Logo DBNL
De sonne-bloeme (1700)

De sonne-bloeme

(1700)–Hieremias Drexelius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het VIII. Capittel.
Hoe groote voorsichtigheydt Godt voor sijne vrienden draeght.

Het is eene hoogh-dadighe Godts belofte: Die u-lieden raeckt, die raecke den appel van mijn ooghe a. Hoe sorghvuldigh is Godt geweest voor dien jongen herp-slagher, (ick ghebruycke de woorden van Laurentius Justinianus) in hoe vele perijckelen, met hoe menighvuldige voorsichtigheyt heeft hy hem bewaert, al-even eens als oft hy niemandt anders en hadde te besorgen. Den Coningh David ghetuyght't selve: Heere ghy hebt alle dinghen ghekent, de laetste en d'oude dinghen; ghy hebt my ghemaeckt, ende uwe handt op my gheleght: ghy hebt mijn sitten ghekent ende mijn opstaen: ghy hebt mijn ghedachten van verre ghekent; mijnen padt ende mijn seelken hebdy ondersocht, ende alle mijne weghen hebdy te voren ghesien b. Al dat my aengaet, Heere, hebdy vander eeuwigheydt tot het minste puntken tot beschickt.

§. 1.

Den Coningh Saul heeft aen't bloet ende't leven van David gedurighlijck listen geleght. Doch te vergeefs: Godt heeft hem beschermt. Maer als David in de woestijne Maon schuylde, is Saul met veel krijghsvolck gecomen ende heeft David omringelt in't ronde als eene croone a. Soo datter gheene hope en was van t'ontkomen. Het scheen datter een wilt dier van de honden ende jaghers omringelt was. Hier schenen Davids saken geheel sonder hope te wesen. Saul by-naer verwinder dreyghde hem te dooden: den leeuw scheen nu sijne proye in den muyl te hebben. Doch al te vergheefs: Godt heeft hem beschermt: want daer is subitelijc eene droevige bootschap aen Saul gebracht, dat de Philisteen ergens ingebroken waren, ende daerom sich haesten soude, en de Philisteen uyt sijn lant jagen. Aldus is David, sonder eenige hope, nu aen de klauwen van den vreetsten tiger hangende, haestelijck ontcomen: Godt heeft hem beschermt. Op dese maniere heeft de godtlijcke voorsichtigheyt seer soetkens alle de listen van den godtloosen Coningh ontdeckt. Maer't en is geen wonder, dat David soo, als den appel der oogen, van Godt beschermt is geweest: David conde sich seer wel nae de godtlijcke voorsichtigheyt voegen. Ende siet hier een schoon exempel af. Als den selven David

voor't aenschijn van sijnen wederspannigen sone Absalon vluchtede, is hem Semei overwegh te gemoet gekomen, ende heeft den Coningh met seer bittere vermaledijdingen beginnen te lasteren: Gaet uyt, gaet uyt gy bloedtgierighen man, en ghy Belials man. Den Heere heeft u betaelt voor al dat bloedt van Sauls huys, om dat ghy't rijcke in sijne plaetse inghenomen hebt, ende siet, uwe quade wercen verdrucken u, want ghy zijt een bloetgierigh man a. Aenmerckt eene schrickelijcke boosheyt van desen mensch: noch Godts wet, noch den Prince des volcks noch sijnen Coningh eenighsins vreesende, noemt hem seer schandelijck, ende in sijne tegenwoordigheyt, eenen doot-slager, eenen moordenaer, eenen tyran, eenen innemer des rijcks. Een schandelijck stuck! Ende dit en was noch niet genoegh: eenen sachtmoedighen Prince, die van sijn ondersaten seer bemint wiert, die nu met d'uyterste ellende overvallen by-naer besweeck, met soo veel verwijtens te quellen. Den quaedt-willighen Semei is noch stouter ende booser geweest. Den Coningh David van een geluckigh man nu ellendigh geworden (daer niet druckelijcker en can wesen dan dit) gingh barrevoets, met tranen overgoten, ende nochtans heeft hem Semei, als eenen rasenden hondt, met steenen vervolght, ende hem in de plaetse van bloemen, met slijck beworpen b; inder waerheyt, als met eenen naghel het zeer krauwende. Aenmerckt nu hier eene

sonderlinge patientie van David, die tot alle tijden wonderbaer moet wesen, door de welcke hy seer ootmoedelijck sich der godtlijcker voorsichtigheydt onderworpen heeft, ende bekendt dat dit swaer verwijt hem van Godt belast was gheweest. Abisai seyde: Waerom vermaledijdt desen dooden hont den Coningh mijnen heere? ick sal gaen, ende hem't hooft klieven. Desen deughdelijcken Prince, nu de derde reyse voor Coningh verkoren van eenen snooden mensch, ende van sijnen ondersaer (den welcken hy noch met woorden, noch met eenige daet en hadde beschadight) soo grootelijcks verbolgen; en is niet alleen niet gram, noch en maeckt geen getier, en peyst op geene vrake, oft om steenen vergaderen; maer begint eenen Advocaet van sijnen vervolger te worden, ende hem te beschermen tegen het gewelt van sijne soldaten, de schult van Semei te verkleynen, te kennen dat hy selve de godtlijcke majesteyt vergramt hadde, ende dat desen een instrument der godtlijcker voorsichtigheyt was, ende ten laetsten te verklaren dat Godt den auteur van alle dese dinghen was: ende gebiet daerom: Laet hem vermaledijden: want den Heere heeft hem gheboden dat hy David vermaledijden soude; ende wie isser die soude derren segghen: Waerom hy dit alsoo ghedaen heeft a? David aenmerckende jet godtlijcks in de boosheyt van desen spijtighen mensch, seyde: Den Heer heeft hem gheboden, dat hy

David soude vermaledijden. Want al is't dat Semei grootelijcks sondighde met dit vermaledijden, wordt nochtans daerom gheseydt, dat hem Godt geboden heeft hem te vermaledijden; om dat Godt den boosen wille van Semei, den welcken hy niet en hadde veroorsaeckt, seer wel ghebruyckte, om David te verbeteren a.

'T selve geschiet in alle de quellingen ende verwijt van andere menschen: in de welcke den besten Godt den wille van seer quade menschen ghebruyckt, oft om d'onnoosele t'oeffenen, oft om de misdadige te kastijden. Als wy gesondight hebben, dienen dese ellenden voor een straffe; maer voor eenen breydel, om niet te sondigen. Dus soo wie van andere booselijck gequelt wort, sal met David wel mogen seggen: Soo moet my den Heere ghenadigh wesen, dat ick mijne handt naer desen mensch niet uyt en steke! ick en sal my niet wreken. Alsoo waerachtelijck als den Heere leeft, 't en zy dat den Heere hem verslae, oft dat sijnen dagh kome dat hy sterve b. Laet ons alsoo met eenen seer verheven moet ons na de godtlijcke voorsichtigheyt schicken. Ende al is't dat onse vyanden teghen ons eenen seer wijsen raedt nemen, nochtans en moeten wyse niet vreesen: Door des Heeren wille is den oorbaerlijcken raedt van Achitophel te niet ghedaen, aen dat den Heere op Absalon quaedt

brengen soude a. De goede menschen zijn Gode soo liefgetal, dat hy nu eertijdts van hen geseydt heeft: Die u-lieden raeckt, raeckt den appel van mijn ooghe.

§. 2.

Overdenckt, bidd' ick u, den Landtvooght van Egypten Joseph, door wat onwegen, door wat duystere redenen hy tot die eere geraeckt is: het beginsel van soo grooten glorie is den haet en nijdt van sijne broeders gheweest. Noch en heeft hier't ghewelt der boosheydt niet opgehouden: naer den haet en nijt der huysgenoten isser een groot quaet gevolght: hy is den Ismaeliten voor eene slave verkocht, ende naer Egypten geleydt. Ende in Egypten en heeft hy geene beter fortuyne ghehadt. Alhier was de goede jonste van sijne meestersse soo schadelijck aen den goeden jongh-man, als te voren den haet en nijt der broederen geweest hadde: want als den suyveren jongh-man nae de dagelijcksche aenlockingen sijner vrouwe niet en wilde hooren, is hy by sijnen meester valschelijck beschuldight, in den karcker gesteken, ende aldaer, onnoosel zijnde, dry jaren vast gehouden. Voorwaer, hy en is niet terstondt, in Egypten comende, op den triomph-wagen gestelt; maer

Door verscheyden ghevallen, door soo vele perijckelen

ten laetsten tot desen throon verheven. Ende

alle dingen zijn geschiedt door't gebodt der goddelijcker voorsichtigheydt. Joseph selve heeft dat overvloedelijck getuyght, als hy sijne broeders van dese godtlijcke voorsichtigheydt aensprack: Ick en ben herwaerts niet ghesonden door uwen raedt, maer door Godts wille a. En wilt niet vreesen; konnen wy Godts wille wederstaen? Ghy hebt quaedt met my ghedacht, maer Godt heeft dat in't goedt verkeert b. Laet ons dit niet alleen hooren, spreckt Chrysostomus, maer oock nae-volgen; ende op dese maniere vertroosten de gene die ons gequelt hebben, hen niet verwijtende't ghene sy ons misdaen hebben, maer alle dingen met eene groote gewilligheyt verdragende c. Want den voorsichtigen Godt plagh soo de tegenspoedighste gevallen sijner vrienden in eenen seer blijden voortgangh te veranderen. Het verwijt is dickwils oorsake geweest dat Godt ons met vele weldaden voorkomen heeft: vele zijnder gevallen om hooger op te klimmen, ende tot meerderen staet te comen. De goddelijcke voorsichtigheydt en plagh niet alleen de goede wercken, maer oock de sonden te gebruycken, om haer voornemen te volbrengen. Hebt ghy Joseph bemerckt? neemt de boosheyt sijner broederen wegh, neemt den haet en nijt wegh, neemt de leugen des moordts wegh, waer mede sy hunnen broeder vervolghden; met eenen suldy

oock wegh nemen alle de dingen, de welcke de behoudenisse van Egypten geweest zijn. Daer en soude geen uytlegginge van des Coninghs droom geschiedt zijn, men soude geene provisie van koren voor seven jaren gedaen hebben, Egypten en de naer-gelegen lantschappen souden van honger vergaen hebben. Wildy klaerder bewijs hebben? Neemt de gierigheyt van Iudas, ende den haet en nijdt der Ioden wegh, gy sult met eenen de verlossinghe des menschelijcken geslachts, de doodt ende't bloedt Christi wegh nemen. Weert de duyvels: daer en sal by-naer geenen strijt, geene victorien, geenen loon wesen. Weert de tyrannen: waer sullen de Martelaers blijven? Dit is de maniere der godtlijcker voorsichtigheydt, niet alleen't goet, maer oock't quaet tot het goet te gebruycken. Voorwaer't verkoopen van Ioseph (wildy't werck selve in sien) is uytdruckelijck door Godt geschiet, maer de boosheyt, die onder dit werck schuylde, wiert door den boosten wille der broederen volbracht. Maer Godt heeft vele dingen voorsien, waer mede hy dit ongelijck soude verbeteren. Fraey spreckt hier den H. Gregorius a. Siet hoe de godtlijcke macht de wijse in hunne wijsheyt vanght! Daerom is Ioseph verkocht geweest, om dat hy niet en soude aenbeden worden; ende daerom is hy aenbeden, om dat hy verkocht was. 'T selve is aen Moyses gebeurt: want dien, den

welcken den Coningh Pharao ter doodt verwesen hadde, heeft Pharaos dochter, door Godts verwecksel, genomen om op te voeden. Pharao ghy wordt bedwongen in u hof op te voeden den genen, die wreken sal de gene die gy nu uyterlijck vervolght. Een nieuw mirakel, seght Augustinus, de dochter van eenen moordenaer heeft een seer groot werck van bermhertigheyt gedaen. Daer en is gheene wijsheydt, daer en is gheene voorsichtigheyt, daer en is gheenen raet teghen den Heere a.

§. 3.

Chariton, als hy naer Ierusalem reysde, is door de listen der moordenaren gevangen, nae hunnen speloncke geleydt, ende aldaer met ketenen gebonden. Soo de moordenaers elders ten roove liepen, en dede Chariton niet dan bidden, Godt ende sijne godtlijcke voorsichtigheyt loven en dancken, ende begonst dese onverwachte geschiedenisse by sy-selven t'overpeysen; ende hierom sijnen alderliefsten vader te bedancken, ende aen den selven sich ootmoedelijck te bevelen, ende niet anders te begheeren dan dat den wille Godts in hem soude mogen volbracht worden. Dese dingen overdenckende, komter een serpent uyt sijn hol gekropen naer eene kruycke vol melcks; hier uyt drinckt het mildelijck, daer toe niet geroepen sijnde: maer schiet voor eenen loon sijn venijn daer in, gelijck d'on-

danckbarige menschen plaghten te doen. Als de moordenaers na hunne ghewoonelijcke rust-plaetse gekeert waren, hebben sy voor al hunnen grooten dorste met het melck verslagen; ende overvloedelijcker gedroncken dan't serpent, maer soo, datse niet meer drincken en conden: want sy een luttel daer naer, 't venijn naer d'aderen loopende, allegader gestorven zijn. Dus begonst Chariton, nu den eenigen erfgenaem der moordenaers, ende alleen heere van dese schandelijcke spelonke, sy selven de godtlijcke voorsichtigheyt vieriger dan oyt van te voren over te geven; ende niet te vergheefs: want door Godts hulpe nu los ende ontbonden, heeft in de plaetse van eenen ellendigen karker, eene rijcke wooninge gevonden, ende het gelt, dat hy daer vont, eens-deels om den armen behulpigh te zijn, eens-deels om een cloosterken te stichten, besteedt. Dit hol der moordenaren is in eene Kercke verandert, daer soo wel de Ioden als de Heydenen ghedoopt ende onderwesen wierden a. O wonderlijcke feyten der godtlijcker voorsichtigheyt! Seer wel sprack Tobias: Al waer't dat ick my selven u overgave tot eenen knecht, soo en soude ick uwe voorsienigheydt niet weerdelijck voldoen b.

De H. Monegundis en soude noyt tot sulck eene heyligheydt gekomen hebben, en hadde haer de goddelijcke voorsichtigheydt door verscheyden omwegen soo verre niet ge-

bracht. Monegundis heeft twee seer schoone dochters gehadt, voor de welcke de moeder seer besorght was, ende die-se uyterlijck beminde, doen-ter-tijt niet seer godtvruchtigh. Het heeft de godtlijcke voorsichtigheyt belieft dese oorsake der sonden te beletten: ende daerom sijn beyde hare dochters met een ongetijdige doodt ghestorven. De Moeder, als half doodt, was seer onverduldigh, wenschte te sterven, trock haer hayr uyt den hoofde, krabde hare wanghen, ende en wilde naer gheenen troost luysteren, ende en begheerde anders niet dan seer haest hare dochters te volgen. Na dat dan Monegundis de droefheyt wat uytgeweent hadde, nu wat verlicht zijnde, en tot haer selven comende, seyde: Ben ick niet wel eene dwase vrouwe, de welke soo hartneckelijc Godts voorsichtigheyt weestaen wat doen ick? En wiste ick niet, dat ick sterffelijcke dochters gebaert hadde? zijnse tot dien eynde geboren, om niet te connen sterven? Godts moeder, den Sone Godts, d'alderliefste Godts vrienden sterven, ende sal ick my vergrammen dat mijne kinderen gestorven zijn? de welcke misschien daerom gestorven zijn, om datse in sonden niet en souden vallen. Waerom quelle ick dan Godt met mijn klagen, die niet en kan eenigh quaet willen? waerom en houde ick niet op van dit dwaes beschreyden, ende geve my geheel de godtlijcke voorsichtigheyt over? Soo geseyt, soo gedaen. Sy heeft de werelt versaeckt, ende haer met

eene maerte in haer kamer gesloten, om Godt voort-aen met alle neerstigheyt te dienen. De mirakelen hebben veropenbaert, dat dese veranderinge des levens Gode aengenaem was: want Monegundus genas vele sieckten sonder medijcijnen, soo Gregorius Turonensis betuyght a. Soo groot eene sake is't sy selven geheel aen de godtlijcke voorsichtigheyt over te leveren. Metter waerheyt heeft Augustinus gesproken: Die sorge voor u droegh eer ghy waert, hoe en sal hy voor u geene sorge dragen als gy nu zijt't gene hy u heeft willen wesen b?

§. 4.

Robertus, den eersten Abt van Molesine, eenen neerstigen lief-hebber van de godtlijcke voorsichtigheyt, heeft al dat hy konde, den armen mede gedeylt. Hy heeft eens aen twee bedelaers, die aen de deure stonden, twee brooden doen geven: den Dispensier stelde sich hier teghen, ende seyde datter geen broodt genoegh en was voor het noem-mael. Wat sullen wy dan, sprack Robertus, te noene eten? Ick en wetet niet, antwoorde den Dispensier. Den heyligen man wiert terstont gewaer dat hier eenige gierigheyt mede speelde. Dus Misse ghedaen hebbende, als men ter tafelen belde, heeft den Abt gevraeght van waer't broot gebracht was? Den Dispensier antwoorde: Ick hebber eenige voor ons be-

waert. Robertus met eenen jeverigen moedt gram wordende, heeft al't broot in eenen korf doen vergaderen, ende stracks buyten den huyse aen d'arme bedelaers geven; seggende tot sijn Religieusen: Den vasten ende den honger sullen ons leeren op Godt betrouwen, op dat t'onsen huyse de wederspannigheyt in gehoorsaem te wesen, ende de mistrouwigheyt niet voorder en kruypen. Robertus begeerde dat alle de sijne met de miltste voorsichtigheyt Godts heel vereenight souden wesen, gelijck een kint van de borsten sijner moeder is hangende. 'T gebreck van den nootdruft is de beste remedie van de gierigheydt.

Dorotheus vertelt, datter een seer godtvruchtigh oudt man, door de slappigheyt van sijne maghe, sommige daghe eene walghe van de spijse hadde. Den jongelingh die den out-vader diende, wilde hem een soet papken van honich maken; Dus neemt hy onversiens een van d'ampullen, in de welcke seer stinkende lijn saet-olie was: dolende hier in, door de gelijckenisse der ampullen. Waerom meynende deught aen den ouden man te doen, heeft daer in niet honich, maer by-naer de doodt selven ingegoten, ende een papken gemaeckt, 't welck men oock geenen hont en soude geven. Den siecken oudt-vader en hadde dese onlieffelijcke spijse nauwelijcks geproeft, ende is terstont gewaer geworden dat sijnen cock gemist hadde; heeft nochtans geswegen, ende boven sijne macht daer van ge-

eten; ten laetsten, de maghe opworpende, heeft hy opgehouden, niet een woort klagende over sulcke eene bedorven sausse. Doen begonst hem sijnen medegesel te vermanen, ende te praemen dat hy noch wat meer daer van eten soude, dat hy alle sijne conste in dit papken te koken gebruyckt hadde, dat het hem seer ghesont soude zijn; jae dat hy dit edel gerechte oock wilde proeven. Maer den goeden oudt-vader heeft sy selven soo bedwongen, dat hy sich niet alleen met geen harder woordt, maer oock met gheen bitterder ghedachte en stoorde, alleen dit voortbrenghende dat het hem te lecker was. Maer den mede-ghesel en hadde nauws met sijne lippen dese spijse geproeft, oft hy viel terstont aen de voeten van den oudt vader, roepende: Vader, ick hebbe u ghedoodt: ende waerom en hebdy my doch in mijne lichtveerdighe onbedachtheyt door u stilswijgen bevestight? Waer op den oudt-vader antwoorde: Kindt en wilt niet benaut van herten wesen: want hadde Godt ghewilt dat ick honigh soude eten, gy soudt honigh in de pap gedaen hebben. Seer wel, leert Dorotheus, heeft den ouden man ghesproken: want hy wiste voorseker, dat, hadde't Godt begeert dat hy honigh soude eten, hy sijnen mede-gesel niet en soude laten dolen hebben, oft, 't ghene Godt even licht is, hy hadde die stinkende olie in honigh verandert a.

Soo draeght hy sich, die in alles Godts voorsichtigheyt bekent: hy een keer het niet al ten erghsten, noch en soeckt niemant die hy, 't gene hem gebeurt, verwijt, maer schrijft eer de sonden der menschen de goddelijcke voorsichtigheyt toe. Al wat hem overkomt, maeckt hy licht, met dat goedertierenlijck op te nemen.

§. 5.

Hier wilde ick, beminden leser, dat gy een dingh wel verstondet. Het is't woordt van den H. Hieronymus: Alle dingen worden door Godts voorsichtigheyt geregeert, ende dickwils't gene men eene straffe acht, is eene medicijne. Alwaer men dese wonderlijcke sake moet bemercken: dat de godtlijcke voorsichtigheyt alle dingen laet eenigen tijt naer haer eygen bewegingen gedreven worden. Want dit is de maniere der godtlijcker voorsichtigheyt, datse allenghskens, ende met't verloopen des tijdts alle dinghen tot haer eynde brenght: want-se soo wel cleyne als groote dingen beschickt. Daerom heeft seer wel den uytnemenden Philosooph Epictetus gheseyt: 'T ghene daer geschiedt, en wilt niet dat het naer uwen wille geschiede; maer, zijdy wijs, wilt dat alle dinghen soo geschieden alsse geschieden a. Eene Christelijcke ende godtlijcke leeringhe: Wilt dat alle dinghen soo gheschieden alsse gheschieden. Op

de selve maniere spreckt Basilius: Naedemael, seght hy, de saken niet en geschieden soo wy willen, laet ons die soo begeeren alsse geschieden a. Soo leert oock den Abt Nilus: En bidt niet dat het geschiede't gene gy begeert dat geschieden soude; maer bidt liever, gelijck gy geleert hebt bidde, dat den wille Godts in u geschiede b. Dien godtvruchtigen schrijver Thomas â Kempis leert insgelijcks: Een inwendigh mensch kan sy selven lichtelijck vergaderen ende vereenigen; hy schickt sy selven tot alle dingen, soo hem die overkomen c. Begheert dat alle dinghen soo gheschieden alsse gheschieden. Epictetus hier van de reden gevende, seght: Hy is wijs, die sy selven wel naer den noot schickt, ende sulck een heeft kennisse van de godtlijcke dingen. Maer voeght hier oock eene derde by: O Crito, belieft het den Goden soo, dat het soo geschiede: maer Anytus ende Melitus konnen my wel dooden, maer niet quetsen. Wat soude een Christen mensch meer connen segghen? ende hoe sterrelingh moet Epictetus de godtlijcke voorsichtigheydt besichtight hebben, wiens woorden alle daghe duysent-mael dienen herhaelt? Begheert dat alle dinghen soo gheschieden, ghelijckse gheschieden: belieft het Godt soo, dat het soo gheschiede. Dus en laet om geen seker eynde van onse wercken verwachten, laet ons geene sekere beschickinge ma-

ken, dan dit alleen, dat Godts wille gheschiede. Wat roept anders den H. Chrysostomus? wat roepen anders alle de heylighe Vaders, dan dit: Niemant en wort ghequetst dan van sy selven. De sieckte is een beletsel des lichaems, spreckt Epictetus, maer geen beletsel van onse maniere van leven, 't en zy dat ghy't selve begeert. 'T kreupel gaen, is een beletsel des voets, niet van de maniere ons levens. 'T welck is't dat ghy in alle dingen, die u geschieden, aenmerckt, sult bevinden datse een beletsel zijn van jet anders, niet van u selven a.

Hierom was't dat Jacobus Eremijt soo kloeckmoedelijck den duyvel antwoorde, die hem dreyghde te slaen: Slaet, is't u van Godt toegelaten, wat vertoefdy? slaet, ende ick sal de slagen geerne ontfangen, als die geslagen worde van den genen die my heeft laten slaen. Maer is u dit niet toegelaten, soo en suldy my niet slaen, al wordy noch soo dul b. Hier van komt het oock, dat de Keyserinne Irene, uyt haer rijcke door haren knecht ghestooten, seyde: Ick dancke Godt, die my eene weese ende onweerdigh tot het rijcke gevoordert heeft: maer dat hy my nu weder laet daer uyt stooten, schrijve ick mijne sonden toe. Maer in alle goede ende quade dingen zy den naem des Heeren ghebenedijt c. Het is't aldersekerste: Niemant en wort dan van sy selven ghequetst. Daerom seght Augustinus:

Betrouwt Godt volstandelijck, ende gheeft u-selven hem geheel over, soo veel als ghy condt; soo en sal hy niet ophouden van u tot hem op te nemen, ende en sal u niet laten geschieden, dan't ghene u profijtelijck is, al en weet gy't niet a.

Maer om sy-selven dit wel wijs te maken, betaemt het sulck een fondament altijt voor oogen te hebben: datter niemanden jet overkomen kan sonder de gehengenisse ende wille Godts. Want noch den duyvel, noch geenen mensch en sal ons connen beschadigen, is't dat Godt't selve niet toe en laet. Dat een jeder van ons met Jacobus den Eremijt seer vrymoedelijck teghen alle sijne vyanden roepe: Gy en sult my niet slaen, noch gy, noch dien, noch desen, noch ghy-lieden allegader, al wierdy heel dul en gram, is't dat het u Godt niet toe en laet. Ende men moet niet alleen ghelooven, dat alle dinghen, en de swaerste ellenden van Godt, als van den oppersten Coningh comen, maer oock dat de selve dingen aldus, als van eenen minnelijcksten vader, t'onser bate en profijt ons toegheschickt worden; ende dat oversulcks niemant oyt gequetst en wort dan van sy selven. Gelijck die suyvere princesse Iudith ons leert: Daerom en laet ons oock ons selven niet wreken, om dese dinghen die wy lieden: maer achtende dat dese pijnen mindere gheesselen des Heeren zijn, dan onse sonden, met de welcke wy als knech-

ten ghestraft worden; laet ons ghelooven, datse gheschiedt zijn tot onse beternisse, ende niet tot onse verderffenisse a. Godt is soo recht van wille, dat hy niet en begeert, noch en kan begeeren, dan't gene ons goet is, jae oock't alderbeste. Ende waerom en soude Godt dit niet begheeren? hy is den alderbesten. Waerom en soude hy't niet connen? hy is den grootsten, ende niemandt en heeft meerdere macht dan hy, gelijcker oock geene macht dan van hem en is. Allessins ende van alle kanten zijn wy soo ront-om van Godts wille versterckt, dat ons niet en can raken dan door de godtlijcke voorsichtigheyt ende Godt selve. Inder waerheyt, Heere ghy hebt ons als met den schildt van uwen goeden wille ghekroont b. Dat dan niemant sy selven en bedroeve, dat hem dese oft die tegen-spoedige sake overkomt; dat hy wete, dat dese selve dingen, waer mede hy gequelt wort, tot het onderhoudt der werelt dienen, ende dat sommige van dese zijn, die den loop ende ampt der werelt vol-maken.

Antonius den Grooten is onder-tusschen van een groot heyr van verscheyden monsters uyt de helle omcingelt gheweest, die hem dreyghden te dooden. Antonius met al dit gespuys lacchende, seyde: O ellendighe, om my te vervaren hebdy u in beesten verandert, om my oock door de menight te verwinnen: hebdy eenige macht, een van u-lieden

soude my overwinnen; maer om dat ghy lieden machteloos ende onsterck tegen ons vecht, daerom comdy met een heel heyr: heeft Godt u-lieden eenighen oorlog over my gegeven, grijpt my, verscheurt my, slockt my in; heeft hy u geene macht verleent, soo arbeydt gy te vergeefs.

Dus laet ons op de godtlijcke voorsichtigheyt betouwen: Den Heere regheert ons, ende ons en sal niet gebreken a.


Vorige Volgende