Disputatie over den catechismus van Heydelbergh, openbaerlijck voor den volcke gehouden op't Hof van 'sGraven-Haghe in Hollandt, anno 1583

[fol. ccccxxxv]

Voor-reden.

CHristelijcke Leser, also eenighe onrustige Predicanten Dirck V. Coornhert (die langhe overleden is) niet en laten rusten (in hare gedructe Boecken, als op de Predickstoelen, daerse seer vryelijc van spreken) den selven seer calumnieren ende naem-schenden: So sal u de kennis van dees openbare Disputatie, neven veel andere sijne uytgegeven Schriften genoegh betoonen dat hy sodanigh niet en is geweest als de vyandelijcke tonghen uytslaen. Ende sult mede verstaen dat over xxxiij. Iaren den Catechismus van Heydelbergh (daer eenighe te veel van houden) openbaerlijck teghen gesproken, ende ter Proeve is gestelt geweest, ende dat dese openbare Disputatie of Conferentie seer vriendelijck ende zedelijck is ghehouden, ende dat den voornoemden Coornhert van Godt begaeft, met grooten yver seer aenghehouden heeft aen sijnPrincelijcke Excellentie ende aen de H. H. Staten, dat de Disputa-tie die seer solemnelijck was begonnen) gevordert soude moghen werden: met groote vrymoedigheydt seer aenstaende om open-baerlijcken te moghen doen blijcken dat in den voornoemde Catechismus menschelijcke Leeringhen ende schadelijcke dolinghen waren, daer van ghy sult moghen oordeelen. 't Selve heeft hy oock eenighe Iaren daer na aen den Synodo in Hollandt (dat Anno 1589. ghehouden werde) ernstelijck wederom versocht, ende aengeboden: maer de van't Synodus en hebben den Ca-techismum tegen hem niet willen of derven verantwoorden, ofte yemanden van so veel Gheleerde Mannen committeren om met de begonnen Disputatie voort te gaen: maer hebben Coornhart gewesen aen de H.H. Staten. Als of die met authoritieyt hen leere in den Heydelberghschen Catechismo begreepen, souden voor-staen: Ofte dat zy doen ter tijdt hare Ed. Mog. het oordeel de dis-positie ende decisie vande Leere gheheel ende al toe wesen. Waer van eenige nu gheheel anders sprekenndie hare H. Overigheyt open-baerlijck berispen ende teghen staen, om datse de Revisie van den Catechismus ende het matighen van eenighe hooghe ende harde leer-poincten hebben toeghestaen, de selve daer inne ende in veel minder saken nu niet willende erkennen, maer't recht der Kercken (so zy't voorgeven) voorstaen. Doch alsoo inde Confessie ende Catechismus te met wat is verandert, ende de Revisie ende Examinatie by velen versocht, ende in seker Synodus oock toe-ghestaen is: So sullen de Gedeputeerde (als sulcx valt) met meerder ernst ende onpartydigheyt te beter daer op moghen letten, ende

[fol. ccccxxxir]

de dolinghen ofte vreemde maniere van spreken, die in desen aen-gewesen werden, moghen overwegen ende te recht toetsen: waer inne gebreck ofte duysterheydt vindende, den Catechismus sullen moghen rechten ende verbeteren na Godes H. Woordt, dat wel behoort, so men den Catechismus immers wil behouden, ende een formelier van eenigheyt laten wesen. 't Welck alle Theolo-ganten ende Predicanten schuldigh sijn te doen, ende de H. Schrifture de behoorlijcke Eere te bewijsen. Dit soude meerder liefde ende onderlinge Eendracht veroorsaken, ende de achtbaerheydt vande Predicanten te meer doen wassen, alsmen saghe dat hen de waerheyt; in de H. Schrift geopenbaert, so lief ware datse niet en ontsagen haer Leere ende Leven meer ende meer daer na te Reformeren, ende gheheel te Conformeren. So doende soudemen de vyanden den mondt stoppen, Godt de rechte Eere bewijsen, ende de menschen te recht wijsen tot hare meeste verbeteringhe, goet-wordinge ende saligheyt in Christo Iesu onsen Heere. Waer over Godt sijnen genadigen zegen wil geven. Amen.