Klagende maeghden en raet voor de selve
(1634)–Jacob Cats–
Auteursrechtvrij
[pagina 154]
| |
 | |
[pagina 155]
| |
Op de Stemme van den 116. Psalm.
ICk ben benaut tot aen myn droeve ziel,
Ick ben onstelt in al myn gansche leden,
En (nae my dunckt) ick hebbe goede reden,
Mits ick soo ras en soo ellen digh viel.
Ick was een bloem, een onbesproken maeght,
Ick was seer jonck in Abrams huys ghekomen,
Die heest, eylaes! myn beste pant ghenomen,
Dat my nu eerst tot in het herte knaeght.
Had ick den man tot vuylen lust ghevergt,
Had ick ter smuyck zyn bedde gaen beloeren,
Had ick zyn oogh tot my ghesocht te voeren,
Of hem misschien door lichten aert ghetergt;
Soo waer ick weert te lijden dese pijn,
En van myn heer en al zyn huys-genooten
Te zyn verjaeght, te werden uytgestooten.
En met een ban aldus gestraft te zyn;
| |
[pagina 156]
| |
Maer 'tis soo ver dat ick oyt heb bestaen
Te zyn gheneyght tot lust en hoere-treken,
Dat ick daer van met schrick ben afgeweken,
En op geen man oyt oogh heb willen slaen.
Maer, siet, myn vrou, die ick ten hoogsten acht,
Die heeft my selfs door kracht van lange reden,
Die heeft my selfs om dese daet ghebeden,
Die heeft my selfs tot haren man ghebracht.
Indien myn heer tot lust my hadt versocht,
Ick hadt ghewis zyn voorstel afgeslaghen,
Ick had voorwaer van al myn leven-dagen
Myn reyne jeugt aen geenen man verkocht.
Maer doon een vrou, die ick ten dienste stont,
Dit vreemt bedrijf genoeghsaem quam ghebieden,
En dat myn heer dit even liet gheschieden,
Heb ick myn jeugt ten lesten hem ghejont.
| |
[pagina 157]
| |
Ick werd bevrucht, en kreegh een aerdigh kint,
Iae kreegh een soon van wonder schoone leden,
Dies was myn heer te byster wel te vreden,
En ick van hem voor alleen seer bemint.
Ick was hier nae niet meer een slechte maeght,
Die haer bemoeyt met schueren ofte wassen,
'Ken hoefde noyt op yemants dienst te passen,
Vermits het selfs myn vrouwe soo behaegt.
Men had my lief om myn gewenste vrucht,
Ick moest het kint met eyge borsten soogen,
Dat gingh myn staet al wederom verhoogen,
Ick was ontsien, en over-al geducht.
Daer was niet goets dat op de tafel quam,
Of my wert stra cx een deel daer van gesonden,
Het gansch gesin dat scheen te zyn verbonden
Alleen te doen daer ick vermaeck in nam.
| |
[pagina 158]
| |
Ick moch voor al van niemant zyn ghestoort,
Op dat myn sogh doch niet en sou verhitten,
Ick moest al staegh op sachte rosen sitten,
En niemant sprack tot my een vinnigh woort.
Het kint dat wiesch, en wert allenxen groot,
Men gaf het toe by naest in alle saken,
Ten mocht het schier by niemant qualick maken,
En siet het was de vrucht van mynen schoot.
My dacht ick mocht nu vry wat breeder gaen,
Dies schoon myn vrou myn somtijts wou scholierē,
Ick steld' het vast, 'ken hoefd' haer niet te vieren,
'Ken wou geen acht op haer bevelen slaen.
Ick dacht, ick hadt myn heer nu tot een vrient;
Die sou myn doen genoegh by haer verschoonen,
Iae boven dat wel rijckelick beloonen,
Want (soo my docht) ick haddet al verdient.
| |
[pagina 159]
| |
Ick wert te fier door al het groot ghemack,
Oock was myn kint gansch dertel opgewassen,
Dies woud ick naeu op eenigh mensche passen,
Ach weeld' eylaes! ghy zyn een lastigh pack.
Nu 'tis ghebeurt dat Sara wert verhooght,
En dat uyt kracht van Godes milden segen,
Sy heeft een soon, tot hare vreught gekregen,
Oock doen in haer de moeder was verdrooght;
Daer juyght het huys, en maeckt een blygebaer,
‘Als meerder glans komt aenden hemel schijnen,
‘Dan moet terstont het minder licht verdwijnen,
Ach dit wert ick van stonden aen ghewaer.
Mijn kint nam af, hoe meer dat Isack wies,
Een yder socht met hem voor aen te spelen,
Dit is my spijt, en doet mijn herte quelen,
Vermits ick sagh voor my een groot verlies,
| |
[pagina 160]
| |
Maer Ismael gansch weligh opgevoet,
En niet gewoon voor eenigh kint te wijcken,
En liet niet af zyn broeder door te strijcken,
En queld' hem staegh, gelijck de jonckheyt doet.
Mijn vrou wert gram, en gaet met rijp beleyt
Aen haren man den ganschen handel klagen,
Sy wil van my geen smaetheyt langer dragen,
Ia drijft dan ons het huys moet zyn ontseyt.
Maer noyt en quam in myn verdwaelden sin,
Dat Abraham van my sou konnen scheydes,
En mynen soon uyt zynen huyse leyden,
En even wel hy dedet niet te min.
O nachtergael die op de pule sit
Ghy kont voorwaer te wonder krachtigh singen!
Ghy kont den geest van groote mannen dwingen,
En treft alsoo u voorgenomen wit.
| |
[pagina 161]
| |
Het was gansch vroegh, de gulde sonne rees;
Ey siet! myn heer quam in mijn kamer treden,
En ick besloot, uyt syn ghestrengde reden,
Dat hy ons bey een open deure wees.
'Ken wil geen twist ontrent myn echte bedt,
Om uwen'twil, na desen langer dryven.
Ick ben (seyt hy) vermoeyt te hooren kyven,
Maect u van hier, en leyt u sone met.
Hy gaf my broot en water, sonder meer,
Dat was, eylaes! mijn voor-raet om te reysen,
Can ick hier op oyt sonder tranen peysen?
O kleynen loon van soo een grooten heer!
Daer stont ick doen ghelijck als buyten raet,
Ick wou het stuck voor mynen heer verschoonen,
Maer siet! mijn vrou die quam haer ooc vertoonen,
En, nae my docht, vry met een fel ghelaet.
| |
[pagina 162]
| |
Wat sou ick doen? ick gaf een diepen sucht,
En oock mijn kint began hierom te weenen,
Maer wie ick sagh, die schenen harde steenen,
Al wat ick sey, men sloegh het in de lucht.
Och! mocht ick nu eens klagen nae den eys,
Ick hadde vry mijn heere wat te seggen,
Ick hadde vry op Sara wat te leggen,
Maer neen ('tis best) ick toome myn ghepeys.
Bedroefde ziel, en maect u daer niet vast,
Laet ons veel eer in onsen boesem delven,
‘Geen mensch en lyt als door syn eygen selven,
Hebt dan gedult, en draeght u eygen last.
Gaet klimt eens af, en daelt in u gemoet,
Ghy sult haest sien den gront van uwe plagen,
Ghy hebt, eylaes! geen weelde konnen dragen,
Ghy hebt u kint te dertel opgevoet.
| |
[pagina 163]
| |
Ghy waert te trots, en steld'u boven al
En hebt veracht al die u eerst geleken
Het scheen ghy waert by niemant oyt te spreken,
Siet dus soo komt den hoogh moet voor den val.
Ghy naemt vermaeck ontrent een echten man,
Daer ghy veel eer u heere moest verspreken,
Maer neen, ghy sijt uyt uwen plicht geweken,
En smaect daer nu de wrange vruchten van.
‘Schoon yemant dient, en dat hy by geval
‘Door heer of vrou verloct wert tot de sonden,
‘Hy is daer toe in geenen deel verbonden,
‘Gods cerste wet die bint hem boven al.
Noch hebj'het stuck niet, als het dient, gevat,
Als ghy soo breet gaet in u herte klagen,
Dat ghy als niet van Abrans hebt gedragen;
Daer ghy nochtans geniet een grooten schat.
| |
[pagina 164]
| |
Des Heeren vrees hebt ghy van hem gheleert,
Dat is voor al een wonder rijcken segen,
Een seker heyl, een licht op uwe wegen,
Siet datje daer u hert niet af en keert.
Welaen, o God, aensiet myn droeve ziel,
Want in een geest bedruct en recht verslagen,
Heeft uwe Geest een wonder groot behagen,
Schoon die wel eer in grove sond en viel.
Ghy sijt myn troost, mijn hoop, en gansche kracht,
Verlost my doch uyt dit ellendigh wesen,
En wilt uyt gunst myn droeve ziel ghenesen,
Ghy sijt alleen van wien ick segen wacht.
EYndelick ende tot besluyt van desen soo volght hier (by de Maeghde-klachten uyt het Oude Testament genomen) eene uyt het Nieuwe ontleent, de sake sal selfs spreken, leser, dies meyne ick onnoodigh te zijn hier toe yet meer te seggen. | |
[pagina 165]
| |
 |
|