Bavianen en slijkgeuzen

Kerk en kerkvolk ten tijde van Maurits en Oldenbarnevelt

XXXVII. Brief van Henricus Slatius aan zijn vrouw,
1623.

Lieffste, ick ben tot Amsterdam en Haerlem zeer qualijck getracteert, jae zoo, dat heydenen noch Turcken zoo niet en zouden handelen. Het tractement in 's-Gravenhage in de gevanckenisse is redelijcken geweest. Men heeft mij op veele stucken gevraecht. Op eenige heb ick nyet geantwoort, op andere zeer weynich, maer in sommige heb ick de regters verabuseert. Van Cornelis Geisteranus hebbe ick geseyt niet meer te weten dan dat mij dacht, dat hij tot mijn swaeger Corn. wat gehoort ende gemerct hadde, doch dat ick nyet zeeckers wist. Van Velsius hebbe ick gesegt niet te weten dat hij eenige kennisse hadde. Ick hebbe oock gesegt, waer ick tot Leyden ben gelogeert geweest, maer de raetsheeren Baersdorp, Percijn en Rosa, oock de fiscael, belooffden dat niemant daerdeur eenige schaede zoude hebben.

Het schrift bij mij gestelt is zulcx, dat ick verscheyden, jae meestall versierde dingen daerin hebbe gestelt. Want alsoo ick wt (= tot?) alle gelegentheyt mij noeyt anders hebbe ingebeelt, hebbe ick een proeff willen nemen, off bij dese regenten eenige beleeftheyt ende redelickheyt ware, opdat voor all de werelt zoude blijcken, dat se nyet dan een hoop domme ende bloetgierige menschen zijn, daer men sich nyet op en mach vertrouwen. Des will ick een yeder gebeden hebben mij zulc te goede af te nemen ende ten besten te duyden. Ende deurdien dese landen van dusdanige luyden werden geregniert, zoo pack u bij tijds uuyt de landen met allen die mij lieff zijn, want 't is een volck, die dom ende ondeugende zijn.

Mijn siele heeft een grouwel van de calvinisten ende bevinde daegelicx deselve noch slimmer, als ick oeyt gedacht hadde. Nae mijn onnosel bloet heeft men van overlange gedorst. Nu zal men dat op een kermis suypen. Zoo spot en speelt men met eens menschen leven. De eerste zijn op een maendach, de tweede op een woensdach, ende derde op een vrijdach gedoot. Jae, mij ermen man heeft men willen spaeren tot een kermis, datter veele vreemde luyden souden wesen omme zoo een schouwspel van mij te maecken. O duyvelsche booscheyt, dat men om een tyran ende booswicht zooveel onnosel bloet stort!

Ick ben seer gedreycht met de pijnbanck. Van Dijck heeft veel geseyt dat hij well hadde konnen swijgen. Ick ben in 't gevoelen altijt geweest,

[p. 420]

dat het geoorloft is een tyran om te brengen. Dat geloven de calvinisten mede, ende de practijcque van haer brengt zulcx mede.

Daer zijn veel goede luyden in 't ooch, die buyten twijffel zullen aenstoot lijden. Wye wat op zijn leeden heeft, mach sich wel bij tijts versyen ende uuyt Babel scheyden. Verscheyden predicanten hebben mij veel leet gedaen. Ick vergeeff hun van harten, ende bidde haer dat zij mij alles willen vergeven wat ick mochte hun misdaen hebben. Maect voor yemand deze chronique, ende voet de kinderen doch eerlijck op in de christelijcke religie, maer plant hen well in den sinne de boosheyt der calvinisten, opdat se daer een affkeer van mogen hebben.

Mijn siele is gerust en getroost in Godt. Ick dancke u, liefste, voor uwe degelicke en vriendelicke bijwooninge. Blijft nyet weeuw, zoo u een ander goet huwelijck gebeuren mocht, maer verhaest u niet, en zijt voorsichtich. Adieu dan, alderliefste, en weest well gemoet en gerust.

Ick hebbe in alle mijne requesten en remonstrantiën niet anders getracht dan om den prins te urgeeren tot moderatie ende ophouden van strengheyt te vragen, verthoonende vrijmoedelijck, wat hun de proceduren die zij tot noch toe gehouden hadden... [einde van het manuscript].

(A.R.A., Hof 5228 no. 2).