Weet of rust

Voorwoord bij Het onderscheid tussen de ware en de valse leeraant.

Laten we eens beginnen met een voorbeeld. Een koopman die valse munten kon herkennen en die een betrouwbare toetssteen en een weegschaal bezat om valse en goede munten uit elkaar te houden, zag dat een collega geld ontving van een bedrieger, iemand van wie hij zeker wist dat hij in vals geld deed.

Of het volgende geval. Een deskundige op het gebied van vergiften, die ook een punt van de hoorn van een eenhoorn

[p. 78]

bezat, en een bezoarsteen of zo iets, om met zekerheid dodelijk vergif te kunnen onderscheiden van heilzame geneesmiddelen, merkte dat een zieke op het punt stond op doktersrecept iets te slikken, waarvan hij wist dat het dodelijk vergif was. Ook wist hij dat de dokters zo roekeloos waren dat ze in hun onervarenheid hun riskante recepten brutaalweg voorschreven aan een heleboel zieken, zodat ze niet allen een eind maakten aan de ziekten, maar ook aan de levens van hun patiënten.

In beide gevallen lijdt het volgens mij geen twijfel dat ieder redelijk mens van oordeel zal zijn dat deze koopman en deze kenner van giftige stoffen verplicht zijn om te handelen volgens de algemene wet van de natuur: ‘Behandel iemand anders zoals je wilt dat het ook met jou gebeurt!’ Ze zouden dus de onwetende collega moeten waarschuwen voor de bedrieger en de betreffende zieken voor de ondeskundige dokters. Ja, ze zouden ook aan de collega-koopman de toetssteen en de weegschaal moeten uitlenen, en aan de zieken de punt van de hoorn van de eenhoorn, met een gebruiksaanwijzing erbij, zodat die zich zouden kunnen hoeden voor respectievelijk het valse geld en het vergif. Want iedereen die zulke grote risico's loopt, zou natuurlijk graag zien dat anderen hem kwamen waarschuwen.

Als dit opgaat voor het geld of het lichamelijke leven, dan zal het ook zo moeten zijn wanneer de ziel en de eeuwige zaligheid of verdoemenis in het geding komen. Want schade aan de ziel is veel groter en desastreuzer, omdat de ziel eindeloos veel belangrijker is dan het lichaam. Over de waarde van geld heb ik het dan niet eens meer; geld dient slechts ter ondersteuning van het lichaam.

Hierom ben ik verder van mening, dat zo'n koopman en zo'n zieke, in het besef van hun ondeskundigheid op het gebied van respectievelijk vals geld en vergif, zelf in actie moeten komen. Ze weten allebei dat ze grote gevaren lopen. De een kan zijn bezit kwijtraken, de ander kan schade lijden aan zijn lichaam en er het leven bij inschieten. Daarom moeten ze, alvorens geld

[p. 79]

aan te nemen of medicijnen te slikken, hun uiterste best doen om iemand op te sporen die wél iets afweet van vals geld of vergif. Zijn advies zou hen namelijk kunnen behoeden voor schade aan leven of goederen. Want als ze, wetend welke risico's ze lopen, van iemand een betrouwbaar middel aangeboden krijgen om zich te beveiligen tegen vals geld of vergif, dan zou geen van tweeën ondankbaar zijn of het aanbod willen weigeren. Integendeel, ik geloof dat zij het dankbaar en gretig zouden accepteren.

Om deze reden moet je je sterk verwonderen als je ziet hoe weinig wezenlijke kennis de mensen hebben van al de gevaren voor hun ziel in deze allerzorgelijkste tijden, nu ze allerlei risico's lopen om door een valse leer (vergif voor de ziel) terecht te komen in de eeuwige dood. Want wat zien we gebeuren? Dat er heel veel mensen rondlopen die luid klagen over de slechtheid van de huidige tijd en over alle valse doctrines, terwijl er maar een paar mensen te vinden zijn die acht slaan op hun eigen zorgelijke positie, die begerig op zoek zijn naar middelen om valse lering te herkennen en te vermijden en die zulke middelen, wanneer ze worden aangeboden en gedemonstreerd, ook inderdaad aanpakken en gebruiken. Of we zien, wat nog veel erger is, dat velen hun vrienden, wanneer die hen trouwhartig komen waarschuwen, gaan minachten, bespotten, uitschelden voor onruststokers, belasteren en vervolgen; is het niet met het zwaard (want zo'n wapen bezitten ze soms niet), dan wel met hun scherpe, stekende lastertongen. Daarmee schieten ze nijdig en vanuit het donker hun vrienden snelle, giftige pijlen door het trouwe, liefhebbende hart.

De verstandigen zullen moeiteloos kunnen inzien of ik nu door Gods genade over mogelijkheden beschik om mijn medemens te waarschuwen voor de valse leer, en of ik ook middelen kan aanreiken waarmee men de valse rust en de ware leer met zekerheid kan herkennen. De onverstandigen kunnen wat ik hier beweer zonder risico uitproberen.

[p. 80]

Voor mijzelf weet ik zeker dat ik mij al deze moeite heb getroost op aansporing van de genoemde wet van de natuur. Ik geloof zeker dat er naast de grote massa van roekeloze en ondankbare lieden ook nog mensen zijn die het serieuze voornemen koesteren om te zorgen voor de zaligheid van hun ziel, die nauwkeurig acht willen slaan op de gevaren van de huidige tijd en de heersende opinies, en die daarom dit boek gretig en dankbaar van mij zullen aanpakken om het te onderzoeken en tot hun voordeel te gebruiken. Ik heb het op eigen risico gepubliceerd, opdat zij erdoor beschermd zouden worden.

De almachtige barmhartige God bewerke het welslagen van mijn arbeid door zijn milde zegen en de werking van zijn Heilige Geest, zodat de omvang van het dreigende gevaar kan worden geopenbaard, de vreze Gods en de zorgvuldige voorzichtigheid zullen toenemen bij de mensen, en de valsheid van de menselijke leer én de waarheid van Gods leer alom bekendheid krijgen. Dan kan men de eerste vermijden en de tweede aanhangen, door Jezus Christus onze Heer, die zelf de waarheid, de weg en het leven is. Amen.