XVII. Extract uit de notulen van de kerkeraad van Stolwijk betreffende het knielen op de graven tijdens de eredienst, 10 maart 1613.
Den 10 martii anno 1613 op den sondach hebben sommige vrouwen haer vervordert te comen in de kercke des morgens onder de predicatie, ende op verscheiden plaetsen te gaen knielen op ofte ontrent de graven haerder ouderen ofte vrienden, hetwelcke alsoo het een schandelijke openbare superstitie was, die tot voirleden tijden van de voirgaende dienaers Msr. Symon de Vliegher en Msr. Jacobus Triglandus dickwijls ende menichmael was bestraft ende tegengesproken, doch sonder eenich effect ofte vrucht;
soo is't dat Guinandus [Rutgers] van conscientywegen sichselven verschuldicht vindende dese vrouwen over die superstitie aen te spreken, ende te vermanen, tselve oick met der daet heeft in 't werck gestelt, sprekende de vrouwen aen, voir het begin der predicatie, dewijl de psalmen wierden gesongen, ende dat ter plaetsen daer se laghen nedergeknielt.
Doch alle vermaningen sijn tevergeefs geschiet. Naderhant heeft hij deselve vrouwen vermaent op de predickstoel staende, naerdat den psalm was gesongen, doch heeft niet kuenen sooveel te wegen brengen dat se van haren plaetsen wilden opstaen, soodat hij daerdoir genootsaect wiert te verclaren voir God ende de gantsche gemeinte, dat hem soodanige moetwillige superstitiën ofte superstituele moetwille op het wterste mishaechden.
Ende alsoo dese ergernis openbaerlijck wiert gegeven, ende bij den magistraten niet soude werden geduldet, soo verclaerde Guinandus protesterende, soo wanneer de vrouwen in swaricheyt quamen om dit stuck, dat hij, de kerckenraet en de gemeinte begeerden ontschuldich te wesen.
Den volgenden sondach wesende den 17 martii sijn sommige derselviger vrouwen wederom gecomen op forme voirgemelt, ende sijn oick door Guinandus aengesproken, ende vermaent even gelijckerwijse den voirgaenden sondach. Ende in plaetse van gehoir te geven den getrouwen vermaningen, heeft eene onder denselven seer stoutelijck geantwoirt.
Hetwelcke alles, alsoo het den E. heer bailliuw van Zuydthollant middelertijdt was ter ooren gecomen, soo heeft hij een groot mishagen daerin genomen, ende gesonden een colfdrager, die op den volgenden sondach, nam. den 24 martii midden onder de predicaty in de kerck is gecomen, siende op allen plaetsen of hij oick eenige deser vrouwen kuende betrappen.
Doch alsoo hij geenige vondt, soo heeft hij tot last van den E. heer bailliuw die vrouwen die sondachs te voren dese moetwillige superstitiën hadden aengerecht, verdachvaert tegens de naesten rechtdach binnen Dordrecht, ende gecauseert in de boete van superstitie volgens de placaten der E. Mog. Heeren Staten, ende naerdat de saeck verscheiden mael voir recht
Auteursrechtelijk beschermd