Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht. Deel 5

[p. 134]

X.

Edele etc. Heeren.

Myn heeren. UE. sullen vanden heere Ledenberch vernomen hebben, dat die heere president Jannin den 4. deser weder hier aengecommen is, ende daechs daer aen vande gedeputeerde vande staten generael begroet ende gecongratuleert wesende, den 8. daer aen volgende ter selver vergaderinge bescheyden, om van syn wedervaeren rapport te doen, soo sal UE. believen te verstaen, dat die heere president ten selven daege deur den heere van Oldenbarnevelt heeft laten weten, dat hem een colycque den voorigen nacht aengecomen was, ende hem nyet mogelyck en soude wesen in de vergaderinge te verschynen, stellende tot beliefte ende discretie vande staten generael, off zyn E. het rapport soude moogen uytstellen voor twee ofte drye dagen, off dat haer M.E. believen souden gedeputeerden 's namiddaechs aen syn logement te laten commen, die synen last souden ontfangen, ende aen deselvige overbrengen, ende dat men goetgevonden heeft dair thoe te committeren den heere graeff Wilhelm Lodewyck van Nassau, den heere van Brederode ende een uyt yeder provincie, alvoorens in volle vergadering gelesen wesende, die credentie van zyne Ma^t. den heere president voorn. mede gegeven, vermeldende dat hy syn E. hadde gerenvoyeert, volcomenlyck van synen willen ende intentie geinstrueert, daervan die staten generael by alle occasien souden kunnen gedient syn et pour les asseurer de la continuation de sa bienveillance et de l'estat certain & veritable, que il desiroit que nous facions d'en recevoir les effectz tels que nous debvions attendre d'un prince amy et allié de notre republique et tres equitable, remitteerende die reste aen den heere president, d'welcke diensvolgens aen de heeren gedeputeerden verclaert heeft, sonderlinge nyet meer te hebben, dan dat hy zyne Ma^t. gevonden hadde gealtereert in syne affectie, die d'selve voirens altyts tot die conservatie van onsen staet hadden gedragen, dair van afgeleyt wesende deur quade rapporten ende sinistre persuasien van oneenicheyt, die onder die geunieerde provincien verresen souden wesen, ende van meer andere vremde ombrages, dat hy president wesende, volcomelyck ende zeeckerlyck van die gelegenheyt van onsen staet geinformeert, daer tegens hadde gearbeyt ende alle debvoir mit sulcken genegenheid gedaen, off die saecke hem in 't particulier getoucheert hadde, ende een ingeboren van dese landen waere geweest, ende zyn Ma^t. zoe verre gebracht, dat hy nae die waerheyt van onsen staet contrarie wel hadde kunnen apprehendeeren ende hen in alles contenteeren ende sonderlinge in de voorsz. oneenicheyt onder die provincien, d'welcke hy verthoont hadde nyet te bestaen in factien ofte dissenten, dan alleen in diversiteyt van opinien ende van formen, maer dat die alle te samen een wit hadden, daerop sy sagen, als een eerlycke ende Goddelycke uytcompste van haer miserien, ende op haer vryheyt, sonder d'welcke zy getroost syn, met hulpe van Godt Almachtich ende van potentaten ende princen, die haer altyts hadden gefavoriseert, den oirloge te continueeren, ende dat zyne Ma^t. hem daer sonderlinge in verblyt hadde ende syne affectie meer geelargeert, als oyt te vorens, ons voor als radende tot den pais, mits dat wy souden blyven souverains ende een vryen staet, ende als sulcx nyet en soude moogen wesen, ende die coninck van Spangien ende haer Hooch. ons daer by zoe volcomelyck nyet en souden willen laeten als sy hebben gepresenteert, ende dair duer weder tot die wapenen gedringen, dat ons zyne middelen, noch raet, noch alles wat in zyn vermogen sy, niet en souden manqueren, ende dat hy voor ons soude sorgen, als voir syn eygen rycken ende subjecten, voegende die heer president daer by, dat wy ons daar vastelyck op souden mogen vertrouwen, ende dat zyne Ma^t. hem nimmermeer van ons soude laeten afscheyden, om eeniger oirsaecken ende occurrenten ter werelt ofte by tyde van vrede of oorloge, ende dat hy syne Ma^t. in dese resolutie hadde gelaten, mitsgaders dat hy

[p. 135]

ons datelick soude assisteeren met een somme van hondert duyzent croonen, ende zyne subsidien continueeren tot het uytgaen van dit tegenwoordich jaer, ende men gesien soude hebben het succes van deze handelinge.

Verhaelde mede die heere president, dat zynen coning sonderlinge ervaren was in hoochwichtige saecken, hebbende veel beleeft ende goede experientie duer verscheyde tractaten ende oorlogen, daerinne hy geweest ende nu wel was geinformeert van al 't gene ons soude mogen aengaen, dat wy wel souden doen ende in allen occurrentien zynen raet behartigen ende volgen, excuseerde hier beneffens, dat hy langer van hier was gebleven, dat hy verhoopt hadde ende toegecomen was, duer dien den pater commissaris zoe lange in Spangien opgehouden worden, ende hy van zyne compste nyet en hadde kunnen vernemen, ende sonderlinge dat hy gedacht hadde (ende by den coning mede zoe worden verstaen) nu Don Pedro de Toledo gearriveert was, dat hy voir ons beter diensten aldaer dan hier soude connen doen, terwylen zyne legatie vermenget was met onse affairen.

Vernieuwde wederom die heere president, dat Don Pedro een heere was van groote wysheyt ende cloecheyt, ende dat hy den 21. July verleden syne eerste audientie by syne Ma^t. hadde gehadt ende gepasseert was alleenlicken in complementen, ende die ander den 22., daerinne hy syne Ma^t. aengewesen hadde, geinfringeert te hebben de Vervinschen pais, deur verscheyden faulten ende sonderlinge dat hy die rebellen van synen coninck alle assistentie was doende, ende zoe hy daervan soude willen desisteeren, dat alle voorgaende infractien souden vergeten blyven, ende dat een nieuw tractaet ende verbont tusschen hem beyden souden gemaekt ende met alle banden van alliance, ende eeden, ende van wat soorte die soude mogen wezen, worden gecorrobereert, opdat hetselve vast, seker ende ewich soude mogen wesen, ende dat den coning van Vranckryck hem hadde geexcuseert, dat het tegens 't tractaet nyet en was, dat hy ons hadde geassisteert, dat wy waeren eerlycke vrome luyden ende zyne goede vrunden, ende dat den coninck van Spangien oirsaeck daer van was geweest, hebbende deur verscheyde wegen, ende tegens 't voorsz. tractaet gesocht hen t'abuseeren, dat hy ons nyet en conde verlaten, noch mit sulcken coning vruntschap houden, die cinseer soude wesen, soe lange hy mit ons in viantschap soude leven, dat Don Pedro dese antwoordt ontfangen hebbende, een despeche aen Spangien hadde gedaen, eenen heere van synen train gesonden aen haere Hooch^t. ende eenen anderen nae Engelant.

Dat op den dach van 't vertreck vanden heere president die darde communicatie was gehouden, ende dat die heere van Villeroy hem nageschreven hadde tot Diepe, dat don Pedro begonde te spreken een ander langage, ende dat hy last hadde ontfangen, dat men in onse saecke soude procedeeren op die presentatie, by haer Hooch^t. vanden beginne aen gedaen ende het fundament, dat ons beweecht hadde, omme tot handelinge te commen, dat syne Ma^t. geseyt hadde, dat hy wel wist, dat die handelinge vruchteloos soude weesen, soe men ons nyet en soude willen laten in volcomen souverainiteyt ende vryheyt, ende al 't gene wy tegenwoordelyck hadden, soe men het minste daer in soude veranderen, dat wy alsdan souden breken, ende dat hy ons anders oock nyet en soude willen raeden, soe dat die heere president hier mede zyne conclusie nam, seggende, dat den coninck ons ten hoochsten hadde gerecommandeert, d'acceleratie van een uytcompste vande handelinge, opdat wy eens met hen uyt die langduerige onseckerheyt soude mogen geraecken, dat men nae den cordelier nyet en souden behoeven te wachten, wesende meer apparent, dat den coning van Spangien het secreet van zyne intentie geconsigneert sal hebben eer onder desen Don Pedro, wesende een prince van grote qualiteyt ende singulier beleyt, dan onder den pater Cordelier, ende dat hy vermoede, dat den heere marquis ende andere heeren neffens deselve wesende, nu al volcomen last hadden ontfangen, ende dat hy 't selve genouchsaem vanden heere Richardot verstaen hadde.

[p. 136]

Dit rapport gisteren aen de vergaderinge (alwaer mede present waeren syne Excell., syne Gen. graeff Wilhem ende graeff Hendrick, mitsgaders die heeren raden van staten) overgebracht wesende, is goetgevonden met advys vande ambassadeurs vande coningen, chur ende fursten in conferentie te commen met onse wederpartie, om (nae dat nu lange genoech gewacht ende Julius een ruymen tyt is geexpireert) te verstaen haer uyterste meeninge ende een cort besoigne te maecken, d'welcke desen nanoen dienen zal, ende successive tot dat wy een uytcompste mogen sien, zoe willen wy UE. dienstelick versoecken, dat d'selve believen ons t'assisteeren mit meerdere gedeputeerden van onze provincien, gelyck andere van marckelycke getale van luyden van qualité voorsien syn, terwyle die saecke nu een eynde sullen nemen, ende voir ons dangereux soude wesen (als weynich persoonen) in zoo hoochwichtigen affairen te resolveeren ende conclusie over ons te neemen, biddende andermael, dat UE. gelieve 't selve terstont t'effectueeren, op dat d'selve deur ons geen interesse en lyden, ofte die gemeyne saecke nyet worde getardeert; die Almogende Heer wil ons all te samen mit syne wysheyt assisteeren ende UE. neffens onse gebiedenisse,

Myn heeren, verleenen langduerige gesontheyt ende gelucksalige regieringe. Uyt 's Gravenhage raptim raptim, desen 10. Augusty, 1608.

UE. dienstwillige vrunden ende medebroeders,

Niclaes van Berck, Justus van Rysenburch, Allert van Helsdingen.

Wy vinden geraden ende souden geerne sien, dat UE. believen soude te versoecken om hier te commen, die heeren, die voirmaels ende tot verscheyde reysen hier syn geweest, neffens den heere Ledenberch.

Opschr.: Aen myn heeren myn heeren gedeputeerde vande heeren staten van Utrecht, tot Utrecht.