Indiaanse vertellingen. Deel 2

[p. 84]

Het einde van Karijo-kojah

Karijo-kojah wil zeggen: een Palm geest. Deze Palmgeest nu bracht over de Arowakken op bepaalde tijden van het jaar veel ellende en verdriet. Soms kon men niets tegen de geest doen. Hij zwierf in verschillende gedaanten van het ene Arowakse dorp naar het andere om zijn slechte daden over de mensen uit te voeren.

Het gehucht waarin de Karijo-kojah zijn laatste daad zou volvoeren lag ergens ver weg hier vandaan. Niemand weet precies te vertellen aan welke rivier het Indiaanse dorp lag. In ieder geval in het bedoelde dorp woonde met vele andere Indianen een Arowakse man met zijn vrouw.

Het was hun gewoonte om dagelang, heel ver in de kreken te gaan vissen en om te jagen.

Het kon dan gebeuren, dat ze met een schaarse vangst thuis kwamen; maar dan waren ze tevreden, want meestal hadden man en vrouw een overvloedige jachtpartij achter de rug.

Op een keertje zouden ze weer samen er op uit trekken om te gaan vissen en bosvruchten te zoeken. Vroeger aten de Indianen veel meer bosvruchten dan de Indianen van tegenwoordig. Maar toen de tijd daar was om te vertrekken wilde de vrouw niet mee gaan! Waarom? Wat was met haar aan de hand? Was ze ziek of wilde ze ze zomaar niet meegaan??

Neen! deze waren de redenen niet. In de nacht had ze van een schone Indiaanse jongeman gedroomd. En volgens afspraak met haar droombeeld - want vroeger hadden de Indianen grote eerbied voor de drrom - moest ze niet uitgaan, omdat hij een bezoek aan haar zou brengen.

Ze deelde aan haar man mede, dat ze een slechte droom had gehad, daarom vloede ze er niet voor om deze keer met hem op de visvangst te gaan. Dat vond de Arowakse man wel best in orde.

Nauwelijks was haar man vertrokken of daar verscheen een indrukwekkende jongeman bij de achtergebleven vrouw. Toen de vrouw de man zag, snakte ze naar adem, want ze was geschrokken. Tevens verwonderde ze zich over zo'n schone en aantrekkelijke man. Nooit eerder had ze zo'n mens als deze gezien.

De vrouw wilde toen de man, die een slechte geest was, wegjagen. ‘Neen, doe dat niet’, sprak de jongeman tegen haar. ‘Luister eerst naar mij, ik kom vanavond tapana (Indiaanse drank) drinken’.

Zoals Karijo-kojah, een Palmgeest, want hij was het, plotseling bij de vrouw was verschenen, zo ineens verdween hij weer.

Een tijd lang zat de Indiaanse vrouw voor zich uit te kijken, terwijl ze met plezier over de verschijning van Karijo-kojah nadacht. Voor haar leek het alsof ze nog aan het dromen was, zo afwezig was ze tegenover haar omgeving. Eindelijk werd ze weer wakker van haar dagdromerij. De vrouw

[p. 85]

verlangde erg veel dat haar man thuis mocht komen. Want ze wilde hem van het gebeurde op de hoogte stellen. Toen dan de stoere onvermoeide jager, die haar man was, thuis was gekomen vertelde ze hem over de verschijning van Karijo-kojah.

Maar in plaats van dat de man de zaak als ernstig beschouwde, lachte hij zijn vrouw uit en zei, dat ze zich misschien te veel te goed had gedaan aan de tapana. Hierop werde de vrouw boos en sprak geen woord meer tot haar man. Het was nacht geworden.

De vrouw kon de slaap maar niet vatten. daarom bleef ze lang wakker liggen terwijl haar ‘ongelovige’ man allang in slaap was gevallen, totdat hij brieste van het snurken. Terwijl ze zich om en om keerde in haar hangmat, hoorde de vrouw Karijo-kojah in de verte aankomen. Vlug en belangstellend maakte ze haar man wakker, maar hij kon niet vlug genoeg wakker worden. Toen de vrouw dit opmerkte, - intussen was de boze geest het kamp genaderd - klom de vrouw op het dak van de hut.

Met zacht geruis arriveerde Karijo-kojah, Palmgeest, in het kamp en zocht naar de Arowakse vrouw. Doch nergens was ze te vinden. Toen begon de Palmgeest te zwaaien met zijn kromme handen met lange puntige nagels. Al zwaaiende doorzocht Karijo-kojah de lucht af naar de vrouw. O wee! Indien hij haar maar te pakken kon krijgen, hij zou haar wegvoeren.

Op het laatst zag hij de man in zijn hangmat liggen en uit wraak doodde hij hem. Terwijl de man in doodsstrijd verkeerde, kwam de hut in een zware schommelende beweging. Intussen was de boze geest weer verdwenen. De vrouw kwam van het dak af en zag haar man stil liggen. Zij pakte hem bij de arm vast en ontdekte toen, dat Kariji-kojah hem gedood had.

De vrouw beweende haar man bitter en 's morgens ging ze naar de familie om hen op de hoogte te brengen van het droevig gebeuren. De familieleden geloofden niet wat de vrouw vertelde. Ze hielden vol dat de vrouw de man had doodgemaakt. Tenslotte ging de familie met de vrouw mee en zij zagen, dat de Palmgeest de Arowakse man had uitgezogen. De vrouw wees hen de richting aan waarin de geest was verdwenen. Toen gingen ze Karijo-kojah gewapend achterna.

Na lang lopen haalden ze de geest in, die rustig in een grote holle boomstam aan het slapen was. Reeds vanuit de verte hadden de hem horen snurken. Hij is dus in diepe slaap, dachten de achtervolgers. Toen ze naderbij waren gekomen, zagen ze de uitgestoken voeten van de slechte geest. Hij was met zijn hoofd de holle boomstam ingekropen. Uit weerwraak staken de Indianen Karijo-kojah in brana; deze rende uit het hol en zijn lage haren vatten toen vlam.

In de brandende toestand waarin de boze geest verkeerde, barstte zijn buik open en hij stierf toen ter plaatse.

Vanaf toen, bestaat er geen Karijo-kojah meer, die de Arowakse bevolking molesteerde.