Logo DBNL
De leeuw van Vlaenderen (1838)

De leeuw van Vlaenderen

(1838)–Hendrik Conscience–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XVIII.

 
Was niet het schoonste tydperk van haer leven
 
Voor hare ziel een onophoudlyk streven?
 
Was alles wat sy hier ook tegenkwam
 
Niet bitter voor haer zuiver hart? en nam
 
Niet elke dag een van haer droomen weg
 
En met den droom een bron van zaligheid?
 
Johan Alfried De Laet.

Het was nu twee jaren geleden dat de vreemdeling, zynen voet op het Vaderland zettende, riep: - Bukt uwe hoofden, gy, Vlamingen! - Gy, noordertelgen, gehoorzaemt den zuiderzonen, of sterft!

Maer dan wisten zy niet dat er in Brugge een Man geboren was, wiens schedel met vernuft was opgevuld, wiens ziel door heldenmoed groot was; - een man die als een licht onder zyne tydgenoten moest schynen, en aen wie God, als aen den Tolk Moze gezegd had:

‘Ga en verlos uwe broederen uit de banden Pharao's.’

Zoodra de verwoestende scharen der Franschen op den bodem des Vaderlands gekomen waren en dat de kim zich door het opvliegend stof boven hunne hoofden verduisterde, klonk er eene geheime stem in de ziel van Deconinck - eene stem die zegde:

‘Geef acht, dezen zoeken slaven!’

By dien roep beefde de edele Burger van pyn en verontweerdiging.

‘Slaven! wy slaven?’ was zyn zucht ‘ô Heer onze God, lyd het niet! Het bloed onzer vrye vaderen heeft voor uwe altaren gestroomd, zy zyn in het zandig Arabië met uwen heiligen naem op hunnen mond gesneuveld: ô lyd niet dat hunne zonen aen de keten der vreemden verbasterd worden, opdat de tempels, die wy U opgericht hebben, niet met slaven vervuld worden.’

Deconinck had dit gebed in zyne ziel gesproken; maer het hart der menschen ligt voor den Schepper open. Hy vond in den Vlaming nog al den edelmoed en den geest waer uit Hy zyne ziel gevormd had, en Hy liet eene onzichtbare strael van zich gaen. Met eene geheime kracht plotseling vervuld, gevoelde de Vlaming zyne denkvermogens zich verdubbelen en riep in geestverrukking ontheven:

‘Ja, Heer, ik heb uwen machtigen vinger op myn voorhoofd gevoeld; ja, ik zal myn Vaderland bewaren! Ik

zal de graven myner vaderen, uwe dienaeren, niet laten vertreden............. Gezegend zyt gy, ô God, die my geroepen hebt!’

Sedert dit oogenblik had Deconinck maer een gevoel, maer een' zucht in zyn hart behouden: uit het groote woord Vaderland ontstonden alle zyne gedachten, alle zyne aendoeningen; belang, maegschap, rust, alles werd verbannen, om de liefde tot den Leeuwenbodem alleen in den wyden boezem te laten woonen. - Welke mensch ook was ooit edeler dan deze Vlaming die honderde malen zyn leven en zyne vryheid zelf voor de vryheid van Vlaenderen waegde? welke mensch was met meer vernuft begaefd? Hy alleen, ondanks de bastaerden en Leliaerts, die Vlaenderen wilden verkoopen, verydelde alle de poogingen des franschen Konings; hy alleen was het, die zynen broederen het leeuwenhart aen de keten bewaerde en alzoo de verlossing langzaem bereidde.

De Franschen wisten dit wel: zy kenden dengenen die alle oogenblikken de wielen van hunnen zegewagen verbryzelde. Zy zouden den lastigen waker wel uit den weg geruimd hebben, maer met het vernuft bezat hy, de voorzichtigheid der slang. Hy had zich eene borstweer van zyne broeders gemaekt; dit wetende dorst de Vreemde den tolk niet raken, want dan had eene bloedige ontwaking hem gewroken. Terwyl de Franschen, onder den staf der dwingelandy, gansch Vlaenderen deden bukken, leefde Deconinck in volle vryheid onder zyne stadgenoten, en hy was de meester zyner meesters; zy vreesden hem meer dan hy hen vreesde.

Nu hadden zeven duizend Franschen de tweejarige

verdrukking met het leven geboet: geen enkele vreemdeling ademde nog in het vrygemaekte Brugge, het volk verheugde zich over de verlossing, de stad weêrgalmde van de blyde liederen welke de Sprekers ter dier gelegenheid gemaekt hadden; en de witte vlag ontrolde den blaeuwen Leeuw met golvende vouwen boven den wachttoren. Dit teeken, dat weleer aldus op de muren van Hiërusalem gepraeld had, en hetwelk zulke glorieryke feiten verhaelde, maekte de harten der Burgers groot; dien dag werd de slaverny voor Vlaenderen onmogelyk, want de Bruggelingen herinnerden zich hoe veel bloeds hunne vaderen voor de vryheid vergoten hadden. Tranen lekten soms uit hunne oogen, - van die tranen, welke de ziel ontlasten wanneer zy te vol vuer is en dat edele driften haer doen gloeien.

Wellicht zal men denken dat de Deken der wevers het werk nu voltooid achtte en dat hy zich bezig hield, met zyne geplunderde wooning te herstellen. Neen, hy dacht noch aen zyne wooning, noch aen den rykdom, die hem ontroofd was: het welzyn en de rust zyner broederen was zyne eerste zorg. Wetende dat er tusschen de vryheid en de wanorde maer één nacht is, deed hy nog denzelfden dag uit ieder ambacht eenen Ouderling kiezen, en stelde dezelve met de toestemming des volks aen het Bestuer. Hy werd niet als voorzitter van dezen raed benoemd, hy kreeg geenen last, maer nam ze allen. Niemand dorst iets zonder hem doen, zyn raed was een bevel in alle zaken, en, zonder ooit iets te gebieden, was zyn gedacht het uitsluitelyk richtsnoer van het gemeenebest: - zoo wyd is de heerschappy des vernufts.

Het fransche leger was nu wel vernield, maer het was zeker dat Philippe le Bel nieuwe en talryker benden in Vlaenderen zenden zou om den hoon, hem geschied, te wreken. De meeste Burgers dachten weinig aen deze schriklyke zekerheid, het was hun genoeg nu vry en vrolyk te zyn; maer Deconinck deelde niet in de openbare vreugde: het was in zyn hart dat het geluk zich besloten hield, hy had het tegenwoordige reeds vergeten om de toekomende rampen af te weren. Het was hem niet onbekend dat de geestdrift en de moed des volks met de tegenwoordigheid des gevaers eindigt; ook deed hy alle moeite om het denkbeeld des krygs gedurig in de stad te doen heerschen. Ieder ambachtsman werd eenen Goedendag of een ander wapen gegeven, en de vaendels werden op nieuw ingericht, met bevel om zich altyd tot den stryd gereed te houden: het ambacht der metselaers begon de vestingwerken te herstellen, en in alle werkhuizen der smeden was het verboden iets anders dan wapens voor de Gemeente te maken. De tol werd hersteld en de stadspenningen gelicht. Door die wyze maetregelen deed Deconinck alle de gedachten, alle de poogingen tot één doel strekken, en bewaerde zyne vaderstad voor die menige onheilen, welke eene groote beroerte, hoe edelmoedig ook, altyd met zich sleept. - Men zou gedacht hebben dat het nieuwe Bestuer van Brugge zich door lange jaren had bevestigd.

Onmiddelyk na de verlossing, en terwyl het volk den wyn der vrolykheid in alle de straten dronk, had Deconinck eenen bode naer het leger te Damme gestuerd, om de overige ambachtslieden in de stad te roepen. Machteld was met hen gekomen, en men had haer eene

prachtige wooning in het Prinsenhof aengeboden; doch zy verkoos het huis van Nieuwland, de plaets waer zy zoo menig droevig uer had doorgebracht, de plaets, aen dewelke alle hare droomen van liefde en rouw gehecht waren. Hier vond zy in de goede zuster van Adolf eene tedere vriendin weder, in het hart der welke zy de liefde en de bangheid haers beklemden boezems storten kon. - Het is zoo heilzaem voor ons, wanneer de doode droefheid ons prangt, iemand te vinden die door zyne eigene smart ons leed verstaen kan; iemand die bemint hetgeen wy beminnen, en wiens klachten weêrgalmen onzer klachten zyn: - zoo omhelzen twee zwakke wyngaerdranken elkander, en tarten den vendelgenden stormorkaen, die hunne steunlooze hoofden ter neder wilde knakken. Voor ons is de droefheid en de smart een orkaen die door zynen yskouden adem onze zielen van vuer en leven berooft en onze hoofden voor den ouderdom ten grave doet hellen, - als of de jaren van rampspoed den mensch dubbel werden toegerekend.

Voor de vierde mael verhief zich de zon met luisterryken gloed boven het vrye Brugge. - Machteld zat alleen in de kamer, die zy eertyds ten huize van Adolf van Nieuwland had bewoond. De trouwe vogel, de geliefde valk was niet meer met haer, hy was dood. Op de stille wezenstrekken der Jonkvrouw waren de ziekte en de mistroost met bleeke kleuren geschetst; hare oogen waren doof, hare wangen uitgeteerd, en alles deed zien dat de worm des lydens haer het harte knaegde. Echter kwam soms nog eene zoete uitdrukking, iets dat naer eenen grimlach zweemde, hare lippen bewegen, wanneer zy hare oogen rond de kamer liet gaen: alles wat

haer omringde sprak van Adolf. Daer was het, dat het geheim zyns harten in gloeiende minnewoorden hem ontvallen was - daer was het dat hy bevend en gelukkig zyne lippen op haer voorhoofd geplaetst had. Het beeld van den jongen ridder zat voor haer geknield, zyne oogen smeekend tot haer geheven; zy luisterde als of zy de toonen van een heimlyk gezang wilde vatten; gewis suisde de stem van Adolf haer in het oor; - en dan liet zy, in eenen zachten droom onttogen, haren blik op hem nedergaen, - dan bewoog zy hare lippen en sprak met onvatbare woorden:

‘Kom rust op myn hart, ô gy de man dien ik bemin, de bruidegom door God en mynen vader my geschonken!’

Dit bedriegelyke beeld was het, dat hare ziel op hare lippen deed grimlachen, maer hoe kort was deze logenachtige vreugde, hoe pynlyk de onttoovering! - Weldra scheurde het onverbiddelyk geheugen den blinddoek af, en dan vertoonde zich de wezenlykheid met schriklyke kleuren voor haer. Zy zag Philippa, hare moei het venyn dat men haer bood drinken, zy zag de wreede Koningin der Franschen by het neêrgestorte slagoffer staen; en het scheen haer dat die booze vrouw eerst zegepraelde wanneer de stuiptrekkende dood hare wraek kwam voltooien.

Die genen, welke zich lang met bittere smart gevoed hebben, verlustigen zich in nare droomen, en, als of de wezenlykheid hen niet genoeg doorgriefde, scheppen zy zich nog spooken, die hen meer bedroeven: zoo ook deed de ongelukkige Machteld. Zy beeldde zich in dat het geheim der loslating haers vaders ontdekt was;

zy zag den moorder, door de Koningin Johanna betaeld, het vergif in den nooddruft haers vaders mengen, - en dan liep eene siddering over haer lichaem, en tranen van bangheid borsten uit hare oogen. Adolf was voor haer gestorven, hy had zyne liefde en zyne edelmoedigheid geboet. - Die hartscheurende tafereelen vergingen en herschiepen zich meermaels, en plaegden de arme maegd met een bitter lyden.

Op dit oogenblik kwam hare vriendin Maria in de kamer. De grimlach, die alsdan de wangen der lydende maegd betrok, was even als de lach, welke, na eene pynlyke dood, op het aenzicht van sommige lyken blyft; meer pyn en meer droefheid was er in besloten dan in de smartelykste klacht: zy bezag de zuster van Adolf met eenen blik die zegde:

‘ô Geef my troost en lafenis!’

Maria naderde by het wanhopige meisje, en drukte haer de hand met een teder medelyden. Zy gaf aen hare stem dien zachten toon, die als een zoet gezang in de ziel der ongelukkigen dringt, en sprak:

‘Uwe tranen vloeien in stilte, myne dierbare Vrouwe, uw hart smelt weg van droef heid en wanhoop; en niets - niets verlicht uw bitter lot! Ho, gy zyt zoo ongelukkig!’

‘Ongelukkig, zegt gy, myne vriendin? Ho ja! er isdaer, iets in mynen boezem dat my het hart omvangt en nypt. Weet gy wat schriklyke spooken my steeds voor de oogen dryven? En verstaet gy waerom myne tranen gedurig over myne wangen vlieten? - Ik heb mynen heer vader door het vergif zien sterven, ik heb de stem

eens stervenden gehoord, eene stem die zegde: Vaerwel gy, het kind dat ik beminde.’

‘Ik bid u Vrouwe’ viel Maria in ‘verban die nare schimmen. Gy doet my beven! Uw vader leeft; gy zondigt grovelyk door die vertwyfeling. Vergeef my deze stoute woorden.’

Machteld vatte de hand van Maria, en drukte dezelve zachtjes, als om haer te doen begrypen dat die woorden troostend voor haer geweest waren. Niettegenstaende ging zy in hare mistroostige rede voort, en scheen behagen in het lyden te zoeken. - De klachten van benepene zielen zyn ook tranen, die de smart verlichten. Zy hernam:

‘Ik heb nog meer gezien, Maria, ik heb den beul, die door de wreede Johanna van Frankryk gezonden was, zyne byl boven het hoofd uws broeders zien heffen, en zyn hoofd heb ik op den vloer des kerkers zien vallen!’ ‘ô God!’ riep Maria ‘wat schriklyke gedachte!’

Zy beefde, en hare oogen glinsterden door de tranen die onder hare wimpers kwamen.

‘En zyne stem heb ik ook gehoord, eene stem die myn hart kwam raken en die zegde: Vaerwel; vaerwel myne verloofde!’

Door dit yslyk vooruitzicht getroffen, wierp Maria zich om den hals van Machteld, en hare tranen rolden op de hygende borst harer ongelukkige vriendin. De lange zuchten der twee jonkvrouwen vervulden de kamer met een hartnypend gesuis. Na zy aldus eenigen tyd, als gevoelloos en in bittere smart verzonken, tegen elkanders boezem gerust hadden, vroeg Machteld:

‘Verstaet gy nu myn lyden, Maria? Verstaet gy nu, waerom ik uitteer en langzaem sterf?’

‘ô Ja’ antwoordde Maria met wanhoop ‘ja, ik versta en gevoel uw lyden. ô Myn arme broeder!’

De twee jonkvrouwen zetteden zich, afgemat en sprakeloos, neder. Zy bezagen elkander langen tyd in onuitdrukkelyke droefheid; maer de tranen die zy stortten kwamen haer wee allengskens verzachten, en ongevoeliglyk daelde de hoop in hare ontlaste boezems terug. Maria, die onder en ook sterker tegen het lyden dan Machteld was, rees eerst uil de duistere mymering, en sprak:

‘Waerom, ô myne Vrouwe, zouden wy ons zoo zeer door logenachtige droomen laten folteren? niets bevestigt het smartlyk voorgevoel dat ons pynigt, ik ben zeker dat onzen Heer Robrecht, uwen vader, niets kwaeds gebeurd is en dat myn broeder reeds op weg is om in het Vaderland terug te keeren.’

‘En gy hebt geweend, Maria! Weent men wanneer de terugkomst eens broeders ons toelacht?’

‘Gy plaegt uw zelven, myne Vrouw. Ho, de smart moet diepe wortelen in uw hart geschoten hebben, dat gy de zwarte beelden, die u bedroeven mogen, met zoo veel vurigheid omhelst! Geloof my, uw vader leeft en wellicht is zyne verlossing aenstaende. Denk welke vreugd u vervoeren zal, wanneer zyne stem, die zelfde stem die zoo akelig in uwe droomen roept, u zeggen zal: myne ketens zyn verbroken! Wanneer zyn zoen van tederheid u op het voorhoofd zal dalen, en dat het vuer zyner omhelzing de roozen op uwe ontverwde wangen zal terug brengen. Het lieflyke slot Wynendael zal u

weder ontvangen, Mynheer van Bethune zal den troon zyner vaderen beklimmen, en dan zult gy zynen ouderdom door uwe liefde ondersteunen; - dan zult gy aen uwe tegenwoordige pynen niet meer denken dan om u over hetgeen gy om de liefde uws doorluchtigen vaders geleden hebt, te verblyden. Zeg my nu, ô Machteld, myne Vrouwe, zult gy geene enkele strael van hoop in uwe ziel laten dringen, zullen deze zalige vooruitzichten u niet troosten?’

Onder deze woorden was er eene merkbare verandering in Machteld omgegaen. Hare oogen waren door zachte vreugde verlevendigd, en een zoete grimlach bleef op hare lippen dwalen.

‘ô Maria’ zuchtte zy, terwyl zy haren rechter arm over den hals der troostende vriendin wierp ‘ô, wist gy wat verkwikking ik gevoel, wat onverhoopt geluk gy als eenen balsem over my gestort hebt! - Zoo trooste u de engel des Heeren in uw laetst uer. Welke zoete woorden heeft de vriendschap u ingeboezemd, myne zuster!’ ‘Uwe zuster!’ herhaelde Maria. ‘Die naem behoort uwe dienaresse niet, ô doorluchtige Vrouw, ik ben genoeg beloond, nu ik deze doode droefheid uit u verbannen heb.’

‘Aenveerd dien naem, myne lieve Maria, ik bemin u zoo tederlyk. En is uw edele broeder Adolf my niet door mynen vader geschonken? Zyt gy de zuster niet van mynen bruidegom?’

‘Wees gezegend, myne Vrouwe, om de liefde, die gy mynen ongelukkigen broeder toedraegt. Hy heeft uwe doorluchtige hand zekerlyk niet verdiend, maer uwe genade is zoo groot! Gy hebt hem door uwe medely-

dende zorg van den dood gered, en, in stede van zyne dankbaerheid te eischen, geeft gy hem uw hart. Ook heeft hy de weerde dezer gift erkend. Ik heb hem dikwyls in zynen slaep zien grimlachen, terwyl uwe naem als een gebed over zyne lippen kwam.’

‘Hy bemint my tederlyk, dit weet ik wel Maria. Hy kome terug, degene die de ketenen myns vaders heeft aengenomen. - ô God aenhoor my! laet hem spoedig wederkomen, opdat ik zyne edelmoedigheid en trouw met eenen zoen beloone! Maria, indien de Heer myn gebed aenhoorde? Indien Adolf wederkwam? - Maer,.......... luister!.......... Hoort gy? ô Heil, daer is hy! ik voel het aen de jagingen myns boezems...........’

Zy reikte den arm vooruit, en bleef beweegloos met den vinger naer de straet wyzen. Zy stond als een steenen beeld, en scheen in die houding een ver gerucht te willen vatten. Maria verschrikte; zy dacht dat de Jonkvrouw met zinneloosheid geslagen was. Op het oogenblik dat zy meende te spreken, hoorde zy de kletterende stappen van een dravend peerd in de straet galmen: dan verstond zy den zin der woorden van Machteld. Dezelfde hoop drong in haren boezem, en zy ook voelde de jagingen haers harten verdubbelen.

Terwyl zy aldus weinig oogenblikken en zonder spreken gestaen hadden, was het gerucht dat zy hadden gehoord plotseling vergaen, en reeds begon de blyde hoop haer beide te verlaten, wanneer men de deur der kamer met ongeduld openstiet

‘Daer is hy! Daer is hy!’ riep Machteld ‘Heb dank ô God, myne oogen zien hem!’

Zy liep den ridder haestig te gemoet en opende de

armen om hem met eene liefderyke omhelzing te ontvangen. Van zynen kant had Adolf dezelfde beweging gedaen, maer eene zonderlinge aendoening weêrhield hen beide in de onstuimige drift der zoo lang beklemde tederheid. Eene maegdelyke schaemte kleurde het voorhoofd van Machteld met een vurig rood, en hare opgeheven armen daelden langzaem nevens haer lichaem. De pyn, die Adolf bevong, is niet uit te drukken. Zoodra zyn blik op de uitgeteerde wangen van Machteld viel, en dat hy, in plaets zyner aenminnelyke verloofde, niets meer dan een levend geraemte voor zich zag staen, liep eene yskoude siddering over zyne leden; het bloed zyner wangen keerde plotseling in den geschokten boezem terug, en zyn aengezicht werd bleeker dan het witte kleedsel zyner vriendin. Zyne armen vielen ook neder, en, met de oogen hardnekkig op de magere wangen zyner vriendin gevestigd, stond hy zoo beweegloos, als of de donder hem had getroffen. Hy bleef slechts een oogenblik in deze zonderlinge houding; eensklaps liet hy zyne oogen ter aerde gaen, en een vloed der bitterste tranen rolde met glinsterende peerlen over zyne wangen. Hy sprak echter geen enkel woord; zelfs kwam geene klacht, geen zucht over zyne lippen. Misschien had hy langen tyd in de stilte der wanhoop geweend, want zyn hart was al te fel door de smart benepen, om het door woorden te kunnen ontlasten; maer zyne zuster Maria, die uit eerbied voor Machteld zich tot daer weêrhouden had, wierp zich eensklaps om zynen hals, en wekte hem door de zoenen, welke zy, tusschen tedere woorden, op de wangen haers beminden broeders zoo menigmael herhaelde.

De jonge Edelvrouw staerde met diepe ontroering, op de uitdrukking dezer zusterlyke tederheid; zy beefde, en de grootste verslagenheid dreef het rood van haer voorhoofd. De bleekheid, die op Adolf's gelaet gekomen was, en de ontsteltenis, die hem zoo zichtbaer had bevangen, hadden haer gezegd: gy zyt leelyk, uwe uitgeteerde wangen verschrikken, uwe verdoofde oogen boezemen vrees en afgryzen in, de man zelf, dien gy bemint, heeft voor uwen doodenblik gesidderd!

Dit mael weende de ongelukkige Jonkvrouw niet. Eene hartstocht, veel pynlyker dan de wanhoop, trof haer op dit oogenblik, en de maet van haer lyden was tot stortens toe opgevuld. Een sombre minnenyd drong als een degen door haer hart. Adolf zal my niet meer beminnen, dacht zy: wie de geurige roos lief heeft raept derzelver gele bladen niet op, wanneer zy door den wind in het dal verstrooid zyn. En ik - ik heb slechts in alle myne rampen eene hoop bewaerd - en nu - nu vergaet die zachte droom, ik zal sterven. ô Heer hy beminne my niet meer.........’

Zoo folterde zich de bange maegd alhoewel niets haer tot deze droeve gissingen aenleiding had gegeven; - maer zoo zyn de rampzaligen, zy bederven het geluk dat hun toelacht. Terwyl eene duistere wanhoop de weinige levenskrachten in haer nog verminderde, gevoelde zy dat hare bevende beenen haer niet meer dragen konden. Met moeite ging zy tot by eenen leunstoel en zakte slap en afgemat in denzelven; zy verborg het hoofd in hare twee handen als of zy zich aen een pynigend verschynsel wilde onttrekken, en bleef in die houding zitten. Na eenige oogenblikken hoorde zy niets

meer in de kamer, de grootste stilte omringde haer, en zy beeldde zich in dat men haer wreedelyk had verlaten. Dit gedacht schokte haer hevig; - dan liet zy de handen van haer aengezicht gaen. Maer welke zalige ontroering veranderde alsdan hare smart in vreugde? Wat streelend gezicht bracht alsdan eenen onuitsprekelyken grimlach op hare lippen?

Adolf zal voor haer geknield. In de blikken, welke hy haer stilzwygend toestuerde, glimde de vurigste liefde, de diepste tederheid die een mannenhart kan opsluiten, op zyn smeekend gelaet zweefde iets zoo zoet als het gebed eens engels, terwyl hem warme tranen ontvielen. - Daer zat hy gelyk hy zich steeds in de droomen der lydende Jonkvrouw had vertoond. Zyne hand reikte haer den groenen sluier, dien hy weleer als een liefdepand ontvangen had.

Een hart dat mint verstaet de toonlooze tael van een ander minnend hart; ook wachtte het verrukte meisje niet op de woorden des ridders. Zy zag en verstond dat Adolf zoo liefderyk als te voren voor haer ademde, en dat er meer tederheid in zyn hart was dan zy had durven hopen.

‘ô Myn Vriend! Myn Adolf!’

Als of zy door eene onweêrstaenbare kracht gedreven was, wierp zy zich vooruit, en viel in de armen van Adolf, die van den vloer was opgestaen.

Wie zou de zaligheid dezer twee zielen kunnen afschetsen? Wie zou kunnen beschryven wat vervoerende blydschap hunne boezems zoo fel tegen elkander deed kloppen? Hy, die de tranen, welke zy tusschen hunne liefdezoenen vergoten, in eene zilveren schael

had vergaderd, zou mogen zeggen hebben: ik bezit de vrucht van het hoogste geluk dat den stervelingen op aerde mogelyk is. Zy omhelsden elkander met gretigheid, er was iets wreeds in hunne drukkingen, zoo zeer deed hen de minnegloed verdwalen. Ongehoorde klanklen rolden over hunne lippen: het scheen dat hunne zielen geweld deden om nog onbekende woorden te vinden; want de gewoone tael was niet vlammend genoeg voor den hartstocht, die hen uit de wereld voerde. - Eindelyk zonk de drift een weinig, en na de opgetogenheid bleef het gevoel van een zoet en rustig geluk in hunne harten.

Machteld liet haren welbeminden los en trok met vluchtige beweging eenen anderen zetel nevens den haren; dan sprak zy:

‘Plaets u daer, dicht nevens my, myn vriend, geef my uwe hand, dat ik ze bezitte; myn vader heeft ze my geschonken. Weet gy dit wel, ô myn bruidegom? ja, myn bruidegom! Weet gy dat niets ons meer kan scheiden, dat gy my behoort, dat onze liefde zuiver is voor God, nu myn vader my gezegd heeft: bemin hem tot dat myne hand de uwen te samen voege en dat de zegen eens Priesters u aen elkander hechte, ô Geluk! Ik voel het leven en de kracht in my terugkomen; genezen zal ik, Adolf. Ik voel het, de roozen, die gy bemint, zullen op de wangen uwer echtgenote nog blinken. Kom nog dichter by my, myn vriend!’

Adolf staerde, zonder spreken en met styven blik, in de oogen van het meisje, zyne wezenstrekken gaven zyn ongeloof voor zulk een onverwacht geluk te kennen. Dit roerend tooneel had Maria in stilte aenschouwd: alhoe-

wel zy even zeer naer de liefkozingen haers teruggekeerden broeders dorstte, was zy edelmoedig genoeg geweest om de gelieven door geen enkel woord te stooren; haer hart was zoo goed, zoo teder! Ook beloonde de deugd zich zelf in haer; want alle de aendoeningen van vreugd en gelukzaligheid, die haer broeder en zyne verloofde gesmaekt hadden, waren ook voor haer geweest. Zy ook mocht zeggen, nooit heeft myne ziel in zulken wellust gezwommen. - Zy kwam met eenen leunstoel by de bedaerde minnares en plaetste zich aen de andere zyde haers broeders.

Adolf gaf de eene hand aen zyne lieve Machteld en de andere aen zyne dierbare zuster. - Zoo zat hy te midden der twee blyde vrouwen als een geest des troosts, wiens woorden men als een heilig lied afwacht. ‘ô Myne Vrouwe, goede Machteld’ sprak hy ‘gy hebt veel geleden. Maer geloof ook dat ik in uwe afwezenheid geen rustig uer gehad heb; die sluier, het pand uwer genade, zal het u beter dan myne woorden zeggen.’

Machteld nam den sluier en bezag denzelven met eenen blik vol dankbaerheid en medelyden voor Adolf. ‘Gy hebt over my geweend, myn vriend, gy hebt deze gift met uwe tranen bevochtigd; het zilte smartwater heeft myne geliefde verw doen vergaen! Maer nu - nu is er geen lyden meer voor ons - myn hart en myne hand zyn de uwe.........’

‘Myne genadige Vrouw’ antwoordde de ridder ‘hoe edelmoedig zyt gy voor uwen dienaer! zult gy, Machteld, myne bruid zyn? ô Hemel dit geluk heb ik niet

verdiend. Waerom toch, ô doorluchtige Vrouw, waerom bemint gy my zoo tederlyk?’

‘Ik bid u, Adolf, noem my niet met den naem van Vrouw. Welhaest zal de heilige band des huwelyks my uwe dienaresse maken, noem my voor dit oogenblik nog dikmaels uwe Machteld, uwe vriendin, uwe welbeminde. Ik bid u, die woorden zullen my meer verblyden, myn vriend.’

‘Wel aen het zy zoo!’ riep Adolf in opgetogenheid uit. ‘Myn geluk is oneindig. - Ja, Machteld, gy zjt de vrouw die ik bemin, myne bruid, myne welbeminde........ niet waer? Ik zal u dan waerlyk bezitten........ ô Machteld, aengebeden beeld, indien myn hart voor u open ligt, zie dan wat ik gevoel!’

Als of de noodige woorden hem ontbraken, wrong hy de magere vingeren der Jonkvrouw in zyne hand en hy blikte als beschaemd, ten gronde.

‘Myn vriend, myn bruidegom’ zuchtte Machteld ‘ja gy verdient nog meer liefde. Spreek nu van onzer beider vader, en geef my goed nieuws.

‘Verbly u, Machteld, dank God om zyne goedheid. Uw vader is wel droef, maer echter in goede gezondheid te Bourges teruggekeerd; niemand dan de oude Kastelein en Diederik de Vos kennen zyne tydelyke loslating. Hy geniet nog vryheid in zyne gevangenis, de vyanden die hem moeten bewaren, zyn zyne beste vrienden geworden.’

‘Maer indien de booze Johanna den hoon, die Frankryk geschied is, aen hem wilde wreken, wie zou hem dan voor hare beulen bewaren? Gy zyt niet meer met hem, myn edele vriend.’

‘Zie, Machteld, de wachten, aen wie het kasteel van Bourges toevertrouwd is, zyn altemael oude krygers, die, door zware wonden, tot wyde tochten onbekwaem zyn geworden. De meesten onder hen hebben de wapenfeiten van den Leeuw van Vlaenderen te Benevent gezien. Gy kunt niet begrypen wat liefde, wat bewondering een echte krygsman gevoelt voor dengenen wiens naem de vyanden van Frankryk, zoo dikwyls deed sidderen. Indien Mynheer van Bethune zonder oorlof van den Kastelein, hunnen Meester, wilde ontvluchten, zouden zy hem ongetwyfeld wederhouden. Maer ik verzeker u, want ik ken de edelmoedigheid dier krygers, die onder het harnas grys geworden zyn, ja ik durf zweeren dat zy het bloed, dat hun overblyft, voor hem zouden vergieten, indien men een hair van het hoofd dat zy eerbiedigen, wilde afrukken. Vrees niet, het leven uws vaders is veilig, en indien uwe nieuwe rampen hem zoo zeer niet hadden getroffen, hy zou zyne opsluiting met geduld verdragen.’

‘Gy brengt my zoo goed nieuws, myn vriend, uwe woorden zinken zoo zoet in mynen verkwikten boezem! Ik voel my by uwen liefderyken grimlach herleven; - spreek nog, dat ik de klanken uwer stem in myn hart moge vergaderen.’

‘Nog zoetere hoop heeft de Leeuw my voor u gegeven, Machteld. Misschien is de verlossing uws vaders aenstaende, - misschien zult gy eerlang met hem en alle uwe bloedverwanten in het schoone Wynendael zyn.’ ‘Wat zegt gy myn vriend? uwe liefde boezemt u deze woorden in. Streel my toch niet met een onmogelyk geluk.’

‘Wees ook niet zoo ongeloovig Machteld. Luister waer op deze blyde hoop gevestigd is: gy weet dat Karel De Valois, de edelste Franschman, de braefste ridder, zich in Italië heeft vertrokken. Hy heeft aen het Hof van Rome niet vergeten dat hy de onplichtige oorzaek der aenhouding uwer bloedverwanten geweest is. Het pynt hem zeer, daer hy denken moet dat hy zelf als een verrader zynen vriend en wapenmakker den Leeuw van Vlaenderen in de handen zyner vyanden geleverd heeft; ook doet hy alle mogelyke poogingen om zyne verlossing te bewerken. Reeds hebben de zendelingen van den Paus Bonifacius zich by den Koning Philippe le Bel aengeboden, het Hof van Frankryk heeft zich tot den vrede geneigd getoond. Laet ons die troostende hoop omhelzen, myne vriendin.’

‘Voorzeker, Adolf, omhelzen wy die troostende gedachte, maer hoe toch streelen wy ons met een bedriegelyk vooruitzicht. Zal de Vorst der Franschen zyne omgekomene Soldeniers niet wreken? Zal De Chatillon, onze bittere vyand, zyne wreede nichte Johanna niet opstoken? Denk toch, Adolf, welke martelpynen die bloeddorstige vrouw kan uitvinden om ons over de dapperheid der Vlamingen te straffen.’

‘Plaeg uw zelven niet, myne lieve, uwe vrees is niet gegrond. Misschien ook zal de schriklyke ondergang zyner Soldeniers aen Philippe le Bel doen begrypen, dat de Vlamingen zich nooit den Franschen ten onder zullen geven. Zyn eigen belang zal hem dwingen onze Landheeren los te laten, anders verliest hy het schoonste Leen zyner Kroon. Gy ziet, myne welbeminde, dat alles ons toelacht?’

‘Ja, ja, myn Adolf, in uwe tegenwoordigheid verlaet my gansch myne droefheid. Gy spreekt zoo wel, zulke zoete toonen kunt gy in myn hart doen klinken.’

Lang nog spraken zy met bedaerdheid over hunne vrees en hunne hoop. Wanneer Adolf al de liefdewoorden, die zoo lang in zynen boezem hadden besloten gelegen, voor zyne aengebeden Machteld had uitgestort, sprak hy ook met broederlyke tederheid tot zyne zuster. Er ontstond onder hen eene kalme redekaveling, die hen verwonderlyk vrolyk en verheugd maekte. Machteld vergat alle hare geledene rampen, hare borst ademde vryer en met meer kracht, en de adertjes, die als een weefsel op hare wangen lagen, vervulden zich met een warmer bloed.

Eensklaps hoorde men een bruisschend gerucht in de straten opstygen. Duizende stemmen galmden boven de daken der huizen, en de vreugderoepen der menigte verwarden zich brommend door elkander: by poozen kon men echter eenige der kreten verstaen.

Vlaenderen den Leeuw! Heil, heil onzen Graef! riep het vervoerde volk met blyde handgeklap. Adolf was met de Vrouwen by het venster genaderd. Zy zagen de ontellyke hoofden der dryvende scharen als eene wolk naer de Markt ylen: vrouwen en kinderen bevonden zich ook in den stroom, welke voorby de nieuwsgierige Edelvrouwen als met wentelende golven rolde. In eene andere straet hoorden zy de kletterende galmen der stappen van eene groote menigte peerden. Alles deed hun gissen dat er op dit oogenblik een leger ruitery in Brugge was gekomen. Terwyl zy elkander naer de waerschynlyke oorzaek dier volksbeweging vroegen, kwam

een dienstknecht aenkondigen dat er een bode oorlof verzocht om in hunne tegenwoordigheid te mogen verschynen. Zoodra het bevestigend antwoord gegeven was, trad de bode in de kamer.

Het was een jonge Hofknaep, een lieflyk kind, op wiens gelaet de onnoozelheid en de trouw te lezen stonden: zyne kleeding was van zwarte en blaeuwe zyde, halflyfs, met allerhande zwierige versiersels. Wanneer hy op eenen kleinen afstand der Vrouwen genaderd was, ontdekte hy zich met eerbied, en boog het hoofd diep en zonder spreken.

‘Wat goed nieuws brengt gy ons, lieve knaep? vroeg Machteld met vriendelykheid.’

Nu hief de Hofknaep het hoofd op, en antwoordde met zyne zoete kinderstemme:

‘Aen de doorluchtige dochter van den Leeuw, onzen Graef! - Ik breng eene boodschap van mynen Heer en Meester Gwyde, die op dit oogenblik met vyfhonderd ruiters in de stad gekomen is. Hy laet zyne schoone nichte, Machteld van Bethune, van zynentwege groeten, en zal binnen weinig stonden zyne vurige toegenegenheid haer zelf bewyzen. Deze myne boodschap zy u kond gedaen, myne Edelvrouwe.’

Hier mede stapte hy met gebukten hoofde achteruit tot by de deur, en vertrok(1)

De jonge Gwyde van Vlaenderen was volgens de belofte, die hy in het woud, by de puinen van Nieuwenhove aen Deconinck gedaen had, met de besprokene hulp van Namen gekomen. Onderwegen had hy het kasteel Wynendael ingenomen en er de fransche bezetting neêrgehakt. Insgelyks had hy het slot te Sysseele tot den grond vernield, om dat de Kastelein een gezworene Leliaert was, en den Franschen eene schuilplaets binnen zyne muren had gegeven(1). De zegepralende komst van Gwyde vervoerde de Bruggelingen met blydschap: in alle straten juichte de menigte met herhaelde kreten:

‘Heil onzen Graef! Vlaenderen den Leeuw!’

Zoodra de jonge Veldheer met zyne ruiters op de Vrydagmarkt gekomen was, brachten de ouderlingen hem de sleutels, en alzoo werd hy als tydelyke Graef van Vlaenderen ingehuld, tot aen de verlossing van Robrecht van Bethune, zynen broeder. De Bruggelingen achtten hunne vryheid nu volkomen, trouwens nu hadden zy eenen Vorst die hen kon ten oorlog voeren. De ruiteren werden by de voornaemste Burgers gehuisvest. Zoo groot was de drift en de verwarring, dat men vocht om den toom van een peerd te grypen, want ieder wilde eenen der gezellen van den Graef met zich hebben. - Men kan denken hoe gulhartig en hoe

mildelyk deze behulpzame ruiters onthaeld werden.

Wanneer Gwyde de regering, door Deconinck ingericht, bevestigd had, ging hy zonder verbeiden naer de wooning van Nieuwland, omhelsde zyne kranke nicht meermalen en vertelde haer met vrolyke woorden hoe hy de Franschen uit het geliefde Wynendael verjaegd had. Een kostelyke maeltyd, welke Maria voor de gelukkige terugkomst haers broeders had doen bereiden, ontving hen allen. Zy dronken den wyn der vreugde op de verlossing der gevangene Vlamingen, en gaven nog eene traen aen de smartelyke heugenis der vergevene Philippa.

 

einde van het tweede deel.


Vorige Volgende