Algemeen letterkundig lexicon

lectuur

Etym: Fr. lecture = het lezen.

De term lectuur wordt doorgaans in verschillende betekenissen gebruikt. In de eerste plaats duidt men er de handeling mee aan van het lezen van een tekst, zoals in het volgende voorbeeld: ‘Tijdens mijn lectuur van dit boek ben ik op verschillende inconsequenties gestuit’. Daarnaast wordt de term vaak denigrerend gebruikt om teksten aan te duiden die louter als leesstof ter verpozing dienen: leesvoer voor de massa. In deze zin is lectuur synoniem voor triviaalliteratuur.

In de literatuurwetenschap wordt de Franse term ‘lecture’ overgenomen om de tekstpraktijk aan te duiden waarbij de hermeneutische procedure die op de tekst wordt toegepast leidt tot een herschrijving van die tekst die kan worden opgevat als het verslag van een betekenistoekenning aan die tekst. Een voorbeeld daarvan vindt men in M. Angenot, ‘Lecture intertextuelle d’un texte de Freud’ in Poétique 56 (1983).

En tenslotte wordt de term lectuur toegepast in de zin van herschepping van een tekst door een lezer, die daarmee de co-auteur van die tekst wordt (lisible/scriptible).

Lit: T. Anbeek & J. Fontijn, Ik heb al een boek (1975), p. 135-150 (1987²) • S. Dresden, Bezig zijn met literatuur (1983) • F. Auwera (red.), Randgebieden van de literatuur?, speciaal nummer van Dietsche Warande en Belfort 129 (1984) 4 • M. Goudt, Zeg jij maar wat literatuur is! (1986) • K. Boer, ‘Met Bourdieu in het schemergebied tussen literatuur en lectuur’ in Frame 4 (1989) 3, p. 3-12 • T. van der Geest, ‘Stijlverschillen tussen lectuur en literatuur’ in Tijdschrift voor taalbeheersing 15 (1993) 3, p. 206-223 • A. Manguel, The history of reading (1996; Ned. vert. 2006²) • G. Cavallo, Histoire de la lecture dans le monde occidental (1997) • J. Leenhardt & P. Jozsa, Lire la lecture. Essai de sociologie de la lecture (1999) • P. Delsaerdt (red.), Het dagelijks boek: zeventiende-eeuwse lectuur anders bekeken (2007) • E. Jajdelska, Silent reading and the birth of the narrator (2007) • R. Hisgen & A. van der Weel De lezende mens. De betekenis van het boek voor ons bestaan (2022).

l.c. zie o.c.

leennaam