Algemeen letterkundig lexicon

Überbietungstopos

Etym: Du. überbieten = overtreffen.

Formulering waarmee een auteur of verteller een personage, object of gebeurtenis als absoluut onovertroffen aanbiedt. Men treft dit topos met grote regelmaat aan in middeleeuwse romans bij het beschrijven van iemands uiterlijk schoon, een tweegevecht of een kostbaarheid. Om aan te geven hoeveel eer Ferguut bewezen wordt als hij het hof van Arthur verlaat op zoek naar de zwarte ridder, wordt ons verteld:

Men sach in sconinx hof nemmere
Enen vremden ridder doen meere ere.
(Ferguut, ed. Verwijs e.a., 1923, vs. 1085-1086).

Lit: E.R. Curtius, Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter (1978⁹) • I. Arbusow, Colores rhetorici (1974).

typoscript

ubi sunt?