der fenijnich of schadelijck goet, dat voert men immers in gheen Schepen om te verplanten, en als men met de Wilden selfs over het stuck vande Scheppinghe spreeckt, hebben wy haer op dese vrage noyt te rechte konnen voldoen, ofte soodanigh antwoorden dat sy het selfs geloofden, veele meenen daer op een onbekent Chronijck-schrijver te berde brengende, dat wel eertijts als de sommige rationes gentium noch in swangh plachten te gaen, doen enige Menschen te scheep en van alles daer toe wel versien, uyt eenige Quartieren van Sweeden of Noorwegen, zijn vertrocken om een beter Landt te soecken, onder het Beleydt van seeckere Oversten genaemt Sachema, en dat men noyt heeft konnen weten waer deselve belant zijn, en om dat alle de Oversten in Nieuw Nederlandt die ontrent den water ofte Zee-kant woonen, met een gemeenen naem Sachemaes genoemt worden, willense besluyten dat sy van dat volck voortgekomen zijn, op dat besluyt kan men qualijck vast gaen, evenwel blijft het een vremde saeck, daer anderen verder in gaen, en legghen in consideratie, als of de Menschen in dat deel vande Wereldt niet oorspronckelijck uyt Adam, en aldaer een bysondere scheppinghe van menschen en Dieren geschiet ware, trachten oock met veele redenen te bewijsen, geen Sondtvloedt over dat deel vande Wereldt gegaen te hebben, en spreecken daer van als of het een heel andere nieuwe Werelt t'eenemael in conditie met de oude verscheyden ware, gelijck sy oock wel, doch uyt andere insichten geseght waer te zijn, sy breecken oock met eenen haer hooft, of in den alghemeenen ondergang des Werelds, ten Iongsten daghe die nieuwe Wereld mede geoordeelt sal werden, daer toe bybrengende dat maer weynigh Iaren, daer eenige Menschen geweest zijn, en meerendeels onnoosel, dies het Aertrijck om der sonden wille so niet vervloeckt en besoedelt, zijnde geen so rechtveerdige straffe daer over met de reste, als meerder sondich zijnde, sal konnen dragen, het waerschynlijckste is, dat eenige seggen wel eertijts voor eenige Eeuwen, de Zee tusschen Caepvert, en America so nauw gheweest soude zijn, of noch wel nauwer als tusschen Cales en Dovres, so dat men met hulp vande Eylanden, uyt Africa in America soude hebben konnen over komen, dat Menschen en Dieren door sulcken middel, derwaerts over gekomen en gebracht zijn, en seggen sy, is het daer niet geweest, gelijck dat niet wel gelooft kan worden, so was het elders, en dat oordeelen wy wel geraden te zijn, te meer om dat eenige memorien vertoonen, de Chineesen wel eer in Brasil geweest te zijn, en dat langhs het gebroocken Landt vande Magilanische Straet, ofte aen de andere zijde yewers van America, eenighe enghte ofte Nabuerschap geweest sy, want so nootsaeckelijck is het by voorplantingh gheschiet, en niet by scheppinghe, anders souden alle fondementen van de Schrift geruineert worden, die van contrarie gevoelen vragen daer op, of Petrus Columba en Americus, soo men het over Caepvert ofte elders van daen, heeft konnen sien, gevonden hebben dat inder daedt niet verlooren was, doch ons voorneemen niet zijnde dese dispuyten te volghen, sullen yder zijn vry oordeel en nader stoffe om te schrijven laten, voortgaen.