|
| |
| |
| |
IX.
Gelyk een rots uit d'afgronds kolken,
Te midden van d'ontembren vloed,
Haer trotsche kruin beurt door de wolken
Wyl stormen breken aen haer voet:
Zoo zag m'u fier het hoofd verheffen,
Ten spyt van 't onbedwingbaer lot.
Des anderen daegs voor zonnenopgang, stond Jan van Gistel met de Leliaren, in vol harnas, op de Groenselmarkt: een driehonderdtal ruiteren en gewapende dienaers waren er vergaderd. Het grootste stilzwygen
| |
| |
heerschte in dit klein leger; want om in hunnen aenslag te gelukken, mochten zy de burgeren van Brugge niet wekken. Zy wachtten geduldig de eerste stralen der morgenzon af, om het volk te overvallen en alle wapens uit de huisgezinnen weg te nemen; vervolgens zouden zy Deconinck en Breydel om hunne oproerigheid doen hangen, en de ambachten tot onderwerping dwingen. Voorzeker wisten zy, dat dit het leven van menig burger kosten zou; doch zy, die zich alleen den naem van mensch toekenden, bekommerden zich weinig om het leed dat zy het Graeuw konden toebrengen. Ongelukkiglyk voor hen, had de vernuftige Deconinck hun geheim ontdekt, en zich tot den stryd gereed gemaekt.
Op hetzelfde oogenblik en met dezelfde stilte stonden de wevers en beenhouwers, met eenige andere ambachtsgezellen in de Vlaemschestraet. Deconinck en Breydel wandelden alleen op eenen kleinen afstand der scharen, en vormden het ontwerp volgens hetwelk zy wilden te werk gaen. Terwyl de wevers en beeuhouwers op de Leliaerts zouden aenvallen, moesten de overige gezellen zich van de stadspoorten meester maken, en dezelve gesloten houden, op dat de vyand geene hulp van buiten krege.
Een weinig na dit alzoo besloten was, klepte de morgenklok op St. Donaes kerk, en de stappen der peerden van Jan van Gistel weêrgalmden in de verte: hierop bewogen zich de scharen der ambachten en togen met de grootste stille op de Leliaerts aen. Het was juist op de markt dat de twee vyandlyke benden elkaer in het gezicht kregen; want de franschgezinden kwamen even uit de Breydelstraet, terwyl de ambachten nog in de Vlaemsche
| |
| |
straet waren. Groot was de verbaesdheid der Leliaerts, wanneer zy bemerkten dat hun geheim ontdekt was. Daerom zagen zy echter van hun ontwerp niet af, want zy waren ridders en moedige mannen.
Weldra hief de krygsbazuin hare vervoerende klanken aen, en de peerden vlogen met hunne ruiters tegen de nog in de Vlaemschestraet benepen burgers. De gevelde speeren der Leliaerts ontmoetten de Goedendags der wevers die beweegloos den schok afwachtten. Hoe groot ook de moed en de behendigheid der ambachtslieden was, konden zy echter uit oorzaek hunner slechte standplaets, het geweld van dien fellen aenval niet wederstaen. Vyf uit het eerste gelid vielen dood of gewond ter aerde, en gaven hier door aen de ruiters den middel om de slagorde te breken: drie scharen weken achteruit en de Leliaerts, die zich reeds meester van het slagveld gisten, hieven den schreeuw: Montjoie St. Denis! Frankryk! Frankryk! in zegepralende galmen aen. Zy staken en hakten links en rechts op de wevers, en bezaeiden de plaets waer zy stonden met de lyken der burgers. Deconinck, die vooraen was, weerde zich dapper met eenen langen Goedendag en belette voor eenigen tyd de verstrooïng der eerste gelederen. Dezen hadden alleen de gansche macht der franschgezinden te bevechten; want mits zy in de straet gesloten waren, konden de achterste gelederen niet in den stryd komen. De woorden en voorbeelden van den Deken bezwoeren het lot niet lang: de Leliaerts vielen met nieuwe kracht tegen zyne voorste benden, en dreven dezelve verward op elkander.
Dit was zoo spoedig voorgevallen dat er reeds veel ge- | |
| |
sneuveld waren, eer Jan Breydel, die met zyn ambacht in het diepe der straet stond, het gevecht kon bemerken. Eene beweging, op bevel van Deconinck uitgevoerd, deed de gelederen opengaen, en stelde hem den toestand en het gevaer der wevers voor oogen. Hy brulde eenige onverstaenbare woorden met heesche stem, en zich tot zyne mannen keerende riep hy:
‘Vooruit, macecliers! vooruit!’
Als razend vloog hy dwars door de wevers heen en liep met al zyne mannen tegen de ruiters op. De eerste slag zyner byl ging door de neusplaet en het hoofd van een peerd, en zyn tweede slag velde den ruiter voor zyne voeten: in een oogenblik trapte hy op vier lyken, en ging verwoed in het stryden voort; wanneer hy zelf eene geringe wonde aen den linker arm kreeg. Het zien van zyn eigen bloed maekte hem uitzinnig: schuim kwam op zynen mond, en den ridder, die hem gewond had, met eenen vluchtigen blik aenziende, wierp hy zyne byl weg; zich dan onder de speer van zyneu vyand bukkende sprong hy met razende furie tegen het peerd op en klampte zich vast aen het lichaem van den Leliaert. Hoe sterk deze ook in den zadel zat, moest hy echter voor het geweld van den dollen Breydel zwichten, en viel, uit den zadel gerukt, op den grond. Terwyl de Deken der beeuhouwers bezig was met zyne wraek op hem te verzadigen, waren zyne makkers en de overige ambachtslieden te gelyk op de schaer der franschgezinden gevallen, en hadden er veel onder den voet gehaeld. Mits de strydenden lang op dezelfde plaets bleven vechten, waren de lyken van menschen en peerden
| |
| |
dicht gezaeid, en stroomen bloeds verwden de straet met donker rood.
Nu kon niets meer het geweld der ambachten tegenstand bieden; want daer de Leliaerts achteruit geweken waren, hadden hunne vyanden al vechtende zich op de markt kunnen uitspreiden. Het was zichtbaer dat zy alle de ruiters in eenen kring zochten te vangen, en in dit inzicht hunnen rechter vleugel tot tegen de Eiermarkt deden strekken. Weldra draeiden de overwonnen ridders hunne peerden om, en vluchtten snellyk om het doodsgevaer te ontkomen. De wevers en beeuhouwers liepen hen met zegepralend geschreeuw na, doch konden hen niet meer achterhalen, dewyl zy op al te goede peerden gezeten waren.
By den klank der bazuinen en het gerucht van den stryd was de geheele stad in rep en roer geraekt, alles was weldra te been. Duizende gewapende burgers kwamen uit alle straten toegeloopen om hunne broederen te helpen; doch de zege was reeds bevochten. De Leliaerts op de Burcht gevlucht zynde, werd deze plaets ten allen kanten door de ambachtsgezellen omsingeld en bewaerd.
Terwyl dit by de Markt aldus gebeurde, berende de Landvoogd De Chatillon de oproerige stad met vyf honderd fransche ruiters. Hy had wel voorzien dat de Bruggelingen, volgens hunne oude gewoonte, de poorten zouden gesloten hebben, en had zich derhalve ook tot het verydelen van dien hinderpael bereid gemaekt. Zyn broeder, Gui De St Pol, moest hem een talryk voetvolk en de noodige werktuigen tot de bestorming aenbrengen. In afwachting dezer hulp vormde hy reeds het ontwerp der stormlooping, en bespiedde de zwakste
| |
| |
zyde der stad. Alhoewel hy slechts weinig volk op de wallen zag, vond hy het evenwel niet raedzaem met ruiters alleen iets te ondernemen, want hy wist wat een ontembaer volk in Brugge woonde. Een half uer na zyne aenkomst verscheen de stoet van De St Pol in de verte: de punten der speeren en de helmbylen blonken in het verschiet tegen de eerste stralen der zon, en een ondoordringbaer stof bedekte de peerden die de werktuigen in de baen voorttrokken.
De weinige Bruggelingen, welke de poort en de wallen bewaerden, zagen dit talryk gevaerte niet zonder angst naderen. Wanneer zy de zware balken en stormtuigen zagen aenbrengen, kregen zy een bang voorgevoel. In weinig oogenblikken liep de droeve maer rond de stad, en de harten der vrouwen benepen zich met schrik en wee. De gewapende ambachtslieden waren nog om de Burcht geschaerd, wanneer de tyding van het aenkomend stormleger hen in hunne werking verrastte. Na eenige gezellen ter plaetse gelaten te hebben, om den uitval der verschanste Leliaerts te beletten, liepen zy met allerhaest naer de vesten en verdeelden zich op de bedregene muren. Niet zonder voor hunne geboortestad te duchten, zagen zy dat de fransche soldeniers reeds bezig waren, met het ineenvoegen der balken die tot schrikverwekkende werktuigen moesten opklimmen.
De belegeraers werkten op eenen ruimen afstand der muren en waren niet onder het bereik der pylen die hun uit de stad konden toegezonden worden: zy gingen gerust in hunne voorbereidsels voort, terwyl De Chatillon met zyne ruiters elken uitval der burgers belette. Het duerde niet lang of hooge torens met val- | |
| |
bruggen verhieven zich in het leger der Franschen; stormrammen en springhalen waren ook bykans veerdig, en alles voorspelde den Bruggelingen een akelig lot.
Hoe groot het gevaer ook was, kon men op de aenzichten der ambachtslieden doch geene laffe vrees erkennen; zy hechtten de oogen styf en beweegloos op den vyand, hunne boezems klopten zeer, en hun adem werd kort: dit was de eerste aendoening, die hen by het gezicht van het dreigend leger trof. Welhaest, en zonder dat zy de oogen van den vyand gewend hadden, stroomde het bloed vryer in hunne aderen, een manlyk vuer glom op hunne wangen, en ieder burger voelde de vervoering der wraekzucht en des heldentoorns, in zyn hart blaken.
Een eenig man stond bly en vrolyk op de wal: het scheen by zyne onrustige bewegingen en by den grimlach van genoegen, die over zyn gelaet liep, dat hy een gelukkig uer zag naken. By wylen bracht hy zyn vlammend oog, van den vyand op de slachtbyl die in zyne sterke mannenvuist flikkerde, en streelde het moordstael met meer liefde, dan of hy zich op den zachten boezem zyner bruid had verlustigd. - Die man was de onversaegde Jan Breydel.
De Dekens der ambachten kwamen allen by Deconinck en bleven stilzwygend op zynen raed of zyne be velen wachten. Volgens zyne gewoonte bedacht de Deken der wevers zich langen tyd, en blikte mymerend op het fransch leger. Deze langdurigheid viel den onrustigen Breydel zeer lastig: hy riep met ongeduld: ‘Nu dan, meester Deconinck, wat beveelt gy? zullen wy ter poorte uitloopen om die fransche snakkers op
| |
| |
het lyf te vallen, of zullen wy ze op onze wallen doodslaen?’
De Deken der wevers antwoordde niet; hy bleef nog in diep gepeins op de vyandlyke werken staren, en telde naeuwkeuriglyk de groote stormtuigen die in menigte gebouwd werden. Alhoewel de omstaende ambachtslieden op zyn gelaet de voorteekens zyner woorden poogden te lezen, konden zy niet dan koude bedenking er op vinden. In het hart van Deconinck was wel zoo veel rust en koelheid, maer minder hoop op geluk: hy begreep dat het onmogelyk was, het geweld der vyanden te wederstaen; want de reuzenstaltige springhalen en hooge torens gaven den Franschen te veel voordeel op de burgers, die van zulk oorlogstuig niet voorzien waren. Wanneer hy zich ten vollen overtuigd had, dat de stad, indien zy bestormd werd, door het vuer en het zweerd zou vernield worden, besloot hy eenen droeven middel te gebruiken, en zich tot de Dekens keerende, sprak hy langzaem:
‘Makkers, de nood is dwingend! Onze stad, de bloem van Vlaenderen is verkocht geweest, en wy hebben het niet geweten. In dezen toestand kan de voorzichtigheid alleen ons behulpzaem zyn; hoe zeer de opoffering uwer edele gevoelens u ook pynen moet, bid ik u, wel te bedenken dat, zoo loffelyk als de held is die zyn bloed voor de rechten zyner medeburgers stort, zoo onwys is ook de roekelooze die zyn Vaderland door vermetelheid in gevaer stelt. Hier helpt geen stryden......’
‘Wat! wat?’ viel Jan Breydel uit ‘hier helpt geen stryden! Wie duivel geeft u deze woorden in?’
| |
| |
‘De voorzichtigheid en de liefde tot myne geboortestad’ antwoordde Deconinck. ‘Wy mogen als Vlamingen, op de rookende puinen onzer stad met het wapen in de hand sterven; wy kunnen tusschen de bloedige lyken onzer broeders juichend nederzinken - wy zyn mannen. Maer onze vrouwen - onze kinderen; zouden wy die weerloos en verlaten aen de wulpschheid en wraekzucht onzer vyanden overleveren? Neen, de moed is den man tot de bewaernis zyner zwakkere medemenschen geschonken...... Wy moeten de stad overgeven!’
Even als of een pletterende donder tusschen hen nederviel, verschrikten de omstaenders op dit gezegde, en bezagen den Deken met nydigen toorn, dit scheen hun een hoonende laster: zy riepen te gelyk en met de grootste verbaesdheid:
‘De stad overgeven! - wy?’
Deconinck bleef koel voor hunne verwytende blikken en antwoordde:
‘Ja makkers, hoe zeer dit ook aen uwe vrye harten mishaegt, is dit echter de laetste toevlucht die ons overblyft, om onze stad van de verwoesting te redden.’
Jan Breydel had, gedurende deze woorden, met bitsig ongenoegen geraesd en getierd. Wanneer hy bemerkte dat er reeds velen der Dekens wankelden en tot de onderwerping overhelden, kwam hy driftig vooruit en riep:
‘De eerste van Ulieden? die nog van overgeven durft spreken, dien strek ik als een verrader voor myne voeten! Ik sterf liever lachend op het lyk eens vyands dan een eerloos leven te behouden. Wat denkt gy dan - dat myne Macecliers alzoo voor het gevaer beven? Neen,
| |
| |
ziet ze daer met hunne opgestroopte mouwen; het hart klopt hun zoo fel, zy hygen zoo onrustig naer de slachtery! En zal ik hun zeggen, geeft de stad over? ho, die tael verstaen zy niet. Ik zeg het u, by Mynheer Sint Jan! wy bewaren onze vaderstad en wie bang is, ga naer huis by de vrouwen en kinderen. De hand die de poort opent zal nimmermeer weder opgeheven worden, myne byl zal over die lafheid recht doen!’
Vol woede liep hy naer zyne beenhouwers, en wandelde met snellen tred voor de scharen van het ambacht. ‘De stad overgeven! Wy de stad overgeven?’ herhaelde hy menigmael met eene uitdrukking van toorn en verachting.
Eenigen der aenleiders van het ambacht hadden dit gehoord en vroegen hem met verbaesdheid wat hy zeggen wilde: dan borst hy uit:
‘De Hemel zy ons genadig, ô mannen! Myn bloed kookt dat de aderen my gespannen staen - ho laster! onverdraeglyke laster! Ja, de wevers willen de stad aen de snakkers overgeven. Maer ik beroep u, broederen, blyft met my - en wy zullen allen als echte Vlamingen sterven. Beziet den grond die uwe voeten raekt,-daer sneuvelden de macecliers, onze vaderen! zegt nu, dit is myn graf! ja dit zy ons graf en dat der Franschen. Onze dood blyft den laffen weveren eene eeuwige schande. Wie geen beeuhouwers hart heeft mag naer huis gaen.-Laet hooren wie strydt met my tot den dood?’
De stemmen der beeuhouwers mengden zich in een aeklig gehuil, en driemael verlengde zich het holle woord dood! als de zucht die uit den boezem van den zwangeren afgrond opstygt. Tot den dood! was de roep welke uit
| |
| |
zeven honderd gloeiende borsten opklom, en die bloedige eed versmoorde tusschen het naer gekrysch der slachtbylen welke op den stalen priem werden geslepen.
Onderwyl hadden de meeste Dekens, door Deconinck overtuigd, den droeven middel als heilzaem aengenomen, en zouden de stad wel geern overgegeven hebben; maer nu was dit door Breydels tegenkanting onmogelyk geworden Op het gezicht der schrikkelyke stormtuigen die in menigte boven het vyandlyk leger oprezen, besloten zy, in weêrwil van den Deken der beenhouwers, met den vyand in onderhandeling te treden.
Maer de onrustige Breydel bemerkte hun inzicht. Als een gewonde Leeuw brulde hy van woede in onverstaenbare woorden en liep alzoo naer Deconinck. De beenhouwers, die den toorn van hunnen Deken verstaen hadden, volgden hem in wanorde en van wraeklust vol.
‘Sla dood! sla dood! huilden de scharen als razend, sla dood den verrader Deconinck! Deconinck!!’
Het leven van den Deken der wevers was in groot gevaer; echter zag hy deze woedende menigte op zich aenkomen zonder de minste ontsteltenis op zyne wezenstrekken te laten blyken. Gelyk iemand die met medelyden op zinneloozen nederziet, vouwde hy de armen op de borst en staerde koud en als onverschillig op de aenkomende beenhouwers. Te midden uit de golvende scharen steeg de schrikverwekkende roep: slaet hem dood, den verrader! gedurig met meer bitsigheid - en reeds was de byl niet verre meer van den schedel des grooten mans. Hy stond onwrikbaer, als een reuzeneik die het geweld der orkanen tart, en van het bolwerk waerop
| |
| |
hy zich had geplaetst, beheerschte hy de menigte als een Rechter.
Op dit oogenblik liep een vreemde uitdrukking over het gelaet van Breydel. Men zou gezegd hebben dat hy eensklaps van gevoel was beroofd; want de byl hing onachtzaem nevens zyne zyde. Hy bewonderde de grootheid van den man wiens raed hy wilde bestryden; dit duerde niet langer dan het vluchtend gedacht der menschen. Eensklaps bemerkte hy het gevaer van zynen vriend, hy wierp den beenhouwer, die zyne byl reeds boven het hoofd van Deconinck had geheven, voor zyne voeten op den grond, en schreeuwde:
‘Houdt op mannen! houdt op!’
Men luisterde in den eersten niet naer dit bevel, want in deze verwarring van moordkreten was het niet mogelyk de stem van iemand te erkennen. Breydel plaetste zich dreigend voor den Deken der wollewevers, en zwaeide als een vervoerde met zyne byl in het rond. Dan eerst verstonden zyne makkers dat hy Deconinck wilde beschermen: zy lieten de wapens nedergaen en bleven met dreigende morringen op de uitkomst wachten.
Terwyl Breydel bezig was met hen tot bedaren te brengen, kwam er een wapenbode uit het fransch leger tot aen den voet van den muer boven denwelken deze beroerte plaets had. De aendacht der woelige Bruggelingen werd hierdoor oogenblikkelyk van Deconinck getrokken en tot den wapenbode gewend. Deze riep den belegerden aldus toe:
‘In den naem van onzen machtigen Vorst Philippe van Frankryk, wordt het u, oproerige onderdanen,
| |
| |
door mynen Veldheer De Chatillon gevraegd, of gy de stad op zyne genade wilt overgeven! - Indien gy na verloop van tien stonden op dezen eisch niet geantwoord hebt, zal het geweld der stormtuigen uwe vesten omverwerpen, en alles zal door het zweerd en het vuer vernield worden!’
De oogen van al degenen die deze opeisching gehoord hadden, vestigden zich eenpariglyk op Deconinck, en denzelfden man, dien zy zoo even hadden willen dooden, schenen zy nu om raed te smeeken. Breydel zelf bezag Deconinck met ondervragend gelaet, doch niemand kreeg het gewenschte antwoord. De Deken der wollewevers stond stilzwygend te midden onder hen, en scheen tot de daders dezer gebeurtenissen niet te behooren.
‘Wel myn vriend Deconinck wat raedt gy ons?’ vroeg Breydel.’
‘Dat men de stad overgeve! was het koele antwoord.’
De beeuhouwers begonnen op nieuw te morren en en te razen, doch een dwingend teeken van Jan Breydel bracht hen tot stilte.
‘Denkt gy Deconinck’ vroeg hy ‘dat wy met moed, met onversaegdheid de stad niet kunnen bewaren? Is de hoogste dapperheid hier dan onmachtig? Rampzalig uer!’
Het was zichtbaer op de wezenstrekken van Breydel hoe hem deze vraeg pynde. Zoo zeer als zyne oogen in den lust tot stryden geblaekt hadden, zoo zeer waren zy nu verduisterd en beroofd van het heldenvuer dat er gewoonlyk in gloeide.
| |
| |
Deconinck hief zyne stem boven de omstaende scharen en sprak:
‘God en gy allen zyt my getuigen, dat de liefde tot het Vaderland alleen my aendryft. Voor myne moederstad heb ik my aen uwe dolle woede blootgesteld, en alzoo zou het my ook niets kosten door de hand des vyands te sterven; maer het bewaren der peerl van Vlaenderen is my eene heiligere taek; belaedt my vry met laster - hoont en bespot my als een' verrader: ik weet wat plichten ik te kwyten heb. Niets, hoe pynlyk ook, kan my aen het edel doel onttrekken, en ik zal u eens vrymaken, al ware het tegen uwen dank. Ik herhael het nu voor de laetste mael: - het is onze plicht, wy moeten de stad overgeven.’
Wie gedurende deze korte aenspraek het gelaet van Breydel gezien had, zou verscheidene aendoeningen er op bemerkt hebben: spyt, woede, droefheid verwisselden zich steeds in hem, en het was aen de wringing zyner vuisten zichtbaer dat hy tegen zyne eigene driften worstelde. Op het oogenblik dat de spreuk: wy moeten de stad overgeven! nog eenmael als een doodvonnis in zyn oor geklonken had, werd hy door inniger droefheid getroffen, en bleef eene korte wyl, als in gedachten onttogen, staen.
De beeuhouwers en andere ambachtslieden lieten hunne oogen beurtelings op de twee Dekens gaen en wachtten in een plechtig stilzwygen.
‘Meester Breydel’ riep Deconinck ‘zoo gy de oorzaek onzes ondergangs niet zyn wilt, geef dan ras uw jawoord. Ginds komt de Wapenbode der Franschen terug; de tien stonden zyn verloopen.’
| |
| |
Breydel rees eensklaps uit de diepe bedenking, en antwoordde met droeven toon:
‘Gy wilt het meester? Het moet zoo zyn? Wel nu geef de stad over.....’
By deze woorden vatte hy de hand van Deconinck en drukte dezelve met ontroering: twee tranen van innige smart rolden uit zyne blaeuwe oogen, en een doffe zucht kwam over zyne lippen. De twee Dekens bezagen elkander met eenen dier blikken waerin de ziel zich gansch zien laet. Zy verstonden elkander plotseling, en hunne armen strengelden zich in eene omhelzing te samen.
Daer lagen de twee grootste mannen van Brugge, heldenmoed en vernuft, met borst tegen borst, in wederzydsche bewondering verzonken.
‘ô Dappere broeder’ riep Deconinck ‘uwe ziel is groot! Wat stryd heb gy in uwen boezem doorstaen! toch hebt gy u verwonnen.’
Op het gezicht van dit roerend tooneel, liep een schreeuw van blydschap door alle de scharen, en de nyd ontvlood den boezem der strydbare Vlamingen. Door bevel van Deconinck hief de bazuinblazer der wevers driemael in schaterende toonen aen, en riep tot den franschen Wapenbode:
‘Geeft uwe Veldheer vrygeleide aen onzen taelman?’ ‘Hy geeft vrygeleide volgens krygsgebruik en op zyne trouw’ was het antwoord.
De egge werd by deze verzekering omhoog gehaeld en de brug viel neêr om twee burgers uit de stad te laten. De eene was Deconinck en de andere de wapenbode der ambachten. Wanneer deze in het fransch leger gekomen waren, werden zy tot in de tente van den Veld- | |
| |
heer De Chatillon gebracht. De Deken der wevers naderde met stout gelaet voor den Landvoogd en sprak: ‘Mynheer de Chatillon, de Poorters der stad Brugge laten u, door my, hunnen Gezant, weten dal zy om het dierbaer menschenbloed niet nutteloos te vergieten, besloten hebben u de stad over te leveren: daer echter niets dan dit edel gevoel hen tot onderwerping dwingt, hebben zy u de volgende voorwaerden doen aenbieden, te weten, dat de kosten der intrede des Konings niet door eene nieuwe belasting op den derden staet zullen geheven worden, dat de Wethouders zullen worden afgezet, en dat er geene hoegenaemde vervolging ter oorzake van oproerigheid zal gedaen worden. Gelief my te zeggen of gy deze voorwaerden aenneemt of niet.’
De wezenstrekken van den Landvoogd betrokken zich door innige gramschap.
‘Wat tael is dit?’ riep hy ‘hoe durft gy my voorwaerden opleggen, daer ik alleenlyk myne stormtuigen vooruit te brengen heb om uwe muren tot puin te verbryzelen?’
‘Dit is mogelyk’ antwoordde Deconinck ‘maer ik zeg het u, en neem myne woorden in acht: de grachten onzer stad zullen met de lyken uwer mannen vervuld worden, eer een Franschman onze wallen beklimme. Wy hebben ook geen gebrek aen oorlogstuig en de historie is daer, om u te bewyzen dat de Bruggelingen voor de vryheid sterven kunnen.’
‘Ja ik weet dat de koppigheid uw kenmerk is, maer dit geeft my weinig; want de moed der Franschen kent geene hinderpalen. Ik wil de stad op genade en ongenade hebben, - dit is myn antwoord.’
| |
| |
De Chatillon had by het zien der ontellyke ambachtslieden en derzelver trotsche houding boven de wallen, een angstig voorgevoel der aenstaende slachting gekregen. De voorzichtigheid deed hem om de overgaef der stad wenschen; want hy kende de onversaegdheid der Bruggelingen, en was derhalve zeer blyde wanneer de komst van Deconinck zynen wensch vervulde; maer de voorwaerden, die men hem aenbood, behaegden hem geenzins. Hy zou dezelve wel toegestaen hebben, met het staetkundig nagedacht zich op eene linksche wyze aen de uitvoering derzelve te onttrekken; maer hy mistrouwde den Deken der wevers, en twyfelde aen de echtheid zyner woorden. Willende dan beproeven of de Bruggelingen waerlyk het voornemen hadden zich tot de dood te verdedigen, gaf hy met luider stemme het bevel om de werktuigen tot de stormlooping aen te voeren.
Gedurende de onderhandeling had Deconinck met doordringende blikken de uitdrukking van het gelaet des Veldheers gepeild, en in dezelve veel weifeling en gemaektheid gevonden. Dit was hem genoeg om te weten dat De Chatillon het gevecht niet wenschte. Hy hield dan zyne voorwaerde staende, ondanks de bewegingen die reeds tot het stormloopen gedaen werden.
De koele standvastigheid van Deconinck bedroog den franschen Veldheer; hy bleef overtuigd dat de Bruggelingen hem niet vreesden, en hunne stad met hardnekkigheid zouden verdedigen. Zyn gansch leger en het Land van Vlaenderen aen die afzonderlyke zaek niet willende wagen, begon hy met Deconinck over de voorwaerden te twisten. Eindelyk, na lange woordwisse- | |
| |
ling, kwamen zy overeen dat de Wethouders in hunne ambten zouden blyven: de andere punten werden den Bruggelingen toegestaen. De Landvoogd had van zynen kant doen aennemen dat hy zoo veel soldeniers als hem beliefde in de stad mocht leggen.
Zoodra de zegelbrief door hen beide verveerdigd en geteekend was, keerde de Deken der Wevers met den Wapenbode naer de stad terug. De voorwaerden werden in alle de straten uitgeroepen. Een half uer daer na deed het fransche leger met klinkende bazuinen en vliegende banieren de zegepralende intrede, en de ambachtslieden gingen met het hart vol spyt en droefheid naer hunne wooning terug. De Wethouders en Leliaerts kwamen van de Burcht, en de stad verkreeg eene schynbare rust.
|
|
Auteursrechtvrij