Algemeen letterkundig lexicon

synoptische editie

Etym: Gr. sun-optikos = die in staat is het geheel te overzien < sun-opsis = overzicht.

Term uit de editiewetenschap voor een teksteditie waarin de verschillende redacties (redactie-2) van een tekst parallel naast elkaar afgedrukt worden om aldus optimaal inzicht te geven in de varianten. Bekende synoptische edities zijn Van den Vos Reynaerde, dl. 1: Teksten (ed. Hellinga, 1952) en Karel ende Elegast. Diplomatische uitgave van de Middelnederlandse teksten en de tekst uit de Karlmeinet-compilatie (ed. Duinhoven, 1969) en De geschiedenis van Beatrijs, dl. 2 (ed. Duinhoven, 1989).

Een synoptische editie is doorgaans een diplomatische editie. De term synoptische editie wordt ook gebruikt voor edities waarin de verschillende redacties per regel onder elkaar afgedrukt worden, maar die kunnen beter aangeduid worden als partituureditie.

Lit: W.Gs Hellinga, ‘Principes linguistiques d'édition de textes’ in Lingua 3 (1952-1953), p. 295-308 • H.M. Hermkens, ‘Teksteditie’ in Nieuwe Taalgids 56 (1963), p. 79-83 • E. Höpker-Herberg, ‘Überlegungen zum synoptischen Verfahren der Variantenverzeichnung’ in Texte und Varianten (1971), p. 219-232 (m.n. 219, nt. 1) • A. Kets-Vree, Woord voor woord; theorie en praktijk van de historisch-kritische uitgave van een prozatekst, gedemonstreerd aan Een ontgoocheling van Willem Elsschot (1983), p. 40-42.

synopsis

syntactische figuur