Logo DBNL
De sonne-bloeme (1700)

De sonne-bloeme

(1700)–Hieremias Drexelius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het VII. Capittel.
Hoe groote sorghvuldigheydt Godt draeght voor't ghene wy tot onsen noodtdruft van doen hebben.

Alle dinghen zijn wel in Godts handt; nochtans sal men wel mogen seggen, dat Godt dry sleutels heeft die hy aen niemandt en betrouwt: den eersten sleutel dient voor den regen, winden, sneeuw, ende andere generatien des lochts; den tweeden dient om de graven t'openen, en de doode te doen verrijsen; den derden sleutel is van den kelder, ende alle soorte van voedtsel. Is't dat Godt dese provisie-kelders toesluyt, wie salse open doen? Dus is Godt den provisie-meester van alle dingen: van hem moeten wy verkrijghen al't ghene ons tot het leven van noode is.

§. 1.

Marcus den Eremijt plagh te seggen: Die op Godt in dese vergangelijcke dingen niet en betrouwt, hoe veel te min sal hy hem in andere betrouwen, die d'eeuwigheydt aengaen? Ende d'eerste sluyt-reden die Christus teghen ons mistrouwen gebruyckte, is: En is de ziele niet meer dan de spijse, ende't lichaem meer dan het kleedt a? Hier stoot hy uyt ons herte die quade sorghvuldigheydt,

aengaende de kleederen en den cost, ende dat door heele stercke sluyt-redenen: ende leer ons, dat wy op Godts lieve voorsichtigheyt seer moeten betrouwen. Want is't dat Godt soo milt ende voorsichtigh is in de dingen die veel meer moeyte aen hebben, waerom beschuldigen wy Godt, dat hy ons vergheet, oft onser geene sorge en draeght in veel mindere dingen? heeft hy ons't lichaem ghegheven, waerom sal hy ons een kleedt weygeren? die het peert geeft, waerom sal hy den toom aftrecken? Is't leven niet kostelijcker, dan't gene daer't leven mede gevoedt wordt? en het lichaem niet uytnemender, dan't ghene daer het mede ghedeckt wordt? Iae't voorwaer. Daerom den ghenen die ons, nerghens voor sorgende, ja noch niet in't wesen zijnde, 't leven ende lichaem ghegeven heeft, sal ons sonder twijfel oock sulcke dingen verleenen, daer't leven ende't lichaem mede onderhouden worden; principalijck aengesien hy begeert heeft, dat ons leven ende lichaem sulcks van noode soude hebben. Heeft hy dan de meeste gaven ongeeyscht gegeven, soo heeft hy ghenoegh te kennen gegeven, dat hy de mindere gaven oock conde en wilde gheven. Hy salse ons geven, maer niet als wy ledigh zijn; want hy en heeft ons tot de ledigheyt niet gheschapen, maer als wy onledigh van de sorghvuldigheyt sullen sijn: want hy begeert dat wy dese op hem sullen worpen. Seer fraey spreckt den

Prophete Job, vraghende wie den cock der raven is: Wie bereydt de rave haer aes, als hare jonghskens roepen al dolende, om datse gheene spijse en hebbe a? Dit selve argument van de vogelen brenght Christus oock voort: Aensiet de voghelen des hemels; wantse niet en saeyen, noch en maeyen, ende en vergaderen in de schueren niet, ende uwen hemelschen Vader spijst die, Zijt ghy-lieden niet meer weer dan sy? Desen hemelschen meester't selve seer dickwils instampende, spreckt: Gelden twee muschkens niet eenen stuyver? ende niet eene van die en sal op der aerden vallen sonder uwen Vader b. Maer alle de hayren uwes hoofts zijn oock ghetelt En wilt dan niet vreesen: ghy-lieden zijt beter dan vele musschen c.

't Ander argument treckt hy van d'onredelijcke ghedierten, de welcke sonder eenighe sorghvuldigheyt gevoedt worden; op dat wy ten minsten uyt dese de grootheydt der godtlijcker voorsichtigheydt souden leeren, op de welcke wy moghten steunen. Want om dese heel kennelijck te maken, ende brenght hy niet voort, hoe hy de kinderen van Israel veertigh jarenlangh in de woestijne gevoet heeft? noch oock Eliam, die van de raven onderhouden is gheweest: maer brenght alleen te voorschijn onredelijcke gedierten: oock geene leeuwen, beyren, oliphanten, oft andere soorte van groote beesten, maer de minste

dierkens, de vogelkens, de welcke by-naer altijdts singende, ende in't voor-by gaen hare spijse nuttende, schijnen alderminste te sorgen. Ende sal den mensch, die weerdiger is dan alle de vogelkens, ende die Godt niet alleen voor sijnen heere, maer oock voor sijnen vader kent, soo beanghst ende sorghvuldigh van herten wesen?

Naer dat hy de voorsichtigheyt Godts in de voghelkens ende hayren voorghebracht heeft, betoonthy de selve in de blomkens: Aenmerckt de lelien des ackers, hoese wassen: sy en wercken, noch en spinnen niet. Maer ick segghe u lieder, dat Salomon in alle sijne glorie niet ghekleedt en is gheweest ghelijck een van dese. Indien dan Godt het gras des veldts, 't welck heden is, ende morghen in den oven gheworpen wordt, alsoo kleedt, hoe veel te meer u lieden, ghy kleyn van gheloove a? Siet dan, hoe luttel sorghvuldigh de wilde blomkens voor hun kleedt zijn, met't welck sy triompheren: wantse alle hunne schoonheydt Gode alleen toeschrijven, opentlijck belijdende, datse dese door de sorghe der menschen niet en hebben verkregen. De vernuftheydt ende sorghvuldigheyt der menschen kan de natuere van alle dinghen, die Godts voorsichtigheydt beschickt, wel volgen, maer niet achterhalen: soo dat oock de sonderlinge ende seer wonderlijck costelijcke cleederen van den magnifijcksten Coningh Salomon gheen-

sins en connen vergeleken worden by de schoonigheyt van een veracht blomken. Oordeelt gy nu selve, kleedt Godt soo fraey de slechste kruyden, die terstondt moeten afghemaeyt worden, ende in den oven gesteken; hoe veel te meer sal hy u lieden cleeden die onsterffelijck van hem geschapen zijt? ende sal u besorgen al't ghene van noode is, niet alleen om u lichaem te decken, maer oock, is't van noode, om dat te vercieren? Hier by voeght Christus oock de derde sluyt-reden: Maer wie van u-lieden kan al denckende tot sijne lenghde eenen cubitus toedoen a. Iae hy salse eer verminderen door de sorghvuldigheyt: hier en sal niemants vernuftheyt jet voorderen. Dus spreckt Lucas: Condy oock't minste niet, waerom zijdy voor d'andere sorghvuldigh? Is't dat uwe meeste sorghvuldigheyt in oock soo cleyne sake niet en voordert, te weten, om de grootte des lichaems wat te vermeerderen, hoe sal eene groote provisie van eet-ware oft rijckdommen't lichaem, sonder de voosichtigheyt Godts, connen in't leven houden? Allen uwen arbeydt ende moeyte is ydel en te vergheefs, 't en zy Godt dien voordere. Laet hem daerom alle de sorghe van het lichaem t'onderhouden, jae oock te vermeerderen: want hy sal dat seer eerlijck ende soetkens sonder uwe sorghe doen. Hy doet sijne handt open, ende vervult allen ghedierte met seghen b.

§. 2.

Aengesien dan Godt aen een jeder van alle dat tot het leven van noode is, voorsiet: Want hy ghelijckelijcke sorghe heeft van allegader a. hoe comt dan datter over al eene soo groote menighte van arme menschen is? Het schijnt dat Godt de saken deser wereldt haren loop laet hebben. Lieven vriendt, de voorsichtigheyt Godts is wonderlijck, nopende d'armoede der menschen. Metter waerheydt spreckt Chrysostomus: D'arme menschen en hebben niet alleen de rijcke, maer de rijcke oock d'arme gebreck; jae meer, dan d'arme de rijcke gebreck hebben b. Neemt datter twee steden zijn, waer van in d'eene alleen rijcke, in d'andere alleen arme c menschen woonen, daer en sal onder henlieden geenen handel connen wesen: in d'eerste en sullen geene hant-werckers zijn, gheene knechten om sich te verhueren, daer en sal gheenen kleermaker, backer, schoen-maker, smit, geenen koopman, geenen acker-man wesen: dese ampten en bedienen de rijcke niet: hier en sullen geene knapen, geene maerten sijn: hoedanigh sal dan dese stadt wesen, sonder de hulpe van vremde persoonen? In d'andere stadt sullender genoegh wesen, die schoenen maken, die kleederen naeyen, die't landt bouwen, ende die sich met een cleynken connen behelpen. Waer

't dat dan elck een overvloede in't gene den nootdruft ons levens van noode heeft, wat soude't op't laetste volgen? Alle d'ambachten, alle hamer-konsten, alle hantwercken souden vergaen: de timmeragien, de zee-vaert, de vogelrije, de visscherije, en de coopmanschappen souden gansch vervallen. En wie soude'r heere wesen, alsser niemandt en soude willen als knecht dienen? Aldus bewaert ende verciert d'armoede't menschelijc geslacht. D'armoede maeckt de menschen vernuft ende veerdigh tot den arbeydt: d'armoede verweckt d'ambachten. Isser gansch geene armoede in de werelt, daer en sullen ooc geene goede manieren, noch by naer gheene deughden meer zijn. 'T principaelste ampt sal eten, drincken, spelen, brommen, brassen, ende slampampen wesen. D'onkuyscheyt sal d'overvloedigheyt volgen, en de sonden de rijckdommen. Daer d'overvloedigheydt van alle dingen is, daer zijn gemeynlijck oock vele sonden. Dat betuyghen ons de vruchtbare jaren, in de welcke de herberghen vol dronckaerts sitten; die daer alle soorte van onkuyscheydt ende malligheyt bedrijven. Dit getuyght oock den watervloet, wiens beginsel is d'overvloedigheyt en de ledigheyt geweest is: waer uyt een onbeschaemtheyt, ende een ongebonden onkuysch leven van alle menschen gesproten is. Siet, hoe groot Godts voorsichtigheyt is, die door d'armoede de menschen van de dertelheyt tot den arbeydt brenght: den arbeydt

lockt de cloeckste menschen. Sien wy ergens jet schoons, dat hebben die ghemaeckt die geen overvloedige rijckdommen en hadden, ende daerom ghedwongen zijn geweest hunnen arbeydt te verkoopen.

Maer met wat eene groote voorsichtigheyt helpt Godt d'arme menschen! Den Heere en sal de ziele van den rechtveerdighen niet pijnighen a. Den saligen Franciscus voor den Bisschop van Assisien staende, alleen met een slecht lijnen kleedt gekleet, seyde: Nu sal ick vryelijck segghen: Onsen vader, die in de hemelen zijt. Den selven plagh aen sijne discipelen, in de plaetse van teer-gelt, de woorden vanden Prophete David te geven: Worp uwe sorghe op den Heere, ende hy sal u voeden b. Maer als den Paus van Roomen hem van sijn onderhout vraeghde, antwoorde hy: Wy hebben wel een arme moeder, de Religie, maer eenen seer rijcken vader. 'T is voorwaer alsoo. Desen vader draeght sulcken sorge ende voorsichtigheyt voor de sijne, dat hy godtlijck by stant doet, alsser geene hulpe der menschen en is. Om Eliam te voeden, heeft hy ons sijne voorsichtigheyt ghetoont. Ende voor al heeft hy begheert dat de raven den Prophete spijsen souden. Ende de raven brachten hem broodt en vleesch des morghens, desgelijcks oock broodt en vleesch's avondts c. Siet hoe de gierige vogelen de spijse brengen, ende staen aen de tafel van den Prophete, die an-

derssins dit onder-wege al souden opgeslockt hebben, en hadde't de godtlijcke voorsichtigheydt niet belet. Daer-en-boven heeft Godt den selven Eliam door een arm weduweken gespijst, de welcke anders niet en hadde dan een hant-vol meel, ende een luttelken olie, daerse haer mede moeste strijcken, niet datse moeste eten; ende nochtans, hoe vele mudden meels, hoe vele vaten olie schuylden in desen armen kelder? Ten derden, als Elias in sijn armoede gherustelijck sliep, isser eenen anderen hoof-meester uyt den hemel ghekomen, den Engel, hem broot ende water brenghende, ghelijck Habacuc den aes-korf der maeyers aen Daniel gedragen heeft. Dese sonderlinghe goetwilligheyt heeft Godt aen ses hondert andere sijne vrienden betoont, vermeerende door eene verholen kracht het meel, broodt, olie ende wijn, oft die met een onverwachte jonste hen gevende, als hen dese dingen heel ontbraken. Ende al worden wy somwijlen dusdanige dingen niet gewaer, soo isser nochtans over al een over groote mistrouwigheyt der gener die vreesen, dat hen de dingen, die tot het leven van noode zijn, gebreken sullen. Wy roepen noch al met de Ioden: Sal Godt oock konnen eene tafel in de woestijne bereyden? sal hy oock konnen broodt gheven a? Men hoort noch de stemme van Philippus Maer wat zijn dese onder soo vele b? Dese en sullen niet genoegh wesen voor den honger van

soo vele menschen. Voorwaer menschen van seer kleyn geloove. Vwen vader weet dat ghy alle dese ghebreck hebt a. Is de miltheydt Godts nu minder, dan-se eertijdts geweest is?

§. 3.

Eene rave heeft aen Paulus, den eersten Eremijt, sestigh jaren een half broot gebracht, ende een heel als Antonius tot hem gekomen was. Joannes den Eremijt, veerthien jaren langh, noyt van eenigh mensch gesien, is door het melck van eene hinde gespijst geweest. Den H. Rochus heeft eenigen tijdt dagelijcks een broot door eenen hondt gekregen, gelijck Elias dat van de rave ontfingh. Vele onder d'Eremijten hebben van de palm-boomen hun voetsel ende kleedt verkregen; eenen boom is voor hen den kleer-maker ende backer gheweest. In't jaer 653. Judocus, sone van Rethaelus Coningh van Brittannien, verlatende de croone, is Priester gheworden, ende een Eremijts leven aenveerdende, heeft een clooster ende kercke getimmert, in een plaetse genaemt Brahic, welcke met loopende waterkens omringelt was. Desen is soo liberael tot den armen geweest, dat hy, alsser maer een broodt in huys en resteerde, op eenen sekeren dagh't selve broot in vier stucken dede snijden, ende het vierde deel aen eenen armen bedelaer geven. Maer

dien selven bedelaer, sijne kleederen veranderende is vier-maels wedergekeert, ende heeft de heele provisie al bedelende wegh gedragen. Doen begonst Ulmarus sijnen medegesel te knorren, te murmureren, ende sich tegen soo groote miltheydt te vergrammen. Judocus hem troostende, heeft hem geleert hulpt uyt den hemelschen provisie kelder te begeeren. Een luttel daer naer zijnder vier bootkens, met allerleye provisie geladen, aengekomen, ende hebben, van datter van noode was, 't clooster voorsien a. Seer wel heeft Augustinus geseyt: Meyndy dat den ghenen die Christum voet, van Christus niet gevoet en wort b?

Den H. Dominicus heefter twee van de sijne in't beginsel van sijn Ordre gesonden, die erghens preken moesten. Sy lieden's avonts vermoet ende hongerigh, ja oock droefmoedigh, suchteden, om datse in seer arme huttekens gekomen waren, daerse saghen datse den nootdruft niet en conden krijghen. Hier quam hen een in't gemoete, ende verstande de reden van hunne droefheyt, seyde: Gy hebt het al om Godts wille verlaten, sonder twijfel, met een groot betrouwen op Godt, ende hebdy nu achterdencken ende geen betrouwen? Godt voet de beesten, sal hy dan de kinderen laten verloren gaen? Hier over is hy verdwenen. In de stadt nu comende, nae datse hunne gebeden in de kercke gestort hadde, zijnse

van den Pastoor ten avontmale genoot: onder-tusschen is daer noch eenen anderen man gekomen, diese oock t'sijnent wilde ontfangen: dit vriendelijck verschil is ten laetsten door den derden gheslicht, eenen man van groote autoriteyt, die den Pastoor, en den anderen die hen t'sijnent wilde hebben, naer sijn huys gheleyt heeft, ende alle-gader wel getracteert. Aldus spreckt Christus tot de sijne, na datse den heelen nacht gearbeyt hadden: Komt ende eet a. En nochtans alle dese dingen en nemen onse mistrouwigheydt niet wegh; wat dat Godt ons jont, wy vreesen altijt d'armoede; wy vreesen onder de wateren water gebreck te hebben, ende't en zy dat wy eene groote overvloedigheyt hebben, wy gelooven dat ons veel ghebreken sal. Dit boos gedachte quelt ons dickwils: Waer is't dat ghy verhopt? Waer op seer wel Augustinus antwoort: De hope en is noch tot de daet niet gekomen: ende het ey is wat, maer't en is noch geen kiecken.

§. 4.

Men seght datter eenen bedelaer geweest is, den welcke als hy sijnen sack nu vol brooden sagh, plagh te segghen: Nu hope ick. Wy lieden zijn desen bedelaer seer gelijck; want dan hopen wy, als wy voor vele jaren provisie hebben. Te weten soo veel betrouwens nemen wy, als wy dadelijck sien dat

wy besitten. Joannes Patriarch van Alexandrien dede wel anders, den welcken voor een waerachtigh betrouwen heel op de godtlijcke voorsichtigheydt rustede. Met welcken middel alleen, hy sich in seer groote ellenden lichtelijck beholpen heeft. 'T is geschiedt datter derthien schepen met koren geladen, van de welcke elck thien duysent mudden in hadde, op zee verdroncken. By nae de helft van de borgerije van Alexandrien heeft dese groote schade geleden: waerom de schippers ende andere t'Alexandrien naer den vrydom vluchteden. Tot de welcke Joannes terstondt een briefken sondt, in't welck hy dit alleen schreef: Den Heere heeft het ghegheven, den Heere heeft het ghenomen, soo't hem belieft heeft. Gelijck't den Heere belieft heeft, is't gheschiedt, den naem des Heeren zy ghebenedijdt. Gaet uyt kinderen, en vreest daerom niet: den Heere sal voor den morgen sorghvuldigh wesen. Des anderen daeghs zijnder sommige by den goeden Bisschop gekomen, om hem in de groote schade, die hy geleden hadde, te troosten. Maer hy hen stillekens voorkomende, ende sy selven de schuldt heel toeschrijvende, seyde: Ick meynde dat ick mildt in aelmoessen te geven was, ende daerom ben ick misschien hooveerdiger geweest; daerom heeft den liefsten vader sijn kindt, 't welck sich verydelde, rechtveerdelijck met dit verlies gheslagen. Godt vermaent ons, ende roept ons bermhertelijck weder, sommi-

ge straffen sendende, om door de selve vermaent zijnde, in ons selven te gaen, jae ons tot hem te bekeeren. Maer't is den selven Godt, die ten tijde van Iob was, even machtigh, ende even bermhertigh, die ons niet en sal verlaten. Aldus heeft den godtvruchtighsten Bisschop sijne troosters vertroost: ende niet langh daer nae is die groote schade met dobbel gewin vergolden geweest; ende Joannes heeft weder sijne voorleden mildtheydt tot d'arme getoont a. Voorwaer te mistrouwen, oft kleynmoedigh in diergelijcke occasien te wesen, is by nae soo veel te seggen, als: Oft Godt is gierigh, oft vergeetachtigh. Maer verre moeten van ons soo godtloose woorden wesen.

Den H. Amarus is eenen seer edelen spiegel geweest, in den welcken sich alle die ernstelijck moeten spiegelen, die de godtlijcke voorsichtigheydt oft niet wel en begrijpen, oft bedecktelijck beschuldigen. Desen, nae dat hy dertigh jaren in't clooster van Agaunen gewoont hadde, heeft daer naer in eene verlatene steen-rotse een seer scherp leven geleydt. Want sijnen mede-gesel, die hem uyt't clooster gegeven was, Berinus genoemt, bracht hem alle dry daghen een gersten broodt, ende eene kruycke. Dit was alle sijne provisie ende kost. Den boosen vyant is op dese groote abstinentie vergramt gheweest. Oversulcks soeckende hier toe oc-

casie, als den heylighen man nu op sijne knien vierighlijck badt, isser eene rave ghekomen, die de kruycke omgeworpen, ende't broodt met den beck wegh-ghedragen heeft; soo dat alle de provisie van dry dagen verloren was. Wat soude Amatus hier doen? sy selven tegen de rave vergrammen, en den roofachtighen vogel alle quaedt wenschen; oft goddeloose woorden tegen Godts voorsichtigheyt uytbulderen? dese listen des duyvels vervloeken? Neen: hy en heeft soo niet gedaen: dit zijn onse liedekens. Maer heeft sijn ooghen ende herte nae den hemel gheheven, seggende: Heere Iesu, ick dancke u, dat het uwen alderheylighsten wille gelieft heeft my met een langduriger vasten t'oeffenen. Ick wete dat my dit profijtelijck wesen sal, nae-de-mael daer in de werelt sonder uwe voorsichtigheyt niet met allen en geschiet a.

Hoort gy klagers ende ongeloovige: daer en geschiet niet in dese werelt sonder de godtlijcke voorsichtigheyt, sonder de welcke oock niet een blaeyken van den boom en valt: ende meynt ghy-lieden dat de huysen verbrandt worden, de schepen verdrincken, de rijckdommen ghestolen, ende d'eere benomen wort, ter wijle dat dese voorsichtigheyt rust oft slaept? De Heydenen selve hebben een beter gevoelen gehadt: want alle die onder hen eenighsins wijs oft heel-sinnigh waren, hebben beleden, dat de dinghen der men-

schen niet sonder beschick, oft door een blint gewelt geregeert en worden. Dus seght Seneca seer wel: Vromelijck moeten wy't al verdragen, want alle dingen niet by gevalle, soo wy meynen, geschieden, maer volgen, te weren, naer Godts ordonnantie a. Waerom klagen wy dan, ende waerom vergrammen wy ons.

§. 5.

Wy worden met dagelijcksche leringen onderwesen, om op dese voorsichtigheyt geduriglijck te peysen. 'T en is niet lanck geleden, datter een godtvruchtigh man te Valentien eene reyse van negen mijlen dede: maer eer hy sijnen wegh volbracht hadde, door de hitte, hongher ende dorst geheel vermoeyt, worpt sich onder eenen pereleer, ende begint te bidden. Terwijle hy bidt, siet hy eene groote pere op't hooghste van den boom: op den selven tijt gingh daer eenen reysenden man voorby, den welcken hem siende onder den boom beswijcken, sprack hem aen. Doch verstaende waerom hy niet voort en gingh, heeft een groot witten-broot in stucken gesneden, ende hem daer af de helft gegeven, om sy selven te verstercken. Dese dingen gelooven wy voorwaer, ende weten datter seer vele dusdanige geschieden, ende hebben oock diergelijcke beproeft; nochtans is ons betrouwen op de godtlijcke voorsichtigheyt dickwils soo

kleyn, dat, 't en zy onse borse, kisten, bottelrye, kelders, schueren van alles vervult zijn, den geest oock ydel van alle hope blijft, maer als wy eene borse vol gelts sien, dan hopen wy. Och hoe qualijck sien wy! De hope die ghesien wordt, en is gheene hope: want dat jemandt siet, hoe hoper hy dat? Maer is't dat wy hopen't ghene wy niet en sien, soo verwachten wy dat door patientie a. Als wy heel benauwt zijn, ende onse hope met tegen-spoet seer overvallen wort, dan connen wy een waerachtigh betrouwen op Godt betoonen. Wy sien't quaet dat wy lijden, de glorie en sien wy noch niet, om de welcke wy lijden: hoe wy meer pijnen lijden, hoe wy meer glorie sullen genieten.

Theodoretus vertelt dat den H. Mesimas twee vaten hadde, een met terwe, ende d'ander met olie: hier uyt deylde hy mildelijck den armen mede, ende nochtans en wierden dese vaten noyt ydel. Godt heeft oock twee vaten; 't een vol korens, ende van alle dingen, die tot den nootdruft des levens behoeven, 't ander vol ende overvloeyende van bermhertigheyt, miltheyt ende voorsichtigheyt: 't en noch't ander en kan niet geydelt worden. Tot dese twee schat koffers moeten wy loopen, als onse dingen seer qualijck gaen: ten minste dat wy alleen wel leeren Gode betrouwen, ende ons heel aen sijnen heylighsten wille overgeven.

Het is een oudt speeckwoordt der Hoogh-

duytschen: Deden wy dat wy moeten doen, Godt soude doen dat wy begeeren. Hiernomus bevestight dit seggende: Dat den mensch soodanigh zy als hy moet zijn, ende stracks sullen hem alle dingen gejont worden, door den genen die alle dingen gemaeckt heeft.


Vorige Volgende