|
| |
IX. Getuigenissen tegen Dirc die roode Cuper, in cas van haeresie. (1525).
Anno Dni xvC xxv, die vero Veneris, septima mensis Julii, Rdus in Christo pater, venerabilis et egregius, Dns Magister Jacobus de Hoechstraten, sacre pagine professor et heretice pravitatis per provincias Colonien. Treverien. et Moguntin. a sancta sede apostolica specialiter deputatus inquisitor etc. testibus proxime infrascriptis coram R. p. sua successive comparentibus, in virtute sancte obedientie, et sub excommunicationis late sententie pena, auctoritate apostolica P. sue, ut asseruit, commissa, districte precipiendo, mandavit, ut super illis, que ab ipsis et eorum quolibet super fama Wilhelmi cupificis in die Viesteech, ejusque de heresi Luteri doctrina et publicatione interogari contigerint, dicerent, quam scirent, veritatem, ac desuper solitum dicende veritatis praestarent juramentum. Qui quidem testes de mandato ipsius Dni inquisitoris, tactis per eos et eorum quemlibet scripturis sacrosanctis, ad sancta Dei evangelia jurarunt, ac quilibet eorum successive juravit et dixit, se velle dicere et deponere meram, nudam et sinceram sibi constantem veritatem, de et super omnibus et singulis, que ipsis interrogari contigerint et hoc non dimittere quacunque re mundi, quod sic eos et eorum quemlibet Deus juvaret et omnes sancti ejus. Hoc autem juramento sic, ut prefertur, prestito, iidem testes, successive examinati et interrogati, responderunt et deposuerunt, ut sequitur. Actum Trajecti in conventu predicatorum ibidem, tempore, quo supra, presentibus ibidem venerabilibus et religiosis dominis, Theodorico de Schoenhovia priore, Francisco de Beecka lectore ac Judoco.... presbyteris, fratribus dicti conventus, testibus ad premissa vocatis atque rogatis.
| |
Depositio primi testis.
Gherardus Feyt, unus ex primatibus civitatis Trajecten., pro tempore lx annorum etatis sue vel circiter, diligenter examinatus et interrogatus, medio suo prestito juramento, respondit in vulgari: dat Willem die Cuper een quaet gerucht ende faem heeft inde stadt van Utrecht, van Luters kettery, seggende, dat daerom die raet van Utrecht denselven Cuper van synen dienst setten wil, die hem nochtans metten stadt segel versegelt is, ende heeft die raet daertoe gescickt, om een ander inden dienst te stellen, ende seyt oick dese tuych, dat die Cuper voersz. om dese kettery wt syn ghilt geset is, ende dat die ghildebroeders met hem gheen doen hebben willen. Et cum dictus loquens testis latius super interrogatis se
| |
| |
expedire nesciret, licentiatus abiit, injuncto sibi silentio de non revelando hujusmodi dicta et interrogata etc.
| |
Depositio secunde testis.
Margaretha Feyt, uxor testis precedentis, annorum etatis sue, ut asseruit, quinquaginta et ultra, medio suo prestito juramento, respondit atque dixit, interrogata et examinata, in vulgari: dat Willem die Cuper, die men heyt den roeden cuper, onder die gemeente van Utrecht een quaede faem heeft, want sy hoir dagelicx seggen, dat hy een vuyl Luters boof is. Et eadem testis, licet latius interrogata, plura respondere aut deponere nescivit, quare, sibi silentio, ut moris est, imposito, jussa recessit.
| |
Depositio tertii testis.
Wilhelmus de Busco Ducis civis Trajecten., quinquagenarius, diligenter examinatus et interrogatus, respondit, medio suo juramento per ipsum corporaliter prestito, dicens in vulgari: datter een quade faem ende gerucht is van Willem die Cuper, te weten den roeden Cuper, want men seit, dat hy met Luters ketterye besmet is; ende heeft oick deser tuych die Cuper hoeren seggen, dat alle menschen loegenachtich syn, dan God alleen is warachtich, ende dat die paus gheen macht en heeft te bynden ende te ontbynden; nesciens se alias aut alio modo super interrogatis expedire, quare, imposito sibi silentio, ut est moris, jussus abiit atque recessit.
| |
Depositio quarte testis.
Delken, uxor Wilhelmi de Busco Ducis testis precedentis, quadragenaria vel quasi, dixit, medio suo juramento, interrogata, in vulgari: dat sy den cuper wel heeft horen seggen, dat men die heiligen nyet eeren noch aenroepen sal; ende dat die bicht van gheen noode is. Item, dat Sunte Peter gheen paus geweest is; ende als men hem seyde, dat die heilige martelaers ymmer haer bloet om Gods wil gestort hebben, dan seyde hy, men recht noch wel misdadige luden, ende seyt dese tuych, dat die cuper ende syn huysvrou seggen, dat sy nae den ban nyet en vragen. Et plura testis super interrogatis deponere aut respondere nesciens, abiit licentiata, injuncto sibi silentio, etc.
Die Sabbati, octava mensis Julii, testes infrascripti, ex mandato antedicti Dni inquisitoris ad sancta Dei evangelia, solitum dicende veritatis, uti testes predicti, prestiterunt juramentum, et sic jurati et examinati, responderunt et deposuerunt in modum infrascriptum. Actum Trajecti in conventu predicatorum, ibidem presentibus religiosis dominis Theodorico de Schoonhovia, priore et Francisco de Beecka, lectore ejusdem conventus, testibus etc.
| |
Depositio quinti testis.
Cornelius Hermanni, civis Trajectensis, lxxiiii ao., ut asseruit, etatis sue vel circiter, respondit, medio suo juramento, interrogatus et examinatus, in vulgari: dattet geschiet is, dat hy met Huych Thomasz. ende Johan Feyt heeft staen kallen, daerby gecomen is Willem die cuper, ende hebben veel woerden ende arguatie met malcanderen gehadt, onder als soe heeft die cuper voirsz. geseit, dat die apostelen christen menschen hebben geweest als wy, ende hadden sy nyet misdaen, men souse nyet gerecht offte gedoot hebben. Item, seyde die selve cuper oick, vragende, wat dat men met alle die lieve vrouwen dagen te doen hadde, men behoirden nyemant aen te roepen dan Godt alleen. Item, dat die bichte van
| |
| |
gheen noode is, waerop dese tuych voirsz. den cuper vraechden, waerom seyde dan onse Heere God in dat Evangelie tot melaetschen menschen, dat sy haer den priesteren toenen souden. Doe seyde die cuper, dat heeft een ander glose. Et idem testis plura deponere nescivit, quare, imposito sibi silentio, abiit jussus.
| |
Deposito sexti testis.
Hugho Thome, civis Trajecten., xxix annorum, ut asseruit, medio suo juramento, respondit interrogatus et examinatus, in vulgari: dat Willem die cuper, die men heyt den roeden cuper, heeft staen kallen met hem, Cornelis Hermansz. ende Johan Feyt, ende heeft die selve cuper onder andre woirden geseit, dat die apostelen Gods menschen syn geweest als wy, ende hadden die apostelen nyet misdaen gehadt, men sou se nyet gedoot ofte gerecht hebben; ende seyde oick die cuper, wat heeft men met allen dese lieff vrouwen dagen te doen, men sal nyemant aenbidden ofte aenroepen dan God alleen. Item, dat die bichte van gheen noode is, waerop Cornelis Hermansz. den cuper vraechden, waerom seyt dan Godt in 't Heylige Evangelye totten melaetschen menschen, dat sy haer den priesteren vertoonen souden. Doe seyde die cuper, dat heeft een ander glose. Et propter hujusmodi dicta, testis dixit, se valde seriose cum ipso cupifice arguisse, nesciens se latius super interrogatis expedire, quare, injuncto sibi silentio, abiit licentiatus, ut est moris.
| |
Dispositio septimi testis.
Johannis Feyt, civis Trajecten., xxvii annorum, ut asseruit, etatis sue, medio suo juramento, respondit ad interrogata et deposuit per omnia, ut testis proxime precedens, nec plura dicere aut deponere scivit, quare, imposito sibi silentio, ut est moris, abiit licentiatus.
Die vero martis undecima mensis Julii, Johannes Gysberti de Dacia, et die Jovis, tertia decima ejusdem mensis Julii, reliqui testes infrascripti de mandato Domini inquisitoris jurarunt in forma, examinati deposuerunt et responderunt, ut sequitur.
| |
Depositio octavi testis.
Johannes Gysberti de Dacia, faber lignarius, civis Trajecten., xxviii annorum vel circiter, ut asseruit, respondit, medio suo juramento prestito, examinatus et interrogatus, dicens in vulgari: dat die roeden cuper, in syn rott sittende, onder ander woorden geseet heeft, dat een priester een echte wyff met kynder hebben moet, eer dat hy ten outaer gaen mach; ende een bisscop sal seven jaeren in den echtelicken staet geweest syn, eer hy bisscop werden mach, et loquens testis, plura deponere nesciens, abiit licentiatus, imposito sibi silentio, ut est moris.
| |
Depositio noni testis.
Thomas Johannis, civis Trajecten., xxx annorum, interrogatus respondit, medio suo prestito juramento, in vulgari: dat hy Willem den roeden cuper heeft hoeren seggen op Sunt Jans kerckhoff, in tegenwoordicheyt vande ghildebroeders, dat een priester een echte wyff met kynder hebben moste, eer hy priester worden mach, ende oick desgelyck een bisscop, waerom desen cuper, want hy dusdanige woerden sprack, wt syn rott geset is; Nesciens idem testis se latius super interrogatis respondere, quare, injuncto sibi silentio, recessit licentiatus.
| |
| |
| |
Depositio decimi testis.
Wilhelmus Bogardi, civis trajecten., xxxii annorum etatis sue vel circiter, respondit, medio suo juramento, interrogatus et examinatus, dicens in vulgari: dat Willem die cuper in syn rott gecomen is, ende heeft onder ander woirden, die hy met syn medegildebroeders hadde, geseit, dat een priester een echte wyff met kynder gehadt moste hebben, eer hy ten outaer gaen mach; ende heeft dese selve tuych oick gehoort, dat men daer nae die cuper gevraecht heeft, waerom dat hy sulcke woirden gesproken heeft, heeft die cuper geantwoordt, dat hy dat nyet en seit, mer Sunte Pauwels. Item, heeft oick dese tuych gehoirt van anderen luyden, dat Willem die cuper oick geseit soude hebben, dat die apostelen om haer misdaet gerecht syn, gelyck een dyff, die men om diefte aen de galge hanget.
| |
Depositio undecimi testis.
Jacobus filius Petri, incola Trajecten., civitatis lvii annorum vel circiter, medio suo prestito juramento, responsit interrogatus, in vulgari: dat hy gecomen is van Antwerpen myt Willem die cuper, reysende nae den Ouden Bosch toe; ende want die tuych aldus op den wagen sittende, syn pater noster ende ave Maria lass, soe seide Willem totten tuych, ghy sult u selven voir duysent duvel lesen. Doe vraechden die tuych, wat dunckt u en soud men die moeder Gods, die een moeder der genaden is, nyet eeren. Waerop die cuper antwoirde, onse lieve vrou, wat was die anders dan myn vrou ofte die u, sy was gelyck een sack daer 't meel wt gestort is; ende alsoe Willem die cuper voirsz. aldusdanige reden seyde, soe vraechde hem dese tuych, waer heb dy ter schoolen geleghen; antwoirde die cuper, waer hebbent die visschers geleert, denotans apostolos, onse God gheeft my also wel syn gratie gelyck hoer die gegeven heeft; ende seyde, dat hy alle die geleerden ingedaen hadde, doe hy in syn huys versekert was, ende had hy die nyet verwonnen gehadt, sy souden na syn lyff gestaen hebben als hy seide. Item, seide oick die cuper, dat een bisscop nyet weerdich is biscop te werden, hy moste yerst seven jaeren gehylickt geweest ende syn kynder wel geregeert hebben; ende dat een priester drie jaeren in der echte geweest moste hebben, eer dat hy then outaer Gods gaen mochte. Item, dat men nyet en behoefden heymelicke sonden the bichten, ende off men nyet en bichte, daer en lach nyet an; seyde doe die tuych voersz., dat een goet keerssen mensche behoerden ymmers te minsten sjaers twee ofte drie mael the bichten ende ten heyligen sacrament te gaen; seyde die cuper, wat isset sacrament anders dan broot. Et testis plura non deposuit etc. Actum in domo Gisb. de Ryck, ibidem in cubiculo.
| |
Depositio duodecimi testis.
Magister Johannis Hermanni, cyrurgicus, civis Trajecten., liii an. vel circiter, respondit, medio suo juramento, interrogatus, in vulgari: dat hy wyleneer metter Godsgave gevisiteert wesende, gelooft heeft onser lieve vrouwe te versoecken tot Amersfoirdt; ende als hy gaen soude, om die beveert te doen, soe heeft die cuper hem gevraecht, waer dat hy henen wilde. Antwoerde die tuych, dat hy t'Amersfoert bevaert doen woude. Doe seide die cuper voirsz., wat wildy daer maken, geloofdy an houdt ende steen. Daer dese tuych op antwoirde, neen ick, dan ick gelove, dat die moeder Gods in den hemel is ende overall eene groote macht heeft; dan sy wil op die een stede meer versocht wesen dan op d'ander. Doe seide die cuper, het is all fantasy, dat dese leecke luyden voernemen van dese bevaerden ende andere huyren etc. Et plura testis non deposuit, etc.
| |
| |
| |
Depositio tertii decimi testis.
Johannes de Gravia, civis Trajecten., l an., responsit, medio suo prestito juramento, interrogatus, dicens in vulgari: dat in den oploop lestleden Willem die cuper, die men heet den roeden cuper, in 't huys van Thomas Bevelandt op Sint Jans kerckhoff sittende by syn gildebroeders, die in dat rott waeren, ende dranck, heeft die cuper onder veel ander woirden geseyt, dat die bisscop van Utrecht ende andere bisscoppen en souden nyet regeeren, sy en souden yerst seven jaeren in den echten staet geweest hebben, ende die priesters drie jaeren; ende oeck, dat die apostelen om haer misdaet gedoot waeren ende nyet voor 't lyden Christi. Waerom die ghildebroeders voirsz. denselven cuper wtten huyse gestoten hebben; ende syn dese woirden voirsz. daernae den cuper voorn. in 't gemeyn gilt aengeseit, waerop die cuper geantwoerdt heeft, dat hy sulcke woerden gesproken hadde. Dan het waeren woerden, als hy seyde, van Sunt Pauwels; om welcke woerden die ghemeyn gildebroeders hebben die cuper uit den ghilt geset etc. Seit voert die tuych voirsz., dat tot een ander cuper, oeck Willem die cuper geheeten, eenen brieff gebracht is van Antwerpen, welcken brieff die selve cuper opgedaen heeft ende began die brieff te lesen, beginnende: ‘lieve broeder in Christo’ etc., ende en heeft nyet voirt gelesen, dan seide desen brieff en houdt an myn nyet, mer an een ander cuper, oeck Willem geheeten; ende seide dese tuych, dat desen roeden cuper om den brieffs halven voer den raet geboden is geweest, als het geseit was. Nescitur idem testis super interrogatis latius expedire, quare, injuncto sibi silentio, abiit atque recessit.
(Naar een oorspronkelijk duplicaat).
|
|
Auteursrechtvrij