De pelgrimagie van het kindeken Jesus

IX. Capittel.
Jesus wort gevangen als eenen moordenaer.

^(b)JUdas gekregen hebbende een Regiment Soldaeten, ende van de opperste Priesters ende Phariséen dienae[r]s, is uyt de Stadt gekomen naer den Berg van Oliveten, alwaer Jesus met sijne Discipels was? Ende vooren gaende, heeft hun geseyt den genen gy my sult sien kussen, hy is't, pakt

(b) Matt. 26. Marc. 14. Luc. 22. Joan.16.

[p. 456]

hem vast, ende leyt hem voorsichtelijk. Jesus dan siende Judas met den trop naerderen, ende wetende al het gene over hem comen moeste, is hun tegen gegaen, ende heeft hun geseyt: Wie soeckt gy? Sy antwoorden: Jesum van Nazareth. Jesus seyde: Ick ben 't. Met dit woort zyn sy altemael achterwaerts ter aerden gevallen. Welke opstaende, Jesus vraegde hun wederom: Wie soekt gy? Sy seyden: Jesum van Nazareth. Jesus antwoorde: Ik hebt u geseyt dat ik't ben. Is t dat gy my dan soekt, laet dese gaen. Doen is Judas by Jesus gecomen, ende heeft hem gekust, seggende: Weest gegroet Meester. Jesus seyde tot hem: Vrient waer toe zyt gy gecomen? O Juda, verraet gy soo den Sone des Mensch met eenen kus? Doen zijn dander by gecomen, ende hebben Jesus vast gegrepen. Petrus dit siende heeft sijn sweert uyt getrocken, ende heeft den knecht des oppersten Priesters sijne rechter oore af gehouwen. Doen seyde Jesus tot hem: Steekt u sweert in de schee. Want al die met den sweerde slaet, sal met den sweerde vergaen. Meynt gy dat ik mijnen Vader niet bidden en kan, ende hy sal my seynden meer als twaelf Legioenen Engelen? Den Kelck die mijn Vader my gegeven heeft, wilt gy niet dat ik hem drinke? Hoe sullen dan de Schrifturen volbrocht worden, die dese dingen voorseyt hebben? Doen heeft hy sijne hant gesteken aen de oore van Malcus, ende die genesen. Ende hem keerende tot de Princen der Priesteren ende Magistraeten des Tempels, ende Ouderlingen, die mede gecomen waeren, heeft tot hun geseyt: Gy zijt buyten gecomen, als tot eenen moordenaer, met sweerden ende stocken, om my te vangen: Ik hebbe dagelijks by u geweest in den Tempel, ende gy en hebt my niet gebonden: maer dit is uwe ure ende nacht des duysternissen. Alsdan zijn alle de Discipels hem

[p. 457]

verlaetende gevlucht. Den Colonel dan met syn regiment Soldaeten ende de dienaers der Joden hebben Jesum gekoort ende gebonden ende geleyt tot Annas, den schoon-vader van Cayphas, die oppersten Priester was van dat jaer. Aldus het H. Evangelie.

O Godtminnende ziele, hier hebt gy verweckselen der liefden ende medelyden. Maeckt u dan met alle aendachtigheyt tegenwoordig aen al dat hier geseyt is, ende noch geseyt sal worden. Aensiet ten eersten met een verbaestheyt hoe al die gewapende mannen met een soet woordeken van Jesus, als met eenen blixem ter aerden geworpen zyn: waer in den soeten Heere bewees hoe gewillig hy leet en hem liet vangen, van de gene, welke hy met een woort, jae met eenen winck, konde vernielen. Maer, ô verblinde, ô versteende, ô verduyvelde herten, die de Goddelycke kracht soo klaerlyk geproeft hebbende, noch bleven in hun quaet voornemen.

Aenmerkt ten tweeden, de groote liefde in het herte van den minnelycken Jesus, brandende tot onse saligheyt, door de welcke hy soo begeerigh was om voor ons te lyden, dat hy syne vyanden niet en vertoefde, maer hun tegen gink, ende aen Petrus verboodt hem te defenderen. Maer wie en soude niet beweegt worden door de wonderlycke soetigheyt van dat minnelyck herte Jesu Christi, siende met welcke vriendelyckheyt ende open ermen hy ontfangt synen verrader, ende sich van hem laet kussen, hem noemende vrient, ende hem soetelyk beklaegende van de groote injurie welcke hy van hem ontfinck voor soo menige weldaden. Siet ook hoe goedertierlyck den aldersoetsten Heere aenraeckt ende geneest de oore, van den genen, die quam om hem te vangen, ende dor-

[p. 458]

stig was naer syn Bloet; terwylen andere de handen aen hem sloegen, ende besprongen gelyck raesende honden.

Maer ô ziele, hoe sult gy de traenen langer connen houden, siende nu uwen alderliefsten Jesus als een sachtmoedig Lam, tusschen de klauwen van soo veel bloet gierige wolven: Siet hoe sy hem van alle kanten aenvallen met een helsch gedruys, roepende al over hoop: Sa gy schelm, sa gy moordenaer, sa gy verleyder, sa gy tooveraer: den eenen hem vattende by den hals, den anderen by het hair, den anderen bindende hem de handen op den rugghe, den anderen werpt hem een koorde om den hals, ende met de zelve de strote by naer toe dringende, staende den soeten Heere als onmachtigh, ende hun in alles laetende ghewerden sonder eenig wederstant te doen. Ondertusschen omringelen hem de soldaeten van alle kanten met bloote sweerden hellebaerden en lancien, die in de duysternisse des nachts blinkende tegen het licht der fackelen, de Discipels soo verschrikten dat sy altemael de vlucht genomen hebben, ende hunnen lieven Meester alleen in den noodt gelaeten.

Aensiet hun^(a) (segt S. Bonaventura) hoe sy seer noode ende met groote droefheyt van hem scheyden, ende door vreese verschrikt zynde vluchten, dolende herrewaerts en derrewaerts gelyk verloren schaepen, ende als verlaeten wesende, seer bitterlyk schreyen ende suchten Welcker droefheydt soo veel te geweldiger was, om dat sy den Heere sagen soo schandelyck trecken en sleuren van die verwoede honden: welke hy als een sachtmoedig Lam sonder wederstant volgde al daer sy wilden. Och hoe groot was ook het medelyden, dat den soeten Jesus hadde, met syne dolende

(a) Medit. vit. Chr. c. 75.

[p. 459]

Discipels. O ziele, siet dat gy uwen Beminden in desen noot ook niet en verlaet, door al te groote slappigheyt ende verstroeytheden, maer volgt hem met alle aendagtigheydt getrouwelyk naer, wenschende met hem gevangen ende gesmeten te zyn. Siet of hy tusschen dese honden zynde, syn aensicht niet somtyts tot u keere en sal met een druckelyk gelaet: want aldus een ooge van hem ontfangende, sult ontwyffelyk tot hertelyk medelyden beweegt worden, indien gy hem lief hebt. En dit is het kragtigste van de tegenwoordige ende naervolgende Meditatien, waer op gy besonderlyk letten moet.

Siet nu dan met aendachtigheyt, hoe dese grypende wolven met een onmenschelyke furie het onnoosel Lam van den Berg van Oliveten nederwaerts trecken, hem geduerig stekende van achter met voeten, ende slaende met stocken over hals over necke, ende twee hem van vooren treckende by de twee eynde van de koorde, die aen synen hals gebonden is. Aensiet hem met weenende oogen, met de handen op den rugge gaende al stuypende, sonder mantel, nu gaende nu loopende, nu herrewaerts, nu derrewaerts, nu door het slyck, nu door de distels en bramen met het quetsen van synen bloote voeten, synde geduerig gepraemt, getrocken, ende gesleurt van die dulle menschen, ende dikwils ter aerden gesmeten. Och Godt wat is dit? Maer noch en is 't niet al. Want als hy ter aerden liggende niet haest genoeg op en staet, dan wort hy van vooren by de kele getrocken met de koorde, ende wort gesleept twee oft dry stappen verre, genoeg om hem te verworgen, ende van achter springen sy op hem met de voeten, hem stootende ende slaende al oft hy een beeste waere, o Ziele, kont gy dit wel sien sonder

[p. 460]

weenen? Kan u herte wel verdragen dat uwen soo grooten vrient soo schandelyk gesleept ende onder de voeten getrappelt wort? Den Konink der Engelen light onder de voeten van de dienaers der duyvelen ende dat om uwen t' wille? Gaet het u noch in't herte niet! Waert dat gy uwen naturelycken Vader alsoo saeght mishandelen om uwer oorsaeke, wat gevoelen sout gy hebben? Jae met eenen hondt in sulke gesteltenisse sout gy compassie hebben. O versteent herte, dat hier niet beweegt en wort.

Indien dit noch niet genoeg en is om u te bewegen, gaet by den armen Jesus, terwylen hy soo ter aerden ligt. Siet hoe styf syne handen van achter gebonden zyn dat het bloet uytgeperst wort. Voelt de koorde, die aen synen hals gebonden is, ende hoe synen hals van het geweldig trecken geswollen ende bebloet is. Ligt hem ten lesten het hooft op, ende weirt het hair dat voor syn Engels aensicht hangt, ende aensiet hem druckelyk sonder spreken. Is 't dat gy dit wel levendig doet, ick hope dat de tranen sullen uytbersten.

Peyst nu dat die helsche dienaers u met raesernye van daer stootende, den sachtmoedigen Jesus doen opstaen, ende met hem komende beneden den berg tot aen de beke Cedron hem buysschen in 't water, vasthoudende de koorde van synen hals, ende alsoo over de brugge gaen, hem treckende door de beke. Radzivil eenen Prince van Polen segt in syne Jerusalemsche Reyse, dat hy in den gront van de selve beke van Cedron gesien heeft eenen steen, in welke gedrukt was de forme van de knien, handen en voeten van onsen Saligmaeker als hy in de zelve beke wiert gesmeten: Het selve getuygt ook Gonsalez Recollect. Aensiet den soeten Heere met medelyden aen, hoe hy by

[p. 461]

den hals door dat water gesleept wort, gelyk een beest, ende daer uyt komt al druypende, gelyk eenen water-hondt, al oft hy niet weerdig geweest en hadde over de brugghe te gaen, die gemaeckt was om menschen en beesten daer over te gaen Och mynen Godt, hoe zyt gy hier van de menschen veracht, ende getracteert erger als een beeste.

Siet nu eens, ô Ziele, met wat een rasernye, die boose wichten uwen lieven Jesus opperwaerts dryven naer de Stadt, hem geduerig met stocken ende voeten van achter stekende ende voorts-jaegende, ende met de koorde by den hals treckende. Och hoe dickwils valt hy in dese lastighe klimminghe, quetsende syne bloote voeten op de scherpe keyen ende steenen, die op den weg liggen. Och hoe ongenadelyk wort hy dan onder de voeten getrappelt van die wreede beulen, die slaen en roepen op 't onnoosel Lam met sulk een getier, gelyck de Voer-lien op hunne peerden. Steekt, u ô ziele daer tusschen, al sout gy al de slagen op u krygen, ende neemt uwen alderliefsten Jesus in de ermen, hem opheffende van de aerden. Och hoe deerlyk is hy gestelt, hangende het hair ongeschicktelyck voor syn aensicht, bevende alle syne leden van het geduerig gewelt ende haestig op-jaegen, ende zynde ten eynde van sijnen aessem. Weirt het hair van syn aensicht, en siet hem aen met weenende ooghen. Och mynen Godt, waer heeft u de liefde gebrocht! Siet nu ten lesten hoe dese straet schenders met hunnen buyt in de Stadt gaen, met sulk een triumphe, al oft sy hunnen meesten vyant verslaeghen hadden, vervullende de Stadt met sulk een geroep, ende getier, dat een jegelyck met licht komt vooren geloopen. Den nacht wort verandert in eenen klaeren dag, alle de huysen staen open met keers-

[p. 462]

sen, fackels, of lanteernen, ende al de wereldt komt toe-geloopen, vraegende wat daer schuylt? Men roept dat'er eenen valschen Propheet gevangen is, Jesus den Tooveraer, ende oproerder des volcks. Wie sal nu konnen beschryvven met wat geroep ende gehuyl, met wat een gedruys ende onmenschelyckheyt den sachtmoedighen Heere door het midden der straeten getrocken, ende herrewaerts en derrewaerts geslingert is geweest erger als een beest aensiet, ô ziele, uwen Heere in dit miserabel spectakel, hoe schandelyk hy wort voortgejaegt ende getroken, gaende al stuypende ende met het hair voor syn aensicht, ende met de handen gebonden op den rugge, gelyk eenen dief ende moordenaer, tot dat hy komt aen het Paleys van Annas. Siet eens den Heere der Heyr-legers, die het volk van Israël op desen avont geleyt heeft uyt de slavernye van Egypten, hoe eerlyck hy nu van het zelve volk geleyt wort in de Koninklycke Stadt, welke hy hun gegeven heeft. Och mynen soeten Jesus, hoe kont gy dese injurie verdraegen van dit ondankbaer volk! De liefde tot my heeft u gedwongen, ô mynen Godt s' heeft u gevangen, s'heeft u gebonden, s'heeft u soo schandelyk getrocken door de straeten van Jerusalem. O liefde, wat hebt gy met mynen Godt gedaen, ende myn herte en kont gy noch niet dwinghen, noch syne versteentheyt verworven, om met hem ten minsten medelyden te hebben! De koordekens der liefden hebben mynen Godt gebonden, maer de wederspannigheyt mynder begeerlykheden, ende d'ongebondentheyt mynder sinnen en konnen sy niet binden.