De legende van Uilenspiegel

XIX

De volgende maand gaf zekere doktor Agileus twee gulden aan Uilenspiegel en brieven met dewelke hij moest gaan bij Simon Praet, die hem zoude zeggen wat hij te doen had.

Uilenspiegel kreeg bij Praet eten en slapen. Zijn slaap was goed, zoo goed als zijne jeugdige tronie; Praet, daarentegen, die schraal was en een droevig gezicht zette, scheen altoos in nargeestige gedachten verslonden. En Uilenspiegel was verwonderd als hij, 's nachts, bij toeval wakker wordend, hoorde kloppen met een hamer.

En hij mocht nog zoo vroeg opstaan, Simon Praet was altijd vóór hem op, en droever was zijn gelaat, en somberder zijne blikken; zij blonken als die van een man die zich bereidt tot sterven of strijden.

Somtijds loosde Praet eenen zucht, vouwde hij de handen biddend te zamen en steeds scheen hij vol verontwaardiging. Zijne vingeren, alsook zijn hemd en zijne armen, waren vettig en zwart.

[p. 311]

Uilenspiegel wilde weten van waar de hamerslagen, de zwarte armen en Praets neerslachtigheid kwamen. Op een avond dat hij in de taveerne de Blauwe Gans was gebleven, in gezelschap van Simon, die er zijns ondanks gegaan was, gebaarde hij zoo dronken te zijn en zulke pijn in het hoofd te hebben, dat hij zich onverwijld te bedde moest begeven.

En Praet bracht hem neerslachtig naar huis.

Uilenspiegel sliep op den zolder, bij de katten; het bed van Simon was beneden, tegen den kelder.

Uilenspiegel die zijne dronkenschap bleef voorwenden, klom waggelend de trap op, en gebaarde schier te vallen, als hij naar de koord greep. Simon kwam hem ter hulp als een broeder, met teedere zorgen. Hij legde hem slapen, had medelijden met hem en bad God dat hij hem zijne dronkenschap zoude vergeven. Toen ging hij beneden en weldra hoorde Uilenspiegel hetzelfde geklop, dat hem zoo dikwijls gewekt had.

Zonder gerucht stond hij op en daalde hij op de bloote voeten de nauwe treden af; als hij er twee en zeventig geteld had, stond hij voor eene kleine deur, die met eene spleet openstond, door dewelke men licht zag.

Simon drukte losse vellen papier met oude letteren uit den tijd van Laurens Coster, den uitvinder van de edele drukkunst.

- Wat doet gij daar? vroeg Uilenspiegel.

Verschrikt gaf Simon hem tot antwoord:

- Klaag mij aan, als gij van den duivel zijt: ik zal sterven; maar zijt gij van God, dat uw mond het gevang uwer tong zij.

- Ik ben van God, antwoordde Uilenspiegel, en wil U geenerlei kwaad. Maar wat doet gij daar?

- Ik prent Bijbels, antwoordde Simon. Want als ik, om vrouw en kinderen te spijzen, 's daags de booze en wreede edicten Zijner Majesteit drukken moet, 's nachts ben ik de zaaier van 't echte woord Gods en herstel ik het kwaad dat ik bedrijf binst den dag.

- Gij zijt braaf en moedig, sprak Uilenspiegel.

[p. 312]

- Ik heb het geloof, antwoordde Simon.

Inderdaad, uit die heilige drukkerij was het dat de Vlaamsche, bijbelen kwamen die verspreid werden in Braband, in Vlaanderen, in Holland, in Zeeland, Utrecht, Noord-Braband, Overijsel, Gelderland, tot den dag waarop Simon veroordeeld werd tot het schavot, aldus aan Christus en de gerechtigheid zijn leven offerend.