorspelling, f. Prédilection, f. Vooringenomenheid, voorliefde, f. Auteur de pr-, lievelingsschrijver, m. Prédire, v.a. Voorzeggen, voorspellen. Prédisposant, e, adj. Voorbereidend, vatbaar makend. Prédisposer, v.a. Vatbaar (of) ontvankelijk maken, voorbereiden. Prédisposition, f. Vatbaarheid,
voorbeschiktheid, ontvankelijkheid, f. Prédominance, f. Overheersching, f., overwegende invloed, m. Prédominant, e, adj.
| |
| |
(Over)heerschend, overwegend, zwaarwichtigst. Prédomination, f. Overheersching, f., overwicht, n. Prédominer, v.n. Overheerschen, het overwicht hebben, het zwaarst wegen. || (Cuis.) Doorsmaken. Prééminence, f. Voorrang, m., voorkeur, f. Prééminent, e, adj. Den voorrang hebbend, voortreffelijker, uitstekend. Préempter, v.a. Vóórkoopen. Préemption, f. Voorkoopsrecht, benaderingsrecht, n. Préétablir, v.a. Voorafbepalen. Préexistant, e, adj. Voorafbestaande. Préexistence, f. Vóóraanwezigheid, f., vroeger bestaan, n. Préexister, v.n. Vooraf bestaan, vroeger aanwezig zijn. Préface, f. Voorbericht, n., voorrede, f. || (fam.) Inleiding, f. || Praefatie, f. Préfacier, m. Schrijver m. der voorrede. Préfectoral, e, adj. Van den prefect. Préfecture, f. Prefectsambt, n. || Prefectshotel, n. || Prefectuur, f. Préférable, adj. 2 g. Verkieslijk (boven). Préférablement, adv. Bij voorkeur, boven alles. Préférence, f. Voorkeur, f. De pr-, bij voorkeur. Vote de pr-, voorstem, f. || Voorliefde, f. || Pr-s, bijzondere oplettendheden, f. pl. || (Jur.) Voorrang, m. Préférer, v.a. Verkiezen, liever hebben, boven stellen. Préfet, m. Stedehouder, landvoogd, m. || Prefect, m. Pr- des études, bestuurder, m. Préfinir, v.a. Voorafbepalen. Préfix, e, adj. Voorafbepaald. Préfixe, adj. 2 g.
(Gramm.) Vooropgeplaatst, voorgevoegd. ||-, m. Voorvoegsel, n. Préfixer, v.a. Voorvoegen. || v. Préfinir. - Préfixion, f. Voorafgaande bepaling, f. Pregnant, e, adj. (H.n.) Drachtig. || (Gramm.) Elliptisch, bondig. Préhensile, adj. 2 g. Tot grijpen geschikt. Préhension, f. Het vatten, grijpen, n. Préhistorique, adj. 2 g. Voorhistorisch. Préjudice, m. Nadeel, n., schade, f., verlies, n. Porter pr- à q., iemand schade (of) nadeel berokkenen. Sans pr- de, onverminderd, met voorbehoud van. Préjudiciable, adj. 2 g. Nadeelig, schadelijk, hinderlijk. Préjudiciaux, adj. m. pl. (Jur.) Frais pr-, vooraf te betalen kosten, m. pl. Préjudiciel, elle, adj. (Jur.) Vóór de hoofdzaak te beslissen. Préjudicier, v.n. Benadeelen, schaden, afbreuk doen. Et sans y pr-, en dit onverminderd. Préjugé, m. Vooroordeel, n. Préjuger, v.a. Vermoeden. || Voorbarig beslissen. || (Jur.) Voorloopig vonnissen.
Préla(r)t, m. (Mar.) Presenning, f.
Prélasser (se), v. réfl. Eene trotsche houding aannemen, eene hooge borst zetten. Prélat, m. Kerkvoogd, prelaat, m. Prélation, f. Voorrangsrecht, n. Prélature, f. Prelaatschap, n. || Prelaten, m. pl.
Prêle, f. Paardestaart, m., schaafgras, n.
Prélegs, m. Vooruitmaking, f. Préléguer, v.a. Vooruitvermaken.
Prêler, v.a. Met schaafgras wrijven.
Prélèvement, m. Voorafneming, f. Prélever, v.a. Voorafnemen, vooraflichten. Préliminaire, adj. 2 g. Voorafgaand, inleidend. Discours pr-, voorrede, inleiding, f. || Pr-s, m. pl. Voorloopige handelingen f. pl. (of) punten n. pl. Sans pr-, zonder omslag. Préliminairement, adv. Voorafgaandelijk, vooraf. Prélire, v.a. (Impr.) Vooraflezen. Prélude, m. (Mus.) Voorspel, n. || (fig.) Voorbode, voorloo-
● Prendre la clef des champs, het hazenpad kiezen.
per, m. || Begin, n. Préluder, v.n. (Mus.) Voorspzlen, zijne stem beproeven. || (fig.) Pr- à, voorbereiden, inleiden. Prématuré, ée, adj. Te vroeg rijp. || (fig.) Te vroeg ontwikkeld. || Vroegtijdig, voorbarig, overijld. Prématurément, adv. Ontijdig, voorbarig, te vroeg. Prématurité, f. Vroegrijpheid, f. || Voorbarigheid, f. Préméditation, f. Overleg, n., voordacht, f. Avec pr-, met voorbedachten rade. Préméditer, v.a. Voorafbedenken, te voren overleggen. Action préméditée, voorbedachte daad, f.
Prémices, f. pl. Eerstelingen, m. et f. pl., eerste vruchten, f. pl. || Aanvang, m., begin, n. || (fig.) Eerstelingen, eerste proeven, f. pl. Premier, ère, adj. Eerste. En pr- lieu, eerst, ten eerste, vooreerst. Le pr- venu, de eerste de beste. || Eerste, voornaamste. || Noodzakelijkste, onontbeerlijkste. Pr-s besoins, dringendste behoeften, f. pl. || Vroeger. || Nombre pr-, ondeelbaar getal, n. || Matière pr-ère, grondstof, f. || -, m. Eerste verdieping, f. || (Théât.) Jeune pr-, eerste minnaarsrol, f. || (Jeu) Mon pr-, mijn eerste lettergreep, f. || -, f. (Impr.) Eerste proef, f. || Eerste plaats, f. || (Théât.) Eerste vertooning, f. || Eerste minnaressenrol, f. Premièrement, adv. Ten eerste. Premier-né, adj. m. Eerstgeboren. || -, m. Eerstgeborene, m.
Prémisses, f. pl. (Rhét.) De twee eerste stellingen f. pl. eener sluitrede. Prémonitoire, adj. 2 g. (Méd.) Waarschuwend. Prémontrés, m. pl. Premonstratenzer Norbertijnen, m. pl. Prémotion, f. Wilsbepaling, f. Prémunir, v.a. Uit voorzorg toerusten, wapenen, verzekeren (tegen). || Se pr-, zich wapenen, zijne voorzorgen nemen.
Prenable, adj. 2 g. Winbaar, (in)neembaar. || (fig.) Omkoopbaar. || Genietbaar. Prenant, e, adj. Nemend, ontvangend. Partie pr-e, ontvanger, m., ontvangende partij, f. || Carême pr-, vastenavond, m. || Queue pr-e, grijpstaart, m.
Prenanthe, f. (Bot.) Knikbloem, f.
Prendre, v.n. (Hort.) Wortel schieten. || Bijval vinden, gelukken, || Bevriezen, toevriezen. Le lait prend, de melk stremt. || Kleven, zich hechten. || L'envie me prend, ik krijg lust. L'idée me prend, ik kom op de gedachte. || Le feu prend, de brand ontstaat. || -, v.a. Nemen, aannemen, vatten, grijpen. Pr- les armes, de wapens opnemen. || Gebruiken. Pr- du café, koffie drinken. Pr- du tabac, snuiven. || Huren, in dienst nemen. Pr- une maison, een huis huren. || Pr- femme, trouwen. || Pr- le change, zich laten misleiden, zich bedriegen. || Pr- terre, landen. Pr-un chemin, eenen weg insiaan. Pr- les devants, vooruitgaan. || Pr- garde, opletten, toezien, oppassen. Pr- courage, moed scheppen. Pr- feu, vuur vatten; (fig.) opvliegen. Pr- patience, geduld hebben. || Wegnemen, ontnemen, stelen. || Veroveren, aanvallen. Pr- d'assaut, stormenderhand innemen. || Pr- le pas sur q., iemand voorgaan. || Verrassen, overvallen. Pr- au dépourvu, (ou) pr- sans vert, onverwachts overvallen. Pr- en flagrant délit, op heeter daad betrappen. || (Chass.) Vangen. || Pr- un voleur, een dief aanhouden (of) gevangen nemen. || Pr- une maladie, eene ziekte krijgen. || Vragen, eischen. Pr- dix francs par heure, 10 franken per
| |
| |
uur vragen. || Koopen. || Ontvangen, aannemen. Pr- conseil de q., iemand raadplegen. Pr- son nom, zijnen naam ontleenen. Pr- une habitude, eene gewoonte aannemen. Pr- du ventre, diklijvig worden. Pr- racine, wortel schieten. Pr- sa source, ontspringen. || Opvatten, opnemen. Mal pr- qc., iets kwalijk opnemen, iets verkeerd verstaan. À tout pr-, alles wel ingezien. || Gevoelen. Pr- intérêt, belang stellen (in). Pr- en amitié, vriendschap opvatten (voor). Pr- en patience, geduldig verdragen. || Zamelen. Pr- les voix, de stemmen zamelen. || Bepalen. Pr- les distances, de afstanden meten. || Se pr-, vastraken, vast blijven zitten, stollen. || Il se prit à siffler, hij begon te fluiten. S'y pr-, beginnen, aanvangen, beproeven. Se pr- d'amitié pour q., vriendschap voor iemand opvatten. || Se pr- de boisson, zich bedrinken. || Se pr- à q., iemand aanvallen. S'en pr- à q., iemand verantwoordelijk maken. || Se pr-, genomen (of) gebruikt worden. || -, v. impers. Bien vous en prendra, het zal uw geluk zijn. Mal lui en a pris, het is hem slecht bekomen. || -, m. Au fait et au pr-, loc. adv. Als het er op aankomt. Preneur, euse, m. et f. Nemer, gebruiker, m.; neemster, gebruikster, f. Pr- de café, koffiedrinker, m. Pr- de poissons, vischvanger, m. || (Jur.) Huurder, kooper, pachter, m.; huurster, pachtster, f. Prénom, m. Voornaam, doopnaam, m. Prénommé,
ée, adj. Voornoemd. Prénotion, f. Voorbegrip, n. Préoccupation, f. Geheele ingenomenheid, verstrooidheid, f. || Bezorgdheid, f. || Vooringenomenheid, f. Préoccupé, ée, adj. Bezorgd, verstrooid. || Ingenomen. Préoccuper, v.a. Sterk den geest bezig houden, bevangen. || Innemen (voor). || Se pr-, zich bezorgd maken (over). Préopinant, m. Voorgaande spreker, m. Préopiner, v.a. Eerst zijne meening zengen. Préparable, adj. 2 g. Prepareerbaar. Préparateur, m. Toebereider, preparator, m. Préparatif, m. Toebereidsel, voorbereidsel, n., toerusting, f. Préparation, f. Bereiding, voorbereiding, toerusting, f. || (Chim.) Preparaat, n. Préparatoire, adj. 2 g. Voorloopig, voorbereidend, voorafgaande. || -, m. Voorbereiding, inleiding, f. Préparer, v.a. Voorbereiden, toerusten. Pr- de la salade, sla toebereiden. || Se pr-, zich bereiden, zich gereed maken; zich voorbereiden. Un orage se prépare, een onweer is in aantocht. Prépondérance, f. Overmacht, f., meerdere invloed, voorrang, m., overwicht, n. Prépondérant, e, adj. Zwaarder wegend. || (fig.) Overwegend, beslissend. Préposé, m. Aangestelde, opziener, m. Préposer, v.a. Aanstellen, het opzicht (over iets) geven. Prépositif, ive, adj. (Gramm.) Voorzetselachtig. Particule pr-ive, voorvoegsel, n. Préposition, f. Voorzetsel, n. Prérappelé, ée, adj. Voormeld. Prérogative, f. Voorrecht,
n.
Prés, adv. Naast, bij, nabij, dichtbij. Serrer de pr-, op de hielen zitten. Toucher de pr-, nauw aan het hart liggen. || Behalve, À péu pr-, omtrent, bijkans, bijna. A beaucoup pr-, op verre na. À cela pr-, dat uitgezonderd, zonder dat. || Se voir de pr-, elkander onder de oogen zien. Ni de pr- ni de loin, in het geheel niet. || Près de, loc. prép. Dichtbij; ongeveer; vergeleken bij.
● Ce monsieur se présente bien, die heer maakt een gunstigen indruk.
Présage, m. Voorteeken, voorbeduidsel, n. || Vermoeden, n., gissing, f. Présager, v.a. Voorspellen, beduiden. || Vermoeden.
Presbyte, adj. 2 g. Verzichtig. || -, m. et f. Verrezichtige, m. et f. Presbytéral, e, adj. Priesterlijk. || Van den pastoor. Presbytère, m. Pastorij, pastorie, f. Presbytérien, enne, adj. Presbyteriaansch. || -, m. Presbyteriaan, m. Presbytie, f. Verrezichtigheid, f.
Prescience, f. Voorkennis, vóórwetenschap, f. Prescient, e, adj. Vóórwetend. Prescriptible, adj. 2 g. Verjaarbaar. Prescription, f. Verordening, f. || Verjaring, f. || (Méd.) Voorschrift, n. Prescrire, v.a. Voorschrijven, bevelen, gebieden. || Laten verjaren, door verjaring verkrijgen. || Se pr-, door verjaring vervallen. Droit prescrit, verjaard recht, n. || Se pr-, zich tot regel stellen; voorgeschreven worden. Préséance, f. Voorrangsrecht, n., voorzitting, f. Présence, f. Bijzijn, bijwezen, n., tegenwoordigheid, aanwezigheid, f. Jeton de pr-, zitpenning, m. En pr-, tegenover elkander. || (fig.) En pr- de, tegenover; gezien. Présent, e, adj. Tegenwoordig, aanwezig, voorhanden. || (Méd.) Dadelijk werkend. Mémoire pr-e, goed geheugen, n. || Tegenwoordig, huidig. || La pr-e (lettre), deze brief, m. || (Gramm.) Tegenwoordig. || -,m. Aanwezige, m. || Tegenwoordige, n. || (Gramm.) Tegenwoordige tijd, m. || À pr-, tegenwoordig, nu, thans. Pour le pr-, vooralsnu, tegenwoordig. Présent, m. Gift, vereering, gave, f.. geschenk, n. Faire pr- de qc., iets ten geschenke geven. Présentable, adj. 2 g. Voorstelbaar. Habit pr-, rok m. waarin men zich mag vertoonen. || Aanbiedingswaardig. Présentateur, trice, m. et f. Voorsteller, m., voorstelster, f. Présentation, f. Voorstelling, f. || Voordracht, f. || Aanbieding, overgave, overreiking, f. || Indiening, f. Présentement, adv. Nu, thans, terstond.
Présenter, v.a. Voorstellen, introduceeren. Pr- q. pour une place, iemand voor een ambt voordragen. || Voorleggen, uiteenzetten. || Aanbieden, toereiken, overgeven. || Vertoonen, opleveren. Pr- une requête, een verzoekschrift indienen. Pr- au baptême, ten doop heffen. Pr- les armes, het geweer presenteeren. || Se pr-, zich aanbieden, voorkomen. L'occasion se présente, de gelegenheid doet zich voor. Sepr- à l'esprit, te binnen schieten. L'affaire se présente bien, de zaak laat zich goed aanzien. || Se pr-, zich voorstellen, zich aanmelden. Préservateur, trice, adj. Beschermend, bewarend, voorbehoedend. || -, m. Beschermoven, m. Préservatif, ive, adj. Bewarend, beschuttend. || -, m. Behoedmiddel, n. Préservation, f. Behoeding, bewaring, f. Préserver, v.a. Behoeden, beschermen, beveiligen. || Se pr-, zich hoeden (voor), zich beschutten (tegen). Préside, m. Strafvesting, f. Présidence, f. Voorzitterschap, n. || Presidentschap, n. Président, m. Voorzitter, m. Présidente, f. Voorzitster, f. || Voorzittersvrouw, f. Présidentiel, elle, adj. Het voorzitterschap betreffend. Présider, v.n. Pr- à une cérémonie, eene plechtigheid besturen, leiden. Idée qui préside, leidend denkbeeld, n. || -, v.a. Voorzitten, Présidial, m. (Jur.) Landgerecht, n. Présidial, e, adj. Landrech- | |
| |
terlijk. Présidialement, adv. In hoogsten aanleg.
Présomptif, ive, adj. Vermoedelijk. || -, m. Troonsopvolger, m. Présomption, f. Gissing, f., vermoeden, n. || Verwaandheid, f., eigenwaan, m., inbeelding, f. Présomptueusement, adv., présomptueux, euse, adj. Laatdunkend, waanwijs, ingebeeld, opgeblazen. || Verwaandheid aanduidend. || -, m. Laatdunkende (of) opgeblazen mensch, m.
Presque, adv. Bijna, schier, haast, bijkans. Presqu'île, f. Schiereiland, n. Pressamment, adv. Met aandrang, dringend. Pressant, e. adj. Drukkend. || Volhoudend, klemmend. || Dringend, gebiedend, geen uitstel gedoogend. || Douleur pr-e, scherpe (of) geweldige pijn, f. Presse, f. Drukking, persing, f. || Drang, drom, m., gedrang, n., dichte volksmenigte, f. || (fig.) Verlegenheid, f. || Haast, f. || Presgang, m., pressing, f. || (Impr.) (Druk)pers, f. Sous pr-, ter perse. La pr- politique, de politieke dagbladen, n. pl. Pressé, ée, adj. Haastig, dringend. || Ongeduldig. || Pr- d'argent, in geldverlegenheid. Presse-citrons, m. Citroenuitperser, m. Pressée, f. Persvol, f.
Pressentiment, m. Voorgevoel, n. Pressentir, v.a. Voorgevoelen. || Toetsen, polsen, uithooren, uitvorschen.
Presse-papiers, m. Papierdrukker, m. Presser, v.n. Dringen, haast hebben, geen uitstel dulden. || -, v.a. Persen, drukken, uitpersen. || (fig.) Pr- son style, bondig schrijven. Pr- une comparaison, eene vergelijking te ver drijven. || Verhaasten, bespoedigen. || Samendringen. || Drukken, kwellen, knellen. La faim me presse, de honger kwelt mij. || In het nauw brengen, vervolgen, bestoken. Pr- de questions, met vragen bestormen. || Pressen. || Aanzetten, aanzoeken. Pr- q. de partir, op iemands vertrek aandringen. || Se pr-, bijeendringen, elkander verdringen. || Se pr-, zich haasten (of) spoeden. Pressette, f. Persje, n. Presseur, m. Perser, m. Pressier, m. (Impr.) Drukker, perswerker, m. Pression, f. Drukking, f. || (fig.) Dwang, m. Pressirostre, adj. 2 g. Vlaksnavelig. Pr- s, m. pl. Platbekken, m. pl. Pressis, m. Vleeschsap, kruidsap, n. Pressoir, m. Wijnpers, druivenpers, appelpers, f. || Persplaats, f. Pressurage, m. Persing, uitpersing, f. || Nawijn, m. || Samendrukking, f. Pressurer, v.a. Uitpersen, uitdrukken. || (fig.) Uitzuigen. || Geweld aandoen, afzetten. Pressureur, m. Perser, m.
Prestance, f. Statig voorkomen, n., deftigheid, f. Prestant, m. (Mus.) Prestant, m. Prestation, f. Uitkeering, f., verplichte levering f. (of) dienst, m. || Pr- de serment, eedaflegging, f. Preste, adj. 2 g., -ment, adv. Rap, gauw, vlug, snel, vaardig, handig. || -, adv. Gauw. Prestesse, f. Behendigheid, vlugheid, gauwheid, rapheid, f. Prestidigitateur, m. Goochelaar, m. Prestidigitation, f. Goochelkunst, snelvingerigheid, f. Prestige, m. Begoocheling, oogverblinding, f. || (fig.) Toovermacht, f., aanzien, n. Prestigieux, euse, adj. Betooverend, verblindend. Prestissimo, adv. (Mus.) Zeer snel. Presto, adv. Snel, vlug. Présumable, adj. 2 g. Vermoedelijk, denkelijk. Présumer, v.n. Zich veel inbeelden.
● Ce sujet prête, over dat onderwerp valt veel te zeggen.
|| -, v.a. Onderstellen, vermoeden, wanen, denken. Présupposer, v.a. Vóóronderstellen. Présupposition, f. Vóóronderstelling, f. Présure, f. Melkstremsel, melkrunsel, n., leb(be), f. Prêt, m. Leening, uitleening, f. || Geleende zaak, f., geleend geld, voorschot, n. Recevoir en pr-, geleend (of) ter leen krijgen. Prêt, e, adj. Klaar, gereed, bereid. Pr- à partir, reisvaardig.
Prétantaine, f. Courir la pr-, op den dril zijn, omzwerven, rondslenteren.
Prêté, m. Het geleende, n. || (Prov.) C'est un pr- rendu, leer om leer. Prétendant, e, m. et f. Aanzoeker, mededinger, m.; aanzoekster, f. || Pretendent, m. Prétendre, v.n. Staan, trachten, streven (naar). || -, v.a. (Iets) vorderen, vergen (of) eischen, aanspraak maken (op). || Beweren, staande houden, voorgeven. || Willen, voornemens zijn. || Se pr-, beweerd worden. Prétendu, e, adj. Gewaand, ondersteld, vermeend. || -, m. et f. (fam.) Bruidegom, m., bruid, f., aanstaande, m. et f. Prétendument, adv. Bij onderstelling, als voorwendsel. Prétenom, m. Naamleener, strooman, m.
Pretentaine, f. v. Pretantaine.
Prétentieux, euse, adj. Verwaand, ingebeeld. || Gezocht. Prétention, f. Aanspraak, f., eisch, m. || Aanmatiging, verwaandheid, f. Homme à pr-s, verwaande mensch, m. Sans pr-, bescheiden. Prêter, v.n. (Taill.) (Uit)rekken, medegeven, toegeven. || Oorzaak, aanleiding (of) reden geven (tot). || -, v.a. Leenen, uitleenen, te leen geven. || (fig.) Verleenen, leveren, schenken. Pr- la main, de hand leenen, helpen. Pr- l'oreille, luisteren. Pr- le flanc, zich blootgeven. Pr- secours, hulp bieden. Pr- serment, een eed afleggen, zweren. Pr- le collet, het hoofd bieden. || Toeschrijven. || Se pr-, toegeven, toestemmen, zich laten gebruiken (tot), zich laten welgevallen. Se pr- aux circonstances, zich naar de omstandigheden schikken. || -, m. Het leenen, n. Prétérit, m. Verleden tijd, m. Prétérition, prétermission, f. (Rhét.) Overstapping, schijnbare vergeving, f. || (Jur.) Uitlating, f. Préteur, m. Praetor, m. Prêteur, euse, m. et f. Leener, geldschieter, m.; leenster, uitleenster, f. || -, adj. Leenziek. Prétexte, f. Met purper omzette toga, f. Prétexte, m. Voorwendsel, n., uitvlucht, f., dekmantel, schijn, m. Prétexter, v.a. Voorwenden, voorgeven.
Pretintaille, f. Uitgetande garneering, f. || Pr-s, bijzaken, f. pl., toebehooren, n. pl. Pretintailler, v.a. Met uitgetand sieraad beleggen. || (fig.) Opsmukken.
Prétoire, m. Praetorium, n. || Rechtszaal, f. Prétorien, enne, adj. Van den praetor. Dignité pr-enne, praetorschap, n. Garde pr-eune, lijfwacht, f. || Pr-s, keizerlijke lijfwacht, f.
Prêtre, m. Priester, geestelijke, m. Prêtresse, f. Priesteres, f. Prêtrise, f. Priesterdom, priesterschap, n., priesterwijding, f.
Préture, f. Praetorschap, n.
Preuve, f. Bewijs, n., proef, f. Faire pr- de, bewijzen, toonen, laten blijken. Faire des pr-s, toonen wat men kan. Pour pr-, ten bewijze. || Blijk, bewijsstuk, n. Pr- d'amitié, blijk van vriendschap. || (Arith.) Proef, f.
| |
| |
Preux, adj. m. Dapper. || -, m. Dappere ridder, m.
Prévaloir, v.n. Overtreffen, de overhand hebben, den doorslag geven, zegepralen. || Se pr-, partij trekken (uit), zich laten voorstaan (op). Prévaricateur, m. Plichtverzaker, trouweloos ambtenaar, m. || -, adj. m. Trouweloos, plichtvergeten. Prévarication, f. Plichtverzuim, n., ambtsontrouw, f. Prévariquer, v.n. Ambtsontrouw plegen, zijnen plicht schenden. Prévenance, f. Gedienstigheid, voorkomendheid, beleefdheid, heuschheid, f. Prévenant, e, adj. Dienstvaardig, heusch, voorkomend, vriendelijk. Prévenir, v.a. Voorkomen, vooruitloopen. La sagesse ne prévient pas l'âge, het verstand komt vóór de jaren niet. || Onderrichten, waarschuwen (van). || Verhoeden, afweren, voorkomen. Pr- une objection, eene tegenwerping bij voorbaat ontzenuwen. || Voorinnemen. || Se pr-, elkander waarschuwen. Préventif, ive, adj. Voorkomend, voorbehoedend. || Détention pr-ive, voorloopige hechtenis, f. Prévention, f. Vooroordeel, n., vooraf opgevatte meening, vooringenomenheid, f. || (Jur.) Beschuldiging, f. Préventivement, adv. Voorloopig, op vermoeden. Prévenu, e, adj. Vooringenomen. || (Jur.) Verdacht, beticht. || -, m. et f. Verdachte, beschuldigde, m. et f. Prévision, f. Vooruitzicht, n., voorziening, f. || Pr-s, vermoedens, n. pl. Prévoir, v.a. Voorzien, vooruitzien. Prévôt, m. Provoost, opziener, m. || (Mil.) Provoost-geweldiger, m. Pr- de salle, onderschermmeester, m. Prévôtal, e, adj. Van den provoost. Cour pr-e,
prevotaalgerechtshof, n. Prévôtalement, adv. (Jur.) Zonder beroep. Prévôté, f. Provoostschap, n. || Proosdij, f. Prévoyance, f. Voorziening, f., vooruitzicht, n. || Voorzorg, voorzichtigheid, f. Prévoyant, e, adj. Vooruitziend, voorzichtig, zorgend.
Prié, m. Genoodigde, gast, m. Prie-Dieu, m. Bidbank, knielbank, f. Prier, v.a. Bidden. || Verzoeken, smeeken. || Noodigen, verzoeken. Dîner prié, maaltijd m. waartoe men officiëel uitgenoodigd wordt. || Se faire pr-, gevraagd willen worden. Prière, f. Gebed, n. || Verzoek, n., bede, f.
Prieur, e, m. et f. Kloostervoogd, prior, m.; kloostermoeder, priores, f. Prieural, e, adj. Van den prior. Prieuré, m. Priorij, f. || Priorschap, n., waardigheid f. van priores, || Priorshuis, n. Prima-donna, f. Eerste zangeres, f. Primage, m. (Mar.) Vergoeding, f., kaplaken, n. Primaire, adj. 2 g. Van den eersten graad. Assemblée pr-, grondvergadering, f. Enseignement pr-, lager onderwijs, n. || Oorspronkelijk. Primat, m. Opperkerkvoogd, primaat, m. Primatial, e, adj. Tot den primaat behoorend. Primatie, f. Primaatschap, primaatsgebied, n. Primauté, f. Voorrang, m. || (Jeu) Voorhand, f.
Prime, f. (Min.) Vloeispaath, n.
Prime, f. Premie, f., prijs, m., aanmoediging, f. || (Fin.) Premie, f. Faire pr-, opgeld maken. || (Comm.) Rouwkoop, m., schadeloosstelling, f. Prime, f. Primen, f. pl., eerste biduur, n. || (Comm.) Fijnste wol, f. || Prime, eerste stelling f. (bij 't schermen). || La lune est
● La force prime le droit, geweld gaat boven recht.
en pr-, de maan is aan het wassen. || (Géom.) Zestigste deel n. eens graads, minuut, m. || -, adj. Eerste. || (Alg.) A pr-, a', eerste a. || Sardine de pr-, bij zonsondergang gevangen sardijn. Orge de pr-, vroege gerst, f. || De pr- abord, loc. adv. Op 't eerste zicht, vooraf, eerst, dadelijk. De pr- saut, plotseling. Primer, v.n. Den voorrang hebben. || (fig.) Uitmunten. || -, v.a. De loef afsteken. Primer, v.a. Eene premie toekennen. Prime-sautier, ére, adj. De eerste ingeving volgend, haastig, onbedacht, driftig. Primeur, f. Eerste tijd, m. Avoir la pr-, het eerste genot hebben. Pr-s, vroege groenten, bloemen (of) vruchten, f. pl. Primevère, f. Sleutelbloem, f., Sint-Pieterskruid, n. Primicériat, m. Dekenschap, n. Primicier, m. Deken, oudste, m. Primidi, m. Eerste dag, m. Primipare, adj. et f. Voor het eerst barend(e vrouw, f.) Primipil(air)e, m. Eerste honderdman, m. Primitif, ive, adj. Oorspronkelijk, eerst, aanvankelijk, oudst. Couleur pr- ve, grondkleur, f. || (Gramm.) Mot pr-, stamwoord, grondwoord, n. Temps pr-s, hoofdtijden, m. pl. || (iron.) Den natuurstaat eigen, naïef. Costume pr-, naaktheid, f. || Pr-s, m. pl. Kwakers, m. pl. Primitivement, adv. Aanvankelijk, oorspronkelijk, eerst. Primo, adv. Ten eerste, vooreerst. Primogéniture, f. Eerst geboorte, f. Primordial, e, adj., primordialement, adv. Oorspronkelijk, eerst.
Primordialité, f. Oorspronkelijkheid, f. Primulacées, f. pl. Sleutelbloemsoorten, f. pl. Prince, m. Prins, vorst, m. Pr- royal, kroonprins. || Vorst, m. En pr-, de pr-, vorstelijk. Le pr- des ténèbres, de duivel, m. || (fig.) Eerste, voornaamste, m. || Être bon pr-, genadig zijn. Princeps, adj. 2 g. Eerst(e). Princerie, f. v. Primicériat. Princerie, f. Vorstelijke waardigheid f. (of) manieren, f. pl. Princesse, f. Prinses, vorstin, f. || (Hort.) Prinsesseboon, f. Princier, ére, adj. Prinselijk, vorstelijk. || -, m. v. Primicier. - Princillon, m. Kleine vorst, m. Principal, m. Rector, principaal, m. || Het gewichtigste, hoofdpunt, n. || Hoofdsom, f., kapitaal, n. || Les pr-aux, de aanzienlijksten, m. pl. || (Jur.) Hoofdzaak, f. Principal, e, adj. Voornaamst, hoofdzakelijk. Chose pr-e, hoofdzaak, f. Principalat, m. Rectorschap, n. Principalement, adv. Hoofdzakelijk, inzonderheid, vooral. Principat, m. Keizerlijke waardigheid, f. Principauté, f. Vorstendom, n. Principe, m. Begin, beginsel, n., oorsprong, m., grondoorzaak, f. || (Chim.) Grondstof, f., grondbestanddeel, n. || (Rhét.) (Grond)stelling, f. || Beweegreden, f., levensregel, m. Pr-s, grondregels, m. pl., beginselen, n. pl. || Homme sans pr-s, gewetenloos man, m. Avoir des pr-s, zich naar vaste regels gedragen, nauwgezet zijn. Par pr-, ter wille van een beginsel. Principicule, m. Prinsje, vorstje, n.
Printanier, ére, adj. Van de lente. Saison pr-ère, lenteseizoen, n. Potage pr-, soep f. met jonge groenten. Printemps, m. Lente, f., voorjaar, n. || (fig.) Lente, jeugd, f.
Prione, m. (H.n.) Zaaghorenkever, m.
Priorat, m. Priorschap, n. Priori, (a), loc. adv. A priori, uit een voorafgaand beginsel; buiten alle ervaring. Priorité, f. Voorrang,
| |
| |
voorgang, m. P- de date, vroegere dagteekening, f.
Pris, e, adj. (fig.) Bedrogen, betrapt. || Pr- de vin, dronken. Pr- de la fièvre, door de koorts aangetast. || Parti pr-, vast opzet, n. || Avoir la taille bien pr-e, welgemaakt zijn. Prise, f. Het vatten, vangen, n. Pr- d'armes, gewapend oproer n.; (of) oefening f. met de wapens. Être en pr-, gevaar loopen van genomen te worden. Pr- de possession, inbezitneming, f. Pr- à domicile, afhaling ten huize, f. || Inneming, verovering, f. || Buit, prijs, m., vangst, f. De bonne pr-, wettig veroverd. || Vat, handvatsel, n. N'avoir point de pr-, zich moeilijk laten aanvatten. || (fig.) Donner pr- à, zich blootstellen aan. Avoir pr-, vat hebben (op). Lâcher pr-, loslaten. || Pr- d'eau, waterafleiding, f. || (Jur.) Pr- de corps, lijfsdwang, m., inhechtenisneming, f. || Geschil, n. Pr- de bec, woordentwist, m. En être aux pr-s, twisten; vechten, handgemeen zijn, slaags zijn. || Hoeveelheid, dosis, f. Pr- de tabac, snuifje, n. || Het stollen, toevriezen, n. Faire pr-, beginnen te stollen (of) toe te vriezen.
Prisée, f. Schatting, prijzij, f.
Priser, v.a. Snuiven.
Priser, v.a. Schatten, prijzen. || Hoogachten, op prijs stellen, waardeeren. Priseur, m. Schatter, waardeerder, prijzer, m.
Priseur, euse, m. et f. Snuiver, m., snuifster, f.
Prismatique, adj. 2 g. Kantzuilig, prismavormig. || Prismatisch. Prismatiser, v.a. Door het prisma ontbinden. Prisme, m. (Géom.) Kantzuil, f. || (Phys.) Prisma, n. Prismoïde, adj. 2 g. Prismavormig.
Prison, f. Gevangenis, f., kerker, m. || Gevangenschap, f. Faire sa pr-, zijne straf uitzitten. Prisonnier, ère, m. et f Gevangene, m. et f. Pr- de guerre, krijgsgevangene.
Privatif, ive, adj. (Gramm.) Beroovend, ontkennend. || (Jur.) Uitsluitend. || -, m. Ontkenningspartikel, n. Privation, f. Berooving, onttrekking, ontneming, f. || Derving, f., gebrek, mangel, n. La pr- de la vue, het verlies n. van het gezicht. || Ontbering, f. Vivre de pr-s, gebrek lijden. Privativement, adv. Met uitsluiting van. Privauté, f. Te groote gemeenzaamheid (of) vertrouwelijkheid, f. Privé, m. Gemak, huisje, sekreet, n. Privé, ée, adj. (H.n.) Tam, mak. || Niet openbaar, bijzonder, particulier. Vie pr-e, privaat leven, n. Homme pr-, ambteloos burger, m. || Eigen. De son autorité pr-e, op eigen gezag (of) houtje, eigenmachtig. || Vertrouwelijk. || Conseil pr-, geheime raad, m. Conseiller pr-, geheimraad, m. || (Jur.) Sous seing pr-, onderhandsch. Priver, v.a. Berooven, ontblooten (van), onttrekken (aan), ontnemen. || Se pr-, zich onthouden (van). Privilège, m. Voorrecht, uitsluitend voordeel, n. || (Hist.) Pr-s, vrijheden, f. pl. Privilégié, ée, adj. Bevoorrecht. Lieu pr-, vrijplaats, f. || -, m. et f. Bevoorrechte, m. et f. Privilégier, v.a. Bevoorrechten, begunstigen.
Prix, m. Prijs, m., waarde, f. Pr- coûtant, inkoopprijs. À tout pr-, wat het ook kosten moge. A non pr-, onder de waarde. Au pr- de, ten koste van. Pr- fait, afgesproken prijs. Prixcourant, prijscourant. Chose sans pr-, onwaar-
● Il voit tout dans un prisme, hij ziet alles door een gekleurden bril.
deerlijke zaak, f. || Verdienste, waarde, f. Attacher du pr- à qc., iets op prijs stellen. || Prijs, m., belooning, f. Distribution des pr-, prijsuitdeeling, f. || (iron.) Vergelding, straf, f. || Pr- pour pr-, het eene bij het andere vergeleken.
Probabilisme, m. Waarschijnlijkheidsleer, f. Probabilité, f. Waarschijnlijkheid, f. Probable, adj. 2 g., -ment, adv. Waarschijnlijk, vermoedelijk. Probante, adj. f. Bewijskrachtig. En forme pr-, in echten (of) behoorlijken vorm. Raison pr-, bewijsgrond, m. Probation, f. Proeftijd, m.
Probatique, adj. f. Piscine pr-, badwater, n.
Probe, adj. 2 g. Eerlijk, rechtschapen. Probité, f. Braafheid, rechtschapenheid, f.
Problématique, adj. 2 g., -ment, adv. Twijfelachtig, betwistbaar, onzeker. || Dubbelzinnig. Problème, m. Vraagstuk,voorstel, n., opgave, f. || Vraag, f., vraagstuk, n. || Raadsel, n. Proboscide, f. Tromp, f., snuit, m. Proboscidé, ée, adj. Eenen snuit dragend. Proboscidiens, m. pl. Snuitdieren, n. pl. Procédé, m. Handelwijze, handeling, f., gedrag, n. || Wellevendheid, f. Ne pas connaître les pr-s, zijne wereld niet kennen. || Werkmanier, f. || (Jeu) Pommerans, f. Procéder, v.n. Voortkomen, ontstaan. || Te werk gaan, handelen. Manière de pr-, handelwijze, f. Pr- à, overgaan tot. || (Jur.) Een rechtsgeding voeren, procedeeren. Procédure, f. Rechtspleging, f., rechtsgang, rechtshandel, m. Pr- criminelle, strafvordering, f. || Stukken n. pl. eener rechtszaak. Procédurier, ière, adj. In de rechtspleging ervaren. || Pleitzuchtig. || Den rechtsgang vertragend. Procéleusmatique, m. Versvoet m. van vier korte lettergrepen. Procellaire, f. (H.n.) Stormvogel, m. Procés, m. Rechtsgeding, pleit, proces, n., rechtszaak, f. || (fig.) Faire le pr- à q-, over iemand den staf breken. Processif, ive, adj. Pleitzuchtig, pleitziek. Procession, f. Om(me)gang, m., processie, f. || Lange volksmenigte, f., optocht, m. Une pr- continuelle, een voortdurend heen en weer gaan. || (Bib.) Uitstrooming, f. Processionnaire, adj. 2 g. In rijen gaande. || -, m. (H.n.) Processierups, f. Processionnal, m. Processieboek, n. Processionnel, elle, adj. Van de
processie. Processionnellement, adv. In plechtigen optocht. Processionner, v.n. Optochten houden. Processus, m. (Anat.) Uitstek, n., verlenging, f. || (fig.) Ontwikkelingsgang, m. Procès-verbal, m. Verslag, proces-verbaal, n.
Prochain, e, adj. Naast(gelegen), naburig. || Aanstaand, eerstkomend, toekomend. Son départ est pr-, zijn vertrek is ophanden. || -, m. (Even)naaste, evenmensch, m. Prochainement, adv. Weldra, eerstdaags. Proche, adv. Dichtbij, nabij. De pr- en pr-, van plaats tot plaats, van huis tot huis; (fig.) allengskens, trapswijze, van lieverlede. Pr- de, loc. prép., dichtbij. || -, adj. 2 g. Naast, naastgelegen, naburig. || Pr-s, m. pl. Bloedverwanten, nabestaanden, m. pl.
Prochronisme, m. Vervroegde dagteekening, f. Procidence, f. (Chir.) Uitzakking, f. Proclamateur, m. Afkondiger, uitroeper, m. Proclamation, f. Uitroeping, afkondiging,
| |
| |
f. || Oproep, m. Proclamer, v.a. Afroepen, uitroepen, afkondigen. || Verkondigen, verspreiden. || Se pr-, zich uitgeven (voor). Proclive, adj. 2 g. Voorovergebogen. Proclivité, f. Vooroverhelling, f. Procombant, e, adj. (Bot.) Nederliggend. Proconsul, m. Proconsul, m. || Commissaris, m. Proconsulaire, adj. 2 g. Van den proconsul. Proconsulat, m. Proeonsulaat, n. Procréateur, trice, adj. Voortbrengend, scheppend. Procréation, f. Voortbrenging, f. Procréer, v.a. Voortbrengen, verwekken. || Se pr-, voortgebracht worden.
Procruste, m. Lederkever, m. || (Myth.) Procrustes, m. Lit de pr-, folterbed, n.
Procurateur, m. Procurator, m. Procuration, f. Lastbrief, m. || Volmacht, lastgeving, f. Procuratrice, f. Gevolmachtigde, f. Procurer, v.a. Verschaffen, bezorgen. || Na zich sleepen, veroorzaken. || Se pr-, zich aanschaffen. Procureur, m. Gevolmachtigde, m. || (Jur.) Zaakvoerder, zaakverzorger, m. || Openbare aanklager, procureur, m. Procureuse, f. Procureursvrouw, f. Procyon, m. (H.n.) Waschbeer, m. || (Astron.) De kleine Hond, Procyon, m. Prodigalement, adv. Overdadig, verkwistend, verspillend. Prodigalité, f. Overdadigheid, f. || Verkwisting, verspilling, f. Prodige, m. Wonderwerk, n., wonderdaad, f. || Wonder, n. Prodigieusement, adv., prodigieux, euse, adj. Wonder, wonderbaar, verbazend, buitengewoon, ongemeen. Prodigue, adj. 2 g. Verkwistend, verspillend. Pr- de promesses, mild in beloften. Enfant pr-, verloren zoon, m. Il est pr- de sa vie, hij speelt met zijn leven. || -, m. et f. Verkwister, m.; doorbrengster, verspilster, f. Prodiguer, v.a. Doorbrengen, verkwisten. || Rijkelijk bedeelen, niet ontzien. || Se pr- qc. Vun à l'autre, elkander met iets overladen. || Se pr-, zich dikwijls vertoonen, zich niet sparen. Prodrome, m. (Méd.) Voorteeken, n. Producteur, trice, adj. Voortbrengend, scheppend. || -, m. et f. Voortbrenger, m., voortbrengster, f., producent, m. Productibilité, f. Voortbrengbaarheid, f. Productible, adj. 2 g. Voortbrengbaar. Productif, ive, adj. Winstgevend, vruchtbaar. Production, f. Voortbrenging, f. || Voortbrengsel, product, n., vrucht, f.
Pr-s de la mer, zeegewassen, n. pl. || (Jur.) Overlegging f. van bewijsstukken. || (Anat.) Verlengsel, n. Productivité, f. Vruchtbaarheid, f. Productrice, adj. f. v. Producteur. - Produire, v.a. Opleveren, voortbrengen. || (fig.) Maken, vervaardigen. || Opbrengen, afwerpen. Pr- de l'intèrêt, rente geven (of) opbrengen. || (Litt.) Schrijven. || Voortbrengen, verwekken, veroorzaken. Pr- un effet, eene uitwerking teweegbrengen. || (Jur.) Overleggen, bijbrengen. Pr- des témoins, getuigen stellen. || Vertoonen, doen kennen. || Se pr-, zich vertoonen (of) doen kennen; zich voordoen, voorkomen.Produit, m. Opbrengst, f. || Voortbrengsel, product, n. || Werk, gewrocht, n. || (Math.) Uitkomst, f., product, n. Proéminence, f. Uitstek, uitsteeksel, n. || Het vooruitsteken, n. Proéminent, e, adj. Uitstekend, uitspringend. Proemptose, f. Maansvereffening, f. Profanateur, trice, m. et f. Ontwijder, heiligschender, m.;
● Se produire au théâtre, op het tooneel optreden.
ontheiligster, f. || -, adj. Heiligschendend. Profanation, f. Ontheiliging, ontwijding, f. || (fig.) Onteering, f. Profane, adj. 2 g. Ontheiligend, ongodsdienstig, goddeloos. || Ongewijd, wereldsch, wereldlijk. || -, m. et f. Ongodsdienstige, goddelooze, m. et f. || Oningewijde, onwetende, m. et f. || Het ongewijde, onheilige, n. Profaner, v.a. Ontheiligen, ontwijden, schenden. || Ontwijden, onteeren. Profectif, ive, adj. (Jur.) Van de ouders geërfd (of) gekomen. Proférer, v.a. Uiten, uitspreken, uitbrengen. Profès, professe, adj. Geprofest. || -, m. et f. Kloosterbroeder, m.; kloosterzuster, f. Maison pr-se, ordehuis, n. Professer, v.a. Openlijk belijden. || Doen blijken, betuigen. || Oefenen, uitoefenen, drijven. Pr- un métier, een handwerk drijven. || Onderwijzen. || -, v.n. Onderwijs geven, een leerstoel bekleeden. || Se pr-, openlijk beleden (of) geleerd worden. Professeur, m. Leeraar, professor, m. Pr- d'université, hoogleeraar. Pr- de musique, muziekmeester, m. Profession, f. Belijdenis, f. Faire pr- de, belijden; (fig.) zich uitgeven (voor), een eer stellen (in). || Kloostergelofte, f. || Beroep, vak, n., staat, m. || Ambacht, bedrijf, handwerk, n. || Un voleur de pr-, een aartsdief, m. Professionnel, elle, adj. Het beroep betreffend. École pr-le, beroepsschool, ambachtsschool, vakschool, f. || Secret pr-, ambtsgeheim, n. || -, m. Hij, die van iets een beroep maakt. Un pr- de la mendicité, een bedelaar van beroep. Professo (ex), loc. lat. Als man van het vak. ||
Met zorg. Professoral, e, adj. De leeraars betreffend. || (iron.) Stijf, pedant. Professorat, m. (Hoog)leeraarsambt, n. || Leerstoel, m.
Profil, m. Zijgezicht, halfgezicht, profiel, n. De pr-, van ter zijde gezien. || (Archit.) Doorsnede, f. || Oratrek, m. Profiler, v.a. Van ter zijde afbeelden. || (Archit.) In doorsnede voorstellen. || Se pr-, zijne omtrekken vertoonen.
Profit, m. Winst, f., voordeel, nut. profijt, n., baat, f. Mettre à pr-, zich (iets) te nutte maken, (iets) tot voordeel (of) nut besteden. À pr-, voordeelig. Faire du pr-, profijtig zijn, tegenhouden. Au pr- de, ten voordeele (of) behoeve van. || Pr-s, drinkgeld, n., bijverdienste, f. Profitable, adj. 2 g., -ment, adv. Nuttig, winstgevend, voordeelig, profijtelijk. Profiter, v.n. Winnen, voordeel doen. || Zich (iets) te nutte maken, (iets) waarnemen. || Baten, helpen. || Vorderen, vorderingen maken. || Groeien, tieren. || Nut (of) voordeel aanbrengen, goed bekomen. Profiterole, f. Aschkoekje, n Profond, e, adj. Diep. || (fig.) Grondig. || Diepzinnig, geleerd, ondoorgrondelijk. || -,m. Diepste. n., diepte, f., grond, m. Profondément, adv. Diep. Profondeur, f. Diepte, f. || Lengte, diepte, f. || (fig.) Ondoorgrondelijkheid, diepzinnigheid, f. || Scherpzinnigheid, grondigheid, f. Profusément, adv. Overdadig, kwistig. Profusion, f. Overdaad, verkwisting, f. || Overvloed, m. Avec pr-, met volle handen. Progéniture, f. (fam.) Kinderen, n. pl., kroost, n. || Jongen, n. pl. Prognathe, adj. 2 g. Met vooruitstekende kakebeenen. Prognathisme, m. Het uitsteken der kakebeenen. Prognostique, adj. 2 g. (Méd.) Voorspellend. Programme, m. Programma, n. ||
| |
| |
Leerplan, n. Progrès, m. Vooruitgang, m., vordering, f. || Vermeerdering, toeneming, f. Faire des pr-, zich uitbreiden. Progresser, v.n. Vooruitgaan, vorderen, vordering maken. || Toenemen, vermeerderen. Progressif, ive, adj. Voor(uit)gaand, trapsgewijze opklimmend. Progression, f. Vooruitgang, m. || (fig.) Opklimming, onafgebroken toeneming, f. Suivre une pr-, trapsgewijze toenemen. || Aaneenschakeling, f. || (Math.) Reeks, f. Pr- arithmétique, rekenkundige reeks, f. Progressisme, m. Vooruitstrevende gezindheid, f. Progressiste, adj. 2 g. Vooruitstrevend. || -, m. Vriend des vooruitgangs, m. Progressivement, adv. Trapswijze klimmend. Prohiber, v.a. Verbieden. Prohibitif, ive, adj. Verbiedend, uitsluitend. Prohibition, f. Verbod, n. Prohibitionnisme, m. Uitsluitingsstelsel, n. Prohibitionniste, m. Voorstander m. van uitsluitingsrechten.
Proie, f. Prooi, f., roof, m. || (fig.) Buit, m. || (fig.) Être en pr- à, blootgesteld zijn aan, medegesleept worden door.
Projectile, m. Werptuig, n. || (Mil.) Bom, f., kogel, m. || -, adj. 2 g. Force pr-, werpkracht, f. Projection, f. (Peint.) Afteekening op een vlak, projectie, f. Pr- lumineuse, lichtbeeld, n. || Worp, m., het werpen, n. || (Chim.) Het werpen in den smeltkroes. Poudre de pr-, goudpoeder, n. Projecture, f. Uitstek, n., voorsprong, m. Projet, m. Onderneming, f., plan, n. || Ontwerp, bestek, plan, n. Pr- de loi, wetsontwerp, n. Projeter, v.a. Ontwerpen, beramen. || Projecteeren, op een vlak afteekenen, afschetsen. Pr- une ombre, een schaduw werpen. || Werpen, voorwaarts richten, schieten. || Se pr-, ontworpen worden. || Se pr-, zich afteekenen. Prolapsus, m. (Méd.) Uitzakking, f. Prolation, f. (Mus.) Toonsleeping, f. Prolégomènes, m. pl. Uitvoerige inleiding, f. Prolepse, f. (Rhét.) Voorkoming, f. Proleptique, adj. 2 g. (Méd.) Te vroeg komend. || (Rhét.) Vooraf beantwoordend. Prolétaire, m. Man uit de laagste volksklas, proletariër, m. Prolétariat, m. Bezitloozen, m. pl. Prolifère, adj. 2 g. (Bot.) Prolificeerend, ontspruitend. Prolifique, adj. 2 g. Vruchtbaar. || Bevruchtend, teelkrachtig. Prolixe, adj. 2 g., -ment, adv. Langdradig, langwijlig, wijdloopig, omslachtig. Prolixité, f. Langwijligheid, wijdloopigheid, f. Prologue, m. Voorrede, f. || (Théât.) Voorspel, n. Prolongation, f. Uitstel, n., verlenging, f. Prolonge, f. Sleeptouw, n. || Kruitwagen, m. Prolongement, m.
Voortzetting, verlenging, f. Prolonger, v.a. Verlengen, vertragen, uitstellen. || Verlengen, voortzetten, uitstrekken. || (Mar.) Pr- une côte, langs de kust varen. || Se pr-, (voort)duren, aanhouden. || Se pr-, zich uitstrekken. Promenade, f. Wandeling, f., tochtje, n. Aller en pr-, gaan wandelen. Pr- à cheval, wandelrit, m. || Wandelplaats, wandeldreef, f. Promener, v.a. Op wandeling vergezellen. || Rondleiden, omvoeren. || Pr- ses yeux, zijne oogen laten rondzweven (of) weiden. Pr- sa main sur qc., met de hand over iets heen strijken. || (fig.) Om den tuin leiden. Envoyer pr-, naar den bliksem wenschen, afschepen. || Se pr-, wandelen, kuieren; ronddwalen. Pro-
● Lâcher la proie pour l'ombre, den schijn voor het wezen houden.
meneur, euse, m. et f. Wandelaar, m.; -ster, f. || Begeleider, m.; begeleidster, f. Promenoir, m. Wandelplaats, wandeling, f. Promesse, f. Belofte, toezegging, f. Se ruiner en pr-s, veel beloven en weinig geven. || (Comm.) Schuldbriefje, n. Prometteur, euse, m. et f. (fam.) Belover, m.; beloofster, f. Promettre, v.n. Beloven, voorspellen, aankondigen, hoop geven. || Verzekeren. || Beloven, toezeggen. || (Prov.) Chose promise, chose due, belofte maakt schuld. Pr- monts et merveilles, gouden bergen beloven. || -, v.n. Veel beloven. Cela promet, dat zal iets schoons worden. || Se pr-, zich voorstellen, voornemen. || Se pr-, verwachten. Promiscuité, f. Verwarde vermenging, f. Promission, f. Belofte, f. Promontoire, m. Voorgebergte, n., kaap, f. Promoteur, trice, m. et f. Aanlegger, stichter, voortzetter, bevorderaar, m.; bevorderaarster, f. || -, adj. Bevorderend, aandrijvend. Promotion, f. Verheffing, bevordering, f. || Promotie, f. Promouvoir, v.a. Verheffen, bevorderen, verhoogen. Prompt, e, adj., promptement, adv. Spoedig, gauw. Être pr- à croire qc., iets licht gelooven. Joie pr-e, vreugde f. van korten duur. Pr- à la riposte, nooit om een antwoord verlegen. || Levendig, ijverig, flink. || Driftig, opvliegend. Promptitude, f. Vaardigheid, snelheid, raschheid, f., spoed, m. Pr- d'esprit, vlugheid f. van begrip. Pr- à croire, lichtgeloovigheid, f. || Driftigheid, opvliegendheid, f. Promulgation, f. Afkondiging, bekendmaking, f. Promulguer, v.a.
Afkondigen. Pronateur, adj. m. (Anat.) Nederbuigend. Pronation, f. Het draaien der handpalm naar beneden
Prône, m. Parochiesermoen, n. || (fig.) Vermaning, f. Prôner, v.a. Het parochiesermoen doen. || (fig.) Roemen, prijzen, ophemelen. || -, v.n. Eene strafpredikatie houden. Prôneur, m. Prediker, m. || (fam.) Zedepreker, m. Prôneur, euse, m. et f. (fig.) Loftuiter, opvijzelaar, m.; loftuitster, f.
Pronom, m. Voornaamwoord, n. Pronominal, e, adj., pronominalement, adv. Voornaamwoordelijk. Verbe pr-, wederkeerig werkwoord, n. Prononçable, adj. 2 g. Uitspreekbaar. Prononcé, ée, adj. (Peint.) Sterk uitkomend. || Vast, beslist, scherp geteekend. Prononcé, m. Rechterlijke uitspraak, f. Prononcer, v.a. Beslissen, uitspreken. || Opzeggen, uitspreken. Pr- ses voeux, zijne kloostergelofte afleggen. || (Peint.) Scherp doen uitkomen. || -, v.n. Beslissen, uitspraak doen. || Se pr-, zijne meeningzeggen. Prononciation, f. Uitspraak, f. || (Rhét.) Voordracht, f. Pronostic, m. Voorspelling, f. || (Méd.) Oordeel, n., prognose, f. Pronostiquer, v.a. Voorspellen, voorzeggen. Pronostiqueur, euse, m. et f. (fam.) Voorspeller, m.; voorzegster, f. Propagande, f. Propaganda, f. Faire de la pr-, zijne leerstellingen verspreiden, aanhangers winnen. Propagandisme, m. Bekeeringsijver, m. Propagandiste, m. Propagandist, m. Propagateur, m. Voortplanter, verspreider, m. || -, -trice, adj. Voortplantend, uitbreidend. Propagation, f. Voortplanting, uitbreiding f. Propager, v.a. Voortzetten, voortplanten vermenigvuldigen. || Uitbreiden, verspreiden. ||
| |
| |
Se pr-, zich voortplanten, zich verspreiden. Propension, f. Neiging, f. || (fig.) Geneigdheid, f. Prophète, étesse, m. et f. Ziener, profeet, m.; profetes, f. || (Prov.) Nul n'est pr- en son pays, geen sant in zijn eigen land. Prophétie, f. Voorzegging, voorspelling, f. Prophétique, adj. 2 g. Voorzeggend, voorspellend, profetisch. Prophétiquement, adv. Profetisch. Prophétiser, v.a. Voorzeggen, voorspellen. Prophylactique, adj. 2 g. Behoedend. Remède pr-, voorbehoedmiddel, n. Prophylaxie, f. Ziekteverhoeding, f. Propice, adj. 2 g. Genadig, gunstig. Propitiateur, m. Verzoener, voorspreker, m. Propitiation, f. Verzoening, f. Propitiatoire, adj. 2 g. Verzoenend. || -, m. Genadestoel, m. Propolis, m. Maagdenwas, n. Proportion, f. Evenredigheid, verhouding, f. Toute pr- gardée, naar verhouding. En pr- de, naarmate, in evenredigheid van. || (Math.) Evenredigheid, f. Règle de pr-, regel van drieën. Proportionnalité, f. Verhouding, evenredigheid, f. Proportionné, ée, adj. Evenredig, gelijkmatig. Bien pr-, welgemaakt. Proportionnel, elle, adj. Evenredig, gelijkmatig. Moyenne pr-elle, middelevenredige, f. Proportionnellement, adv. Naar verhouding. Proportionnément, adv. In evenredigheid (of) verhouding. Proportionner, v.a. Evenredig maken, naar verhouding bepalen. || Se pr-, zich schikken (naar). Propos, m. Vast
besluit (of) voornemen, n. De pr- délibéré, met opzet. || Gesprek, n. Tenir des pr-, een gesprek voeren, uitdrukkingen gebruiken. || IJdel geklap, n., achterklap, m. || À pr-, van pas, passend, te goeder ure. A pr-! wacht! À tout pr-, gedurig. À quel pr-? met welk doel, bij welke gelegenheid? Hors de pr-, ten onpas. À pr- de, met betrekking tot. À pr- de bottes, zonder reden. || À-pr-, m. Geschiktheid, gepastheid, f., rechte tijd, m. Proposable, adj. 2 g. Voorstelbaar. Proposant, m. Voorsteller, m. || Proponent, m. Proposer, v.a. Aanbieden, voorstellen. || Voorleggen, voordragen. Pr- une loi, een wetsvoorstel indienen. Pr- un problème, een voorstel opgeven. Pr- un prix, eenen prijs uitloven (of) uitschrijven. Pr- un toast, eenen dronk instellen. || (Prov.) L'homme propose et Dieu dispose, de mensch wikt en God beschikt. || Se pr-, zich voorstellen, voornemen. Proposition, f. Voorstel, aanbod, n., voorslag, m. || Voordracht, f. || (Gramm.) Voorstel, n., zin, m. || (Géom.) Voorstel, n. || Stelling, f. || Het voorstellen, etc. || (Bib.) Pain de pr-, toonbrood, n.
Propre, adj. 2 g. Eigen. Sens pr-, eigenlijke zin, m. Mot pr-, juiste woord, n. || Net, zuiver, zindelijk. || Nuttig, dienstig, geschikt. || Behoorlijk. || (fam.) Il est pr-, hij zit er slecht voor. || -, m. Het eigene, eigendom, n., het eigenaardige, n. || Au pr-, in eigenlijken zin. Proprement, adv. Eigenlijk, juist. Pr-dit, eigenlijk gezegd. || Aangenaam, net. || Netjes, zindelijk. Propret, ette, adj. (fam.) Opgeschikt, uiterst net. Propreté, f. Reinheid, netheid, zindelijkheid, f. Propriétaire, m. et f. Eigenaar, m.; eigenares, f. Propriété, f. Eigendom, n.; eigendom, m., eigenschap, hoedanigheid, f. || Juistheid, nauwkeurigheid, f.
Proptose, f. Doorzakking, verlenging, f.
● Changeons de propos, laat ons van iets anders spreken.
Propulseur, m. Propeller, m. || -, adj. m. Voortdrijvend, stuwend. Propulsion, f. Voortdrijving, f. Propylées, m. pl. Zuilengang, m. Prorata, (au), loc. adv. Naar verhouding. Prorogatif, ive, adj. Opschorsend, uitstellend, verschuivend. Prorogation, f. Schorsing, f. || Uitstel, n. Proroger, v.a. Uitstellen, verschuiven, opschorten, verdagen.
Prosaïque, adj. 2 g., -ment, adv. (fig.) Alledaagsch, prozaïsch; nuchter. Prosaïsme, m. Het prozaïsche, ondichterlijke, n., alledaagschheid, f. Prosateur, m. Prozaschrijver, m.
Proscripteur, m. Verbanner, m. Proscription, f. Afschaffing, vernietiging, f. || Vogelvrijverklaring, verbanning, f. Proscrire, v.a. Verwerpen, afschaffen, vernietigen. || Vogelvrij verklaren, (ver)bannen, verjagen. Proscrit, m. Balling, vogelvrijverklaarde, m. || (fig.) Mine de pr-, terugstootend uiterlijk, n.
Prose, f. Ongebonden stijl, m., ondicht, proza, n. || Lofzang, m. || (iron.) Geschrijf, n.
Prosecteur, m. (Anat.) Prosector, m.
Prosélyte, m. et f. Bekeerling, nieuwbekeerde, m. et f. || Aanhanger, m.; aanhangster, f. Prosélytique, adj. 2 g. Bekeeringszuchtig. Prosélytisme, m. Bekeeringszucht, f. Prosodie, f. Lettergreepmeting, klankmaat, prosodie, leer der versmaten, f. Prosodique, adj. 2 g., -ment, adv. Prosodisch. Prosopographie, f. Persoonsbeschrijving, f. Prosopopée, f. Persoonsverbeelding, f.
Prospectus, m. Prospectus, n., voorloopige aankondiging, f. Prospère, adj. 2 g. Bloeiend, voorspoedig. Prospérer, v.n. Voorspoedig zijn. bloeien. || Gelukken. || (Bot.) Gedijen. Prospérité, f. Voorspoed, welstand, bloei, m., welvaart, f. Prosternation, f., prosternement, m. Nederbuiging, nederknieling, f., knieval, m. Prosterner, (se), v. réfl. Zich ter aarde buigen, eenen knieval doen, te voet vallen, zich nederwerpen, zich verootmoedigen.
Prosthèse, f. (Gramm.) Voorvoeging, f. || (Chir.) Kunstmatige aanzetting, f. Prosthétique, adj. 2 g. Voorgevoegd.
Prostituée, f. Ontuchtige vrouw, f. Prostituer, v.a. Aan de ontucht prijsgeven. || (fig.) Onteeren, schandvlekken, te schande maken. Prostitution, f. Ontucht, f. || (fig.) Onteering, schending, verkrachting, f. Prostration, f. (Méd.) Groote verslapping, f. Prostyle, m. Zuileningang, m. Protagoniste, m. Hoofdpersonage, n. Protase, f. (Théât.) Inleiding, f. || Vóórzindeel, n. Prote, m. (Impr.) Meestergast, m. || Proeflezer, m. Protecteur, trice, m. et f. Beschermer, voorstander, beschermheer, patroon, m.; beschermster, begunstigster, f. || -, adj. Beschermend, beschuttend. Droit pr-, beschermrecht, n. Protection, f. Beschutting, bescherming, hoede, f. || Onderstand, m., hulp, f. Protectionnisme, m. Beschermingsstelsel, n. Protectionniste, m. Aanhanger m. der handelsbescherming. || -, adj. 2 g. Beschermend. Protectorat, m. Beschermheerschap, protectoraat, n. Protectrice, adj. et f. v. Protecteur.
Protée, m. (Myth.) Proteus, m. || Onbestendig mensch, weerhaan, m.
| |
| |
Protégé, ée, m. et f. Beschermeling, m. et f. Protéger, v.a. Begunstigen, beschermen, beschutten.
Protéiforme, protéique, adj. 2 g. Allerlei gedaanten aannemend.
Protestable, adj. 2 g. Protesteerbaar. Protestant, e, adj. Hervormd, protestantsch. || -, m. et f. Hervormde, protestant, m. et f. Protestantisme, m. Protestantisme, n. Protestataire, adj. Protesteerend. || -, m. Protesteerder, m. Protestation, f. Belofte, verzekering, f. || Betuiging, openlijke verklaring, f. || Tegenspraak, f., protest, n. Protester, v.a. et n. Openlijk verklaren. || Verzekeren, vast beloven. || (Comm.) Protesteeren. || -, v.n. Plechtig verklaren. || Opkomen, protest aanteekenen (tegen). Protêt, m. (Comm.) Rechtsvoorbehoud, protest, n.
Prothèse, f. v. Prosthèse.
Protocanonique, adj. 2 g. Van de eerste tijden af voor echtverklaard. Protocarbure, m. Eerste koolstofverbinding, f. Protochlorure, m. Eerste chloorverbinding, f. Protocole, m. Beraadslaging, f., protocol, verslag, n. || Formulier(boek), n. Protonique, adj. 2 g. Vóór den klemtoon geplaatst. Protonotaire, m. Oppergeheimschrijver, m. Protoplasme, m. Oorspronkelijke celstof, f. Prototype, m. Eerste voorbeeld, model, n. || Eerste afdruk, m. || (Impr.) Lettermaat, f. Protoxyde, m. Eerste oxyde, n. Protozoaire, m. (H.n.) Puntdier, n. Protraction, f. Het uitsteken, n. Protubérance, f. Uitwas, n., verhevenheid, f., knobbel, m. Protubérant, e, adj. Uitstekend. Protuteur, m. Medevoogd, m. Proue, f. Voorboeg, voorsteven, m.
Prouesse, f. Heldendaad, f. || Uitspatting, f.
Prouvable, adj. 2 g. Bewijsbaar. Prouver, v.a. Bewijzen, aantoonen, waarmaken. || Toonen, aan den dag leggen, blijken geven.
Provenance, f. (Comm.) Voortbrengsel, n. || Oorsprong, m.; herkomst, f. De pr-, uitkomstig uit. Provenant, e, adj. Voortkomend, voortspruitend. Provenir, v.n. Voortkomen, voortspruiten, ontstaan. Proverbe, m. Spreekwoord, n., spreuk, f. Proverbial, e, adj., proverbialement, adv. Spreekwoordelijk. Proverbialiser, v.a. Tot spreekwoord maken. || Se pr-, tot spreekwoord worden. Providence, f. Voorzienigheid, f. || (fig.) Elle est ma pr-, zij is mijn goede engel. Providentiel, elle, adj. Door de Voorzienigheid geschikt. Providentiellement, adv. Door de schikking der Voorzienigheid. Provignement, m. Inlegging, f. Provigner, v.n. Afleggers schieten; (fig.) zich vermenigvuldigen. || -, v.a. Afleggen, afzetten. Provin, m. Afzetsel, n., aflegger, m. Province, f. Wingewest, n. || Provincie, landstreek, f. || (fig.) Buitenlieden, m. pl., platteland, n. Air de pr-, kleinsteedsch wezen, n. Provincial, e, adj. Gewestelijk, provinciaal. || Kleinsteedsch, plattelandsch. || Boersch. || -, m. et f. Provinciebewoner, m., -bewoonster, f. || (fig.) Kleinsteedsch mensch, m. || -, m. Provinciaal, m. Provincialat, m. Provinciaalschap, n. Provincialisme, m. Gewestelijke uitdrukking, f. Proviseur, m. Bestuurder, m. Provision, f. Voorraad, m.,
● Passer en proverbe, spreekwoordelijk worden.
provisie, proviand, f. Faire pr-, voorraad opdoen. || Voorraad, m., dosis, f. || Aanstellingsrecht, n. Pr-s, aanstellingsbrief, m. || (Comm.) Provisie, f.; dekking f. (eens wissels). || (Jur.) Toekenning bij voorraad, f. Par pr-, voorloopig, bij voorbaat. Jugement par pr-, voorloopige uitspraak, f. Provisionnel, elle, adj. Voorloopig. Provisionnellement, adv. Voorloopig, provisioneel, bij voorraad. Provisoire, adj. 2 g., -ment, adv. Voorloopig, tijdelijk. || -, m. Het voorloopige, n. Provisorat, m. Provisorschap, n. Provocant, e, adj. Uitdagend, aanlokkend. Provocateur, trice, adj. Uitdagend, aanhitsend, tergend. Agent pr-, betaalde opruier, m. || -, m. Uitdager, ophitser, aanstoker, m. Provocation, f. Uitdaging, aanstoking, terging, f. Provoquer, v.a. Uitdagen, tergen, aanhitsen, aanzetten. || Veroorzaken, uitlokken, teweegbrengen. || (Jur.) Pr- une action, als klager optreden. || Se pr-, elkander uitdagen. Proxénète, m. Koppelaar, m.
Proximité, f. Nabijheid, nabuurschap, f. || Bloedverwantschap, n.
Proyer, m. (H.n.) Gierstvink, m.
Prude, adj. 2 g. Preutsch, overdreven zedig, nuffig. || -, f. Nuf, f.
Prudemment, adv. Omzichtig, voorzichtig. Prudence, f. Voorzichtigheid, bedachtzaamheid, f., beleid, n. Prudent, e, adj. Voorzichtig, omzichtig, bedachtzaam.
Pruderie, f. Preutschheid, f. || Pr-s, preutsche manieren, f. pl. Prud'homme, m. Deskundige, scheidsrechter, werkrechter, m. || (Pêch.) Overman, m. Prud'hommesque, adj. 2 g. (fam.) Bekrompen.
Pruine, f. Meelstof, waas, n.
Prune, f. Pruim, f. || (fig.) Pour des pr-s, zonder reden. || (fam.) Kogel, m., blauwe boon, f. Pruneau, m. Gedroogde pruim, f. Prunelaie, f. Pruimeboomgaard, m. Prunelet, m. Pruimenmost, sleedrank, m. Prunelle, f. Slee(pruim), wilde pruim, f. Jus de pr-, zure wijn, m. || Pr- de l'oeil, oogappel, m. Jouer de la pr-, lonken, pinken, een oogje trekken. || (Comm.) Zwart wollen stof, f. Prunellier, m. Sleedoorn, wilde pruimelaar, m. Prunier, m. Pruimeboom, m.
Prurigineux, euse, adj. Jeukend. Prurigo, m. Jeukende uitslag, m. Prurit, m. Huidjeuking, jeuking, jeukte, f.
Prusse, f. (Géogr.) Pruisen, n. || Bleu de Pr-, Berlijnsch blauw, n. || (fam.) Pour le roi de Pr-, voor niets. Prussiate, m. Blauwzuur zout, n. Prussien, enne, adj. Pruisisch. || -, m. et f. Pruis, m., Pruisische (vrouw), f. Prussique, adj. m. Acide pr-, blauwzuur, n.
Prytanée, m. Onderwijsgesticht, n.
Psalmiste, m. Psalmdichter, psalmist, m. Psalmodie, f. Psalmgezang, n. || Eentonige stijl m. (of) voordracht, f. Psalmodier, v.n. Psalmen zingen, psalmodiëeren. || Eentonig voordragen. Psalmographe, m. Psalmdichter, m. || Psalmverhandelaar, m. Psaltérion, m. Psalter, m., hakbord, n. Psaume, m. Psalm, m. Psautier, m. Psalmboek, n. || (Vétér.) Derde maag, f.
Psellisme, m. (Med.) Stottering, f.
Pseudo-, préfixe. Valsch. Pseudonyme,
| |
| |
m. Valsche naam, m. || -, adj. 2 g. Onder een valschen naam verschenen. Auteur ps-, valschnamige schrijver, m. Pseudonymie, f. Valschnamigheid, f. Pseudo-prophète, m. Valsche profeet, m. Pseudopsie, f. Gezichtsbedrog, n. Pseudorexie, f. Valsche honger, m.
Psilopode, adj. 2 g. Naaktbeenig.
Psittaciens, m. pl. Papegaaisoorten, f. pl. Psittacisme, m. Papegaaiachtig gepraat, n.
Psoa(s), m. (Anat.) Lendespier, f.
Psoque, m. (H.n.) Houtluis, f.
Psore, m. Schurft, f. et n. Psoriasis, m. Schurftachtige uitslag, m. Psorique, adj. 2 g. Schurft(acht)ig. || -, m. Schurftmiddel, n. Psorophtalmie, f. Schurftachtige ooglidontsteking, f.
Psyché, f. Groote toiletspiegel, m. Psychiatre, m. Zielenarta, m. Psychiatrie, f. Geneeskunde f. der zielsziekten. Psychique, adj. 2 g. Van de ziel. Psychologie, f. Zielleer, zielkunde, f. Psychologique, adj. 2 g. Zielkundig, psychologisch. Psychologue, m. Zielkundige, psycholoog, m. Psychose, f. Zielsziekte, f.
Psychromètre, m. Vochtigheidsmeter, m. Psychrométrie, f. Vochtigheidsmeting, f.
Psylle, f. (H.n.) Bladvloo, f.
Ptarmique, f. (Bot.) Nieskruid, n. || -, adj. 2 g. Niezingverwekkend.
Ptérobranches, m. pl. Vleugelkieuwigen, m. pl. Ptérocarpe, m. Vleugelvruchtboom, m. Ptérodactyle, adj. 2 g. Met zwemvliezen. Ptérope, m. (H.n.) Vliegende hond, m. Ptéropodes. m. pl. Vleugelvoeters, m. pl. Ptérygion, m. (Chir.) Nagel m. op 't oog. || Neusvleugel. m. Ptérygoïde, adj. 2 g. Vleugelvormig.
Ptilose, f. Het uitvallen der wimpers.
Ptyalisme, m. (Méd.) Speekselvloed, m.
Puamment, adv. Met stank. || (fig.) Mentir p-, onbeschaamd liegen. Puant, e, adj. Stinkend. || (fig.) Onbeschaamd. || -, m. (pop.) Stinker(d), m., leugenaarster, f. || Neuswijze, m. et f. || (H.n.) Stinkdier, n. Puanteur, f. Stank, m.
Pubère, adj. 2 g. Huwbaar. Puberté, f. Huwbaarheid, manbaarheid, f. Pubescence, f. Donzigheid, f. || Uitkomen n. van het lijfhaar. Pubescent, e, adj. Donzig. Pubien, enne, adj. Van het schaambeen. Pubis, m. Schaambeen, n
Public, ique, adj. Publiek, openbaar, ruchtbaar, bekend. || Gemeen, algemeen, openbaar. Trésor p-, schatkist, f. Dette p-que, staatsschuld, f. Charges p-es, belastingen, schattingen, f. pl. De notoriété p-e, algemeen bekend. Droit p-, staatsrecht, n. || -, m. Publiek, het algemeen, n. En p-, in het openbaar, openlijk. Publicain, m. Tollenaar, m. v. Traitant. Publicateur, m. Afkondiger, m. Publication, f. Afkondiging, bekendmaking, f. || Uitgave, f. Publiciste, m. Staatsgeleerde. m. || Schrijver m. over politiek. Publicité, f. Ruchtbaarheid, openbaarheid, f. || Het adverteeren, n. Office de p-, advertentiekantoor, n. || Gelezenheid, f. Publier, v.a. Openbaren, afkondigen, verkondigen. P- au son de la trompette, uittrompetten. || (Impr.) Uitgeven. || Se p-, afgekondigd worden, ruchtbaar worden. Publiquement, adv. Openlijk, in het openbaar.
● Je lui ai mis la puce à l'oreille, ik heb hem het vunr aan de schenen gelegd.
Puce, f. Vloo(i), f. || -, adj. 2 g. Vloobruin.
Pucelle, f. Maagd, f.
Puceron, m. Boomluis, bladluis, f.
Pucher, v.a. Uitscheppen. Puchet, m. Kleine scheplepel, m. Puchette, f. Baggernet, n. Pucheux, m. Scheplepel, m. Puchoir, m. Schepbak, m.
Puddlage, m. Puddelen, n. Puddler, v.a. Puddelen, frischen, louteren. Puddleur, m. Puddelaar, m.
Pudeur, f. Eerbaarheid, schaamachtigheid, schaamte, f. Rouge de p-, schaamrood. Sans p-, onbeschaamd. Pudibond, e, adj. Bedeesd, schaamachtig, kuisch. Pudicité, f. Eerbaarheid, kuischheid, f. Pudique, adj. 2 g., -ment, adv. Eerbaar, zuiver, kuisch.
Puer, v.n. Stinken, vuil rieken. P- au nez, walgen. || -, v.a. (Naar iets) rieken.
Puériculture, f. Opkweeken n. der kinderen. Puéril, e, adj., puérilement, adv. Kindsch, kinderlijk. || Kinderachtig, Puérilité, f. Kinderachtigheid, f. Puerpural, e, adj. (Méd.) Van het kraambed.
Puffin, m. (H.n.) Stormduiker, m.
Pugilat, m. Vuistgevecht, n., vuistkamp, m. Pugiliste, m. Bokser, vuistvechter, m.
Puine, m. et f. Heesterhout, n.
Puîné, ée, adj. Jonger, later geboren. || -, m. et f. Jongere broeder, m.; jongere zuster, f. Puis, adv. Dan, daarna, vervolgens. Et p-, bovendien, Et p-? wat dan?
Puisage, m. Het putten, scheppen, n. Puisard, m. Zinkput, m. || Afvoerpijp, f. Puisatier, m. Putgraver, m. Puiser, v.a. et v.n. Putten, scheppen. Puisette, f. Scheplepel, m. Puiseur, m. Schepper, m. Puisoir, m. Schepkom, m.
Puisque, conj. Aangezien, vermits, daar.
Puissamment, adv. Geweldig, krachtdadig, machtig, nadrukkelijk. Puissance, f. Kracht, macht, f., vermogen, n. || Gezag. n. En p- de, onder het gezag van. || Invloed, m. || Mogendheid, f. P- maritime, zeemogendheid, f. || Heerschappij, f., gebied, n. || (Math.) Macht, f. || (Phvs.) Kracht, eigenschap, f. P- d'une lunette, vergrootende kracht eens kijkers. || (Min.) Dikte, f. Puissant, e, adj. Krachtig, machtig, vermogend, aanzienlijk. Tout p-, almachtig, alvermogend. Noble et p- seigneur, odelmogende heer, m. || Lijvig, zwaarlijvig, dik. || P-s, m. pl. Machtigen, grooten, m. pl.
Puits, m. Put, waterput, m. P- perdu, sterfput. || Kuil, m. || Mijnschacht, f. || (Mar.) Pompzode, f. || (fig.) P- descience, door en door geleerde man, m.
Pulicaire, adj. 2 g. Fièvre p-, vlekkoorts, f. || -, f. (Bot.) Vlooikruid, n.
Pullulation, f. Het aanwoekeren, n. Pulluler, v.n. Aanwoekeren, zich vermenigvuldigen, sterk aangroeien.
Pulmonaire, adj. 2 g. Tot de long behoorend. Phtisie p-, longtering, f. || -, f. (Bot.) Longkruid, n. P- de chéne, steenmos, n. Pulmonie, f. Longziekte, f. Pulmonique, adj. 2 g. Longziek. || -, m. et f. Longzieke, m. et f.
Pulpation, f. Het maken tot brij. Pulpe, f. (Bot.) Vleesch, n. || (Méd.) Brij, f., moes. n. || Merg, n. Pulper, v.a. Tot brij maken. Pul-
| |
| |
peux, euse, adj. Mergachtig, vleezig. || Brijachtig. Pulpoire, f. Moesspatel, f.
Pulsateur, trice, adj. Kloppend. Pulsatif, ive, adj. (Méd.) Kloppend. Pulsatille, f. (Bot.) Keukenschelle, f. Pulsation, f. Het kloppen, n., slag, m. || (Phys.) Trilling, f. Pulsiloge, pulsimètre, m. Polsmeter, m.
Pultacé, ée, adj. Brijachtig. || (Méd.) Vlekkig.
Pulvérateur, trice, adj. (H.n.) Zich in het stof wentelend. Pulvérin, m. Meelbuskruit, n. || Kruithoorn. m. Pulvérisable, adj. 2 g. Pulveriseerbaar. Pulvérisateur, m. Pulveriseertoestel, n., verstuiver, m., pulveriseerspuit, f. Pulvérisation, f. Het tot poeder wrijven, n., brijzeling, f. Pulvériser, v.a. Tot poeder vermalen, vergruizen. || Tot stof spuiten, doen verstuiven; met een vocht bestuiven. || (fig.) Vernietigen. || Se p-, tot poeder (of) stof overgaan. Pulvérulence, f. Poederachtigheid, f. Pulvérulent, e, adj. Poederachtig, bestoven, murw.
Pulviné, ée, adj. (Bot.) Kussenvormig.
Pumicin, m. Palmolie, f.
Punais, e, adj. Uit den neus stinkend. || -, m. Stinkneus, m. et f. Punaise, f. (H.n.) Weegluis, wandluis, f. || Plat comme une p-, kruipend. || Teekenspijkertje, duimspijkertje, teekenstift, n. Punaisie, f. Stank m. uit den neus.
Punch, m. Pons, punch, f.
Punique, adj. 2 g. Punisch, Carthaagsch. Foi p-, trouweloosheid, verraderij, f.
Punir, v.a. Straffen, kastijden. Punissable, adj. 2 g. Strafbaar, strafwaardig. Punition, f. Bestraffing, straf, f.
Pupillaire, adj. 2 g. Van weezen. Deniers p-s, weezenpenningen, m. pl. || (Anat.) Van den oogappel. Pupillarité, f. Minderjarigheid, onmondigheid, f. Pupille, m. et f. Onmondige, minderjarige wees, m. et f. || Kweekeling, m. et f. || -, f. (Anat.) Oogappel, m.
Pupitre, m. Schrijftafel, f., lessenaar, m.
Pupuler, v.n. Schreeuwen als de hop. Puput, m. (H.n.) Hop, m.
Pur, e, adj. Rein, zuiver. || Onvermengd, onvervalscht, louter. Félicité p-e, ongestoord geluk, n. Ciel p-, onbewolkte hemel, m. Un p- sang, volbloedpaard, n. || Kuisch, eerbaar, eerlijk. || Enkel, louter. P- hasard, bloot toeval, n. P-e invention, louter verzinsel, n. En p-e perte, zonder het minste nut. P- et simple, onvoorwaardelijk. || (Litt.) Zuiver. || -, m. Rechtzinnige, m. Pureau, m. Onoverdekt vlak n. der dakpan (of) lei.
Purée, f. (Cuis.) Brij, purei, f. || (fig.) Armoede, f.
Purement, adv. Zuiver. || Alleenlijk, enkel. || (Jur.) P- et simplement, onvoorwaardelijk. Pureté, f Zuiverheid, reinheid, onvermengdheld, f. || Sierlijkheid, zuiverheid, f. || Kuischheid, eerbaarheid, f. Purette, f. (Min.) Zwart ijzerzand, n. || En p-, onvolkomen gekleed. Purgatif, ive, adj. Afdrijvend, afvoerend. || -, m. Purgeermiddel, n. Purgation, f. Buikzuivering, f. || Buikzuiverend middel, n., purgatie, f. Purgatoire, m. Vagevuur, n. Purge, f. (Med.) Buikzuivering, purgatie, f. || Ontsmetting, f. || (Jur.) Vrijmaking, f. Purgeoir, m.
● Il est puni par où il a péché, in de zonde zelf heeft hij zijn straf gevonden.
Reinigingsbak, m. Purger, v.a. Zuiveren, reinigen, kuischen. || (Jur.) Uitwisschen. P- une peine, eene straf uitzitten. || Van hypotheek vrijmaken. || -, v.n. (Méd.) Afvoeren, zuiveren. || Se p-, purgeeren. || Se p-, zich rechtvaardigen. Purgerie, f. Druipplaats, f. Purgeur, adj. m. Robinet p-, druipkraan, afloopkraan. f. Purifiant, e, adj. Zuiverend. Purification, f. Loutering, zuivering, f. P- (des métaux), loutering. || Onzer-Lieve-Vrouwe-Lichtmis, f. || Afwassching f. (in de mis). Purificatoire, m. Kelkdoek, m. Purifier, v.a. Louteren, zuiveren, reinigen.
Puriforme, adj. 2 g. Etterachtig. Purin, m. Aal, gier, f., mestwater, n.
Purisme, m. Overdreven taalkieschheid, f., taalzuiveringsijver, m. Puriste, m. et f. Taalzuiveraar, m.; taalziftster, f. Puritain, e, m. et f. Puritein, m., puriteinsche, f. || -, adj. Puriteinsch. Puritanisme, m. Puritanisme, n. || (fig.) Zedenstrengheid, f. Puron, m. Wei, hui, f.
Purot, m. Gierput, m.
Purpura, m. Purperkoorts, f. Purpurin, e, adj. Purperkleurig. Purpurine, f. Gemalen brons, n. || (Chim.) Kraprood, n.
Purulence, f. Ettering, etterachtigheid, f. Purulent, e, adj. Etterig, etterachtig. Pus, m. Etter, m., dracht, f.
Pusillanime, adj. 2 g., -ment, adv. Bloohartig, kleinmoedig. Pusillanimité, f. Bloohartigheid, kleinmoedigheid, f.
Pustulation, f. Vorming f. van etterpuistjes. Pustule, f. Etterpuistje, n. Pustuleux, euse, adj. Puist(acht)ig.
Putatif, ive, adj. Gewaand, vermeend.
Putois, m. Bunsing, m. || Bunsingbont, n. Putréfaction, f. Ontbinding, verrotting, f. Putréfié, ée, adj. Bedorven, verrot, ontbonden. Putréfier, v.a. Doen verrotten. || Se p-, rotten, bederven. Putrescence, f. Begin n. van verrotting. Putrescible, adj. 2 g. Rotbaar, aan verrotting onderworpen. Putride, adj. 2 g. Rot, verrot, bedorven. Fièvre p-, rotkoorts, f. Putridité, f. Rotheid, f., bederf, n.
Puy, m. Piek, berg, m. || Feest, n.
Pycnite, m. (Min.) Stengelsteen, m. Pycnostyle, m. Dichtzuilig gebouw, n. Pygargue, m. Zeearend, m. || Blesbok, m. Pygmée, m. Dwerg, m.
Pylône, m. Groot portaal, n. Pylore, m. Ondermaagraond, poortier, m. Pylorique, adj. 2 g. Van den poortier.
Pyogénie, f. Ettervorming, f. Pyoïde, adj. 2 g. Etterachtig. Pyophtalmie, f. Etteroog, n. Pyorrhagie, f. Ettervloed, m.
Pyracanthe, f. (Bot.) Vuurdoorn, m. Pyrale, f. (H.n.) Vuurzoeker, vlinder, m.
Pyrame, m. (H.n.) Kwartelhond, m.
Pyramidal, e, adj. Spitszuilig, pyramidaal. || (fam.) Verbazend, ongelooflijk. Pyramidale, f. Boschklokje, n. Pyramide, f. Spitszuil, f. || Grafnaald, pyramide, f. Pyramider, v.n. Spits opgaan, eene pyramide vormen.
Pyrène, f. Kernvrucht, f.
Pyrénées, f. pl. (Géogr.) Pyreneën, f. pl.
Pyrèthre, m. (Bot.) Kwijlwortel, m., ber
| |
| |
tramkruid, n. Pyrétique, adj. 2 g. Koorts(acht)ig. || Goed tegen koorts. Pyrétologie, f. Koortsleer, f. Pyrexie, f. Koortsaanval, koortsachtige toestand, m. Pyrique, adj. 2 g. Het vuur betreffend. Spectacle p-, kunstvuur, n. Feu p-, nagebootst vuurwerk, n. Pyrite, f. Zwavelkies, n. P- de fer, ijzerkies. Pyriteux, euse, adj. Zwavelkiezelachtig. Pyrobole, m. Vuurwerptuig, n. Pyrogène, adj. 2 g. Uit vuur ontstaan. Pyrogénèse, f. Ontwikkeling f. van levenswarmte. Pyrolâtre, m. Vuuraanbidder, m. Pyrolâtrie, f. Vuuraanbidding, f.
Pyrole, f. (Bot.) Wintergroen, n.
Pyroligneux, euse, adj. Acide p-, houtazijn, m. Pyromaque, adj. 2 g. Pierre p-, vuursteen, m. Pyromètre, m. Vuurmeter, m. Pyrométrie, f. Vuurmeting, f. Pyrophage, m. Vuureter, m. Pyrophore, m. Zelfontbrandbare stof, f. Pyroscope, m. Hittewijzer, m. Pyrosis, f. (Méd.) Maagbranden, n. Pyrostat, m. Vuurregulator, m. Pyrotechnie, f. Vuurwerkerskunst, f. || (Méd.) Gebruik n. des brandijzers. Pyrotechnique, adj. 2 g. Van de vuurwerkerskunst, pyrotechnisch. Pyrotique, adj. 2 g. Bijtend, brandend.
Pyrrhique, f. Krijgsdans, m. || -, m. (Poét.) Pyrrhichius m. van twee korte syllaben.
Pyrrhonien, enne, adj. Twijfelzuchtig, sceptisch. || -, m. Twijfelaar, m. Pyrrhonisme, m. Twijfelleer, twijfelzucht, f.
Pyrule, f. (H.n.) Vijgeslak, f.
Pythagoricien, enne, adj. Pythagorisch. || -, m. Aanhanger m. der leer van Pythagoras. Pythagorique, adj. 2 g. Pythagorisch. Diéte p-, onthouding f. van vleesch. Silence p-, onafgebroken stilzwijgen, n. Pythagorisme, m. Leer f. van Pythagoras.
Pythie, f. Pythische priesteres, f. Pythique, adj. 2 g. Pythisch.
Python, m. (H.n.) Reuzeslang, f.
Pythonisse, f. Waarzegster, f.
Pyulque, m. (Chir.) Etterpomp, f.
Pyxid(i)e, f. (Bot.) Doosvrucht, f.; bekertje, n. Pyxidé, ée, adj. Doosvormig.
|
|
Auteursrecht onbekend