Association PC
‘Erna Morena’
Frau Theunissen's Kegel - Erna Morena: a) Space Erna, b) Erna in India, c) Erna Audi Maximal, d) Only Grass in my Stomach, e) Schnoor 8
Toto Blanke (gtr), Jasper van 't Hoff (p. org), Siggl Busch (b. bgtr), Pierre Courbois (drs), Karl H. Wiberny (altkl, as. ts).
BASF/MPS 2121542 3 (stereo) f 21,-
* * * *
De eerste BASF-plaat van Association heb ik indertijd vrij uitvoerig besproken (JW 39). Erna Morena is een live-plaat, opgenomen op 25 april 1972 in Freiburg. De groep heeft nog dezelfde samenstelling, al werkt er een gastsolist mee, en de stukken die gespeeld worden zijn, getuige bijvoorbeeld het hernieuwd opduiken van de mysterieuze mevrouw Theunissen, ditmaal vergezeld van ‘Kegel’ (losse koters, zouden wij zeggen), nauw verwant aan het materiaal op Sun Rotation. Op achtergronden, formules en individuele capaciteiten in te gaan is dus vrij overbodig - wat ik daarover te vertellen heb, kan de eventuele belangstellende nagaan in zijn stapel oude JW-nummers. Al moet ik hier meteen bijvoegen, dat gitarist Toto Blanke mij live een stuk meer weet te overtuigen dan op de studio-elpee het geval was. Zowel de percussieve (Sonny Sharrock) als de meer conventionele elementen van zijn instrumentbehandeling komen beter uit de verf en in de groef. De gastsolist is een uiterst capabele Duitser, die zich heel behoorlijk waar weet te maken tegen de achtergrond van eventuele herinneringen aan of vergelijkingen met zijn collega's in het rock-jazz-idioom.
Het enige bezwaar, dat ik indertijd tegen Sun Rotation had, het wat gesoigneerde, gladde van de muziek, wordt door deze live-uitvoering behoorlijk ondervangen. Vooral de messcherp spelende Courbois demonstreert hoorbaar dat het hem er nog steeds om te doen is van moment tot moment naar beste kunnen creatief te zijn, en dat geacheveerdheid, arrivé-schap wat hem betreft niet gauw een kans zullen krijgen. Het enige wat mij aan zijn tegenwoordige spel blijft storen is het sobere arsenaal aan klankmogelijkheden dat hij benut. Ik vind dat iemand die ritmisch en technisch zo veelzijdig is juist de aangewezen persoon is om eens met wat meer trommels en bekkens, al was het maar met wat meer verschillende stokken, te gaan werken. Dit bezwaar, tegen een klankkleur die zo consequent wordt vastgehouden en doorgetrokken dat het gevaar van monotonie de kop opsteekt, geldt trouwens voor de muziek in haar geheel Maar juist op deze live-elpee is er verder afwisseling genoeg: geliefde maatsoorten als 3½/4 staan naast ‘vrije’ passages, collectieven gaan naadloos over in solo's en tussen de polen jazz en rock komt het voortdurend in beide richtingen tot verrassende ontladingen.
Association had op 25-4-'72 veel van een Soft Machine, waarvan de leden konden spelen. Voor zover ik weet is er na Miles Davis en de Weather Report van de tweede elpee geen enkele groep ter wereld die de rock-jazz uitgangspunten zo origineel en vruchtbaar gebruikt.
Pé H.