Algemeen letterkundig lexicon

Doppelweg-structuur

Etym: Du. Doppelweg = dubbele weg.

12^de-eeuws structuurprincipe, ook tweefasestructuur genoemd, gebaseerd op tweedeling. De weg die de romanheld aflegt, is opgebouwd uit twee fasen die elkaar weerspiegelen, van elkaar gescheiden door een scharnierscène. Zo corresponderen in de Roman d'Eneas de twee fasen met twee verschillende geliefden. De Doppelweg-structuur is met name door Chrétien de Troyes toegepast, en wel in de romans Erec et Enide, Yvain ou Le Chevalier au Lion en Perceval ou Le Conte du Graal. Nieuw bij Chrétien is dat hij de tweeledige structuur heeft aangepast aan het model van de heilsgeschiedenis: de mens waant zich in het paradijs, maar raakt dat door een zondeval weer kwijt. Een crisis ontstaat, waarna een lange(re) weg (queeste) naar het ware geluk volgt. Hierbij overstijgen de lotgevallen van de held zijn daden uit de eerste fase. Een Middelnederlandse roman met een Doppelweg-structuur is de Ferguut (ed. Rombauts e.a., 1982²). Met de komst van de prozaroman maakte de Doppelweg-structuur plaats voor het entrelacement.

Lit: W. Ryding, Structure in medieval narrative (1971) • B. Schmolke-Hasselmann, Der arthurische Versroman von Chrestien bis Froissart, zur Geschichte einer Gattung (1980) • J.D. Janssens, ‘Constanten en variaties in de Middelnederlandse “episodische” Arturroman’ in Handelingen van de Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis (1981), p. 177-186 • R.M.T. Zemel, Op zoek naar Galiene. Over de Oudfranse Fergus en de Middelnederlandse Ferguut (1991).

doorlooptheater

dorpsnovelle