den zijnse veele oock vranger, steenachtiger en vleysiger, alse anders wel wesen souden. Bewijs hier van, is dat indien by gevalle, eenige stocken op boomen die verdorren geloopen zijn gelijcker veel boomen in 't Bos door de Wilden, met het afdoen van den bast diese tot hare Huysen en Vaertuygen gebruycken, dor ghemaeckt werden, ende dien volgende van geen bladers overschaduwt, der Sonnen wermte genieten konnen, soo zijn deselve Druyven veel soeter ende eerder rijp als ordinaris. Het selve gelt oock als de Wijnstocken, op eenige kanten van krillen of Beecken, tegen het Zuyden staen, daerse de Son beschijnnen kan, gelijck het selve by mijn ende by veele tot mijn, dickwils ondervonden is, oock hebbe ick in diergelijcke plaetse half Augustus niet alleen rijpe Druyven gesien, maer oock gepluckt ende gegeeten, doch soo vroech is het evenwel geen ordinaris. Maer men moet oock considereeren (ende het soude ons oordeels de vruchten veel vervroegen) dat de wortels vande Wijnstocken, gants geen oeffening genieten, datse oock nimmer gesneeden worden, nochte eenige verversinge ofte mistinge ontfanghen. Als nu dese behulpmiddelen ende inductie der menschen by dese willige nature gebracht worde, daer is niet aen te twijffelen of het sal door de banck, soo goede Wijnnen geven, als in eenig quartier van Duytslant, ofte Vranckrijck, klaer ende onwederspreeckelijck. Bewijs, exempel sietmen daer van inde Suyt-revier daer hebben de Sweetse Inwoonders de heele oude stocken in de Aerde geleyt, dat noemense suygen en sy trecken en genieten daer veel schoone lieflijcke Wijnnen Iaer op Iaer van, de Besien ende haer sap is niet alle van een slach, ofte van eene Coleur, want daer zijnder die het vel van Couleuren uyt den blauwen hebben, maer sommige hooger als andere, eenige weder wat rosachtich, anderen ook heel wit gelijck Muscadellen, so dat de Couleuren in't gemeen vierderley zijn, sy verschillen oock in de grootheyt, soo wel de Besien als de trossen, de witte en rosse vallen in 't gemeen soo groot als de beste Neerlantse Muscadellen, doch de blauwe vallen sommige groot sommige kleyn, de groote zijn gemeenlijck maer niet alle, vry wat vleysich, ende worden daerom van den ghemeenen man speck Druyven ghenoemt, om datse soo vleysich zijn, maer de kenders, houden het daer voor, dat de oeffening dit ghebreck wel soude weg nemen, het sap der Besien is daer als in andere plaetsen, eenigh helder wit andere wat rosser, sommig uyt den rooden treckende op den wijn Francois, maer dat komt vande groote blauwe, ende by mijn kennisse van geen andere, daer is oock nat soo heel hooch root dat het door de dickigheyt, beeter naer Draeckenbloet als naer wijn gelijcket, men kan met een Roomertjen daer van, een heele kan water so hooch couleur root maecken als of het gemeene roode Wijn was. Onse Neerlanders als ontrent de Wijnbergen niet opghevoet, hebbender noyt veel werck van gemaeckt, somtijts soo te hoy en te gras gelijckmen spreeckt, wel een stock verplant, maer dan evenwel, noyt naer behooren wel waergenomen, sy hebben oock wel somtijts quantiteyt vande Druyven ghepluckt en gheperst, maer daer is noyt yemant aen doende geweest die het rechte verstant ofte kennisse daer van hadde, soo datter oock so heel veel besonders niet van gekomen is. Ick hebber evenwel verscheyde reysen gedroncken, die reedelijck goet en smaeckelijck was, ende wy merckten dat de foute aen ons ende niet aen den Wijngaert was. Maer nu onlangs voor eenige Iaren hebben niet alleen eenige