Logo DBNL
De sonne-bloeme (1700)

De sonne-bloeme

(1700)–Hieremias Drexelius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XI. Capittel.
Dat uyt de kennisse der godtlijcker voorsichtigheyt een groot betrouwen op Godt spruyt, ende uyt het betrouwen eene ware over-een-kominghe van den wille des menschs met den godtlijcken.

Gelijck in een gouden keten d'eene schakel van d'ander hanght, soo wast het betrouwen uyt de kennisse der godtlijcker voorsichtigheyt, ende uyt dat volght seer lichtelijck d'over-een-kominghe van des menschs wille met den godtlijcken. Gheeft my eenen mensch die in alles Godts voorsichtigheyt bekent, ende op haer betrouwt; ick sal u stracks eenen gheven, die sy selven volcomentlijck aen den godtlijcken wille

onderworpt. Godt heeft ons soo gheleert: Dat hy ons kennelijck soude maken de verborghentheyt van sijnen wille naer sijn wel behagen, 't welck hy in hem voor genomen heeft a. Op dat ghy vervult moght worden met de kennisse van sijnen wille, in alderleye geestelijcke wijsheyt ende verstandenisse b. Dit blijckt opentlijck in Noe.

§. 1.

Voor al moeste Noe van Godts voorsichtigheydt onderwesen zijn. Daerom heeft Godt getrouwelijck aen desen man vertelt, waerom hy d'Arcke dede maken, hoe langh oock, hoe breedt, ende hoe hooghe sy moeste wesen; hoe hy alle soorten der ghedierten daer in soude doen gaen; hoe hy voor elcke sijn voetsel moeste brengen; ten laetsten, hoe hy met seven sijne naeste vrienden in d'Arke, als hyse volmaeckt soude hebben, soude moeten gaen: want hy hadde gheschickt heel het menschelijcke gheslachte door't water te vernielen. Hier uyt heeft Noe de wonderlijcke voorsichtigheydt Godts gheleert: op de welcke hy, die nu soo volcomentlijck kennende, een over-groot betrouwen hadde, waer door hy sy selven voorseker liet voorstaen, dat hy met de sijne, onder soo vele doode de gansche wereldt door, soude behouden zijn. Aldus in dit betrouwen bevestigt, is't hem seer licht geweest sijnen wille na den

godtlijcken te schicken, ende alle dingen na den reghel van Godts wille te doen. Waer van komt dien treffelijcken lof van Noe: Noë heeft het al ghedaen dat hem Godt gheboden hadde a. Hier staet seer te bemercken, dat Godt de deure van d'Arcke van buyten gesloten heeft, als Noë met de sijnen in d'Arcke nu gegaen was: soo dat men soude mogen seggen, dat Godt den sleutel, om de deure te sluyten, met hem wegh genomen hadde. Maer my lusten hier te vragen, of het niet gerader en hadde geweest desen sleutel aen Noë te geven, om dat Noë selve de deure open soude doen in't uytgaen, als de wateren nu gemindert waren? Maer daerom en heeft Godt niemanden dese sleutel willen betrouwen, maer voor sy selven houden, op dat de ghene die in d'Arcke besloten waren, door de selve handt souden uytgheleydt worden, daerse door ingeleyt hadden geweest; ende om datse, op niemandt anders dan op den auteur van hunne vryigheydt ende behoudenisse en souden betrouwen.

Op de selve manieren moeste Joseph den landt vooght van Egypten door soo wonderlijcke geschiedenissen geleert worden, om kennisse van de godtlijcke voorsichtigheyt te krijgen: na dat hy die seer wackere voorsichtigheyt Godts over de sijne geleert hadde, soo moeste hy met eenen't betrouwen leeren: want daerom heeft Godt toe gelaten, dat den hof-meester

des Coninghs, soo vriendelijck versocht sijnde dat hy sijns uytleggers een soude gedachtigh wesen, hem nochtans twee jaren langh vergeten soude; op dat Joseph leeren soude, niet op der menschen jonste, maer op Godt alleen steunen, aen wien hy heel sijnen vrydom moeste toe-schicken. Den H. Chrysostomus disputeert seer fray op dese sake: Overdenckt hoe daer twee jaren voorby gegaen sijn, naer dat den hof-meester hadde verlost gheweest. Want men moeste na eenen bequamen tijdt wachten, om met meerdere glorie uyt den karcker geleyt te worden. Want hadde desen hof-meester hem door sijne autoriteyt verlost, voor den droom van Pharao sijns gedachtigh wesende, misschien en soude sijne deught aen andere soo doorluchtigh niet geweest hebben. Maer nu laet den almoghende ende wijsen Godt toe, wel wetende, als eenen grooten konstenaer, hoe langh het gout in't vier moet blijven, ende wanneer't moet uytghetrocken worden, dat den hof-meester twee jaren hem vergete, tot dat den tijdt van den droom van Pharao kome, ende dat, den noot hier toe oock dwinghende, dien rechtveerdighen mensch heel het rijcke van Pharo door bekent soude worden a. Hier uyt is die groote affectie van Joseph tot den godtlijcken wille gesproten, dat hy allen teghenspoedt, die hem overquam, desen alleen toeschreef: waer van komt die schoone vermaninge tot sijne broeders, uyt-

leggende de verholentheyt des godtlijcken willes? Niet door uwen raedt, maer door Godts wille ben ick hier ghesonden. Hier van comt het dat hy't sijne broeders, die hem hadden willen vermoorden, soo goedertierlijck vergheven heeft: En wilt niet vreesen; konnen wy Godts wille wederstaen? ghy hebt quaedt van my ghedacht; maer Godt heeft dat in't goedt verkeert a. Hadde Joseph de verholentheyt des godtlijcken willes soo wel niet ghekent, hy hadde sijne broeders doen aen eene galghe hangen, ende met soo vele weldaden niet voorkomen. Den arbeyt die Noë en Joseph in Godts wille te volgen gedaen hebben, moghen wy oock in vele andere heylige mannen bemercken: van elck van die magh men segghen: Sy hebben hen-selven eerst aen den Heere, daer nae aen ons, door den wille Godts overghelevert b.

§. 2.

Den H. Polycarpus Bisschop van Smyrnen, die meer dan eens ter doot gesocht wierdt, heeft op verscheyden manieren op Godts voorsichtigheydt t'hemwaerts beproeft: want hy dickwils van d'eene plaetse na d'andere voor-spoedelijck vluchtede: ten laetsten, comende oock ontvlieden, als met eenen jever om den godtlijcken wille te volbrengen sy selven ter doodt op offerende, seyde: Den wille des Heeren geschiede c. Desen heeft

voorwaer verwonnen, d'andere hebben oock verwonnen; maer de wereldt die hen vervolghde. Dan het schijnt swaer te zijn, de smeeckende wereldt te verwinnen. Maer het sal seer licht worden door den raedt van den H. Augustinus, aldus radende: Dat onsen eygen wille ons niet vast en houde, dat ons eens anders vreedtheydt niet en vervare; en de werelt is verwonnen, 't zy dat vervolght, 't zy datse streelt a. Die op de godtlijcke voorsichtigheyt in alle dingen let, ende op die ooge die noyt en slaept, verdraeght het verwijt, de spijtige woorden, ende andere vercleyningen als een getier der vyanden, ende als pijlen die van verre vliegen, ende steenen die ter zijden het helmet, sonder te wonden, kletteren b.

In't jaer 1095. als Urbanus II. Paus van Roomen in Vranckrijck in't Concilie van Clermont, publijckelijck alle die daer teghenwoordigh waren, tot het weder krijghen van't heyligh landt vermaent hadde, alle de herten tot dese oorloge seer ontsteken wesende, hebben eenpaerlijck gheroepen: Godt begheert het, Godt begheert het. Daer nae zijn dese woorden van den ganschen legher, meer dan den dry hondert duysent mannen, voor eene lose gebruyckt principalijc als men nu soude strijt leveren, ende beyde de legers tegen malkanderen bereyt stonden hebben de

Christenen kloeckmoedlijck geroepen: Godt begheert het, Godt begheert het a.

Wy, die Christenen ghenoemt worden, reysen allegader na't landt, 't welck inder waerheyt heyligh is, na't landt der levender. Waerom en nemen wy dan gheenen moedt? Waerom en roepen wy niet blymoedelijck, principalijck alsser eenigh perijckel is, als ons de verborgene vyanden tenteren: Godt begheert het, laet ons mannelijck doen, arbeyden, strijden, overwinnen: Godt begheert het alsoo.

Na dat de H. Maghet Aldegundis wonderlijcken voort-gangh in de deught gedaen hadde, wiert sy dickwils door eenige hemelsche visioenen vermaeckt. Onder tusschen quam haer eene onbekende dochter als van verre besoecken, ende versocht op haer, datse de Moeder Godts voor haer soude bidden, om't gene sy begeerde, datse dat lichtelijck soude verkrijgen. Waer op Aldegundis vlijtelijck antwoorde: Dit begeere ick alleen dat geschiede, 't gene Godt wilt: den wille Godts is mijn eenige welluste b.

De Keyserinne Eudoxia huys-vrouwe van den Keyser Arcadius, anders niet prijsens weerdigh, wordt nochtans van dese eene sake seer gepresen, dat, als haren son seer kranck was, Epiphanius Bisschop van Salamina in het eylandt van Cyprus ghehaelt wierdt, om door sijne gebeden haren sone de gesont-

heyt te verwerven. Den Bisschop heeft hier toe sijnen bystant toegeseyt, waer't dat Dioscorus den ketter uyt de stadt gejaeght wierde. Waer op Eudoxia antwoorde: Belieft het Godt, mijnen sone sal leven; maer belieft het den genen die hem my gegeven heeft, den selven my t'ontnemen, dat sijnen wille geschiede. Seer bequamelijck spreckt hier Bernardus: Want het leven is sijnen wille; op dat wy niet in twijfelen oft dit en is ons het profijtijckste ende't bequaemste, 't gene met sijnen wille over-een-comt. Oversulcks, soo sorghvuldelijck als wy't leven van onse ziele willen bewaren, laet ons soo sorghvuldigh sijn om van den wille Godts niet te wijcken a. Want gelijck den selven seer wel leert: D'ootmoedigheyt schijnt dat daer in ghelegen is, is't dat onsen wille aen den godtlijcken wille (soo't betaemt) onderworpen is b. Maer dese onderworpinghe en sal niet langh-durigh noch vast wesen, 't en zy datse op de kennisse der godtlijcker voorsichtigheydt steune.

§. 3.

Den H. Franciscus Xaverius, die den eersten was van de Societeyt Iesu, die het Evangelie Christi in Indien en Japonien ghepredickt heeft, hadde de godtlijcke voorsichtigheyt soo diep in sijn herte gedruckt, dat hy vele exempelen van een ongeloovelijck be-

trouwen op de selve toonde: maer uyt dit betrouwen wies in hem soo grooten begeerte, om sy selven met Godts wille te vereenigen, dat Xaverius uyt Indien brieven van desen inhoudt aen Ignatium gheschreven heeft: De gratie ende de liefde ons Heeren Iesu Christi:

Mijnen liefsten vader in Christo: Ick bidde u, vader van mijne siele, ende seer eerweerdigh, oodtmoedelijck met gebooghde knien, dat u gelieve van Godt voor my te verkrijgen, dat hy my, soo langh als ick leve, de macht gheve van sijnen alderheylighsten wille volcomentlijck te kennen, ende heel te volbrenghen. Vaert wel.

'T groot betrouwen op Godts voorsichtigheyt heeft hem soo sy selven met den godtlijcken wille doen vereenigen. Met dese gewapent sijnde trachtede hy na verhevene dingen, ende arbeyde groote wercken te volbrengen. Want over al, daer Godts eere dat vereyschte, en weeck hy aen geene swarigheyt oft perijkel; soo en trachtede hy oock niet te doen, dat hy niet en volbrachte; hy en begost niet, 't gene hy niet en voleynde op Godt steunende. Hy heeft met een cleyn bootken derren na Japonien d'uyterste palen van den Oosten varen, gerust van alle sulcke perijckelen, als hem vele van sijne beste vrienden ende ervarenste mannen voorseyden, dat seer groot en menighvuldigh waren. Waer op hy, verwondert datse geen meerder betrouwen op Godt en hadden, in wiens macht alle dese dingen waren, seyde:

Na-demael ick seker wete, dat alle dinghen voor Godts wille ende gebot bestiert worden, en vreese ick niet dan Godt selve: na-de mael dat alle andere dingen, al zijnse schadelijck, niet voorder dan hy toe en laet, de menschen en connen beschadighen. Dus is hy door Godts bystant alleen, door soo vele perijckelen ter zee en te lande, door soo vele volcken van verscheyden talen ende manieren, niet te vreden met de wijdde van Indien, (Malaca, d'eylanden van Molucca, Maurica, Japonien, Sinen, ende alle de landen van den Oosten met sijn herte ende arbeyt omhelsende) tot d'uyterste palen van den Oosten ghereyst, ende soo dickwils de zee overvarende, heeft de wilde ende barbarische natien in't Christen geloove onderwesen ende getemt. Ende het betrouwen op Godt en heeft hem nimmermeer bedrogen. Hy heeft fenijn gedronken, ende is door de schichten gegaen, sonder beschadight te worden, dry maels heeft hy schip brake geleden; ende eens hem aen eene plancke houdende, is onbeschadight twee oft dry dagen met de baren herwaerts ende derwaerts gedreven, ende heeft noch vele andere ontallijcke perijckelen ontgaene. Maer dit hadde hy gedurighlijck in't herte: Is Godt voor ons wie is teghen ons? Seer schandelijck, ende voor't meeste perijkel achtende, 't betrouwen op Godts voorsichtigheyt ende macht te verliesen. Waerom hy eenen vyant alleen in de wereldt vreesde, het mistrouwen: principalijck

(soo sprak hy) als ons noch de duyvels selve, noch hunne serganten ende dienaers connen, sonder Godts toelaten ende wille beschadigen.

Wat sal ick veel seggen? Hier in hebben sich alle Heyligen meest geoeffent, de godtlijcke voorsichtigheyt te kennen, dese kennende een groot betrouwen te hebben, ende van dit betrouwen tot eene seer soete vereeninge met den godtlijcken wille te comen, in dese vereeninge dagelijcks voort te gaen; ende ten laetsten te maken, dat den eyghen wille soet achte sy selven in den godtlijcken wille te veranderen. Ende voorwaer, die altijdt wenscht dat Godts wille soude mogen geschieden, voorcomt in alle sijnen eygen wille. Want wat soude hem connen wederstaen, die in de plaetse van sijnen wille den godtlijcken erkent? Ende hier uyt spruyt die seer lofbare gewoonte der ouder vaderen, waer door sy alle dingen, hoe ende in wat manieren die geschieden, aen de voorsichtigheyt ende wille Godts alleen toeschreven. Eene sake weerdigh om verhaelt te worden. De broeders van Joseph, anderssins bot ende boos, zijn hier van nochtans seer te prijsen, dat, als sy het gelt, 't welck sy om terwe te coopen gebracht hadden, in elcken sack vonden, verbaest tot malkanderen gheseyt hebben: Wat is dit, 't welck ons Godt gedaen heeft a? Woorden die bemerckens weert zijn, 't welck ons Godt ghedaen heeft. Wie van ons en soude niet geseyt hebben: Dit is wel een openbaer

bedrogh: d'Egyptenaers soecken een oorsake om ons te bederven: dit is gheschiedt om ons te beschuldighen. 'T en zy dat den hof-meester misschien, door onachtsaemheydt de penningen vergetende, die, ick en weet niet hoe ende by wat geval, in de koren-sacken onversiens ghesteken heeft. Oft, dat hy ons misschien die penninghen voor een almoesse heeft willen wedergeven? oft misschien heeft hy alsoo meer coopers willen aenlocken? Niet sulcks en hebben sy gesproken, maer heel wijsselijck. Wat is dit, 't welck ons Godt ghedaen heeft? Wat faute oft dolinghe daer ghebeurt is, dat heeft Godt gedaen ende hy heeft ons dat gedaen, den wille Godts is oorsake van alle dese dinghen, sonder wiens gheheughen oock niet een sandeken van den bergh, een hayr van't hooft, een blaeyken van den boom, een muschken uyt de locht en valt.

Wy-lieden, ghelijck de honden, als wy geslaghen worden, bijten seer dickwils nae den stock oft steen, oft vergrammen ons tegen de penne die niet wel en schrijft, oft steken de faute in't schilderen op't pinseel, ende en letten op de hant niet die worpt, die schrijft die schildert: Godts hant doet dit al. Soo moet men voorwaer spreken, sulck een ghevoelen moet men in alle dingen hebben: Godt beschickt, Godt regeert; Godt doet alle dese dingen. Ende om dat wy dese maniere van spreken ende gevoelen seer wel souden begrijpen,

sullen wy hier sommighe exempelen uyt Christus mondt ende der Heyligen stellen.

§. 4.

Christus onsen Heere, door eenen aldersoetsten jever in d'eeuwige voorsichtigheyt des Vaders verslonden, seyde: Ia Vader want het heeft aldus behaghelijck gheweest voor u. Jae Vader, ghy hebt al wel ghedaen; en dat gheen mensch jet voor quaedt oordeele in uwe beschickinghe oft oordeelen; Want het heeft aldus behaeghelijck gheweest voor u. Siet, hoe soetkens wy geleert worden geene mate aen de godtlijcke macht te stellen, Godts oordeelen niet te gronderen, sijn ordinantien niet t'ondersoecken; maer hier mede alleen te vreden te wesen, want het Godt soo behaeght. Onsen Salighmaker bekent, dat het den Vader soo behaeght heeft: noch en leght niet uyt waerom het hem soo behaeght heeft. Want wy en moeten noch reden van den godtlijcken wille geven, noch die ondersoecken. In de plaetse van duysent redenen is, dat het Gode soo behaeght. Den wille der godtlijcker voorsichtigheydt, is den oppersten regel der rechtveerdigheydt; noch hare rekeninghe en can anders niet goet wesen, dan alsse aen geenen mensch gegeven en wordt. Oversulcks, ô Christen mensch, seght naer het exempel Christi altijdt in al dat ghy doet ofte laet, in al dat ghy vliedt ofte verdraeght: Iae Vader,

Ia Vader, Ia Vader: ende soo moghen wy dit duysent, ja dry duysent maels op eenen dagh herhalen: Ia Vader. Ende dan moet ghy dat meer seggen ende gedurighlijck herhalen, als den tegenspoet u meer praemt, in alles uwe wille aen den heylighen godtlijcken wille onder worpende: Ia Vader. Seght dit wakende ende slapende, seght dit ghesont ende sieck, ende stervende, ghedurighlijck: als oft ghy seydet: Heere, ick en can u niet weygeren, ghy weet het; soo gy alle dinghen begheert, soo gy dan alle dingen beschickt, ordineert ende laet geschieden, laetse soo geschieden: Ia Vader, dat het soo al in my gheschiede; ende dat in my niet en gheschiede, 't ghene uwen rechtsten ende besten wille in't minste contrarie is: Ia Vader, dat het nu ende altijt, ende inder eeuwigheyt alsoo geschiede.

Op dese maniere plagh eenen oudt-vader te bidden: O Godts Sone, ô Godts Sone, ghelijck gy weet ende gelijck gy begeert, weest mijns bermhertigh, Godts Sone. Soo dede oock den man, die met den godtlijcken wille wonderlijck vereenight was: Heere als rechts mijnen wille altijdt magh recht, goet ende vast met uwen wille blijven, doet met my dat u belieft. Want't en can niet dan goet wesen, wat gy met my doen wilt. Wilt ghy dat ick in duysternisse ben, soo moet gy daer af gebenedijdt wesen; wilt gy dat ick in't licht ben, daer moet gy wederom af gebenedijdt wesen: gelieft het u my te troosten, weest

gebenedijdt; ende wildy dat ick met eenighe tribulatie gequelt worde, zijt even wel altijt gebenedijdt, &c. Heere, ick wil geerne om uwen wille lijden, wat u belieft over my te senden: ick wil sonder onderscheyt van uwe handt ontfangen goet ende quaedt, soet ende suer, blijdtschap ende droefheyt, ende u altijt dancken voor al dat my geschieden magh a. Dit is, ô Christen mensch, eygentlijck devotelijck bidden, bevotelijck wercken.

Dit ghebedt comt met het voorgaende eenighsins over een. O goeden Jesu, gy hebt my soo bemint, dat gy u selven aen de wreetheyt der beulen heel over gelevert hebt, om aen't cruys ghenagelt te worden: wat heeft het doch soo veel te bedieden, dat ick my heel in uwe handen overlevere, niet in die wreede, maer inder waerheydt vaderlijcke handen? Ick ben seker, dat het al tot mijne voorderinghe geschiedt. Heere doet dan met my, 't gene voor uwe oogen goet is: want het u al toe behoort, ende niemant en can uwen wille wederstaen. Want ghy, Heere, hebt ghedaen, ghelijck ghy ghewilt hebt b. Want uwen raedt en is in's mensches macht niet c. Dusdanige waren de gebeden der Heyligen in de oude wet. Soo badt Tobias: Nu Heere, doet met my naer uwen wille, ende ghebiedt dat mijnen gheest in vrede ontfanghen worden d. Soo badt Judith oock: Laet ons al weenende

tot den Heere segghen, dat hy naer sijnen wille soo met ons sijne barmhertigheydt doet a.

§. 5.

Het is te verwonderen, hoe dickwils dat't boecksken der Naevolginghe Christi ons dese kennisse der godtlijcker voorsichtigheyt, daer wy nu van spreken, instampt, ende d'alderheylighste versaminghe van den menschelijcken wille met den godtlijcken. Want nae vele geboden, willende als een uytnemenste ende een kort begrijp van alle de voorgaende geven: Dus, seght hy, en behoort hem die u lief heeft, ende uwe weldaden kent, niet meer te verheugen dan uwen wille, dien gy in hem hebt ende dat wel behagen van uwe eeuwighe ordinantie: waer af hy soo wel behoort te vreden ende getroost te wesen, dat hy geerne moet wenschen den alderminsten te zijn, gelijck als jemant anders geerne soude begeeren den aldermeesten te wesen. Ende dat hy soo wel te vreden zy in de nederste plaetse als in d'opperste: dat hy oock soo geerne versmaedt ende verworpen soeckt te zijn, ende van geenen naem oft faem, als den eerlijcksten ende oppersten in dese werelt. Want uwen wille en de liefde van uwe eere moeten alle andere dingen te boven gaen b. 'T selve stampt hy ons elders by dese occasie in: Het is een vrage, die dickwils gevraeght wordt; waer in dat den waer-

achtigen voort gaen der deughden gheleghen is? Op dese vraghe wordt soo geantwoordt: In u selven uyt ganscher herten aen den godtlijcken wille over te geven, niet soeckende u eygen profijt, noch in't groot noch in't cleyn, noch voor eene wijle, noch inder eeuwigheyt: dat ghy met gelijcken aensichte Godt altijdt blijft danckende, soo wel in tegenspoet, als in voorspoet; alle dingen gelijckelijck wegende a. Die Godt aenhanght, is eenen gheest b. met Godt, niet door de suyverheyt der nature, maer door d'eendrachtigheydt des willes.

Hier suldy misschien segghen: Wilt Godt dat mijn ouders sterven, hoe sal ick de doodt van mijn ouders connen begeeren: Wilt Godt my oft mijn ouders verdoemen, sal ick't selve oock moeten willen? Lieven mensch, Godt begheert dat uwen vader ende moeder sterven, niet alleen om hen't ghebruyck van dit leven t'ontnemen, maer om de schult der rechtveerdigheyt te voldoen, oft om d'ordre der nature t'onderhouden, 't welck oock seer betamelijck is dat gy wilt. Op de selve maniere begeert Godt dat ghy verdoemt zijt, hy en begeert dat daerom niet, om u eenig quaet te doen, maer om het quaet te straffen, ende de rechtveerdigheydt te beschermen: op dese maniere betaemt het, dat gy oock begeert dat de sonden in u selven oock sullen gestraft worden. Maer alhier vermane ick u bequaemelijck, 't gene eenen seer welsprekenden predi-

kant over hondert ende meer jaren aldus beschreven heeft: Is't dat gy u dagelijcks heel aen den godtlijcken wille tot alle sijnen wenck veerdigh ende bereyt overlevert; soo verkrijgt gy vergiffenisse van uwe sonden, en verdient soo groote eene gratie, dat gy niet alleen den brandt der helle, maer oock des vageviers niet en derft vreesen. Dese oprechte overgevinge uws selfs, om allen Godts wille te volbrengen, is in de plaetse van penitentien, ende van aflaten, ende van almoessen a.

Wat vertoeven wy dan? Alle geschapene dingen zijn Godts wille gehoorsaem, en sal den mensch dit alleen weygeren te doen? Godt aensiet in alle dingen sijn voor gestelde eynde, ende verkrijght dat, wy sullen ons eynde oft opset oock verkrijghen, is't dat wy, kennende sijne voorsichtigheydt, onsen wille altijdt aen den godtlijcken onderworpen. Maer, eylaes wy sijn onder-tusschen al te sacht ende suchten swaerlijck in alle onse moeyelijckheden. Seneca heeft metter waerheydt gesproken: Maer hoe can eenen goedertieren uytlegger aller geschiedenissen Gode gehoorsaem zijn, ende al dat hem overcomt, ghewillighlijck ontfangen, ende sich niet beclagen van't gene hem overcomt, die door de wellusten ende pijnen lichtelijck beroert wort b. Sendt Godt u jet toe dat u moyelijcker is, daer het onderste deel der sielen eenen grouwel af heeft,

denckt dat gy dan de meeste occasie hebt van Christum nae te volgen, ende seght met Christo: Niet mijnen, maer uwen wille gheschiede. Dit is sy selven geheel den godtlijcken wille overgeven, dat hy van ons ordinere't ghene hy wilt, soo veel ende gelijck hy wilt; maer dat wy niet uyt en nemen, noch oyt daer teghen en spreken.

Dat den weerdigen Lud. Blosius alle dese redenen met sijne woorden besluyt: Dat hy sijnen eygen wille over al verlate, dien Gode overlevere, ende volcomentlijck aen Godt gheve, ende met sijnen wille volcomentlijck vereenighe. Dat hy dese woorden noyt met den monde, noyt metter herten (sy selven ende eyghene bate soeckende) en segghe: Ick begheere dit, ende dat en wil ick niet: ick kiese dit, ende dat verworpe ick. Noch en soecke sy selven noch hier, noch inder eeuwigheydt, maer allen eyghendom wegh worpende, beroove ende ontneme sy selven van sy selven, ende versterve sy selven ende alle dingen, als of hy noyt en hadde geschapen geweest. Maer dat hy t'alle kanten Godt, ende sijn eere en wille soecke, soo dat hy oock by sijne gebeden ende godtvruchtige begeerten een ootmoedige verloocheninge ende overghevinge sijn selfs voege, begeerende, niet dat sijnen, maer Godts wille gheschiede. Dat hy al wat hem overcomt, tot den selven Godts wille keere, ende dit puerlijck van Godts handt neme; sonder wiens voorsichtigheydt oock niet een

blaerken van den boom op der aerden en valt. Dat hy met een verduldigh ende gerust herte sijne toelatinge ende ordinantie, soo in voor-spoedige als tegen-spoedige saken verdrage; soo in verlies van goedt, in onghelijck, in verwijt, in beschimpinghen, in bespottinghen, ende in verachtinghe sijns selfs; als in de pijnen des lichaems, in benauwtheden ende bangigheden des herten, in droefheden in verlatinghe, ende inwendighe ellende, ende dat hy hem in alle quellinghe love, denckende dat hy wilt ende can sijne saligheydt in alles vooorderen a.


Vorige Volgende