Algemeen letterkundig lexicon

polysyndeton

Etym: Gr. polu-sundeton = veelverbinding < polus = veel; sundetos = samengebonden.

Term uit de stijlleer voor de herhaling van verbindingswoorden bij een opsomming of enumeratio. Dit stijlmiddel wordt vooral in de klassieke talen gebruikt om de geledingen van langere mededelingen te verduidelijken of om op elk lid afzonderlijk de volle nadruk te leggen. Bijv.:

ut paene uno tempore et ad silvas et in flumine et iam in manibus nostris hostes viderentur
(zodat men de vijand bijna tegelijkertijd zowel bij de bossen als in de rivier als vlak bij de onzen zag)
(C. Julius Caesar, De bello Gallico, II 19).

In de gewone Nederlandse spreektaal komt het ook voor: ‘En de schoolleiding, en de ouders, en de leerlingen zijn het erover eens’.

Het tegenovergestelde van het polysydenton is het asyndeton-1. Een opsomming met slechts één voegwoord wordt monosyndeton genoemd.

Lit: P.J Smith, 'A catalogue of Monsters - Quevedo, Tasso and the epic polysyndeton' in Romanische Forschungen 97 (1985), p. 418 • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 6 (2003), kol. 1537-1541 • M. Menzer, 'Barbarism and polysyndeton in Old English' in Notes and queries 58 (2011), p. 350.

polysyllabisch rijm

polysysteem(theorie)