Algemeen letterkundig lexicon

deprecatio

Etym: Lat. bede om vergiffenis < de-precari = af-bidden.

Term uit de retorica, speciaal uit het genus iudiciale, voor het vragen van vergiffenis zonder overigens schuld of opzet te ontkennen. Het is dan ook een veel zwakkere verdediging dan de purgatio, waarbij vergiffenis gevraagd wordt omdat men uit onwetendheid iets gedaan heeft.

Een geval van deprecatio kan men aantreffen in P.C. Hoofts Geeraerdt van Velsen , waar Floris tegen Van Velsen zegt:

Ick deed u onghelijck, och, neef van Velsen, och!

en:

Ach Velsen! gheeft mijn pays; siet hoe ick my verneder.
(1613, ed. A.J.J. de Witte & F.A. Stoett, 1976², vs. 1109 en 1134)

Lit: G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 2 (1994), kol. 546-548.

dénouement zie ontknoping

dérimage zie ontrijming