Algemeen letterkundig lexicon

peregrinatio academica

Etym: Lat. academische reis naar het buitenland.

In tijden dat er nog maar weinig universiteiten waren, gingen studenten op studiereis naar buitenlandse universiteiten. Vanaf de 16^de eeuw hebben de universiteiten ook een religieuze kleur, waardoor men gedwongen werd soms ver van huis te gaan studeren, maar ook de faam van een bepaalde instelling kon ertoe leiden om juist daar te gaan studeren. Veel vorsten vaardigen vanaf de 16^de eeuw verboden uit op de peregrinatie om de eigen instellingen van hoger onderwijs voor leegloop te beschermen. De studenten van elders aan buitenlandse universiteiten verenigden zich in de zogenaamde naties.

De oudste universiteit van de Lage Landen, de Katholieke Universiteit Leuven, opgericht in 1425, trok veel buitenlandse geleerden en studenten aan. De Leidse universiteit oefende na de oprichting ervan in 1575 al spoedig grote aantrekkingskracht uit op niet-katholieke studenten uit Oost-Europa. Behalve de inschrijfregisters, de matrikels, geven ook de alba amicorum (album amicorum) inzicht in waarheen de peregrinatio ging.

Vanaf de 17^de eeuw, wanneer het netwerk aan universiteiten groter wordt, neemt de grand tour de plaats in van de peregrinatio.

Lit: A. Frank-Van Westrienen, De Groote Tour. Tekening van de educatiereis der Nederlanders in de zeventiende eeuw (1983) • H. Bots & W.Th.M. Frijhoff, ‘Academiereis of educatiereis? Noordbrabantse studenten in het buitenland, 1550-1750’ in Batavia Academica 1 (1983), p. 13-30 • S. Kiedro, ‘Poolse studenten in Leiden in de 16de en de 17de eeuw’ in S. Predota (red.), Studia Neerlandica et Germanica (1992), p. 189-204 • P. Vandermeersch & H. de Ridder-Symoens, ‘Verbod op studiereizen in de Spaanse Nederlanden’ in Spiegel Historiael 31 (1996), p. 172-178.

percursio

performance-1