Klagende maeghden en raet voor de selve

(1634)–Jacob Cats– rechtenstatus



[pagina 1]
Klagende maegden, ende hulpe voor de selve. DEwijle, nae het oordeel van alle goede schrijvers, het beste ende edelste juweel van den maeghdelijcken staet is Schaemte en Eer baerheyt; Soo hebben wy goet ghevonden aen dat schoon stuck huysraets hier de eerste plaetse te vergunnen, ten eynde het selve immers by een yder in goede achtinge ende bewaringe mochte blyven. Hoort dan door een poëtische ende verbloemde maniere van seggē u deselve ten hooghsten bevelende, maer siet wat verder als op de uytterlijcke woorden, want binnen de schellen van de note daer is de kern eerst te vinden. Tot in-leydenge van desen handel, soo hoort hier een jonge maegt, over haer teer flesken, hare bekommerlicke bedenckingē openē
[pagina 2]
MY is een teer gelas, dat niet en is te wagen, My is een broose fles bevolen om te dragen;
[pagina 3]
My is ter hant gedaen een kranck, en tanger vat, Daer in besloten light een snel en vluchtigh nat? Een vocht dat dierbaer is, dat niet en is te koopen Wanneer het maer een reys aen yemant is ontloopen, Een nat, een selfaem nat, dat als een rijp verdwijnt, Soo haest een laeuwe fon maer eens daer op en schijnt. Hoe moet ick nu voortaen op alle dingen letten, Hoe seker moet ick gaen! hoe vast myn voeten fetten! Want glipt my slechts het been maer eens ter sijden uyt, Soo wort my't ongeluck gansch qualick nae-geduyt, Hoe moet ick nu voortaen voor alle menschen schromen, Die hier, of ginder staen, die by, of aen my komen! Want soo een dertel wicht maer eens hier tegen steeckt, Daer is geen twijfel aen, eylaes! myn flesse breeckt. Hoe moet ick met bescheyt mijn gansche leden stieren, En noyt een los gesicht in't wilde laeten swieren! Want gaept myn weeligh oogh en hier en weder daer, Soo is mijn teer gelas geduerigh in gevaer.
[pagina 4]
Hoe moet ick boven dat my neerstigh leeren mijden, Van onrust, van gewoel, van over al te rijden! Want siet! ick lyde noot al waer ick henen vaer, Ick drage, lieve vrient, ick drage teere waer. Hoe moet ick boven al my wachten van te mallen, Want soo ick spelen wil, soo moet de flessche vallen; En schoon die maer en hort, en niet in stucken brack, Noch ben ick evenwel niet sonder ongemack: Ach, door'ken weet niet wat, soo is de geest vervlogen, En wie dit naemaels koopt die isser aen bedrogen; Gelooftet, wie het raeckt, dit snel en vluchtigh vocht, Is stracx (men weet niet hoe) verdwenen in de locht. Wat sal ick, tot besluyt, wat sal ick vorder seggen? De reden die ick spreeck is niet te wederleggen; Sy dient gansch vast te gaen, en noyt te sijn gewaeght. Die in een teer gelas haer gansche schatten draeght. DON ANTONIO de GVEVERA onder andere goede dingē, die hy nopende de gelatentheyt van het vrou-volck heeft
[pagina 5]
gheschreven, seyt in syn gulde brieven, dat vrouwen eere wonder kort brakigh en teer is, in voegen datter veel saken zijn die een mans persoon vryelick mach seggen en doen die by jonge maegden niet eens gedacht, en min uyt gesproken dienen te werden: naeu-keurigh ondersoeck van sommige haerder eygen saken is selfs niet sonder sorge voor haer lieden. Een van de oude heeft tot dien eynde bevolen het maeghdelick geheym op te sluyten in de doose van Eerbaerheyt, en het stuck daer by te laten. Meynt yemant hier in anders te doen, die mochte wel varen, als by't volgende ghedicht te lesen is. ELs in haer eerste jeught die wou gheduerigh weten, Waer dat haer Maeghdom lach, of waerse was geseten; Sy dreyghde menigmael, indien ment haer versweegh, Dat sy wou elders gaen, tot sy des kennis kreegh. Haer voester was beducht van dit naeu-keurigh vragen, En vreesde dat het dier het elders mochte wagen, Dies sloot sy in een doos een wonder rappe vinck, Daer mede sy in haest tot onse vryster gingh; Siet, Elsje, sey de vrou, hier binnen leyt verholen Dat u door mynen raedt ten diersten wert bevolen,
[pagina 6]
Ick doe noch (soo ghy siet) ten lesten uwen sin, Hier leyt een wonder dingh, hier leyt den Maegdom in. Doch, mits ghy dese gunst van my nu hebt genoten, Wat ick u bidden mach soo hout de doos gesloten; Want soo het schoon juweel eens krijgt de ruyme lucht, Het sal van stonden aen gaen tyden op de vlucht. De voester had geseyt; maer sy was naeu vertogen, De doos is op gedaen, de vogel uyt-gevlogen: Daer stont doen Els en keeck, vervult met enckel spijt, Siet wie haer Maegdom vint, die is haer Maegdom quijt. ONsen schryver is niet lange geledē, in den Hage zijn de by sekere cerbare jonge Ioffrouwen, aldaer versocht gheweest, op eenige Fransche stemmen (die aen de selve wel bevielen) eenighe goede stoffe te willen passen, in plaetse van eenighe luchte, en niet al te eerlijcke liedekens, om by haer liedē in plaetse vā deselve gesongen te werden, Heeft onder andere goet gevonden daer toe te nemen de klachte van Dina, dochter van den Ertz-vader Iacob, ten tijde sy haer onteert vont door den jongen horst Sichem: de selve klachte, leser, komt hier nu te passe, die ghy meugt singen ofte lesen, so het u sal goet duncken
[pagina 7]

Vorige Volgende

Klagende maegden, ende hulpe voor de selve.