Logo DBNL
Phantazy (1837)

Phantazy

(1837)–Hendrik Conscience–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De lange nagel.

De lange nagel.
(1571)

Aen Eugenius de Block kunstschilder.

I.

 
Amour sacré de la patrie
 
Rends nous l'audace et la fierté!
 
A mon pays je dois la vie;
 
Il me devra sa liberté.
 
Scribe, La Muette.

Niemand is het onbewust wat wreedheden de Hertog van Alva, gedurende de al te lange jaren zyner regering, aen de Belgen gepleegd heeft. Geene enkele stad, waer het roode schavot niet opgerecht werd geene waer de galgenboom niet met lyken pronkte, of waer het stapelvuer het gebeente der ongelukkigen niet tot kalk

had gebrand. Het beulenzwaerd en de moordbyl, werden steeds op den nek der slagoffers bot gemaekt en versleten. Vangen, spannen, hangen, branden, onthoofden, waren zegt Guiccardinus, de dagelyksche bezigheden van Alva de beul. Belgenbloed stroomde steeds over den vaderlandschen bodem. Edel en manhaftig bloed! - dat als het zaed eener jongere vryheid eens moest rypen - en ons van de banden, die keizer Karel onzen vaderen oplegde, moest los maken. En terwyl het levenszap der ware vaderlanders, met het slyk der straten door de goten heen liep, lekten tranen van rouw en wanhoop in de machtelooze huisgezinnen. De heugenis des dwingelands, zy den Belgen in eeuwigen vloek; want by den naem van het uitlandsch wangedrocht, staen de woorden bloed en moord, op de bladen der onpartydige kronyken........!

In het jaer 1571, by het naderen van dezen schriklyken geessel, verlieten duizende Belgen hun land en gingen als verdwaelde wandelaren op vreemden bodem dolen. Zoo lang het weinige dat zy met zich genomen hadden duerde, was hunne toestand niet onverdragelyk; maer na eenigen tyd kwam de armoede hen van alles ontblooten. Het medelyden dat zy by den vreemdeling gevonden hadden, verging, en de noodige onderstand werd hun geweigerd. Zy, in groot getal zynde, kwamen onder den naem van Geuzen by een, begaven zich onder het bevel des Prinsen van Oranje en besloten door dapperheid en moed, met den degen in de vuist, weder eene plaets by het graf hunner vaderen te winnen; - eene plaets, waer zy ook, nevens deze duerbare dooden, mochten sterven en

slapen...... Dit gelukte hun echter niet. Alva een listig en kundig krygsoverste zynde, wist zoo wel alle hunne aenslagen te beletten of te verydelen dat zy met verlies van veel volk weinig voorderden.

Hunne krygsmacht bestond uit woud of landgeuzen, die zich in de bosschen ophielden, en uit zee of water-geuzen, die met eenige vlugge schepen, de wyde zee doorploegden en de spaensche vaertuigen roofden. Deze laetsten stonden onder het gebied van graef Van der Marcke, heer van Lumey, bygenaemd de Lange nagel; - omdat hy gezworen had, de nagelen zyner handen niet te korten, vooraleer de dood der graven Van Egmont en Horn ten volle mocht gewroken zyn.

 

In den jare 1571 lagen op den oever der Schelde, by de plaets waer de sterkte St. Lawreys staet, eenige puinhoopen van afgebrande huizen. Te midden verheften zich nog uit dezelve eenige rechtstaende muren. Dezen vormden door hunne vereeniging menige puntige hoeken, en vertoonden de zeldzaemste en wonderbaerste beeldingen. Evenwel waren alle deze overblyvende gedeelten dusdanig gescheurd en van ouderdom vervallen, dat het oog door derzelver spleten, als door zoo veel stormgaten zien kon. Zwartgebrande balken en zware stukken van omgestorte muren met karreel en steengruis belemmerden den toegang, - en schenen te zamen als eenige wanstaltige en nog onvolmaekte scheppingen over den grond te kruipen.

Het was in de maend october van het zelfde jaer.

Reeds lang hadden de poorters van Antwerpen hunne vrees en weemoed tegen schriklyke en nare droomen verwisseld want het was elf uren in den nacht. - Zwarte en zware wolken, door een styve wind gejaegd, dreven onstuimig door de lucht en vormden voor het maenlicht dat hen soms doorboorde, allerlei tooverachtige schepselen: - reuzenstaltige wangedrochten wentelden steeds voor den zilveren lichtkrans die de reizende nachtgodin om zich getogen had. Niettemin, wanneer een wolk gebergte met zyne bruine kleuren deze spelende gedaenten voor zich heen dreef, werd de nacht duister, en ondoordringbaer donker bedekte de stad en de puinhoopen. - En zoo was het eene gedurige afwisseling van klaerheid en duisternis.

By dit ongestadig maenlicht kon men duidelyk twee zwarte schaduwen tusschen de puinhoopen zien wandelen. Zy zwegen stil en luisterden. Met gretige nieuwsgierigheid kwamen deze menschenschimmen van tyd tot tyd met het hoofd over den bouwvalligen muer hellen, smeten met haestigheid eenen angstigen blik over de ruischende golven der Schelde en verdwenen dan weder in het hol dat hen voor schuilplaets diende. Moeilyk ware het geweest deze persoonen te herkennen en derzelver inzicht te bedenken. - Hierom willen wy onzen lezeren het weinige dat wy hier omtrent weten, mede deelen.

De oudste dezer twee nachtwandelaers was Albrecht van Schoonhoven, een edelman der treffelykste stammen der stad: de andere was zyn zoon Alfried. Beiden hadden zy het lichaem met eenen langen en zwaren mantel omwonden: een breede hoed bedekte hun het

hoofd en aengezicht. Wanneer eene strael der maen hen soms verraste, blonk het gevest hunner dolken en het blikkrend stael hunner pistolen hevig op hunne kleederen uit

Reeds lang waren zy dáér: reeds lang hadden zy met vossenschreden, van de puinhoopen tot de Schelde en van de Schelde tot de puinhoopen gewandeld; - en niets had hun gehoor geraekt, dan het rollen der baren en het aenhoudend gefluit des noordenwinds. Eindelyk leunde de vader met zynen elleboog op den arduinen dorpel van eenen muer, en sprak tot zynen zoon met verdoofde stem:

‘Alfried, myn zoon, denkt gy dat u de moed niet ontzinke, by het zien zyner lyfwachten?’

‘Neen,’ antwoordde de jongeling met eenen zucht ‘te midden zyner spaensche lyftrawanten, zal myn dolk hem 't harte booren - zoo God my geleidt’

‘Hebt gy wel overwogen, Alfried, dat men zyn leven aen dit spel waegt: en dat nooit een Belg de handen Alva's ontsnapt is? - Bedenk dit alles wel; want zoo gy wankelt is het nutteloos iets te ondernemen.’

Heer, vader!’ viel de jonker in ‘zoekt gy my in myn voornemen te verzwakken? Zou het bloed myns broeders Norbert, dat nog tusschen de steenen der markt te Brussel kleeft, reeds vergeten zyn! - hoort gy de stem myns broeders niet meer, die uit het koude graf en by God zyn' moorder doemt? - dáér sist my nog zyn roep om wraek in het oor; - dáér, in de duisternis; vliedt zyne schim my dreigend voorby, - omdat zyn beul nog leeft...... Wraek en nyd prangt my den boezem: het aendenken der folteringen myner

landgenoten knarst my de tanden te zamen, en myne hand zoekt onwillig het moordstael. - Spreek my niet meer van gevaer - ik bid u ô myn vader!..... Dat ik met de onthalsde edelen, onze vrienden, by God moge wonnen of de banden des vaderlands, met de hatelyke ziele van Alva ter helle moge zenden........!’

‘Zachtjes myn zoon! hoe vervoert u de drift? - uwe stem galmt tegen gindschen muer, - maer luister! - Hoort gy niets?’

Zy wendden zich met haest tot de Schelde en bleven eenige oogenblikken op het water zien.

‘De Lange nagel komt niet’ hernam de vader ‘nochtans is de ure reeds verloopen. Gy Alfried met uwe jonge oogen, kunt nog ver zien - ziet gy ginds niets komen?’

‘Neen niets, myn vader.’

‘Geen het minste zeiltje?’

‘Neen, het kabbelende water heft zyne baren wit en schynend in de hoogte - geen eenig punt lost zich op hunne eentoonige kleur uit.’

Zy luisterde op nieuw en zagen nogmaels over den stroom.

‘Wacht! riep de jonker ik zie iets. Dáér, - ginds, komt het! - eene galei geloof ik - ja. Doemnis zy over hen, het zyn spaenjaerds!.........’

En seffens vertrokken zy zich weder binnenwaerts, en zetten zich op eenen hoop steenen neder. Na Albrecht van Schoonhoven de zware vouwen van zynen mantel, dichter had toegesloten, wendde hy zich met zachter stemme tot zynen zoon en sprak:

‘Alfried! het geen ik u daereven zegde, was niet om

u den moed te benemen. Zoo gy wankelen dorst, en te laf waert om uw leven voor het vaderland te wagen, zoudt gy geen echte Belg meer zyn. - Ik zou u vloeken en verloochenen. Integendeel, zoo gy in uw voornemen gelukt en den bloedhond slachten moogt, zal ik de ure uwer geboorte zegenen, en God danken die zulk een' held uit myn bloed gevormd heeft, - Ga voort, myn zoon dat God u versterke! - laet u het hart van manhaftigheid groot worden, en dat Maria Van der Marcke u eene belooning zy! -’

De jongeling werd in de duisternis rood, en bloosde van liefde en blyde heugenis. Lang had hy met den Langen nagel, als watergeus de zee bevaren, en ten loon zyner dapperheid de wedermin van Maria Van der Marcke verkregen. Met zyne liefdesdroomen gansch vervuld, antwoordde by niet op zyns vaders woorden. Het hart klopte hem zoo hevig onder zyn wambuis, dat het hem onmogelyk was een woord te spreken. Nog eenige oogenblikken bleef hy stilzwygend en in zware gepeinzen op zynen kouden zetel zitten. - Eensklaps sprong hy op, om over de Schelde te zien.

Terwyl Alfried met oogen, die gewoon waren de diepe en wyde kimme der zee te pylen, angstig zeewaerts zag, zat de vader met de hand voorde oogen. - Eene traen van liefde en bange vrees lekte tusschen zyne vingers; want hy had begrepen dat hy welhaest geenen zoon meer hebben zou. De dood zag hy in de duisternis zyn edel kind wenken en drygen.

‘Vader!’ riep Alfried met doffe stemme ‘leve de geuzen! - een zeil! gindsch by de zandplaet.’

‘Een zeil!’ sprak de vader, terwyl hy zich

oprechtte. - En wanneer hy by den muer, over denwelken zyn zoon, hem den langgewachten vlieboot aenduidde, genaderd was, hernam hy:

‘Een zeil? - waer?’ - want hy zag niets in de duisternis.

Eene nydige wolk had de maen en de Schelde met donker floers bedekt, en het zeil was in de zwarte schaduwen des nachts weg gezonken.

‘Hebt gy wel gezien?’ vroeg van Schoonhoven ‘heeft Maria's naem, uwen droom niet in een zeilend scheepje veranderd? - want op myne ziel ik zie niets!’

Nu rees eene strael der maen als een bliksem over de golven.

‘Dáér! ziet gy nu vader? - gindsch!’

‘Ja, gewis, het is de Lange nagel.’

Weldra drong eene sloep door de baren, en kwam van het grootere vaertuig aen wal. Tien mannen en een vrouwpersoon stapten tusschen de puinhoopen, tot by de twee reedsgekende geuzen. Een dezer vreemdelingen scheen heer en meester over hen te zyn. Niet om zyne hooge gestalte, niet om zynen rykdom, maer alleen door de onbegrypelyke macht, die de klank zyner stem, de wenk zyns vingers, en de blik zyner oogen op hen had. Geen zyner makkers kon begrypen door welke middelen hy hen zoo dwingend beheerschte. Zy volgden hem blindelings zonder zich te bekommeren waer heen hy hen geleidde - en wanneer hy met den punt van zyn rapier op den oever wyzende uitriep:

Vooruit........!

Was er geen enkele die niet voortgedreven werd door dit yzeren woord.

Zoodra deze zeldzame beheerscher, de twee zwarte mantels erkend en eenige stille woorden met hen gegesproken had, wendde hy zich met drift tot zyne makkers en sprak:

‘Mannen, houdt oog in 't zeil en luistert wel! - dat de punten uwer dolken en de lonten uwer roeren, zoo wel als uwe oogen en uwe ooren waken; - opdat niets zich roere zonder dat gy het hoore, en dat niets zich bewege zonder dat gy het ziet!’

De matroozen begaven zich by dit bevel, op den boord der Schelde, in de dieping van eenen ingevallen muer, en luisterden naeuwkeuriglyk het minste gerucht na. Beweging was er niet in hen: alleenlyk, wanneer de noorderwind op hunne lonten heviger blies, gloeiden zy in de duisternis, als de oogen van een kat of van een wouduil. De Lange nagel bevindende, dat de wind hen belette te spreken, vroeg aen van Schoonhoven of hy geene veiligere plaets kende. Dezen deed hen de vochtige trappen eens vervallen kelders afgaen, en bracht hen in eene duistere en onderaerdsche plaetse.

‘Wat duivel!’ riep de Lange nagel ‘wat moordkuil is dit? - Het is hier nog zwarter dan in de kerkers - ja, dan in de ziele zelf des bloedhonds Alva!’

‘Een weinig geduld’ antwoordde van Schoonhoven, die eenen steen uit zynen gordel haelde, ‘ik heb in alles voorzien.’

Terwyl hy dit zegde, sprongen de vuerglinsteren van het stael tusschen zyne vingeren: - de lont brandde.

‘Dáér!’ riep hy ‘zegt nu nog dat de Spaenjaerden,

alleen toledaensche dolken hebben! - De myne dient my ook ten vuerstael’

Eene toorts verlichtte weldra de geheime diepte des kelders, en smeet hare tooverachtige stralen op de vier persoonen die zich er in bevonden.

De graef Van der Marcke, heer van Lumey, was een zwaerlyvig man, met bruingebrande wangen en groote glinsterende oogen. Zware roode knevels, krulden zich over zynen mond, en een puntige baerd bedekte zyne kin. Welgewapend was hy, en eene stalen borstplaet blikkerde tusschen de opening van zyn wambuis. In dit alles verschilde hy weinig van andere menschen: het geen hem van allen deed onderscheiden, waren de nagelen zyner vingeren, die ongemeen lang en omgebogen waren. Zyne inborst was boos en onverbiddelyk. Hy deed den Katholyken later zoo veel kwaed, dat zy op hem dit welverdiende grafschrift maekten:

hier ligt grave van der marcke
hy leefde als een hond en stierf als een varcke.

Zyne dochter Maria was een fraei jong meisje, met de luiksche tint op de wangen, schitterende vochtige oogappelen, het hair zwarter nog dan de nek eener meerl, een welgeteekende wenkbraeuwen zoo als men ze op het voorhoofd der meeste waelinnen bewondert. Haer kleedsel kwam weinig met de tederheid harer kunne overeen, want in stede van zyde en fluweel; droeg zy zwaer wollenlaken; en haren keurs en samarie, waren zonder vleugels of linten, effen op haer fyn lichaem gemaekt. Een kleine vilten hoed, kroonde hare opgetoomde hairen. In dit gewaed geleek zy eer

eenen hupschen jonker, die zich ter jacht begeeft, dan een meisje. Zichtbaer was het aen hare vrye blikken, dat zy overlang het rustig vrouwenleven voor het woelig leven der mannen had verlaten.

Niet zoodra, had zy het licht der toorts ontvangen, of zy sprak lachende tot haren minnaer:

‘Alfried, myn vriend, is het dan zoo ver met ons gekomen, dat een rattenkuil, het verblyf uwer bruid geworden is? - reik my toch een zetel!’

‘Het is ons een zegen des hemels’ antwoordde de jonker met bitteren nadruk ‘een zegen, dat wy op de puinhoopen onzer steden een oogenblik rusten mogen’ en by wees haer een' margelsteen die haer ten zetel bereid was.

‘Hola jonker!’ riep de Lange nagel ‘zoo haestig niet! laet de woorden bruid en bruidegom, zoo vry niet uit uwen mond vallen. Gy hebt immers de zeevorstin der watergeuzen niet verdiend?’

‘Vader’ lachte het meisje hem minnelyk toe, terwyl zy op den ouden van Schoonhoven wees ‘gaet gy beiden in uwe onderhandeling voort: - dat ik mynen Alfried, moed en kracht byzette om my te verdienen. Want geen ander is ooit myn overste.’

‘Luister!’ viel de Lange nagel in ‘luister hoe myne dochter zich groot acht. Braef Maria! braef! - zoo bemin ik u. Gy bewaerheidt het spreekwoord, dat goed bloed niet liegen kan. Morgen, geef ik u het bevel over den vlieboot Egmont.’

Iets zeldzaems ging er op dit oogenblik over des meisjes wezenstrekken. Hare uitdrukking werd streng en styf, en hare wenkbraeuwen kwamen door diep

gepeins byeen: zy stond op en sprak met krachtige stem:

‘Heer vader, denkt gy dat ik ook geen zeil besturen zou? dat het bloed der spaenjaerden my zou verschrikken? - neen. Gy weet het, vyandlyke kogels vloden ook voorby myne wangen, en konden doch de kleur er niet op doen verbleeken. Er hoeft geene mannen kracht om de borst eens vyands te vinden - en wie het vaderland waerlyk lief heeft, ook eene vrouw, vindt altyd moeds genoeg om het te verdedigen!’

Zy toog by deze woorden eenen glinsterenden dolk uit haren boezem en riep:

‘Dit, zy het moordstael voor den bloedhond Alva!’

De Lange nagel drukte zyn kind met wellust tegen de borst. Een gelukzalig genoegen kwam de wezens-trekken van den rouwen zeeman verlevendigen: eene kille traen stond in zyn gloeiend oog:

‘Myn kind!’ riep hy - ‘myn edel kind!’ meer kon hy niet spreken.........

 

Graef Van der Marcke was met den ouden Schoonhoven in eenen hoek vertrokken. Maria had zich op den steen nevens Alfried nedergezet. Deze bezag zyne minnares met eene diepe droefheid, eene bleeke kleur hing op zyn aenzicht, en zuchten gingen smartlyk op uit zyne borst.

‘Wat hebt gy, myn Alfried,’ vroeg Maria zachtjes ‘wat hebt gy dat gy zoo droef en zoo bleek zyt?’

‘Myne lieve, myne dierbare verloofde, ik ga myn leven tegen het geluk van u te bezitten verspelen; zoo

ik dan mislukte en sterven moest - dan zag ik u nooit weder!’ en tranen rolden op zyn mannen aenzicht.

‘Alfried, myn minnaer, myn broeder,’ zuchtte het meisje ‘sterven zult gy niet. Waerom vervult gy myne ziel met afgryzen en bange vervaerdheid? Ik ben zoo blyde dat ik u wederzie. Zwyg toch van dit, - scheur den doek niet van myne oogen. Dáér! - nu ween ik reeds met bittere tranen. - Ongelukkige Alfried......!’

De jonker zweeg eenige oogenblikken, en scheen kracht en moed uit zyne nadenking te putten. Hy hief het hoofd op, plaetste zynen arm om de lenden van Maria, en vroeg met doffe stem:

‘Zult gy God voor my bidden Maria?’

‘Ja, ja,’ antwoordde de weenende minnares ‘alle de dagen uws afwezens, zal ik, eer de zon boven de wyde zee brandt, myne tranen voor den Heer uitstorten; op dat hy u en het vaderland gunstig zy.’

‘Maer denkt gy niet Maria, dat het eene misdaed is, eenen mensch, wie het ook zy, weerloos te moorden?’

‘Alfried! Alfried!’ riep het meisje, ‘heeft de stem des vaderlands geen' galm meer in uw hart? Aerzelt gy de dood onzer broederen te wreken? Mag ik dit denken? - spreek!’

‘Bedaer, en luister myne lieve! niets wederhoudt my: noch de vreeze des doods, noch de straffe. Sterven is niets voor wie alléén op aerd is. Maer wanneer onze ziele, in eene andere ziele leeft, dan is sterven, tweemael sterven. Dit aendenken prangt my het hart - gy ook Maria kunt als eene vertredene bloem met my vergaen.’

Het jonge meisje beefde op deze woorden; zy vatte

de hand hares minnaers en bracht ze aen hare wang, op dat hy de bittere tranen op hare wimpers mochte voelen. Zy zuchtte:

‘Om Gods wille, spreek zóó niet ô myn Alfried! uwe woorden vallen my zoo pynlyk en zoo bitter op het hart.’

De jonker ging niet tegenstaende voort:

‘Maer, zoo het waer was - zoo een kerker my van u moest scheiden - indien de moordbyl des beuls, tusschen ons beiden nederviel! - Wat zou ik dan om myne pooging hebben.......?’

Maria werd bleek. Zy antwoordde niet op dit oogenblik. Na eenig diep aendenken liep er eene roode kleur over hare wangen: hare oogen blikkerden met een onverstaenbaer vuer; en hare stem kreeg eene ongemeene kracht. Op de droeve vraeg hares minnaers antwoordde zy met plechtigen toon:

‘Wat gy hebben zoudt Alfried? - Den hemel en de zaligheid by God! Dan zal uw graf my een huwlyksbed zyn. Fier van Alfried, nog na het leven te behooren zal ik als de verloofde eens dooden op aerde woonen - en uwe schimme zal zich in myne tranen verblyden!’

‘Engel! gy overtreft my in grootheid. Ja, zoo zy het. - Geef my het stael, dat zoo lang en zoo dikwyls de jagingen uwer borst gevoeld heeft. - Dat ik het werktuig van 's landsverlossing uit uwe handen ontvange!’

Hy knielde in verrukking voor haer neder. Zy weenende trok den dolk uit haer keurslyf, gaf hem den jonker over, en sprak binnensmonds:

‘Dat hy het werktuig uwer dood niet zy!’

Terwyl zy deze woorden zuchtte, rolden twee ronde tranen uit hare oogen, en vielen glinsterend op het blikkerend stael des dolks. Alfried wrong, door innige drift vervoerd, het wapen tusschen zyne handen, bracht het aen zynen mond; en dronk in opgetogenheid de twee warme tranen er af. Dit waren tranen van geloof en min: - Heilige drank die hem heldenmoed en liefde tot het vaderland inboezemde!

De Lange nagel en Schoonhoven staerden stilzwygend op dit tooneel, en bewonderden de liefde hunner kinderen, die vergeten hadden dat zy niet alleen waren. De twee vaders drukten elkander de hand met het diepste zielsgenoegen.

‘By het topzeil myns vlieboots!’ riep de Lange nagel uit. ‘Gaet gy ter kruisvaert, heer ridder? - of gaet gy de eer uwer Dame in het strydperk verdedigen?’

‘Neen vader,’ antwoordde Maria ‘hy gaet de banden des vaderlands, - en uwe nagelen korten.’

‘Diensvolgens reist gy morgen naer Brussel; niet waer myn zoon? Zóó is het onder ons besloten.’

‘Morgen?’ vroeg Alfried met een zichtbaer kommer. ‘Reeds morgen?’

‘Morgen reeds?’ zuchtte het bange meisje, als of een galm, in haer hart, de woorden hares minnaers herhaelde.

‘Ja morgen!’ was het onverbiddelyk woord des vaders.

Nu kon Alfried zich van droefheid niet inhouden; hy smeet een' pynlyke en smeekende blik op zyne minnares - en deze verstond dit bitter afscheid. Tranen

borsten overvloedig uit hare oogen en zy bedekte haer aengezicht met de handen.

‘Ja, ja, Alfried morgen! - morgen!’ snikte zy.

De Lange nagel die zyne dochter sedert langen tyd niet meer had zien weenen, drukte haer met medelyden tegen zyne borst.

‘Myn kind’ sprak hy ‘ween toch niet! denk hoe heerlyk uwe Alfried u zal toeschynen - hoe bly gy hem zult ontvangen, als het bloeds des wangedrochts door hem zal vergoten zyn!’

Het meisje viel haren vader om den hals:

‘Vergeef my myne tranen;’ riep zy, ik bemin U, ô myn vader, ik bemin ook myn land - maer Alfried bemin ik boven alles. - Myn hart wordt zwak, en myn leven begeeft my by dit droef afscheid. Voel Alfried! voel hoe myne hand verstyft - myne borst zwilt op! - Wee my!’

Zy viel in de armen hares vaders en weende steeds in hare machteloosheid.

‘Jonker!’ riep de Lange nagel met nydige gramschap ‘dit is uwe schuld! gy hebt door uwe laffe tranen het hart myner dochter met weemoed opgevuld. - Gy weent? - Een man, een Belg, een watergeus weenen! - Ween van razerny, als Alva op de rollende hoofden onzer broederen lacht; - ween dan, dat u de tanden in den mond breken..........’

‘Vergiffenis over ons!’ smeekte de jonker ‘vergiffenis graef Van der Marck! Tranen van lafheid zyn er in my niet - gy weet het. Tranen van liefde - ja.’

Terwyl de vader, met eenen doek, zyns dochters

aenzicht afdroogde, ontwaekte zy zachtjes en staerde met een' zeldzamen grimlach op haren minnaer.

‘Ha! gy zyt nog daer!’ zuchtte zy.

‘Luister jonker,’ hernam de Lange nagel ‘dit heeft nu lang genoeg geduerd. Hier hebt gy eenen brief met den geuzenzegel gesloten, welke gy, by uwe aenkomst te Brussel, den heer Schrieck zult overhandigen. Deze zal u in alles, wat de gangen des bloedhonds aengaet onderrichten. - Heer Schoonhoven wy vertrekken. - Maria, een kort afscheid van uwen minnaer. - Haestig........!’

De twee gelieven sloegen elkander de armen om den hals, en morden nog eenige klachten tusschen den langen zoen, welken zy zoo dikwyls op hunne wangen verwisselden.

Wie kan zeggen wat doffe smart, en wat pynlyk hartzeer hen knaegde, - dat zy noch tranen noch zuchten meer vinden konden?

Hunne handen, die zich misschien niet meer raken moesten, beefden nog éénmael stuiptrekkend in elkander, en zy scheidden.

Haestig trad Maria in de sloep; en wanneer zy de riemen in den vloed hoorde plotsen, riep zy nog:

‘Alfried, myn minnaer, tot een beter morgen!’

‘Ja,’ antwoordde de jonker met bittere scherts ‘ja, luister hoe de nachtuil kryscht!’

II.

 
‘Noch nie war mir so bange - Ach mir
 
ahndet et was schreckliches; nie pochte
 
mein hera so ángstlich!’
 
Runberg's Sophia,

Alfried begaf zich des anderen daegs op weg naer Brussel. Diepe kommernis was op zyne bleeke wezenstrekken uitgedrukt, en zyn hoofd hing zwaermoedig vooruit over den zadel zyns dravers. Van tyd tot tyd wrong hy den toom, nydig en met eene stuiptrekkende beweging in zyne vuist.

Wat mocht het toch zyn, dat hem in dusdanigen zielenstryd verzonken hield? Was het misschien de vreeze der dood? - Neen; der dood mocht hem niet verschrikt hebben, zoo het verlies van Maria in het

zelfde woord niet ware begrepen geweest. Nare en verschriklyke droomen vloden afwisselend voorby het hoofd zyns paerds: beulen met zwaerden, bloed en afgehakte hoofden - en eene huilende menigte volks, waren zoo vele schimmen die hem met hardnekkigheid bybleven en bedroefden.

Deze vluchtende tooneelen waren zonder twyfel eene vrucht zyner inbeelding, waer uit de heugenis deze tafereelen levendig ophaelde. Want in den jare 1568, had de jonker de onthalsing der heeren van Batenburgh en zestien andere edelen, te Brussel, bygewoond; - en edel bloed van het schavot op de straet zien spatten. Licht is het te begrypen, dat zyne droomen hem zoo ver brachten, dat hy ook het koude zwaerd eens beuls in zynen nek voelde zinken. Eene doode siddering liep over zyn lichaem en eene droeve traen kwam onder zyn ooglid; niet om de dood die hy moest onderstaen, maer om het verlies zyner minnares voor dewelke hy zich ten slagoffer leverde, zonder hoop op belooning.

Evenwel, na hem zyne ziel lang gefolterd had, werd zyn hoofd duizelig en hol. De droeve schimmen vergingen in eene verwarring. Eene inwendige razerny op het lot, klemde het hart van den ongelukkigen, en nydige bitsigheid vervulde zynen boezem. - Hy dreef de sporen diep in de zyde des paerds, dat bloed er uitlekte. Het dier, door deze pyniging getroffen, hief de voorste voeten briesschend in de hoogte, en sprong nydig vooruit in de baen. De jonge ruiter vlood snel als de bliksem, en de voeten des paerds drukten zich met forsche kracht in de aerde. Schuim en stof bedekte

de kruiden; - en de bladen der boomen, zuchtten pynlyk, door de vluchtende wind geraekt.......

By dit snel gevaerte, liep de jonker voorby de abdy van Contich, over de smalle brug der Neeth, voorby Mechelen, nevens het sterke slot Vilvorde, - en kwam eindelyk te Brussel.

Twee brandende wolken gingen op uit de long zyns paerds, en kwamen blazend door deszelfs neusgaten: schuimend zweet stond blinkend op de huid van het vermoeide dier: het witte stof der velden bedekte Alfried van het hoofd tot de voeten.

Het volk bleef met nieuwsgierigheid in de straten staen, om den jongen ruiter te zien voorby rennen. Zoodra hy dit bemerkte en den gretigen blik dezer nieuwsgierige oogen, in de zynen had ontvangen, kwam hy tot zichzelf en ontwaekte uit zyne geestdrift. Welhaest bracht de vertraegde gang zyns paerds hem op het zand, en voor de wooning van den heer Schrieck.

De hospes ontving Alfried zeer minnelyk en bracht hem met veel hoofsche woorden in eene zael, waer een talryk gezelschap vereenigd was.

‘Heeren’ riep Schrieck ‘ik heb de eer UE. den jonkheer Alfried Van Schoonhoven aen te bieden. Gy zult het hem niet ten kwade houden, dat hy geleersd en gespoord voor UE. verschynt.’

Diepe buigingen en gewoone spreuken van beleefdheid, verwelkomden den jonker. Niettegenstaende deze eerbewyzing, voelde hy zich ten hoogste gehoond door de gebaren dergenen die de zael vervulden. Mispryzen mengde zich in hunne hoogmoedige blikken, - en op hunne wezenstrekken kon men deze vraeg lezen:

Van waer komt die geus?

Alfried bemerkte dit wel, doch daer zyne zending hem gansch aen andere overwegingen onttrok, vergenoegde hy zich met zyne oogen er van te wenden De hatelyke spaensche tael en kleeding die hy daer zag en hoorde, gaf hem eenen walg van dit gezelschap. Hy stond na eenige oogenblikken recht en verzocht den heer Schrieck in het geheim te spreken. - Zy weken hier op in eene zykamer, en plaetsten zich nevens elkander op kostelyke zetels.

‘Heer Schrieck’ begon Alfried ‘ik ben hier gestuerd door persoonen die u onder hunne vrienden rekenen. Zy hebben zich gewis over uwe gevoelens misgrepen, mits Spaenjaerden en vyanden uw huis vervullen. Gelief my te zeggen dat myne gissing ongegrond is; want indien zy het niet ware, zou myne zending by u ten einde zyn.’

Schrieck ontstelde zich geen weinig op des jongelings stoute vraeg; hy antwoordde met een blykbaer spyt:

‘Jonkheer! uwe woorden belgen my grootelyks. Denkt gy dat ik myn vaderland niet zoo zeer als gy zelve bemin? - En durft gy my van trouwloosheid beschuldigen? Voorwaer dit is eene roekelooze daed!’

‘Eene roekelooze daed!’ hernam Alfried. ‘Betaemt het een' waren Belg de gunstelingen des bloedhonds te onthalen? - En vreest gy niet, dat meineedigheid en bloeddorst, met hunnen adem, u in het hart zinke? - gy streelt den tyger; pas op, hy byt zyne vrienden ook!’

‘Dit zyn wel de woorden van vurige jongelingen, die kwaed en goed door hunne luimige inbeelding ver-

grooten. Een staetkundige moet ook degenen streelen, die tanden hebben om te byten. - Ik weet niet wat gy in het hoofd hebt jonker - gy ziet my aen voor een verrader. Vreest gy niet dat ik dezen hoon wreke! Dit is zeer stout voor een jongeling.’

Alfried verslapte in zyn vermoeden, want Schrieck had by dit gesprek zulke ernstige uitdrukking dat de jonker een geuzenhart in hem dacht bemerkt te hebben. Hy gaf zich evenwel nog niet over en sprak:

‘Ontschuldig my heer Schrieck. Het weinig ervaren dat ik van 's werelds zaken heb, kon my doen dwalen. De zaek van de welke ik met u te handelen heb, is echter van zulk een gewicht, dat ik dezelve mag noch kan openbaren, dan na gy my van uwe gevoelens jegens Alva zult hebben overtuigd.’

Zoodra Alfried van eene geheime zaek en van Alva gesproken had, veranderde Schrieck van aenzicht en van toon. Hy nam de geveinsde minlykheid eens bedriegers aen, naderde den jongeling en sprak met suisende stem:

‘Gy hebt gelyk jonker. Ik bewonder uwe voorzichtigheid. De hertog is een dwingeland, een bloeddorstig en verachtelyk man, die het land onzer vaderen zoekt te verdelgen en uitteputten, door moorden, pynigen, en het eischen van den X.en penning. Dit zyn myne gevoelens wegens Alva; wat aengaet de Spaenjaerden die gy in myne wooning ziet. - dit zyn degenen door dewelke ik de geheimen des bloedhonds weet, om de geuzen onze vrienden er van te verwittigen.’

Terwyl hy deze woorden, met eene gemaekte vurig-

heid, den jonker toestuerde, trok deze den brief van den Langen nagel uit zyn wambuis, gaf hem Schrieck over en antwoordde:

‘Ik zie, heer Schrieck, dat gy een warme Belg zyt. Dit schrift des heeren Van der Marcke, zal u het voorwerp myner zending bekend maken.’

Schrieck las den brief zeer haestig; hy verstond uit deszelfs inhoud, dat Alfried gekomen was om Alva te moorden, en dat men hem belastte den jongeling hulp en bystand in dit werk te geven. Eene innige blydschap vervulde het hart des verraders; want Schrieck was een verrader. Hy zag in deze omstandigheid een' middel om zich by den Hertog aenzienlyker te maken. Derhalve besloot hy hem hetzelve te ontdekken, en den jongen moedigen Belg aen zyne eerzucht op te offeren.

‘Jonkheer’ sprak hy ‘gy zult buiten twyfel in myne wooning vernachten? Dit zal my eene groote eere zyn. Laet my begaen: - ontdek aen niemand het geen gy in uw hart hebt, want looze vossen zyn er om en by u. Ik zal maken dat men u een gesprek met den hertog verleene en dan........’

De overige woorden suisde hy in des jongelings oor. Deze scheen ten uiterste over zyne rede voldaen, en liet zich op de aenrading van Schrieck, door eene dienstbode in zyne kamer brengen.

 

Des anderendaegs in den vroegen morgen, stond er een man voor het bed van den jongen Antwerpenaer.

‘Jonker’ sprak hy met zachte stem ‘ten tien uren

zal ik u by den Hertog leiden. Bereidt u met ernst om den geessel des vaderlands te moorden.’

Hier mede liet hy den jongeling te bedde, en vertrok onder schyn van voorzichtigheid.

Terwyl Alfried zich haestig kleedde kwamen duizenderlei droeve gedachten hem aenvallen. Maria en de dood zweefden hem steeds voor de oogen. Om deze bittere verschynsels zoo veel mogelyk te verdryven, bezag hy menigmael den dolk die hem zyne minnares geschonken had: hy bezag ook zyn pistool. Na hy hetzelve in goeden staet bevonden had, liet hy eene dubbele lading buskruid in den loop ryzen, en daer op eenen yzeren kogel voor den Spaenjaerd.

Wanneer zyn pistool nu geheel gereed en geladen was, plaetste hy het op de palm van zyne rechter hand en wikte het met eene zeldzame uitdrukking.

‘Dit is de vryheid myns vaderlands!’ zuchtte hy.

Hy wikte het nogmaels en sprak met diep nadenken:

‘Dit is de vrouw die ik aenbid!’

En waerlyk zyn geluk, zyne liefde, en de vryheid zyns vaderlands zaten in den loop van zyn wapen. De naem van Maria ging, voor de twintigste mael over zyne lippen, wanneer de deur op nieuw werd geopend.

‘Jonker zyt gy veerdig?’ vroeg Schrieck.

‘Ik ben veerdig!’ antwoordde de jonge geus, terwyl hy het pistool heimlyk in zyn wambuis verborg.’

‘Wel dan, laet ons gaen.’

Weldra kwamen zy by de prachtige wooning des Hertogs; en gingen met eene geheime spreuk, door al de lyfwachten heen, tot in eene kleinezael waer in zware leunstoelen stonden.

‘Alfried’ sprak Schrieck met gedoofde stemme ‘met een zal de Hertog u bier komen vinden. Ik heb hem doen gelooven dat gy hem een belangryk geheim moet ontdekken. Nieuwsgierig als hy is, zal hy niet lang beiden. Ziet dat gy hem niet mist, want dan is alles verloren: hy is schriklyk in zyne woede.’

‘Heeft hy steeds zyn harnas?’ vroeg Alfried.

‘Zeker’ antwoordde Schrieck ‘hy verlaet hetzelve nooit; - evenwel kunt gy hem lichtelyk treffen, en dit op deze wyze: wanneer hy om de mededeeling uws geheims zal vragen, nader hem dan allengskens meer en meer, en duwt hem het stael onder de kin. Dan zal de kraeg van zyn yzeren wambuis u niet beletten. Nu Alfried goeden moed - laet u het hart niet klein worden!’

‘Wees daer over gerust’ zuchtte de jongeling ‘de zielenstryd is over........’

‘Zet u wat neder’ hernam Schrieck uitgaende, ‘misschien moet gy nog eenigen tyd wachten. Spreek ook niet meer, want hier hebben de wanden ooren en monden - ooren om te luisteren en monden om te verraden.’

Alfried was nu alleen in de kamer. Hy wandelde gedurig op en neêr door het vertrek, in zyn hoofd overleggende wat hy den Hertog zeggen zou, om hem geen vermoeden van zyn voornemen te geven. Hy wist niet, de verrade jongeling, dat een bloedig oog hem uit eene zykamer bespiedde. Hy voelde dit onverbiddelyk en listvol oog van Alva niet op hem gestuerd!

Eindelyk werd hy ongeduldig en liet zich in eenen zetel nedergaen. Maer, niet zoodra zat hy in den

zwaren leunstoel, of een schreeuw van verbaesdheid ontvloog hem.

Een gerucht, een vreemd gekraek deed zich hooren, en kryschende springveeren kwamen hem den middel met eenen yzeren gordel omvatten, en klemden hem vast tegen den rug van den stoel; een onverwinbaer geweld drukte hem de borst te pletten.

Het is te denken hoe de jonker verbleekte, wanneer hy zich dus gevangen zag. Hy vrong zyne spieren sterk te zamen en vocht met nydige kracht tegen zyne banden. Dit was echter te vergeefs: de stoel beweegde zich niet meer dan of hy op den vloer ware genageld geweest. Niettegenstaende de hardere nyping der veeren, worstelde Alfried nog gedurig tegen deze onverwinbare kracht. Zoo was hy schoon om zien, de ongelukkige jongeling: met gloeiende oogen, met rechtstaende hairen, en met blaeuwe en opgezwollen aders op het voorhoofd - ja zoo was hy afgryzelyk schoon: met vlammende blikken, met kokend schuim op zyne lippen en met schriklyke razerny in het hart.

De deur ging open en een man van hooge gestalte kwam met hoogmoedigen tred in de kamer. Dit was Alva! - Alva de geessel, die in zyn hart het verderf der Belgen gezworen had: Alva die onze vryheid met smaed onder zyne voeten vertrapte.

Zyn aengezicht was bruin en buitenmate langvormig. Zyne gryze oogen en roode baerd gaven aen zyn wezen eene hatelyke uitdrukking; een stalen harnas en stalen scheen en bilplaten, beschermden zyn lichaem tegen een vyandlyk wapen: op het hoofd droeg hy een zwart fluweelen mutsje, waer van eene bloedroode veder liefelyk daelde. By zyn inkomen sloeg hy de

aant.armen kruisgewys op de borst, en lachtte spottend op den wanhopigen jongeling.

‘Geus’ sprak hy op eenen helschen toon ‘gy komt om Alva te moorden! Dit is een edelmoedig werk - waerlyk! Denkt gy, kind, als gy zyt, dat de reus zich door een dwarg vangen laet? - Verachting en medelyden zou uwe belooning zyn, zoo men zich niet voor dwazen moest behoeden. - Kom, steek my nu het stael onder de kin! - gy muitmaker en moorder dat gy zyt!’

Alfried schuimde van spyt en woede; de dolk die hy in de hand had werd warm van de vringing zyner vuist.

‘Gy dwingeland!’ riep hy ‘verachting verdient gy zelf. Wat lyden, wat bittere foltering hebt gy de Belgen niet aengedaen! gy bloedhond - gy schakhall! en denkt gy dat God my niet beloonen, en u niet straften zal, gy laffe Spaenjaerd? Rekening zult gy geven van het bloed van Egmont en Horn - en myn broeder Norbert, dien gy gemoord hebt, zal by God myne wraek eischen!’

Een verraderlyke grimlach was des Hertogs antwoord Hy nam eene roede die aen den muer hing, gaf den jongeling eenen nydigen slag in het aengezicht, en sprak: ‘Zie bedelaer! zoo handelt men in Spaenjen de landloopers en slechte lieden.’

De jonge geus ontstak, by dezen onverdraeglyken hoon, in uitzinnige razerny. De springveeren kraekten en schreeuwden onder zyn geweld, schuimend bloed kwam hem in overvloed uit den mond. De zetel scheen den vloer te moeten lossen; nochtans kon de ongelukkige jonker zich niet roeren. Terwyl hy dus bezig was en op den Hertog bitsig vloekte, scheen hem plotseling iets in te vallen; een grimlach van vergenoegen liep

over zyn aenzicht. Hy stak zyne hand met een' blyden schreeuw in zyn wambuis, en haelde het vergetene pistool er uit.

‘Ha!’ riep hy ‘nu eindigt uwe lastertael! - Ziet gy bloedhond - ziet gy dit werktuig? Gy kunt my niet ontsnappen, Spaenjaerd! Ik ben een ervaren schutter. Nu lach ik, - en gy verbleekt, - ha!’

De jongeling hiel steeds den mond van het pistool op des Hertogs aenzicht gewend, en lachtte met wellust op de vrees zyns vyands. Na eenige oogenblikken hief hy de oogen hemelwaerts en riep:

‘Dank zy u ô God myner vaderen! - dat ik myn land en het bloed myns broeders wreken moge. - Daer sterf wangedrocht!’

En de yzeren kogel vloog tegen het harnas des Hertogs, dat hy door den slag verdwelmde en tegen den muer leunen moest.

Op den scheut kwamen gewapende lyfwachten en hovelingen, van allen kant toegeloopen. Degens, zweerden, pieken, hellebaerden, vuerroeren, en meer ander wapentuig omringden den Hertog, die zoo wonderbaer aen eene welverdiende dood ontsnapt was.

Lang worstelde de jonge Antwerpenaer met zyne vyanden eer men hem ontwapend en geboeid had.

 

Klonk er op dit oogenblik, geene geheime stem, in het oor zyns vaders, die hem zegde dat zyn edel kind den beul ten prooi was?

Was er ook geene geheime stem in het hart van Maria, die zegde dat het jeugdig en zwierig hoofd hares minnaers, op het schavot vallen moest?

III.

Quare atteritis populum meum, et facies
pauperum commolitis, dicit dominus Deus
exercituum?
Isaias. C. III. V. 15.

Op het einde der maend november, zynde St. Andries dag, stond voor het stadhuis te Brussel een verheven schavot opgericht; ruiteren met blooten zweerde omringden hetzelve en duizende bedrukte borgers bedekten de markt. Diepe treurnis en bange nieuwsgierigheid vervulden de harten.

De roode bloeddoek hing als een' schandvlek uit een der vensteren van het stadhuis: in de andere vensters stonden, rechters, hovelingen, Spaenjaerden. Onder deze laetsten kon men den Hertog van Alva, aen zyne

verraderlyke oogen, en aen het guide vlies dat hem op de borst hing wel kennen. Hy glinsterde van goud en edele gesteenten. Een harnas, te Florencen, met dryfwerk en zilveren versierselen uitgewrocht, omvatte zyn zwaer lichaem: zyne handen, van juweelringen blikkerende, rustten statig op de twee armen eens kostelyken leunstoels.

Daer zat hy, de dwingeland, als heer en koning der Belgen! niets kon hem bewegen, noch de duizend tranende oogen die op hem smeekend waren gevestigd, noch de wraekroepende blikken dergenen, die hem stoutelyk en met manhaftigheid dorsten aenzien.

Tusschen deze menigte, was het gemaklyk te onderscheiden welken die genen waren die uit Vlaenderen of uit het Walenland kwamen Hier zag men de zwarte hairen en zwarte oogen der Luikenaers en Ardeners: daer de blonde hairen en blaeuwe oogen der Noorderkinderen: ginds nog die, welke door de zon der zee of der velden bruin gezengd Waren. Maer hetgeen de bewondering der aenschouwers meest verwekte, was een jongeling met zulk een bekoorlyk en fraei aengezicht, dat hy eer een engel dan een sterfling scheen te zyn. Zyne lichtbruine wang was zoo edel en zoo zwierig door de natuer afgeteekend: zyne lange wimpers bedekten zulk een' zwarten en beweegbaren oogappel: zyne uitdrukking was zoo ernstig en zoo statig, - en nochtans zoo verleidend, dat men niet zeggen dorst of het een jonkheer of een meisje was. Geen der omstaenders kende dezen jongeling, die onder eenen groven mantel zulk een fyn lichaem en zulke zachte vormen bedenken liet; en met zulk een klein voetje de

koude steenen drukte. - Deze vreemdeling was Maria Van der Marcke.

Men wachtte lang. Eene geheele uer was er verloopen sedert dat het volk zich op de markt had verzameld; wanneer er op eens een dof geruisch onder de scharen rondliep.

‘Dáér komt hy!’ had iemand geschreeuwd - en allen hadden zich op de teenen gerecht, en het hoofd naer de straet gekeerd, langs de welke de veroordeelde inderdaed aenkwam.

Te midden onder eenen hoop soldaten, met hellebaerden en vuerroeren, kon men den ongelukkigen Alfried met gebukten hoofde zien wandelen. Zyne handen waren op den rug gebonden, zyne hairen tot den wortel afgesneden, en zyne gansche kleeding was van zwart fluweel. Met langzamen tred klom hy op het bloedroode schavot.

‘Hoe jong is hy!’ zuchtte een borger, terwyl hy een mes in zynen zak opende.

‘In dien ouderdom alléén, heeft men edelmoed en zelfsopoffering in het hart,’ antwoordde een ander het hoofd mistroostig schuddende.

‘Hy is twintig jaren oud en niet meer,’ sprak een man die door de zon bruin gezengd was.

‘Dit is, och arme! doch te jong om te sterven.’

‘Maer hy zal immers niet sterven?’ riep een zwaerlyvige koopman.

‘Niet sterven!’ riepen eenige stemmen hem tegen ‘niet sterven! wat mirakel verhoopt gy dan?’

‘Er hoeft geen Mirakel; men zegt dat de Hertog hem genade zal verleenen.’

‘Genade?’ vroeg de bruingezengde man ‘Genade? Hy, Alva! - Ja, hy verleent genade, gelyk de steenrots die zich op een reiziger neêrstort en hem afgryzelyk verplet: - hy verleent genade gelyk de byl, die hakt maer niet hoort; - hy verleent genade, gelyk de beul die bloed vergiet en lacht. - Ja, ja; want dit spaensch wangedrocht is harder dan de rots, verachtelyker en laffer dan de beul en onverbiddelyker dan de moordbyl!’

De omstaenders verschrikten op dit stoute gezegde en bezagen den spreker met bange verwondering. Zy konden niet begrypen hoe een mensch, roekeloos genoeg kon zyn, om zulke vermetele woorden te uiten. Hy integendeel ging in zyne bitsige reden voort. Terwyl zyne oogen in zyn hoofd blikkerden, rolden vloeken en lasteringen tegen de Spaenjaerden morrend over zyne lippen. Gelukkig was het voor hem, dat hy tusschen deze menigvuldige menschen, geen' enkelen verrader aentrof en niet door de Soldaten werd geboord.

Maria hield de oogen steeds op haren minnaer gevestigd. Tranen kon men op hare wangen niet zien; de ziel weende wel in haer, nochtans had zy moed genoeg om de bittere bron harer oogen te bedwingen. Met een mannenhart, als het hare was, had zy het voornemen gevormd, haren Alfried te wreken en zelf den Hertog te moorden. Om zich in dit bloedig voornemen te versterken, wilde zy het hoofd hares minnaers zien vallen, en had hiertoe haren vader heimelyk verlaten.

Alfried stond met eenen priester op het schavot, terwyl de beul met de byl in de hand op zyn hoofd wachtte. Op dit oogenblik galmden drie bazuinklanken

over de markt en eene nare stilte heerschte onder het volk. Zy luisterden op de stem des verkondigers, die het vonnis afriep waer by Alfried van Schoonhoven tot de dood veroordeeld werd; om op het leven des Hertogs te hebben aengelegd.

Al de harten waren bang en alle oogen traenden van bitter medelyden, behalven de bruinzengde man, die in zyne lasteringen gedurig voortging.

Nog eenmael weêrgalmde het klinkend koper. Nu beklemde zich het hart der aenhoorders met afgryzen en wee, want het slagoffer schikte zich alreeds tot het ontfangen zyner śtraffe. Geen zuchtje kwam op uit de borst der verdrukte Belgen. Maria stuerde steeds haren blik tot Alfried en poogde zich nog eenmael door hem te doen herkennen; evenwel, wat moeite zy ook in 't werk stelde gelukte dit haer niet.

Reeds was de ongelukkige jonker nedergeknield en sprak zyn laetste gebed, terwyl de beul de mouwen om hoog stroopte, om des te beter te hakken. Het gebed was ten einde en Alfried wendde zich tot den beul, om te zeggen dat hy gereed was, maer dan viel zyn oog op Maria. Beiden verbleekten zy: het laeste afscheid drukte zich diep op hunne droeve wezenstrekken. De wyde eeuwigheid kwam zich tusschen hen plaetsen. Dit schriklyk en plechtig uer verstonden zy.

Eene traen rolde te gelyk op de wang des minnaers en op de wang der minnares.

Nu was het met Alfried gedaen. De beul omvatte de moordbyl met zyne twee handen, smeet ze met kracht boven zyn hoofd, en..................

‘Genade! Genade!’ huilde Maria dat hare stem de gansche markt overliep.

‘Genade! genade’! herhaelde het bange volk en de beul bleef beweegloos staen, want hy verschrikte op dit gehuil.

‘Hoera! Leve de Geuzen!’ schreeuwde eene donderende stem, en alle de oogen vestigden zich met vervaerdheid op den bruingezengden man. Hy opende op dit oogenblik zynen mantel, trok zyne linker hand er onder uit, en zwaeide dezelve als een teeken boven zyn hoofd. Lange kromme nagelen maekten hem kenbaer, en honderd stemmen antwoordden:

‘Lumey! Lumey!’

‘Leve de geuzen!’

‘Sla dood den uitlander!’

‘Sla dood, sla dood!’

‘Hoera! De Lange nagel!’

Dolken, rapieren en lange messen, blonken overal boven de menigte. Het was eene schriklyke uitbarsting, van moordkreten, van vloeken, van doemingen.

‘Moord! Moord!’ huilde het bange volk, en vluchtte ylings door alle straten heen: spaensche ruiteren renden met nydig geweld tegen de scharen op, en liepen onbarmhartiglyk door deze verwarring: menschen worstelden tusschen de voeten der peerden en vrouwen lagen versmacht of verpletterd op den grond.

Terwyl werd er een teeken uit het venster waer Alva zat gegeven. De beul liet de moordbyl nedervallen en het zwierig hoofd van den jongen Belg rolde

grimmend op het schavot; twee dikke stralen bloeds sprongen uit den hals van het slagoffer.

Maria drong tusschen de beenen der peerden tot by het schavot, klom, of eer vloog er op, doopte hare rechterhand in het rookende bloed hares minnaers, en verdween met deze afgryzelyke vlek op hare fyne vingers - Niemand, dan de beul had het meisje bemerkt.

 

Des avonds was alles doodstil. Maer de steenen der markt waren gansch rood met bloed, en hier en daer lag nog een lyk dat schriklyk onder de peerden was verpletterd. De beulenknechten waren bezig met deze doode lichamen op sleden te laden.

‘Onze Genadige Heer heeft bevolen, dat men deze lyken op de vildery brengen zou’ sprak de scherprechter, terwyl men het laetste lichaem op de slede wierp.

Wanneer dit alles gedaen was, kwam de beul met bleeke wangen en met bangheid in het hart te huis.

Hy kon het zeldzaem verschynsel dat hy op het schavot gezien had niet vergeten. Dit geheim en onbegrypelyk schepsel, dat noch man noch vrouw was, en met zulke nydige blikken op hem gezien had, zweefde hem steeds drygend voor de oogen. Hy dacht dat Godes Wraekengel het bloed van Alfried als eene getuigenis tegen hem had komen halen. - Twee dagen later stierf hy door de grouwzaemste gezichten gefolterd.

Wat deed Maria met dit bloed?

Zy vaegde het op eenen dolk, en plantte denzelven in

vyftig spaensche borsten, by de inneming van den Briel en te Gorcum.

Een kogel trof haer eindelyk: haer laetste woord was: VADERLAND! - en hare manhaftige ziel rees vrolyk op tot Alfried, haren minnaer.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs


datums