Logo DBNL
De leeuw van Vlaenderen (1838)

De leeuw van Vlaenderen

(1838)–Hendrik Conscience–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

III.

 
Ik noem de goden tot getuigen van myn trachten,
 
Om myner kindren lot en 't uwe te verzachten.
 
Jan ten Brink. Medea.

De ridder of de Spreker(1) die door de bewooners van Wynendael uit beleefdheid of medelyden ingelaten werd, bevond zich eerst in eene vierkante plaets onder

den blaeuwen hemel. Op de rechter zyde zag hy de stallen waerin honderd peerden zonder hinder mochten staen; hierby de mesthoopen met ontellyke azende duiven en eenden overdekt. Op de linkerzyde het gebouw waer in de wapenlieden en trosknapen hunne huizing hadden, verder in het verschiet lagen de stormtuigen die men in den kryg voerde: eerst de groote rammen(1) en bokken met hunne schragen en wagens, dan de springhalen om schichten in de belegerde steden te smyten, en de werprustingen waermede men groote steenen op torens en wallen zenden kon; verder nog allerlei stormbruggen, voetangels, vuertonnen en oneindig ander oorlogstuig.

Recht voor den inkomenden reiziger verhief het graef-

lyk paleis zich statig met zyne torentjes boven de lagere gebouwen die het omringden. Een steenen trap aen welkers voet twee zwarte leeuwen rustten, ging tot het eerste verdiep op en gaf ingang tot eene lange reeks vierkante zalen. Veel derzelver waren met een bed voorzien om de gevallyke gasten te ontfangen: anderen waren met oude wapens van de voorledene Graven of met gewonnen banieren en wimpels versierd.

Op de rechterzyde, in den hoek van dit ruim gebouw was eene kleinere zael die van de overigen in alles verschilde. Op het tapyt waermede den wand behangen was, kon men het gansche verhael der zesde kruisvaert als door levende persoonen afgebeeld zien. Op de eene zyde stond Gwyde(1) van het hoofd tot de voeten in yzer gekleed en omringd van ridders, aen dewelke hy het kruis toereikte. In de diepte bemerkte men eene bende krygsknechten die zich reeds op weg begeven had. De tweede zyde verbeeldde den slag van Massura, welke in 1250 voorviel, en waer de kristenen den zege behaelden. De Heilige Lodewyk, Koning van Frankryk, en de Graef Gwyde waren uit de anderen aen hunne banieren kenlyk. De derde zyde was een afgryzelyk tooneel. Menigvuldige kristene Ridders, door de pest geraekt, lagen op een dor veld, tusschen nare lyken en krengen van peerden te sterven: zwarte raven vlogen boven dit

rampzalig leger en wachtten dat er een stierf, om zich met zyn vleesch te verzadigen. De vierde zyde verbeeldde de blyde terugkomst van den Graef van Vlaenderen. Zyne eerste vrouw, Fogaets van Bethune, lag weenend tegen zyne borst, terwyl hare zonen Robrecht en Boudewyn zyne handen met liefde in de hunnen drukten. Dit was het laetste tafereel.

By den marmeren schoorsteen, in denwelken een klein houtvuer blaekte, zatden ouden Graef van Vlaenderen in eenen zwaren armstoel. Met diep aendenken vervuld zynde, rustte hy met het hoofd op zyne rechter hand, en bezag zonder aendacht zynen zoon Willem die in een boek met zilveren sloten, bezig was met gebeden te lezen. Machteld, de jonge dochter van Robrecht van Bethune, stond met haren valk aen deandere zyde der kamer. Zy streelde den vogel zonder op den ouden Gwyden of zynen zoon te letten. Terwyl de Graef met een donker vooruitzicht aen zyne voorledene rampen dacht, en Willem den hemel om genade smeekte, speelde Machteld met haren geliefden valk en dacht niet eens dat het erfdeel haers vaders door de Franschen gewonnen en verbeurd was. Nochtans was de kindsche maegd niet ongevoelig; maer hare droefheid duerde nooit langer dan den voorval die haer het hart schokte. Wanneer men haer aengekondigd had, dat alle de steden van Vlaenderen door den vyand ingenomen waren, borst zy in overvloedige tranen uit en weende bitter; maer reeds des avonds van den zelfden dag, was de valk op nieuw geliefkoosd en 's meisjes tranen opgedroogd en vergeten.

Na dat Gwyde lang en met onzekere blikken, zynen

zoon had aengestaerd, liet hy eensklaps de hand van onder zyn hoofd gaen en vroeg:

‘Willem, myn zoon, maer wat vraegt gy altyd zoo vurig van God?’

‘Ik bid voor myne arme zuster Philippa’ was des jongelings antwoord. ‘God weet, ô myn vader, of de Koningin Johanna haer niet alreeds in het graf gestooten heeft...... maer dan zyn myne gebeden voor hare ziel!’

Hy boog zyn hoofd diep by dit gezegde, als of hy de twee tranen die hem ontvielen verbergen wilde.

De oude vader zuchtte met doffe pyn; hy gevoelde dat de aeklige voorzegging van Willem zich kon bewaerheden; want Johanna van Navarre was eene booze vrouw; echter liet hy zyne mistroostigheid niet blyken en sprak:

‘Het is niet redelyk, Willem, dat men zich bedroeve met smartelyke vooruitzichten. De hoop is den sterveling op aerde ten troost gegeven, en waerom dan zoudt gy niet hopen? Sedert de gevangenis uwer zuster treurt en kwynt gy, zonder dat ooit een grimlach over uw gelaet ryze. Het is loffelyk dat gy het lot uwer zuster niet gevoelloos aenziet; maer in Gods naem, styg uit uwe duistere wanhoop!’

‘Grimlachen zegt gy vader? grimlachen, terwyl onze arme Philippa in eenen kerker zit? Neen dit kan ik niet. Hare tranen vloeien in stilte op den kouden grond harer gevangenis: zy klaegt den Hemel hare droefheid: zy roept u, myn vader, zy roept ons allen om lafenis - en wie antwoordt haer? De sombre weêrgalm der onderaerdsche kuilen van den Louver! ziet gy ze niet, bleek als den dood - zwak en mager als eene stervende bloem,

met hare armen tot God - hoort gy ze niet, die roept: ô myn vader, myne broeders! Verlost my, ik sterf aen de keten!....... Dit zien en hoor ik in myn hart - dit voel ik in myne ziel - en zou ik grimlachen? Neen, dan straffe my de Heer!’

Machteld, die op deze droeve rede half geluisterd had, plaetste haren valk haestelyk op den rug van eenen zetel, en viel met onstuimigen tranenvloed en droeve snikken, voor de voeten van haren grootvader. Zy legde haer hoofd op zyne knie en riep pynlyk:

‘Is myne lieve moei dood? ô God wat droefheid! Is zy dood? Zal ik ze nimmer wederzien? Och vader! ondersteun my - ik bezwyk.......’

De Graef hief ze tederlyk van den grond en sprak met goedheid:

‘Bedaer myne lieve Machteld - ween niet; Philippa is niet dood.’

‘Niet dood?’ vroeg het meisje met verwondering.

‘Waerom spreekt Mynheer Willem dan van sterven?’

‘Gy hebt hem niet wel verstaen’ antwoordde de Graef ‘de toestand van Philippa is niet veranderd.’

Terwylde jonge Machteld hare tranen met eenen doek afdroogde, smeet zy eenen verwytenden blik op Willem en sprak snikkend;

‘Gy bedroeft my steeds nutteloos Mynheer! Men zou welhaest denken dat gy alle troostende woorden zyt vergeten, want gy spreekt altyd zoo vervaerlyk dat uwe rede my doet sidderen - myn valk is bang voor uwe stem, zy klinkt zoo hol! Dit is van uwentwege niet beleefd, Mynheer! en het belgt my grootelyks!’

Willem bezag het meisje met oogen die om mede-

lyden voor zyne smart schenen te smeeken. Zoodra Machteld dien droeven blik ontvangen had, liep zy tot hem, en vatte eene zyner handen tederlyk in de hare: ‘O verschoon my, myn lieve Willem’ sprak zy, ‘ik bemin u zeer, maer dan moogt gy my ook niet meer plagen met dat leelyke woord, sterven, dat gy altyd in myne ooren doet klinken, Vergeef het my, ik bid U.’

Eer Willen haer kon antwoorden liep zy reeds terug naer den valk en begon op nieuw haer tydverdryf, alhoewel zy nog niet ophield met weenen.

‘Myn Zoon’ sprak Gwyde ‘laet u de woorden der Jonkvrouw Machteld niet stooren. Gy weet dat ergwaen in haer niet schuilt.’

‘Ik vergeef haer uiterharte, Mynheer Vader, want ik bemin haer als eene zuster. De droefheid die zy om Philippa's gewaende dood betoond heeft is my troostend geweest’

By deze woorden opende Willem op nieuw zyn boek en las met luider stemme:

‘Jesu Christus, zaligmaker, ontferm u myner zuster - Door uw bitter lyden, verlos haer ô Heere!

Sancta Maria, Moeder Gods, ik bid u aenhoor my; vertroost haer in den donkeren kerker, ò Heylige Maegd!’

Gwyde wachtte tot dat het gebed ten einde was, en dan vroeg hy:

‘Maer zeg my eens Willem, dunkt het u niet, dat wy Mynheer De Valois eene groote dankbaerheid schuldig zyn?’

‘Mynheer De Valois is de weerdigste ridder die ik ken’ antwoordde de jongeling. ‘Heeft hy ons niet met edelmoedigheid behandelt? Hy heeft uwe gryze haren geëer-

biedigd en heeft zelf u getroost. Ik weet wel, dat onze rampen en de gevangenis myner zuster eindigen zouden indien het in zyne macht ware. God geve hem de eeuwige zaligheid om zyne edele gevoelens!’

‘Ja, God zy hem in zyn laetst uer genadig!’ hernam de Graef Gwyde. ‘Kunt gy begrypen myn zoon dat hy, onze vyand, edelmoedig genoeg zy, om zich-zelven voor ons in gevaer te stellen, en zich den haet van Johanna van Navarre op den hals te halen?’

‘Ja, dit begryp ik, heer vader, zoodra gy van Charles De Valois spreekt. Maer wat kan hy toch voor ons en onze zuster doen?’

‘Luister Willem! Dezen morgen met hem ter jacht rydende heeft hy my eenen middel aengewezen, by denwelken wy met Gods hulp den Koning Philippe le Bel verzoenen mogen.’

De Jongeling sloeg met blyde opgetogenheid de handen te samen en riep:

‘O Hemel - zyn goede engel heeft uit zynen mond gesproken! En wat moet gy daer toe doen, myn vader?’

‘Den Koning met myne Edelen te Compiegne(1) gaen vinden en eenen voetval voor hem doen.’

‘En de Koningin Johanna?’

‘De ongenadige Johanna van Navarre is te Parys met Enguerrand De Marigny. Nooit was er gunstiger oogenblik dan dit.’

‘Geve de Heer dat uwe hoop niet worde te leur gesteld! wanneer wilt gy dien gevaerlyken tocht aennemen, myn vader?’

‘Overmorgen, zal Mynheer De Valois met zyn gevolg naer Wynendael komen om ons te geleiden. Ik heb de Edelen, die my nog in myn ongeluk getrouw blyven, doen ontbieden om hun kennis hiervan te geven. Maer uw broeder Robrecht komt niet - waerom zou hy zoo lang uit het slot blyven?’

‘Is u zyn twist van dezen morgen reeds vergeten, heer vader? Hy heeft zich van eene beloochening te zuiveren; nu is hy gewis met De Chatillon.’

‘Gy hebt gelyk Willem, het was my ontgaen. Deze twist kan ons schadelyk zyn, want Mynheer De Chatillon is machtig aen het hof van Philippe le Bel.’

In die tyden waren eer en faem de kostelykste panden des ridders. Ook mocht hy zich door geenen schyn van laster laten raken zonder er rekening over te vragen. Derhalve waren de tweegevechten dagelyksche bezigheden en men gaf op dezelve weinig acht.

Gwyde stond op en sprak:

‘Daer hoor ik de brug vallen. Zeker zyn myne Leenmannen reeds daer. Kom, wy gaen in de groote zael.’

Zy gingen uit het vertrek en lieten de jonge Machteld alleen.

Weldra kwamen de heeren van Maldeghem, van Roode, van Kortryk, van Audenaerde, van Heyle, van Nevele, van Roubais, de heer Wouter van Lovendeghem met zyne twee broeders en meer anderen, ten getalle van twee-en-vyftig beurtelings in de zael

by den ouden Graef.(1). Eenigen derzelve waren in het slot tydelyk gehuisvest anderen hadden hunne heerlykheden in de nabyliggende vlakte.

Zy wachtten allen nieuwsgieriglyk op de tyding of het bevel dat de Graef hun zou mededeelen, en stonden met ontdekten hoofde voor hunnen Heer.

Deze begon eenigen tyd hierna zyne redevoering en sprak:

‘Myne heeren, het is UE. bekend dat de getrouwheid,

die ik mynen Heer en Koning Philippe had toegewyd, de oorzaek myner ongelukken is. Toen hy my oplegde de rekeningen van de besturen der Gemeenten te vragen, heb ik, als een trouw Leenheer, aen zynen eisch willen voldoen. Brugge heeft geweigerd my te gehoorzamen en myne onderdanen zyn tegen my opgestaen. Wanneer ik met myne dochter in Frankryk gegaen ben om den Koning hulde te bewyzen, heeft hy ons allen gevangen genomen; myn ongelukkig kind treurt nog in de kerkers van den Louver. Dit alles weet gy; want gy waert de trouwe gezellen van uwen Vorst. Ik heb, gelyk het myner weerdigheid betaemde, myn recht door de wapens willen bevechten, maer het lot was tegen ons; de meineedige Edward van Engeland verbrak het verbond dat wy gemaekt hadden, en verliet ons in den nood. - Nu is myn land verbeurd - ik ben de geringste onder UE. geworden en myne gryze hairen mogen de Graeflyke kroon niet meer dragen. Gy hebt eenen anderen Heer!’

‘Nog niet!’ riep Wouter Van Lovendeghem ‘want dan breek ik voor altyd myn degen. Ik ken geenen anderen Heer dan den edelen Gwyde van Dampierre!’

‘Mynheer Van Lovendeghem uwe trouwe liefde is my hoogst aengenaem; maer hoor my tot het einde met koelen bloede. Mynheer De Valois heeft Vlaenderen door de wapenen gewonnen en van zynen koninglyken broeder Philippe ten leen gekregen. Indien hy zoo edelmoedig niet ware zou ik hier in Wynendael met UE niet zyn; want hy zelf is het, die my uit Rupelmonde in dit aengenaem verblyf geroepen heeft. Nog meer, hy heeft be-

sloten het Huis van Vlaenderen weder op te bouwen en my nogmaels op den Grafelyken zetel te plaetsen. Dit is de zaek waer over ik met UE te handelen heb - want uwe hulp heb ik noodig.’

De verwondering der heeren die met aendacht luisterden vergrootte zichtbaer by dit laetste gezegde Dat Charles De Valois het land dat hy gewonnen had wilde wedergeven kwam hun ongeloofelyk voor. Zy bezagen den Graef met verbaesdheid. Deze hernam na eene korte rust:

‘Myne heeren, ik twyfel geenzins aen uwe liefde voor my, derhalve spreek ik met de volle hoop dat gy my deze laetste bede zult toestaen, en die bestaet hier in: overmorgen vertrek ik naer Frankryk om den Koning te voet te vallen, en ik begeer door UE vergezeld te zyn.’

De heeren antwoordden de eene na den anderen dat zy tot de reis bereid waren en hunuen Graef overal vergezellen en bystaen wilden. Een was er die niet sprak, en dit was Diederik die Vos.

‘Mynheer Diederik’ vroeg de Graef ‘gy zult met ons niet gaen!’

‘Ja, ja, by myne eer!’ riep Diederik ‘de Vos gaet mede al ware het in den mond der hel. Maer ik zeg u, edelen Graef, en vergeef het my - ik zeg u dat men hier geen vos zyn moet, om te merken waer den strop ligt Men heeft uw' Hoogheid al eenmael gevangen, en zy loopt wederom in het zelfde spoor. God geve dat het wel uitvalle! maer ik verzeker u dat Philippe le Bel den vos niet vangen zal.’

‘Gy oordeelt en spreekt te lichtveerdig, Mynheer!’

hernam Gwyde ‘Charles De Valois schryft ons eene vrygeleide, en belooft ons op zyne eer, dat hy ons weder ongehinderd in Vlaenderen zal terug brengen.’

De heeren die de rechtzinnigheid van De Valois kenden betrouwden zich op die belofte, en gingen voort met hunnen Graef te redeneren. Terwyl sloop Diederik die Vos ongemerkt uit de zael en ging op den voorhof wandelen en nadenken.

Na eenige oogenblikken werd de brug neêrgelaten en Robrecht van Bethune trad in het slot. Diederik naderde hem, na hy van zyn peerd gestegen was, en sprak: ‘Het is niet noodig, Mynheer Robrecht, te vragen hoe gy uwen vyand bejegend hebt: het zweerd van den Leeuw heeft nooit gelogen. Gewis is Mynheer De Chatillon op reis naer de andere wereld?’

‘Neen,’ antwoordde Robrecht ‘myn zweerd is met zoo veel kracht op zynen helm gevallen dat hy in geen drie dagen spreken zal; nochtans is hy niet dood. God zy geloofd! Maer een ander ongeluk is ons heden overkomen. Adolf van Nieuwland, myn wapenmakker zynde, vocht tegen De St.-Pol. Adolf had De St.-Pol reeds aen het hoofd gekwetst, wanneer het harnas van den rampzaligen Jonkheer gefeild heeft, en het vyandlyk wapen heeft hem doodelyk gewond. Binnen eenige oogenblikken zult gy hem zien; want myne knapen brengen hem naer het slot.’

‘Maer Mynheer van Bethune’ vroeg Diederik ‘denkt gy niet dat die reis naer Frankryk eene roekelooze daed is?’

‘Welke reis? gy verwondert my!’

‘Weet gy er nog niets van?’

‘Geen woord!’

‘Wel, wy vertrekken overmorgen met onzen Graef Gwyde naer Frankryk.’

Wat is dit Diederik, myn vriend? Gy schertst - hoe naer Frankryk?’

‘Ja, ja, heer Robrecht, om den franschen Koning te voet te vallen en vergiffenis te vragen. Ik heb nooit gezien dat eene kat van zelf in den zak kruipt, maer by den duivel, ik zal het eer weinig te Compiegne kunnen zien, of het feilt my aen gezond verstand.’

‘Zyt gy heel zeker van het geen gy zegt Diederik? spot niet, gy bedroeft my.’

‘Zeker? Gelief in de zael te gaen. Gy zult al de heeren by onzen Graef uwen Vader zien. Overmorgen reizen wy naer de gevangenis; geloof my en maek een kruis op de poort van Wynendael.’

Robrecht kon zich by het hooren dezer nieuwmare van toorn niet inhouden.

‘Diederik myn vriend’ riep hy ‘ik bid u doe den gewonden Adolf in myne kamer op het linker bed dragen en bezorg hem tot dat ik weder kom. Doe meester Rogaert roepen, dat hy de wonde verbinde.’

Terwyl hy dit zegde liep hy met ongeduld naer de zael waer de heeren met den Graef waren, en drong met geweld door hen tot voor zynen vader.

De ridders verwonderden zich grootelyks; want Robrecht was nog in volle harnas en gansch met yzer overdekt.

‘ô Mynen heer en Vader’ sprak hy ‘wat zegt men? Gaet gy u in de handen uwer vyanden leveren, opdat zy uwe gryze haren met smaed mogen beladen;

- op dat de snoode Johanna u in de boeien werpe?’ ‘Ja myn zoon’ antwoordde Gwyde met statigheid, ‘ja, ik ga naer Frankryk en gy met my; - dit is de wil uws vaders.’

‘Wel aen het zy zoo’ hernam Robrecht ‘ik zal met u gaen. Maer de voetval, de schandelyke voetval?’

‘Den voetval zal ik doen, en gy met my’ was het onverbiddelyk antwoord.

‘Ik?’ riep Robrecht met woede, ‘Ik den voetval doen? Neen, nog liever sterf ik eene onzalige dood; God vergeve my. Ik, Robrecht van Bethune, onzen vyand te voet vallen? Wat, zal de Leeuw van Vlaenderen het hoofd bukken voor een' Franschman, voor een' valschemunter,(1) voor een' meineedigen? Dan opene zich de grond onder myne voeten!’

De Graef liet eenige oogenblikken voorby gaen. Wanneer hy dacht dat Robrecht wat bedaerd was hernam hy:

‘En gy zult het ook doen myn zoon!’

‘Neen, nooit’ riep Robrecht, ‘nooit komt die laster, over myne wapenen. Voor eenen vreemdeling bukken - ik? Gy kent uwen zoon niet, myn Vader.’

‘Robrecht’ hernam Gwyde koelbloedig, ‘de wil uws vaders is eene wet die gy niet verbreken moogt. - Ik wil het!’

‘Neen,’ riep Robrecht nogmaels ‘de Leeuw van Vlaen-

deren byt, maer streelt niet. God alleen, en gy Vader, hebt myn hoofd gebogen gezien - en ik bid den Heere dat hy, onder zyn' bliksem my verplette, in dien ik voor een' anderen mensch op aerde buig.’

‘Maer Robrecht’ hernam de vader ‘hebt gy geen medelyden met my, met uwe rampzalige zuster Philippa, met uw Vaderland, dat gy den eenigsten middel, die ons nog redden kan, verwerpt?’

Robrecht door pyn en woede aengedaen wrong zyne vuisten met onstuimige drift.

‘Wat eischt gy nu, ô heer en vader’ antwoordde hy ‘dat een Franschman op my als op eenen slaef nederzie? Het gedacht alleen zou my van schaemte doen sterven. Neen, neen - nooit! uw bevel, uw gebed zelfs is nutteloos - ik zal het niet doen.’

Twee tranen blonken op de holle wangen van den ouden Graef. De zonderlinge uitdrukking zyns gelaets deed de byzynde ridders twyfelen, of het de vreugde of de smart was die hem geraekt had; want een troostvolle grimlach scheen over zyn aenzicht te zweven.

Robrecht werd door de tranen zyns vaders diep getroffen: hy voelde de hel en hare martelpynen in zyn hart. Zyne vervoerdheid vergrootte nog; hy riep als uitzinnig:

‘Vermaledyd - vervloek my, ô myn Vorsten Vader! maer ik zweer u by den almachtigen God, dat ik nooit voor eenen Franschman kruipen of bukken zal, en ik zal uw gebod niet gehoorzamen!’

Robrecht van Bethune verschrikte op zyne eigene woorden. Hy werd bleek en beefde in al zyne lidmaten; zyne vingeren wrongen zich stuiptrekkend in de palmen

zyner handen, en men hoorde de yzeren schulpen zyner handschoenen kryschend over elkander schuiven. Hy voelde den moed hem ontzinken, en zag den vloek zyns vaders met doodelyken angst te gemoet.

Terwyl de ridderen in de grootste verbaesdheid op het antwoord van den Graef wachtten, sloeg deze zyne zwakke armen om den hals van Robrecht, en riep met tranen van vreugde en liefde:

‘ô Myn edele zoon! Myn bloed - het bloed der Graven van Vlaenderen vliet zuiver in uwe aderen. Uwe ongehoorzaemheid heeft my den blydsten dag myns levens gegeven. Nu mag ik sterven! Omhels my nog, ô myn zoon; - want ik gevoel een onuitsprekelyk geluk.’

Bewondering en medelyden was er in de harten van al de byzynde heeren. Met een plechtig stilzwygen aenzagen zy deze omhelzing. De oude Graef liet zynen zoon los en keerde zich vol geestdrift naer zyne Leenmannen.

‘Ziet, myne Heeren’ sprak hy, ‘zoo was ik ook in myne jongere jaren - zoo waren altyd de Dampierres. Oordeelt by het geen gy gehoord en gezien hebt, of Robrecht de Graeflyke kroon niet verdient. - ô Vlaenderen zoo zyn uwe mannen! Ja Robrecht, gy hebt gelyk. Een Graef van Vlaenderen mag zyn hoofd voor geenen vreemdling bukken. Maer ik ben oud - ik ben vader der gevangene Philippa en van u, myn dappere zoon; ik zal myne knie voor Philippe le Bel buigen - zoo beveelt het God! - Gy zult met my gaen. Buk uw hoofd niet - houd het recht, op dat de Graef die na my komen kan, vry van blaem en schande zy!’

Hier na werd de voorbereiding tot de reis wydloopiger besproken, men redeneerde over meer dan een staetkundig punt. Robrecht van Bethune bedaerd en koel geworden zynde, verliet de zael en ging in het kleinere vertrek waer Machteld zich bevond. Hy nam de jonge maegd by de hand en plaetste ze in eenen leuningstoel: dan zonder hare hand los te laten, trok hy eenen anderen zetel by, en zette zich nevens haer.

‘Myne lieve Machteld’ sprak hy ‘gy bemint uwen vader, niet waer?’

‘ò Ja, dit weet gy immers wel’ riep het meisje, terwyl zy hare zachte handen over de ruwe wang van den ridder deed gaen.

‘Maer’ hernam Robrecht ‘indien een man, om my te verdedigen, zyn leven waegde, zoudt gy dien ook niet beminnen?’

‘Zeker ja’ was het antwoord ‘en ik zou hem daer voor eeuwig dankbaer blyven.’

‘Wel nu, myne dochter, een ridder heeft uwen vader tegen eenen vyand verdedigd en is doodelyk gewond.’ ‘Och God!’ galmde Machteld uit ‘ik zal veertig dagen voor hem bidden - en dan nog, op dat hy geneze.’

‘Ja doe dit; maer ik verzoek nog iets van u.’

‘Spreek heer vader - ik ben uwe gehoorzame dienaresse.’

‘Versta my wel Machteld, ik ga voor eenige dagen op reis - en uw Grootvader en al de edellieden die gy kent vertrekken insgelyks. Wie zal den armen gewonden ridder dan te drinken geven als hy dorst heeft?’

‘Wie? Ik, heer Vader: ik zal hem nooit verlaten tot dat gy wederkomt. Ik zal mynen valk in zyne kamer

nemen en hem altyd gezelschap houden. Vrees niet dat ik hem aen de dienstboden zal overlaten: myne eigene hand zal hem de drinkschael aen de lippen honden. Ho! het zal my eene groote vreugde zyn indien hy geneest.’

‘Dit is zeer wel, myne dochter, ik ken uw liefderyk hart; maer gy moet my nog beloven, dat gy in de eerste dagen zyner ziekte geen gerucht in de kamer maken zult, of den dienstboden zulks niet zult toelaten.’

‘ô Neen, vrees daer niet voor, heer Vader, ik zal mynen valk heel zachtjes toespreken, dat de kranke ridder het niet hoore.’

Robrecht nam de jonge Machteld by de hand en bracht ze uit de kamer.

‘Ik zal u den zieken laten zien’ zegde hy, ‘maer spreek niet luid in zyne tegenwoordigheid.’

Adolf van Nieuwland was door de knapen in eene zael van Robrechts wooning gedragen en op een bed gelegd.

Twee heelmeesters hadden de wonde vermaekt, en stonden met Diederik die Vos by het ledikant. De lydende gaf geen teeken van leven, zyn aengezicht was bleek, en zyne oogen waren gesloten.

‘Wel, Meester Rogaert’ vroeg Robrecht aen eenen der heelmeesters, ‘hoe gaet het met onzen ongelukkigen vriend?’

‘Slecht’ antwoordde Rogaert, ‘maer slecht Mynheer van Bethune. Ik kan nog niet zeggen wat er te hopen staet; echter is myn eigen gevoelen dat hy niet sterven zal.’

‘Is de wonde niet doodelyk?’

‘Ja wel, doodelyk en niet doodelyk: de natuer is de

beste heelmeester; zy wrocht dikwyls hetgeen kruiden noch gesteenten doen kunnen.(1) Ik heb op zyne borst eenen doorn van de waerachtige Kroon gelegd, - dit heilig overblyfsel zal ons helpen.’

Gedurende deze samenspraek was Machteld allengkens by den zieken genaderd. Door nieuwsgierigheid aengedreven poogde zy het aenzicht van den lydenden ridder te zien.

Eensklaps herkende zy Adolf van Nieuwland, en zy week met eenen schreeuw van verbaesdheid achteruit. ‘Kom, myn Heer Vader!’ riep zy ‘kom aen, laet ons hier niet blyven, ik bid u! ô kom aen!’

Robrecht verwonderde zich over de vrees die zyne dochter zoo schielyk bevangen had. Hy dacht dat het bleeke aenzicht van den gewonden de oorzaek dezer aendoening was en antwoordde:

‘ô Kind, zyt gy bang van eenen zieken mensch die uwe hulp noodig heeft? - wat zult gy dan doen als gy alleen met hem zult zyn?’

‘ô Neen, Vader, ik vrees hem niet - maer ik weet niet - ik ben niet geerne hier. Kom, of geef my oorlof om te vertrekken; want ik gevoel my niet wel.’

‘Ga myn kind’ sprak Robrecht ‘dit zal wel vergaen.’ Hy bleef by de gedachte dat de nare uitdrukking van des jonkers wezenstrekken zyne dochter verschrikt hadden, doch hy bedroog zich grootelyks.

Machteld was eene eenvoudige maegd van zestien jaer. Nooit had zy de liefde gekend en wist nog niet recht wat dit woord beteekende. Nochtans elkemael dat Adolf van Nieuwland haer bezien had, was zy tot op het voorhoofd rood geworden: elkemael dat zy de stem of den naem van Adolf hoorde, ontstak haer hart in eenen onbekenden gloed en joeg hevig. Het beeld van den jongeling zweefde, tegen haren dank, zonder ophouden voor haer gezicht, en geen droom ontrustte haren slaep of hy was er in gemengd. Zy wist niet dat zy des Jonkers liefde voor haer, door eene geheime en sterkere liefde beantwoordde. Dit innig gevoel woonde onbekend in haren boezem. De schaemte die haer in zyne tegenwoordigheid altyd trof was de oorzaek harer vrees voor hem, en dit was ook de oorzaek van den schreeuw die zy by het ziekbed had laten hooren.

Nu moest zy met dezen vyand harer rust, alleen in hare kamer blyven; zy moest met hem spreken - zyn hoofd en zyne handen raken. Het is te begrypen hoe het arme kind door dit aendenken gefolterd werd. Ook zoodra zy in hare kamer was, borsten de tranen uit hare oogen, en zy weende lang; niettegenstaende besloot zy hare menschlievende taek te volbrengen en zich volgens den wil haers vaders te gedragen.

Robrecht van Bethune bleef tot in den nacht by het bed van Adolf, hopende dat hy het gehoor en de spraek zou terug gekregen hebben; doch deze hoop werd te leur gesteld. De gewondene ademde flaeuw en langzaem: er was geen de minste beweging in zyn lichaem merkelyk. Meester Rogaert begon ernstig voor zyn leven te

vreezen, want eene lichte koorts, openbaerde zich en gloeide reeds op de slapen van den lydenden.

De edele heeren, die niet in Wynendael gehuisvest waren, verlieten het slot met genoegen: als getrouwe ridders verblydden zy zich dat zy hunnen ouden Vorst nog eens mochten believen en dienen. Die in het graeflyke slot verbleven begaven zich in hunne slaepvertrekken. Twee uren later hoorde men niets meer in Wynendael dan den roep der wachten, het geblaf der honden en het geblaes der nachtuilen.


Vorige Volgende