Algemeen letterkundig lexicon

iconologie

Etym: Gr. beeldenleer < eikoon = beeld; logos = verhaal, verhandeling, leer.

Kunsthistorische term voor de discipline die op basis van o.a. de resultaten van de iconografie zich tot taak stelt voorwerpen van beeldende kunst in een algemeen cultuurhistorisch kader te plaatsen. Met name waar het bimediale genres als het emblema betreft, zijn er raakvlakken tussen iconologie en neerlandistiek.

Voorbeelden van een combinatie van iconografische en literair-historische gegevens tot een iconologische interpretatie vormen de studies van W.Gs Hellinga, Rembrandt fecit 1642 (1956), waarin hij Rembrandts Nachtwacht in relatie brengt met Vondels Gysbreght van Aemstel, en die van A.J. Gelderblom, ‘Jonge zieltjes, vlucht tot trouwen’ (in id. Mannen en maagden in Hollands tuin (1991), p. 94-119), waarin hij een nieuwe interpretatie geeft van Jan Luykens Duytse lier.

Lit: R. van Straten, Een inleiding in de iconografie. Enige theoretische en praktische kennis (2002⁵).

iconografie

ictus