Logo DBNL
De leeuw van Vlaenderen (1838)

De leeuw van Vlaenderen

(1838)–Hendrik Conscience–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XXI.

 
Vlaendren en de Leu! es onse gecri.
 
Lodewyk Van Velthem.

Gwyde had bevel gegeven dat het gansche leger, ieder onder zynen aenleider, des anderen daegs 's morgens op den Groeninger-Kouter voor de legerplaets moest geschaerd staen; hy wilde eene algemeene monstering doen.

Volgens dit bevel, hadden de Vlamingen zich op de aengewezene plaets kundiglyk in een vierkant geschikt, het was als de vier grondmuren van een gebouw. Elke schaer bestond uit acht opeengeslotene gelederen: de vier duizend wevers van Deconinck vormden het oppereinde van den rechten vleugel. Het eerste gelid zyner bende waren allen schutters, wier zware kruisbogen achter over op hunne schouders lagen, terwyl yzeren schichten aen hunne zyden in eenen koker hingen; zy hadden geen ander behoedwapen dan eene grove yzeren plaet, welke hun met vier riempjes over de borst gebonden was. Boven de zes diepere gelederen staken duizende speeren tien voet in de hoogte; dit wapen, de beruchte Goedendag, was door de Franschen het meest gevreesd want met hetzelve kon men een peerd gemakkelyk doorbooren, geen harnas kon tegen deszelfs geweldige steek behoeden, elk ruiter, die er door geraekt werd, viel onfeilbaer uit den zadel.

Op dezelfde zyde stonden ook de zwierige Yperlingen, hun voorste gelid bestond uit vyf honderd zwaerlyvige mannen wiens kleeding zoo rood als het fynste korael was. Van hunne fraeie helmen vielen donsige vederbosjes op hunne schouders, groote knodsen, met stalen punten bezet, stonden met het dikke einde by hunnen voet, terwyl de handvest met hunne vuist tegen hunne lenden rustte. Kleine yzeren platen waren ook aen hunne armen en billen geriemd. De andere gelederen dezer schoone schaer waren allen in het groen gekleed; de stalen bogen staken afgespannen boven hunne hoofden.

De linker vleugel bestond alleenlyk uit de tien dui-

zend man van Breydel; aen de eene zyde blonken de ontellyke bylen der beeuhouwers in de oogen der andere krygsknechten, ook wendden zy gedurig het hoofd af, want de gloed der zon, die in deze stalen spiegels weêrkaetste, bedreigde hen met verblindheid. De Macecliers waren niet zwierig gekleed: korte bruine hozen en een kolder van dezelfde kleur was al hun kleedsel; hunne mouwen waren tot aen den elleboog opgestroopt, dit was hunne gewoonlyke doenwys, want zy waren trotsch over de krachtvolle spieren die zy toonen mochten. Velen waren blond van hair, doch bruingezengd, lange likteekens, welke zy uit vorige gevechten gehaeld hadden, lagen als diepe groeven op hun aengezicht; voor hen waren dit lauwertakken, van hunne dapperheid getuigende. De gelaetstrekken van Breydel staken zonderling tegen deze sombere en getaende wezens af; terwyl de meesten zyner makkers, den schrik in het hart van den aenschouwer, door hunne aeklige uitdrukking joegen, was het aengezicht van Breydel aengenaem en edel: schoone blaeuwe oogen vlamden onder dunne wenkbraeuwen, lange lokken blond hair rolden over den kraeg van zynen kolder en een zachte baerd verlengde het zwierig ovael zyns wezens. Bevallig was zyne uitdrukking om dat hy nu blyde en vergenoegd was; maer ook, wanneer de toorn hem kwam vervoeren, was er geen leeuwenhoofd dat hem in yslykheid kon te boven gaen; dan betrokken zyne wangen zich met rimpels, zyne tanden sloten zich nydig en zyne wenkbraeuwen zonken hoekig en gevouwen over zyne oogen.

Aen den derden vleugel stonden de mannen van Veurne met de wapenknechten van Arnold van Aude-

naerde en van Boudewyn van Paperode. Het Veurnesambacht had duizend slingerwerpers en vyf honderd helmhouwers; de eersten stonden in de voorste gelederen en waren gansch in leder gekleed, opdat de slinger in het zwaeien geen vat op die effene uitrusting zou hebben. Om hunne lendenen was een wyde lederen darm als een gordel vastgemaekt, daer in lagen de ronde keien welke zy op den vyand werpen moesten: in hunne rechter hand hing een lederen riem in welkers middel eene holte gevormd was. Dit waren de slingers, verschriklyk wapen, waermede zy hunne vyanden zoo juist wisten te treffen dat de zware steenen, die zy heen slingerden, zelden de bedoelde plaets misten. Achter dezen stonden de helmhouwers; zy waren goed met yzeren platen bedekt en droegen zware helmetten op het hoofd. Hun wapen was de krygsbyl met eeneu langen steel; boven het stael der byl was een dikke yzeren punt met denwelken zy de helmen en harnassen doorboorden, - daerom hiet men ze helmhouwers. De lieden van Audenaerde en van Papenrode, die op denzelfden kant stonden, hadden allerlei slach van wapenen; echter waren de twee eerste reien slechts uit handboogschuttters gevormd, de anderen hadden speren, knodsen of slagzweerden.

De laetste vleugel, die het vierkant sloot, bestond uit alle de ruitery des legers, de elf honderd mannen te peerd welke door Jan Graef van Namen zynen broeder Gwyde gezonden waren. Deze bende was slechts yzer en stael, niets anders kon men zien dan de oogen der ruiters, welke voor de gaten van den helm stonden, en de voeten der peerden die onder uit hun yzeren

deksel kwamen. Lange en breede zweerden lagen over de schouderplaet van hunne harnassen, en wapperende vederbossen dreven op den wind, achter hunnen rug.

Op die wyze was het heir, volgens het bevel van den veldheer, geschikt. De grootste stilte heerschte onder de scharen, de krygsknechten vroegen elkander wel wat er moest gebeuren, maer dan spraken zy zoo zachtjes dat niemand dan hunnen makker het kon hooren. - Gwyde, en alle de andere ridders die geene bende aengebracht hadden, waren in Kortryk gehuisvest; het gansche leger stond reeds eenigen tyd op de beschrevene wyze geschikt en er was nog niemand van hen gekomen.

Eensklaps zag men de baniere van Mynheer Gwyde onder de stadspoort uit komen; Mynheer van Renesse(1) die in de afwezenheid des veldheers als opperbevelhebber by het leger was, riep:

‘De wapens op! Sluit aen en richt de gelederen! Stil!’

By het eerste gebod van den Edelheer van Renesse stelde elk zyn wapen in de behoorlyke houding, dan drongen zy zich meer op een, en richtten zich in effene lynen. Naeuwlyks was dit gedaen of de ruitery opende zich om den Veldheer met zynen talryken stoet in het vierkant te laten.

Vooraf reed de vaendrager met de baniere van Vlaenderen; de zwarte leeuw op het gulden veld rolde

zwierig nevens het hoofd van het peerd, en scheen zyne klaeuwen als een zegeteeken aen de blyde Vlamingen te toonen. Een weinig er achter kwam Gwyde met zynen neef Willem van Gulik. De jonge veldheer had een blinkend harnas, waer op het wapen van Vlaenderen kunstig geheeld was; zyn helm droeg eenen fraeien vederbos, welke tot op den rug van zyn peerd nederviel. Op het harnas van Willem van Gulik stond een breed rood kruis; het wit priesterkleed viel onder zyn wapenhemd uit, en daelde tot over den zadel, zyn helm was zonder veder, en zyne gansche uitrusting bloot en zonder versiersels. Onmiddelyk na deze doorluchtige heeren volgde Adolf van Nieuwland, zyn wapen was zwierig, overal lagen vergulde knoopen op de bindsels der platen zyner uitrusting; de veder van zynen helm was groen, en de yzeren handschoenen welke hy droeg waren verzilverd. Onder uit zyn maliehemd kon men eenen groenen sluier zien hangen; - dit liefdegeschenk bewaerde hy op zyn hart als een heiligdom. Nevens hem reed zyne welbeminde Machteld op eene sneeuwitte hakkeny, de doorluchtige maegd was nog bleek, echter niet meer krank; de komst van haren Adolf had de ziekte uit haer verdreven. Een hemelblaeuw rykleed van het fynste fluweel, met zilveren leeuwkens bezaeid, viel met lange vouwen over hare voeten tot by de aerde, en een zyden hoofdsluier daelde van den punt harer kap tot op het peerd. Zy bezag den jongen Adolf met innige liefde, - hy was zoo schoon, zoo deftig in haer minnend oog!

Hier na kwam nog een dertigtal ridders en Edelvrouwen, allen om het kostelykst gekleed, en zoo rustig, zoo

vrolyk als of zy ergens een steekspel gingen by wonnen. Eindelyk volgden vier schildknapen te voet, de twee eersten droegen elk een ryk harnas en een slagzweerd op hunnen armen, de anderen droegen ieder eenen helm en een wapenschild. Terwyl de scharen in eene plechtige stilte stonden, kwam die luisterryke stoet tot in het midden van het vierkant, en bleef staen.

‘Gwyde deed zynen wapenbode by zich komen en gaf hem een vel perkament om den inhoud van hetzelve af te kondigen.

‘Voeg den krygsnaem, Leeuw van Vlaenderen er by, want dit verblydt onze goede lieden van Brugge’ sprak hy.

De nieuwsgierigheid der krygsknechten gaf zich te kennen door eene kortdurige beweging en de grootste aendacht; zy zagen wel dat er eenig geheim onder alle deze plechtige vormen lag, want het was voorzeker niet zonder inzicht dat hunne Landvrouwen zich zoo rykelyk hadden opgeschikt. De wapenbode kwam vooruit, blies driemael op zyne bazuin, en riep met krachtige stem:

‘Wy Gwyde van Namen, in den naem van onzen Graef en broeder Robrecht van Bethune, Leeuw van Vlaenderen, aen allen die dezen lezen of hooren lezen zullen, heil en vrede!’

‘In aendacht nemende...........’

Eensklaps hield hy op; een suisend gemor liep onder de verschillende benden, en terwyl elk zyn wapen met haest ophief spanden de schutters hunne kruisbogen als of eenig gevaer hen bedreigde.

‘De vyand! De vyand!’ werd er geschreeuwd.

In de verte zag men een talryk leger aenkomen;

duizende mannen zakten in dikke gelederen vooruit, men kon het einde er niet van zien. Men twyfelde echter sterk of het de vyand was of niet, geen peerdevolk er by zynde. Weldra zag men eenen ridder dit onbekend gevaerte verlaten, en met vollen draf naer de legerplaets komen ryden; hy hing voorover op den nek van zynen draver, in dier voege dat men hem niet erkennen kon, alhoewel hy reeds zeer naby was. Dichter nog by het verbaesde leger gekomen zynde, riep hy terwyl hy gedurig naderde:

‘Vlaenderen den Leeuw! Vlaenderen den Leeuw! Hier zyn de Gentenaren!’

Men erkende den ouden krygsman, een vrolyk gejuich antwoordde op zynen roep, en zyn naem klom uit alle de monden:

‘Heil Gent! Heil Mynheer Jan Borluut! Welkom onze goede broederen!’

De Vlamingen, ziende dat zulk een onverwachte bystand, zulk een talryk leger hun toekwam, waren van vreugde niet meer in te houden; de aenleiders moesten alles aeuwenden om hen in hunne gelederen te doen blyven. Zy bewogen zich onstuimiglyk, en raesden van blydschap, of zy uitzinnig waren. Mynheer Jan Borluut riep tot hen:

‘Hebt moed, myne vrienden, Vlaenderen zal vry zyn. Ik breng vyf duizend welgewapende en onverschrokke mannen(1).’

En dan antwoordden de opgetogene benden:

‘Heil! heilden held van Woeringen! Borluut! Borluut!’

Mynheer Borluut kwam by den jongen Graef, en meende hem met hoofsche spreuken te groeten, maer Gwyde viel uit:

‘Laet varen die spreuken, Mynheer Jan, geef my de hand als vriend. Ik ben zoo verheugd dat gy gekomen zyt, gy die onder het harnas hebt geleefd, en zoo diepe wysheid bezit; ik werd reeds mistroostig, daer ik u niet komen zag. Gy hebt lang geloefd.........’

‘Ho, ja, edele Gwyde’ was het antwoord ‘langer dan ik begeerde; maer die vervloekte Leliaerts hebben my belet. Zou UEdele kunnen gelooven, Mynheer, dat er te Gent onder hen eene samenspanning was aengegaen, om de Franschen weder in de stad te brengen? Zy wilden ons niet uitlaten om onze broederen te komen helpen; maer, God zy dank, dit is hun niet gelukt, want het volk haet en veracht ze uitermate. De Gentenaren hebben het Magistraet op de Burcht gejaegd, en de poorten der stad gebroken. Ginds komen nu vyf duizend onversaegde mannen die naer den stryd zoo wel als naer eenen maeltyd hygen, zy hebben heden nog geenen morzel broods genut.’

‘Ik dacht wel dat groote hinderpalen u wederhielden, Mynheer Borluut, en ik vreesde dat gy niet zoudt gekomen zyn.’

‘Wel, edele Gwyde, dan moest St-Jans vuer my branden! Ik zou niet in Kortryk zyn geweest? Ik, die myn bloed voor vreemden heb vergoten, ik zou myn Vaderland in den nood niet bystaen? Dit zullen de Franschen ondervinden. Ik gevoel my geene dertig jaer oud, en myne mannen dan, ô hemel! Wacht maer, Edelheer, tot dat het bloedig uer gekomen zy, en let maer eens op den witten Leeuw van Gent hoe gy de Franschen zult zien vallen.’

‘Gy verblydt my, heer Borluut, alle onze lieden zyn even moedig, even onversaegd; - indien wy den stryd moesten verliezen, zouden er niet vele Vlamingen t'huiswaerts keeren, dit verzeker ik u.’

‘Verliezen zegt gy? verliezen, heer Gwyde? Dit geloof ik niet, onze mannen zyn van al te goeden wille. En Breydel dan? De zege staet op zyn aengezicht geprent. Zie, Mynheer, ik zou myn hoofd verwedden, dat, indien men Breydel liet doen, hy met zyne beeuhouwers door de twee en zestig duizend Franschen zou booren gelyk men door een korenveld dringt. God en Mynheer Sinte Joris zullen ons bystaen, heb maer goede hoop. Maer vergeef my, heer Gwyde, daer is myn leger. Ik verlaet u voor een oogenblik.’

De Gentenaren waren nu reeds op den Groeninger-Kouter; vermoeid en gansch met stof bedekt waren zy, want zy hadden onder de heete zon met snellen loop gereisd. Hunne wapens waren allerlei, tusschen hen kon men alle de benden die wy reeds beschreven hebben ook aentreffen. Een veertigtal Edelen renden voorop te peerd; het waren meest al vrienden van den ouden kryger Jan Borluut: Mynheer van Leerne, Jan van

Coyeghem, Boudewyn Steppe, Simon Bette, Pauwel van Severen en zyn zoon, Jan van Aersele, Jonkheer van Vynckt, Thomas van Vurselaere, Jan van Machelen, Willem en Robrecht Wennemaer, en nog een groot getal anderen(1). Te midden boven dit leger waeide de Standaerd van Gent met zynen witten Leeuw. De Bruggelingen, die nu gevoelden hoe onrechtveerdig hunne scheldwoorden tegen de Gentenaren geweest waren, riepen met herhaelde galmen:

‘Welkom! Welkom onze broederen! Heil Gent!’

Jan Borluut vormde intusschentyd zyne mannen in regelmatige benden voor den linker vleugel van het vierkant; hy wilde zyne dappere Gentenaers als ten toon stellen, op dat de Bruggelingen zien mochten dat zy voor hen ook niet in vaderlandsliefde wyken moesten. Op bevel van Gwyde, verliet hy de legerplaets en trok binnen Kortryk, om zyne mannen de hoognoodige rust in goede herbergen te laten genieten.

Zoodra de Gentenaren vertrokken waren, kwam Jan van Renesse binnen het vierkant en riep:

‘Wapens op! -Stil!’

De stoet die zich te midden des legers had geplaetst, schikte zich weder als te voren, ieder zweeg op het bevel van den heer van Renesse en de aendacht van allen wendde zich naer den wapenbode, welke de drie bazuinklanken herhaelde. Nu las hy met luiderstemme: ‘Wy Gwyde van Namen, in den naem van onzen Graef en broeder Robrecht van Bethune, Leeuw van Vlaenderen, aen allen die dezen lezen of hooren lezen zullen, heil en vrede!

‘In aendacht nemende de goede en trouwe diensten die den Lande van Vlaenderen en ons-zelven door meester Deconinck en door meester Breydel van Brugge zyn bewezen;

‘Willende hunlieden met de wete van alle onze onderdanen een bewys onzer goede gunsten geven;

‘Willende daerenboven hunne edelmoedige liefde tot het Vaderland beloonen als betaemt en behoort, opdat hunne trouwe diensten zouden blyven ter eeuwiger gedachtenis en memorie;

‘Alzoo onze Graef en Vader, Gwyde van Vlaenderen ons de noodige macht daer toe gegeven heeft, doen te weten:

‘Pieter Deconinck, Deken der wollewevers, en Jan Breydel, Deken der Macecliers, uit onze goede stad Brugge, en hunne nakomelingen ten eeuwigen dage, - zyn en zullen blyven van edelen bloede, genietende alle de voorrechten die de Leenheeren in onzen lande van Vlaenderen zyn genietende;

‘En opdat zy dies met eere zouden kunnen gebruiken, wordt hun ieder een twintigste deel van onzen Tol binnen onze goede stad Brugge toegestaen tot onderhoud van hunnen huize.’

Voor dat de afkondiger geëindigd had kwam het schaterend gejuich der wevers en beeuhouwers zyne stem verdooven. De groote gunst, welke hunnen Dekens bewezen werd, was ook de belooning hunner dapperheid, een deel der eer er uit voortspruitende, moest over de ambachten komen. Indien zy zoo zeer niet van de trouw en de volksliefde der Dekens waren verzekerd geweest, zouden zy die veredeling ongetwyfeld met een toornig oog en als eenen staetkuudigen list der Edelen aenzien hebben; zy zouden hebben gezegd:- zoo ontrooven de Leenheeren ons de voorstaenders onzer rechten en verleiden onze Dekens door hunne gunsten.- In een ander geval ware die achterdocht niet zonder grond geweest, want zoo handelen meesttyds de Vorsten, en zoo laten de menschen zich meesttyds door eergierigheid verleiden. Het is dus geenzins te verwonderen dat het volk eenen bitteren haet draegt tegen die zyner broeders welke zich te zeer verheffen, want van edel-

moedige volksvrienden als zy waren worden zy lage en laffe vleiers, en ondersteunen de macht die hen getnaekt heeft; zy weten dat zy met dezelve klimmen en vallen zullen, en zy voorzien dat het volk, hetwelk zy verlaten hebben, hen als overloopers zou verstooten en verachten.

De ambachten van Brugge vertrouwden zich te zeer in Deconinck en in Breydel om op dit oogenblik dergelyke gedachten te vormen. Nu waren hunne Dekens edel, nu hadden zy twee mannen die in 's Gravenraed toegelaten waren, en de vyauden hunner voorrechten mochten in de oogen zien en openbaerlyk bestryden. Zy voelden hoe zeer hunne macht daer door moest aengroeien, en gaven zich derhalve aen de gulhartigste vreugd over; zy bleven zoo lang hunne juichingskreten herhalen, dat hunne borsten zich vermoeiden. Dan verging het gerucht en de blydschap bleef alleen op hunne wezenstrekken en aen hunne bewegingen zichtbaer.

Adolf van Nieuwland kwam by de Dekens, en verzocht hen voor den Veldheer te verschynen; zy gehoorzaemden en gingen langzaem tot by den ridderstoet

Op het gelaet van den Deken der wevers was geene blydschap te lezen. Hy naderde statig en kalm, zonder dat eenige hartstocht hem scheen te vervoeren, nochtans was er een zuiver genoegen en eene edele trotschheid in zyn hart; maer zyne gewoone voorzichtigheid had zyne gelaetstrekken zoo zeer aen zynen wil onderworpen, dat men zyne aendoening zelden er op lezen kon. Nu wilde hy zich de macht bewaren om eens in den nood, wanneer men van hem iets tegen het voordeel des volks eischen zou tot den Vorst te kunnen

zeggen: - Wie heeft u uwe gunsten gevraegd? Wat hebt gy my dan gegeven om het onrecht van my te vergen?

Zoo was het niet met den Deken der beenhouwers: deze had zich nooit bedwongen, de kleinste drift, het geringste gevoel dat zyn hart bewoog, drukte zich op zyn aengezicht uit, en men kon zonder moeite zien dat de wydste openhartigheid eene zyner deugden was. Ook kon hy de tranen, die zyne blaeuwe oogen nu ontrolden, niet wederhouden; hy bukte het hoofd om dezelve te verbergen, en ging met kloppend hart nevens zynen vriend Deconinck staen.

Alle de ridders en Edelvrouwen waren afgezeten, en hadden hunne peerden den schildknapen overgegeven. Gwyde deed de vier wapendragers vooruit komen, en bood de kostelyke uitrusting aen de Dekens; het harnas werd hun aengedaen en de helm met de blaeuwe veder op hun hoofd geriemd.

De Bruggelingen zagen met aendachtige stilte op deze plechtigheid. Hunne harten waren met genoegen vervuld, en zy waren onsteld als of hun zelven die eer geschiedde. De Dekens gewapend zynde, deed men hun de eene knie op den grond buigen, dan kwam Gwyde vooruit en hief zyn slagzweerd boven het hoofd van Deconinck:

‘Mynheer Deconinck’ sprak hy ‘wees trouwe ridder, breek nooit de eer, en neem uw zweerd nooit dan voor het Vaderland en uwen Vorst’

By die woorden sloeg hy den Deken der wevers lichtelyk met het slagzweerd in den nek, volgens den eisch des ridderschaps. - Het zelfde werd aen Jan Breydel

gepleegd, en hy ook werd ridder geslagen. Ter zelfder tyd kwam Machteld uit den stoet en plaetste zich voor de geknielde Dekens; zy nam beurtelings de twee wapenschilden uit de armen der knapen en hing dezelve aen den hals der twee veredelde Burgers. Vele der aenschouwers bemerkten dat zy het schild eerst aen Breydel's hals gehangen had, en dat zy dit voorzeker met inzicht moest gedaen hebben, vermits zy daer toe eenige stappen ter zyde was moeten gaen.

‘Deze wapenteekenen zyn UEdele door mynen vader geschonken’ sprak zy, zich meer naer Breydel keerende ‘ik weet edele heeren dat gy dezelve ongeschonden zult bewaren, - en ik verheug my dat ik tot de belooning uwer vaderlandsliefde mag medewerken(1).’

Breydel bezag de jonge Edelvrouw met diepe dankbaerheid: in zyne oogen stond de eed der vurigste toegenegenheid en opoffering te lezen; ook kreeg hy van Machteld zulken grimlach als zy er aen niemand dan aen Adolf had geschonken. De opgelogene Deken der beeuhouwers zou zich zonder twyfel voor de voeten der goede Jonkvrouw geworpen hebben, maer de plechtige houding der omstaende ridders had te sterken indruk op hem: hy stond verbaesd en beweegloos zonder spraek, want hy kon het gebeurde niet begrypen.

Machteld beminde den Deken der wevers niet zeer,

zy had eenen afkeer van hem zonder te weten waer uit dit zonderling gevoel ontstaen was; niet dat zy aen zyne hooge wysheid of aen de rechtzinnigheid zyner inborst twyfelde, neen, zy erkende aen Deconinck alle de hoedanigheden die eenen man kunnen verheerlyken, en echter kon zy haer hart niet tot een billyker gevoel voor hem dwingen. Hierin was zy aen alle vrouwen gelyk,- de ernstige man, wiens ziel eenzaem en verborgen in den wyden schedel woont, op wiens lippen een grimlach zoo zelden als een noodeloos of vleiend woord verschynt, wiens gelaet altyd somber en met diepe bedenking is betrokken, kan der vrouwen niet behagen; Zy gevoelen te zeer de zwakheid haers geests by dergelyke mannen, die alzoo het gansch gewicht hunner manlyke vermogens op haer doen wegen. Wat toch gewordt eene vrouw by zulken man? Een zwak schepsel, dat geboren is om op aerde tespelen, te beminnen en te lyden.

Integendeel gevoelde Machteld eene byzondere toegenegenheid voor Jan Breydel. Dit aengezicht, dat voor ieder open lag, als een boek, waerop de aendoeningen des harten te lezen staen, die zoete grimlach, welke over het manlyk gelaet liep, gelyk een zucht des spelenden winds over de kruiden in het dal; en dan weder die uitdrukking van toorn en heldenmoed, welke der vrouwen geene vrees maer bewondering inboezemt Dit alles sprak voor Breydel in het hart der Jonkvrouw; ook indien zy Adolf niet had bemind en dat Breydel een Jonkheer ware geweest, zou hare liefde zich wellicht op hem gevestigd hebben. Gedurende de voorbygeloopene plechtigheid had zy met spyt gezien dat men Deconinck

altyd voor Breydel stelde, en zy poogde, voor zoo veel zy daer toe kon bybrengen, dien voorrang te verydelen. ‘Myne heeren, nu kunt gy naer uwe mannen terug gaen’ sprak Gwyde. ‘Wy hopen dat gy dezen avond in onzen raed komen zult; wy moeten met u een langer gesprek hebben. Doet nu uwe benden naer de legerplaets wederkeeren.’

Deconinck boog zich heuschelyk, en ging heen; zoo deed ook Breydel, maer even had hy zich eenige treden verwyderd, of hy gevoelde den last der wapenen die hem overal het lichaem klemden: hy keerde met haest terug voor Gwyde en sprak:

‘Edele Graef, ik verzoek van UEdele nog eene gunst.’ ‘Spreek, heer Breydel, zy zal u toegestaen worden.’ ‘Zie, doorluchtige heer’ hernam de Deken ‘gy hebt my heden eene groote genade bewezen; maer gy wilt my toch niet beletten tegen onze vyanden te stryden?’

De ridders kwamen dichter by den Deken; zyne woorden verwonderden hen zeer.

‘Wat wilt gy zeggen’ vroeg Gwyde.

‘Dat deze wapens my overal klemmen en nypen, heer Graef! Ik kan my in dit harnas niet verroeren, en die helm weegt op myn hoofd dat ik mynen hals niet bewegen kan; - ik verzeker u dat ik my in dien yzeren kerker als een gebonden kalf zou laten doodslagen.’

‘Dit harnas zal u voor de zweerden der Franschen bewaren’ bemerkte een ridder.

‘Ja maer’ viel Breydel uit ‘ik heb dit in het geheel niet noodig. Wanneer ik vry ben, met myne byl in de vuist, dan vrees ik niets. Waerlyk ik zou daer in eene schoone houding staen, zoo styf en zoo beschaemd!

Neen, neen, Myne heeren, it wil dit voor goud niet aen myn lyf; - diensvolgens, heer Graef, verzoek ik dat gy my toelaet dat ik Burger blyve tot na den stryd; dan zal ik met dit lastig harnas kennis maken.’

‘Gy moogt doen zoo als het a belieft, Mynheer Breydel’ antwoordde Gwyde ‘echter zyt en blyft gy ridder.’ ‘Wel aen!’ riep de Deken met blydschap ‘dan ben ik de ridder met de byl! Dank, dank, doorluchtigen heer.’

By die uitroeping verliet hy den stoet, en liep naer zyne mannen; dezen ontvingen hem met galmende gelukwenschingen, en hielden niet op, door allerlei kreten, hunne vreugde te kennen te geven. Breydel was nog eenige stappen van de gelederen zyner beenhouwers, wanneer reeds de geheele uitrusting op den grond lag. Hy behield slechts het wapenschild dat Machteld hem aen den hals had gehangen.

‘Aelbrecht, myn vriend’ riep hy tot eenen zyner mannen ‘neem die wapens op en draeg ze naer myne tente; ik wil geen yzer aen myn lyf terwyl uwe bloote borsten het vyaudlyk wapen durven afwachten: de kermis wil ik in Macecliers gewoed bywoonen. Zy hebben my edel gemaekt, myne gezellen, maer by Sint Joris, dit geeft er niets toe! Myn hart is en blyft een beeuhouwers hart, de Franschen zullen dit wel voelen. Komt wy gaen naer het leger, ik zal met u den wyn als te voren drinken, ik schenk u elk eene maet. - En heil zy den zwarten Leeuw!’

Die roep werd door alle de gezellen herhaeld; er kwam eenige wanorde onder de gelederen en zy wilden zich onstuimiglyk naer de legerplaets begeven, de belofte van den Deken had hen met blydschap vervuld.

‘Ho, ho! mannen!’ riep Breydel ‘zoo niet! Ieder in zyn gelid, of wy worden kwade vrienden.’

De andere benden waren reeds in beweging en keerden met klinkende bazuinen en vliegende vaendels naer de verschansing, de ridderstoet ging binnen de poort der stad en verdween achter de wallen.

Eenigen tyd daer na waren alle de Vlamingen voor hunne tenten bezig met zich over de veredeling der Dekens te onderhouden. Een groot getal beeuhouwers zat in eenen wyden kring, met de hanaps in de hand, op den grond, groote kannen vol wyn stonden nevens hen; met eenstemmige galmen zongen zy het lied van den zwarten Leeuw. Te midden onder hen op eene ydele tonne zat de veredelde Breydel, die als voorzanger ieder referein aenving; hy dronk by herhaelde teugen op de verlossing des Vaderlands, en poogde, door meer gemeenzaemheid, de verandering van zynen staet te doen vergeten; want hy vreesde dat zyne gezellen mochten denken dat hy niet meer gelyk te voren hun een vriend en makker wilde zyn.

Deconinck had zich in zyne tente opgesloten om de gelukwenschingen zyner wevers te ontgaen; hy werd te zeer door hunne bewyzen van liefde aengedaen, en die ontsteltenis kon hy te moeielyk verbergen; daerom bleef hy den ganschen dag alleen, terwyl het leger zich aen de innigste vrolykheid overgaf.


Vorige Volgende