Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 5

VI. Venerabili fratri Philippo, Episcopo Trajecten. Leo Papa Decimus. (15..?).

Venerabilis frater, salutem etc.

Exposito alias nobis pro parte tua, quod, cum plura monasteria et domus tam virorum quam mulierum diversorum ordinum in tuis civitate et diocesi Trajecten., per diversa privilegia apostolica, a jurisdictione, visitatione et correctione ordinarii exempta exstiterent, et successu temporis factum esset, ut nonnulli monasteriorum et domorum hujusmodi professores per abusum privilegiorum predictorum, a tramite rectitudinis et observantia vite regularis, ac regularibus institutis deviando, homicidia et alia enormia crimina commisissent et passim committerent, vitam difformem et corruptam ducendo, ebrietatique, gule et aliis voluptatibus vacando, ac ordinum et monasteriorum predictorum prelati, in monasteriis et domibus monialium et sororum eis, ut pretendebant, subjectis, nonnunquam personas, etate et moribus minus abiles, pro confessoribus deputarent, ipsisque monialibus et sororibus interdicerent, ne cuicunque alteri quam per eos deputato confessori sua peccata confiterentur, licet interdum justam haberent causam, confessorem eis deputatum recusandi ac plures ex dictis confessoribus frequentem et uberum ad easdem moniales et sorores habuissent seu haberent ingressum etiam non sine magna incontinentiae suspicionis nota, pluraque contra episcopalem dignitatem presumerent, que scandalosa erant et grave pariebant periculum animarum, prelatique monasteriorum et domorum hujusmodi ac alie persone inibi administrationem habentes, diversa contrahebant debita et ex bone fidei contractibus obligati, illa solvere sepius differrent et recusarent; Nos attendentes, quod, ubi gubernaculum discipline contemnebatur, restabat, ut relligio naufragaretur, providendum esse censentes, ne quicquam inveniretur incongruum, quod in regularis honestatis gloria divinam merito posset offendere majestatem, tuis in ea parte nobis porrectis supplicationibus inclinati fraternitati tue, ut per te vel vicarium tuum in spiritualibus generalem aut alium probum, doctum et honestum virum, per te eligendum, assumpto aliquo prelato religioso regularis observantie, singula monasteria et domus exempta civitatis et diocesis predictarum quorumcunque et cistercien., cluniacen., premonstraten. et mendicantium ordinum ac miliciarum, apostolica

[p. 298]

auctoritate, semel tantum visitare ac super premissis et aliis, que inquirenda forent, inquirere, ac, ubi necessarium fuerit, corrigere, ac in capite et membris secundum ipsorum ordinum regularia instituta reformare, ac per te vel officialem tuum causas, quas subditi et diocesani tui contra ipsos exemptos ratione contractuum bone fidei, tunc et pro tempore haberent, eadem auctoritate apostolica, cognoscere et debito fine terminare, ac que in premissis decerneres, per censuram ecclesiasticam et alia juris remedia quacunque, appellatione vel exceptione non obstante, firmiter et inviolabiliter observari facere posses, plenam, liberam, auctoritate apostolica prefata, per alias nostras in forma brevis literas concessimus facultatem, prout in eisdem literis, quarum tenorem et formam presentibus haberi volumus pro expressis, plenius continetur. Cum autem, sicut accepimus, tam Windesem quam nonnulli alii ceterorum aliorum monasteriorum civitatis et diversis praedict. abbates, conventus canonici et persone regulares ord. S. Augustini contenderint et contendant ob eorum privilegia vel alias, se et sua monasteria predicta sub literis nostris predictis minime comprehensos et comprehensa fuisse et esse, et propterea nonnullas appellationes interposuisse; Nos rationibus et causis, quibus ad concessionem predictarum literarum moti fuimus, appellationes predict. cum visitatio et correctio predicte, a quibus regulariter appellari non licet, ac alia premissa, dicta apostolica forent auctoritate facienda frivolas, reputantes, motu proprio et ex certa nostra scientia, declaramus et attestamur, mentis et intentionis nostrarum fuisse et esse tempore dat. dictarum literarum, quod predictum de Windesem ac omnia et singula alia etiam dicti ordinis S. Augustini monasteria illorumque abbates, conventus canonici et persone regulares sub eisdem nostris literis comprehenderentur, nec appellationes quecunque ab eisdem literis aut illorum executione valide interponi possent aut illas interponentes tuerentur, non obstantibus premissis ac constitutionibus et ordinationibus apostolicis, nec non privilegiis et indultis predictis, quibus omnibus et singulis illorum formas, tenores et effectus, ac si de verbo ad verbum insererentur presentibus, pro expressis habentes, eisdem auctoritate et tenore motu simili derogamus, ac illis omnibus, que in dictis nostris literis volumus non obstare ceterisque contrariis quibuscunque.

Lager: Fiat supplicatio et detur. Datum x. kal. Januarii.

(Naar gelijkt. kopij).