De tuin der fantasie

[p. 75]

De vogeltjes.

Tegelijk met de overval der warme voorjaarsdagen werd Polly beter verklaard. Ze mocht weer wandelen gaan in de tuin, onder de eerste verse blaadjes die in de zon als gouden vlinders trilden langs het fijn en donker hout. Die waren gekomen in de weken, dat zij ziek lag in haar klein kamertje aan de voorkant van het oude huis, vanwaar je alleen de gracht zag en niets van de diepe tuin met zijn beuken en kastanjes en zijn kromme perenboompjes. Maar wat wàs er veel opeens! Bloem en bloesem rondom en voorzichtig uitgeschoten zaad in hun kindertuintjes. De lijster in zijn nest. Ze tuurde omhoog, langs moeders vinger, die wees, daar, zie je, in de oude kamperfoelie tegen de schuur. Maar haar ogen begonnen opeens te tranen van inspanning en ze ging hangen aan moeders arm, vriendelijk luisterend, met opgetrokken brauwtjes van vermoeidheid, naar Lientje, die pralerig, als had zij, in Polly's afwezigheid, dit alles zo geschapen, de geheimenissen van de lentetuin onthulde.

‘Lien, kalmpjes aan, Polly is pas beter.’

De moeder zag in dit heldere voorjaarslicht voor het eerst hoe teer het kind was geworden; haar wangenblos was zo fijn, bijna als die der magnolia en haar ogen waren donkerder geworden als had zij lang in duisternis en verten getuurd. En toen Lientje naast Polly stond, de tweelingzusjes, elkaars evenbeeld, trof haar te sterker het onderscheid. Hoe olijk was het ronde bakkesje van Lientje naast het gezicht van Polly, smal en ontroerend teer na ziektes heftige beroering. Ze voerde Polly zacht voor zich uit, terwijl Lientje baloorig te schoppen liep door het gras en zweeg opeens, als ongedurig over de wekenlange omzichtigheid rond Polly heen, waaraan nu nòg geen eind scheen.

Al die vervelend-lange weken van alleenzijn kwamen bij haar op, de gespannenheid van de angst om de ziekte éérst, de naargeestige dagen, toen koorts en vrees luwden en zij zich gedoemd zag al de belangrijke ontdekkingen van school en straat in zich te houden als zware geheimen. Maar vandaag was zij gehold in één ren uit de klas naar huis, want de zon scheen, Polly mocht in de tuin, zij zouden haar alles wijzen... en moeder zou er ook weer wezen voor háár...

En nu moest tòch nog alles zachtjes. Maar toen zij kwamen bij het viooltjesbed, het dichtbeplante perk als een hemels peluw van blauw, vergat zij haar ongeduld en wees zij Polly, knielend bij het perk, de enkele witjes er onder, de ‘schatjes’, die zo kleintjes wegscholen en daar ontdekte ze een hardgele, die ze plukte, want die hoorde er niet, en stak 'm op haar jurk.

[p. 76]

‘Geel is haat,’ zei Polly.

‘Kan me niet schelen.’ Lientje was, met een sprongetje, al weer verder, bij het perzikboompje dat, op het zuiden, met zijn dof-rose, angstvallige bloesempjes het muurtje beklom. ‘Niet plukken hoor, ieder bloempje is een perzik.’

‘Och kind...,’ zei Polly flauwtjes en lei haar hoofd tegen moeders arm. En Lientje, ronddraaiend op haar hak, dat de dunne jurk opbolde als een ballon, sneed verdere mogelijkheden af door haar verontwaardiging te uiten in een besluit: ‘Naar de duiven gaan we nou maar niet, daar heb je nou toch niets aan, daar moet je het laddertje voor op, hè moeder?’ En haar woede om de sikkeneurige stemming steeg plòts met zulk een drift, dat ze het laddertje bij het duivenhok kwaadaardig omsmeet en onverschillig, met schaatsrijdersstappen, de tuin in laveerde.

De aanhoudende koestering van voorjaarszon kleurde weldra Polly's wangen met de oude blos. Elke dag speelde zij langer in de tuin, vrijer, ongebondener, als vroeger weer, zonder verbazing of verpeinzing, gelijk-op met Lientje, die, ondanks het spel waarin zij zich verloor, haar rust nog niet geheel hervonden had. Want iedere middag kwam het uur dat moeder vanuit de serre, die open stond, riep: ‘Polly...’ Polly het eerst. Polly moest rusten in de wijde, rieten stoel, Polly kreeg het eerste kopje slappe thee. Die morgen had Polly het ongeluk te trappen op een monnikskap in Lientje's perk, en daarna, toen Polly het laddertje tegen de schuur omhoog klauterde om te kijken naar de lijster die zat te broeden op haar nest in de knoestige kamperfoelie, had Lientje zo geschreeuwd dat Polly, vrezend de lijster te verschrikken, halverwege haastig was terug gesprongen. Kwaadaardig hadden ze elkaar aan de blonde vlechten getrokken en mispunt en akeligheid gescholden, Polly, zwakjes nog en snel ontroerd, had een hikbui gekregen waarin onderdrukte snikken zich mengden, terwijl Lientje, stug, met smalgetrokken lipjes en donkerwazige oogen, ontevreden op alles en het meest op zich zelve, in het achtergedeelte van de tuin bleef, bij de pereboompjes, waar zij niet vandaan wilde komen ondanks haar angst voor de grote bijen, die in zware zweefvluchten rond de bloesems gonsden.

's Middags kwam er bezoek. Het was tante Nellie met Paultje en de tweelingen voelden zich opgelucht, nu geen verzoening nodig was om weer goed te wezen samen. Polly was zacht en een weinig kwijnend, ze deed damesachtig en dat maakte Lientje buitensporig wild... Ze stoeide en lachte met Paultje over het grasveld waar ook hun jonge hond, de brooddronken Dubsey, speelde, maar toen ze weer terugkwamen in het schaduwplekje, waar de glazen limonade gereed stonden en de koekjes, zei Polly langzaam, terwijl ze dronk en staarde over haar glasrand heen: ‘Ik ben zo ziek geweest Paultje, ik heb geijld.’ Paultje toonde zich getroffen: ‘Is dat

[p. 77]

erg of vond je het wel leuk? Het moet heel erg zijn met je als je ijlt...’

Lientje trok Dubsey neer aan zijn nekvel tot op haar voeten en hield zijn beide slappe oren tussen haar éne knuistje, dat hij zacht moest janken. Toen zei ze minachtend: ‘IJlen is niets dan dat je niet meer weet wat je zegt.’ ‘Ja?’ vroeg Paultje en het was nu duidelijk dat hij zich iets heel anders, iets veel mooiers had gedacht. Polly zweeg en Lientje keilde een kiezel over het grasveld, waar Dubsey achteraan vloog, en toen zij en daarna Paultje. Het was warm en Polly bleef stil zitten, onbestemd droefgeestig en zonder het te weten sabbelend op de kwast van haar ceintuurtje, terwijl haar ogen staarden in het helle licht en haar borst van zuchten zachtjes bewoog.

Paultje was weer weg en dit was het uur na het eten, het wonderlijk uur van vermoeid spel en lome vrede. Moeder noemde hen dan ‘doorbakken’. Maar wat te doen nu, deze avond? Polly was zwijgzaam en Lientje liep haar achterna. Ze waren in de zijtuin, bij het achterhuis en toen ging Polly de trap op.

‘Ajàkkes, wat ga je noù doen?’ Lientje vreesde zeer dat Polly op haar kamertje wilde gaan lezen en zij besefte niets ter wereld minder te kunnen dragen dan deze duidelijke doch onuitgesproken vijandschap.

Polly rekte zich uit, ze stond juist twee tree hoger en ze keek op Lientje neer, vol waardigheid: ‘Hoor es even, ik doe wat ìk wil.’

Lientje pakte Polly's been vast en kneep hard; toen begon Polly zacht te huilen, het hoofd op de trapleuning. Lientje liet los, beet op haar lippen en klauterde zacht en hijgend achter Polly aan, die snikkend in haar klein kamertje sloop. Ze waren er samen alleen. En Polly lag met haar hoofd op tafel: ‘Wat is het toch verschrikkelijk, verschrikkelijk. Het wordt nooit meer goed.’ Lientje keek naar buiten tussen toegeknepen oogharen en zei langzaam: ‘Het is jou schuld, jij bent ziek geweest.’

‘Och nee, nee, jij bent zo akelig, je plaagt en sart en van die monnikskap dee ik niet ekspres...’

‘Heus niet?’

‘Nee.’

‘O, ik dacht het.’

‘En dat ik heb geijld kan jij niet velen.’

‘Je weet ook niet dat het niets bijzonders is te ijlen.’

‘Je moet er erg ziek voor wezen.’

‘En eerst kon jou niets meer schelen - de tuin...’

‘O Lientje, dat is jokkes, ik was zo duizelig.’

‘En wil je nu weer alles, gewoon?’

‘Ja, als jij... o zouen we... denk je dat wij het àf kunnen leren.’

‘'t Ruzie hebben?’

[p. 78]

Polly knikte driemaal met haar hoofd. Lientje zuchtte zwaar, onzeker omtrent zich zelve: ‘Ik weet het niet...’

Stilte kwam in de kamer. De zusjes peinsden. Toen fluisterde Polly:

‘Zullen we, zullen we er God om vragen?’

Somber en zwijgend kwam Lientje nader, knielde eerbiedig bij het poppentafeltje naast Polly; zij ademden diep eerst en prevelden dan dezelfde woorden... ‘Lieve God, geef Gij ons dat we niet meer kibbelen, dat we goed zijn samen...’

Zij stonden op en leunden aan het venster, hun kinderogen, die elkander nu geleken als grote druppen glinsterend water, keken over de bloesemende iepen en droomden zacht weg naar het stervend hemelblauw.

‘Maar hoe weten wij of God ons heeft gehoord,’ fluisterde Lientje en er kroop twijfel weer in hun zielen.

‘Als wij God om een teken vragen?’

‘Zullen wij naar de vogels kijken? als hij er drie tegelijk stuurt, heeft hij ons gehoord.’

‘Dan zal hij ons helpen.’

Ze liepen het huis door langs trap en gang met lichte trippelpasjes als een dansje van verwachting; het losgeraakte, blonde haar slierde langs de warme gezichtjes en zij leken op elkander zoals bosnimfjes of elfjes elkaar moeten gelijken.

Zonder spreken liepen ze tot aan het uiterst einde van de tuin, tot waar de wijde weien begonnen. Aan het einde lag een boerderij in de donkergouden, droefgeestige gloed van een dalende zon en in het bleke blauw vol wolkenveren dreef een vogel aan als een vermoeide reiziger die huiswaarts keert.

‘Eentje.’

Een fijn trillertje en dan, veel verder, of er een viool gestemd werd, maar zij zagen niets. Zij stonden hand in hand en speurden langs de hemel, doch dan opeens, een stip en nog een, nog een, tegelijk...

En in een kleine driehoek kwam het aan en dreef voorbij. Zij wilden spreken, maar dan, opeens, een rijtje, een, twee, drie, achter elkaar, kleine vogels en die eerste waren grote. En toen zij, glimlachend, vol van de betekenis dezer dingen, elkaar aanzagen, hoorden zij geritsel in de struiken dichtbij en zie, daar verhieven er zich, één, twee, drie, de lijsters...

Zij gingen terug, zonder spreken, hand in hand, zwevende, glimlachend van blijdschap en ernstig tevens om de heiligheid van dit goddelijk verbond.

Zij hadden willen huilen, maar het was te heerlijk voor tranen. Eenmaal fluisterde Polly: ‘Driemaal drie...,’ alsof heel de wereld, heel het leven tot in de oneindigheid vrede wezen zou. Nu gingen zij snel naar huis, verlangend naar de vertrouwelijkheid van het

[p. 79]

bekende, waar zij met hun heimelijk wonder veilig wezen zouden. Want de schemer viel en hun harten beefden.

Er was weer visite. Ze hoorden de stemmen al gonzen in de gang. Oom Frits. Oom Frits had veel te vertellen. En de tweeling zat zoet te luisteren. Maar zacht-aan was Lientje van haar stoel geglipt en dichtbij gekropen, haar handje lag op zijn mouw. En terwijl oom vertelde en lachte met moeder, opende Lientje telkens de lippen en sloot ze weer, terwijl ze haar ogen onafgewend op hem hield gericht. Er kwam een ogenblik dat oom Frits naar zijn kop thee greep en zweeg; Lientje krabbelde op zijn manchet om aandacht en toen hij opkeek, lachend, vragend met de ogen, fluisterde zij: ‘Oom Frits, Polly is ziek geweest, maar zij heeft geijld.’

‘Polly?’

Polly kleurde donkerrood, verheerlijkt, doch zij fluisterde snel en bijna angstig: ‘een klein beetje maar...’

Uit: ‘Open Zee.’

Door: Jo de Wit.

Uitg.: Sijthoff's Uitg. My. Leiden.