Reformatorische rederijkersspelen uit de eerste helft van de zestiende eeuw
(1937)–L.M. van Dis–
Auteursrecht onbekend
[pagina 135]
| |
 | |
Edijnghe.aant.
De mensche.
De heer die zijn waercken waerct naer dwenschen,Ga naar margenoot+
Hem danckic van zijnder beneficye,
Dat ic niet en ben als veil ander menschen,
Gheen roover, bedriegher vul malicye,
5[regelnummer]
Gheen overspeilder, verdient punicye.
Ic vaste den Saboth, ken storte gheen bloet,
Ic gheif thiende in rechter iusticye
God en den Keyser van alle mijn goet.Ga naar margenoot+
Smenschen vernuftheyt.
U goede waercken zijn van rueke zoo zoet,Ga naar margenoot+
10[regelnummer]
Dat u god es zijn hemelrijcke schuldigh.
| |
[pagina 136]
| |
Wie esser die zoo godlic leift als ghy doet?
Dus blijft vast in u gheloove verduldigh.
Mensche.
Vader, moeder ben ic altijts ghehuldigh;
Ic doe alle menschen dueght die my doen dueght;
15[regelnummer]
Aelmoessen voor mijn duere menighvuldigh
Gheific, dies duer mijn waerc my therte verhueght.
Vernuftheyt.
Gherust in coussen en schoen ghy staerven mueght
Duer u verdiente, zonder gods ghenade.
Mensche.
Ic noode die my nooden, dats my een vruecht;
20[regelnummer]
Ic hoor misse, vesperen, vrouch en spade;
Ic volghe goet ronts mijn ouderen pade;
Veil schriften te lezen stellic byzye,
Tdijnct my ketterye, ic en wil niet dolen.
Vernuftheyt.
Dat waer u een groote zotternye!
25[regelnummer]
Laetze doch lezen dieze zijn bevolen.
Wat willen die noyt en ghijnghen ter scholen
Schriften polen; god zeyt op een passage:
Hy houdet voor swaerels wyze verholen.
Mensche.
Ic verdien aflaet, ic ga pilgrymage;
30[regelnummer]
Ic leene tvolc gaut, zelver om goe gage;
In veil broerschapen staet mynen naem gheschreven.
Vernuftheyt.
Daer om zydy van der waerelt verheven;
In huzen, in straten, elc biedt u eere.
Mensche.
Naer de costume van der kaercken ghegheven,
35[regelnummer]
Gae ic te biechten en ooc tonzen heere;
En op heligh daghen ic nemmermeere
En coopmanschape, contzie my der zonden.
Vernuftheyt.
Rechtvaerdigh zydy duer u waerc bevonden.
Ghy houdt gods ghebod, ghy zijt zijn kint clare.
Mensche.
40[regelnummer]
Ooc coopic goet, gaut en zelver ic gare,
Teghen mijn oude daghen om te
maken // grootGa naar margenoot+
Mijn kinders, dat zy zouden gheraken // bloot
An goe huwelicken en hooghen state.
| |
[pagina 137]
| |
Vernuftheyt.
Ghy zijt een fynaert, naerstigh vrouch en late;
45[regelnummer]
Noch rijck zuldy werden, crijghdy spacye.
Mensche.
Ic dancke den heere die my gheift gracye
Zijn heligh ghebod en wet te vulbrijnghen.
Ic ben gherust, my en qwellen gheen dijnghen.
Als wel ghetroost ga ic op en neder.
50[regelnummer]
Die my lief hebben, beminnic wedere.
Die my daeren, en can ic verdraghen // niet.
Ic zouder liever tlichaem om waghen, // ziet,
Bylo, alst gaet mijn eere te naer // nare.
Vernuftheyt.
Zoudy niet, elc zou zegghen datt waer // ware
55[regelnummer]
En al waert zoo, ghy behooret te doene.
Mensche.
God gheifs dat ic altijt, avondt en noene,
Nu in goede waercken magh voorts herderen.
Best ic mynen tijt, naer swaerels zayzoene,
Inden eyghen lusthof ga voorts fineren,
60[regelnummer]
Als op myzelven staende vruecht uzeren,
Mynen troost vast op mijn verdiente legghen,
Dat my god niet en magh zijn rijck ontzegghen.
Vernuftheyt.
Duer bosschen, hegghen, volghic mijn meestere,
Niet vreezende wat magh messchien ons tweestere.
Schriftuere.
65[regelnummer]
Ic ben gheschepen in den helyghen gheest,
Van tbeghinsel alder waerelt te voorne.
Ic ben wt den mont die daer es alder meest,
Voor alle vleesch de eerste gheboorne.
Ic werde gheschoncken den wtvercoorne.
70[regelnummer]
Mijn fonteyne es thooghe gods woort ghenaemt.
Wie zijn ooren opent om my te hoorene
Zal inder eeuwigheyt niet wezen beschaemt.
Alle die my beghaeren, by my verzaemt,
En werdt vervult van mijn generacyen;
75[regelnummer]
Die in my waerct, werdt van zonden ongheblaemt;
Die my nutten in reynder contemplacyen
Zullen hongheren, tzy van wat nacyen,Ga naar margenoot+
Weder dorstyghen, die my eens zult drijncken.
O mensche, hoort mynen voys vul gracyen:
80[regelnummer]
Wat ghy niet en hebt, dat wil ic u schijncken.
| |
[pagina 138]
| |
Veriaeght vernuftheyt, laet my in u zijncken,
Want boven gaut behoort ghy my te minnen.
Mensche.
Mijn zinnen // binnen // hoe beroert zy blaken,
De zaken // my dijncken vremt zijn om verstaen;
85[regelnummer]
Vergaen //, eylacen, zo willen mijn spraken.
Ghenaken // hoe zal ict dan, ic ben bevaen,
Belaen // met zwaerheyt, mijn ooghen al een traen.
Zo zaen // verandert, eylacen, ic enweet
Bescheet // hier af, noch ooc eenigh cleyn vermaen.
90[regelnummer]
Beraen //, wie moght my och nu ter waerelt vreedt?
Sweet // en bloet duer des voys hooren my af gaet.
Hier staet // de vrauwe op een ooghenblicke.
Ic verschricke // en duchte, dat my bereedt
Es groot leet // ofte schaemte in dezen sticke.
Schriftuere.
95[regelnummer]
Zijn zonden dobbeleren even dicke,
Zie ic den mensche inden eyghen lusthof.
Zijn selfs bloot verstant hem houdt inden stricke,
Hem verheft in zijn eyghen waerc qwaet en grof,
Stelende daer in god zijn glorye, zijn lof,
100[regelnummer]
Dwelc hem nu van my zaen zal werden vertelt.
O mensche, cranc vaetkin vander aerden stof,
Waer om u herte tot eyghen eere helt?
Mensche.
Wie zydy, die my inden lusthof dus qwelt.
En comt onverzints my op dlijf ghevloghen?
Schriftuere.
105[regelnummer]
Ic ben schriftuere, van god u hier ghestelt
En ghegheven om claer u te betoghen,
Hoe u selfs vernuftheyt u heift bedroghen
En ongheloghen in u waerc te berommen,
In blazende, dat ghy daer duer zoudt moghen
110[regelnummer]
Den hemel winnen en u gods kindt nommen.
Mensche.
Hoe, zal ic dan niet inden hemel commen
Duer mijn verdienste, wat wildy veil praten?
Schriftuere.
Ghy en deidt noyt waerc, ten was waerdt tverdommen,Ga naar margenoot+
Ja, wt u zelven, wilt wel mijn woordt vaten.
Mensche.
115[regelnummer]
Rust u hooft, ghy moght willen, tzou u baten,
| |
[pagina 139]
| |
Dat ghy hadt ghedaen zo veil goede waercken.
Ic heb verdiensten, zacken vul aflaten.
Ic ben een goet kindt der helygher kaercken.
Ic vulbrijnghe gods wet, tes goet te maercken,
120[regelnummer]
Hoe wel, naer dat my dijnct, ghijt niet veil en acht.
Maer men kent den voghel best an zijn vlaercken,
Dus ziet dat ghy my iet te messegghen wacht.
Schriftuere.
Zeght my een cleen ghebod, welc ghy hebt vulbraght,
Ic zal u paeyen, al blijfdy stantachtigh.
Mensche.
125[regelnummer]
Ic gheloove wt alder mijns herten craght
En ziele in eenen mynen god almaghtigh.
Schriftuere.
Dat ghy daer zegh, mensche, es niet warachtigh;
De reden waer om, zal ic u ontsueren.
Hebdy noyt, als ghy waert in noodt onzaghtigh,
130[regelnummer]
Heel uwen troost ghestelt an creatueren,
In u goet, u zelven oft in figueren
Waer by ghy afgoderye hebt bedreven?
Mensche.
Ic ghevoel mijn conscyencye rueren,
Daer accuserende met recht mijn leven.
135[regelnummer]
O schriftuere, goddinne hoogh verheven,
Es mijn leven qwaet, o stelt my te vreden.
Schriftuere.
Inden zaulter David vindy gheschreven:
God van boven zagh ter aerden beneden,
Ofter yemant goet de van Adams leden.
140[regelnummer]
O ziet, daer en es rechtvaerdigh niet eenen;
Daer en es ooc niemant die god zouct meden;
Zy zijn al afghekeert, verhardt als steenen;
Onnuttigh gheworden, verstaet mijn meenen;
Niemant en esser nu die goetheyt hanteirt;
145[regelnummer]
Zeer light tot bloetstortijnghe zijn haer beenen;
Al tzamen zijnze ooc tot qwaetheyt verneirt;
Huerlier mont al malediccye verzeirt;
Huer storten open graven ongheloghen;
Huer tonghen boos, lippen met venijn ghesmaert,Ga naar margenoot+
150[regelnummer]
Gheen vreeze gods en es voor huerlier ooghen.
Wat willic u veil meer te zegghen pooghen?
Alle vleesch es waerdigh tzijn vermaledijt.
| |
[pagina 140]
| |
Mensche.
Van die woorden my daderen verdrooghen,
Ghezooghen waer zal ic om troost ter waerelt wijt?
155[regelnummer]
Conscyencye teghen my nu zoo strijt,
Dat benautheyt en druc my therte duerboort,
My cnaghende zwaer, als eender slanghe bijt.
Eylaes, wie zal nu wezen mijn troost en confoort?
Schrifture.
Noch zegh ic u mensche, hoe ghy u verstoort,
160[regelnummer]
Ten es niet wt alder uwer maght in u
Te doen voor god een cleen goet waerck zoot behoort.
God es een gheest en ghy maer een cranc vleesch fu.
Dus concluderic als dat schriftuere nu
Hevet al onder de zonde besloten.
Mensche.
165[regelnummer]
Wee my, hoe werden mijn zinnen duerschoten,
Vol drucx duergoten! O consciencye,
Onrustigh zydy, al tooghdy silencye.
Tweedrachtigheyt ooc ghy baert in mijn ziele,
Tusschen vleesch en gheest ic my nu verniele.
170[regelnummer]
Och, wat doe ic el, van moeder gheboren,
Dan gods tooren op my, eeuwigh verloren?
Vermaledijt waerelt en uwen raedt // boos!
Vermaledijt vernuftheyt, van my gaet // boos!
Cranc toeverlaet koos ic tot mijnder bate,
175[regelnummer]
Duusterheyt en nacht moet wezen mijn zate,
Verdomt eylacen, tot eeuwyghen daghen.
O conscyencye, donrustigh cnaghen
Mijn leven zijnde boos eyzelick betuught.
Schrifture.
Dat u waercken zijn qwaet, (u verstant nu buught,
180[regelnummer]
Mijn woordt zuught), willic u tughen byder wet;
Gaen wy tot haer inden dienstbergh onghelet
En hoort wat u van haer werden ontcnocht // zal,
Die u vermeit dat ghy heel hebt vulbroght // al,
Van minsten totten meesten, al huer beghaeren.
Mensche.
185[regelnummer]
Op aventuere of zy moght verwaeren
Mynen druc harderen, zoo in u redenGa naar margenoot+
Stellic mynen wille en ben te vreden
Tot haer te gane; ancxt doet my tbenauwen.
Schrifture.
Nu mensche comt, wilt hier de wet anschauwen,
190[regelnummer]
Tert vry naerder in, maect u verstant vlugghe.
| |
[pagina 141]
| |
Mensche.
Es dit de wet, die my dus keert den rugghe,
Ligghende cranck, hebbende daenschijn bedect?
Schrifture.
Kendyze niet bet die u vermeit en zect
Dat ghyze wel kent en hebt heel voldaen haer?
195[regelnummer]
Ghen zaeghze noyt anders, willet verstaen claer,
Wt u zelven, dan bedect en van achter.
Mensche.
Mynen druc wast my lanx zo meer onzachter,
Och zeght my redene waer om en waer by?
Schriftuere.
Ic zalt u zegghen, hoort mensche schaerp naer my:
200[regelnummer]
Al die dijncken in haer zelfs waerc rechtvaerdigh,
Als de Joden, en meenen zy zijn waerdigh
Daer duer den hemel te cryghen, zulcke lien
Dat zijn die de wet maer van achter anzien.
Zeght my mensche, zaeght ghyze noyt van vuere?
Mensche.
205[regelnummer]
O, blent es mijn verstant, vervalst mijn natuere!
Waer om, want mijn zinnen naer dadvijs haken,
Ic de wet bedect zie, wilt my wijs maken,
Die ic volbraght dochte op mynen dume.
Schriftuere.
Al zaeghdy de wet, ghy zaeght niet haer crume.
210[regelnummer]
U docht, als ghy u handen const bedwijnghen
Gheen dootslagh noch overspel te volbrijnghen,
Ghy meendet dan, dat ghy haer heel hadt vervult.
Maer die beghaerte, welc was de meeste schult,
Dat zy u die heeschste, hebdy noyt bemaerct;
215[regelnummer]
Als met pharyzeeusche doctryne gheclaerct
Hebt haer ghegheven alleen dwaerc wtwendigh.
Mensche.
Dat en verstondic noyt, mensche allendigh,
Die beghaerten, ghedachten en noyt zo mespaeyt.
Schriftuere.Ga naar margenoot+
Den heesch hier af staet u inde wet ghezaeyt,Ga naar margenoot+
220[regelnummer]
In menigh passage, ia waudijt vaten:
Ghy en zult u broer int herte niet haten,
Besnijdt ws herten voorhuut, al eyst een cruus,
Ghy en zult niet beghaeren ws naesten huus,
Zijn huusvrauwe, zijn knecht en duzent meere.
| |
[pagina 142]
| |
Mensche.
225[regelnummer]
Och, hoe verdoolt vindic my buten keere,
Verre van huus, daer ic meende te zijn by!
O schriftuere, eil vrauwe gheprezen, ghy
Zeght my, waerom hier de wet nu leyt dus cranc?
Schriftuere.
Mensche, u es de schult, u es den ondanck.
230[regelnummer]
God stelde de wet zeer heligh in oorden,
Maer zy es dus heel cranc duer tvleesch gheworden,
Datter gheen zaligheyt wt en magh leken;
Niet te min ghy, mensche, gaet, hoortze spreken,
Al vertreckic, en maect ghy gheen deyzijnghe.
Mensche.
235[regelnummer]
Ic ghevoele in my zulck verheyzijnghe,
Nochtans duer de hope zal ict anverden
Of my van haer moght eenigh troost ghewerden,
Vreeze en ancxt brijnght my hier toe ghedreven.
In Synay den baergh, o wet verheven,
240[regelnummer]
Van god ghegheven, in tafelen gheschreven,
Reghele des levens, wilt my, aerm wulpen,
Den druc nu stulpen, wt mynen ancxt hulpen
En zeght wat my van doen es nootzakelic,
Dat ic de qwa doot niet en zy smakelic,
245[regelnummer]
Noch vanden helschen gheest niet ontschakelic,
Maer gherakelic by god in glorye.
De wet.
Houdt altijt vast in uwe memorye
Alle mijn gheboden en ooc des wets bouck.
Wilter nacht en dagh in dijncken met bezouck
250[regelnummer]
En vulbrijnghen al dat hy zal leeren u,
Noch rechts, noch slijncx en wilter afkeeren u;
Want voorwaer, vermaledijdt die niet en blijft
In al dat hij beveilt en van my ooc schrijft,
En zal eeuwelic den hemel daerven;
255[regelnummer]
Ja, die ziele die zondight moet daer staerven,
Zonder eenyghe ghenade oft ontfermen.
Mensche.Ga naar margenoot+
Och, hoe de woorden my therte duerzwermen!
Wee my, lacen, eylacen, noyt meerder noot,
Noyt donder, blixem zo een herte duerschoot!
260[regelnummer]
Och, half doot, verbaest, als dede dien voys
Daer ic troost hoopte, vindic my troosteloos.
Och, waer ic weir in mijns moers buuc ghecropen!
Ic duchte, deis persse zal my doen meshopen.
| |
[pagina 143]
| |
Best zit ic neder, wies mijns ghedijncken zal,
265[regelnummer]
Eer ic levende ter hellen zijncken zal.
Mijn ziele verdriet mij, mijns levens verlanghen
Vol myzerye en allenden verzaet.
Wats een mensch van eender vrauwen ontfanghen,
Die hier een cleen tijt der allenden duerslaet?
270[regelnummer]
Zijn incomst es als een blomkin en vergaet,
Als een schaduwe, o nemmermeer gherust.
Wie moght my nu dan troosten, half desperaet?
Och, dat gods toren van my werdt ghesust,
En mijn verdommenesse werdt gheblust!
275[regelnummer]
Conscyencye cnaeght therte zo zeere,
En swaerels schijn heift my in bedrogh ghecust,
En blent verstandt verleydt my buten keere.
Evangelisch leeraer.
Glorye en virtuut, lof, prijs en eere
Zy in dalder hooghste gode den heere,
280[regelnummer]
En hier beneden zy paeys inder erden
Den mensche, die staet goetwilligh te werden.
Verhueght, verblijdt, al redelicke dieren,Ga naar margenoot+
Ghy menschen ligghende vul zonden belaen,
Een bootschap commic u lieden cryieren,
285[regelnummer]
Zeer groot, ia gheen meerdere, willet verstaen!
De welcke bootschap gaet alle volc aen,
Want u es de zalighmakere gheboren,
Die eens knechts vorme om u heift anghedaen,
En wilt repareren dat es verloren.
Mensche.
290[regelnummer]
Och, wat magh dat zijn, tdocht my sangh int horen.
Eyst die doot, och iaet, die my comt bestryen?
Nochtans, tscheen blijschap, vruecht om drucx verstoren,
Tgheluut des voys tuught wtwendigh verblyen.
Och, waert toch troost om my een staerc bevryen,
295[regelnummer]
Maer wie zoude mijnre ghedachtigh wezen?Ga naar margenoot+
Evangelisch.Ga naar margenoot+
O mensche, en verwerpt u niet in tlyen,
Maer bidt den heere, hy zal u ghenezen.
Mensche.
Ken kenne u niet, wie zydy, vriendt gheprezen,
Brijnghdy my troost, staervende in des doots bant?
Evangelisch.
300[regelnummer]
Ja ic, mensche, maer weist eerst recht gherezen;
Ic zal u opheffen, her, gheift my u handt.
| |
[pagina 144]
| |
Mensche.
Waer es de wet dan, die sprac als een tyrant?
Och, twas al vermaledijdt dat zy zeye.
Evangelisch.
Ja mensche, wat coopt ghy nu met zulcken pant?
305[regelnummer]
Wildy een schaep blyven van haerder weye,
Zo naect u noch zo langhe druc, ancxt, gheschreye.
De wet en es u niet meer van noode.
Die onder de wet haer waercken fijn beye
Zijn onder de vermaledydde snoode.
Mensche.
310[regelnummer]
Zeght my dan, die de wet cleyn acht en bloode,
En es de rechtvaerdigheyt niet wt de wet?
Evangelisch.
Neent mensche, zy es maer van ghaersten broode,
De rechtvaerdyghe leift wt dat gheloove net.
Mensche.
Waer om es de wet dan onslieden ghezet?
Evangelisch.
315[regelnummer]
Om der boozer menschen overtredijnghen,
Tot dat dat zaet en de vrucht zou commen net,
Diet god belooft hadde naer zijn ghehijnghen
Ende ooc om de qwade daer duer te dwijnghen
Wt bedwanghe, ancxt, vreeze, loon of pyne.
320[regelnummer]
Zy can kennesse der zonden voortbrijnghen,
Maer gheen aerfghenaemheyt haer volght ten fyne.
Mensche.
Zo zeght my die my leert deis nieu doctryne,
Contrarye de myne, uwen name,
Die zeght dat ghy troost brijnght en medicyne,
325[regelnummer]
Waer duer verlichtheyt in mijn herte prame.
Evangelisch.
Mynen name ic voor gheen princen en schame:
Ic ben des woordts evangelischs leerare,Ga naar margenoot+
Welc woordt es een middel, wegh u beqwame
En troost om te commen by god den vare.
Mensche.
330[regelnummer]
Dwoordt der evangely, es dat nieumare?
Wat woordt es datte, willet my oorconden.
Evangelisch.
Tes de belofte der gracyen clare,
Ja, Christus, gods zone, in twoordts vermonden.
| |
[pagina 145]
| |
Mensche.
Maer wat troost zalt my zijn, die ben vol zonden?
335[regelnummer]
Willet my zegghen, leeraer, en ghijt vermooght.
Evangelisch.
In dwoordt wert ghifte, gracye bevonden,
Daer de wet teghen heescht en de zonden tooght;
Ghelijc de wet de ziecte te baren pooght,
Zo doet dit goddelic woordt troost en confoort;
340[regelnummer]
Ghelijc de wet es des doots dienstbo en vooght,
Zo es des levens, des paeys dienstbo, dit woort;
Ghelijc de wet es der zonden cracht en poort,
Zoo es dit godlic woordt een cracht gods alleen
Der zaligheyt, die zijn met gheloof ghegoort,
345[regelnummer]
Om u mensche met gode te maken een.
Mensche.
O crachtigh woordt, dat afsneet my alle ween,
Alle mijn benautheyt en heel mijn zuchten!
Och, wilt my voorts informeren, leeraer reen,
Dit woort, wat cant my vortghebrijnghen vruchten?
Evangelisch.
350[regelnummer]
Het zal al ongheloovigheyt en duchten
Wt u roeyen en gheloove inhechten;
Tgheloove, ghenade, dat gheen gheruchten
Svyants, svleeschs, sdoots, swets, duer staerc bevechten
U zullen daeren; daer ghy vanden knechten
355[regelnummer]
Maer nu een en zijt, zal u dwoordt maken vry.
Mensche.
O goddelic leeraer, wilt my voorts berechten,
Wat dat dan een levende gheloove zy?
Evangelisch.
Dat es al heel u waercken te gaen voorby,
Gheen respect opslaende, alleen tanhanghen
360[regelnummer]
Dontfermertigheden en ghenaden Christi,
Oft zo Paulus brief houdt doncker bevanghen,Ga naar margenoot+
Eyst een wezen, dwelc duer hopich verlanghen,
Wert zeer vast ghehoopt, nochtans men niet en ziet.
Mensche.
Die woorden mijn zinnelicheyt zo banghen,
365[regelnummer]
Naer dat ghy zeght, zo en werter niemant niet
Gherechtvaerdight duer zijn waerc, dwelc ic my liet
Dijncken; och, mijn verstant heift my zeer verblent.
| |
[pagina 146]
| |
Evangelisch.
Noyt propheit op patryarck zo heligh hiet,
Die verdiende duer zijn waerck shemels convent,
370[regelnummer]
Welc erruer in veil menschen leyt staerc gheprent.
Leist tvijfthienste inder apostolen waerc,
Zo waer te vergheifs, ia te nieten gheschent
De belofte en dat cruce Christi staerck.
Mensche.
Dit werdt duer tgheloove, gods leeraer en claerc,
375[regelnummer]
Van my ontfanghen, wat zalt in my brauwen?
Evangelisch.
Tzal gheven eender ghetughenesse maerck
Van gods goetheyt, op hem een vast betrauwen,
Dat hy op u zijn ghenade zal dauwen,
Condy op dwoordt rusten, daer in verblyen.
Mensche.
380[regelnummer]
Och, iet zijns waerdigh en es niet tanschauwen
In my, niet meer dan in stijnckende pryen.
Evangelisch.
Om dat ghijs niet waerdigh naer u belyen
En zijt, zo wilt hy u dies waerdigh maken.
U zonden zullen zijn zonden ghebyen,
385[regelnummer]
Zijn gherechtigheyt zal hy voor u staken.
Mensche.
O zaligh woordt, duer u troostelic daken,
Ic zie wel: staervende en zal ic niet staerven,
Maer leven en vertellen sheeren spraken.
Zijn waercken die my nu doen troost verwaerven,
390[regelnummer]
Castyende, niet latende bedaerven,
Heift my god ghecastijt, maer niet ghegheven
Inde doot, o woort, staerc, zoet als consaerven!
Hadt ghy my niet gheholpen, ic warer bleven,
Mijn ziel inder hellen woonst ghedreven,
395[regelnummer]
Daer ic nu gaen zal der gherechtigheyts duere.
O, duer dit woordt der gracyen beseven!Ga naar margenoot+
Wat zal ic den heere schijncken hier vuere?
Evangelisch.
God en beghaert niet el van u figuere
Dan eenen bedroufden gheest voor u mesdaet,
400[regelnummer]
Een goetwilligh herte, al vallet zuere,
Te laten de zonden en de boosheyt qwaet
En een ziele die honghert, dats die daer gaet
Vuldoen gods wille in liefden ongheveyst.
| |
[pagina 147]
| |
Mensche.
Och, hoe cleenen heesch voor zulc grote schult staet!
405[regelnummer]
O mijn ziele verhueght nu, niet meer en deyst!
Evangelisch.
O mensche, ten es niet ghenouch, dit wel peyst,
Dat ghy zegt: ‘ghelijc mijn ouders voorzaten
Gheloovic’; o, god al veil meer van u eyst!
Of dat ghy veil cont van tgheloove praten,
410[regelnummer]
Zegghende (en wilt u daer op verlaten):
‘In de helyghe kaercke gheloove ic
Oft historywijs’, ten magh al niet baten,
Die duvelen ghelooven ooc tzelve stick.
Mensche.
Daer valt tverstant tonder op een ooghenblick,
415[regelnummer]
Die redene waer om moet ic u vraghen.
Evangelisch.
Tes den volwassen een belaeghdigh strick:
Elc moet god duer zijn gheloove behaghen.
Zulc als u tgheloove tot god can draghen,
Zulc zal hy bevallen, god niet en verkeert.
Mensche.
420[regelnummer]
O leeraer, my toch voorts en voorts altijt leert,
Op dat ic, gheropen, magh zijn vercoren.
Evangelisch.
Nu moet ghy zijn heel vernieut en erboren
En gaen anvaerden nieu leven, nieuwen zin.
Mensche.
Hoe zou dat moghen wezen, zeght my tbeghin,
425[regelnummer]
Op dat ic in dwoordt moghte troost verwaerven.
Evangelisch.
Ghy moet eerst der wet, naer de wet, nu staerven,
Dats gheheel der zonden staerven te zegghen
En u laten met Christo in tgraf legghen
En zo verryzen met Christo opstaendeGa naar margenoot+
430[regelnummer]
En dan inden gheest ws ghemoets ontfaende
Een nieu leven, nieu mensche naer gods beilde.
Dan zuldy, (tzy in aermoede of weilde),
Ghy nu leven, niet ghy, maer Christus in u
En tleven dat ghy leift inden vleesche nu,
435[regelnummer]
Dat zulde ghy duer den gheloove leven.
Al dit magh u dwoordt duer tgheloove gheven.
Ziet welcken troost, mensche, u werdt gheschoncken.
| |
[pagina 148]
| |
Mensche.
Ghy maect my inden wijn der liefden droncken,
Christe vader, mijn broeder, mijn advocaet,
440[regelnummer]
Vermeert mijn gheloove, op u mijn troost staet.
Ghy zijt mijn glorye en mijn berommen.
Die in u es, hem en es gheen verdommen.
O zydy met my, wie moght my dan daeren!
O mijn verzoender, die my zult verwaeren,
445[regelnummer]
Wie zal my dommen, en voor my roupt ghenade
U bloet, al commics inden avondt spade;
Dwoordt int gheloove tuught, ken can niet falen.
Evangelisch.
Nu mensche, als dit woordt in u zal dalen,
Dry schoon zaken in u zalt waercken binnen.
450[regelnummer]
Tzal doen nemen gheheel alleen u zinnen
Op Christum, heel een verblyen en ruste.
Tzal in u doen staerven tvleesch en den luste.
Die liefde, die maer en cost tot u strecken,
Zal nu heel tot uwen naesten wtrecken;
455[regelnummer]
En die daer dienden der boosheyt u leden,
Zullen huer inden dienst des gheests besteden,
Zoo dat die wet zal zijn volbraght in liefde.
Mensche.
O leeraer, ent u nu niet en mesgriefde,
Want ghy my staervende wt svyants ghewelt
460[regelnummer]
Hebt ghetrocken en mijn ziele nu ghestelt
In trooste, zo biddic u noch een bede,
Want tvleesch tot vallen heift gheneghenthede:
Wilt my tooghen een teecken oft figuere,
Welc in my vessemen zal u structuere,
465[regelnummer]
Op dat zy my niet haest en werde ontwaert.
Evangelisch.
O mensche, waer om ghy een teecken beghaert?
Die verzekert zijt duer tgheloove int wort,Ga naar margenoot+
Bezeghelt met den bloede om u ghestort
En hebt bevestight met zijnder bitter doot
470[regelnummer]
En een achterghelaten testament groot,
Tot verghevenesse al uwer zonden,
U en werdt anders gheen teecken ghevondenGa naar margenoot+
Dant teeckin van Jonas, dat zal ic tooghen.
Ziet mensche, doet open ws herten ooghen,
475[regelnummer]
Dits Christus god en mensche u gheboren;
Dits dwoordt uwen eenyghen troost vercoren,
Waer duer ghy staervende in dat leven leift;
Dits die den vader voor u ghegheven heift
| |
[pagina 149]
| |
In de doot, welc was tgoddelic wezen,
480[regelnummer]
En es u tot een glorye verrezen,
Die nu voor u zynen vader advocaeyt.
Mensche.
Wat moght my nu van zijn liefde onverzaeyt
Ghetrecken, hongher, druc, leven, doot, cauwe,
Och neent, noch zwaert, pyne, ancxt noch rauwe,
485[regelnummer]
Al zaghic de doot, ken zou niet vervaeren!
Gheen haercrachten en moghen my nu daeren,
Waer om en es niet ontbonden dlichame,
Op dat met Christo moght zijn mijn verzame.
O heere, laet nu uwen knecht in vrede
490[regelnummer]
Naer dijn woordt, want ic zie mijn zalighede
Nu in u heligh woordt, duer tgheloove meest,
O lof vader, lof zone, lof heligh gheest!
Finis.Ga naar margenoot+
|
|