Beschryvinge van Nieuvv-Nederlant, (Ghelijck het tegenwoordigh in Staet is) Begrijpende de Nature, Aert, gelegentheyt en vruchtbaerheyt van het selve Lant

Haer gevoelen vande Scheppingen, en voortsettingen der Menschen en Dieren inde Wereldt.

UYt de jonckheyt onder de Wilden, ofte uyt de ghene die onder ons verkeeren, en noch soo wat in 't Wildt heenen loopen, kan men dit subject aengaende, gantsch geen seeckerheyt ofte bescheydt ervaren, men moet al sonderlinge gelegentheyt by de oude ende verstandighe daer toe aentreffen en waer neemen, soo men daer yets bescheydentlijcks van vernemen sal. 't Ghebeurt somtijdts als men met haer in cerieuse discourssen gheraeckt, datse selfs vragen naer ons gevoelen, van de eerste oorspronck en herkomste der Menschen, wy-lieden haer dan in gebroken Tale, soo wy best konnen de Scheppinge Adams verhalen, soo konnen ofte willen sy niet verstaen of begrijpen, die hare Natie ofte Swarte Negros aen te gaen, om de groote verscheydentheyt ofte ongelijckheydt der Verwen, en naer haer ghevoelen, sal oock de Wereldt niet soo gheschapen zijn, ghelijck wy ghevoelen en Genesis een en twee verhaelt wordt, maer seggen sy, eer de Wereldt was, en voor alle Bergen, Menschen en Dieren, was Godt met die Vrouwe die by hem is, sonder datmen weet wanneer ofte waer die van daen gekomen zijn, het was al Water ofte immers het Water overdeckte ende overliep alles: al waerder doen ter tijdt al eenigh ooge in 't leven geweest, soo soude het doch niet anders als Water hebben konnen sien, waer sy oock gheweest waren, want het was al ende over-al Water, of met Water overdeckt, soo ghebeurden 't nu op de selve tijdt, seggen sy, dat de voor-verhaelde schoone Vrouwe, Afgodinne, boven van den Hemel af quam sacken, tot in het Water toe, seer grof en dick van lichaem zijnde, gelijck een Vrouwe die van meer als een Kindt Swanger gaet, soo sachtjens in 't Water gesackt zijnde, sonck sy daer niet diep in, maer van stonden aen op de plaetse daer sy neder gesackt was, openbaerden hem allencxkens eenigh Landt, onder haer daer sy op rustende en sitten bleef, dit Landt nam toe, wasten aen, en werdt metter tijdt grooter, soo datmen eenige drooghten rondts-om daer sy sat, begon te mercken, ghelijck een die op een Plate van drie ofte vier voet Water is rustende, en dat het vallende Water eyndelijck soo verre verloopt dat hy t' eenemael op het drooge sitten blijft, soo naer haer seggen en meyninge, is het oock met dese afgedaelde Godinne gegaen, en het Landt begonde hoe langer hoe breeder rondts-om haer heen te werden, soo dat eer lange, het eynde desselfs uyt het gesicht ontschoot, doen begon sich oock al voort wegh Gras en Kruyt op te doen en metter tijdt oock vruchtbare en onvruchtbare Boomen; waer uyt in korten voort quam en groeyde, het gheheele Wereldts ronde, soodanigh als het sich nog vertoont: En of nu die Wereldt daer ghy-lieden van verhaelt, en oorspronckelijck van daen zijt, doen oock mede voort gekomenis, konnen wy niet seggen: Insghelijcks en ter selver tijdt als

[p. 81]

dit alles soo volbracht was, overquam dese hooghe Personagie Barens noot, en inleggende verlosten sy, Barende drie verscheyde Vruchten: te weten, het eerste hadde ofte was in alles gelijck een Hert, so als sy nu oock zijn, het ander was vande gelijkenisse eenes Beers, en het derde was den Wolf, over al in ghelijck: De Vrouwe sooghde dese Vruchten op tot wasdom, en bleef daer noch eenen geruymen tijdt op de Aerde, haer vermengende met dese geseyde Dieren onderscheydentlijck, Baerden oock noch (maer altijdt t' eener draght meer als een, verscheyde reysen en in gedaente) verscheyde Schepsels, en daer uyt zijn voortgesprooten en geteelt alle de Menschen en Dieren, in soodanige soorten verscheyden, en specieus als noch huyden te sien, die metter tijdt (soo uyt aenghebooren drift, als om de gevoeglijckheydts wille, elck in haer geslachte en soorte gelijckse noch continueren) sich beginnen te onthouden; maer dat alle dese dinghen nu soo beschickt waren ende in staet gebracht, van by haer selven te konnen bestaen en voortgaen, is dese algemeyne Moeder weder verrichter saecken seer verblijdt zijnde, naer den Hemel gevaren, daer sy voortaen woont en blijven sal, alleenigh haer verlustende en vreught rapende, in het onderhouden en vervolgen der Liefde, die den Oppersten Heer haer is toedragende, daer sy haer sonderlinghe naer voeght, en volkomen vermaeck en genoeghte in neemt, dies Godt haer oock ten hooghsten bemint ende boven alles waerdigh hout. Hier beneden de Menschen ondertusschen, en alle de Dieren in hare Geslachten (die door de onderlinge vermenginge in soo veel verscheyden specien uytgebroocken waren) wassen seer aen, nemen toe en vermenighvuldigen, gelijck oock doet alles wat gheschapen is, in dier voegen als het sich noch vindt en te sien is, daerom is het nu oock noch huydendaeghs, dat de Menschen alle (sy zijn oock hoese zijn) altijdt den ingebooren aert eener deser drie geseyde Dieren hebben en aen hangen, want sy zijn of vreesachtigh en onnoosel naer den aert der Herten, of sy zijn wraeckgierigh, wreet, oprecht en voor de vuyst naer den aert der Beeren, of sy zijn bloedtdorstigh, gierig, subtijl en bedrieghlijck, ghelijck de Wolven: Dat het nu wat verandert is, en niet opentlijck naer te sien, of aenghenomen kan worden, schrijven sy den tijdt en subtijlheyt der Menschen toe, die 't weten te verbergen. Dit seggen sy is't alle dat wy dies aengaende van onse Voor-ouders gehoort hebben ende voor de waerheyt houden, hadden die konnen schrijven ghelijck ghy-lieden, wel licht souden sy ons meerder en naerder bescheyt hebben naer gelaten, maer dat hebben sy noyt ghekent. Hier hebt ghy beminde Leser al het ghene (soo Generael als Particulier schrijvens waerdigh) wegens de maniere en doen der Indianen in Nieuw Nederlandt hebben konnen ervaren, en oock meest alle dat by eenigh Christen daer te Lande, van aen beginne af in ervaringhe ghekomen is, het welcke (hoewel seer fabuleus en tegen waerheyt strijdende) goet gedacht hebbe eenvoudigh U E. toe te schrijven, de verstandighe (ghelijck ick die selfs daer van hebbe hooren Philosopheren) siender diep in, hebben daer oock hooge speculatien op, en weten (ghelijck men seydt) uyt den dreck van Euvius met Virgilio Gout te puren.