Verspreide en nagelaten gedichten

[p. 238]

De grijsaard⁽¹⁾.

Koesterend laaft de zilverbron
't kiemende kruidjen in den welden;
Koom' nu der lente milde zon,
't jeugdige spruitjen lacht hun beiden,
Het schiet omhoog als struik en blom
En is alomme wellekom.

(1) Ik las onlangs met innigen genoegen Tollens' laatsten dichtbundel. Edele eenvoudigheid, welluidende afwisseling en kiesche gevoeligheid kenschetsen deze gelijk alle vorige verzamelingen diens rijkbegaafden volksdichters.
Onder anderen heb ik mij eene kunststrophe aangestipt, die door hare bevallige melodie iederen lezer treffen moet. De daaropvolgende strophen zijn min afwisselend dan deze eerste, of liever, ik vond ze niet prosodisch gelijkvloeiend er mede. Ook munt de eerste door hare zangerigheid boven de navolgenden uit.
Die lieve strophe nu heb ik prosodisch ontleed, om te zien, of ik niet in 't geheim des kunstenaars dringen kon. Zou het niet mogelijk zijn, vroeg ik mij naderhand, door de toepassing der ware kunstregelen, met den zang gelijkloopende, evenzoo vloeiende dichtregels op te stellen? Gelukt het mij volgens het modelschema, dat mij zoo aangetrokken heeft, een gedicht te schrijven, dat tot der laatste strophe toe met der eerste overeenstemt, dan is mijne silbenmeting goed te keuren, en Voss', Platens, Heyses en Minckwitz' stelsel volkomen toepasselik op onze taal; zoo niet, dan ben ik op eenen verkeerden weg, en het nederlandsche Instituut heeft ongelijk gehad, mijnen goeden vriend Van Duyse om zijne merkwaardige prosodia te bekronen.
De laatste strophe, die hier mijn stukjen: ‘de Grijsaard’ sluit, is Tollens' kunststrophe zelve, die in zijnen gedichte de eerste vormt. (1854.)

[p. 239]

 

Niet in der stad, o neen, o neen,

 

Werd ik gepleegd en wel geborgen.

 

Maar door den dorpschen wingert heen

 

Scheen me de guldne levensmorgen.

 

Herinn'ring maalt mij dag aan dag

 

Nog frisch den eersten moederlach.

 

 

 

Juni, vervuld van geur en gloed,

 

Sluipt in de bonte bloemenkransen,

 

Waar, om verspreiden honigvloed,

 

Vlinder en bie in weelde schransen,

 

Waar telkens weer hun minnelust

 

Tot nieuwer vreugde wordt gebluscht.

 

 

 

Waarlik mij glimt die tijd nog schoon;

 

'k waande mij eenen zaal'gen droomer,

 

Daar mij der gade liefdesloon

 

Paaide in den lieven, warmen zomer,

 

En daar ons beide menig jaar

 

Verrukte een vroolik kinderpaar.

 

 

 

Zomer en lente henen zijn,

 

Henen met duizend heilgenuchten:

 

Maar is de herfst een ijdle schijn?

 

Heeft hij niet kostbre wingertvruchten?

 

Voorziet hij kelder niet en schuur

 

Met gullen gaven zoet en zuur?

 

 

[p. 240]

 

Weze mijn herfst aan vruchten rijk

 

Veur de bedrukte medemenschen,

 

En ik hierin natuur gelijk!

 

Wat, o wat kan ik meerder wenschen?

 

Ik wend den bilk van mijn verleên

 

Thans naar mijn end. en ben tevreên.

 

 

 

Als ik de handen 's avonds vouw,

 

Eer ik het hoofd ter rust ga leggen,

 

En aan den goeden God vertrouw

 

Wat ik den menschen niet kan zeggen,

 

Dan stijgt er telkens met mijn beê

 

Een warme dank naar boven meê.