Algemeen letterkundig lexicon

syllepsis-1

Etym: Gr. sullèpsis = het mee aanpakken < sun-lambanein = samen-vatten.

Retorische figuur waarbij een of meer woorden worden weggelaten; een bijzondere vorm dus van ellips en grammaticale tegenhanger van het zeugma. Bijv. ‘Jij neemt jouw boek en ik het mijne’ (in de tweede zin werd een vorm van het werkwoord ‘nemen’ weggelaten); vgl. zeugma: ‘Jij neemt jouw boek en mij te grazen!’

In de retoriek wordt syllepsis ook soms gebruikt als synoniem van constructio ad sensum, nl. het doen overeenstemmen van de vorm met de gedachte, eerder dan met de formele categorie. Bijv. ‘Een aantal studenten kwamen hun beklag doen’ (i.p.v. kwam).

Lit: Y. Chevalier & Ph. Wahl (red.), La syllepse, figure stylistique (2006).

syllabotonisch vers

syllepsis-2