De legende van Uilenspiegel

XII

De hertog wilde geen slag leveren, doch bestookte den Zwijger in 't platteland tusschen Gulik en de Maas; Oranje dede overal den stroom peilen, te Hond, Mechelen, Elsen, Meersen, en overal vonden zij er voetangels in, om de mannen en peerden te kwetsen die zouden pogen den stroom over te steken.

Te Stokhem vonden de peilers er geene. De prins beval daar te waden. Ruiters togen over den stroom en hielden zich aan den overkant in slagorde, om het overzetten der troepen langs den kant van het bisdom Luik te dekken; vervolgens kwamen, van den eenen tot den anderen oever, tien rotten busschutters en boogschutters staan, die aldus den loop van den stroom onderbraken, en in het midden van welke zich Uilenspiegel bevond.

Hij stond tot aan de dijen in 't water; somwijlen zelfs wierden hij en zijn paard omhoog geheven door eene plotselinge, verraderlijke golving.

Hij zag de voetknechten overgaan met een zakje buskruit op het hoofd en hunne bussen omhoog; vervolgens kwamen de ammunitie-wagens, de haakbussen, de geleiders, de stukrijders, de slangen, de dubbele slangen, de falkonetten, de dubbele falkonetten, de serpenten, de halve serpenten, de dubbele serpenten, de slangen met wijden mond, de kanonnen, de halve

[p. 358]

kanonnen, de dubbele kanonnen, de sakers, de kleine stukken bereden veldgeschut met hunne voorwagens, met twee peerden bespannen, en die in alles gelijk waren aan de kanonnen die men de Pistolen des keizers heette; daarachter gingen Vlaamsche ruiters en landsknechten die de achterhoede moesten dekken.

Uilenspiegel zocht iets te drinken dat hem verwarmen kon. De boogschutter Riesencraft, een Hoogduitscher, een magere, reusachtige en wreedaardige man die nevens hem op zijn peerd zat te ronken, rook geweldig naar brandewijn. Uilenspiegel zocht naar de flesch op het kruis van zijn peerd, en vond ze eindelijk aan zijnen schouderband geknoopt. Hij sneed het koordeken door, nam de flesch en dronk lustig van het verkwikkende nat. De gezellen boogschutters zeiden tot hem:

- Geef ons ook een slokje.

Hij dede het. Als de brandewijn op was, bond hij 't koordeken weer aan de flesch en wilde ze terugbrengen aan de borst van den soldenier. Als hij den arm oplichtte om de bottel er onder te steken, wierd Riesencraft wakker. De bottel vastnemend, wilde hij zijne gewone koe melken. Er geene melk meer in vindend, ontstak hij in groote woede.

- Dief, sprak hij, wat hebt gij gedaan met mijn brandewijn?

Uilenspiegel antwoordde:

- Uitgedronken. Onder doornatte ruiters is de brandewijn van één, de brandewijn van allen. Gierig zijn is leelijk.

- Morgen daag ik U tot tweegevecht uit, antwoordde Riesencraft, en ik beloof U fatsoenlijk aan stukken te kappen.

- Wij zullen alles afkappen, sprak Uilenspiegel, hoofden, armen en beenen. Maar zijt gij verstopt, dat uwe tronie zoo zuur ziet?

- Dat ben ik, sprak Riesencraft.

- Dan moet gij purgeeren, in stee van te vechten.

Zij kwamen overeen zich 's anderen daags met elkander te meten. Elk mocht gekleed en uitgedost zijn gelijk hij verkoos

[p. 359]

en zij zouden in elkander kerven en kappen met een korten stootdegen.

Uilenspiegel vroeg om voor zich zelven den degen te mogen vervangen door eenen stok, hetgene hem toegestaan wierd.

Intusschen waren al de soldaten over den stroom getogen en reeds stelden zij zich in goede orde, op de bevelen hunner kapiteins en kolonels. Nu gingen de tien schutters hunne gezellen vervoegen.

En de Zwijger sprak:

- Wij marcheeren op Luik.

Uilenspiegel was er blijde om en riep met al de Vlamingen:

- Lang leve Oranje! Naar Luik! naar Luik!

Maar de vreemdelingen en voornamelijk de Hoogduitschers, zeiden dat zij te nat waren om te marcheeren. Te vergeefs bevestigde de prins hun dat zij naar eene gewisse zegepraal gingen, naar eene stede die hun met hart en ziel toegedaan was, zij wilden er niet van weten, en ontstaken groote vuren, voor dewelke zij zich warmden, met hunne onttuigde peerden.

De aanval der stad wierd uitgesteld tot 's anderen daags, waarop Alva, die hoogst verbaasd was over den stoutmoedigen overtocht, door zijne spionnen vernam dat de soldaten van den Zwijger nog niet bereid waren tot den aanval.

Daarop dede hij Luik en heel de omliggende streek bedreigen alles in vuur en vlam te zullen zetten, als de vrienden des prinsen er eenige beweging maakten. Geeraard van Groesbeke, de bisschoppelijke serjant, dede zijne soldaten wapenen tegen den prins, die te laat kwam door de schuld der Hoogduitschers, dewelke van een beetje water in hunne hooze benauwd geweest waren.